Socjologia i antropologia Internetu. HCI Interakcja człowiek komputer. Rok akademicki: 2014/2015 Kod: HKL KM-s Punkty ECTS: 4

Transkrypt

1 Nazwa modułu: Socjologia i antropologia Internetu. HCI Interakcja człowiek komputer Rok akademicki: 2014/2015 Kod: HKL KM-s Punkty ECTS: 4 Wydział: Humanistyczny Kierunek: Kulturoznawstw o Specjalność: Projektowanie graficzne w kulturze nowych mediów i Poziom studiów: Studia II stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne Język wykładowy: Polski Profil kształcenia: Ogólnoakademicki (A) Semestr: 1 Strona www: Osoba odpowiedzialna: dr Kapralska Łucja (lkapral@agh.edu.pl) Osoby prowadzące: mgr inż. Królewski Jarosław (jaroslaw.krolewski@agh.edu.pl) dr Kapralska Łucja (lkapral@agh.edu.pl) Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Powiązania z EKK Sposób weryfikacji efektów kształcenia (forma zaliczeń) Wiedza M_W001 Posiada aktualną i wszechstronną wiedzę o socjologii i antropologii Internetu oraz potrafi wskazać na ich najważniejsze i najnowsze osiągnięcia badawcze, interpretacyjne i metodologiczne. Zna paradygmat informatyki społecznej. Rozumie wieloaspektowe uwarunkowania rozwoju świata społecznego i kultury Internetu. KL2A_W06, KL2A_W12 Egzamin, Esej, Kolokwium, Projekt M_W002 Ma gruntowną wiedzę na temat technologii informatycznych związanych z serwisami internetowymi i rozumie zależności między tymi technologiami a zmianami zachodzącymi w społeczeństwie i kulturze. KL2A_W22, KL2A_W25 Aktywność na zajęciach, Kolokwium, Projekt Umiejętności M_U001 Rozumie istotę społeczeństwa informacyjnego i potrafi scharakteryzować wybrane przemiany życia społecznego pod wpływem nowoczesnych technologii informatycznych i komunikacyjnych. KL2A_U23 Egzamin, Esej, Projekt 1 / 7

2 M_U002 Samodzielnie zdobywa wiedzę i rozwija umiejętności badawcze w zakresie badania użyteczności serwisów internetowych. KL2A_U02 Projekt M_U003 Czyta i interpretuje tekst z zakresu socjologii i antropologii Internetu. KL2A_U03 Egzamin, Esej M_U004 Potrafi sformułować i uzasadnić tezy w wypowiedziach pisemnych, buduje złożone strategie argumentacyjne, artykułuje własne poglądy w kwestiach społecznych, kulturowych i światopoglądowych. KL2A_U07, KL2A_U08, KL2A_U12 Esej Kompetencje społeczne M_K001 Ma świadomość znaczenia humanistyki dla rozumienia Internetu jako jako specyficznej przestrzeni społecznej. Wykazuje postawy odpowiedzialności i humanistyczną postawę wobec świata mediów cyfrowych. KL2A_K09 Aktywność na zajęciach, Esej M_K002 Efektywnie organizuje własną pracę i krytycznie ocenia jej stopień zaawansowania. KL2A_K05 Projekt Matryca efektów kształcenia w odniesieniu do form zajęć Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Forma zajęć Wykład Ćwiczenia audytoryjne Ćwiczenia laboratoryjne Ćwiczenia projektowe Konwersatori um seminaryjne praktyczne terenowe warsztatowe Inne E-learning Wiedza M_W001 M_W002 Umiejętności Posiada aktualną i wszechstronną wiedzę o socjologii i antropologii Internetu oraz potrafi wskazać na ich najważniejsze i najnowsze osiągnięcia badawcze, interpretacyjne i metodologiczne. Zna paradygmat informatyki społecznej. Rozumie wieloaspektowe uwarunkowania rozwoju świata społecznego i kultury Internetu. Ma gruntowną wiedzę na temat technologii informatycznych związanych z serwisami internetowymi i rozumie zależności między tymi technologiami a zmianami zachodzącymi w społeczeństwie i kulturze / 7

