Raport Specjalny. Analizy Makroekonomiczne. Do stymulacji fiskalnej drogą i koleją

Transkrypt

1 Raport Specjalny Analizy Makroekonomiczne 23 października 213 Do stymulacji fiskalnej drogą i koleją Po konsolidacji fiskalnej w latach 21112, w ostatnich kwartałach pozycja fiskalna Polski pogorszyła się ze względu na silny cykliczny ubytek po stronie dochodowej Wzrost deficytu był jednak umiarkowany (-4,: PKB w 2q 213), gdyż ubytek dochodów został w dużej mierze skompensowany przez silny spadek inwestycji publicznych Prognozujemy, że deficyt fiskalny w 213 r. wyniesie ~4,5: PKB, co implikuje zacieśnienie fiskalne, którego wpływ na wzrost gospodarczy w 213 r. szacujemy na -1,% PKB Oczekujemy, że w 214 roku nastąpi zwrot w polityce fiskalnej w kierunku stymulacji gospodarki skalę impulsu fiskalnego w 214 r. szacujemy na +,8% PKB Impuls fiskalny technicznie zostanie umożliwiony przez transfer aktywów z OFE do ZUS, a fundamentalnie przez ponowne przyspieszenie inwestycji infrastrukturalnych Zmiany w systemie emerytalnym spowodują skokowy spadek długu publicznego (o ~8: PKB) oraz mogą pozwolić na wykazanie (księgowej) nadwyżki budżetowej (ESA95) w 214 r rzędu ~5: PKB (z tytułu samego transferu obligacji skarbowych z OFE do ZUS) 1 Impuls fiskalny wynikający z planowanego przyspieszenia inwestycji infrastrukturalnych szacujemy na,6% PKB, z czego: (1),4% PKB z tytułu wzrostu wartości inwestycji drogowych, a (2),2: PKB z tytułu wzrostu wartości inwestycji kolejowych Rozpoczęcie nowej perspektywy finansowej UE 2142 oraz wartość już ogłoszonych przetargów drogowych (21mld zł) w połączeniu ze średnim czasem trwania przetargu (ok. 4 kwartały) sugerują, że realizacja inwestycji z perspektywy finansowej 214 może rozpocząć się w 2q-3q 214 r. Po konsolidacji fiskalnej w latach 21112, w ostatnich kwartałach pozycja fiskalna Polski pogorszyła się ze względu na silny cykliczny ubytek po stronie dochodowej. Wzrost deficytu był jednak umiarkowany (-4,% PKB w 2q 213), gdyż ubytek dochodów został w dużej mierze skompensowany przez silny spadek inwestycji publicznych w związku z końcem perspektywy finansowej UE Oznaczało to jednak kontynuację procyklicznej polityki fiskalnej. Prognozujemy, że deficyt fiskalny w 213 r. wyniesie ~4,5: PKB, co implikuje zacieśnienie fiskalne, którego wpływ na wzrost gospodarczy w 213 r. szacujemy na -1,% PKB 2 czyli w skali zbliżonej do zacieśnienie w 212 r. NB., jak już wcześniej pisaliśmy; zacieśnienie polityki fiskalnej oraz spadek napływu Radosław Bodys Główny Ekonomista radoslaw.bodys@pkobp.pl tel Michał Rot Ekonomista tel Polityka fiskalna i fundusze UE* vs. zmiana realnego PKB Źródło: MF, GUS, PKO Bank Polski. * roczna zmiana sumy 1) pierwotnego deficytu strukturalnego oraz 2) napływu funduszy UE ( prognoza PKO) Wartość inwestycji infrastrukturalnych 2, 1,6 1,2,8,4, %PKB/pp, r/r Zmiana dynamiki PKB (pp, r/r) kryzys globalny Zmiana napływu funduszy UE i def.strukt. (:PKB, r/r) % PKB Inwestycje drogowe Inwestycje kolejowe* Źródło: MTBiGM, MF, PKO Bank Polski. Szacunek inwestycji w oparciu o szacunek wartości wybudowanych dróg, przeszacowanie wielkości inwestycji (vs sprawozdanie z wykonania planu budowy dróg krajowych) dla 212 r implikuje nieco słabszy negatywny impuls w 213 roku.. *łącznie wydatki publiczne i prywatne. 1 Nadwyżka ta może się powiększyć o,8: PKB na każde 1: ubezpieczonych dobrowolnie przechodzących z OFE do ZUS. 2 Prognozowana zmiana pierwotnego deficytu strukturalnego ESA95.

