Dariusz Wala, Anita Olejek, Andrzej Urban, Aleksander Drębkowski, Jacek Rzempołuch
|
|
- Bronisława Cybulska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Dariusz Wala, Anita Olejek, Andrzej Urban, Aleksander Drębkowski, Jacek Rzempołuch Wpływ brachyterapii HDR skojarzonej z wycięciem macicy i przydatków na czynność dolnego odcinka dróg moczowych u chorych leczonych z powodu raka trzonu macicy w I o zaawansowania klinicznego I Katedra i Oddział Kliniczny Położnictwa i Ginekologii Śląskiej Akademii Medycznej w Bytomiu Kurator: prof. dr hab. med. Kazimierz Kamiński Z danych przedstawionych w 17 tomie Annual Report (3) wynika, że w przypadku raka trzonu macicy o I i II stopniu zaawansowania klinicznego większość ośrodków onkologicznych stosuje obecnie jako postępowanie z wyboru leczenie skojarzone, które polega na połączeniu zabiegu operacyjnego z radioterapią. Brachyterapia przedoperacyjna, wywołując wczesne odczyny popromienne w drogach moczowych z następowym procesem włóknienia, zmienia warunki preparowania tkanek w trakcie operacji. Podczas tego postępowania włókna nerwowe są narażone na przecięcie lub porażenie z pociągania. Zakłócone są również procesy gojenia. Trudno przypuszczać, że możliwe powikłania urologiczne po leczeniu skojarzonym będą sumą zaburzeń powodowanych przez wycięcie macicy lub radioterapię, które stosuje się jako oddzielne metody terapeutyczne. Cel pracy Celem przeprowadzonych badań prospektywnych było określenie, w oparciu o jakościowe i ilościowe parametry urodynamiczne, rodzaju zaburzeń czynności dolnych dróg moczowych wywołanych przez terapię skojarzoną w okresie roku od jej zakończenia oraz poszukiwanie ewentualnych mechanizmów kompensacyjnych, które mogą mieć wpływ na sprawność mikcji po leczeniu skojarzonym. Materiał Badaniami objęto 22 chore z rakiem trzonu macicy w I o zaawansowania klinicznego, u których w Instytucie Onkologii w Gliwicach zastosowano brachyterapię w czterech równych dawkach podanych do jamy macicy w odstępach co trzy dni, do całkowitej dawki 4-6 Gy mierzonej w punkcie referencyjnym 137
2 w mięśniówce dna jamy macicy. Sumaryczna dawka w trakcie brachyterapii HDR w narządach krytycznych, to jest w ścianie pęcherza moczowego i odbytnicy, nie przekraczała 21 Gy (8). Po 6 tygodniach od zakończenia brachyterapii HDR u chorych wykonywano operację wycięcia macicy wraz z przydatkami drogą brzuszną. Po zabiegu chirurgicznym w pęcherzu moczowym utrzymywano cewnik Foley a numer 24 Charr. przez 3 dni. W okresie pooperacyjnym przez około 7 dni stosowano antybiotykoterapię preparatami o szerokim spektrum działania. Do badanej grupy zakwalifikowano pacjentki, które przed podjęciem leczenia nie zgłaszały dolegliwości dotyczących dolnych dróg moczowych, nie przebyły zabiegów operacyjnych mogących wpływać na czynność dróg moczowych, bez jawnych objawów chorób neurologicznych lub psychicznych, z prawidłową tolerancją glukozy oraz te, które w trzymiesięcznym okresie poprzedzającym hospitalizację nie były leczone preparatami o udowodnionym wpływie na czynność dróg moczowych. Charakterystykę grupy badanych kobiet przedstawia tabela 1. Tabela 1. Charakterystyka grupy badanych kobiet. Liczba leczonych Średni wiek Średni wzrost (cm) Średnia masa ciała (kg) Średnia rodność Charakterystyka histopatologiczna procesu nowotworowego Liczba dni pobytu w klinice po zabiegu operacyjnym 22 56,5 164, 73, 1,55 Adenocarcinoma corporis uteri I o -17 Ca planoepithelialae corporis uteri I o -3 Ca solidum corporis uteri I o -1 Ca mixtum corporis uteri I o -1 12, 14 Metoda Ocenę czynności dolnych dróg moczowych u wszystkich objętych obserwacją pacjentek oparto na danych z wywiadu, badaniu ginekologicznym, cystoskopii, urografii, badaniach urodynamicznych wykonanych aparatem firmy Wolf oraz na analizie biochemicznej i posiewach bakteriologicznych próbek moczu. Powyższe badania podmiotowe i przedmiotowe przeprowadzono w czterech etapach: 138
3 1 etap obejmuje okres przed rozpoczęciem leczenia, 2 etap 6 tygodni od zakończenia brachyterapii HDR, 3 etap 1-14 dni po zabiegu operacyjnym, 4 etap 1-12 miesięcy po zabiegu operacyjnym. Jedynie urografia była wykonywana przed rozpoczęciem leczenia (jeden raz). Uzyskano pisemną zgodę pacjentek na wykonanie badań. Metody, definicje i jednostki dostosowano do standardów zalecanych przez International Continence Society (1,2,4,5). Do porównywania średnich użyto testu Aspina w wersji podanej w pracy W. H. Tricketta i wsp. (13). Analiza średnich składa się z sześciu znaków. Pozycja 1 porównuje średnią z etapu 1 ze średnią z etapu 2, pozycja 2 porównuje średnie z etapu 1 i 3, pozycja 3 średnie z etapu 1 i 4, pozycja 4 średnie 2 i 3, pozycja 5 średnie 2 i 4, pozycja 6 średnie 3 i 4. Znak + oznacza statystycznie znamienny wzrost średniej, znak oznacza statystycznie znamienny spadek średniej, znak oznacza niemożność odrzucenia hipotezy o równości średnich. Wyniki Wyniki pomiarów parametrów urodynamicznych na poszczególnych etapach obserwacji oraz obiektywnych i subiektywnych zmian jakościowych w czynności dolnego odcinka dróg moczowych przedstawiono w tabelach. Tabela 2. Częstość występowania subiektywnie odczuwanych zaburzeń czynności dolnych dróg moczowych. Objaw Etap 1 Etap 2 Etap 3 Etap 4 Częstomocz 8 (36,4%) 6 (27,4%) Dysuria 1 (4,5%) Nocturia Parcie naglące 6 (27,3%) 6 (27,3%) Tabela 3. Częstość występowania jakościowych zmian urodynamicznych. Objaw Niestabilność wypieracza moczu Etap 1 Etap 2 5 (22,7%) Etap 3 5 (22,7%) Nietrzymanie moczu Zaburzenia mikcji z koniecznością użycia tłoczni brzusznej 1 (4,5%) 6 (27,3%) Etap 4 139
