dr med. Ewa Kazanecka Oddychanie Katedra Audiologii i Foniatrii Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina w Warszawie

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "dr med. Ewa Kazanecka Oddychanie Katedra Audiologii i Foniatrii Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina w Warszawie"

Transkrypt

1 dr med. Ewa Kazanecka Oddychanie Katedra Audiologii i Foniatrii Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina w Warszawie

2 Układ oddechowy Funkcje: 1. Wymiana gazowa 2. Fonacja Drogi oddechowe jama nosowa jama ustna gardło (górne, środkowe, dolne) krtań tchawica górne oskrzela płuca dolne

3 Oddychanie Proces oddychania polega na wymianie powietrza pomiędzy płucami a otaczającym środowiskiem Przepływ powietrza w drogach oddechowych odbywa się dzięki różnicy ciśnień pomiędzy wnętrzem płuc a otoczeniem Kierunek przepływu powietrza odbywa się zgodnie z różnicą ciśnień, od miejsca o większym ciśnieniu do miejsca o mniejszym ciśnieniu Zmiany ciśnienia wewnątrz płuc możliwe są dzięki zmianom wymiarów klatki piersiowej Zmiany wymiarów klatki piersiowej wpływają na zmianę wymiarów jamy brzusznej

4 Mechanika oddychania (proces wentylacji płuc) Zmiany wymiarów klatki piersiowej Zwiększenie wymiarów Zmniejszenie wymiarów Zmniejszenie ciśnienia wewnątrz płuc Zwiększenie ciśnienia wewnątrz płuc Wdech Fazy oddychania Wydech

5 Fazy oddychania Wdech Wydech Pobieranie powietrza z otoczenia do płuc Wydalanie powietrza z płuc do otoczenia Mówienie Śpiewanie

6 Płuca widok od przodu

7 Budowa szkieletu klatki piersiowej Mostek 12 par żeber 1-7 para: żebra prawdziwa, 8-10 para: żebra rzekome, para: żebra wolne 12 kręgów piersiowych kręgosłupa

8 Mechanizm wdechu Zwiększenie wymiarów klatki piersiowej Mechanizm czynny (praca mięśni) Zmniejszenie ciśnienia wewnątrz płuc międzyżebrowe zewnętrzne międzyżebrowe wewnętrzne zębaty przedni piersiowy wielki piersiowy mały najszerszy grzbietu Unosząc żebra, powiększają kl. piersiową w kierunku bocznym i przednio-tylnym przepona Obniżając się, zwiększa podłużny wymiar kl. piersiowej, a rozpychając dolne żebra poszerza dolny obwód klatki piersiowej

9 Główne czynne (mięśniowe) siły wdechowe mięśnie międzyżebrowe - unoszą żebra przepona - obniża dolną ścianę płuc - rozpycha dolne żebra wydech wdech

10 Przednia ściana klatki piersiowej widok od strony wewnętrznej

11 Przepona widok od dołu

12 Przepona mięsień oddzielający klatkę piersiową od jamy brzusznej

13 Ruchy przepony Pozycja wdechowa Pozycja wydechowa

14 Przemieszczanie narządów jamy brzusznej podczas oddychania wdech wydech

15 Dodatkowe siły wdechowe

16 Mechanizm wydechu Zmniejszenie wymiarów klatki piersiowej Zwiększenie ciśnienia wewnątrz płuc Mechanizm bierny (siły sprężystości tkanek i grawitacja) Mechanizm czynny (praca mięśni) Opadanie żeber Zmniejszenie obwodu jamy brzusznej Mięśnie przedniej ściany brzucha: prosty brzucha skośny zewnętrzny skośny wewnętrzny poprzeczny brzucha Zwiększenie ciśnienia wewnątrz jamy brzusznej Unoszenie trzewi i rozluźniającej się przepony

17 Mięśnie wydechowe

18 Mięśnie wydechowe (brzucha) przednia ściana brzucha boczna i tylna ściana brzucha

19 Kierunki rozszerzalności klatki piersiowej przednio-tylny boczny Uniesienie żeber podłużny obniżenie przepony, uniesienie obojczyków

20 Przykładowe cechy poddawane obserwacji w przebiegu oddychania na podstawie odczuć fizycznych Ruchy oddechowe ciała Przepływ powietrza w drogach oddechowych Przemieszczane elementy ciała Zakres Szybkość Płynność Miejsce odczuwania Kierunek Płynność Szybkość Rzeczywisty wpływ na jakość głosu

21 Tory oddechowe różne sposoby nabierania powietrza żebrowo brzuszny brzuszny żebrowy wydech wdech

22 Spirogram z zaznaczonym podziałem całkowitej pojemności płuc na poszczególne jej frakcje

23 Podział oddychania w/g Mitrinowicz-Modrzejewskiej Statyczne dla celów wymiany gazowej Czynności wrodzone, zachodzące na bazie odruchu bezwarunkowego Bodźcem regulującym jest stężenie O 2 i CO 2 we krwi Powietrze nabierane i wypuszczane jest przez nos Rytmiczne, regularne, ok /min, kolejne oddechy podobne Czas trwania pojedynczych wdechów i wydechów nie ulega zmianie Długość wdechu i wydechu zbliżona Dynamiczne dla celów fonacji Czynności wyuczone, zachodzące na bazie odruchu warunkowego Bodźcem regulującym jest zadanie głosowe Wdech odbywa się nosem i ustami, wydech przez usta Nieregularne, nierytmiczne Wdech jest szybki, wydech wydłużony Długość fazy wydechowej zależy od zadania głosowego Istotny jest sposób gospodarowania wydychanym powietrzem (umiejętność podparcia oddechowego)

24 Czynność układu oddechowego, w zależności od aktywności człowieka - Pogłębienie oddechu - Przyspieszanie oddechu Wysiłek fizyczny (różne zapotrzebowanie na tlen) - Pogłębianie oddechu - Wydłużanie wydechu - Energiczny wydech - Zmienna siła wydechu w zależności od akcentów (zmienne napięcie mięśni brzucha w trakcie jednego wydechu) Wysiłek głosowy (śpiewanie, mówienie głośne, mówienie długich fraz)

25 Zapis rejestracji ruchów oddechowych metodą pletyzmografii indukcyjnej mikrofon Fonacja klatka piersiowa brzuch Oddychanie statyczne Wydech Wdech

26 Definicja podparcia oddechowego (appoggio) wg Mitrinowicz-Modrzejewskiej (1956) Jest to świadome przedłużenie i regulacja fazy wydechowej uwarunkowane umiejętnym dozowaniem napięcia mięśni wdechowych i wydechowych. Klatka piersiowa pozostaje w pozycji wdechowej, natomiast przepona traci swoje napięcie i przesuwana jest powoli ku górze, współdziałając z mięśniami wydechowymi.