2 funduszy UE odpowiadają za ~7: spowolnienia gospodarczego w latach 212/213). W tym kontekście oraz biorąc pod uwagę szersze spektrum uwarunkowań gospodarczo-politycznych oczekujemy, że w 214 roku nastąpi zwrot w polityce fiskalnej w kierunku stymulacji gospodarki. Skalę impulsu fiskalnego wynikającego z ponownego przyspieszenia inwestycji infrastrukturalnych szacujemy w 214 r. na +,8% PKB. Impuls fiskalny technicznie zostanie umożliwiony przez transfer aktywów z OFE do ZUS, a fundamentalnie przez ponowne przyspieszenie inwestycji infrastrukturalnych (efekt nowej perspektywy finansowej UE 2142). Zmiany w systemie emerytalnym spowodują skokowy spadek długu publicznego oraz mogą pozwolić na wykazanie (księgowej) nadwyżki budżetowej (ESA95) w 214 r. rzędu ~5: PKB (z tytułu samego transferu obligacji skarbowych z OFE do ZUS). Nadwyżka ta może się powiększyć o,8: PKB na każde 1: ubezpieczonych dobrowolnie przechodzących z OFE do ZUS. (NB. Należy zastrzec, że o ile metodologia ESA95 pozwala na uwzględnienie transferów z OFE w wyniku fiskalnym, metodologia ESA21, (wprowadzana od 214 r.), według naszej interpretacji, nie będzie na to pozwalać. Mimo to, wydaje się, że w okresie przejściowym uwaga komentatorów pozostanie skupiona na deficycie ESA95, a uwarunkowania pozagospodarcze sugerują wysokie prawdopodobieństwo chęci wykazania nadwyżki za 214 r. (NB. dane te publikowane są w kwietniu 215 r.). Droga do stymulacji fiskalnej otwarta Istniejące reguły ostrożnościowe/sanacyjne uniemożliwiały zmianę nastawienia w polityce fiskalnej w 1q/2q 213 (dług publiczny w pobliżu granicy 55% PKB, stanowiącej II próg ostrożnościowy ). Działania podjęte w 3q 213 mają na celu stworzenie przestrzeni fiskalnej umożliwiającej stymulację wzrostu gospodarczego przy pomocy polityki fiskalnej: zawieszenie I progu ostrożnościowego (5: PKB), nakładającego ograniczenia na relację deficyt/dochody (bez tej zmiany niemożliwa byłaby nowelizacja ustawy budżetowej na 213 r.); nowelizacja ustawy budżetowej na 213 r. tj. zwiększenie deficytu budżetowego o 16 mld zł (1,: PKB); zmiany w systemie emerytalnym: transfer części obligacyjnej OFE obniży Dochody sektora publicznego* (ESA95) Źródło: Eurostat, PKO Bank Polski. *dochody bez jednorazowego transferu kapitałowego z tytułu przeniesienia aktywów OFE do ZUS. Wydatki sektora publicznego (ESA95) %, r/r 1q6 1q8 1q1 1q12 1q14 %, r/r Źródło: Eurostat, PKO Bank Polski. Dochody (ESA95) PKB nominalnie Prognoza Wydatki (ESA95) PKB nominalnie Prognoza 1q6 1q8 1q1 1q12 1q14 Wybrane parametry fiskalne* (ESA95, % PKB) Do cho dy (s ko ns o lido wane ) podsektor centralny (bez konsol.międzyszczebl.) x x podsektor lokalny (bez konsol.międzyszczebl.) x x podsektor ubezpieczeń społecznych (bez konsol.międzyszczebl.) x x konsolidacja międzyszczeblowa (impl.) x x Wydatki wydatki pierwotne płatności odsetkowe Wynik fis kalny, w tym: podsektor centralny jednostki samorządowe Wynik pierwotny Wynik strukturalny Wynik s trukturalny/pierwo tny Impuls fis kalny x Źródło: Eurostat, PKO Bank Polski. *dochody bez jednorazowego transferu kapitałowego z tytułu przeniesienia aktywów OFE do ZUS. 2

