Ćwiczenia na gitarę dla bystrzaków

Transkrypt

1

2 Idź do Spis treści Przykładowy rozdział Skorowidz Katalog książek Katalog online Zamów drukowany katalog Twój koszyk Dodaj do koszyka Cennik i informacje Zamów informacje o nowościach Zamów cennik Czytelnia Fragmenty książek online Ćwiczenia na gitarę dla bystrzaków Autorzy: Jon Chappel, Mark Phillips Tłumaczenie: Marcin Machnik ISBN: Tytuł oryginału: Guitar Exercises For Dummies Format: , stron: 240 Chwyć za gryf Język obowiązujący w codziennym kontakcie z muzyką gitarową Rozwój siły palców i umiejętności jednolitej artykulacji Rozgrzewki oraz skale, arpeggia i akordy Seria ćwiczeń z pełnymi utworami i piosenkami Możliwości szlifowania techniki Doskonalenie warsztatu przy użyciu nagrań z płyty Wyślij na trening swoje palce Gra na gitarze ma wiele fantastycznych zalet. Pobudza kreatywność, jest ekspresyjna, inspirująca, a nawet terapeutyczna. Nie ma lepszego leku na smutek, niż pograć bluesa. Zastosowanie ma tu jednak ta sama reguła, która obowiązuje w przypadku wszystkich aktywności fizycznych, wymagających siły, szybkości, wytrzymałości i koordynacji: im więcej ćwiczysz, tym lepiej sobie radzisz. A cała tajemnica tkwi w Twoich palcach. Zacznij od podstaw utrzymuj właściwą postawę i dobrze trzymaj gitarę Graj jak z nut odczytuj tabulatury, diagramy akordów i gryfu oraz rozszyfrowuj ukośniki rytmu Rozgrzewka "na sucho" rozluźnij się, popraw sposób oddychania, przygotuj umysł i ciało do gry Rozruszaj palce ćwicz systematycznie, dokładnie i uczciwie Rozwijaj siłę, szybkość i niezależność zafunduj dłoniom mistrzowski trening Wstęp do gitarowej wirtuozerii: ponad 300 ćwiczeń w różnych tonacjach, pozycjach i rytmach; treningi i wskazówki pomagające w doskonaleniu gry oraz efektywnym wykorzystaniu czasu przeznaczonego na ćwiczenie; skale, arpeggia i ich przebiegi oraz akordy; piosenki do wykonania na końcu każdego rozdziału; pełne utwory z akompaniamentem, do którego możesz zagrać; sposoby na polepszenie swojej świadomości muzycznej. Kontakt Helion SA ul. Kościuszki 1c Gliwice tel helion@helion.pl Helion

3 Spis tre ci O autorach...11 Podzi kowania od autorów...13 Wprowadzenie...15 O ksi ce...15 Konwencje u yte w tej ksi ce...16 Czego nie musisz czyta...17 Naiwne za o enia...18 Jak podzielona jest ksi ka...18 Cz I. Przygotowanie do wicze...18 Cz II. Skale i zbudowane na nich przebiegi...18 Cz III. Arpeggia i zbudowane na nich przebiegi...19 Cz IV. Akordy i dodatkowe wiczenia...19 Cz V. Dekalogi...19 Ikony wykorzystane w ksi ce...19 Co dalej...20 Cz I: Przygotowanie do wicze Rozdzia 1: Od wie enie podstaw gry na gitarze...23 Doskonalenie postawy wiczeniowej...23 Kilka uwag na temat zapisu gitarowych d wi ków...24 Dekodowanie tabulatury...24 Rozszyfrowywanie diagramów akordów...25 Interpretowanie diagramów gryfu...26 Odczytywanie uko ników rytmu...26 Rozdzia 2: Rozgrzewka przed rozpocz ciem wicze...29 Przygotowanie cia a i umys u do gry...29 Rozgrzewanie palców...30 Oddychanie, relaksacja i koncentracja...30 Kilka schematów na rozbudzenie palców...31 wiczenia na pojedynczych d wi kach...32 wiczenia z akordami...33

4 6 wiczenia na gitar dla bystrzaków Cz II: Skale i zbudowane na nich przebiegi...35 Rozdzia 3: Skale durowe w grze gitarowej Zagraj pi schematów skali durowej...37 Schemat skali durowej nr Schemat skali durowej nr Schemat skali durowej nr Schemat skali durowej nr Schemat skali durowej nr Zastosuj wyuczone skale w utworach muzycznych...45 First Noël...45 Menuet G-dur Bacha...46 Rozdzia 4: Wzbogacanie repertuaru o przebiegi zbudowane na skalach durowych Zagraj przebiegi na skalach durowych...49 Przebieg na skali durowej z wykorzystaniem schematu nr Przebieg na skali durowej z wykorzystaniem schematu nr Przebieg na skali durowej z wykorzystaniem schematu nr Przebieg na skali durowej z wykorzystaniem schematu nr Przebieg na skali durowej z wykorzystaniem schematu nr Wykorzystaj znajomo przebiegów w kilku piosenkach...57 Oh, Them Golden Slippers...57 We Wish You a Merry Christmas...59 Rozdzia 5: Konfrontacja ze skalami molowymi Poznaj naturalne skale molowe...61 Schemat naturalnej skali molowej nr Schemat naturalnej skali molowej nr Schemat naturalnej skali molowej nr Schemat naturalnej skali molowej nr Schemat naturalnej skali molowej nr Podnie poprzeczk i poznaj skale melodyczne...68 Schemat melodycznej skali molowej nr Schemat melodycznej skali molowej nr Schemat melodycznej skali molowej nr Schemat melodycznej skali molowej nr Schemat melodycznej skali molowej nr Rozbuduj harmoni ze skalami harmonicznymi...75 Schemat harmonicznej skali molowej nr Schemat harmonicznej skali molowej nr Schemat harmonicznej skali molowej nr Schemat harmonicznej skali molowej nr Schemat harmonicznej skali molowej nr Trzy rodzaje skal molowych w utworach...81 God Rest Ye Merry, Gentlemen...82 Allegro Haendla...82 The Three Ravens...83