4 Tabela 4. Wyniki badań urodynamicznych (wartości uśrednione). Parametr Maks. pojemność cystometryczna (ml) Podatność ściany pęcherza (ml/cm H 2 O) Czynnościowa dł. cewki moczowej (mm) Maks.ciśnienie zamknięcia cewki (cm H 2 O) Odl.ujście wewn. pkt. maks. ciśnienia w cewce (mm) Maks.tempo przepływu (ml/s) Ciśnienie w pęcherzu podczas maks.przepływu (cm H 2 O) Ciśnienie izometrycznego skurczu wypie-racza moczu (cm H 2 O) Czas mikcji (s) Objętość moczu zalegającego po mikcji (ml) Etap 1 Etap 2 Etap 3 Etap 4 Analiza średnich 417,27 391,82 32,27 385, ,27 72,5 48,82 65, ,77 42,18 36,55 34, ,14 71,36 66,32 63, ,5 17,59 18, 18,45 32,95 32,41 27,95 32, ,41 39,32 32,86 38, ,77 54,77 35,45 47, ,77 35,68 4,45 34, ,68 1,14 5, 1,59 + Kobiety objęte obserwacją przed rozpoczęciem leczenia nie odczuwały jakichkolwiek subiektywnych dolegliwości ani zaburzeń ze strony dolnych dróg moczowych. Prawidłowe obrazy struktur pęcherza moczowego i cewki moczowej uzyskane w cystoskopii oraz utrzymujące się w zakresie norm klinicznych wyniki posiewów bakteriologicznych i analizy biochemicznej próbek moczu potwierdzały dane z wywiadu. Po zakończeniu brachyterapii HDR u 9 pacjentek stwierdzono w cystoskopii potwierdzone histopatologicznie zmiany o charakterze obrzęku groniastego w okolicy trójkąta pęcherza moczowego. Posiew bakteriologiczny moczu wykazał znamienną bakteriurię u 1 chorej. Chora ta była leczona Palinem. 14
5 W okresie pooperacyjnym posiewy bakteriologiczne moczu były nadal jałowe z powodu zastosowanej antybiotykoterapii. Po roku od rozpoczęcia leczenia w cystoskopii stwierdzano obrazy prawidłowe u 2 leczonych kobiet. U 2 pacjentek zaobserwowano bladą, pogrubiałą śluzówkę, łatwo złuszczającą się przy dotknięciu instrumentem oraz obszary z poszerzoną siatką naczyń włosowatych i punktowe wybroczyny krwiste. Dwie pacjentki pomiędzy trzecim a czwartym etapem obserwacji przebyły infekcję dróg moczowych. Infekcje te, leczone środkami chemioterapeutycznymi według ogólnie przyjętych zasad, nie wymagały hospitalizacji chorych. Dyskusja Pieczenie, ból, częstomocz i nokturia to pierwsze symptomy pojawiające się już w trakcie brachyterapii HDR. Utrzymują się one także po jej zakończeniu, upośledzając komfort życia pacjentki. Równie charakterystycznym objawem było występowanie parcia naglącego spowodowanego nadczułością (sensory urgency) lub częściej nadczynnością wypieracza moczu (motor urgency) (7). Można stwierdzić, że brachyterapia powodując zmiany o charakterze radiogenicznego zapalenia pęcherza moczowego zwiększa wrażliwość czuciową jego ściany, czego dowodem jest wykazane zmniejszenie objętości płynu wywołującej pierwsze odczucie potrzeby oddania moczu. Odpowiedź na pytanie, czy u podstaw tych reakcji leży wpływ uwolnionych mediatorów tkankowych, czy też odsłonięcie zakończeń nerwowych lub zmiana progu ich pobudliwości, wymaga dalszych badań histochemicznych. Nasilenie subiektywnie odbieranych objawów podrażnienia dolnych dróg moczowych zmniejsza się lub całkowicie ustępuje po około 4-5 tygodniach. Zatem przy wykazanym braku zaburzeń ilościowych parametrów urodynamicznych wydaje się, że czas, jaki powinien upłynąć od zakończenia brachyterapii HDR do planowanego leczenia chirurgicznego wynosi optymalnie od 6 do 8 tygodni. Duże zainteresowanie wśród badaczy wywołuje problem zmian napięcia ściany pęcherza moczowego i jego pojemności po leczeniu skojarzonym. Wyniki prac klinicznych są pod tym względem sprzeczne. Jedną z przyczyn sporów jest różnica czasu, w jakim przeprowadzono badania urodynamiczne po zabiegu chirurgicznym. Dane uzyskane przez autorów niniejszej pracy potwierdzają hipotezę o dominującej roli zmian własności elastyczno-mechanicznych ściany pęcherza moczowego, wysuwaną w licznych pracach (6, 1, 12, 15, 16) jedynie w odniesieniu do okresu bezpośrednio po operacji. Tu rzeczywiście znaczące statystycznie obniżenie pojemności pęcherza i podatności jego ściany może być w przeważającej mierze 141
6 rezultatem zaburzeń wynikających z bezpośredniego urazu tkanek, uszkodzenia naczyń krwionośnych i formowania się krwiaków oraz zastoju chłonki. Przeciwko takiemu prostemu wyjaśnieniu obserwowanych zmian przemawiają przeprowadzone po upływie roku pomiary urodynamiczne. Utrzymujące się obniżenie obu parametrów świadczy o tym, że oprócz procesu włóknienia ściany pęcherza moczowego i tkanek go otaczających, powodowanego głównie przez wpływ brachyterapii, istnieje dodatkowe uszkodzenie włókien nerwowych. Za Forney em należy przyjąć, że uszkodzenie to dotyczy głównie układu współczulnego oraz części włókien układu przywspółczulnego. Na zmianę pojemności pęcherza moczowego wpływa także występowanie mimowolnych, dodatkowych skurczów wypieracza moczu. Wysunięta przez Venrooija (14) hipoteza udziału łącza pęcherzowo-moczowodowego jako okolicy wywołującej nieprawidłową aktywność wypieracza moczu, przy obserwowanym w cystoskopii obrzęku podśluzówkowym, może stanowić próbę wyjaśnienia mechanizmu powstawania mimowolnych, dodatkowych skurczów wypieracza moczu. Z przytoczonych spostrzeżeń wynika konieczność indywidualnego wyznaczania dla danej pacjentki i szczególnie starannego określania czasu usunięcia cewnika z pęcherza po operacji. Z jednej strony ma to na celu uchronienie ściany pęcherza przed nadmiernym rozciąganiem, a z drugiej niedopuszczenie do znacznego zmniejszenia pojemności pęcherza moczowego, do czego dochodzi w wyniku wytworzenia się zrostów i zwłóknienia tkanek w jego najbliższym otoczeniu. Okresowe klemowanie cewnika, pozwalające na zgromadzenie w pęcherzu około 15-2 ml moczu, zapobiega takim powikłaniom. Przeprowadzona analiza uzyskanych wyników potwierdza hipotezę Kadara i Nelsona (9), zgodnie z którą występowanie nietrzymania moczu u chorych po przebytym leczeniu skojarzonym nie jest związane ze spaczonym mechanizmem anatomicznego umocowania cewki moczowej i szyi pęcherza moczowego. Prawdopodobnie, w efekcie uszkodzenia współczulnych włókien nerwowych i włóknistych zmian popromiennych, następuje lejkowate poszerzenie okolicy szyi pęcherza i przyległego odcinka cewki moczowej. Nawet niewielkie wahania ciśnienia śródbrzusznego mogą wówczas powodować wtargnięcie moczu w ten rejon, co może wywoływać nagłe, mimowolne, znaczne spadki ciśnienia cewkowego, określone mianem niestabilności cewki moczowej. Z kolei, nagły spadek ciśnienia cewkowego powoduje niekiedy niekontrolowane skurcze wypieracza moczu (11). Kliniczną manifestacją tych zaburzeń jest nietrzymanie moczu. Ponieważ możliwe jest ustąpienie wszystkich lub części objawów nietrzymania moczu w ciągu pierwszego roku po operacji i brachyterapii HDR, wynikające z ustąpienia neuropraksji, uzasadnione wydaje się wykonywanie chirurgicznych zabiegów naprawczych po tym czasie. 142