27 Wzorzec ruchów oddechowych w czasie podparcia oddechowego wg Kleina przepona trzewia W d e c h Początek W y d e c h ( ś p i e w ) Koniec

28 Ocena czynności układu oddechowego 1. Parametry aerodynamiczne Ciśnienie podgłośniowe (Ps) Objętość życiowa płuc (Vc) Objętość fonacyjna (PV) Prędkość przepływu powietrza: średnia (MFR), pierwszosekundowa (FEV 1 ) Opór głośni (GR) Moc wydechu (EP) Wykonana praca 2. Maksymalny czas fonacji (MPT) dla różnych głosek /s, /z/, /a// 3. Zapis ruchów oddechowych klatki piersiowej i brzucha 4. Badanie EMG 5. Współczynniki fonacyjne

29 Badania aerodynamiczne - ocena czynności układu oddechowego Spirometria Pneumotachometria Bodypletyzmografia Ocena ruchów oddechowych klatki piersiowej i tłoczni brzusznej metodą pletyzmografii indukcyjnej

30 Schemat stanowiska do pomiaru ruchów oddechowych klatki piersiowej i tłoczni brzusznej metodą pletyzmografii indukcyjnej (RIP) M mikrofon 2-opaska indukcyjna rejestrująca zmiany obwodu klatki piersiowej 3-opaska indukcyjna rejestrująca zmiany obwodu brzucha 4-wzmacniacz sygnałów 5-rejestrator

31 Różne typy ruchów oddechowych 1. Faza wdechu poprzedzającego fonację równomierne powiększenie obwodu klatki piersiowej i brzucha nadmierne ruchy wdechowe klatki piersiowej i ograniczenie ruchów brzucha nadmierne ruchy wdechowe brzucha i ograniczone ruchy klatki piersiowej 2. Faza wydechu podczas fonacji nadmierny ruch wydechowy klatki piersiowej i/lub brzucha w pierwszych sekundach fonacji powolne zmniejszanie obwodu klatki piersiowej i brzucha w miarę mówienia

32 Przykłady wzorców oddechowych zastosowanych przez badanych w czasie śpiewania gamy z zastosowaniem podparcia oddechowego mikrofon kl.piersiowa brzuch mikrofon kl.piersiowa brzuch

33 Przykłady wzorców oddechowych zastosowanych przez badanych w czasie śpiewania Sto lat z zastosowaniem podparcia oddechowego mikrofon kl. piersiowa brzuch mikrofon kl. piersiowa brzuch

34 Błędne nawyki oddechowe w czasie fonacji Brak rozluźnienia mięśni brzucha po fonacji Unoszenie obojczyków i ramion podczas wdechu Wypychanie i napinanie przedniej ściany brzucha na wdechu Brak lub ograniczone ruchy żeber Wciąganie brzucha na wdechu Nadmierne napięcie i usztywnienie brzucha w czasie fonacji Niedostosowanie ruchów oddechowych (objętości oddechowych i aktywności mięśni) do zadania głosowego

35 Badanie pneumotachograficzne

36 Badanie aerodynamiczne

37 Wynik bodypletyzmografii

38 Wynik badania aerodynamicznego przy zastosowaniu kabiny bodypletyzmogrficznej Lp. Parametr Jdn c1p c1f f1p f1f VC ERV IRV l l l 3,08 0,97 1,69 3,08 0,97 1,69 3,08 0,97 1,69 3,08 0,97 1, TV Vr PV l l l 0,42 3,18 2,99 0,42 3,07 3,10 0,42 2,90 2,91 0,42 2,94 3, MPT MFR TE s l/s s 17,99 0,17 19,43 11,67 0,27 12,64 16,78 0,17 17,53 8,36 0,36 8, DPT Smax DPV s l 1,19 5,09 0,36 0,69 9,60 0,35 0,65 15,72 0,38 0,61 19,97 0, SP GR W cmh2o cmh2o/l/s kgm 12,41 73,00 0,55 12,50 46,30 0,57 13,62 80,12 0,60 12,01 33,36 0, EP RV dpk Wat l Pa 0,21 1,48 5,96 0,33 1,48 5,86 0,23 1,48 6,15 0,42 1,48 5,47

39 Maksymalny czas fonacji ciągłej głoski (miernik koordynacji oddechowo-fonacyjnej) 1. Spółgłoski bezdźwięcznej /s/ 2. Spółgłoski dźwięcznej /z/ 3. Samogłoski /a/ Współczynnik s/z

dr med. Ewa Kazanecka Oddychanie Katedra Audiologii i Foniatrii Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina w Warszawie

dr med. Ewa Kazanecka Oddychanie Katedra Audiologii i Foniatrii Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina w Warszawie dr med. Ewa Kazanecka Oddychanie Katedra Audiologii i Foniatrii Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina w Warszawie Ukad oddechowy Funkcje: 1. Wymiana gazowa 2. Fonacja Drogi oddechowe jama nosowa jama

Bardziej szczegółowo

Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3 OGÓLNA BUDOWA I MECHANIKA KLATKI PIERSIOWEJ ŻEBRO

Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3 OGÓLNA BUDOWA I MECHANIKA KLATKI PIERSIOWEJ ŻEBRO Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 OGÓLNA BUDOWA I MECHANIKA KLATKI PIERSIOWEJ W skład szkieletu klatki piersiowej wchodzi: 12 kręgów piersiowych, 12 par żeber i mostek. trzon mostka ŻEBRO Jest kością długą w kształcie

Bardziej szczegółowo

OGÓLNA BUDOWA I MECHANIKA KLATKI PIERSIOWEJ

OGÓLNA BUDOWA I MECHANIKA KLATKI PIERSIOWEJ OGÓLNA BUDOWA I MECHANIKA KLATKI PIERSIOWEJ SZKIELET KLATKI PIERSIOWEJ W skład szkieletu klatki piersiowej wchodzi: 12 kręgów piersiowych, 12 par żeber i mostek. trzon mostka ŻEBRO Jest kością długą w

Bardziej szczegółowo

I PORUSZAM SIĘ, ODDYCHAM I CZUJĘ

I PORUSZAM SIĘ, ODDYCHAM I CZUJĘ I PORUSZAM SIĘ, ODDYCHAM I CZUJĘ Zadanie 1. Dokończ zdania. A. Serce i wątroba to przykłady.... B. Najmniejszym elementem budującym organizm człowieka jest....... C. Zespół komórek podobnych do siebie

Bardziej szczegółowo

BUDOWA I FUNKCJE UKŁADU ODDECHOWEGO. Autor: Paulina Duraj

BUDOWA I FUNKCJE UKŁADU ODDECHOWEGO. Autor: Paulina Duraj BUDOWA I FUNKCJE UKŁADU ODDECHOWEGO Autor: Paulina Duraj UKŁAD ODDECHOWY Każdy człowiek od pierwszej chwili życia aż do śmierci oddycha bez przerwy. Jest to podstawowa czynność utrzymująca funkcjonowanie

Bardziej szczegółowo

MIĘŚNIE KLATKI PIERSIOWEJ

MIĘŚNIE KLATKI PIERSIOWEJ Slajd Slajd 2 Slajd 3 MIĘŚNIE KLATKI PIERSIOWEJ Podział mięśni klatki piersiowej Wyróżnia się trzy grupy mm klatki piersiowej: mięśnie powierzchowne, mięśnie głębokie, przepona Mięśnie powierzchowne Związane

Bardziej szczegółowo

Z tego rozdziału dowiesz się:

Z tego rozdziału dowiesz się: Rozdział 2 Jak powstaje głos? Z tego rozdziału dowiesz się: które partie ciała biorą udział w tworzeniu głosu, jak przebiega proces wzbudzania dźwięku w krtani, w jaki sposób dźwięk staje się głoską, na

Bardziej szczegółowo

rozmówcy, po głosie przypisuje danej osobie wiele cech. Jest on nośnikiem wielu informacji

rozmówcy, po głosie przypisuje danej osobie wiele cech. Jest on nośnikiem wielu informacji WSTĘP Głos ludzki jest częścią osobowości każdego człowieka. Wielu z nas nie widząc rozmówcy, po głosie przypisuje danej osobie wiele cech. Jest on nośnikiem wielu informacji o nas samych. Odnajdujemy

