Metodologia przygotowania projektów - matryca logiczna

Transkrypt

1 Metodologia przygotowania projektów - matryca logiczna

2 Polityka regionalna UE

3 Terminologia tej polityki Polityka strukturalna tradycyjne pojecie dotyczące interwencji Wspólnoty, używane jest od 1957 roku (Traktat Rzymski). Polityka regionalna używane często zamiennie bowiem podstawowa część interwencji Wspólnoty jest zorientowana regionalnie a kryteria wyboru sfer interwencji są także regionalne. Polityka spójności wskazuje na podstawowy cel interwencji jakim jest zmniejszenie zróżnicowań we Wspólnocie.

4 Zapisy Traktatu Rzymskiego Pastwa członkowskie pragną wzmocnienia jedności swoich gospodarek i zabezpieczenia ich harmonijnego rozwoju, poprzez redukowanie zróżnicowań istniejących między regionami oraz łagodzenia zacofania mniej uprzywilejowanych regionów.

5 Polityka strukturalna Wspólnoty w latach (1) Pojawienie się nowych instytucji i instrumentów. Europejski Fundusz Społeczny powołany w 1958 roku. Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnictwa powołany w 1958 roku, w 1964 powstała Sekcja Orientacji. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego powołany w 1975 roku

6 Polityka strukturalna Wspólnoty w latach (2) Pojawienie się nowych instytucji Dyrekcji Generalnej XVI ds. Polityki Regionalnej od 1967 roku. Cechy interwencji brak koordynacji pomiędzy poszczególnymi instrumentami. Skala środków bardzo ograniczona. Decydent kierunku interwencji kraj członkowski.

7 Zapisy Traktatu o Unii Europejskiej Artykuł 130A: W celu promowania ogólnego harmonijnego rozwoju Wspólnota powinna rozwinąć akcje prowadzące do wzmocnienia swojej ekonomicznej i społecznej spójności. W szczególności Wspólnota powinna działa na rzecz redukcji zróżnicowań między równymi regionami i ograniczenia zacofania słabiej uprzywilejowanych regionów.

8 Zmiany wynikające z Pakietu Delorsa od 1989 roku (1) Znaczne zwiększenie wielkości środków przeznaczonych na wspieranie rozwoju regionalnego z budżetu Unii Europejskiej. Zintegrowane programowanie wszystkich Funduszy Strukturalnych. Wieloletnie programowanie środków przeznaczanych na polityk rozwoju Regionalnego.

9 Zmiany wynikające z Pakietu Delorsa od 1989 roku (2) Koncentracja środków na obszarach problemowych, przede wszystkim w regionach biednych, a podstawową kategorią interwencji Cele (Objectives). Kryteria, zasady i kierunki interwencji określane na poziomie Wspólnoty. Precyzyjne określenie procedur programowania rozwoju społeczno-gospodarczego i regionalnego.

10 Zmiany wynikające z Pakietu Delorsa od 1989 roku (3) Wprowadzenie monitoringu i ewaluacji (ex ante, midterm i ex post). Uzupełnienie instrumentów o Europejski Bank Inwestycyjny oraz Fundusz Spójności. Nowa instytucja Komitet Regionów obok Komitetu Społeczno- Ekonomicznego.

11 Przyczyny wspierania rozwoju regionalnego w Unii Europejskiej Dążenie do spójności w ujęciu: - gospodarczym miernikiem produkt krajowy brutto na mieszkańca według parytetu siły nabywczej, - społecznym miernikiem stopa bezrobocia oraz wskaźnik zatrudnienia, - terytorialnym (przestrzennym) miernikiem dostępność terytorialna za pomocą komunikacji szynowej, drogowej i lotniczej oraz syntetycznie.

12 Ocena procesów spójności (1) Raporty kohezyjne przygotowywane nie rzadziej ni co trzy lata (ostatni z czerwca 2007 roku). Raporty na temat wdrażania polityki spójności przygotowywane co roku poza latami raportów kohezyjnych. Prace i raporty ESPON dotyczące spójności terytorialnej (przestrzennej).

13 Ocena procesów spójności (2) Proces spójności na poziomie państw i regionów zróżnicowane tendencje, na poziomie państw poprawa, w układzie regionów w znacznie mniejszym stopniu. Olbrzymi wzrost zróżnicowań regionalnych po 1 maja 2004 roku w związku z rozszerzeniem Wspólnoty o 10 pastw, a następnie po 1 stycznia 2007 Bułgaria i Rumunia.