5 Spis tre ci 7 Rozdzia 6: Eksplorowanie przebiegów na skalach molowych...85 B d naturalny, czyli wiczenie przebiegów na naturalnej skali molowej...85 Przebieg na naturalnej skali molowej z wykorzystaniem schematu nr Przebieg na naturalnej skali molowej z wykorzystaniem schematu nr Przebieg na naturalnej skali molowej z wykorzystaniem schematu nr Przebieg na naturalnej skali molowej z wykorzystaniem schematu nr Przebieg na naturalnej skali molowej z wykorzystaniem schematu nr Raz w gór, raz w dó, czyli trenowanie przebiegów na melodycznej skali molowej...90 Przebieg na melodycznej skali molowej z wykorzystaniem schematu nr Przebieg na melodycznej skali molowej z wykorzystaniem schematu nr Przebieg na melodycznej skali molowej z wykorzystaniem schematu nr Przebieg na melodycznej skali molowej z wykorzystaniem schematu nr Przebieg na melodycznej skali molowej z wykorzystaniem schematu nr Odkrywanie g bszego brzmienia, czyli przebiegi na harmonicznych skalach molowych...94 Przebieg na harmonicznej skali molowej z wykorzystaniem schematu nr Przebieg na harmonicznej skali molowej z wykorzystaniem schematu nr Przebieg na harmonicznej skali molowej z wykorzystaniem schematu nr Przebieg na harmonicznej skali molowej z wykorzystaniem schematu nr Przebieg na harmonicznej skali molowej z wykorzystaniem schematu nr Kilka utworów z wykorzystaniem przebiegów na skalach molowych...99 To Work upon the Railroad Bourrée e-moll Bacha The Full Little Jug Cz III: Arpeggia i zbudowane na nich przebiegi Rozdzia 7: Na dobry pocz tek arpeggia durowe Przygotuj si do akordów durowych i po wicz arpeggia durowe Schemat arpeggia durowego nr Schemat arpeggia durowego nr Schemat arpeggia durowego nr Schemat arpeggia durowego nr Schemat arpeggia durowego nr Arpeggio w praktyce, czyli przyk adowe utwory To the Colors Retreat Rozdzia 8: Odkrywanie przebiegów zbudowanych na arpeggiach durowych Naucz si przebiegów na arpeggiach durowych Przebiegi na arpeggiu durowym z wykorzystaniem schematu nr Przebiegi na arpeggiu durowym z wykorzystaniem schematu nr Przebiegi na arpeggiu durowym z wykorzystaniem schematu nr Przebiegi na arpeggiu durowym z wykorzystaniem schematu nr Przebiegi na arpeggiu durowym z wykorzystaniem schematu nr Zagraj utwory z przebiegami na arpeggiach durowych Riff bluesowy w B-dur Doo-Wop Groove w A-dur...123

6 8 wiczenia na gitar dla bystrzaków Rozdzia 9: Wprowadzenie schematów arpeggia molowego Popracuj nad arpeggiami molowymi Schemat arpeggia molowego nr Schemat arpeggia molowego nr Schemat arpeggia molowego nr Schemat arpeggia molowego nr Schemat arpeggia molowego nr Zagraj utwory z arpeggiami molowymi Gwizdanie Wolfganga Melodia Amadeusza Rozdzia 10: Rzut okiem na przebiegi oparte na arpeggiach molowych Dodaj do swojego zestawu wicze przebiegi na arpeggiach molowych Przebiegi na arpeggiu molowym z wykorzystaniem schematu nr Przebiegi na arpeggiu molowym z wykorzystaniem schematu nr Przebiegi na arpeggiu molowym z wykorzystaniem schematu nr Przebiegi na arpeggiu molowym z wykorzystaniem schematu nr Przebiegi na arpeggiu molowym z wykorzystaniem schematu nr Zmierz si z kilkoma utworami zbudowanymi z przebiegów na arpeggiach molowych Mozartowski motyw mia y je dziec Schumanna Rozdzia 11: Poszerzanie repertuaru o arpeggia na akordach septymowych Po wicz arpeggia na dominancie septymowej Schemat arpeggia na dominancie septymowej nr Schemat arpeggia na dominancie septymowej nr Schemat arpeggia na dominancie septymowej nr Schemat arpeggia na dominancie septymowej nr Schemat arpeggia na dominancie septymowej nr Oswój palce z arpeggiami na akordach molowych septymowych Schemat arpeggia molowego septymowego nr Schemat arpeggia molowego septymowego nr Schemat arpeggia molowego septymowego nr Schemat arpeggia molowego septymowego nr Schemat arpeggia molowego septymowego nr Po wicz arpeggia na akordach durowych septymowych Schemat arpeggia durowego septymowego nr Schemat arpeggia durowego septymowego nr Schemat arpeggia durowego septymowego nr Schemat arpeggia durowego septymowego nr Schemat arpeggia durowego septymowego nr Wykorzystaj arpeggia septymowe w paru znanych kawa kach Ave Maria Schuberta Pawana Fauré a...163