Bardziej szczegółowo

biologiczne mechanizmy zachowania seminarium + laboratorium M.Eng. Michal Adam Michalowski

biologiczne mechanizmy zachowania seminarium + laboratorium M.Eng. Michal Adam Michalowski biologiczne mechanizmy zachowania seminarium + laboratorium M.Eng. Michal Adam Michalowski michal.michalowski@uwr.edu.pl michaladamichalowski@gmail.com michal.michalowski@uwr.edu.pl https://mmichalowskiuwr.wordpress.com/

Bardziej szczegółowo

Biologiczne mechanizmy zachowania - fizjologia. zajecia 5 :

Biologiczne mechanizmy zachowania - fizjologia. zajecia 5 : Biologiczne mechanizmy zachowania - fizjologia zajecia 5 : 5.11.15 Kontakt: michaladammichalowski@gmail.com https://mmichalowskiuwr.wordpress.com/ I gr 08:30 10:00 (s. Cybulskiego; 08.10. 19.11.) II gr

Bardziej szczegółowo

Podstawy fizjologii i patofizjologii nurkowania

Podstawy fizjologii i patofizjologii nurkowania Podstawy fizjologii i patofizjologii nurkowania Układ krążenia, krwionośny Układ krążenia (krwionośny) zbudowany jest z zamkniętego systemu naczyń krwionośnych, które pod wpływem rytmicznych impulsów serca

Bardziej szczegółowo

ŚCIANY KLATKI PIERSIOWEJ 2.3.1.2 ŻEBRA

ŚCIANY KLATKI PIERSIOWEJ 2.3.1.2 ŻEBRA 133 2.3.1.2 ŻEBRA U człowieka występuje 12 par żeber. Są to długie, płaskie i wygięte listwy kostne, zwane też kośćmi żebrowymi. Z przodu ich przedłużeniami są chrząstki żebrowe. Tylny koniec żebra (costa)

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 8. Podstawy fizjologii oddychania

Ćwiczenie 8. Podstawy fizjologii oddychania Ćwiczenie 8 Podstawy fizjologii oddychania Zagadnienia teoretyczne 1. Mięśnie oddechowe i ich unerwienie. 2. Mechanizm wdechu i wydechu. 3. Objętości i pojemności płuc. 4. Anatomiczna i fizjologiczna przestrzeń

Bardziej szczegółowo

Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3 PODZIAŁ MIĘŚNI GRZBIETU MIĘŚNIE GRZBIETU POWIERZCHOWNE

Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3 PODZIAŁ MIĘŚNI GRZBIETU MIĘŚNIE GRZBIETU POWIERZCHOWNE Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 PODZIAŁ MIĘŚNI GRZBIETU Mięśnie grzbietu dzieli się na dwie grupy: - warstwę bardziej powierzchowną stanowią mięśnie związane ze szkieletem kończyny górnej - do warstwy głębokiej

Bardziej szczegółowo

UKŁAD ODDECHOWY

UKŁAD ODDECHOWY Zadanie 1. (1 pkt). Na rysunku przedstawiono pęcherzyki płucne oplecione siecią naczyń krwionośnych. Określ znaczenie gęstej sieci naczyń krwionośnych oplatających pęcherzyki płucne.... Zadanie 2. (2 pkt)

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Elektronicznej Aparatury Medycznej I

Laboratorium Elektronicznej Aparatury Medycznej I Laboratorium Elektronicznej Aparatury Medycznej I Politechnika Wrocławska Wydział Podstawowych Problemów Techniki Katedra Inżynierii Biomedycznej Dr inż. Elżbieta Szul-Pietrzak ĆWICZENIE NR 4 APARATURA

Bardziej szczegółowo

ODDYCHANIE. Taka wymiana gazowa między organizmem a otoczeniem nazywana jest ODDYCHANIEM

ODDYCHANIE. Taka wymiana gazowa między organizmem a otoczeniem nazywana jest ODDYCHANIEM UKŁAD ODDECHOWY ODDYCHANIE Jest jedną z najważniejszych czynności organizmów i podstawowym przejawem życia Człowiek potrzebuje tlenu do przeprowadzenia utlenienia wewnątrzkomórkowego dlatego gaz ten musi

Bardziej szczegółowo

Układ oddechowy. Drogi oddechowe. + płuca + opłucna

Układ oddechowy. Drogi oddechowe. + płuca + opłucna Układ oddechowy Układ oddechowy Drogi oddechowe + płuca + opłucna I. Górne drogi oddechowe: nos i gardło 1. Nos - szkielet nosa zewnętrznego: kostny - kości nosowe, wyrostki czołowe szczęk chrzęstny -

Bardziej szczegółowo

1.Klasyfikacja głosek języka polskiego. 2.Układ narządów artykulacyjnych przy wymowie wybranych głosek.

1.Klasyfikacja głosek języka polskiego. 2.Układ narządów artykulacyjnych przy wymowie wybranych głosek. ZAPRASZAM ZAPRASZAM 1.Klasyfikacja głosek języka polskiego. 2.Układ narządów artykulacyjnych przy wymowie wybranych głosek. 1. Głoski języka polskiego możemy podzielić na dwie podstawowe grupy: - Samogłoski

Bardziej szczegółowo

SCENARIUSZ LEKCJI. Nazwa. Nazwa szkoły. Wioletta Możdżan- Kasprzycka Data Grudzień Temat: Dlaczego i jak oddychamy?

SCENARIUSZ LEKCJI. Nazwa. Nazwa szkoły. Wioletta Możdżan- Kasprzycka Data Grudzień Temat: Dlaczego i jak oddychamy? Nazwa Nazwa szkoły SCENARIUSZ LEKCJI Scenariusz zajęć z wykorzystaniem metody eksperymentu dla klasy IV Szkoła Podstawowa w Dukli Tytuł i numer projektu Nowa jakość kształcenia w Szkole Podstawowej w Zespole

Bardziej szczegółowo

MECHANIKA KOŃCZYNY GÓRNEJ OBRĘCZ I STAW ŁOKCIOWY

MECHANIKA KOŃCZYNY GÓRNEJ OBRĘCZ I STAW ŁOKCIOWY MECHANIKA KOŃCZYNY GÓRNEJ OBRĘCZ I STAW ŁOKCIOWY POŁĄCZENIA KOŃCZYNY GÓRNEJ OBRĘCZ KOŃCZYNY GÓRNEJ Kończyna górna jest połączona ze szkieletem tułowia za pomocą obręczy. W tym połączeniu znajdują się trzy

Bardziej szczegółowo

dr med. Ewa Kazanecka Podstawy Foniatrii Katedra Audiologii i Foniatrii Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina w Warszawie

dr med. Ewa Kazanecka Podstawy Foniatrii Katedra Audiologii i Foniatrii Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina w Warszawie dr med. Ewa Kazanecka Podstawy Foniatrii Katedra Audiologii i Foniatrii Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina w Warszawie Foniatria dziedzina medycyny (wywodząca się z laryngologii) zajmująca się procesem

Bardziej szczegółowo

Sylwia Prusakiewicz-Kucharska ZESZYT ĆWICZEŃ. jakie b Ędy pope niasz

Sylwia Prusakiewicz-Kucharska ZESZYT ĆWICZEŃ. jakie b Ędy pope niasz Sylwia Prusakiewicz-Kucharska ZESZYT ĆWICZEŃ sprawdź, Ł jakie b Ędy Ł pope niasz W W W. E A S Y V O I C E. P L Sprawdź się Zaznacz, które z poniższych, najczęściej popełnianych błędów zdarzają się Tobie.