14 Przekroje w jakich mierzy się poziom spójności Kraje kohezyjne (przed 1 maja 2004 Grecja, Irlandia, Hiszpania, Portugalia, po 1 maja 2004 roku doszło 10 nowych państw członkowskich, po 1 stycznia 2007 Bułgaria i Rumunia) na tle całej Wspólnoty Regiony typu NUTS 2 Regiony typu NUTS 3

15 Co to s NUTS-y Nomenclature of Units for Territorial Statistics czyli Nomenklatura Jednostek Statystyki Terytorialnej. Istnieje pi poziomów klasyfikacyjnych obejmujących całe terytorium Unii Europejskiej, jednostki typu NUTS (po polsku zwane NTS) są także wyznaczane w krajach kandydackich. Istotne dla europejskiej polityki s poziomy NUTS 2 i NUTS 3

16 Znaczenie NUTS-ów w europejskiej polityce regionalnej Obszary problemowe są identyfikowane w tym układzie terytorialnym. Dopuszczalność pomocy publicznej oceniana jest w tym układzie. Dokumenty programowe są przygotowywane w tym układzie terytorialnym.

17 Terytorium Polski a NUTS-y : NUTS 1 - regiony (grupujące województwa) (6), NUTS 2 - województwa (województwa) (16), NUTS 3 - podregiony (zgrupowanie kilku powiatów) (45), NUTS 4 - powiaty i miasta na prawach powiatu (379), NUTS 5 gminy (2489)

18 Programowanie polityki regionalnej UE w horyzoncie wieloletnim Poprzednie dotyczyły lat , , (5, 6 i 7 lat). Znaczenie takiego rozwiązania dla biednych regionów i państw Wspólnoty pewno w zakresie wieloletnich strumieni finansowych. Zapisy projektu Traktatu Konstytucyjnego i Unia programuje swoje polityki i budżet w horyzoncie wieloletnim, nie krótszym niż 5 lat.

19 Fundusze Strukturalne a Polityka Strukturalna UE

20 Czym jest polityka strukturalna? Polityka Strukturalna Unii Europejskiej wspiera restrukturyzację i modernizację gospodarek krajów UE. W ten sposób wpływa się na zwiększenie spójności ekonomicznej i społecznej Unii. Fundusze kierowane są do tych sektorów gospodarki i regionów, które bez pomocy finansowej nie są w stanie dorównać do średniego poziomu ekonomicznego w UE.

21 Czym są fundusze strukturalne? Fundusze strukturalne są instrumentami Polityki Regionalnej Unii Europejskiej. Ich zadaniem jest wspieranie restrukturyzacji i modernizacji gospodarek krajów UE. W ten sposób wpływa się na zwiększenie spójności ekonomicznej i społecznej Unii. Fundusze kierowane są do tych sektorów gospodarki i regionów, które bez pomocy finansowej nie są w stanie dorównać do średniego poziomu ekonomicznego w UE.

22 Czym są fundusze strukturalne? W skład Unii wchodzą regiony dobrze rozwinięte, takie jak południowa Anglia, okolice Paryża, czy Holandia oraz te, których poziom rozwoju znacznie odbiega od "średniej europejskiej". Są nimi Grecja, Irlandia, Portugalia, Północna Skandynawia i Południowe Włochy oraz nowe kraje członkowskie UE. Polityka Strukturalna i Fundusze mają pomóc władzom centralnym i regionalnym.

23 Zasady działania Funduszy Strukturalnych (1) Koncentracji środki są przeznaczone przede wszystkim dla obszarów znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji, w tym dla regionów najbiedniejszych. Partnerstwa Współpraca układu europejskiego, krajowego, regionalnego i lokalnego (wertykalnie) oraz z partnerami gospodarczymi i społecznymi (horyzontalnie).

24 Zasady działania Funduszy Strukturalnych (2) Programowania Proces organizowania, podejmowania decyzji i finansowania odbywa się w kilku szczegółowo określonych etapach. Dokumenty: Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia, Strategiczne Wytyczne Wspólnoty, Programy Operacyjne, Szczegółowy Opis Priorytetów Programu Operacyjnego. Skomplikowany model, bardzo sformalizowany, określony format dokumentów.

25 Zasady działania Funduszy Strukturalnych (3) Koordynacji Pomiędzy poszczególnymi funduszami poprzez dokumenty programowe, monitorowanie i ocen (ewaluacji) pomocy, indykatywne wytyczne Komisji Europejskiej w sprawie polityk Wspólnoty. Dodatkowości środki europejskie muszą uzupełniać finansowanie krajowe, a nie mogą go Zastępować.

