Rok akademicki: 2015/2016 Kod: HKL PG-s Punkty ECTS: 2. Poziom studiów: Studia II stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne

Transkrypt

1 Nazwa modułu: Socjologia i antropologia Internetu Rok akademicki: 2015/2016 Kod: HKL PG-s Punkty ECTS: 2 Wydział: Humanistyczny Kierunek: Kulturoznawstw o Specjalność: Projektowanie graficzne w kulturze nowych mediów Poziom studiów: Studia II stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne Język wykładowy: Polski Profil kształcenia: Ogólnoakademicki (A) Semestr: 1 Strona www: Osoba odpowiedzialna: dr Kapralska Łucja (lkapral@agh.edu.pl) Osoby prowadzące: dr Kapralska Łucja (lkapral@agh.edu.pl) dr Żuchowska-Skiba Dorota (zuchowsk@agh.edu.pl) Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Powiązania z EKK Sposób weryfikacji efektów kształcenia (forma zaliczeń) Wiedza M_W001 Posiada aktualną i wszechstronną wiedzę o socjologii i antropologii Internetu oraz potrafi wskazać na ich najważniejsze i najnowsze osiągnięcia badawcze, interpretacyjne i metodologiczne. KL2A_W06, KL2A_W12 Aktywność na zajęciach, Egzamin, Kolokwium Umiejętności M_U001 Rozumie istotę społeczeństwa informacyjnego i potrafi scharakteryzować wybrane przemiany życia społecznego pod wpływem nowoczesnych technologii informatycznych i komunikacyjnych. KL2A_U23 Aktywność na zajęciach, Kolokwium, Egzamin M_U003 Czyta i interpretuje tekst z zakresu socjologii i antropologii Internetu. KL2A_U03 Kolokwium, Udział w dyskusji, Aktywność na zajęciach, Egzamin Kompetencje społeczne M_K001 Ma świadomość znaczenia humanistyki dla rozumienia Internetu jako jako specyficznej przestrzeni społecznej. Wykazuje postawy odpowiedzialności i humanistyczną postawę wobec świata mediów cyfrowych. KL2A_K09 Aktywność na zajęciach 1 / 6

2 Matryca efektów kształcenia w odniesieniu do form zajęć Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Forma zajęć Wykład Ćwiczenia audytoryjne Ćwiczenia laboratoryjne Ćwiczenia projektowe Konwersatori um seminaryjne praktyczne terenowe warsztatowe Inne E-learning Wiedza M_W001 Umiejętności M_U001 M_U003 Posiada aktualną i wszechstronną wiedzę o socjologii i antropologii Internetu oraz potrafi wskazać na ich najważniejsze i najnowsze osiągnięcia badawcze, interpretacyjne i metodologiczne. Rozumie istotę społeczeństwa informacyjnego i potrafi scharakteryzować wybrane przemiany życia społecznego pod wpływem nowoczesnych technologii informatycznych i komunikacyjnych. Czyta i interpretuje tekst z zakresu socjologii i antropologii Internetu. Kompetencje społeczne M_K001 Ma świadomość znaczenia humanistyki dla rozumienia Internetu jako jako specyficznej przestrzeni społecznej. Wykazuje postawy odpowiedzialności i humanistyczną postawę wobec świata mediów cyfrowych. Treść modułu zajęć (program wykładów i pozostałych zajęć) Wykład Socjologia i antropologia internetu Wykład ma na celu spojrzenie na Internet z perspektywy socjologii i antropologii. Socjologia i antropologia Internetu badają styk świata społecznego i wirtualnego, przy czym Internet nie jest traktowany jako technologia, ale jako określona, specyficzna przestrzeń społeczna, w której jako rezultat komunikacji zapośredniczonej przez komputer tworzą się szczególne praktyki społeczne i kulturowe. Wykład prezentuje społeczną historię internetu oraz dokonuje analizy środowisk Sieci zwracając uwagę na relacje społeczne, które w nich występują oraz tworzoną przez ich uczestników kulturę. Przedstawia i analizuje różnorodne zjawiska i procesy, które choć znane ze świata realnego, w Internecie przyjmują inne formy i cechy. Takie fenomeny jak wirtualne wspólnoty, serwisy społecznościowe, subkultura/subkultury Internetu będą 2 / 6