Bardziej szczegółowo

KLASA I. TEMAT LEKCJI: Budowa i funkcja układu oddechowego człowieka. DZIAŁ: Organizm człowieka jako zintegrowana całość Układ oddechowy

KLASA I. TEMAT LEKCJI: Budowa i funkcja układu oddechowego człowieka. DZIAŁ: Organizm człowieka jako zintegrowana całość Układ oddechowy KLASA I TEMAT LEKCJI: Budowa i funkcja układu oddechowego człowieka DZIAŁ: Organizm człowieka jako zintegrowana całość Układ oddechowy 1. Cele edukacyjne a) kształcenia w zakresie wiadomości uczeń: - wylicza

Bardziej szczegółowo

Spis Tabel i rycin. Spis tabel

Spis Tabel i rycin. Spis tabel Spis Tabel i rycin Spis tabel 1. Podział stawów ze względu na ilość osi ruchów i ukształtowanie powierzchni stawowych. 20 2. Nazwy ruchów w stawach człowieka w pozycji anatomicznej..... 21 3. Zestawienie

Bardziej szczegółowo

- najważniejsze narzędzie pracy nauczyciela

- najważniejsze narzędzie pracy nauczyciela - najważniejsze narzędzie pracy nauczyciela lek. laryngolog, spec. foniatra Arkadiusz Mikulski, 24.09.2011 Konferencja pt. W trosce o głos nauczyciela Budowa i czynnośćnarządu głosu Głos powstaje dzięki

Bardziej szczegółowo

SPRAWDŹ JAKIE BŁĘDY EMISYJNE POPEŁNIASZ CHARAKTERYSTYKA I NAZWA BŁĘDU EMISYJNEGO

SPRAWDŹ JAKIE BŁĘDY EMISYJNE POPEŁNIASZ CHARAKTERYSTYKA I NAZWA BŁĘDU EMISYJNEGO SPRAWDŹ JAKIE BŁĘDY EMISYJNE POPEŁNIASZ Zaznacz, które z poniższych, najczęściej popełnianych błędów popełniasz i z zapałem zabierz się do pracy nad nimi. Orientacyjnie podałam jakie są ich objawy. Potraktuj

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wstęp... 7

Spis treści. Wstęp... 7 Wstęp.............................................................. 7 I. Plan budowy ciała ludzkiego... 9 Okolice ciała ludzkiego........................................................................

Bardziej szczegółowo

Układ oddechowy. Wymiana gazowa = respiracja wymiana tlenu i dwutlenku węgla między środowiskiem zewnętrznym a organizmem.

Układ oddechowy. Wymiana gazowa = respiracja wymiana tlenu i dwutlenku węgla między środowiskiem zewnętrznym a organizmem. Układ oddechowy Wymiana gazowa = respiracja wymiana tlenu i dwutlenku węgla między środowiskiem zewnętrznym a organizmem. 1 oddychanie zewnętrzne między środowiskiem zewnętrznym a narządem (układem) oddechowym,

Bardziej szczegółowo

Zaznacz wykres ilustrujący stałocieplność człowieka. A. B. C. D.

Zaznacz wykres ilustrujący stałocieplność człowieka. A. B. C. D. I. Organizm człowieka. Skóra powłoka organizmu 1. Zadanie Napisz, czym zajmuje się anatomia............................................................................................................................

Bardziej szczegółowo

Mowa jest nierozłącznie związana z oddychaniem. Inny jest sposób oddychania wtedy, gdy milczymy, a inny, gdy mówimy. Podczas spoczynku oddychamy

Mowa jest nierozłącznie związana z oddychaniem. Inny jest sposób oddychania wtedy, gdy milczymy, a inny, gdy mówimy. Podczas spoczynku oddychamy Mowa jest nierozłącznie związana z oddychaniem. Inny jest sposób oddychania wtedy, gdy milczymy, a inny, gdy mówimy. Podczas spoczynku oddychamy nosem: czas trwania wdechu i wydechu jest niemal taki sam.

Bardziej szczegółowo

Fizjologia nurkowania

Fizjologia nurkowania Rozdział 4 Fizjologia nurkowania Podczas nurkowania na nurka oddziałuje ciśnienie hydrostatyczne słupa wody wzrastające w miarę zanurzania o 1 atmosferę (0,1 MPa) na każde 10 m głębokości. Drugim elementem

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wstęp. I. Plan budowy ciała ludzkiego 9 Okolice ciata ludzkiego Układy narządów *P. Określenie orientacyjne w przestrzeni

Spis treści. Wstęp. I. Plan budowy ciała ludzkiego 9 Okolice ciata ludzkiego Układy narządów *P. Określenie orientacyjne w przestrzeni Wstęp 7 I. Plan budowy ciała ludzkiego 9 Okolice ciata ludzkiego Układy narządów *P Określenie orientacyjne w przestrzeni Płaszczyzny ciała Osie ciała II. Układ bierny i czynny ruchu (osteologia, syndesmołogia,

Bardziej szczegółowo

Temat: Jak funkcjonuje układ oddechowy człowieka?

Temat: Jak funkcjonuje układ oddechowy człowieka? SCENARIUSZ LEKCJI PRZYRODY Temat: Jak funkcjonuje układ oddechowy człowieka? Autor : Marzanna Chobot-Kłodzioska Klasa: IV Czas : 45 min. Cel ogólny: Zainteresowanie uczniów budową i funkcjonowaniem własnego

Bardziej szczegółowo

Rehabilitacja u chorych na astmę oskrzelową

Rehabilitacja u chorych na astmę oskrzelową W leczeniu przewlekłym wielu chorób układu oddechowego, w tym astmy, zaleca się rehabilitację oddechową. Program rehabilitacji po odpowiednim przeszkoleniu może być realizowany przez chorego indywidualnie.

Bardziej szczegółowo

WPROWADZENIE Co oznacza skrót POChP

WPROWADZENIE Co oznacza skrót POChP 1 WPROWADZENIE Co oznacza skrót POChP Potocznie w odniesieniu do chorób, których nazwy są złożone z kilku słów, często używa się skrótów tych nazw. Wszyscy wiedzą, co oznacza AIDS skrót angielskiej nazwy

Bardziej szczegółowo

1. Prawidłowa postawa mówcy.

1. Prawidłowa postawa mówcy. 1. Prawidłowa postawa mówcy. Istnieje ścisły związek między postawą ciała a fonacją. Do fonacji możemy przystąpić wtedy, gdy będziemy świadomi swojej postawy, gdy rozpoznamy wszystkie napięcia i naprężenia

Bardziej szczegółowo

Podstawowe zabiegi resuscytacyjne u dorosłych

Podstawowe zabiegi resuscytacyjne u dorosłych 1 Podstawowe zabiegi resuscytacyjne u dorosłych Algorytm BLS zaleca: 1. Upewnij się czy poszkodowany i wszyscy świadkowie zdarzenia są bezpieczni. 2. Sprawdź reakcję poszkodowanego (rys. 1): delikatnie

Bardziej szczegółowo

Zadanie 39. W którym punkcie podano poprawne nazwy tych elementów?