7 Spis tre ci 9 Rozdzia 12: Sprawd si w przebiegach na arpeggiach septymowych Zmierz si z przebiegami zbudowanymi z arpeggia na dominancie septymowej Przebieg zbudowany z arpeggia na dominancie septymowej z wykorzystaniem schematu nr Przebieg zbudowany z arpeggia na dominancie septymowej z wykorzystaniem schematu nr Przebieg zbudowany z arpeggia na dominancie septymowej z wykorzystaniem schematu nr Przebieg zbudowany z arpeggia na dominancie septymowej z wykorzystaniem schematu nr Przebieg zbudowany z arpeggia na dominancie septymowej z wykorzystaniem schematu nr Dodaj do swej kolekcji przebiegi na arpeggiach molowych septymowych Przebieg na arpeggiu molowym septymowym z wykorzystaniem schematu nr Przebieg na arpeggiu molowym septymowym z wykorzystaniem schematu nr Przebieg na arpeggiu molowym septymowym z wykorzystaniem schematu nr Przebieg na arpeggiu molowym septymowym z wykorzystaniem schematu nr Przebieg na arpeggiu molowym septymowym z wykorzystaniem schematu nr Po wicz przebiegi na arpeggiach durowych septymowych Przebieg na arpeggiu durowym septymowym z wykorzystaniem schematu nr Przebieg na arpeggiu durowym septymowym z wykorzystaniem schematu nr Przebieg na arpeggiu durowym septymowym z wykorzystaniem schematu nr Przebieg na arpeggiu durowym septymowym z wykorzystaniem schematu nr Przebieg na arpeggiu durowym septymowym z wykorzystaniem schematu nr Zagraj utwory z przebiegami na arpeggiach septymowych Liebestraum Liszta Ave Maria Bacha i Gounoda Cz IV: Akordy i dodatkowe wiczenia Rozdzia 13: Rozwijanie niezale no ci palców wiczeniami z akordami Po wicz przewroty Schematy akordów zewn trznych Schematy akordów wewn trznych Zagraj progresje akordów Progresje na akordach zewn trznych Progresje na akordach wewn trznych Po wicz utwory wykorzystuj ce progresje akordów Danny Boy, czyli akordy zewn trzne w praktyce Look for the Silver Lining, czyli akordy wewn trzne w praktyce Rozdzia 14: Rozwijanie si y i szybko ci za pomoc wicze na pojedynczych d wi kach Przemieszczanie si w poprzek gryfu Wchodzenie i schodzenie po strunie w ruchu jednostopniowym B dzenie po strunie Skakanie po ró nych strunach Przemieszczanie si wzd u gryfu Wspinaczka i zej cie po strunie Wchodzenie i schodzenie ruchem uko nym...213

8 10 wiczenia na gitar dla bystrzaków Cz V: Dekalogi Rozdzia 15: Dziesi wskazówek pozwalaj cych zwi kszy efektywno wicze Ustal miejsce wicze Wyznacz sobie por na wiczenie (i trzymaj si jej) Ustal cele sesji wiczeniowych Miej swoje akcesoria pod r k Skup si na sesji Rozgrzewaj r ce i palce Zacznij powoli i stopniowo zwi kszaj tempo Izoluj trudne przej cia Graj na ró nych gitarach Do cz do innych muzyków Rozdzia 16: Dziesi sposobów na zwi kszenie wiadomo ci muzycznej Wejd w rytm Oswój si z wysoko ciami d wi ków Odkryj harmoni Zagraj dla publiczno ci Skomponuj melodi i nie bój si improwizacji wicz s uch muzyczny Pracuj nad ekspresj S uchaj du o muzyki Obserwuj mow cia a artysty Sprawd si przez uczenie kogo innego Dodatek: Jak korzysta z p yty Korzystanie z ksi ki w po czeniu z p yt Przeskakiwanie cie ek Naliczanie, strojenie i uderzenia metronomu Aran acja stereofoniczna Jak korzysta z p yty cie ki na p ycie Skorowidz

9 Rozdzia 3 Rozdzia 3: Skale durowe w grze gitarowej 37 Skale durowe w grze gitarowej W tym rozdziale: Nauczysz si pi ciu schematów skali durowej. Zagrasz utwory oparte na skalach durowych. W i kszo utworów opiera si na skalach. Je li wi c nauczysz si schematów skal i zapami tasz ich pozycje, Twoje palce b d wiedzia y, co zrobi, gdy rozpoznasz skal w utworze. W ten sposób b dziesz w stanie automatycznie zagra ca e pasa e. Jak osi gn tak umiej tno? Graj w kó ko popularne schematy skal, a wyuczysz si ich na blach. Jest takie powiedzenie, e trening czyni mistrza. To prawda. Poprzez powtarzanie nie tylko zapami tujesz nuty, lecz tak e stopniowo zwi kszasz si i elastyczno swoich palców, dzi ki czemu b dziesz pó niej w stanie zagra trudniejsze utwory muzyczne. Czy to zwyk e wiczenie fizyczne? Có, tak jest, tyle e wiczysz jednocze nie palce i umys. Podobnie jak w przypadku p ywania, biegania czy kolarstwa, musisz trenowa kilka razy w tygodniu, eby robi post py. Na gitarze najlepiej gra codziennie, nawet je li w niektóre dni uda Ci si wygospodarowa tylko chwil. W tym rozdziale nauczysz si pi ciu schematów gry skali durowej. Ka dy z nich ma swoje zalety, o których b dziemy na bie co wspomina. Na zako czenie rozdzia u otrzymasz bonus: utwór wykorzystuj cy poznane wcze niej schematy. Po nauczeniu si wszystkich schematów palcowania z tego rozdzia u zacznij przesuwa si w gór lub w dó gryfu, aby zmieni d wi k pocz tkowy i uzyska inn skal durow. Znajome do, re, mi, fa, sol, la, si, do (pomy l o Marii von Trapp i filmie D wi ki muzyki) pozostaje takie samo, ale wraz ze zmian pozycji zmienia si tonacja, czyli nazwa skali. Aby znale w a ciwy pocz tkowy d wi k dla wszystkich dwunastu skal durowych, si gnij do ci gi na ko cu ksi ki. Zagraj pi schematów skali durowej Skale durowe mo esz gra w danej pozycji (czyli tak, e cztery palce lewej r ki obs uguj cztery kolejne progi, a nazwa pozycji to numer progu przyciskanego przez pierwszy palec) za pomoc pi ciu ró nych palcowa. Poniewa istnieje 12 skal durowych i pi schematów dla ka dej z nich, masz do czynienia z sze dziesi cioma skalami durowymi w pozycji. To w a nie za spraw tych wszystkich mo liwo ci gitara jest tak niewiarygodnie fajnym instrumentem. Mo esz zagra mnóstwo ró nych utworów, zapami tuj c zaledwie pi schematów, i masz przy tym ró ne opcje, polegaj ce na dobraniu najlepszego palcowania do sytuacji lub zmianie tonacji bez modyfikowania schematu. Te mo liwo ci stanowi zarazem uzasadnienie konieczno ci wicze : masz przed sob mnóstwo nauki!