26 Zgodności Zasady działania Funduszy Strukturalnych (4) Operacje finansowane z funduszy europejskich muszą być zgodne z innymi politykami Wspólnoty i prawodawstwem Wspólnotowym.

27 Zasada koncentracji - środki są przeznaczone przede wszystkim dla obszarów znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji ekonomicznej (Cel 1 i Cel 2) Cel Konwergencja Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Europejski Fundusz Społeczny Fundusz Spójności Cel Konkurencyjność i Zatrudnienie w Regionach Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Europejski Fundusz Społeczny Cel Europejska Współpraca Terytorialna Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego

28 Zasada dodatkowości (współfinansowania) - środki europejskie muszą uzupełniać finansowanie krajowe, a nie mogą go zastępować

29 Zasada programowania - proces organizowania, podejmowania decyzji i finansowania odbywa się w kilku szczegółowo określonych etapach

30 Zasada komplementarności pomiędzy poszczególnymi funduszami poprzez: dokumenty programowe, monitorowanie i ocenę pomocy, indykatywne wytyczne Komisji Europejskiej w sprawie polityk Wspólnoty

31 1. Nazwa programu operacyjnego Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego na lata Numer i nazwa priorytetu IX. Zdrowie i rekreacja 3. Nazwa Funduszu finansującego priorytet Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego 4. Instytucja Zarządzająca PO / RPO Zarząd Województwa Wydział Rozwoju Regionalnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego 5. Instytucja Pośrednicząca (jeśli dotyczy) Nie dotyczy 6. Instytucja Wdrażająca (Instytucja Pośrednicząca II stopnia) (jeśli dotyczy) Nie dotyczy 7. Instytucja Certyfikująca Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Departament Instytucji Certyfikującej 8. Instytucja pośrednicząca w certyfikacji (jeśli dotyczy) 9. Instytucja odpowiedzialna za otrzymywanie płatności dokonywanych przez KE 10. Instytucja odpowiedzialna za dokonywanie płatności na rzecz beneficjentów Wojewoda Śląski Ministerstwo Finansów Zarząd Województwa Wydział Rozwoju Regionalnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego 11. Numer i nazwa działania 9.1. Infrastruktura lecznictwa zamkniętego 13. Komplementarność z innymi działaniami I priorytetami 1. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko, Oś priorytetowa XII. Bezpieczeństwo zdrowotne i poprawa efektywności systemu ochrony zdrowia. 2. Program Operacyjny Kapitał Ludzki, Priorytet II Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw oraz poprawa stanu zdrowia osób pracujących. 3. Komplementarność w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego: Priorytet II. Społeczeństwo informacyjne, działanie 2.2. Rozwój elektronicznych usług publicznych. Szkolenie współfinansowane przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

32 partnerstwo - współpraca układu europejskiego, krajowego, regionalnego i lokalnego (wertykalne) oraz z partnerami gospodarczymi i społecznymi (horyzontalne) Komunikat Ministerstwa Rozwoju Regionalnego Konsultacje społeczne projektu Strategii Rozwoju Kraju Ministerstwo Rozwoju Regionalnego przygotowało harmonogram spotkań konsultacyjnych: 14 lipca 2006 spotkanie eksperckie poświęcone wskaźnikom realizacji Strategii Rozwoju Kraju 18 lipca 2006 konferencja konsultacyjna ze środowiskiem naukowym 21 lipca 2006 konferencja konsultacyjna ze środowiskiem społecznym przedstawicielami organizacji pozarządowych, związków zawodowych, Rady Działalności Pożytku Publicznego 15 września konferencja konsultacyjna dla przedsiębiorców i pracodawców

33 partnerstwo (Notatka prasowa Ministerstwa Rozwoju Regionalnego) Negocjacje Programów na lata z KE Zatwierdzenie przez Radę Ministrów Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia na lata (NSRO) 29 listopada 2006 r. oraz programów operacyjnych (listopad 2006 r. marzec 2007 r.) zakończyło proces ustalania kształtu dokumentów programowych po stronie polskiej. Umożliwiło to rozpoczęcie oficjalnych uzgodnień z Komisją Europejską zaproponowanych przez Polskę dokumentów. 14 marca 2007 r. odbyło się jedyne oficjalne spotkanie negocjacyjne z Komisją Europejską dotyczące NSRO. Po uzgodnieniu dodatkowych uwag przekazanych przez KE w stosunku do poprawionej wersji NSRO, dokument został ponownie oficjalnie przekazany KE, która 7 maja 2007 r. wydała decyzję zatwierdzającą najważniejsze elementy NSRO. Tym samym Polska znalazła się w pierwszej dziesiątce krajów członkowskich (7 miejsce razem z Cyprem, Hiszpanią i Węgrami), których NSRO zostały wynegocjowane i przyjęte przez Komisję Europejską (...)