Zadanie 39. W którym punkcie podano poprawne nazwy tych elementów? Biologia Zadanie 39. Szkielet osiowy człowieka to konstrukcja, która utrzymuje ciało w pozycji pionowej, podtrzymuje i chroni narządy wewnętrzne, jest też miejscem przyczepu mięśni. Na rysunku pokazano

Bardziej szczegółowo

Przykładowy zestaw ćwiczeń dla kobiet w ciąży. Główne cele ćwiczeń

Przykładowy zestaw ćwiczeń dla kobiet w ciąży. Główne cele ćwiczeń Przykładowy zestaw ćwiczeń dla kobiet w ciąży Główne cele ćwiczeń przygotowanie organizmu do efektywnego porodu zapobieganie obrzękom zapobieganie bólom krzyża wzmocnienie mięśni dna miednicy nauka oddychania

Bardziej szczegółowo

mgr Katarzyna Zielińska, Szkoła Podstawowa nr 9 w Białymstoku Scenariusz lekcji

mgr Katarzyna Zielińska, Szkoła Podstawowa nr 9 w Białymstoku Scenariusz lekcji mgr Katarzyna Zielińska, Szkoła Podstawowa nr 9 w Białymstoku PRZEDMIOT: przyroda, kl. V Scenariusz lekcji TEMAT: ODKRYWAMY TAJEMNICE DZIAŁANIA UKŁADÓW: ODDECHOWEGO I KRWIONOŚCNEGO. ZAKRES MATERIAŁU: mechanizm

Bardziej szczegółowo

Wykłady z anatomii dla studentów pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego

Wykłady z anatomii dla studentów pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego Wykłady z anatomii dla studentów pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego Tchawica Tchawica, będąca przedłużeniem krtani, ma długość 10-11 cm, rozciąga się w dół do około poziomu Th5, gdzie ostroga tchawicy

Bardziej szczegółowo

Przewlekła obturacyjna choroba płuc. II Katedra Kardiologii

Przewlekła obturacyjna choroba płuc. II Katedra Kardiologii Przewlekła obturacyjna choroba płuc II Katedra Kardiologii Definicja Zespół chorobowy charakteryzujący się postępującym i niecałkowicie odwracalnym ograniczeniem przepływu powietrza przez drogi oddechowe.

Bardziej szczegółowo

PROGRAMOWANIE REH.KARDIOLOGICZNEJ I PULMONOLOGICZNEJ

PROGRAMOWANIE REH.KARDIOLOGICZNEJ I PULMONOLOGICZNEJ PROGRAMOWANIE REH.KARDIOLOGICZNEJ I PULMONOLOGICZNEJ Choroby uk.oddechowego + fizjoterapia mgr Ewa Żak Physiotherapy & Medicine www.pandm.org ROZEDMA Jest to choroba cechująca się : - zwiększeniem ponad

Bardziej szczegółowo

2011-03-13. Objętości: IRV wdechowa objętość zapasowa Vt objętość oddechowa ERV wydechowa objętość zapasowa RV obj. zalegająca

2011-03-13. Objętości: IRV wdechowa objętość zapasowa Vt objętość oddechowa ERV wydechowa objętość zapasowa RV obj. zalegająca Umożliwia ocenę sprawności wentylacyjnej płuc Lek. Marcin Grabicki Nie służy do oceny wydolności oddechowej (gazometria krwi tętniczej) Klinika Pulmonologii, Alergologii i Onkologii Pulmonologicznej Uniwersytetu

Bardziej szczegółowo

ANATOMIA. mgr Małgorzata Wiśniewska Łowigus

ANATOMIA. mgr Małgorzata Wiśniewska Łowigus ANATOMIA mgr Małgorzata Wiśniewska Łowigus Wśród nauk biologicznych, zajmujących się wszelkimi formami życia, wyróżnia się dwa podstawowe działy: morfologię, fizjologię. MORFOLOGIA - zajmuje się poznaniem

Bardziej szczegółowo

ZOFIA IGNASIAK WYDANIE II ELSEYIER URBAN&PARTNER

ZOFIA IGNASIAK WYDANIE II ELSEYIER URBAN&PARTNER ZOFIA IGNASIAK ELSEYIER URBAN&PARTNER WYDANIE II Zofia Ignasiak Anatomia układu ruchu Wydanie II Elsevier Urban & Partner Wrocław \ Spis treści J Wstęp... I. Plan budowy ciała ludzkiego... Okolice ciała

Bardziej szczegółowo

Metoda Dobosiewicz. Physiotherapy & Medicine www.pandm.org

Metoda Dobosiewicz. Physiotherapy & Medicine www.pandm.org Metoda Dobosiewicz Physiotherapy & Medicine Znajduje zastosowanie w zachowawczym leczeniu dziecięcych i młodzieńczych skolioz idiopatycznych. Według tej metody czynnikiem powstawania i progresji wady są

Bardziej szczegółowo

Podaj, który schemat (A czy B) obrazuje położenie przepony podczas wydechu oraz określ, z jakiego rodzaju tkanki zbudowana jest przepona...

Podaj, który schemat (A czy B) obrazuje położenie przepony podczas wydechu oraz określ, z jakiego rodzaju tkanki zbudowana jest przepona... Układ oddechowy Zadanie 1 (2 pkt) Poniższy rysunek obrazuje w sposób uproszczony budowę nabłonka jednowarstwowego, wielorzędowego wyścielającego, między innymi, drogi oddechowe. Wyjaśnij, na czym polega

Bardziej szczegółowo

Spirometria statyczna (klasyczna)

Spirometria statyczna (klasyczna) SPIROMETRIA Spirometria Badanie służy do oceny wentylacji płuc Umożliwia pomiar objętości wydychanego powietrza oraz natężenie przepływu w czasie wdechu i wydechu Pomiar objętości i pojemności płuc można

Bardziej szczegółowo

Resuscytacja krążeniowo-oddechowa u osoby dorosłej i dziecka

Resuscytacja krążeniowo-oddechowa u osoby dorosłej i dziecka Resuscytacja krążeniowo-oddechowa u osoby dorosłej i dziecka dr n. o zdr. Krystyna Ziółkowska Akademia Pomorska w Słupsku Instytut Nauk o Zdrowiu Zakład Ratownictwa Medycznego BLS Basic Life Support Podstawowe

Bardziej szczegółowo

1. Zaznacz w poniższych zdaniach określenia charakteryzujące układ ruchu. (0 1)

1. Zaznacz w poniższych zdaniach określenia charakteryzujące układ ruchu. (0 1) Sprawdzian a Imię i nazwisko Klasa Liczba punktów Ocena Test podsumowujący dział X Ruch Masz przed sobą test składający się z 15 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwych do uzyskania.

Bardziej szczegółowo

Resuscytacja noworodka. Dorota i Andrzej Fryc

Resuscytacja noworodka. Dorota i Andrzej Fryc Resuscytacja noworodka Dorota i Andrzej Fryc Dlaczego szkolić położne? - Statystyki wewnątrzszpitalne, - Alternatywne miejsca porodu, - Kierunek samodzielność 09:55 2 Źródła zasad dotyczących resuscytacji

Bardziej szczegółowo

Układ oddechowy. Drogi oddechowe. + płuca + opłucna

Układ oddechowy. Drogi oddechowe. + płuca + opłucna Układ oddechowy Układ oddechowy Drogi oddechowe + płuca + opłucna I. Górne drogi oddechowe: nos i gardło 1. Nos - szkielet nosa zewnętrznego: kostny - kości nosowe, wyrostki czołowe szczęk chrzęstny -

Bardziej szczegółowo

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS PRZEDMIOTU. Obowiązuje od roku akademickiego: 2011/2012

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS PRZEDMIOTU. Obowiązuje od roku akademickiego: 2011/2012 PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS Obowiązuje od roku akademickiego: 2011/2012 Instytut Zdrowia Kierunek studiów: Ratownictwo medyczne Kod kierunku: 12.9 Specjalność: - 1. PRZEDMIOT

Bardziej szczegółowo

PODSTAWOWE ZABIEGI RESUSCYTACYJNE U OSÓB DOROSŁYCH ZAWSZE PAMIĘTAJ O SWOIM BEZPIECZEŃSTWIE KURS KWALIFIKOWANEJ PIERWSZEJ POMOCY. Basic Life Support