10 38 Cz II: Skale i zbudowane na nich przebiegi W trakcie wicze graj ka d skal durow od do u do góry, powoli, g o no i ostro nie, aby rozgrza mi nie palców i d oni tak, jakby by sportowcem podnosz cym ci ary. Dopiero pó niej zacznij gra szybciej i l ej, czyli w sposób bardziej zbli ony do tego, jak gra si normalne utwory. Staraj si jednak przez ca skal utrzyma pocz tkowe tempo i dynamik (g o no ). Schemat skali durowej nr 1 Pierwszy schemat zaczyna si od drugiego palca na szóstej strunie. Poni szy rysunek przedstawia skal A-dur w czwartej pozycji, zarówno na diagramie gryfu, jak i w formie nut i tabulatury. Zwró uwag na to, e wskazujemy palec, którym nale y zagra pierwszy d wi k. Mowa o niewielkiej cyfrze 2 po lewej stronie g ówki nuty A. Sugeruje ona zagranie jej drugim palcem lewej r ki. Pami taj o tym, e drugi palec gra o jeden próg wy ej ni nazwa pozycji (która bierze si zawsze od progu przyciskanego przez pierwszy palec). Prze wicz ten schemat tyle razy, ile potrzebujesz, by poczu, e grasz go swobodnie.

11 Rozdzia 3: Skale durowe w grze gitarowej 39 Gdy ju potrafisz biegle palcowa ten schemat we wszystkich kluczach, potrenuj granie w rytmie w poni szym wiczeniu. Jest ono w tonacji G-dur w drugiej pozycji i stanowi ósemkowy pasa w gór i w dó. Graj je w jednostajnym tempie (korzystaj c z metronomu lub stukaj c stop ) i staraj si, eby muzyka p yn a. To wiczenie mo e by zwyk skal, lecz mimo tego da si uzyska z niego muzyk przez stosowanie akcentów (uderzaj c niektóre nuty nieznacznie mocniej, zazwyczaj te przypadaj ce na bit) i zmieniaj c d ugo d wi ków od wybrzmiewaj cych (legato) po ostre i urywane (staccato). Spróbuj te zagra pierwszy schemat w tonacji B -dur w pi tej pozycji jako triole ósemkowe (jak na poni szym rysunku). W porównaniu ze skalami utwory zawieraj ró ne typy nut, a nie tylko ósemki. Granie triolami nieco pomiesza bit z punktu widzenia rytmu. Spróbuj uzyska wra enie skoków lub p ynnych przej mi dzy d wi kami. Nast pny rysunek przedstawia pierwszy schemat w tonacji C-dur w siódmej pozycji jako szesnastkowy pasa w gór i w dó. W tym wiczeniu powracamy z triol do parzystych podzia ów, lecz tym razem wyst puj cztery uderzenia na bit, a nie dwa. Graj wi c te szesnastki szybciej, ni gra e ósemki. W ten sposób przywykniesz zarówno do szybkiego, jak i umiarkowanego grania.

12 40 Cz II: Skale i zbudowane na nich przebiegi Schemat skali durowej nr 2 Drugi schemat skali durowej zaczyna si od czwartego palca na szóstej strunie i zawiera jeden d wi k poza pozycj na czwartej strunie. D wi k poza pozycj to taki, który wykracza poza granic czterech progów wyznaczan przez pozycj, przez co wymaga wi kszego rozpostarcia palców. Musisz si gn w gór gryfu (w stron mostka) czwartym palcem, poniewa ten d wi k znajduje si o jeden próg wy ej od naturalnej pozycji tego palca. Je li schemat zawiera d wi ki poza pozycj, zwró na nie szczególn uwag, gdy atwo tu o pomy k i przyci ni cie niew a ciwego progu lub problem z w a ciwym wyartyku owaniem dobrego d wi ku. Je li nie potrafisz poprawnie wydoby takiej nuty, zagraj kilkakrotnie tylko ów k opotliwy fragment pasa u, a dopiero pó niej wykonaj ca o od pocz tku do ko ca. Poni szy rysunek przedstawia drugi schemat skali durowej w tonacji C-dur zarówno na diagramie gryfu, jak i w formie nut i tabulatury. Zwró uwag na to, e poza oznaczeniem palca, którym nale y zagra pierwszy d wi k ( 4 po lewej stronie g ówki nuty), pokazujemy tak e palcowanie nuty poza pozycj ( 4 obok d wi ku B na dziewi tym progu czwartej struny). W ca ej ksi ce wskazujemy palcowanie wszystkich d wi ków poza pozycj, a dodatkowo tak e s siednich, je li istnieje podejrzenie, e móg by u y niew a ciwego palca. Poni szy schemat jest w a nie takim przypadkiem! Prze wicz go tyle razy, a wszystkie nuty b d mia y p ynne i swobodne brzmienie. Gdy zaczniesz automatycznie u ywa w a ciwych palców, b dziesz wiedzia, e jeste na dobrej drodze.