34 Zrównoważony rozwój rozwój społeczno-gospodarczy, w którym następuje integrowanie działań mających na celu wzrost gospodarczy oraz działań społecznych, z zachowaniem równowagi i trwałości przyrodniczej w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania potrzeb zarówno współczesnego, jak i przyszłych pokoleń. równość szans zobowiązanie się do likwidowania we wszystkich dziedzinach życia wszelkich nierówności i promowania równych szans, ochrona środowiska - uniezależnienia stopnia degradacji środowiska naturalnego od poziomu wzrostu gospodarczego, jak równie ochronę zasobów naturalnych i prowadzenie gospodarki tymi zasobami w sposób umożliwiający ich regenerację

35 Założenia polityki regionalnej UE na lata

36 W okresie pozostają zasady, które złożyły się na sukces polityki, tzn: wieloletnie programowanie partnerstwo ewaluacja współfinansowanie wspólna odpowiedzialność zachowanie zasady n+2 subsydiarności zrównoważonego rozwoju równości szans ochrony środowiska

37 Nowe rozwiązania w zakresie realizacji polityki regionalnej UE 1. Silniejsze skorelowanie polityki regionalnej ze strategicznymi priorytetami UE czyli agend z Lizbony (2000) i Gothenburga (2001) konkurencyjna gospodarka oparta na wiedzy, zrównoważony rozwój; 2. Koncentracja na najsłabszych regionach UE; 3. Decentralizacja i większa regionalizacja środków powiązana z prostszym i z bardziej efektywnym systemem wdrażania i zarządzania.

38 Cel główny polityki regionalnej UE na lata Zwiększenie spójności społeczno-ekonomicznej powiększonej Wspólnoty, dla promowania harmonijnego, równomiernego i trwałego rozwoju Unii Europejskiej

39 Cele szczegółowe (1) cel 1 Konwergencja regiony o PKB per capita mniejszym niż 75% średniej unijnej. Działania mają za zadanie zwiększenie spójności najsłabiej rozwiniętych państw członkowskich i regionów, poprzez poprawę warunków dla wzrostu gospodarczego i zwiększania zatrudnienia.

40

41 Polska Regiony Lubelskie PKB/mieszkańca, Art. 87 ust. 3 lit. a) Podkarpackie 32,80 Warmińsko-Mazurskie 34,70 Podlaskie 35,05 Świętokrzyskie 35,82 Opolskie 38,28 Małopolskie 39,81 Lubuskie 41,09 Łódzkie 41,45 Kujawsko-Pomorskie 41,80 Pomorskie 45,75 Zachodniopomorskie 46,29 Dolnośląskie 47,52 Wielkopolskie 48,18 Śląskie 50,62 Mazowieckie 68,77 32,23 % średniej UE

42 Cele szczegółowe (2) cel 2 Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie regiony nieobjęte celem 1. Działania mają zmierzać do wzmacniania potencjału konkurencyjnego i atrakcyjności regionów, jak również poziomu zatrudnienia

43 Cele szczegółowe (3) cel 3 Europejska współpraca terytorialna - regiony Wspólnoty na poziomie NUTS III, położone wzdłuż jej wewnętrznych i niektórych zewnętrznych granic, oraz niektóre regiony NUTS III położone wzdłuż granic morskich Unii. Działania mają za zadanie zacieśnianie współpracy przygranicznej poprzez wspólne inicjatywy lokalne, na szczeblu ponadnarodowym.

44 Źródła finansowania na lata CEL Źródło finansowania Wielkość środków cel 1 Konwergencja EFRR, EFS, Fundusz Spójności 78,54% cel 2 Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie cel 3 Europejska współpraca terytorialna EFRR, 17,22% EFS EFRR 3,94%

45 Rozwiązania systemowe (1) Bardzo szerokie zdefiniowanie zakresu obszarów Celu konwergencja: Regiony biedne. Regiony efektu statystycznego. Regiony północne o niskiej gęstości zaludnienia (Szwecji i Finlandii). Regiony ultraperyferyjne (typu Reunion, Gwadelupa, Madera). Regiony wygasającej pomocy przejściowej przesunięte do Celu konkurencyjność regionalna i zatrudnienie.