PODSTAWOWE ZABIEGI RESUSCYTACYJNE U OSÓB DOROSŁYCH ZAWSZE PAMIĘTAJ O SWOIM BEZPIECZEŃSTWIE KURS KWALIFIKOWANEJ PIERWSZEJ POMOCY. Basic Life Support KURS KWALIFIKOWANEJ PIERWSZEJ POMOCY Wytyczne 2005 wg Europejskiej Rady ds. Resuscytacji OPRACOWANIE: mgr Dorota Ladowska mgr Sławomir Nawrot Gorzów Wlkp. 2010r. PODSTAWOWE ZABIEGI RESUSCYTACYJNE U OSÓB

Bardziej szczegółowo

Diagnostyka funkcjonalna krtani

Diagnostyka funkcjonalna krtani Diagnostyka funkcjonalna krtani Kompleksowa ocena głosu dr hab. med. Ewa Niebudek- Bogusz, prof.imp Klinika Audiologii i Foniatrii IMP w Łodzi www.ptaf.pl Górne drogi oddechowe Krtań - narząd d głosug

Bardziej szczegółowo

Typy oddychania zarejestrowane metodą pletyzmografii indukcyjnej podczas mówienia u nauczycieli z zaburzeniami głosowymi '

Typy oddychania zarejestrowane metodą pletyzmografii indukcyjnej podczas mówienia u nauczycieli z zaburzeniami głosowymi ' Audiofonologia Tom XXIV 2003 Ewa Kazanecka l, Iwona MusialikI, Agata Szkielkowska l 2, Henryk SkarżyńskiI. 2 I Katedra Audiologii i Foniatrii, Akademia Muzyczna im. Fryderyka Chopina, Warszawa 2 Instytut

Bardziej szczegółowo

Fizjologia układu oddechowego

Fizjologia układu oddechowego Fizjologia układu oddechowego Agnieszka Toroń Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii Szpitala Wojewódzkiego w Tychach Funkcja płuc pozaoddechowa Ochrona przed infekcjami: nawilżanie, ogrzewanie,

Bardziej szczegółowo

KONTROLA CZYNNOŚCI ŻYCIOWYCH. - kontrola przytomności, - kontrola drożności dróg oddechowych, - kontrola oddychania, - kontrola krążenia krwi.

KONTROLA CZYNNOŚCI ŻYCIOWYCH. - kontrola przytomności, - kontrola drożności dróg oddechowych, - kontrola oddychania, - kontrola krążenia krwi. moduł V foliogram 7 KONTROLA CZYNNOŚCI ŻYCIOWYCH Kolejność postępowania: - kontrola przytomności, - kontrola drożności dróg oddechowych, - kontrola oddychania, - kontrola krążenia krwi. moduł V foliogram

Bardziej szczegółowo

Rola prawidłowego oddychania podczas śpiewu- ćwiczenia oddechowe.

Rola prawidłowego oddychania podczas śpiewu- ćwiczenia oddechowe. Rola prawidłowego oddychania podczas śpiewu- ćwiczenia oddechowe. Istnieje wiele czynników, które mają duŝy wpływ na prawidłowy śpiew. Bardzo waŝną rolę w procesie szkolenia głosu odgrywa poprawne oddychanie,

Bardziej szczegółowo

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: ASYSTENT OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNEJ przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej Priorytet

Bardziej szczegółowo

C 2 - Pomiary czynności mechanicznej układu oddechowego

C 2 - Pomiary czynności mechanicznej układu oddechowego C 2 - Pomiary czynności mechanicznej układu oddechowego Program ćwiczenia 1. Zapoznanie się ze stanowiskiem pomiarowym, 2. Badanie spirometryczne, 3. Badanie przepływ objętość, 4. Badanie MVV, 5. Badanie

Bardziej szczegółowo

Jacek Prokopowicz. Drenaż klatki piersiowej

Jacek Prokopowicz. Drenaż klatki piersiowej Jacek Prokopowicz Drenaż klatki piersiowej HISTORIA 1876 zamknięty system ciągłego drenażu 1910 drenaż ssący 1922 wprowadzenie zamkniętego ssącego drenażu opłucnej po operacjach Druga wojna światowa regularne

Bardziej szczegółowo

PROGRAM KURSU. I. Wykłady (10h) II. Ćwiczenia w grupach dziekańskich (14h) III. Ćwiczenia w grupach klinicznych (46h)

PROGRAM KURSU. I. Wykłady (10h) II. Ćwiczenia w grupach dziekańskich (14h) III. Ćwiczenia w grupach klinicznych (46h) Autorski program kursu TERAPIA MANUALNA TKANEK MIĘKKICH W DYSFUNKCJACH NARZĄDU RUCHU Kurs będzie realizowany na WZKF w Gorzowie Wielkopolskim, w ramach przedmiotu: Fizjoterapia w dysfunkcjach narządu ruchu

Bardziej szczegółowo

Respirator do oddechu zastępczego

Respirator do oddechu zastępczego Respirator do oddechu zastępczego WYMAGANIA TECHNICZNE GRANICZNE Parametry opisane muszą odpowiadać respiratorowi w oferowanej konfiguracji! Lp PARAMETR/WARUNEK /NIE I INFORMACJE O PRODUKCIE 1. Producent

Bardziej szczegółowo

rok szkolny 2012/2013

rok szkolny 2012/2013 Projekt Indywidualizacja procesu nauczania i wychowania uczniów klas I-III szkół podstawowych W zdrowym ciele proste plecy Realizator Hanna Antoń Termin 20 XI 2012r. - Liczba godzin 60 rok szkolny 2012/2013

Bardziej szczegółowo

ZESTAWIENIE WYMAGANYCH PARAMETRÓW TECHNICZNYCH

ZESTAWIENIE WYMAGANYCH PARAMETRÓW TECHNICZNYCH Załącznik nr 4A do SIWZ ZESTAWIENIE WYMAGANYCH PARAMETRÓW TECHNICZNYCH Przedmiot zamówienia: Respirator klasy standard dla dzieci i dorosłych - 1 sztuka LP NAZWA PARAMETRU WARTOŚĆ WYMAGANA OFEROWANE PARAMETRY

Bardziej szczegółowo

Tabela 1-1. Warunki środowiska zewnętrznego podczas badania i charakterystyka osoby badanej

Tabela 1-1. Warunki środowiska zewnętrznego podczas badania i charakterystyka osoby badanej Ćwiczenie 3 Klasyfikacja wysiłków fizycznych. Sprawność zaopatrzenia tlenowego podczas wysiłków fizycznych I Analiza zmian wybranych wskaźników układu krążenia i oddychania podczas wysiłku o stałej intensywności

Bardziej szczegółowo

Rozdział 9. Aparaty przenośne i śródoperacyjne

Rozdział 9. Aparaty przenośne i śródoperacyjne ozdział AP klatki piersiowej (na plecach lub w pozycji półleżącej)... 305 AP jamy brzusznej w pozycji leżącej na plecach... 306 AP jamy brzusznej w pozycji leżącej... 307 Badanie aparatem przenośnym AP

Bardziej szczegółowo

PROGRAMOWANIE REH.KARDIOLOGICZNEJ I PULMONOLOGICZNEJ

PROGRAMOWANIE REH.KARDIOLOGICZNEJ I PULMONOLOGICZNEJ PROGRAMOWANIE REH.KARDIOLOGICZNEJ I PULMONOLOGICZNEJ Choroby uk.oddechowego + fizjoterapia mgr Ewa Żak Physiotherapy & Medicine www.pandm.org WYSIĘKOWE ZAPALENIE OPŁUCNEJ Choroba polega na gromadzeniu