3 skokowo dług publiczny o 7,3: PKB w metodologii krajowej i o 8,3% PKB w ESA95 (główne działanie tworzące przestrzeń fiskalną); de-synchronizacja zmian w systemie emerytalnym: zmiany umożliwiające stymulację (np. transfer z OFE) wchodzą w życie wcześniej, a zmiany zapewniające dyscyplinę fiskalną są na etapie deklaracji (np. obniżenie progów ostrożnościowych). proponowane wprowadzenie antycyklicznej stabilizującej reguły wydatkowej: kwota wydatków ograniczona przez regułę ma obejmować wydatki sektora finansów publicznych (ESA95) z wyłączeniem: (1) wydatków budżetu środków europejskich, (2) wydatków środków z bezzwrotnej pomocy UE i EFTA, oraz (3) skonsolidowanych wydatków samorządów. Wyłączeniu z reguły mają więc podlegać wydatki kluczowe dla stymulacji fiskalnej (przede wszystkim związane z nową perspektywą finansową UE); wyłączenie z indywidualnych limitów zadłużenia dla samorządów niektórych inwestycji współfinansowanych przez UE. Inwestycje infrastrukturalne znów pomogą gospodarce Impuls fiskalny wynikający z planowanego przyspieszenia inwestycji infrastrukturalnych szacujemy na,6% PKB, z czego: (1),4% PKB z tytułu wzrostu wartości inwestycji drogowych, a (2),2: PKB z tytułu wzrostu wartości inwestycji kolejowych. Program Budowy Dróg Krajowych i Autostrad na lata 21115: zaplanowany limit wydatków programu (82,8 mld zł) został zwiększony przyjętymi przez rząd nowelizacjami programu 3. Planowany dodatkowy wzrost wydatków z tytułu nowych projektów budowy dróg w 214 r. stanowi ekwiwalent,4% PKB. (NB. Negatywny impuls fiskalny związany z budową dróg był jedną z głównych przyczyn spowolnienia w 213 r., odejmując,9: od PKB.) Wieloletni Plan Inwestycji Kolejowych (perspektywa do 215r.): przewidywany impuls z tytułu wzrostu nakładów inwestycyjnych na kolei w 214 r. wynosi,2% PKB. W ramach programu podejmowane są Deficyt sektora publicznego* (ESA95) Źródło: Eurostat, PKO Bank Polski. *bez jednorazowego transferu kapitałowego z tytułu przeniesienia aktywów OFE do ZUS. Dług sektora publicznego (ESA95) %,PKB %,PKB Źródło: Eurostat, PKO Bank Polski. Deficyt ESA95 Deficyt skor. o transfery do OFE Dług publiczny (%PKB) Dług publiczny skor. o OFE (% PKB) Prognoza Prognoza Polityka fiskalna (i quasi-fiskalna*), a wzrost PKB w ciągu ostatniej dekady 4 4 Δ(ESA95 strukturalny + fundusze EU) [%PKB, r/r] Δ(dynamika PKB) -3-3 [pp, r/r] Źródło: MF, GUS, PKO Bank Polski. *fundusze UE, prognoza PKO. %PKB/pp, r/r Zmiana dynamiki PKB (pp, r/r) kryzys globalny Zmiana napływu funduszy UE i def.strukt. (:PKB, r/r) załącznik 5 i 6 do Programu z dnia 4 czerwca 213 r. oraz 1 października 213 r. 3

4 działania, które pozwalają optymistycznie oceniać perspektywy jego realizacji, m.in.: (a) pozyskanie środków przez PKP PLK poprzez emisję obligacji, oraz (b) planowane zakupy nowego taboru przez PKP Intercity. Nowa perspektywa UE 2142 = inwestycje od połowy 214 r. Rozpoczęcie nowej perspektywy finansowej UE 2142 oraz wartość już ogłoszonych przetargów drogowych (21mld zł) w połączeniu ze średnim czasem trwania przetargu (ok. 4 kwartały) sugerują, że realizacja