46 Rozwiązania systemowe (2) Zgodnie z proponowanymi zasadami finansowania w ramach poszczególnych celów Cała Polska pozostaje obszarem Celu konwergencja (dotychczas obowiązujące kryteria na poziomie NUTS 2). Polska uczestniczy także w alokacjach Celu europejska współpraca terytorialna oraz instrumentu sąsiedztwa i partnerstwa.

47 Polityka regionalna (1) Przyjęcie do UE nowych, biednych i słabo rozwiniętych krajów Wzrost dysproporcji w poziomie rozwoju poszczególnych regionów Zmieniające się warunki gospodarowania pod wpływem współczesnego procesu globalizacji. Polityka Spójności Konieczności wzmocnienia międzynarodowej pozycji konkurencyjnej UE (Jednolitego Rynku UE)

48 Polityka regionalna (2) W połowie lat dziewięćdziesiątych (EU-15) dochód na jednego mieszkańca najuboższych regionów UE wynosił nieco ponad połowę przeciętnego dochodu we Wspólnocie (55 proc.). Obecnie na obszarze Unii Europejskiej istnieje ponad 268 regionów (EU ), o różnym stopniu zaludnienia, warunkach geograficznych czy wskaźnikach ekonomicznych. Są wśród nich najbogatsze miasta świata takie jak Londyn (222% średniego dochodu w Unii), Bruksela czy Paryż, ale również takie jak grecki Epir, gdzie średni dochód na głowę mieszkańca jest pięć razy niższy niż w stolicy Wielkiej Brytanii. Strategia Lizbońska

49 Polityka regionalna (3) Państwo Członkowskie Państwo Członkowskie Państwo Członkowskie Budżet UE Europejski Fundusz Społeczny Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Fundusz Spójności Regiony / Kraje Członkowskie UE CEL 1 CEL 2 CEL 3

50 Alokacja finansowa W planach budżetowych na okres zatwierdzonych przez Parlament i Radę zdecydowano, iż na potrzeby polityki regionalnej zostanie przeznaczona kwota 307,8 miliarda euro. Stanowi to 1/3 budżetu UE.

51 Instrumenty finansowe Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego. Europejski Fundusz Społeczny Fundusz Spójności.

52 Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego ma współfinansować : a) inwestycje produkcyjne; b) projekty infrastrukturalne; c) inne inicjatywy w zakresie rozwoju, m.in.: * usługi dla przedsiębiorstw, * rozwoju lokalnego, * współpracę sąsiedzką * wymianę doświadczeń pomiędzy regionami.

53 Europejski Fundusz Społeczny Adaptacyjność pracowników i przedsiębiorstw. Dostęp do zatrudnienia dla osób poszukujących pracy, zapobieganie bezrobociu, zwiększenie udziału kobiet i imigrantów w rynku pracy. Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu. Wprowadzenie reform w dziedzinie zatrudnienia i integracji społecznej wsparcie dla systemu. Inwestycje w kapitał ludzki poprzez reformy systemu edukacji i szkoleń, kształcenie ustawiczne, rozwój umiejętności w dziedzinie badań i innowacji B+R. Wsparcie dla administracji publicznej good governance. Trzeci sektor i partnerzy społeczni.

54 Fundusz Spójności (1) Wspiera dwa sektory: środowisko i transport. Co ciekawe, od momentu przystąpienia do Unii Europejskiej w 2004 roku Polska otrzymała najwięcej środków z tego funduszu wśród wszystkich członków Unii! Z Funduszu Spójności można otrzymać dofinansowanie na duże projekty inwestycyjne z zakresu ochrony środowiska. Głównymi odbiorcami pomocy w ramach Funduszu Spójności są jednostki samorządu terytorialnego, tworzone przez nie związki gmin lub inne podmioty publiczne, np. przedsiębiorstwa komunalne będące własnością gminy. Fundusz ten wspiera następujące dziedziny:

55 Fundusz Spójności (2) poprawa jakości wód powierzchniowych, polepszenie jakości i dystrybucji wody przeznaczonej do picia, racjonalizacja gospodarki odpadami i ochrona powierzchni ziemi, poprawa jakości powietrza, zapewnienie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego, zapewnienie spójności sieci komunikacyjnej kraju i poszczególnych regionów z innymi krajami Europy, Rozwój bezpiecznej infrastruktury drogowej.