3 M_U001 M_U002 M_U003 M_U004 Rozumie istotę społeczeństwa informacyjnego i potrafi scharakteryzować wybrane przemiany życia społecznego pod wpływem nowoczesnych technologii informatycznych i komunikacyjnych. Samodzielnie zdobywa wiedzę i rozwija umiejętności badawcze w zakresie badania użyteczności serwisów internetowych. Czyta i interpretuje tekst z zakresu socjologii i antropologii Internetu. Potrafi sformułować i uzasadnić tezy w wypowiedziach pisemnych, buduje złożone strategie argumentacyjne, artykułuje własne poglądy w kwestiach społecznych, kulturowych i światopoglądowych Kompetencje społeczne M_K001 M_K002 Ma świadomość znaczenia humanistyki dla rozumienia Internetu jako jako specyficznej przestrzeni społecznej. Wykazuje postawy odpowiedzialności i humanistyczną postawę wobec świata mediów cyfrowych. Efektywnie organizuje własną pracę i krytycznie ocenia jej stopień zaawansowania Treść modułu zajęć (program wykładów i pozostałych zajęć) Wykład Socjologia i antropologia internetu Wykład ma na celu spojrzenie na Internet z perspektywy socjologii i antropologii. Socjologia i antropologia Internetu badają styk świata społecznego i wirtualnego, przy czym Internet nie jest traktowany jako technologia, ale jako określona, specyficzna przestrzeń społeczna, w której jako rezultat komunikacji zapośredniczonej przez komputer tworzą się szczególne praktyki społeczne i kulturowe. Wykład prezentuje społeczną historię internetu oraz dokonuje analizy środowisk Sieci zwracając uwagę na relacje społeczne, które w nich występują oraz tworzoną przez ich uczestników kulturę. Przedstawia i analizuje różnorodne zjawiska i procesy, które choć znane ze świata realnego, w Internecie przyjmują inne formy i cechy. Takie fenomeny jak wirtualne wspólnoty, serwisy społecznościowe, subkultura/subkultury Internetu będą przedmiotem obserwacji i analizy na zajęciach. Podobnie jak w socjologii i antropologii klasycznej, wykład ma unaocznić, że świat społeczny Internetu jest tworzony przez komunikujące się jednostki a twórcą jego kultury jest człowiek. 3 / 7

4 1. Wprowadzenie do socjologii i antropologii Internetu: definicje, przedmiot badań, metody badań. Krótka historia wczesnych badań Internetu (Barry Wellman i Milena Gulia, Howard Rheingold, P. Hine, Castells; polskie ośrodki badawcze). Przykład: Wirtualne Miasto Toruń w Polsce, Netville w Kanadzie jako przykłady inżynierii społecznej opartej na Sieci. 2. Internet: od Sputnika do Facebooka. Społeczna historia Sieci i aplikacji sieciowych, struktura i cechy. Etapy rozwoju Internetu: WEB 1.0 Web 2.0 i jej następstwa. Społeczeństwo informacyjne jako rezultat rozwoju technologii komunikacyjnych. Przykład: Kult amatora jako rezultat istnienia WEB Jednostka w Sieci statystyka użytkowania, struktura aktywności podejmowanej w sieci. Wpływ Internetu na proces socjalizacji, Internauta jako twórca amator, internauta jako ekspert, internauta jako prosument.). Indywidualizm sieciowy i anonimowość w Sieci oraz jej społeczne skutki. Przykład: internautki czy płeć ma znaczenie w Sieci? 4. Internet i struktury społeczne: Grupy społeczne w świecie Internetu. Problemy definicyjne, cechy, typy. Istota komunikowania i więzi w cyberprzestrzeni. Wspólnoty nieterytorialne Wellmana, wirtual community Rehingolda, nowe plemiona, flashmob, smartmob. Przykład: wspólnota WELL 5. Internet i struktury społeczne c.d. sieci społeczne. Serwisy społeczno ich powstanie i rozwój. Teoria 6 stopni oddalenia S. Miligrama i jej zastosowanie do serwisów społecznościowych. Liczba Dunbara. 6. Przykład: Film The Social Network reż. Dawid Fincher, USA Internet i struktury cd. nowe klasy społeczne i nowe formy wykluczenia: netokracja, przepaść cyfrowa. Sposoby walki z wykluczeniem cyfrowym, Wiek a użytkowanie Internetu. Przekład: seniorzy w Sieci. 8. Subkultury Internetu: gekowie, nerdowie, hakerzy, crakerzy. Charakterystyka, cechy, znaczenie. Przykład: odcinek filmu Teoria wielkiego podrywu. 9. Film Obława ( Takedown, rzecz o najsłynniejszym hakerze Kevinie Mitnicku), Reż. Joe Chapelle, USA Kontrola i prawo w Sieci netykieta i rozwiązania prawne dot. sieci. Zjawisko peer to peer, ściąganie, Creative Commons, Wolna kultura 11. Ciemna strona Sieci: internet podziemny, samobójstwa i pakty samobójcze, uzależnienia, hikikomori, agresja w Sieci. Przykład: film Sala samobójców reż. Jan Komasa, Polska Kultura daru w Internecie Internet jako dobro wspólne, wymiana, ekonomia daru, grupy wsparcia, Wikipedia jako realizacje kultury daru. Przykład: Couchsurfing Nowe praktyki kulturowe oparte na sieci wirtualna żałoba, wirtualne cmentarze; blogi, vlogi, liternet, twiteratura, miłość w sieci (randki, czaty, portale randkowe i inne ( do wyboru). 15. Podsumowanie zajęć cyberspołeczeństwo i cyberkultura rzeczywistość czy nowe terminy? Ćwiczenia laboratoryjne HCI Human Computer Interaction Interakcja człowiek komputer Celem przedmiotu jest zaznajomienie słuchaczy z tematyką szeroko pojętej użyteczności i dostępności interfejsów aplikacji oraz serwisów internetowych w kontekście informatyki społecznej. Badania nad użytecznością i dostępnością są ciekawym i popularnym paradygmatem w tworzeniu narzędzi, oprogramowania i urządzeń łatwych w obsłudze. Jest to również atrakcyjna ścieżka rozwoju zawodowego dla osób chcących łączyć nauki humanistyczne, takie jak: psychologia, socjologia, kognitywistyka z nowymi technologiami. BLOK I: 4 / 7