3 przedmiotem obserwacji i analizy na zajęciach. Podobnie jak w socjologii i antropologii klasycznej, wykład ma unaocznić, że świat społeczny Internetu jest tworzony przez komunikujące się jednostki a twórcą jego kultury jest człowiek. 1. Wprowadzenie do socjologii i antropologii Internetu: definicje, przedmiot badań, metody badań. Krótka historia wczesnych badań Internetu (Barry Wellman i Milena Gulia, Howard Rheingold, P. Hine, Castells; polskie ośrodki badawcze). Przykład: Wirtualne Miasto Toruń w Polsce, Netville w Kanadzie jako przykłady inżynierii społecznej opartej na Sieci. 2. Internet: od Sputnika do Facebooka. Społeczna historia Sieci i aplikacji sieciowych, struktura i cechy. Etapy rozwoju Internetu: WEB 1.0 Web 2.0 i jej następstwa. Społeczeństwo informacyjne jako rezultat rozwoju technologii komunikacyjnych. Przykład: Kult amatora jako rezultat istnienia WEB Jednostka w Sieci statystyka użytkowania, struktura aktywności podejmowanej w sieci. Wpływ Internetu na proces socjalizacji, Internauta jako twórca amator, internauta jako ekspert, internauta jako prosument.). Indywidualizm sieciowy i anonimowość w Sieci oraz jej społeczne skutki. Przykład: internautki czy płeć ma znaczenie w Sieci? 4. Internet i struktury społeczne: Grupy społeczne w świecie Internetu. Problemy definicyjne, cechy, typy. Istota komunikowania i więzi w cyberprzestrzeni. Wspólnoty nieterytorialne Wellmana, wirtual community Rehingolda, nowe plemiona, flashmob, smartmob. Przykład: wspólnota WELL 5. Internet i struktury społeczne c.d. sieci społeczne. Serwisy społeczno ich powstanie i rozwój. Teoria 6 stopni oddalenia S. Miligrama i jej zastosowanie do serwisów społecznościowych. Liczba Dunbara. 6. Przykład: Film The Social Network reż. Dawid Fincher, USA Internet i struktury cd. nowe klasy społeczne i nowe formy wykluczenia: netokracja, przepaść cyfrowa. Sposoby walki z wykluczeniem cyfrowym, Wiek a użytkowanie Internetu. Przekład: seniorzy w Sieci. 8. Subkultury Internetu: gekowie, nerdowie, hakerzy, crakerzy. Charakterystyka, cechy, znaczenie. Przykład: odcinek filmu Teoria wielkiego podrywu. 9. Film Obława ( Takedown, rzecz o najsłynniejszym hakerze Kevinie Mitnicku), Reż. Joe Chapelle, USA Kontrola i prawo w Sieci netykieta i rozwiązania prawne dot. sieci. Zjawisko peer to peer, ściąganie, Creative Commons, Wolna kultura 11. Ciemna strona Sieci: internet podziemny, samobójstwa i pakty samobójcze, uzależnienia, hikikomori, agresja w Sieci. Przykład: film Sala samobójców reż. Jan Komasa, Polska Kultura daru w Internecie Internet jako dobro wspólne, wymiana, ekonomia daru, grupy wsparcia, Wikipedia jako realizacje kultury daru. Przykład: Couchsurfing Nowe praktyki kulturowe oparte na sieci wirtualna żałoba, wirtualne cmentarze; blogi, vlogi, liternet, twiteratura, miłość w sieci (randki, czaty, portale randkowe i inne ( do wyboru). Podsumowanie zajęć cyberspołeczeństwo i cyberkultura rzeczywistość czy nowe terminy? Konwersatorium Analiza sieci - zastosowanie praktyczne Dzisiejsze społeczeństwo to społeczeństwo sieci. Logika sieci organizuje je na wszystkich poziomach. Dlatego zajęcia ćwiczeniowe będą poświęcone wprowadzeniu do badania funkcjonujących w nim sieci. Analiza sieci społecznych (SNA) jest metodą badania struktury społecznej i wzorów relacji pomiędzy ludźmi i grupami, pozwala również na badanie społecznych konsekwencji tych struktur (np.: alokacji zasobów, przepływów informacji, zmiany poglądów, itd.). Oprócz samych metod analizy danych 3 / 6

