Choroby związane z wygasaniem czynności jajników.

Transkrypt

1 Choroby związane z wygasaniem czynności jajników.

2 Sytuacja hormonalna przed i po menopauzie Względny hyperestrogenizm - zmiany przerostowe (polipy, mięśniaki, przerost śluzówki macicy, mastopatia) Hypoestrogenizm - zmiany zanikowe

3 Choroby związane z wygasaniem czynności jajników W układzie moczowo-płciowym Osteoporoza pomenopauzalna Schorzenia układu krążenia Choroba Alzheimera Zagrożenia nowotworowe okresu pomenopauzalnego Seksuologia okresu przekwitania

4 Układ moczowo - płciowy W tkance łącznej degradacja wiązań włókien kolagenowych zmiany regresyjne w: -skórze sromu i jej przydatkach -pochwie (kolpitis vetularum) -szyjce macicy (dyspareunia)

5 Nietrzymanie moczu po menopauzie Wysiłkowe nietrzymanie moczu (niewydolność zwieracz wewn. cewki) Naglące nietrzymanie moczu (zaburzenie m. wypieracza pęcherza moczowego) Nietrzymanie moczu z przepełnienia (upośledzenie kurczliwości m. wypieracza w wyniku zab. w CUN) Po zabiegach operacyjnych n. rodnego Obniżenie ścian pochwy

6 Diagnostyka nietrzymania moczu Wywiad Badanie lekarskie: przez pochwę i odbytnicę oraz neurologiczne Testy diagnostyczne: cystouretroskopia, urodynamiczny

7 Leczenie nietrzymania moczu Operacyjne (podniesienie cewki i szyi pęcherza - wysiłkowe n.m; odnerwienie pęcherza moczowego i zwiększenie jego objętości - naglące n.m.; wszcepienie sztucznego zwieracza cewki ) Zachowawcze (farmakologiczne: sympatykomimetyki, estrogeny; fizykoterapia, psychoterapia)

8 Osteoporoza Zmniejszenie masy kostnej Destrukcja mikroarchitektury kości > ryzyko złamań: kompresyjne kręgów szyjki kości udowej typu Collesa

9 Osteoporoza Wczesna menopauza - nadmierna aktywność osteoklastów Późna menopauza - zmieniona aktywność osteoblastów Utrata kości korowej od 40rż 0,3-0,5%, po menopauzie 2-3% /rok Utrata kości beleczkowej po 35 rż 1,2% /rok, po menopauzie przyspiesza

10 Maksymalna masa kostna zależy od: predyspozycji genetycznych (rasa kaukaska, drobna budowa ciała) odżywiania (mało Ca, dużo białka, alkoholizm, kofeina, nikotyna) aktywności fizycznej hormonów (sterydów nadnerczowych, kalcytoniny, estrogenów, androgenów)

11 Osteoporoza Pomiar masy kostnej BMD: kość prawidłowa T-score: -1 SD osteopenia T-score: -1 a -2,5 SD osteoporoza T-score: > -2,5 SD (normy wg Światowej Organizacji Zdrowia)

12 Osteoporoza HTZ skutecznie zapobiega złamaniom osteoporotycznym poprzez: hamowanie aktywności osteoklastów hamowanie produkcji cytokin w osteoblastach

13 Osteoporoza Zapobieganie: ćwiczenia fizyczne, dieta, normoestrogenizm Leczenie: suplementacja Ca, Vit D3, HTZ (E, SERMs: tamoksyfen, raloksyfen), bisfosfoniany

14 Układ krążenia Zmiany wynikające z obniżenia stężenia E2: -skład lipoprotein -insulinooporność i hiperinsulinemia - w czynnikach krzepnięcia i fibrynolizy - bezpośredni wpływ na naczynia i serce

15 Choroba Alzheimera E redukują tworzenie beta-amyloidu (przyspieszają metabolizm bialka prekursorowego) E zmniejszają tworzenie płytek nerwowych (osłabiając odpowiedź białka ostrej fazy) E-th osłabia endokrynną odpowiedź na stres E-th poprawia przepływ krwi i utylizację glukozy w mózgu E nasilają działanie leków stosowanych w

16 Zagrożenie nowotworowe okresu menopauzy przewaga estronu z konwersji obwodowej, wzrost stężenia substratu w nadnerczach wzrost aktywności aromatazy (FSH) - zwiększenie tkankowego stężenia estrogenów (np. w sutku) brak progesteronu

17 Seksuologia okresu przekwitania Akceptacja współżycia seksualnego jako działania prozdrowotnego i opóźniającego starzenie przeobrażenia obyczajowe (zmiana postrzegania roli kobiety) wydłużenie średniego wieku kobiet

18 Przyczyny zaburzeń seksualnych po menopauzie Zmiany anatomiczne i fizjologiczne zmniejszenie napięcia tkanek obniżenie stężenia estrogenów i androgenów wpływ leków (np. p/nt) uzależnienia zespoły depresyjne