7 Uraz operacyjny wywołuje także obniżenie ciśnienia izometrycznego skurczu wypieracza. Zmniejszenie siły skurczu wypieracza podczas mikcji wymaga odpowiedniego jej wzmocnienia przez użycie tłoczni brzusznej lub nacisk ręki na okolicę podbrzusza. Zmusza to chorą do wytworzenia znacznie większego ciśnienia śródpęcherzowego niż w warunkach fizjologii, gdyż osłabieniu lub brakowi aktywności wypieracza moczu towarzyszy często brak odruchowego poszerzenia i skrócenia okolicy szyi pęcherza. Wykazane w pracy osłabienie siły skurczu wypieracza moczu i niezmieniony czas mikcji świadczą o tym, że przy występowaniu zaburzeń czucia w pęcherzu pacjentki starają się naśladować mikcję z okresu poprzedzającego leczenie także pod względem zachowania norm czasowych. Czas mikcji i wysiłek chorej włożony w całkowite opróżnienie pęcherza moczowego mają więc, oprócz omówionych wyżej czynników, istotny wpływ na objętość zalegającego moczu. Stały rozwój metod urodynamicznej oceny dróg moczowych, w połączeniu z rozwojem badań neurofizjologicznych i histochemicznych, stwarza nowe szanse na skuteczną rehabilitację, powrót do zdrowia i złagodzenie trudności społecznych, psychicznych oraz zawodowych leczonych kobiet. Wnioski 1. Brachyterapia HDR jest w głównej mierze odpowiedzialna za występowanie niestabilnych skurczów wypieracza moczu. 2. Główną przyczyną zaburzeń mikcji po leczeniu skojarzonym jest obniżenie siły skurczu wypieracza moczu. 3. Zaburzenia czynności dolnych dróg moczowych po leczeniu skojarzonym zmieniają swój charakter i stopień nasilenia w ciągu pierwszego roku od zakończenia radykalnej części programu terapeutycznego z tendencją do stabilizacji pod koniec tego okresu, co nakazuje podejmowanie ewentualnych inwazyjnych zabiegów korekcyjnych po tym czasie. Piśmiennictwo 1. Abrams P., Blaivas J. G., Stanton S. L. et al.: Sixth report on the standarisation of terminology of lower urinary tract function. Procedures related to neurophysiological investigations. Electromyography, nerve conduction studies, reflex latencies, evoked potentials et sensory testing. World. J. Urol., 1986, 4, Abrams P., Blaivas J. G., Stuart L. et al.: The standardisation of terminology of lower urinary tract function. Scand. J. Nephrol., 1988, Supplementum, Annual report on the results of treatment in gynecological cancer. Vol. 17. Ed. by H. L. Kottmeier. Stockholm: Radiumhemmet
8 Bates P., Glen E., Griffiths D. et al.: Second report on the standardization of terminology of lower urinary tract function. Procedures related to the evaluation of micturition. Flow rate pressure measurement, symbols. Br. J. Urol. 1977, 49, Bates P., Bradley W. E., Glen E. et al.: Third report on the standardization of terminology of lower urinary tract function. Procedures related to the evaluation of micturition. Pressure flow relationships, residual urine. Br. J. Urol. 198, 52, Farghaly A., Hindmarsh J. R., Worth P. H.: Posthysterectomy urethral dysfunction: evaluation et management. Br. J. Urol. 1986, 58, Hauk B., Retzke U.: Gesteigerte Strahlenreaktionen am harnableitenden System nach gynekologischer Strahlentherapie. Zent. bl. Gynakol. 1987, 19, Jędruś S.: Opracowanie metody leczenia raka trzonu macicy terapią kontaktową źródłami o podwyższonej aktywności i jej wczesna ocena. Praca doktorska Instytut Onkologii Oddział w Gliwicach. Kadar N., Nelson J. H.: Treatment of urinary incontinence after radical hysterectomy. Obstet. Gynecol. 1984, 64, 4. Langer R., Neuman M., Ron R. et al.: The effect of total abdominal hysterectomy on bladder function in asymptomatic women. Obstet Gynecol. 1989, 74, Małczyński A., Stawarz B.: Postępowanie w czynnościowych dysfunkcjach pęcherzowo-cewkowych. Medycyna , Wyd. Spec.: Parys B. T., Haylen B. T., Hutton J. et al.: The effects of simple hysterectomy on vesicourethral function. Br. J. Urol. 1989, 64, Trickett W. H., Welch B. L., James G. S.: Further critical values for the twomeans problem. Biometrika. 1956, 43, Van Venrooij G. E., Boon T. A., Hond J.: Idiopatic detrusor instability: clinical evidence for the role of the uretero-vesical junction as an epicenter for the development of detrusor instability. Proc. of an International Symposium at Nijmegen Medicom, the Netherlands. Vervest H. A., Van Venrooij G. E., Barents J. W., et al.: Non-radical hysterectomy and the function of the lower urinary tract. Urodynamic quantification of changes in storage function. Acta. Obstet. Gynecol. Scand. 1989, 68, Vervest H. A., Van Venrooij G. E., Barents J. W., et al.: Non-radical hysterectomy and the function of the lower urinary tract. Urodynamic quantification of changes in evacuation function. Acta. Obstet. Gynecol. Scand. 1989, 68,
DOLEGLIWOŚCI ZE STRONY DOLNYCH DRÓG MOCZOWYCH (LUTS) U KOBIET
DOLEGLIWOŚCI ZE STRONY DOLNYCH DRÓG MOCZOWYCH (LUTS) U KOBIET ze szczególnym uwzględnieniem zespołu pęcherza nadaktywnego (OAB) Pod patronatem: Opracowała: dr Anna Katarzyna Czech DOLEGLIWOŚCI ZE STRONY
Bardziej szczegółowoEtiologia i częstość występowania monosymptomatycznego i niemonosymptomatycznego moczenia nocnego w populacji dzieci polskich
Etiologia i częstość występowania monosymptomatycznego i niemonosymptomatycznego moczenia nocnego w populacji dzieci polskich dr n. med. Agata Korzeniecka - Kozerska Założenia TRUDNOŚCI Z USTALENIEM CZY
Bardziej szczegółowoAnaliza przyczyn wysiłkowego nietrzymania moczu i zastosowanie estriolu jako postępowanie okołooperacyjne u kobiet leczonych operacyjnie
Michał Powolny, Piotr Pietrzak, Krzysztof Szafranko, Wojciech Borucki Analiza przyczyn wysiłkowego nietrzymania moczu i zastosowanie estriolu jako postępowanie okołooperacyjne u kobiet leczonych operacyjnie
Bardziej szczegółowoOcena czynnościowa dolnych dróg moczowych. Prof.Andrzej Prajsner Kliniczny Oddział Urologii Śląski Uniwersytet Medyczny
Ocena czynnościowa dolnych dróg moczowych Prof.Andrzej Prajsner Kliniczny Oddział Urologii Śląski Uniwersytet Medyczny Katowice, 2015 Prawidłowo funkcjonujące dolne drogi moczowe zapewniają pełne trzymanie
Bardziej szczegółowoprzytarczyce, niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia, rak tarczycy, wycięcie tarczycy, tyreoidektomia
SŁOWA KLUCZOWE: przytarczyce, niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia, rak tarczycy, wycięcie tarczycy, tyreoidektomia STRESZCZENIE Wstęp. Ze względu na stosunki anatomiczne oraz wspólne unaczynienie tarczycy
Bardziej szczegółowoHigh pressure low flow - obstructed BOO. Qmax Pdet. Compliance 1. Uro - Voiding Cystometry#2. Vinfus 200 ml. 200 Pdet cmh2o 100. Pves. cmh2o.
