W okresie przedoperacyjnym stosujemy:

Transkrypt

1 PROGRAMOWANIE REHABILITACJI W CHOROBACH WEWNĘTRZNYCH Fizjoterapia w chirurgii Mgr Ewelina Żak Physiotherpay & Medicine

2 Operacje na jamie brzusznej Powikłania są częste po operacjach na jamie brzusznej zwłaszcza po operacjach: Z dużą utratą krwi Z zapaleniem otrzewnej Wykonanych w trybie nagłym W ostrym zapaleniu trzustki Przy chorobach nowotworowych.

3 Dochodzi do spadku VC nawet o 75% (przy zabiegu na drogach żółciowych, żołądku i trzustce). Wynika to z: Większego i dłużej trwającego wzdęcia jelit Wyraźnego ograniczenia ruchomości przepony

4 W okresie przedoperacyjnym stosujemy: Naukę ćwiczeń oddechowych odpowiednim torem Naukę ćwiczeń efektywnego kaszlu Kinezyterapię oddechową dla odpowiedniej jednostki chorobowej ewentualnie choroby układu oddechowego lub korektywę dla wad postawy Naukę wstawania bokiem z łóżka.

5 CZĘŚCIOWE USUNIĘCIE ŻOŁĄDKA I DWUNASTNICY Stosujemy: Od I szej doby wysoka pozycja półsiedząca Ćwiczenia przeciwzakrzepowe Ćwiczenia oddechowe torem żebrowym Ćwiczenia efektywnego kaszlu ze stabilizacją rany w pozycjach półsiedzącej, siedzącej Oklepywanie Wdech i odkasływanie są utrudnione przez dren, dlatego dopiero po jego usunięciu pacjent jest zdolny w pełni efektywnie wykonać te ćwiczenia W miarę upływu czasu wprowadzamy ćwiczenia oddechowe torem przeponowym Ćwiczenia w pozycjach siedzącej i stojącej z pogłębieniem ruchów kkg i kkd oraz tułowia

6 USUNIĘCIE PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO Jest szczególnie wysokie ustawienie przepony po zabiegu, blizna w prawym podżebrzu, duże ograniczenia ruchu przepony po prawej stronie. Częste są po zabiegu zapalenia dolnych partii prawego płuca. Stosuje się: Od I szej doby wysoką pozycję półsiedzącą Ćwiczenia przeciwzakrzepowe Ćwiczenia oddechowe torem przeponowym zabezpieczające przed przyrośnięciem przepony do blizny, celem lepszego ukrwienia wątroby, ułatwienie odpływu wydzielin przez dren Ćwiczenia efektywnego kaszlu w pozycji półsiedzącej ze stabilizacją rany Oklepywanie Po wyjęciu drenu ćwiczenia w leżeniu na L boku z ruchami kkg, kkd i T Ćwiczenia zwiększające ruchomość żeber zwłaszcza po P stronie, wykonując je w coraz wyższych pozycjach Pionizacja w II giej dobie, w I szej u młodych i po laparoskopii.

7 WYCIĘCIE WYROSTKA ROBACZKOWEGO Zabieg jest wykonywany z reguły w trybie nagłym, nie ma więc okresu przedoperacyjnego. Stosujemy: Od I szej doby ćwiczenia oddechowe torem żebrowym Ćwiczenia efektywnego kaszlu ze stabilizacją rany (prawy dół biodrowy) Oklepywanie Wysoka pozycja półsiedząca Pionizacja w I szej dobie, młodzi parę godzin po zabiegu (minimum 6h) Ćwiczenia przeciwzakrzepowe.