inwestycji z perspektywy finansowej 214 może rozpocząć się w 2q-3q 214. Materializacja tego realistyczno-optymistycznego scenariusza oznaczałaby impuls dla wzrostu gospodarczego, którego maksymalny wpływ na PKB przypadłby na przełom lat 214/215, sięgając +1,% PKB (sektor publiczny). Materializacja ryzyk dla szybkiego wdrożenia programów w życie i ewentualne opóźnienia nie muszą przekreślać realizacji części wydatków infrastrukturalnych na szczeblu centralnym. Praktyka perspektywy wskazuje bowiem, że możliwe jest wcześniejsze rozpoczynanie rządowych inwestycji publicznych (kluczowych dla stymulacji fiskalnej w 214 r.), nawet w przypadku braku ostatecznych rozstrzygnięć dotyczących kształtu programów dofinansowanych z budżetu UE. Impuls infrastrukturalny Inwestycje infrastrukturalne (PLN mld) Inwestycje drogowe Inwestycje kolejowe* Inwestycje drogowe i kolejowe Inwestycje infrastrukturalne (impuls, % PKB) Inwestycje drogowe Inwestycje kolejowe*.2.2 Inwestycje drogowe i kolejowe Źródło: MTBiGM, MF, PKO Bank Polski. Szacunek inwestycji w oparciu o szacunek wartości oddanych do użytkowania dróg w danym roku, *łącznie finansowanie publiczne i zaklasyfikowane poza wydatkami sektora publicznego. Szacunkowa wartość skończonych inwestycji drogowych* Źródło: MF, PKO Bank Polski. *Szacunek na podstawie planowanej długości skończonych inwestycji drogowych (km) na podstawie projektu Ustawy Budzetowej 214 oraz szacunku kosztu budowy (est. PKO). Nakłady na inwestycje kolejowe* mld zł mld zł Źródło: MTBiGM, PKO Bank Polski. *finansowane ze źródeł publicznych i prywatnych. Dofinansowanie UE do inwestycji publicznych rządowych było formalizowane wielokrotnie po fizycznym rozpoczęciu inwestycji (a czasami nawet po jej zakończeniu). Stosowana w programowaniu środków na lata 214 zasada Wartość inwestycji infrastrukturalnych (lewy wykres) i ich wpływ na PKB (prawy wykres) 2, % PKB Inwestycje drogowe,8 % PKB, impuls 1,6 Inwestycje kolejowe*,4 1,2,,8 -,4 Inwestycje drogowe,4 -,8 Inwestycje kolejowe*, , Źródło: MTBiGM, MF, PKO Bank Polski. Szacunek inwestycji w oparciu o szacunek wartości wybudowanych dróg, przeszacowanie wielkości inwestycji (vs sprawozdanie z wykonania planu budowy dróg krajowych) dla 212 r implikuje nieco słabszy negatywny impuls w 213 roku. *łącznie wydatki publiczne i prywatne. 4

5 weryfikacji *projektów+ ex ante oznacza, że projekty ocenione i uznane za priorytetowe w tzw. Dokumencie Implementacyjnym do Strategii Rozwoju Transportu do 22 r. najprawdopodobniej będą współfinansowane z budżetu UE na lata 214. Oznacza to, że możliwe jest rozpoczęcie inwestycji bez finalnego sformalizowania wsparcia UE. Do dziś ogłoszono 26 przetargów na inwestycje drogowe (z 54 planowanych do końca roku) o szacunkowej wartości 21 mld zł (z czego wiele w 2q 213; tabela). Do końca roku planowane jest ogłoszenie pozostałych przetargów. Przy medianie czasu rozstrzygania przetargów wynoszącej ~4 kwartały (patrz diagram na str. 17) oraz dużym rozproszeniu projektów, fizyczne rozpoczęcie wielu z planowanych inwestycji wydaje się możliwe do 3q 214. Szybszym procedurom administracyjnym