High pressure low flow - obstructed BOO Uro - Voiding Cystometry#2 Vinfus 2 ml 2 Pdet 1 Compliance 1 162 251 31 31 114 31 95 Wykres p/q wg Schäfera p at Void Begin 17 Qura [ml/s] 18 16 14 12 1 8 W+ W-
Bardziej szczegółowoLeczenie skojarzone w onkologii. Joanna Streb, Oddział Kliniczny Onkologii Szpitala Uniwersyteckiego
Leczenie skojarzone w onkologii Joanna Streb, Oddział Kliniczny Onkologii Szpitala Uniwersyteckiego Zastosowanie leczenia skojarzonego w onkologii Chemioradioterapia sekwencyjna lub jednoczasowa: Nowotwory
Bardziej szczegółowoLeczenie zabiegowe wysiłkowego nietrzymania moczu. Warianty usługi: estetyka.luxmed.pl
Leczenie zabiegowe wysiłkowego nietrzymania moczu W zależności od stopnia zaawansowania wysiłkowego nietrzymania moczu, możliwe są do zastosowania zarówno procedury małoinwazyjne, jak i chirurgiczne. Te
Bardziej szczegółowoLek. Marcin Polok. Katedra i Klinika Chirurgii i Urologii Dziecięcej UM we Wrocławiu. Ocena skuteczności operacyjnego leczenia wodonercza u dzieci
Lek. Marcin Polok Katedra i Klinika Chirurgii i Urologii Dziecięcej UM we Wrocławiu Ocena skuteczności operacyjnego leczenia wodonercza u dzieci Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych w zakresie medycyny
Bardziej szczegółowoS T R E S Z C Z E N I E
STRESZCZENIE Cel pracy: Celem pracy jest ocena wyników leczenia napromienianiem chorych z rozpoznaniem raka szyjki macicy w Świętokrzyskim Centrum Onkologii, porównanie wyników leczenia chorych napromienianych
Bardziej szczegółowoDOLEGLIWOŚCI ZE STRONY DOLNYCH DRÓG MOCZOWYCH (LUTS) U MĘŻCZYZN
DOLEGLIWOŚCI ZE STRONY DOLNYCH DRÓG MOCZOWYCH (LUTS) U MĘŻCZYZN ze szczególnym uwzględnieniem łagodnego rozrostu gruczołu krokowego (BPH/BPE) Pod patronatem: Opracowała: dr Anna Katarzyna Czech DOLEGLIWOŚCI
Bardziej szczegółowoOpieka pielęgniarska nad pacjentem w oddziale chirurgii ogólnej, po zabiegu operacyjnym, w wybranych jednostkach chorobowych.
Opieka pielęgniarska nad pacjentem w oddziale chirurgii ogólnej, po zabiegu operacyjnym, w wybranych jednostkach chorobowych. Aby ujednolicić opis opieki pielęgniarskiej nad pacjentem po zabiegu operacyjnym
Bardziej szczegółowoLeczenie operacyjne wysiłkowego nietrzymania moczu
Andrzej Skręt, Tomasz Kluz Leczenie operacyjne wysiłkowego nietrzymania moczu Oddział Ginekologii i Położnictwa Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Rzeszowie Ordynator Oddziału: prof. dr hab. Andrzej
Bardziej szczegółowoOcena ogólna: Raport całkowity z okresu od 04.05.2007 do 15.11.2007
W Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej ABC medic Praktyka Grupowa Lekarzy Rodzinnych w Zielonej Górze w okresie od 04.05.2007-15.11.2007 została przeprowadzona ocena efektów klinicznych u pacjentów
Bardziej szczegółowoWywiady z zakresu układu moczowego. Klinika Medycyny Transplantacyjnej, Nefrologii i Chorób Wewnętrznych WUM
Wywiady z zakresu układu moczowego Klinika Medycyny Transplantacyjnej, Nefrologii i Chorób Wewnętrznych WUM Dyzuria Częstomocz Główne objawy Zmiany wyglądu moczu - krwiomocz - pienienie się moczu Zaburzenia
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE WYDZIAŁ NAUK O ZDROWIU PIOTR TURMIŃSKI Porównanie skuteczności wybranych metod fizjoterapeutycznych w leczeniu skręceń stawu skokowego STRESZCZENIE ROZPRAWY DOKTORSKIEJ
Bardziej szczegółowoKliniczny Oddział Urologiczny IV Wojskowy Szpital Kliniczny we Wrocławiu
Kliniczny Oddział Urologiczny IV Wojskowy Szpital Kliniczny we Wrocławiu Operacyjne sposoby leczenia nietrzymania moczu Dr n. med. Tomasz Tuchendler Kliniczny Oddział Urologiczny, IV Wojskowy Szpital Kliniczny
Bardziej szczegółowoCMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca
CMC/2015/03/WJ/03 Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca Dane pacjenta Imię:... Nazwisko:... PESEL:... Rozpoznane choroby: Nadciśnienie tętnicze Choroba wieńcowa Przebyty zawał
Bardziej szczegółowoOcena efektów fizykoterapii u chorych z zaburzeniami statyki narządu płciowego i nietrzymaniem moczu
Krzysztof Cendrowski, Włodzimierz Sawicki, Beata Śpiewankiewicz, Jerzy Stelmachów Ocena efektów fizykoterapii u chorych z zaburzeniami statyki narządu płciowego i nietrzymaniem moczu Katedra i Klinika
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoNIEINWAZYJNA TERAPIA NIETRZYMANIA MOCZU SALUS-TALENT
NIEINWAZYJNA TERAPIA NIETRZYMANIA MOCZU SALUS-TALENT WPROWADZENIE Pacjenci coraz częściej zwracają uwagę na swoje problemy intymne. Problemy intymne zawierają w sobie schorzenia takie jak: nietrzymanie
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoOperacje minimalnie inwazyjne w leczeniu WNM - minislingi
Operacje minimalnie inwazyjne w leczeniu WNM - minislingi Włodzimierz Baranowski Klinika Ginekologii i Ginekologii Onkologicznej Wojskowy Instytut Medyczny MON Warszawa Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej
Bardziej szczegółowoPLAN ZAJĘĆ W RAMACH SPECJALIZACJI Z PIELEGNIARSTWA GINEKOLOGICZNEGO
PLAN ZAJĘĆ W RAMACH SPECJALIZACJI Z PIELEGNIARSTWA GINEKOLOGICZNEGO w dniach 12.09.2014 13.09.2014 Data Godziny Osoba prowadząca Miejsce realizacji zajęć Forma zajęć Liczba godz. 12.09.14 (piątek ) 9.00-12.45
Bardziej szczegółowoNietrzymanie moczu - możliwości leczenia chirurgicznego
Nietrzymanie moczu - możliwości leczenia chirurgicznego Nietrzymanie moczu stanowi ważny problem kliniczny, socjalny i psychologiczny. W ciągu całego życia kobieta ma 50% szansę na wystąpienie u niej w
Bardziej szczegółowoPRZEGL D MENOPAUZALNY 6/2008
Analiza wybranych parametrów badania urodynamicznego w aspekcie funkcjonowania dolnego odcinka uk³adu moczowego u chorych na raka szyjki macicy po radykalnej histerektomii i radioterapii Analysis of urodynamic
Bardziej szczegółowoBADANIA KLINICZNE Smart X ide 2 V 2 LR. Zastosowanie leczenia laserem CO2 w atrofii pochwy, rozluźnieniu pochwy oraz nietrzymaniu moczu
BADANIA KLINICZNE Smart X ide 2 V 2 LR Zastosowanie laserem CO2 w atrofii, rozluźnieniu oraz nietrzymaniu moczu Zastosowanie laserem CO2 w atrofii, rozluźnieniu oraz nietrzymaniu moczu. Dr. Stefano Salvatore
Bardziej szczegółowoPodkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko. Syllabus przedmiotowy 2017/ /2022 r.
Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko Syllabus przedmiotowy 207/208 202/2022 r. Wydział Fizjoterapii Kierunek studiów Fizjoterapia Specjalność ----------- Forma studiów Stacjonarne Stopień
Bardziej szczegółowo- całkowite wycięcie macicy z przydatkami lub bez przydatków drogą brzuszną,
Streszczenie Oddział Położniczo - Ginekologiczny Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Kaliszu liczy obecnie 86 łóżek i zatrudnionych jest w nim 14 lekarzy i 59 położnych. W zakresie ginekologii oddział
Bardziej szczegółowoWytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011
Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011 Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki,
Bardziej szczegółowopierwiastek promieniotwórczy jest umieszczany wewnątrz zmiany nowotworowej z dużą dokładnością
Dr n. med. Dariusz Kieszko lek. med. Justyna Podlodowska Brachyterapia Poradnik dla Pacjenta Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli Lublin, 2011 Brachyterapia jest to metoda radioterapii
Bardziej szczegółowoInformacja do Formularza Kontroli Jakości Nr 1
Formularz Kontroli Jakości Nr Informacja do Formularza Kontroli Jakości Nr Droga Koleżanko, drogi Kolego. Formularz Kontroli Jakości Nr (formularz w kolorze pomarańcowym) zawiera pytania dotyczące anamnezy,
Bardziej szczegółowoOcena czynników rokowniczych w raku płaskonabłonkowym przełyku w materiale Kliniki Chirurgii Onkologicznej AM w Gdańsku doniesienie wstępne
Ocena czynników rokowniczych w raku płaskonabłonkowym przełyku w materiale Kliniki Chirurgii Onkologicznej AM w Gdańsku doniesienie wstępne Świerblewski M. 1, Kopacz A. 1, Jastrzębski T. 1 1 Katedra i
Bardziej szczegółowoSpis treści. 1. Rehabilitacja w chirurgii zagadnienia ogólne... 13 Marek Woźniewski, Jerzy Kołodziej, Maciej Mraz
Spis treści 1. Rehabilitacja w chirurgii zagadnienia ogólne... 13 Marek Woźniewski, Jerzy Kołodziej, Maciej Mraz 1.1. Wstęp.... 13 Marek Woźniewski, Jerzy Kołodziej 1.2. Znaczenie rehabilitacji w chirurgii...
Bardziej szczegółowoRADIOTERAPIA NOWOTWORÓW UKŁADU MOCZOWO PŁCIOWEGO U MĘŻCZYZN DOSTĘPNOŚĆ W POLSCE
RADIOTERAPIA NOWOTWORÓW UKŁADU MOCZOWO PŁCIOWEGO U MĘŻCZYZN DOSTĘPNOŚĆ W POLSCE Marcin Hetnał Centrum Onkologii Instytut im. MSC; Kraków Ośrodek Radioterapii Amethyst RTCP w Krakowie Radioterapia Radioterapia
Bardziej szczegółowoPodstaw y rehabilitacji dla studentów m edycyny
Podstaw y rehabilitacji dla studentów m edycyny Redakcja naukowa prof. dr hab. n. k. f. Zdzisława Wrzosek dr n. med. Janusz Bolanowski Warszawa Wydawnictwo Lekarskie PZWL Spis treści Wstęp - Zdzisława
Bardziej szczegółowoWTÓRNE OPERACJE CYTOREDUKCYJNE - ZASADY KWALIFIKACJI
WTÓRNE OPERACJE CYTOREDUKCYJNE - ZASADY KWALIFIKACJI Paweł Basta Klinika Ginekologii i Onkologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie Uniwersyteckie Centrum Leczenia Chorób Piersi I Katedra Chirurgii Ogólnej
Bardziej szczegółowoWARSZAWSCY LEKARZE ZASTOSOWALI NOWĄ METODĘ LECZENIA RAKA JAJNIKA
WARSZAWSCY LEKARZE ZASTOSOWALI NOWĄ METODĘ LECZENIA RAKA JAJNIKA..,WWW.MONEY.PL ( 00:00:00) www.money.pl/archiwum/wiadomosci_agencyjne/pap/artykul/warszawscy;lekarze;zastosowali;nowa;metode;leczenia;raka;j
Bardziej szczegółowoProf. Piotr Radziszewski Klinika Urologii Ogólnej, Onkologicznej i Czynnościowej OGRANICZENIE DOSTĘPNOŚCI W ZAKRESIE LECZENIA NIETRZYMANIA MOCZU
Prof. Piotr Radziszewski Klinika Urologii Ogólnej, Onkologicznej i Czynnościowej OGRANICZENIE DOSTĘPNOŚCI W ZAKRESIE LECZENIA NIETRZYMANIA MOCZU Wiek populacji (lata) Występowanie OAB będzie stale rosnąć
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoElżbieta Arłukowicz Streszczenie rozprawy doktorskiej
Elżbieta Arłukowicz Streszczenie rozprawy doktorskiej Analiza zmienności ilościowej i jakościowej tlenowej flory bakteryjnej izolowanej z ran przewlekłych kończyn dolnych w trakcie leczenia tlenem hiperbarycznym
Bardziej szczegółowoLublin, 26 maja, 2015 roku
Lublin, 26 maja, 2015 roku Recenzja pracy doktorskiej lek. Iwony Kubickiej- Mendak pt. Ocena przyczyn niepowodzenia leczenia i ryzyka późnych powikłań brachyterapii LDR i HDR chorych na raka szyjki macicy
Bardziej szczegółowoOpieka po operacjach endoskopowych zatok (FEOZ) z oceną regeneracji błony śluzowej na podstawie badań cytologicznych
Opieka po operacjach endoskopowych zatok (FEOZ) z oceną regeneracji błony śluzowej na podstawie badań cytologicznych Dr n. med. Jacek Schmidt Oddział Otolaryngologiczny ZOZ MSWiA w Łodzi Operacje endoskopowe
Bardziej szczegółowoOcena pracy doktorskiej. mgr Beaty Jakusik. pt. Ocena żywienia dojelitowego według programu Fast Track u chorych
Ocena pracy doktorskiej mgr Beaty Jakusik pt. Ocena żywienia dojelitowego według programu Fast Track u chorych operowanych z powodu nowotworów jelita grubego Przedstawiona do recenzji praca porusza bardzo
Bardziej szczegółowoCZWARTEK r. INTERAKTYWNE WARSZTATY SZKOLENIOWE. Moderatorzy: prof. dr hab. med. Zbigniew Kojs prof. dr hab. med.