8 PLASTYKA PRZEPUKLIN BRZUSZNYCH Przy przepuklinie pępkowej u noworodków stosuje się lepcowanie zamiast zabiegu operacyjnego. Wszystkie pozostałe przepukliny należy operować. U kobiet jest to zwłaszcza niebezpieczne bo może dojść do uwięźnięcia jajnika. Dzieci operujemy w okresie ich najmniejszej aktywności (np. po wakacjach). Przygotowanie do zabiegu obejmuje: Spirometrię w pozycji siedzącej Gazometrię, tętno, ciśnienie Próba odprowadzenia przepukliny (jelit) do brzucha tzw. symulacja pooperacyjna. W pasie mierzymy HR, RR, gazometrię, spirometrię. Po 1h powtarzamy pomiary. Zwykle parametry są gorsze w symulacji od wyjściowych. Jeżeli różnice są bardzo duże to chory dostaje pas do domu do chodzenia, do ćwiczeń (w staniu, siedzeniu, marszu). Pacjent ma w nim ćwiczyć kilka x dziennie. Kontrola parametrów co 10 dni Pacjent dostaje nakaz schudnięcia Przeważnie po 4 miesiącach jest gotowy do zabiegu Ćwiczenia w pasie wykonujemy tylko gdy nie ma pacjent w nim bólu.

9 Dla prognozy pooperacyjnej ma znaczenie: Wielkość przepukliny Czas choroby ze względu na zmiany warunków pracy dla przepony, po zlikwidowaniu przepukliny warunki te gwałtownie się zmienia i może dojść do komplikacji płucnych. Patogeneza przepuklin: Idiopatyczne nie ćwiczone mięśnie brzucha rozchodzą się (zwłaszcza m. prosty brzucha) Kobiety w wieku przekwitania Blizny pooperacyjne zwłaszcza po cesarskim cięciu, usunięciu pęcherzyka żółciowego, prawie zawsze gdy blizna ropiała.

10 Po zabiegu stosujemy: Od I szej doby wysoką pozycję półsiedzącą z wałkiem pod kolana Naukę defekacji Ćwiczenia przeciwzakrzepowe Ćwiczenia efektywnego kaszlu z przytrzymaniem rany Oklepywanie Dużo ćwiczeń oddechowych torem żebrowym Nembulizacja Zmiany pozycji z przytrzymaniem blizny wspomagane wydechy nie wolno unosić głowy pionizacja w IV tej dobie ze względu na duże dolegliwości bólowe; przy pierwszej pionizacji zakładamy pas lub bandażujemy delikatna gradacja ćwiczeń chodzenie po schodach tylko przy dobrze znoszącym to pacjencie.

11 W domu: właściwe ćwiczenia mięśni brzucha (osobno górą lub dołem, jeżeli dołem to NN osobno wykonują ruchy) chodzenie po basenie jazda na rowerze z niskim siodełkiem a wysoką kierownicą przez pierwsze 6 m- cy pacjent wykonuje tylko lekkie ćwiczenia bo jest to czas największej ilości pojawiania się wznowy przepuklin nie wolno dźwigać duża ostrożność w wykonywaniu ćwiczeń z tłocznią brzuszną.

12 OPERACJE PRZY ZAPALENIU OTRZEWNEJ Są częste powikłania oddechowe ze względu na wysokie ustawienie przepony i znaczne ograniczenie jej ruchomości a nawet porażenie, oraz długo utrzymujące się wzdęcie jelit i brak ich perystaltyki. Stosujemy: intensywne ćwiczenia oddechowe naprzemienne oddychanie torem przeponowym i żebrowym ćwiczenia efektywnego kaszlu oklepywanie ćwiczenia przeciwzakrzepowe.

13 U chorego nieprzytomnego wentylowanego stosujemy: odsysanie (najczęściej wykonuje to personel pielęgniarski) pozycje ułożeniowe z częstą ich zmianą co 2h minimalnie, także na brzuch, bo chory nieprzytomny dąży do pozycji embrionalnej ćwiczenia bierne masaż.

14 OPERACJA TRZUSTKI Operowana jest tylko ostra trzustka ze względu na małą przeżywalność. Częsta u mężczyzn nadużywających alkohol. Trzustka nie lubi ruchu, długo utrzymuje się wysoka temperatura. Rak głowy trzustki jest nieoperacyjny. Postępujemy jak z chorym nieprzytomnym. Około 10 tej doby pionizacja.