13 Rozdzia 3: Skale durowe w grze gitarowej 41 Gdy ju opanujesz palcowanie tego schematu we wszystkich tonacjach, po wicz go w rytmie. Oto drugi schemat w tonacji B -dur w trzeciej pozycji jako ósemkowy pasa triolowy w gór i w dó. Nie przejmuj si bemolami przy kluczu wiolinowym. Wiemy, e utwory gitarowe s zazwyczaj pisane w przyjaznych gitarze tonacjach, które co najwy ej zawieraj krzy yki. Ze wzgl du jednak na to, e uczysz si schematów, które mo na swobodnie przesuwa i gra w dowolnej skali z równ atwo ci, tonacja z bemolami nie jest ani odrobin trudniejsza ni taka z krzy ykami czy nawet taka bez jakichkolwiek znaków! Schemat skali durowej nr 3 Oba wcze niejsze schematy mia y rozpi to dwóch oktaw, licz c od do u do góry. Schematy nr 3, 4 i 5 maj nieco mniej ni dwie oktawy. Granie jednej oktawy by oby nieco za krótkie, wi c te schematy (a tak e inne, które maj mniej ni dwie oktawy) rozci gamy na tyle, na ile pozwala dana pozycja. Poni szy rysunek przedstawia trzeci schemat skali durowej, który zaczyna si od pi tej struny (a nie od szóstej, jak w pierwszych dwóch schematach). Jest on w skali D-dur i prezentujemy go zarówno na diagramie gryfu, jak i w formie nut i tabulatury. Zwró uwag na to, e prócz oznaczenia palca obok pierwszej nuty ( 2 po lewej stronie g ówki) pokazujemy tak e palcowanie nuty poza pozycj ( 1 obok d wi ku G na trzecim progu pierwszej struny). W tym przypadku jest inaczej ni w drugim schemacie, gdy si gasz w dó (w stron siode ka), a nie do góry. Dzi ki temu przyzwyczaisz si do rozci gania w obu kierunkach. wicz ten schemat, rozpoczynaj c gr od pi tej struny, tak d ugo, a poczujesz si równie swobodnie, jak przy rozpoczynaniu od szóstej.

14 42 Cz II: Skale i zbudowane na nich przebiegi Gdy nauczysz si pewnie gra ten schemat od pi tej struny, po wicz go w rytmie jak na poni szym rysunku. Przedstawia on trzeci schemat skali durowej w tonacji F-dur w siódmej pozycji jako pasa szesnastkowy w gór i w dó. Szesnastki (które s relatywnie szybkie w porównaniu z ósemkami lub triolami ósemkowymi) powiniene najpierw wiczy powoli, aby mie pewno równego grania ka dego d wi ku, a dopiero potem stopniowo zwi ksza tempo. Schemat skali durowej nr 4 Podobnie jak trzeci, czwarty schemat tak e zaczyna si od pi tej struny. Tym razem zaczynasz od czwartego palca. Dobra wiadomo jest taka, e ten schemat nie zawiera d wi ków poza pozycj (hurra!). Je li wi c czujesz si na si ach, mo esz zagra wiczenia z tym schematem nieco bardziej brio (czyli ywiej) ni schematy wymagaj ce rozci gania. Poni szy rysunek przedstawia czwarty schemat skali durowej w tonacji F-dur zarówno na diagramie gryfu, jak i w formie nut i tabulatury. Poniewa jest on umiejscowiony w rodku gryfu i nie zawiera adnych d wi ków poza pozycj, mo esz od razu zacz go gra nieco szybciej. Jednak za ka dym razem, gdy b dziesz próbowa zagra wiczenie szybciej ni normalnie, po wi chwil na przygotowanie i dopiero po nim zagraj ca o. Nie wyrabiaj sobie nawyku robienia falstartów, które oznaczaj, e Twoje palce wyprzedzaj umys!

15 Rozdzia 3: Skale durowe w grze gitarowej 43 Gdy b dziesz gotów, spróbuj zagra poni sze wiczenie w rytmie. Przedstawia ono czwarty schemat w tonacji G-dur w siódmej pozycji i jest do atwe. Grasz wysoko na gryfie (gdzie progi s bli ej siebie, co u atwia palcowanie) ósemkami (które s atwiejsze ni triole czy szesnastki) i aden d wi k nie wykracza poza pozycj. Spróbuj wi c od razu wykona je stosunkowo szybko. Mo esz by zdziwiony, e potrafisz je zagra znacznie szybciej, ni Ci si wydawa o. Pami taj tylko, eby nie zwi ksza pr dko ci (czyli nie wyprzedzaj tempa). Gdy co wydaje si atwe, trudno si oprze pokusie przyspieszania a do granic swoich mo liwo ci, lecz musisz utrzyma tempo, od którego zacz e. Schemat skali durowej nr 5 Pi ty schemat rozpo ciera si na czterech strunach, a najni szy d wi k znajduje si na czwartej strunie. Ca o zaczyna si od pierwszego palca na czwartej strunie, a trzecia nuta na tej strunie jest poza pozycj. Musisz si gn czwartym palcem w gór gryfu (w stron mostka), poniewa przypada ona o jeden próg wy ej ni normalna pozycja tego palca.

16 44 Cz II: Skale i zbudowane na nich przebiegi Poni szy rysunek przedstawia pi ty schemat skali durowej w tonacji G-dur zarówno na diagramie gryfu, jak i w formie nut i tabulatury. Niemal od razu trafisz na d wi k poza pozycj ju na pierwszej granej strunie wi c zachowaj czujno. Po wicz najpierw samo miejsce z wyci ganiem palca, a dopiero pó niej ca y schemat. Graj go tak d ugo, a b dzie brzmia równie mocno, jak pozosta e cztery schematy skali durowej. Nast pny rysunek zawiera pi ty schemat w tonacji A -dur w szóstej pozycji jako ósemkowy pasa triolowy w gór i w dó. Zacznij od pierwszego palca na szóstym progu czwartej struny. W szóstej pozycji si gni cie poza pozycj stanowi umiarkowane wyzwanie, ale je li b dziesz mia z nim problemy, wykonaj najpierw rozgrzewk ca otonow w poprzek gryfu z rozdzia u drugiego.