mogą dodatkowo sprzyjać uwarunkowania polityczne. Planowane inwestycje drogowe ogłoszone Źródło: GDDKiA, PKO Bank Polski. Objaśnienia: dok. - dokończenie, obw. - obwodnica. Ogłoszenie przetargu Zmiany w OFE (księgowo) poprawią wyniki sektora publicznego Szacunkowa wartość inwestycji (mld zł) S61 Stawiska dok S7 Jędrzejów - gr. Województwa S7 Chęciny - Jędrzejów S7 Kraków wsch S17 Garwolin - Kurów (3 projekty) DK8 Wieluń obw S51 Olsztynek - Olsztyn S7 Miłomłyn - Olsztynek (część C, 2 projekty) S7 Miłomłyn - Olsztynek (część B) S7 Miłomłyn - Olsztynek (część A) S7 Nidzica - Napierki (2 projekty) S5 Kaczkowo Korzeńsko dok S11 Jarocin obw S11 Ostrów Wlkp. obw S5 Mielno - Gniezno S19 Sokołów Małopolski Stobierna dok S19 Świlcza - Rzeszów dok S7 Radom obw S8 Marki - Radzymin (2 projekty) S5 Korzeńsko - Wrocław (3 projekty) S3 Nowa Sól - Legnica (5 projektów) S3 Międzyrzec obw. (II jezdnia) S3 Gorzów wlkp. Obw. (II jezdnia) S3 Sulechów - Nowa Sól ( II jezdnia) Wartość projektów łącznie: 21.3 Transfer aktywów OFE do ZUS będzie mieć (jednorazowy/księgowy) wpływ na wyniki sektora publicznego: (1) dług publiczny obniży się skokowo o 7,8% PKB wg metodologii krajowej i o 8,3% PKB wg ESA95 (w 214 r.); (2) koszty obsługi długu publicznego z tytułu umorzenia przetransferowanego zadłużenia obniżą się o ~,5: PKB; 5

6 (3) jednorazowy transfer kapitałowy aktywów z OFE do ZUS może zwiększyć dochody sektora publicznego o wartość będącą funkcją liczby osób pozostających w OFE/przechodzących do ZUS. W rezultacie sektor finansów publicznych może odnotować w 214 r. (księgową) nadwyżkę budżetową (ESA95) podobnie jak to miało miejsce na Węgrzech w 211 roku, gdzie do dochodów sektora zaliczono całość znacjonalizowanych aktywów funduszy emerytalnych (tj. obligacji, akcji, pozostałych instrumentów finansowych i depozytów). Nadwyżka w sektorze finansów publicznych (ESA95) w 214 r. może wynieść ~5: PKB (z tytułu transferu obligacji skarbowych). Nadwyżka ta może się powiększyć o,8% PKB na każde 1: ubezpieczonych dobrowolnie przechodzących z OFE do ZUS. Szacujemy, że po wyłączeniu transferu z OFE, deficyt fiskalny (ESA95) w 214 r. pozostanie na poziomie zbliżonym do oczekiwanego w 213 r. tj. ok. -4,5% PKB (efekt netto cyklicznej poprawy dochodów i dyskrecjonalnego stymulusu fiskalnego). Nadwyżka z transferu aktywów ma charakter jednorazowy i najprawdopodobniej nie wpłynie m.in. na ocenę Komisji Europejskiej w sprawie procedury nadmiernego deficytu dla Polski. Harmonogram przykładowych (zakończonych) inwestycji drogowych P1 P9 P8 P7 P6 P5 P4 P3 P2 P kwartały od momentu ogłoszenia przetagru Przetarg Realizacja Umowa o finansowanie z UE Źródło: CUPT, GDDKiA, PKO Bank Polski. P1-P1 to projekty: P1: S8 Jeżewo - Białystok, P2: S8 Zambrów obw., P3: S8 Rawa - Radziejowice, P4: S17 Kurów-Lublin-Piaski odc.1, P5 S17 Kurów-Lublin-Piaski odc.2, P6: S17 Kurów-Lublin-Piaski odc.3, P7: S17 Kurów-Lublin-Piaski odc.4, P8: S17 Kurów-Lublin-Piaski odc.5, P9: S8 Wrocław - Syców, Etap I, P1: S8 Wrocław - Syców, Etap II. Wpływ transferu aktywów funduszy emerytalnych na deficyt fiskalny (ESA95) Węgry 211r. Polska 214r.? 6 6 Źródło: Eurostat, PKO Bank Polski %,PKB Deficyt po transferze aktywów Deficyt bez transferu aktywów % PKB Deficyt po transferze aktywów Deficyt bez transferu aktywów Prognoza

