Informacja o wynikach kontroli bezpieczeństwa zapalniczek

Transkrypt

1 Informacja o wynikach kontroli bezpieczeństwa zapalniczek W III kwartale 2009r. przeprowadzono kontrolę 9 placówek prowadzących sprzedaż zapalniczek: pierwszego dystrybutora: - Firmę Handlową VIJAY" Kamil Skrzesiński, ul. Bałdyka 4,Żory (kontrola dwukrotna), 8 hurtowni: - Firmę Handlową Mariusz Węgrzyn, ul. Morcinka 11, Racibórz, - CARO" Edward Wencławek, ul. Zebrzydowicka 21, Rybnik, - VAS" Witold Czarnooki, Joachim Michalik, Stanisław Wikłasz, Spółka Jawna, ul. Wróblewskiego 65, Siemianowice Śląskie - hurtownia, ul. Azotowa 15, Chorzów, - Firmę Handlowo-Usługową JOLA" Jolanta Łach, ul. Malinowa 18, Żory, - DAN-MAR" Danuta Selwie, Maria Gulińska Spółka Jawna - hurtownia, ul. Bocheńskiego 67, Katowice, - PPHU LECHOSŁAW" Lechosław Podlasiński, ul. Korfantego 9A/29, Siemianowice Śląskie - hurtownia, ul. Bocheńskiego 71, Katowice, - Firmę Handlową ROBERTO" Robert Siembida, ul. Bocheńskiego 67, Katowice, - Hurtownię BM2" Bogdan Marszolik, ul. Sadowa, Tychy, Ogółem kontrolą objęto 56 partii zapalniczek wartości ,64 zł, w tym: - 31 partii zapalniczek - gadżetów, - 2 partie zapalniczek luksusowych, - 23 partie zapalniczek zwykłych. Spośród objętych kontrolą zapalniczek 2 partie zostały wytworzone w Wietnamie natomiast pozostałe 54 partie w Chinach. Dla producentów krajowych wytworzono 13 partii zapalniczek, a dla producentów z pozostałych krajów Unii Europejskiej 42 partie (7 partii z Czech i 35 partii z Niemiec). W przypadku 1 partii zapalniczek tj. zapalniczek w zestawach upominkowych z uwagi na brak dowodu zakupu oraz oznakowania nie ustalono ich producenta. W wyniku przeprowadzonych kontroli ze względu na niespełnienie ogólnych wymagań bezpieczeństwa zakwestionowano 35 partii zapalniczek co stanowi 62,5% objętych kontrolą wyrobów. W przypadku 33 partii (zapalniczek gadżetów oraz zapalniczek zwykłych bez zabezpieczenia przed uruchomieniem przez dzieci) z uwagi na to, że istnieje znaczne prawdopodobieństwo, iż produkty nie są bezpieczne (3 partie kwestionowano również pod względem oznakowania w zakresie bezpieczeństwa) sprawy przekazano do organu nadzoru - Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. W przypadku pozostałych 2 partii kwestionowano jedynie niepełne oznakowanie wyrobów informacjami dotyczącymi bezpiecznego użytkowania wyrobu. Ponadto spośród ww. kwestionowanych partii w przypadku 31 partii stwierdzono również nieprawidłowości w oznakowaniu, które nie wpływa na bezpieczeństwo użytkowania. Bezpieczeństwo Zapalniczki - gadżety W trakcie przeprowadzonych badań organoleptycznych, którym poddano wszystkie objęte kontrolą zapalniczki w przypadku 31 partii stwierdzono, że spełniają one kryteria określone w punkcie 3.2 Polskiej Normy PN-EN 13869:2006 Zapalniczki. Zapalniczki z utrudnionym uruchamianiem dla dzieci. Wymagania bezpieczeństwa i metody badań dla zapalniczek fantazyjnych. Zapalniczki te posiadały bowiem cechy powszechnie interesujące dla dzieci poniżej 51 miesiąca życia takie jak: a) wytwarzanie zabawnych efektów wizualnych w przypadku 26 partii zapalniczek ATOMIC Electronic Logo Ligot wyprodukowanych w Chinach 1

2 b) elementy mocujące oraz wygląd dołączanych przywieszek w przypadku 4 partii wyrobów zapalniczek ATOMIC Electronic Funny wyprodukowanych w Chinach c) kształt przypominający broń (rewolwer) w przypadku 1 partii wyrobu tj. zapalniczek w zestawie upominkowym z metalu - dekoracji wyprodukowanych w Chinach Wszystkie zapalniczki ATOMIC Electronic Logo Light i Electronic Funny wyprodukowane zostały przez tego samego wytwórcę chińskiego. Kontrolowani przedsiębiorcy, u których stwierdzono w obrocie ww. zapalniczki - gadżety dokonali ich zakupu bezpośrednio od podmiotów wprowadzających te wyroby na rynek Polski. Ponadto stwierdzono, że zapalniczki w zestawie upominkowym z metalu - dekoracja nie posiadały zabezpieczeń przed uruchomieniem przez dzieci i nie dołączono do nich jakichkolwiek