17 Zastosuj wyuczone skale w utworach muzycznych Rozdzia 3: Skale durowe w grze gitarowej 45 Zapewne troch ju po wiczy e i u wiadomi e sobie, e granie skal na gitarze jest niemal równie interesuj ce, jak obserwowanie schni cia obrazu, prawda? Có, nie odk adaj jeszcze piórka i nie si gaj po robótk na drutach, gdy dotrwa e do ciekawszej cz ci, w której wykorzystasz swoj bieg o w skalach do grania prawdziwej muzyki czyli utworów muzycznych! To jest nagroda za ca y wysi ek, jaki dotychczas w o y e w wiczenie. Gdy ju wszystkie pi schematów b dziesz mia pod palcami (muzyczny odpowiednik wykucia na blach ), mo esz zacz z nich korzysta. Warto powtórzy, e wi kszo utworów jest zbudowana na skalach. Raczej nie trafisz na zbyt wiele utworów, które b d zawiera y ca skal od do u do góry i z powrotem w ósemkach. Cz sto jednak spotkasz si w muzyce z przej ciami stanowi cymi wycinki skal czyli materia u, który masz wy wiczony. Gdy natrafisz na taki pasa, b dziesz w stanie zagra go niemal bez zastanowienia. To tak, jakby w czy automatycznego pilota i cieszy si s uchaniem p yn cych d wi ków. W miar post pów w wiczeniu skal zaczniesz odkrywa, e granie pasa y zbudowanych na kolejnych d wi kach staje si coraz atwiejsze i naturalniejsze. Granie skal to skuteczny sposób na os uchanie si z d wi kami, z których tworzy si piosenki nawet je li melodia nie jest zbudowana na kolejnych d wi kach. Có, wi kszo utworów nie jest zbudowana na kolejnych d wi kach skali, poniewa by yby nudne i brzmia yby jak no w a nie skale. Chocia wi c granie skal nie jest równowa ne wiczeniu konkretnych utworów, stanowi najlepszy sposób na dobre przygotowanie do wi kszo ci rodzajów muzyki. W poni szym podrozdziale znajdziesz dwa utwory, których melodie zosta y w du ej mierze oparte na pasa ach skal durowych. First Noël The First Noël to kol da, któr przypuszczalnie s ysza e, dzi ki czemu b dziesz wiedzia, czy poprawnie grasz melodi i trafiasz w odpowiednie d wi ki we w a ciwym rytmie. Wykorzystasz w niej dwa schematy: pierwszy i czwarty. Utwór rozpoczyna si od drugiej pozycji (pierwszy palec lewej r ki wisz cy nad drugim progiem). Umie trzeci palec (serdeczny) na d wi ku Fis na czwartym progu czwartej struny i mo esz zaczyna. Przyjrzyj si nutom i zwró uwag na zmian pozycji w ósmym takcie. Musisz przeskoczy na dziewi t pozycj mi dzy drugim a trzecim bitem. Staraj si, eby pó nuta brzmia a jak najd u ej przed wykonaniem przej cia, ale nie spó nij si na trzeci bit! Ten umiarkowany przeskok pozwoli zagra chorus drugiej frazy o oktaw wy ej. W oryginalnej piosence tak nie jest, ale chcieli my, eby by a bardziej interesuj ca, a jednocze nie stanowi a trening gry w ró nych pozycjach. Po zagraniu o miu taktów o oktaw wy ej wracasz w szesnastym takcie do drugiej pozycji na ostatnie osiem taktów. Zwró uwag na to, e ostatni takt, podobnie jak pierwszy, jest niepe ny. Zawiera on tylko dwa bity, co pozwala na po czenie go z jednobitowym pocz tkiem utworu. Je li w wyobra ni zespolisz te dwa takty, mo esz powtarza utwór i gra go w p tli.

18 46 Cz II: Skale i zbudowane na nich przebiegi Menuet G-dur Bacha Jan Sebastian Bach, kompozytor klasyczny, który tworzy w okresie baroku ( ), napisa Menuet G-dur jako wiczenie dla ucz cych si pianistów (w ród których by a te jego ona). Mimo prostoty utworu jego melodia sta a si powszechnie rozpoznawalna i zosta a nawet wykorzystana w muzyce pop, w przeboju zespo u The Toys z 1965 roku pt. A Lover s Concerto. Jak sugeruje tytu, menuet jest w tonacji G-dur. Zaczyna si od dziewi tej pozycji, a pierwsz nut gra czwarty palec. Aby zagra ten utwór, chwy gryf tak, eby pierwszy palec by w pobli u dziewi tego progu, a nast pnie przyci nij dwunasty próg czwartej struny, czyli d wi k G. Zwró uwag na to, e prócz normalnych informacji na pocz tku nut znajduje si znak powtórzenia (gruba i cienka pionowa linia oraz dwie kropki). Informuje on o konieczno ci powtórzenia pewnej cz ci utworu. Poszukaj wi c drugiego tego rodzaju znaku, który wyznacza koniec pasa u do powtórzenia. W tym menuecie znak zako czenia pojawia si

19 Rozdzia 3: Skale durowe w grze gitarowej 47 po ósmym takcie. To powtórzenie ma jednak pierwsze i drugie zako czenie, oznaczone przez linie z cyframi 1. i 2.. W takim przypadku za pierwszym razem nale y zagra tylko pierwsze zako czenie, a za drugim razem tylko drugie. Aby zachowa zwi z o, skrócili my to dzie o Bacha. W takcie jedenastym fina owy fragment zaczyna si od zmiany pozycji i konieczno ci zagrania pierwszego schematu skali durowej w drugiej pozycji. Pasa omija niektóre struny, dopilnuj wi c, eby gra te w a ciwe. Zwró uwag na to, e mi dzy trzecim bitem jedenastego taktu a drugim bitem dwunastego taktu pojawiaj si trzy kolejne d wi ki grane tym samym palcem. Wskazówka: mo esz zagra te d wi ki w ró ny sposób. Mo liwo ci wydobycia d wi ku na drugiej strunie s nast puj ce: przeskakiwanie ko cem czwartego palca ze struny na strun, zagranie pierwszej nuty ko cem palca, a nast pnie po o enie go p asko i uformowanie ma ego chwytu barowego (czyli takiego, który pokrywa tylko dwie lub trzy struny). W wielu sytuacjach konieczne jest skorzystanie z drugiego sposobu, ale w przypadku menueta Bacha tempo jest na tyle wolne, e je li chcesz, mo esz przeskakiwa palcem.