CZWARTEK 08.09.2016 r. INTERAKTYWNE WARSZTATY SZKOLENIOWE Moderatorzy: prof. dr hab. med. Zbigniew Kojs prof. dr hab. med. Łukasz Wicherek 15:00-17:00 Miejsce wielonarządowej resekcji w leczeniu chorych
Bardziej szczegółowoStabilizacja krótkoodcinkowa w leczeniu schorzeń i urazów kręgosłupa -w materiale własnym
SYSTEM DERO: ROZWÓJ TECHNIK OPERACYJNEGO LECZENIA KRĘGOSŁUPA Adamski Ryszard, Tura Krzysztof 1 Stabilizacja krótkoodcinkowa w leczeniu schorzeń i urazów kręgosłupa -w materiale własnym Wstęp Streszczenie:
Bardziej szczegółowoStreszczenie w języku polskim
Streszczenie w języku polskim WSTĘP Choroba hemoroidalna to stan powiększenia oraz wypadania fizjologicznie położonych guzków krwawniczych, któremu towarzyszą dotkliwe objawy, takie jak; świąd odbytu,
Bardziej szczegółowoNietrzymanie moczu diagnostyka kliniczna
Radzisław Sikorski Nietrzyma moczu diagnostyka kliniczna Katedra i Klinika Ginekologii Akademii Medycznej w Lubli Kierownik Katedry i Kliniki: prof. zw. dr hab. n. med., prof. h. c., dr h. c. mult. Radzisław
Bardziej szczegółowoNowotwory kobiece narządu płciowego: diagnostyka i terapia
Nowotwory kobiece narządu płciowego: diagnostyka i terapia Zachorowania i zgony na nowotwory złośliwe narzadu płciowego u kobiet w Polsce w latach 1987, 1996, 3 i szacunkowe na 1 r. 1987 1996 3 1 Zachorowania
Bardziej szczegółowoBadanie efektywności wibroakustycznej metody leczenia w kompleksowej terapii chorych na przerost gruczołu krokowego
Wojskowa Akademia Medyczna im. S.M. Kirowa, Sankt Petersburg, Rosja prof. dr n. med. Siergiej Borysowicz Pietrow, dr n. med. Nikołaj Siemionowicz Lewkowskij, dr n. med. Anatolij Iwanowicz Kurtow, dr n.
Bardziej szczegółowoCZWARTEK r. godzina: 15:00-19:00 INTERAKTYWNE WARSZTATY SZKOLENIOWE
CZWARTEK 08.09.2016 r. godzina: 15:00-19:00 INTERAKTYWNE WARSZTATY SZKOLENIOWE Moderatorzy: prof. dr hab. med. Zbigniew Kojs prof. dr hab. med. Łukasz Wicherek 15:00-17:00 Miejsce wielonarządowej resekcji
Bardziej szczegółowoWyniki własne leczenia wysiłkowego nietrzymania moczu u kobiet metodą urethero-cerwiko-cystopeksji z zastosowaniem kleju fibrynowego
Alojzy Witeska, Sławomir Dutkiewicz, Robert Jarema Wyniki własne leczenia wysiłkowego nietrzymania moczu u kobiet metodą urethero-cerwiko-cystopeksji z zastosowaniem kleju fibrynowego Klinika Urologii
Bardziej szczegółowoChoroby związane z wygasaniem czynności jajników.
Choroby związane z wygasaniem czynności jajników. Sytuacja hormonalna przed i po menopauzie Względny hyperestrogenizm - zmiany przerostowe (polipy, mięśniaki, przerost śluzówki macicy, mastopatia) Hypoestrogenizm
Bardziej szczegółowoUrologiczne leczenie paliatywne zaawansowanych raków nerki. Dr n. med. Roman Sosnowski Klinika Nowotworów Układu Moczowego, COI, Warszawa
Urologiczne leczenie paliatywne zaawansowanych raków nerki Dr n. med. Roman Sosnowski Klinika Nowotworów Układu Moczowego, COI, Warszawa Nefrektomia Nefrektomia jest metodą umożliwiającą całkowite wyleczenie
Bardziej szczegółowoWpływ umiarkowanej hiperwentylacji na głębokość anestezji wywołanej dożylnym wlewem propofolu u chorych poddawanych operacjom wewnątrzczaszkowym
Marcin Antoni Siciński Wpływ umiarkowanej hiperwentylacji na głębokość anestezji wywołanej dożylnym wlewem propofolu u chorych poddawanych operacjom wewnątrzczaszkowym Rozprawa na stopień doktora nauk
Bardziej szczegółowoCHEMIOTERAPIA DOPĘCHERZOWA NOWE TECHNOLOGIE
CHEMIOTERAPIA DOPĘCHERZOWA NOWE TECHNOLOGIE dr n.med. Łukasz Pokrywka Oddział Kliniczny Urologii Onkologicznej Centrum Onkologii im. prof. F. Łukaszczyka w Bydgoszczy Koordynator Oddziału : dr n.med. Jerzy
Bardziej szczegółowoOgraniczenia dostępności innowacji w zakresie metody czystego cewnikowania przerywanego.
Ograniczenia dostępności innowacji w zakresie metody czystego cewnikowania przerywanego. Dr Mariusz Kowalewski 24.11.2011 Page 1 Co to jest czyste cewnikowanie przerywane (CIC)? Czyste cewnikowanie przerywane
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET MEDYCZNY W ŁODZI R E C E N Z J A
UNIWERSYTET MEDYCZNY W ŁODZI ODDZIAŁ KLINICZNY GINEKOLOGII ONKOLOGICZNEJ Kierownik Oddziału:. prof. dr hab. med. Andrzej Bieńkiewicz 93-513 Łódź, ul. Pabianicka 62; tel. 42 689 55 11, 42 689 55 12; fax.