4 relacyjnych, przedstawione zostaną również najważniejsze ich zastosowania oraz związane z nimi problemy teoretyczne i metodologiczne. 1.Społeczeństwo sieci 2.Specyfika i budowa sieci społecznych 3.Role i pozycje w sieci. 4.Relacje interpersonalne w sieciach 5.Od grupy do grupy komunikacyjnej 6.Sieci organizacji i organizacje w sieci 7.Kapitał społeczny słabe więzi i luki strukturalne 8.Sieci personalne wokół teorii zasobów 9.Sieci globalne. 10.Władza w sieci 11.Analiza sieci w naukach społecznych 12.Ruchy społeczne w sieci 13.Pozycje i role społeczne w sieci 14.Wyodrębnianie spójności grupowej w sieci Sposób obliczania oceny końcowej Na ocenę składają się w równej części: ocena z wykładu 60% (egzamin 90%, 10% aktywny udział w zajęciach) ocena z ćwiczeń 40% (kolokwium w formie testu 20% i ćwiczenia praktyczne 80%) Wymagania wstępne i dodatkowe brak Zalecana literatura i pomoce naukowe Socjologia i antropologia internetu literatura obowiązkowa: Christakis N.A., Fowler J W sieci. Sopot: Wyd. Smak słowa. Kamińska M Niecne memy. Dwanaście wykładów o kulturze Internetu. Warszawa: wyd. Galeria Miejska Arsenał (wybrane wykłady). Re: Internet: społeczne aspekty medium Warszawa: WAiP. Literatura polecana: Bendyk E Bunt sieci. Warszawa: Polityka Spółdzielnia Pracy. Castells M Społeczeństwo Sieci. Warszawa. Janczewski M CeWEBryci. Sława w Sieci. Wyd. Impuls. Kapralska Ł. (red.) Kulturowe aspekty społeczeństwa informacyjnego. Łódź: Print Pap. Mucha J. (red.) Nie tylko Internet. Kraków: Nomos. Szmigielska B. (red.) Całe życie w Sieci. Kraków: WUJ. Filmy: Obława ( Takedown, rzecz o najsłynniejszym hakerze Kevinie Mitnicku) reż. Joe Chapelle, USA Sala samobójców, reż. Jan Komasa, Polska The Social Network, reż. Dawid Fincher,, USA Analiza sieci: Wellman, B. (1988). Structural Analysis: From Method and Metaphor to Theory and Substance Pp w Social Structures a Network Approach, pod redakcją Barry Wellman & S.D. Berkowitz. Cambridge, Cambridge University Press. [PDF] O metodzie (Social Network Analysis), R.A. Hanneman, M. Riddle, Introduction to social network methods, University of California, Riverside 2005, Castels M. 2013, Sieci oburzenia, sieci nadziei. Warszawa Castells M Tożsamość w sieci. Warszawa Castells M. Władza Komunikacji. Warszawa Kinga Wysieńska, O użyteczności analiz sieciowych. 4 / 6