20 Skorowidz A -dur, 44 A-dur, 38, 50, 120, 123, 146, 147, 150, 156 akcentowanie, 65 akcesoria, 220 akordy, 33, 185 akordy durowe, 33, 105 akordy durowe septymowe, 156 akordy molowe septymowe, 151 akordy otwarte, 33 akordy septymowe, 145 F-dur, 186 postaci, 186 progresje, 201 przewroty, 186 akordy wewn trzne, 186, 194, 204 Fm75, 198 F º7, 199 f7, 196 F7, 195, 196 F-dur, 194 Fmaj7, 197, 198 f-moll, 195 progresje akordów, 202 akordy zewn trzne, 186, 187, 203 B 7, 189 C7, 189 F m7 5, 191, 192 F º7, 192, 193 f7, 189, 190 F7, 189 F-dur, 187 Fmaj7, 190, 191 f-moll, 188 progresje akordów, 201 Allegro, 82 a-moll, 64, 75, 91, 99, 126, 139, 151, 172 aran acja stereofoniczna, 228 arpeggia, 104, 105 arpeggia durowe, 105 A D-dur, 108 E -dur, 109 F-dur, 107, 109, 110 G-dur, 110 przebiegi, 115 schemat nr 1, 106 schemat nr 2, 107 schemat nr 3, 108 schemat nr 4, 109 schemat nr 5, 110 utwory, 111 arpeggia molowe, 126 a-moll, 126 b -moll, 128, 129 c-moll, 127, 129 d-moll, 130 e -moll, 130 f-moll, 127, 130, 132 g-moll, 131 przebiegi, 135 schemat nr 1, 126 schemat nr 2, 127 schemat nr 3, 128 schemat nr 4, 130 schemat nr 5, 131 utwory, 132 arpeggia na akordach durowych septymowych, 156 A-dur, 156 B-dur, 159 C-dur, 157 D-dur, 158 F -dur, 161 F-dur, 159 G-dur, 159, 160 schemat nr 1, 156 schemat nr 2, 157 schemat nr 3, 158 schemat nr 4, 159 schemat nr 5, 160 utwory, 161

21 234 wiczenia na gitar dla bystrzaków arpeggia na akordach molowych septymowych, 151 a-moll, 151 f -moll, 154 f-moll, 154 g-moll, 152 schemat nr 1, 151 schemat nr 2, 152 schemat nr 3, 153 schemat nr 4, 154 schemat nr 5, 155 arpeggia na akordach septymowych, 145 arpeggia na dominancie septymowej, 146 A-dur, 146, 147, 150 B-dur, 146 C-dur, 147 D-dur, 148, 149 E-dur, 148 F-dur, 149 G-dur, 150 schemat nr 1, 146 schemat nr 2, 147 schemat nr 3, 148 schemat nr 4, 149 schemat nr 5, 150 artykulacja, 224 Ave Maria, 161, 180 B B 7, 189 B -dur, 39, 41, 53 b -moll, 128, 129, 136 B-dur, 117, 122, 146, 159, 175 b dzenie po strunie, 209 b-moll, 63, 71, 90, 95, 137, 171 Bourrée e-moll, 101 brio, 42 c -moll, 96, 139 C7, 189 Caravan, 98 C-dur, 39, 40, 52, 147, 157, 169 cele sesji wiczeniowych, 220 chromatyczne granie, 32 c-moll, 63, 76, 77, 88, 92, 127, 129, 173 C wiczenia, 23 wiczenia na pojedynczych d wi kach, 32, 207 wiczenia z akordami, 33 D, 176 Danny Boy, 203 D-dur, 41, 53, 108, 116, 120, 148, 149, 158 diagram akordów, 25 diagram gryfu, 26 d-moll, 66, 72, 78, 130, 136 dominanta septymowa, 146 Doo-Wop Groove, 123 durowe akordy barowe, 34 d wi k poza pozycj, 40, 50, 86, 116, 208 D E -dur, 109, 121 e -moll, 130, 137, 141 E-dur, 119, 148, 168, 176 efektywno wicze, 219 ekspresja, 224 e-moll, 65, 87, 93, 97, 138, 174 F -dur, 161, 170 F m7 5, 191, 192, 198 f -moll, 81, 88, 98, 154 F º7, 192, 193, 199 f7, 189, 190, 196 F7, 189, 195, 196 F-dur, 42, 54, 55, 107, 109, 110, 149, 159, 170, 186, 187, 194 Filimiooriooriay, 100 First Noël, 45 Fmaj7, 190, 191, 197, 198 f-moll, 66, 73, 89, 127, 130, 132, 154, 188, 195 E F G G, 177 g -moll, 141 G-dur, 39, 43, 44, 51, 55, 56, 110, 150, 159, 160, 168 g-moll, 67, 70, 74, 80, 86, 93, 131, 152, 173 God Rest Ye Merry, Gentlemen, 82

22 Skorowidz 235 gra dla publiczno ci, 224 gra na gitarze, 15, 23 granie arpeggia, 104 granie chromatyczne, 32 granie w pozycji siedz cej, 23 granie w pozycji stoj cej, 24 Gwizdanie Wolfganga, 132 H harmonia, 224 harmoniczne skale molowe, 75 c-moll, 76, 77 d-moll, 78 f -moll, 81 g-moll, 80 przebiegi, 94 schemat nr 1, 75 schemat nr 2, 77 schemat nr 3, 78 schemat nr 4, 79 schemat nr 5, 80 Hava Nagila, 98 improwizacja, 224 koncentracja, 31 koncentracja na oddychaniu, 30 kontrapunktowy utwór, 101 legato, 39, 107, 137, 147, 201 Liebestraum, 179 Look for the Silver Lining, 204 ma y chwyt barowy, 47, 50, 88, 107, 117, 136 melodia akordowa, 190 Melodia Amadeusza, 133 melodyczne skale molowe, 68 b-moll, 71 d-moll, 72 f-moll, 73 g-moll, 70, 74 przebiegi, 90 I K L M schemat nr 1, 69 schemat nr 2, 70 schemat nr 3, 71 schemat nr 4, 73 schemat nr 5, 74 Menuet G-dur, 46 metronom, 228 metrum dwumiarowe, 83 miejsce wicze, 219 modus, 98 mowa cia a artysty, 225 Mozartowski motyw, 142 N napi cie, 31 naturalne skale molowe, 61 a-moll, 64 b-moll, 63 c-moll, 63 d-moll, 66 e-moll, 65 f-moll, 66 g-moll, 67 przebiegi, 85 schemat nr 1, 62 schemat nr 2, 63 schemat nr 3, 64 schemat nr 4, 66 schemat nr 5, 67 niezale no palców, 185 O oddychanie, 30 Oh, Them Golden Slippers, 57 otwarte akordy durowe, 34 otwarte struny, 33, 185 P Pawana, 163 podwójne uderzenie, 173 pojedyncze d wi ki, 207 pora na wiczenie, 219 postawa wiczeniowa, 23 progresje akordów, 201 akordy wewn trzne, 202 akordy zewn trzne, 201 utwory, 203