Bardziej szczegółowo

PIR poizometryczna relaksacja mięśni

PIR poizometryczna relaksacja mięśni PIR poizometryczna relaksacja mięśni Pojęcie PIR może wydawać się nam obce jednak to nic innego jak jedna z najlepszych technik rozciągania mięśni poprzez zastosowanie niewielkiego oporu. Rozciąganie to

Bardziej szczegółowo

opracowanie Adam Kosewski EMISJA GŁOSU ćwiczenia

opracowanie Adam Kosewski EMISJA GŁOSU ćwiczenia opracowanie Adam Kosewski EMISJA GŁOSU ćwiczenia Ćwiczenia do użytku wewnętrznego tylko dla wykładowców i studentów CSM. Powielanie i kopiowanie bez zgody zabronione. CSM Ostróda 2008 EMISJA GŁOSU uwagi

Bardziej szczegółowo

Pierwsza pomoc w nagłych przypadkach zagraŝających Ŝyciu

Pierwsza pomoc w nagłych przypadkach zagraŝających Ŝyciu Pierwsza pomoc w nagłych przypadkach zagraŝających Ŝyciu PrzeŜycie osób cięŝko rannych ( poszkodowanych ) po wypadkach i katastrofach zaleŝy od jak najszybszego udzielenia pomocy medycznej i właściwej

Bardziej szczegółowo

szkielet tułowia widok od przodu klatka piersiowa żebra mostek kręgi piersiowe kręgosłup (33-34 kręgi)

szkielet tułowia widok od przodu klatka piersiowa żebra mostek kręgi piersiowe kręgosłup (33-34 kręgi) Kości tułowia szkielet tułowia kręgosłup (33-34 kręgi) klatka piersiowa żebra mostek kręgi piersiowe widok od przodu kręgosłup czaszka odcinek szyjny C 1-7 (1-7) - (lordoza szyjna) klatka piersiowa odcinek

Bardziej szczegółowo

PROGRAM WYKŁADÓW I ĆWICZEŃ ODDZIAŁ FIZJOTERAPII

PROGRAM WYKŁADÓW I ĆWICZEŃ ODDZIAŁ FIZJOTERAPII 07.10.2015 PROGRAM WYKŁADÓW I ĆWICZEŃ OSTEOLOGIA, ANATOMIA JAM CIAŁA Wykład Inauguracyjny. Anatomia budowa ciała ludzkiego. Reguły opisu anatomicznego. Ogólna budowa kości i ich połączeń. 14.10.2015 Biomechanika

Bardziej szczegółowo

BTL CARDIOPOINT CPET SYSTEM ERGOSPIROMETRYCZNY

BTL CARDIOPOINT CPET SYSTEM ERGOSPIROMETRYCZNY BTL CARDIOPOINT CPET SYSTEM ERGOSPIROMETRYCZNY BADANIE ERGOSPIROMETRYCZNE Dokładność pomiaru, zaawansowane funkcje diagnostyczne oraz komfort obsługi sprawiają, że system BTL CardioPoint CPET doskonale

Bardziej szczegółowo

Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku

Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra Sportu Powszechnego Zakład Fitness i Sportów Siłowych Fitness Osoby prowadzące przedmiot: 1. Zarębska Aleksandra, adiunkt, olazarebska@o2.pl 2.

Bardziej szczegółowo

PROGRAM WYKŁADÓW I ĆWICZEŃ ODDZIAŁ FIZJOTERAPII

PROGRAM WYKŁADÓW I ĆWICZEŃ ODDZIAŁ FIZJOTERAPII 12.10.2016 PROGRAM WYKŁADÓW I ĆWICZEŃ OSTEOLOGIA, ANATOMIA JAM CIAŁA Wykład Inauguracyjny. Anatomia budowa ciała ludzkiego. Reguły opisu anatomicznego. Ogólna budowa kości i ich połączeń. 19.10.2016 Biomechanika

Bardziej szczegółowo

Zestaw ćwiczeń laboratoryjnych z Biofizyki dla kierunku Fizjoterapia

Zestaw ćwiczeń laboratoryjnych z Biofizyki dla kierunku Fizjoterapia Zestaw ćwiczeń laboratoryjnych z Biofizyki dla kierunku Fizjoterapia 1. Ćwiczenie wprowadzające: Wielkości fizyczne i błędy pomiarowe. Pomiar wielkości fizjologicznych 2. Prąd elektryczny: Pomiar oporu

Bardziej szczegółowo

ZASADY UDZIELANIA PIERWSZEJ POMOCY RESUSCYTACJA KRĄŻENIOWO - ODDECHOWA

ZASADY UDZIELANIA PIERWSZEJ POMOCY RESUSCYTACJA KRĄŻENIOWO - ODDECHOWA ZASADY UDZIELANIA PIERWSZEJ POMOCY RESUSCYTACJA KRĄŻENIOWO - ODDECHOWA Upewnij się, czy poszkodowany i wszyscy świadkowie zdarzenia są bezpieczni. Sprawdź reakcje poszkodowanego: delikatnie potrząśnij

Bardziej szczegółowo

Wykłady i ćwiczenia w dużych grupach

Wykłady i ćwiczenia w dużych grupach Fizjoterapia w dysfunkcjach narządu ruchu plan przedmiotu Dr n. med. Małgorzata Chochowska UWAGA OGÓLNA: Studenci na zajęciach muszą posiadać wygodny zmienny strój, zmienne obuwie oraz ręcznik. Jest to

Bardziej szczegółowo

Anatomia jamy opłucnej i płuc

Anatomia jamy opłucnej i płuc Anatomia jamy opłucnej i płuc Wirginia Likus Zakład Anatomii Katedra Nauk Podstawowych WNoZ w Katowicach zmienione 1 KLATKA PIERSIOWA JAMA KLATKI PIERSIOWEJ: lewa i prawa jama opłucnowa - otacza płuca

Bardziej szczegółowo

Poniżej propozycja ćwiczeń oddechowych, fonacyjnych i dykcyjnych do samodzielnego wykonania w domu.

Poniżej propozycja ćwiczeń oddechowych, fonacyjnych i dykcyjnych do samodzielnego wykonania w domu. Czym jest emisja głosu? Dlaczego warto się jej uczyć? Jak właściwie dbać o narząd głosu, by uniknąć schorzeń krtani? Poznanie odpowiedzi na powyższe pytania ważne jest dla osób, które zawodowo posługują

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE NR 8 APARATURA DO POMIARÓW WŁASNOŚCI UKŁADU ODDECHOWEGO

ĆWICZENIE NR 8 APARATURA DO POMIARÓW WŁASNOŚCI UKŁADU ODDECHOWEGO ĆWICZENIE NR 8 APARATURA DO POMIARÓW WŁASNOŚCI UKŁADU ODDECHOWEGO Cel ćwiczenia Zapoznanie się z budową i działaniem urządzenia do badania własności mechanicznych układu oddechowego. Część 8.1. Zapoznanie

Bardziej szczegółowo

Propedeutyka Nauk Medycznych Laboratorium - Ćwiczenie 3. Czynność płuc (spirometria) Wersja 2017/2018. Wstęp teoretyczny

Propedeutyka Nauk Medycznych Laboratorium - Ćwiczenie 3. Czynność płuc (spirometria) Wersja 2017/2018. Wstęp teoretyczny Propedeutyka Nauk Medycznych Laboratorium - Ćwiczenie 3 Czynność płuc (spirometria) Wersja 2017/2018 Wstęp teoretyczny Układ oddechowy człowieka to jednostka anatomiczno-czynnościowa służąca wymianie gazowej

Bardziej szczegółowo

Szanowni Państwo, WYDARZENIA MINIONE. vocalart.pl. NEWSLETTER - Lipiec 2014

Szanowni Państwo, WYDARZENIA MINIONE. vocalart.pl. NEWSLETTER - Lipiec 2014 NEWSLETTER - Lipiec 2014 vocalart.pl Szanowni Państwo, zapraszamy do lektury kolejnego numeru newslettera. W tym numerze o ostatnich, przedwakacyjnych działaniach. Słów kilka o zbliżających się warsztatach.