instrukcji i ostrzeżeń wymienionych w punkcie 6 normy PN-EN ISO 9994:2007 Zapalniczki. Wymagania bezpieczeństwa. Zapalniczki ATOMIC Electronic Logo Light oraz Electronic Funny posiadały stosowne zabezpieczenie i ich oznakowanie było zgodne z wymaganiami ww. normy. Sprzedaż zapalniczek - gadżetów i zapalniczek niezabezpieczonych przed uruchomieniem przez dzieci stanowi naruszenie przepisów określonych w 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 kwietnia 2007 r. w sprawie wprowadzania środków przewidzianych przepisami o ogólnym bezpieczeństwie produktów w odniesieniu do zapalniczek (Dz. U. Nr 77, poz. 515), które zakazują wprowadzania zapalniczek - gadżetów (zapalniczek fantazyjnych) na rynek, a w przypadku wyrobów wprowadzonych na rynek przed wejściem w życie ww. rozporządzenia tj. 30 kwietnia 2007 r. pozwalały by mogły się znajdować na rynku nie dłużej niż do dnia 11 marca 2008 r. W związku z powyższym przedsiębiorcy Firma Handlowa VIJAY" Kamil Skrzesiński w Żorach oraz Hurtownia BM2" Bogdan Marszolik w Tychach wycofali przedmiotowe zapalniczki ze sprzedaży w celu dokonania ich zwrotu do dystrybutorów. Bezpośrednio w trakcie kontroli dokonano zwrotu zapalniczek ATOMIC Electronic Logo Light oraz Electronic Funny do firmy Tabacum" Skrzysztof Skrzesiński w Żorach, która następnie przekazała zapalniczki do producenta w Niemczech. Z uwagi na to, ze istnieje znaczne prawdopodobieństwo, że produkty nie są bezpieczne, a możliwość przypadkowego ich użytkowanie przez osoby nieuprawnione, w tym dzieci stwarza zagrożenie poparzenia oraz pożarowe wszystkie akta kontroli dotyczące zapalniczek - gadżetów zostały na podstawie art. 18 ust. 5 ustawy z dnia 12 grudnia 2003 r. o ogólnym bezpieczeństwie produktów (Dz. U. Nr 229, poz ze zm.) przekazane Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Zapalniczki luksusowe Spośród objętych kontrolą zapalniczek 2 partie stanowiły zapalniczki luksusowe spełniające wymagania dla tych zapalniczek określone w ww. rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 26 kwietnia 2007 r. w sprawie wprowadzania środków przewidzianych przepisami o ogólnym bezpieczeństwie produktów w odniesieniu do zapalniczek. Skontrolowane zapalniczki luksusowe to zapalniczki benzynowe REMO wyprodukowane w Chinach. Powyższe zapalniczki nie posiadały zabezpieczeń przed uruchomieniem przez dzieci. Oznakowanie (dane dotyczące identyfikacji przedsiębiorcy) oraz instrukcje i ostrzeżenia Sprawdzeniem oznakowania umożliwiającego konsumentowi prawidłowe, bezpieczne i pełne korzystanie z produktu objęto wszystkie 56 badanych partii i przeprowadzono je w oparciu o przepisy: a) art. 10 ww. ustawy o ogólnym bezpieczeństwo produktów, b) pkt 6 i 7 oraz (w przypadku zapalniczek nastawnych) normy PN-EN ISO 9994: Nieprawidłowości stwierdzono w przypadku: a) 2 partii zapalniczek luksusowych z uwagi na niespełnienie wymagania określonego w punkcie ww. normy dotyczącego umieszczenia na etykiecie przyczepionej do zapalniczki lub nadrukowanego bezpośrednio na zapalniczce wskazania, że po napełnieniu zapalniczki, przed jej zapaleniem należy wytrzeć do sucha zapalniczkę i ręce (wskazanie to umieszczono jedynie w dołączonej instrukcji), 2

3 b) 2 partii zapalniczek zwykłych: o zapalniczek w zestawie długopis + zapalniczka z uwagi na: - nie dołączenie jakichkolwiek instrukcji i ostrzeżeń wymienionych punkcie 6 ww. normy, - nie umieszczenie na zapalniczkach nastawnych oznakowania wskazującego kierunek ruchu mechanizmu nastawczego, powodującego zwiększenie lub zmniejszenie wysokości płomienia, co narusza wymagania pkt ww. normy. o zapalniczek w zestawach upominkowych z zapalniczką oferowanych do sprzedaży w Hurtowni BM2" Bogdan Marszolik w Tychach z uwagi na: - nie dołączenie jakichkolwiek instrukcji i ostrzeżeń wymienionych punkcie 6 ww. normy, - nie naniesienie znaku graficznego lub nazwy identyfikującej producenta lub dystrybutora, co narusza wymagania punktu 7 ww. normy. Do dystrybutora