Bardziej szczegółowoZbigniew Wolski. Objawy niepoŝą moczowego u chorych na raka stercza po radioterapii. Certyfikat Jakości Europejskiej Rady Urologii
Certyfikat Jakości Europejskiej Rady Urologii Zbigniew Wolski Objawy niepoŝą Ŝądane i powikłania układu moczowego u chorych na raka stercza po radioterapii. Katedra i Klinika Urologii Ogólnej, Onkologicznej
Bardziej szczegółowoEfektywna kontrola chorych po leczeniu nowotworów jąder
Efektywna kontrola chorych po leczeniu nowotworów jąder Marzena Wełnicka-Jaśkiewicz Klinika Onkologii i Radioterapii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego Efektywna kontrola ścisła obserwacja po leczeniu
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE MD-TISSUE W TERAPII ANTI-AGING
Starzenie się skóry jest rezultatem wpływu wielu czynników biologicznych, biochemicznych i genetycznych na indywidualne jednostki. Jednocześnie wpływ czynników zewnętrznych chemicznych i fizycznych determinują
Bardziej szczegółowoOnkologia - opis przedmiotu
Onkologia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Onkologia Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-On Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Lekarski Profil praktyczny Rodzaj studiów jednolite
Bardziej szczegółowoWpływ rehabilitacji na stopień niedokrwienia kończyn dolnych w przebiegu miażdżycy.
Marek Ciecierski, Zygmunt Mackiewicz, Arkadiusz Jawień Wpływ rehabilitacji na stopień niedokrwienia kończyn dolnych w przebiegu miażdżycy. Z Katedry i Kliniki Chirurgii Ogólnej AM w Bydgoszczy Kierownik
Bardziej szczegółowoRola brachyterapii w leczeniu wznowy miejscowej raka stercza
Rola brachyterapii w leczeniu wznowy miejscowej raka stercza dr hab. med. Roman Makarewicz, prof. UMK Katedra i Klinika Onkologii i Brachyterapii Collegium Medicum UMK Centrum Onkologii w Bydgoszczy JASTRZĘBIA
Bardziej szczegółowoMarzena Woźniak Temat rozprawy: Ocena, monitorowanie i leczenie zakrzepicy żylnej w okresie ciąży i połogu Streszczenie
Marzena Woźniak Rozprawa doktorska na stopień doktora nauk medycznych Temat rozprawy: Ocena, monitorowanie i leczenie zakrzepicy żylnej w okresie ciąży i połogu Streszczenie Okresy ciąży i połogu są wymieniane
Bardziej szczegółowoDiagnostyka nietrzymania moczu u kobiet
Diagnostyka nietrzymania moczu u kobiet W badaniach, oceniających przydatność wywiadu w diagnostyce nietrzymania moczu stwierdzono, że dla wysiłkowego nietrzymania moczu czułość wywiadu wynosi 91%, ale
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoPrzezodbytnicza biopsja gruczołu krokowego
dane pacjenta nr księgi głównej/oddziałowej dane placówki INFORMACJA O PLANOWANYM ZABIEGU UROLOGICZNYM Przezodbytnicza biopsja gruczołu krokowego Na podstawie wykonanych badań stwierdzono, iż istnieje
Bardziej szczegółowoCzy wiemy jak u chorych na raka gruczołu krokowego optymalnie stosować leczenie systemowe w skojarzeniu z leczeniem miejscowym?
Czy wiemy jak u chorych na raka gruczołu krokowego optymalnie stosować leczenie systemowe w skojarzeniu z leczeniem miejscowym? Piotr Potemski Klinika Chemioterapii Nowotworów Katedry Onkologii Uniwersytet
Bardziej szczegółowoOcena wybranych parametrów klinicznych u kobiet po operacji wysiłkowego nietrzymania moczu
Janusz Mirończuk, Andrzej Lenczewski, Sławomir Terlikowski, Marek Kulikowski Ocena wybranych parametrów klinicznych u kobiet po operacji wysiłkowego nietrzymania moczu Klinika Ginekologii i Położnictwa
Bardziej szczegółowoKombinacja podstawowa dla rejonu ogrzewacza dolnego (układ moczowo-płciowy)
dla rejonu ogrzewacza dolnego (układ moczowo-płciowy) Ogrzewacz dolny jest odpowiedzialny za funkcje rozrodcze i wydalanie. Obejmuje podbrzusze i rejon narządów płciowych. Objawy: utrata energii, łatwa
Bardziej szczegółowoNARODOWY PROGRAM ZWALCZANIA CHORÓB NOWOTWOROWYCH
Załącznik nr 1 opis programu MINISTERSTWO ZDROWIA DEPARTAMENT POLITYKI ZDROWOTNEJ Nazwa programu: NARODOWY PROGRAM ZWALCZANIA CHORÓB NOWOTWOROWYCH Nazwa zadania: OGRANICZENIE NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI U DZIECI
Bardziej szczegółowoWarszawa, r.
Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii Warszawski Uniwersytet Medyczny SP CSK ul. Banacha 1a, 02-097 Warszawa Tel. 599 25 83; fax: 599 25 82 Kierownik: dr hab. n. med. Leszek Czupryniak Warszawa, 24.08.2016r.
Bardziej szczegółowoKatedra i Klinika Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu Wydziału Lekarskiego w Katowicach SUM Kierownik: prof. dr hab. n. med.
Katowice 2016 Jolanta Żak Katedra i Klinika Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu Wydziału Lekarskiego w Katowicach SUM Kierownik: prof. dr hab. n. med. Damian Kusz W razie zaobserwowania niepokojących
Bardziej szczegółowoleczenie miejscowe leczenie systemowe leczenie skojarzone Leczenie chirurgiczne wznowy miejscowej leczenie radykalne
Leczenie W terapii raka jelita grubego stosuje się trzy podstawowe metody leczenia onkologicznego: chirurgię, radioterapię oraz chemioterapię. Dwie pierwsze określa się jako leczenie miejscowe, ostania
Bardziej szczegółowoINFORMATOR DLA PACJENTKI na temat SAKROKOLPOPEKSJI LAPAROSKOPOWEJ
INFORMATOR DLA PACJENTKI na temat SAKROKOLPOPEKSJI LAPAROSKOPOWEJ WSKAZANIA DO OPERACJI Obniżenie lub wypadanie ścian pochwy i macicy jest jednym z najbardziej dolegliwych schorzeń współczesnych kobiet.
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoStopa cukrzycowa. Dr med. Anna Korzon-Burakowska Katedra Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii AMG Kierownik prof.dr hab. med. B.