5 Teoretyczne wprowadzenie do zagadnień użyteczności, projektowania interfejsów oraz interakcji. Omówienie podstawowych pojęć niezbędnych podczas tworzenia prototypów serwisów i aplikacji internetowych. Zwrócenie uwagi na najistotniejsze zalety projektowania intuicyjnych narzędzi i usług. Zaprezentowanie podstawowych założeń niezbędnych do stworzenia użytecznego i intuicyjnego interfejsu. Omówienie heurystyk Jacoba Nielsena. Wprowadzenie do informatyki społecznej. BLOK II: Metodologia badań nad użytecznością i dostępnością serwisów i aplikacji internetowych, w tym m.in.: sposób określania grupy docelowej w obrębie społeczności internetowych; techniczne wymagania tworzonych projektów; prowadzenie badań metodą Cognitive Walkthrough; testy użyteczności; analiza ekspercka i heurystyczna; analiza konkurencji; tworzenie strategii; opracowanie technologii oraz przygotowanie architektury informacji; wykorzystanie neuromarketingu w przygotowaniu serwisów i aplikacji WWW; testy A/B; clicktracking; badania jakościowe i inne. BLOK III: Omówienie najnowocześniejszych narzędzia do projektowania i prototypowania interfejsów zgodnie z filozofią User-Centered Design (UCD), a także zaprezentowanie metod sporządzania dokumentacji. Ponadto: kurs tworzenia makiet/prototypów aplikacji i serwisów internetowych w oparciu o praktyczne metody przygotowania i rozbudowy interfejsów. Będą to między innymi: projektowanie pierwszego wrażenia i nawigacji; wykorzystywanie diagramu Gutenberga; prawo Fittsa; persony; card sorting; poziomy emocjonalnego projektowania Dana Normana; kategoryzacja; analiza kolorystyki; stosowanie symboli; usprawnianie wyszukiwania treści; standaryzacja interfejsów; projektowanie złożonych formularzy i walidacji; asynchroniczne elementy interfejsu; dostosowywanie interfejsu do osób niepełnosprawnych i inne. Sposób obliczania oceny końcowej Na ocenie końcowej ocena z wykładów będzie ważnyć w 0,7, a z ćwiczeń laboratoryjnych w 0,3. Wymagania wstępne i dodatkowe Wykład: Na ocenę składają się w równej części: - egzamin - esej na uzgodniony z wykładowcą temat życia społecznego w sieci i kultury internetu. Ćwiczenia laboratoryjne: Na ocenę składają się: - Aktywność na zajęciach (maksymalnie 12 punktów, 4 punkty na każde zajęcia); - Projekt praktyczny (10 punktów); - Kolokwium (30 punktów) test wyboru z tematyki zajęć I i II. Aby zaliczyć zajęcia należy uczęszczać na kurs i uzyskać minimum 51 % wszystkich możliwych do zdobycia punktów. PROJEKT PRAKTYCZNY: Projekty praktyczne będą obejmować przygotowanie serwisu lub aplikacji internetowej. Tematy projektów powinny zostać uzgodnione z prowadzącym po drugich zajęciach bądź poprzez kontakt via . Projekty mogą zostać opracowane w grupach: maksymalnie 3-osobowych. Projekty powinny składać się z makiet (8-10) serwisu/aplikacji internetowej wraz z krótkim opisem funkcjonalności zastosowanych w projekcie. Dokładne wymogi dotyczące projektu zostaną przedstawione studentom na drugich zajęciach. Projekty powinny zostać przedstawione prowadzącemu nie później niż tydzień przed oficjalnym startem sesji egzaminacyjnej. Zalecana literatura i pomoce naukowe Wykład: 5 / 7