56 Akty prawne (1) Rozporządzenie Rady nr 1083/2006 z 11lipca 2006r. Ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności. Rozporządzenie 1080/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z 5 lipca 2006r. W sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

57 Akty prawne (2) Rozporządzenie 1081/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z 5 lipca 2006r. W sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego. Rozporządzenie 1082/2006 z 5 lipca 2006r. Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej. Rozporządzenie Rady 1084/2006 z 11 lipca 2006r. Ustanawiające Fundusz Spójności.

58 Programowanie (1) 1 etap - przygotowanie Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia. 2 etap - przygotowanie krajowych i regionalnych programów operacyjnych.

59 Programowanie (2) Strategiczne Wytyczne Wspólnoty (Komisja Europejska) Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia (kraj członkowski) Programy Operacyjne (kraj członkowski)

60 Strategiczne Wytyczne Wspólnoty na lata Dokument zawiera zasady i priorytety polityki spójności oraz sugerują w jaki sposób europejskie regiony mogą optymalnie wykorzystać kwotę 307,8 mld euro, która została przyznana na krajowe i regionalne programy pomocy w okresie najbliższych siedmiu lat. Władze krajowe wykorzystają te wytyczne w procesie opracowywania swoich krajowych priorytetów strategicznych oraz programowania na lata , tak zwanych krajowych strategicznych ram odniesienia.

61 Narodowa Strategia Spójności (NSS) (1) (nazwa urzędowa: Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia, NSRO) To dokument strategiczny określający priorytety i obszary wykorzystania oraz system wdrażania funduszy unijnych: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) oraz Funduszu Spójności w ramach budżetu Wspólnoty na lata Celem strategicznym NSS jest tworzenie warunków dla wzrostu konkurencyjności gospodarki polskiej opartej na wiedzy i przedsiębiorczości, zapewniającej wzrost zatrudnienia oraz wzrost poziomu spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej.

62 . Łączna suma środków zaangażowanych w realizację Narodowej Strategii Spójności wynosi około 85,6 mld euro. Z tytułu realizacji NSS średniorocznie (do roku 2015) będzie wydatkowe około 9,5 mld euro, co odpowiada około 5 proc. produktu krajowego brutto. Z tej sumy: Narodowa Strategia Spójności (2) 67,3 mld euro będzie pochodziło z budżetu UE, 11,9 mld euro z krajowych środków publicznych (w tym ok. 5,93 mld euro z budżetu państwa), ok. 6,4 mld euro zostanie zaangażowanych ze strony podmiotów prywatnych.

63 Narodowa Strategia Spójności (3) Cel strategiczny osiągany będzie poprzez realizację horyzontalnych celów szczegółowych. Celami horyzontalnymi NSS są: Poprawa jakości funkcjonowania instytucji publicznych oraz rozbudowa mechanizmów partnerstwa. Poprawa jakości kapitału ludzkiego i zwiększenie spójności społecznej. Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej i społecznej mającej podstawowe znaczenie dla wzrostu konkurencyjności Polski. Podniesienie konkurencyjności i innowacyjności przedsiębiorstw, w tym szczególnie sektora wytwórczego o wysokiej wartości dodanej oraz rozwój sektora usług. Wzrost konkurencyjności polskich regionów i przeciwdziałanie ich marginalizacji społecznej, gospodarczej i przestrzennej. Wyrównywanie szans rozwojowych i wspomaganie zmian strukturalnych na obszarach wiejskich.

64 Programy Operacyjne (1) Aby było możliwe wykorzystanie środków z EFRR, EFS oraz FS, przygotowane zostały programy, które opisują kto i na co może otrzymać dotację. Programy Operacyjne (PO) tworzone są na podstawie SWW i NSRO. Obecnie wszystkie cele zawarte w NSS będą realizowane przez określone programy finansujące, a są to:

65 Programy Operacyjne (2) Program Infrastruktura i Środowisko współfinansowany z EFRR i EFS. Program Innowacyjna Gospodarka współfinansowany z EFRR. Program Kapitał Ludzki współfinansowany z EFS. 16 Programów Regionalnych finansowane z EFRR. Program Rozwój Polski Wschodniej finansowany z EFRR. Program Pomoc Techniczna finansowany z EFRR. Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej finansowany z EFRR.

66 Programy Operacyjne (3) Szczegółowy podział funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w Polsce w układzie poszczególnych programów operacyjnych kształtuje się w następujący sposób: Program Infrastruktura i Środowisko 27,9 mld euro, 16 programów regionalnych 16,6 mld euro, Program Kapitał Ludzki 9,7 mld euro, Program Innowacyjna Gospodarka 8,3 mld euro, Program Rozwój Polski Wschodniej 2,3 mld euro, Program Pomoc Techniczna - 0,5 mld euro, Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej - 0,7 mld euro.