5 Publikacje naukowe osób prowadzących zajęcia związane z tematyką modułu Wybrane publikacje Łucja Kapralska Kulturowe aspekty społeczeństwa informacyjnego: praca zbiorowa pod red. Łucji KAPRALSKIEJ. Łódź : Wydawnictwo PRINTPAP ; Kraków : Akademia Górniczo-Hutnicza, O komunikacyjnych i integracyjnych funkcjach serwisów społecznościowych W: Com.unikowanie w zmieniającym się społeczeństwie / pod red. Mariana Niezgody, Marii Świątkiewicz-Mośny, Aleksandry Wagner. Kraków : Zakład Wydawniczy NOMOS, S Społeczeństwo informacyjne istota i cechy : wprowadzenie W: Kulturowe aspekty społeczeństwa informacyjnego : praca zbiorowa / pod red. Łucji Kapralskiej. Łódź : Wydawnictwo PRINTPAP ; Kraków : Akademia Górniczo-Hutnicza, Wirtualne państwa zabawa, nostalgia, utopia W: Nie tylko Internet: nowe media, przyroda i technologie społeczne a praktyki kulturowe / pod red. Janusza Muchy. Kraków : Zakład Wydawniczy NOMOS, 2010, s Wirtualne wspólnoty: o zbiorowościach w Internecie W: Kulturowe aspekty społeczeństwa informacyjnego : praca zbiorowa / pod red. Łucji Kapralskiej. Łódź : Wydawnictwo PRINTPAP ; Kraków : Akademia Górniczo-Hutnicza, 2011, S Wstęp W: Kulturowe aspekty społeczeństwa informacyjnego: praca zbiorowa / pod red. Łucji Kapralskiej. Łódź : Wydawnictwo PRINTPAP ; Kraków : Akademia Górniczo-Hutnicza, 2011, Wymiana-dar w cyberprzestrzeni jako zjawiska funkcjonalne wobec społeczeństwa informacyjnego Zeszyty Naukowe / Uniwersytet Szczeciński Ekonomiczne Problemy Usług 2010 nr 57: E gospodarka w Polsce : stan obecny i perspektywy rozwoju, Cz. 1 / red. nauk. Henryk Babis, s Agora czy Hyde Park? Internet jako przestrzeń społeczna grup mniejszościowych red. Łucja KAPRALSKA, Bożena Pactwa. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS, 2010, s Dorota Żuchowska-Skiba Dorota Żuchowska-Skiba, Maria Stojkow Internet i nowe technologie komunikowania : ich rola w procesie wyrównywania szans edukacyjnych na przykładzie krakowskich uczelni, w: Równi i równiejsi, zwycięzcy i przegrani : dynamika zróżnicowań społecznych w Polsce na przełomie XX i XXI wieku, pod red. Ewy Jurczyńskiej-McCluskey, Marka S. Szczepańskiego, Zbigniewa Zagały. Bielsko-Biała : Śląskie Wydawnictwa Naukowe WSZiNS ; Wydawnictwo ATH, (s ). Dorota Żuchowska-Skiba Nowe media stare problemy, czyli rzecz o kontroli treści w Internecie w opinii krakowskich studentów. w: Społeczeństwo informacyjne: aspekty funkcjonalne i dysfunkcjonalne, red. Lesław H. Haber, Marian Niezgoda. Kraków : Wydawnictwo UJ, (s ). Dorota Żuchowska-Skiba, Maria Stojkow Rodzaje komunikacji politycznej w sieci Internet nowym multikanałem humoru politycznego w społeczeństwie informacyjnym, w: Kultura a tożsamość, pod red. Ignacego Stanisława Fiuta, Kraków : Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH, (s ) Dorota Żuchowska-Skiba, Maria Stojkow Internet jako nowy kanał humoru politycznego, w: Co łączy, co dzieli Polaków, czyli społeczeństwo informacyjne w działaniu, red. Lesław H. Haber, Stanisław Jędrzejewski, Lublin : Wydawnictwo KUL, (s ). Dorota Żuchowska-Skiba Ruchy społeczne w Internecie : Internet: od kanału informacyjnego do przestrzeni społecznej dla nowych ruchów społecznych, w: Fenomen Internetu : monografia, T. 1, pod red. nauk. Agnieszki Szewczyk, Ewy Krok Szczecin : Wydawnictwo Hogben, (s ). Lesław H. Haber, Dorota Żuchowska-Skiba Technologie informatyczne w procesie edukacyjnym młodzieży akademickiej Krakowski Eksperyment Internetowy, w: Edukacja w dobie przemian kulturowych : księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Januszowi Sztumskiemu, pod red. Kazimierza Rędzińskiego i Mirosława Łapota. Częstochowa : Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza, (s ). Dorota Żuchowska-Skiba, Maria Stojkow Internet nową przestrzenią publiczną, czy nową sferą publiczną? : analiza serwisów dziennikarstwa obywatelskiego w Polsce, w: Nie tylko Internet : nowe media, przyroda i,,technologie społeczne a praktyki kulturowe, pod red. Janusza Muchy. Kraków: Zakład Wydawniczy,,NOMOS, (s ). Dorota Żuchowska-Skiba, Maria Stojkow Karnawalizacja polityki : śmiech jako narzędzie kontroli i krytyki władzy w mediach, w: Prawne, ekonomiczne i polityczne aspekty funcjonowania mediów i kreowania ich zawartości, pod red. Patrycji Dudek i Michała Kusia. Toruń : Wydawnictwo Adam Marszałek, (s ). Dorota Żuchowska-Skiba Organizacje medialne i ich przemiany we współczesnej Polsce, w: Rynek pracy i organizacje w gospodarce wiedzy : praca zbiorowa, pod red. Barbary Gąciarz, Marzeny Mamak- Zdaneckiej. Łódź: Wydawnictwo PRINTPAP, (s ). Dorota Żuchowska-Skiba Marketing w praktyce socjologicznej, w: Komunikowanie i zarządzanie w społeczeństwie informacyjnym: wybrane zagadnienia, red. Lesław H. Haber. Kraków : NOMOS, (s ). Dorota Żuchowska-Skiba, Maria Stojkow Edukacja osób niepełnosprawnych w Internecie, w: 5 / 6

6 Człowiek, media, edukacja, pod red. nauk. Janusza Morbitzera i Emilii Musiał ; Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie. Katedra Technologii i Mediów Edukacyjnych. Kraków: KTiME UP, (s ). 20.Dorota Żuchowska-Skiba, Maria Stojkow Blog nowa forma przekazu politycznego w społeczeństwie informacyjnym, w: Od społeczeństwa industrialnego do społeczeństwa informacyjnego, pod red. Anny Siwik. Kraków: Wydawnictwa Naukowe Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie, (s ). Informacje dodatkowe Brak Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS) Forma aktywności studenta Udział w wykładach Udział w ćwiczeniach audytoryjnych Dodatkowe godziny kontaktowe z nauczycielem Egzamin lub kolokwium zaliczeniowe Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł Obciążenie studenta 28 godz 28 godz 2 godz 2 godz 60 godz 2 ECTS 6 / 6