6 Literatura obowiązkowa: Christakis N.A., Fowler J W sieci. Sopot: Wyd. Smak słowa. Kamińska M Niecne memy. Dwanaście wykładów o kulturze Internetu. Warszawa: wyd. Galeria Miejska Arsenał (wybrane wykłady). Re: Internet: społeczne aspekty medium Warszawa: WAiP. Literatura polecana: Bendyk E Bunt sieci. Warszawa: Polityka Spółdzielnia Pracy. Castells M Społeczeństwo Sieci. Warszawa. Janczewski M CeWEBryci. Sława w Sieci. Wyd. Impuls. Kapralska Ł. (red.) Kulturowe aspekty społeczeństwa informacyjnego. Łódź: Print Pap. Mucha J. (red.) Nie tylko Internet. Kraków: Nomos. Szmigielska B. (red.) Całe życie w Sieci. Kraków: WUJ. Filmy: Obława ( Takedown, rzecz o najsłynniejszym hakerze Kevinie Mitnicku) reż. Joe Chapelle, USA Sala samobójców, reż. Jan Komasa, Polska The Social Network, reż. Dawid Fincher,, USA Ćwiczenia laboratoryjne: Hoekman, Robert Magia Interfejsu. Praktyczne metody projektowania aplikacji internetowych. Kalbach, James Projektowanie nawigacji strony WWW. Optymalizacja funkcjonalności witryny. Karwatka, Tomasz Usability w e-biznesie. Co kieruje Twoim klientem? Gliwice: Wydawnictwo Helion. Kasperski, Marek, Anna Boguska-Torbicz Projektowanie stron WWW. Użyteczność w praktyce. Krug, Steve Nie każ mi myśleć! O życiowym podejściu do funkcjonalności stron internetowych. Linderman, Matthew, Jason Fried Przyjazne witryny WWW. Jak uczynić lepszymi komunikaty o błędach, pomoc, formularze i inne kluczowe punkty witryny. Nielsen, Jakob, Hoa Loranger Optymalizacja funkcjonalności serwisów internetowych. Gliwice: Wydawnictwo Helion. Thatcher, Jim i inni Web Accessibility. Web Standards and Regulatory Compliance. Nowy Jork: friendsofed. Weinschenk M. Susan Kliknij tu! Wykorzystaj neuromarketing w projektowaniu WWW. Siła skutecznego kliknięcia. Materiały internetowe udostępnione w bibliotece wydziałowej i na stronie internetowej. Publikacje naukowe osób prowadzących zajęcia związane z tematyką modułu Nie podano dodatkowych publikacji Informacje dodatkowe Brak 6 / 7

7 Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS) Forma aktywności studenta Udział w wykładach Samodzielne studiowanie tematyki zajęć Przygotowanie do zajęć Przygotowanie sprawozdania, pracy pisemnej, prezentacji, itp. Udział w ćwiczeniach laboratoryjnych Wykonanie projektu Egzamin lub kolokwium zaliczeniowe Dodatkowe godziny kontaktowe z nauczycielem Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł Obciążenie studenta 30 godz 15 godz 5 godz 15 godz 10 godz 20 godz 1 godz 4 godz 100 godz 4 ECTS 7 / 7