67 . Programy Operacyjne (4) Kwota środków Nazwa Programu Operacyjnego zarezerwowanych na realizację Programu [mld euro] Infrastruktura i Środowisko 37,6 Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 17,2 Regionalne Programy Operacyjne 16,5 Kapitał Ludzki 11,5 Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka 9,7 Europejska Współpraca Terytorialna 8,5 Rozwój Polski Wschodniej 2,3 Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich Pomoc Techniczna 0,6 0,9

68 Zmiany w programowaniu polityki regionalnej na lata program = 1 fundusz Program operacyjny Priorytet Priorytet Priorytet

69 Cele strategiczne: Po co to wszystko czyli cele PO KL 1) podniesienie poziomu aktywności zawodowej oraz zdolności do zatrudnienia osób bezrobotnych i biernych zawodowo, 2) zmniejszenie obszarów wykluczenia społecznego, 3) poprawa zdolności adaptacyjnych pracowników i przedsiębiorstw do zmian zachodzących w gospodarce, 4) upowszechnienie edukacji społeczeństwa na każdym etapie kształcenia przy równoczesnym zwiększeniu jakości usług edukacyjnych i ich silniejszym powiązaniu z potrzebami gospodarki opartej na wiedzy, 5) zwiększenie potencjału administracji publicznej w zakresie opracowywania polityk i świadczenia usług wysokiej jakości oraz wzmocnienie mechanizmów partnerstwa, 6) wzrost spójności terytorialnej.

70 CENTRALNY Wsparcie dla struktur i systemów REGIONALNY Wsparcie dla osób i grup społecznych Priorytet I Priorytet II Priorytet III Priorytet IV Priorytet VI Priorytet VII Priorytet VIII Priorytet IX Priorytet V Komponenty Programu

71 Struktura PO Kapitał Ludzki Priorytet I Zatrudnienie i integracja społeczna Priorytet II Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw oraz poprawy stanu zdrowia osób pracujących Priorytet III Wysoka jakość systemu oświaty komponent centralny Priorytet IV Szkolnictwo wyższe i nauka Priorytet V Dobre rządzenie Priorytet VI Rynek Pracy otwarty dla wszystkich Priorytet VII Promocja integracji społecznej Priorytet VIII Regionalne kadry gospodarki komponent regionalny Priorytet IX Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Priorytet X Pomoc Techniczna

72 Instytucje Wdrażające PO KL Instytucje Wdrażające (IP i IPII) dla poszczególnych działań PO KL w woj. opolskim to : Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego (IP) Wojewódzki Urząd Pracy w Opolu (IP II)

73 Wojewódzki Urząd Pracy w Opolu (1) Działanie 6.1 Poprawa dostępu do zatrudnienia oraz wspieranie aktywności zawodowej w regionie Działanie 6.2 Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości i zatrudnienia Działanie 6.3 Inicjatywy lokalne na rzecz podnoszenia poziomu aktywności zawodowej na obszarach wiejskich Działanie 8.1 Rozwój pracowników i przedsiębiorstw w regionie Działanie 9.3 Upowszechnienie kształcenia ustawicznego

74 Wojewódzki Urząd Pracy w Opolu (2) Działanie 7.1 Rozwój i upowszechnienie aktywnej integracji Działanie 7.2 Przeciwdziałanie wykluczeniu i wzmocnienie sektora ekonomii społecznej Działanie 7.3 Inicjatywy lokalne na rzecz aktywnej integracji Działanie 9.1 Wyrównywanie szans edukacyjnych i zapewnienie wysokiej jakości usług edukacyjnych świadczonych w systemie oświaty Działanie 9.2 Podniesienie atrakcyjności i jakości szkolnictwa zawodowego Działanie 9.4 Wysoko wykwalifikowane kadry systemu oświaty Działanie 9.5 Oddolne inicjatywy edukacyjne na obszarach wiejskich

75 Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego Działanie 8.2 Transfer wiedz

76 Dokumenty programowe Akty prawne unijne i polskie Program Operacyjny Kapitał Ludzki Szczegółowy Opis Priorytetów PO KL System realizacji PO KL (aktualne wersje) Wytyczne w zakresie kwalifikowania wydatków w ramach PO KL Plany działania dla priorytetów Dokumentacja konkursowa

77 PROJEKT

78 Co to jest projekt? (W kontekście wymogów UE) Projekt jest to przedsięwzięcie jednorazowe, trwające dłuższy czas i wymagające wielu decyzji, realizowane od momentu powstania do jego ostatecznego sfinansowania. Projekt podejmowany jest dla osiągnięcia określonego stanu, wprowadzenia zmiany, w założonym czasie i przy wykorzystaniu określonych zasobów.