kwestionowanych zapalniczek luksusowych skierowano wystąpienie pokontrolne dotyczące stwierdzonych nieprawidłowości. W odpowiedzi na nie przedsiębiorca poinformował o podjęciu dobrowolnych działań naprawczych przesyłając jednocześnie wzór uzupełnionych oznaczeń. Na wszystkich pozostałych objętych badaniem zapalniczkach w sposób trwały naniesione były znaki identyfikujące producenta oraz dołączone zostały do nich wszystkie wymagane instrukcje i ostrzeżenia. Właściwości fizyczne z uwzględnieniem normy PN-EN ISO 9994:2007 Wszystkie kontrolowane zapalniczki oceniono pod kątem właściwości fizycznych przeprowadzając badania organoleptyczne na zgodność z wymaganiami ustawy o ogólnym bezpieczeństwie produktów z uwzględnieniem wymagań określonych w Polskiej Normie PN-EN ISO-9994:2007 Zapalniczki. Wymagania bezpieczeństwa. Z przeprowadzonych badań sporządzono stosowne sprawozdania oraz dodatkowo dla każdej zapalniczki sporządzono checklistę" zawierającą podstawowe parametry, które powinna spełniać zapalniczka w zakresie bezpieczeństwa. W trakcie badań sprawdzano czy wyroby nie posiadają cech mogących stwarzać zagrożenie podczas ich prawidłowego użycia przez ewentualnych nabywców stwierdzając, że pod względem wyglądu zewnętrznego, budowy, wykonania i cech funkcjonalnych spełniają one wymagania w zakresie bezpieczeństwa i nie posiadają cech mogących stwarzać zagrożenie. W przypadku wszystkich zapalniczek zwykłych, którymi były zapalniczki gazowe sprawdzono: - objętościową rezerwę pojemności (w przypadku zapalniczek, które posiadały przeźroczysty zasobnik paliwa), - wysokość płomienia, - odporność na plucie i migotanie, - wygaszanie płomienia, - nastawianie płomienia (w przypadku zapalniczek nastawnych), - wykończenie zewnętrzne, stwierdzając, że: - udział fazy ciekłej paliwa nie przekraczał 85 % pojemności objętościowej zbiornika paliwa, - nienastawne zapalniczki nie wytwarzały płomienia o wysokości większej niż 50 mm, - zapalniczki nastawne miały wysokość płomienia tak nastawioną przez producenta, że przy pierwszym zapaleniu nie wytwarzały płomienia o wysokości większej niż 100 mm (z palnikiem kinetycznym 60mm). Nastawione na ustaloną konstrukcyjnie maksymalną wysokość płomienia nie wytwarzały płomienia o wysokości większej niż 120 mm, (z palnikiem kinetycznym 75mm), a na najmniejszą o wysokości większej niż 50 mm, - ustalone na maksymalną wysokość płomienia zapalniczki nie wykazywały plucia lub pryskania palących się kropelek ciekłego gazu oddzielających się od głównego płomienia oraz migotania ( odchylania wysokości płomienia od wysokości w stanie ustalonym), - całkowite wygaszenie płomienia następowało w czasie 2 sekund od zwolnienia przycisku lub dźwigni służącej do wygaszania, - w przypadku zapalniczek nastawnych zmniejszenie lub zwiększenie wysokości płomienia wymagało umyślnego działaniaużytkownika. Na zapalniczkach umieszczone było oznakowanie wskazujące kierunek ruchu mechanizmu nastawczego, powodującego zwiększenie lub zmniejszenie wysokości płomienia. - zapalniczki nie posiadały żadnych zewnętrznych ostrych krawędzi, które mogłyby spowodować przypadkowe skaleczenia lub otarcia użytkownika, gdy są trzymane lub używane w przewidziany sposób. Właściwości fizyczne zabezpieczeń przed uruchomieniem przez dzieci 3

4 W trakcie badań organoleptycznych sprawdzono również właściwości fizycznych zabezpieczeń przed uruchomieniem przez dzieci. W wyniku powyższego stwierdzono, że 2 partie zapalniczek zwykłych nie posiadało powyższego zabezpieczenia, co narusza przepisy 3 ww. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 kwietnia 2007 r. w sprawie wprowadzenia środków przewidzianych przepisami o ogólnym bezpieczeństwie produktów w odniesieniu do zapalniczek. Dotyczyło to zapalniczek piezoelektrycznych wchodzących w skład zestawów upominkowych: - zestawów długopis + zapalniczka, - zestawów upominkowych z zapalniczką Powyższe zapalniczki nie posiadały skomplikowanej lub sekwencyjnej obsługi, zabezpieczenia mechanizmu zapłonowego lub innych cech konstrukcyjnych w tym zwiększonej siły potrzebnej do ich uruchomienia, które uniemożliwiały skuteczne ich uruchomienie przez dzieci. Siła nacisku powodująca zadziałanie zapalacza wynosiła w przypadku kwestionowanych zapalniczek N. W związku z brakiem zabezpieczenia przed uruchomieniem przez dzieci istnieje znaczne prawdopodobieństwo, że produkty te nie są bezpieczne. Kontrolowany przedsiębiorca podjął decyzję o wstrzymaniu sprzedaży przedmiotowych zapalniczek, a akta sprawy przekazano do UOKiK. W przypadku pozostałych badanych zapalniczek, które posiadały przedmiotowe zabezpieczenia sprawdzono ich zgodność z wymaganiami pkt 4.4 PN-EN 13869:2006 Zapalniczki. Zapalniczki z utrudnionym uruchamianiem dla dzieci. Wymagania bezpieczeństwa i metody badań nie stwierdzając nieprawidłowości. W przypadku wszystkich kontrolowanych zapalniczek piezoelektrycznym zabezpieczeniem tym była konieczność użycia odpowiednio dużej siły nacisku powodującej zadziałanie mechanizmu zapłonowego (średnio ok. 50 N) i tzw. wolne kółko lub osłona kółka iskrzącego w przypadku zapalniczek krzesiwowych. Sprawdzenie zgodności oznakowania W toku czynności kontrolnych dokonano sprawdzenia prawidłowości znakowania wszystkich objętych badaniem zapalniczek w oparciu o przepisy: - art. 20 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jednolity: Dz. U. z 2007r. Nr 155, poz ze zm.), - art. 7 i 7a ustawy z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim (Dz. U. Nr 90, poz. 999 ze zm.). W wyniku powyższego nieprawidłowości ujawniono w przypadku 31 partii. W oznakowaniu kwestionowanych wyrobów stwierdzono brak informacji zawierających firmę i adres przedsiębiorcy wprowadzającego towar na terytorium Polski, co niezgodne jest z przepisami art. 20 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Na opakowaniu jednego z zestawów informacje na etykiecie podane były w języku obcym bez tłumaczenia na język polski, co niezgodne jest z przepisami art. 7 i 7a ww. ustawy o języku polskim. Na przedsiębiorców, u których w sprzedaży stwierdzono kwestionowane wyroby nałożono mandaty karne kredytowane w kwocie łącznej 800 zł za popełnienie wykroczeń określonych w art KW i art. 15 ust.1 ustawy o języku polskim. W przypadku pozostałych badanych produktów nieprawidłowości w tym zakresie nie stwierdzono. Podsumowanie W podsumowaniu wyników kontroli należy zwrócić uwagę na to, że wynoszący 62,5% ogólny wskaźnik nieprawidłowości jest znacznie większy niż stwierdzony w trakcie kontroli zapalniczek przeprowadzonej w II kwartale 2008 r. kiedy wyniósł 46%. Niemniej jednak na wzrost ten wpłynęło przede wszystkim objęcie kontrolą i kwestionowanie 30 partii zapalniczek - gadżetów, które z uwagi na odrębne numery indeksowe i kody EAN oraz różne oklejki i wyświetlane slajdy lub kształty przywieszek powinny być i zostały zaklasyfikowane jako odrębne partie. Natomiast w świetle przedstawionych dokumentów i ze względu na ich główne cechy konstrukcyjne stanowiły one warianty tylko 2 modeli zapalniczek. Pozostałymi kwestionowanymi zapalniczkami - gadżetami i zapalniczkami bez zabezpieczenia przed uruchomieniem przez dzieci były zapalniczki znajdujące się w zestawach upominkowych, w skład których oprócz zapalniczek 4

5 wchodziły również takie przedmioty jak m.in. długopisy, kieliszki, popielniczki. Wyroby te importowane były do Polski przez przedsiębiorców zajmujących się głównie sprzedażą artykułów dekoracyjnych i jak wykazały wyniki kontroli nie dysponujących nawet podstawową wiedzą na temat wymagań bezpieczeństwa, jakie powinny spełniać zapalniczki. W przypadku zapalniczek zwykłych, których importem i dystrybucją zajmowali się wyspecjalizowani przedsiębiorcy nie stwierdzono nieprawidłowości. W związku z występowaniem w dalszym ciągu nieprawidłowości w zakresie bezpieczeństwa zapalniczek wprowadzanych na rynek i ich skalą zasadnym wydaje się kontynuowanie działań kontrolnych w tym zakresie. 5