23 236 wiczenia na gitar dla bystrzaków przebiegi, 49 przebiegi na arpeggiach durowych, 115 A-dur, 120 B-dur, 117 D-dur, 116, 120 E -dur, 121 E-dur, 119 schemat nr 1, 116 schemat nr 2, 117 schemat nr 3, 119 schemat nr 4, 120 schemat nr 5, 121 utwory, 122 przebiegi na arpeggiach durowych septymowych, 175 B-dur, 175 D, 176 E-dur, 176 G, 177 schemat nr 1, 175 schemat nr 2, 176 schemat nr 3, 176 schemat nr 4, 177 przebiegi na arpeggiach molowych, 135 a-moll, 139 b -moll, 136 b-moll, 137 c -moll, 139 d-moll, 136 e -moll, 137, 141 e-moll, 138 g -moll, 141 legato, 137 schemat nr 1, 136 schemat nr 2, 137 schemat nr 3, 138 schemat nr 4, 139 schemat nr 5, 141 utwory, 142 przebiegi na arpeggiach molowych septymowych, 171 a-moll, 172 b-moll, 171 c-moll, 173 e-moll, 174 g-moll, 173 schemat nr 1, 171 schemat nr 2, 172 schemat nr 3, 173 schemat nr 4, 173 schemat nr 5, 174 przebiegi na arpeggiach na dominancie septymowej, 167 C-dur, 169 E-dur, 168 F -dur, 170 F-dur, 170 G-dur, 168 schemat nr 1, 168 schemat nr 2, 168 schemat nr 3, 169 schemat nr 4, 170 schemat nr 5, 170 przebiegi na arpeggiach septymowych, 167 utwory, 178 przebiegi na harmonicznych skalach molowych, 94 a-moll, 99 b-moll, 95 c -moll, 96 e-moll, 97 f -moll, 98 schemat nr 1, 95 schemat nr 2, 96 schemat nr 3, 97 schemat nr 4, 98 schemat nr 5, 99 przebiegi na melodycznej skali molowej, 90 a-moll, 91 b-moll, 90 c-moll, 92 e-moll, 93 g-moll, 93 schemat nr 1, 90 schemat nr 2, 91 schemat nr 3, 92 schemat nr 4, 93 schemat nr 5, 93 przebiegi na naturalnej skali molowej, 85 c-moll, 88 e-moll, 87 f -moll, 88 f-moll, 89 g-moll, 86 schemat nr 1, 86 schemat nr 2, 87 schemat nr 3, 88 schemat nr 4, 88 schemat nr 5, 89 przebiegi na skalach durowych, 49 A-dur, 50 B -dur, 53 C-dur, 52

24 Skorowidz 237 D-dur, 53 F-dur, 54, 55 G-dur, 51, 55 piosenki, 57 schemat nr 1, 50 schemat nr 2, 52 schemat nr 3, 53 schemat nr 4, 54 schemat nr 5, 56 przebiegi na skalach molowych, 85 utwory, 99 przemieszczanie si w poprzek gryfu, 208 przemieszczanie si wzd u gryfu, 211 przeskok, 210 przewroty, 186 przygotowanie do gry, 29 relaksacja, 31 Retreat, 112 Riff bluesowy, 122 rozbudzenie palców, 31 wiczenia na pojedynczych d wi kach, 32 granie chromatyczne, 32 rozgrzewka ca otonowa w poprzek gryfu, 33 rozgrzewka ca otonowa zagrana uko nie, 33 rozgrzewka, 29, 220 rozbudzenie palców, 31 rozgrzewanie palców, 30 ruch jednostopniowy, 208 rytm, 223 schematy arpeggia molowego, 125 schematy skali durowej, 37 schodzenie po strunie w ruchu jednostopniowym, 208 schodzenie ruchem uko nym, 213 separacja stereo, 228 si a, 207 skakanie po ró nych strunach, 210 skala superfrygijska, 98 skale durowe, 37 A -dur, 44 A-dur, 38 B -dur, 41 C-dur, 39, 40 D-dur, 41 R S F-dur, 42 G-dur, 39, 43, 44, 56 przebiegi, 49 schemat nr 1, 38 schemat nr 2, 40 schemat nr 3, 41 schemat nr 4, 42 schemat nr 5, 43 schematy, 37 utwory muzyczne, 45 skale molowe, 61 harmoniczne skale molowe, 75 melodyczne skale molowe, 68 naturalne skale molowe, 61 przebiegi, 85 utwory, 81 s uch muzyczny, 224 staccato, 39, 109, 170, 201, 210 stereo split, 228 szybko, 207 mia y je dziec, 143 wiadomo muzyczna, 223 tabulatura, 24 The First Noël, 45 The Full Little Jug, 102 The Three Ravens, 83 To the Colors, 111 To Work upon the Railroad, 100 tonacja, 105 tonika, 98 trudne przej cia, 221 trzymanie gitary, 23 T U uczenie innych, 225 uko niki rytmu, 26 utrzymywanie koncentracji, 31 W wchodzenie po strunie w ruchu jednostopniowym, 208 wchodzenie ruchem uko nym, 213

25 238 wiczenia na gitar dla bystrzaków We Wish You a Merry Christmas, 59 Work upon the Railroad, 102 wspinaczka, 212 wst pne palcowanie, 128 wysoko ci d wi ków, 223 zapis d wi ków gitarowych, 24 zej cie po strunie, 212 zwi kszanie wiadomo ci muzycznej, 223 Z

26