79 Dobry projekt powinien być: 1. Zorientowany na cele 2. Wykonalny 3. Gotowy do realizacji 4. Kompleksowy 5. Oryginalny SMART

80 Projekt to tymczasowe przedsięwzięcie, mające za zadanie dostarczenie unikalnego produktu, dążące do ściśle określonego celu, mające z góry zapewnione finansowanie. Tymczasowość oznacza, że przedsięwzięcie ma ściśle określony początek i koniec. Unikalność oznacza, że dostarczamy nowy produkt (usługę), który w wyraźny sposób jest inny niż podobny wcześniej oferowany (np. w zakresie ilościowym bądź jakościowym).

81 Projekt dofinansowany ze środków UE (EFS) wymaga: określenia celów zbieżnych z celami Programu (POKL) w stosunku do konkretnej grupy beneficjentów; stosowania określonych metod osiągania celów, stosowania określonych procedur przygotowania wniosku projektowego prócz merytorycznej wagi projektu, oceniana jest także jego strona formalna; uwzględnienia w realizacji projektu zasad wdrażania projektu podpisanie umowy o dofinansowanie, sprawozdawczość, poddawanie się kontroli; wprowadzenia z góry określonych wskaźników efektywności projektu musimy osiągnąć określony poziom wskaźników efektywności swojego projektu.

82 Grup docelowa, Programy Operacyjne Cel szerszy Cele bezpośrednie Rezultaty Działania Wpływ na zdiagnozowane problemy ZARZĄDZANIE PROJEKTEM Założenia Logika projektu

83 Logika projektu Cel projektu jest konsekwencją, następstwem rezultatów projektu. Rezultaty (zwane także efektami) opisują bezpośrednie skutki podjętych przez nas w ramach projektu działań. Powinny dotyczyć głównych przyczyn problemu odnoszącego się do naszej grupy docelowej, jakim się zajmujemy w ramach projektu. Powinny być opisywalne w kategoriach namacalnych, np. dostarczono, zrealizowano, przeprowadzono, itp. Działania to sposób w jaki usługi projektu zostaną dostarczone (np. poradnictwo, doradztwo, szkolenia, dotacje).

84 cel ogólny cele szczegółowe Dostosowanie kompetencji przyszłych absolwentów do potrzeb rynku pracy Zwiększenie kompetencji kluczowych przez 27 uczniów rezultaty Zrealizowanie 2 tematów zajęć pozalekcyjnych Ukończenie zajęć ICT przez 15 uczniów Ukończenie zajęć Przedsiębiorczość przez 12 uczniów działania Zajęcia pozalekcyjne ICT dla 20 uczestników Zajęcia pozalekcyjne Przedsiębiorczość dla 15 uczniów Grup docelowa ( BO ), Programy Operacyjne Uczniowie szkół (35 uczestników projektu) / PO KL

85 Etap 1 - analiza problemów Polega na analizie istniejącej sytuacji problemowej, która prowadzi do wypracowania drzewa problemów. Drzewo problemów jest to kompleksowy diagram, który pokazuje logiczne związki przyczynowo-skutkowe pomiędzy sytuacjami postrzeganymi jako negatywne oraz wskazuje problem główny.

86 Skutek 2 Skutek 1 PROBLEM GŁÓWNY przyczyna 1 przyczyna 2 przyczyna 3 przyczyna 2.1 przyczyna 2..2 przyczyna 2.3

87 Zanim wypełnimy wniosek? 1. Co chcemy zrobić i po co? (projektu opis z podziałem na cele, działania i rezultaty), 2. Dlaczego warto się tego podjąć? (uzasadnienie), 3. Dla kogo są przeznaczone te działania? (beneficjenci ostateczni), 4. Jak ma wyglądać organizacja prac? (zarządzanie), 5. Kto jest potrzebny do zrealizowania zaplanowanych zadań? (zespół), 6. Ile to będzie kosztowało i jak to sfinansować? (budżet) 7. Co chcemy osiągnąć i jak to sprawdzić? (wskaźniki, monitoring, ewaluacja) 8. Co może przeszkodzić w realizacji projektu? (ryzyka)

88 Dziękuję za uwagę Marcin Sławiński nr tel