Bardziej szczegółowo

Konspekt lekcji z wychowania fizycznego. Ćwiczenia z przyborem wzmacniające poszczególne grupy mięśni.

Konspekt lekcji z wychowania fizycznego. Ćwiczenia z przyborem wzmacniające poszczególne grupy mięśni. Konspekt lekcji z wychowania fizycznego Temat lekcji: Ćwiczenia z przyborem wzmacniające poszczególne grupy mięśni. Cele operacyjne: Umiejętności: Ćwiczenia z laską gimnastyczną wzmacniające poszczególne

Bardziej szczegółowo

tel:

tel: Funkcjonalny model krtani, powiększenie 4x Nr ref: MA01453 Informacja o produkcie: Funkcjonalny model krtani. Powiększenie 4x Wysokiej jakości powiększony model krtani wraz z kością gnykową. W prawej części

Bardziej szczegółowo

Plecy okrągłe (hiperkifoza piersiowa). Jest to wada obejmująca odcinek piersiowy kręgosłupa, w której obserwuje się: nadmierne pogłębienie

Plecy okrągłe (hiperkifoza piersiowa). Jest to wada obejmująca odcinek piersiowy kręgosłupa, w której obserwuje się: nadmierne pogłębienie Plecy okrągłe (hiperkifoza piersiowa). Jest to wada obejmująca odcinek piersiowy kręgosłupa, w której obserwuje się: nadmierne pogłębienie fizjologicznej kifozy piersiowej, kompensacyjne patologiczne pogłębienie

Bardziej szczegółowo

PLAN METODYCZNY LEKCJI BIOLOGII W II KLASIE GIMNAZJUM

PLAN METODYCZNY LEKCJI BIOLOGII W II KLASIE GIMNAZJUM PLAN METODYCZNY LEKCJI BIOLOGII W II KLASIE GIMNAZJUM Temat: Powtórzenie wiadomości dotyczących działu ODDYCHANIE. Zakres treści programowych: narządy budujące układ oddechowy, fazy oddychania, mechanizm

Bardziej szczegółowo

1. Odpowiedź c) 2. Odpowiedź d) Przysłaniając połowę soczewki zmniejszamy strumień światła, który przez nią przechodzi. 3.

1. Odpowiedź c) 2. Odpowiedź d) Przysłaniając połowę soczewki zmniejszamy strumień światła, który przez nią przechodzi. 3. 1. Odpowiedź c) Obraz soczewki będzie zielony. Każdy punkt obrazu powstaje przez poprowadzenie promieni przechodzących przez wszystkie części soczewki. Suma czerwonego i zielonego odbierana jest jako kolor

Bardziej szczegółowo

UKŁAD RUCHU (UKŁAD KOSTNY, UKŁAD MIĘŚNIOWY)

UKŁAD RUCHU (UKŁAD KOSTNY, UKŁAD MIĘŚNIOWY) Zadanie 1. (2 pkt). Na rysunku przedstawiono szkielet kończyny dolnej (wraz z częścią kości miednicznej) i kość krzyżową człowieka. a) Uzupełnij opis rysunku ( ) o nazwy wskazanych kości. b) Wybierz z

Bardziej szczegółowo

Opcja Mechanika oddechowa

Opcja Mechanika oddechowa DODATEK Opcja Mechanika oddechowa Wprowadzenie Przeznaczenie Opcja Mechanika oddechowa (RM, ang. Respiratory Mechanics) respiratora 840 zapewnia wytrenowane manewry oddechowe, w tym ujemny wysiłek wdechowy

Bardziej szczegółowo

Opis przedmiotu zamówienia zadanie nr 2 RESPIRATORY DLA DZIECI I DOROSŁYCH 2 szt, w tym 1 szt z kompresorem. WYMAGANIA TECHNICZNE GRANICZNE

Opis przedmiotu zamówienia zadanie nr 2 RESPIRATORY DLA DZIECI I DOROSŁYCH 2 szt, w tym 1 szt z kompresorem. WYMAGANIA TECHNICZNE GRANICZNE Załącznik nr 6 Opis przedmiotu zamówienia zadanie nr 2 RESPIRATORY DLA DZIECI I DOROSŁYCH 2 szt, w tym 1 szt z kompresorem. WYMAGANIA TECHNICZNE GRANICZNE Parametry opisane muszą odpowiadać respiratorowi

Bardziej szczegółowo

Wstęp. Rysunek 1. Tryb BiLevel. 1 Opcja BiLevel/Respiratory serii 800. Oddech spontaniczny PEEP H. Ciśnienie Wspomaganie ciśnieniem

Wstęp. Rysunek 1. Tryb BiLevel. 1 Opcja BiLevel/Respiratory serii 800. Oddech spontaniczny PEEP H. Ciśnienie Wspomaganie ciśnieniem 1 Opcja BiLevel/Respiratory serii 800 Wstęp Opcja BiLevel (Rysunek 1) dla respiratorów serii 800 jest mieszanym trybem wentylacji, który zawiera w sobie elementy wentylacji wymuszonej i spontanicznej.

Bardziej szczegółowo

Wady postawy. Podział i przyczyna powstawania wad postawy u dziecka. Najczęściej spotykamy podział wad postawy i budowy ciała na dwie grupy:

Wady postawy. Podział i przyczyna powstawania wad postawy u dziecka. Najczęściej spotykamy podział wad postawy i budowy ciała na dwie grupy: Wady postawy Wada postawy jest pojęciem zbiorczym i niedostatecznie sprecyzowanym. Obejmuje szereg osobniczych odchyleń postawy ciała od wzorców uznawanych za normę stosowną do wieku, płci, typów budowy,

Bardziej szczegółowo

PROGRAM KURSU. Terapia Manualna Holistyczna Tkanek Miękkich

PROGRAM KURSU. Terapia Manualna Holistyczna Tkanek Miękkich PROGRAM KURSU Terapia Manualna Holistyczna Tkanek Miękkich MODUŁ I Koncepcja Terapii Manualnej Holistycznej. Miednica, stawy biodrowe, segmenty ruchowe kręgosłupa lędźwiowego i przejścia piersiowo-lędźwiowego.

Bardziej szczegółowo

Układ szkieletowy Iza Falęcka

Układ szkieletowy Iza Falęcka Układ szkieletowy Iza alęcka Zaznacz podpunkt, w którym nie wymieniono kości krótkich. a) kość łokciowa, kość miednicza, rzepka b) kość krzyżowa, paliczki, łopatka c) kość nadgarstka, kręgosłup, kość śródręcza

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN I ZASADY BHP OSTEOLOGIA OSTEOLOGIA (CIĄG DALSZY) SYNDESMOLOGIA I ARTROLOGIA

REGULAMIN I ZASADY BHP OSTEOLOGIA OSTEOLOGIA (CIĄG DALSZY) SYNDESMOLOGIA I ARTROLOGIA TEMATYKA ĆWICZEŃ Z PRZEDMIOTU "ANATOMIA CZŁOWIEKA" REALIZOWANA PRZEZ STUDENTÓW I ROKU WYDZIAŁU NAUK MEDYCZNYCH KIERUNEK DIETETYKA W SEMESTRZE ZIMOWYM 2010/2011 I 04. 10. 2010 05. 10. 2010 II 11. 10. 2010

Bardziej szczegółowo