Stopa cukrzycowa Dr med. Anna Korzon-Burakowska Katedra Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii AMG Kierownik prof.dr hab. med. B. Wyrzykowski Stopa cukrzycowa - definicja Infekcja, owrzodzenie lub destrukcja
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoRenata Zajączkowska, Małgorzata Przysada Szpital Wojewódzki Nr 2 w Rzeszowie
Renata Zajączkowska, Małgorzata Przysada Szpital Wojewódzki Nr 2 w Rzeszowie Jednym z najczęstszych powodów braku satysfakcji pacjenta po przeprowadzonym zabiegu jest ból pooperacyjny 1... 1. Nakahashi
Bardziej szczegółowoRola badań urodynamicznych w diagnostyce nietrzymania moczu u kobiet
Andrzej Prajsner Rola badań urodynamicznych w diagnostyce nietrzymania moczu u kobiet I Katedra i Klinika Urologii Śląskiej Akademii Medycznej w Katowicach Kierownik Katedry i Kliniki: dr hab. med. Andrzej
Bardziej szczegółowoKURS KWALIFIKACYJNY Pielęgniarstwo onkologiczne. OTWARCIE KURSU KWALIFIKACYJNEGO Kierownik kursu: mgr Anna Kosowska godz.14:30
OTWARCIE KURSU KWALIFIKACYJNEGO Kierownik kursu: godz.14:30 Wywiad, dane biograficzne, sytuacja psychospołeczna i socjoekonomiczna - ważne elementy w badaniu psychoonkologicznym 8 września 2017 r. Wskazania
Bardziej szczegółowoWydział Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku
Wydział Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku Klinika Rehabilitacji Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku z Ośrodkiem Wczesnej Pomocy Dzieciom Upośledzonym "Dać Szansę" ul. Waszyngtona
Bardziej szczegółowoPodkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko. Syllabus przedmiotowy 2017/ /2022 r.
Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko Syllabus przedmiotowy 07/08 0/0 r. Wydział Fizjoterapii Kierunek studiów Fizjoterapia Specjalność ----------- Forma studiów Stacjonarne Stopień studiów
Bardziej szczegółowoPodstawy diagnostyki onkologicznej. Podstawy diagnostyki onkologicznej. Marcin Stępie. pień
Marcin Stępie pień Katedra Onkologii i Klinika Onkologii Ginekologicznej AM Wrocław, Dolnośląskie Centrum Onkologii we Wrocławiu. Cele diagnostyki rozpoznanie choroby nowotworowej; ocena zaawansowania
Bardziej szczegółowoZAJĘCIA PRAKTYCZNE EFEKTY KSZTAŁCENIA
ZAKŁAD PIELĘGNIARSTWA W GINEKOLOGII I POŁOŻNICTWIE KATEDRY ZDROWIA KOBIETY Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach EFEKTY KSZTAŁCENIA Z PRZEDMIOTU GINEKOLOGIA I OPIEKA GINEKOLOGICZNA realizowane
Bardziej szczegółowoUrinary incontinence etiology and diagnosis
Akademia Medycyny ARTYKUŁ POGLĄDOWY/REVIEW PAPER Wpłynęło: 02.03.2009 Poprawiono: 21.03.2009 Zaakceptowano: 23.03.2009 Nietrzymanie moczu etiologia i patogeneza Urinary incontinence etiology and diagnosis
Bardziej szczegółowoUrologia. Szanowni Państwo,
Szanowni Państwo, Zdaję sobie sprawę, że nie każdego stać na leczenie prywatne, dlatego przez cały czas staram się, zarówno przez swoje staranne, wieloletnie wykształcenie, wiedzę i doświadczenie zawodowe,
Bardziej szczegółowoLeczenie pęcherza nadreaktywnego
Leczenie pęcherza nadreaktywnego Trening pęcherza Leczenie zachowawcze stosowane w przypadku pęcherza nadreaktywnego cieszy się uznaniem lekarzy i pacjentów i stanowi zarówno alternatywę, jak i uzupełnienie
Bardziej szczegółowoOPTYMALNE SCHEMATY LECZENIA A PLANOWANIE ZASOBÓW W ONKOLOGII. PRZYKŁAD RAKA PIERSI. V LETNIA AKADEMIA ONKOLOGICZNA dla DZIENNIKARZY
OPTYMALNE SCHEMATY LECZENIA A PLANOWANIE ZASOBÓW W ONKOLOGII PRZYKŁAD RAKA PIERSI V LETNIA AKADEMIA ONKOLOGICZNA dla DZIENNIKARZY Ewelina Żarłok Revelva Concept Warszawa, 6 sierpnia 2015 1 CZYM JEST MODEL
Bardziej szczegółowoHARMONOGRAM KURSU KWALIFIKACYJNEGO. Przedmiot/Tematyka zajęć. 2. Wskazania do interwencji psychoonkologicznej
HARMONOGRAM KURSU KWALIFIKACYJNEGO Nazwa kursu: Kod kursu: Miejsce kursu: zajęcia teoretyczne: ćwiczenia: staż: Kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa onkologicznego dla pielęgniarek PiP/.4/11/1-27
Bardziej szczegółowoWIBROTERAPIA DLA SENIORA
WIBROTERAPIA DLA SENIORA Coraz mniejsza siła mięśniowa i osłabione napięcie ograniczają Twoją sprawność? Chcesz zmniejszyć ryzyko upadków? Walczysz z osteoporozą? Rehabilitujesz się po udarze mózgu? Zacznij
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:..
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:.. PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoARDS u otyłych chorych odmienności i leczenie.
Opracowała: dr Katarzyna Rzącka Rezydentka w WSzS im. M. Kopernika w Łodzi ARDS u otyłych chorych odmienności i leczenie. Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Centralny Szpital Kliniczny Źródło:
Bardziej szczegółowoInformacja dla pacjentów
info Informacja dla pacjentów ze szpiczakiem mnogim leczonych bortezomibem Polineuropatia indukowana bortezomibem Konsultacja merytoryczna: Prof. dr hab. Lidia Usnarska-Zubkiewicz Katedra i Klinika Hematologii,
Bardziej szczegółowoŚWIADOMA ZGODA PACJENTA na leczenie zabiegowe guza jądra
ŚWIADOMA ZGODA PACJENTA na leczenie zabiegowe guza jądra DANE PACJENTA: Imię i nazwisko:... PESEL: Zabieg został zaplanowany na dzień:... Lekarz wykonujący zabieg:... Na podstawie wywiadu lekarskiego i
Bardziej szczegółowoHARMONOGRAM KURSU KWALIFIKACYJNEGO. Przedmiot/Tematyka zajęć. 2 0 MODUŁ II Profilaktyka i 5 2. Czynniki ryzyka chorób nowotworowych
HARMONOGRAM KURSU KWALIFIKACYJNEGO Nazwa kursu: Kod kursu: Miejsce kursu: zajęcia teoretyczne: ćwiczenia: staż: Kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa onkologicznego dla pielęgniarek PiP/.4/11/1-28
Bardziej szczegółowoZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU
ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU 14 czerwca 2012 r dr n. med. Piotr Tomczak Klinika Onkologii U.M. Poznań Epidemiologia raka nerki RCC stanowi 2 3% nowotworów złośliwych
Bardziej szczegółowoRadioterapia w leczeniu raka pęcherza moczowego - zalecenia
Radioterapia w leczeniu raka pęcherza moczowego - zalecenia Radioterapia w leczeniu raka pęcherza moczowego może być stosowana łącznie z leczeniem operacyjnym chemioterapią. Na podstawie literatury anglojęzycznej
Bardziej szczegółowo