7 Aneks 1: Przejście z metodologii krajowej na ESA95 dla wyniku sektora finansów publicznych (:PKB) Wynik po ds e kto ra ce ntralne go ( s prawo zd.z wyk.budże tu) Wynik po ds e kto ra ce ntralne go ( me t.kraj., trans m.es A) saldo pożyczek udzielonych/spłaconych saldo nabycia/zbycia akcji saldo pozostałych transakcji finansowych saldo odsetek zapłaconych/narosłych saldo pozostałych należności/zobowiązań wynik pozostałych jednostek podsektora pozozstałe dostosowania saldo nieuwzględnionych (w met.kraj.) pozostałych transakcji niefinansowych 1), w tym: transfery do OFE PPP =Wynik po ds e kto ra ce ntralne go ( ES A 95) ) transfer do FUS z tytułu rekompensaty za OFE, przychody z prywatyzacji przypisane do finansowania OFE, PPP Memo: Wpływy KFD (mld zł) Wypływy KFD (mld zł) Wpływy FK (mld zł) x Wypływy FK (mld zł) x Wynik po ds e kto ra lo kalne go ( s prawo zd.z wyk.budże tu) Wynik po ds e kto ra lo kalne go ( me t.kraj., trans m.es A) saldo pożyczek udzielonych/spłaconych saldo nabycia/zbycia akcji saldo pozostałych transakcji finansowych saldo odsetek zapłaconych/narosłych saldo pozostałych należności/zobowiązań wynik pozostałych jednostek podsektora pozozstałe dostosowania =Wynik po ds e kto ra lo kalne go ( ES A 95) Wynik po ds e kto ra ube zp.s po ł. ( s prawo zd.z wyk.budże tu) Wyni k po ds e kto ra ube zp.s po ł. (me t.kraj., trans m.es A) saldo pożyczek udzielonych/spłaconych saldo nabycia/zbycia akcji saldo pozostałych transakcji finansowych saldo odsetek zapłaconych/narosłych saldo pozostałych należności/zobowiązań wynik pozostałych jednostek podsektora pozozstałe dostosowania =Wyni k po ds e kto ra ube zp.s po ł. (ES A 95) Źródło: Eurostat, MF, PKO Bank Polski. 7

8 Aneks 2: Przejście z deficytu na zmianę długu (ESA95, :PKB) Deficyt po ds ekto ra centralnego ( ES A95) nabycie netto aktywów finansowych dostosowania ogółem, w tym: zmiana wartości długu denominowanego w walucie obcej niezbilansowanie statystyczne* =Zmiana długu po ds ekto ra centralnego ( ES A95) Dług po ds ekto ra ( ES A95) *m.in.rachunku kapitałowego i finansowego Deficyt po ds ekto ra lo kalnego ( ES A95) nabycie netto aktywów finansowych dostosowania ogółem, w tym: zmiana wartości długu denominowanego w walucie obcej niezbilansowanie statystyczne* =Zmiana długu po ds ekto ra centralnego ( ES A95) Dług po ds ekto ra ( ES A95) *m.in.rachunku kapitałowego i finansowego Deficyt po ds ekto ra ub.s po ł. ( ES A95) nabycie netto aktywów finansowych dostosowania ogółem, w tym: zmiana wartości długu denominowanego w walucie obcej niezbilansowanie statystyczne* =Zmiana długu po ds ekto ra centralnego ( ES A95) Dług po ds ekto ra ( ES A95) *m.in.rachunku kapitałowego i finansowego Źródło: Eurostat, PKO Bank Polski. Aneks 3: Przejście z długu publicznego (met.kraj.) na dług sektora instytucji rządowych i samorządowych (ESA95) Dług publiczny ( met.kraj.) zadłużenie KFD SPW w posiadaniu funduszy umiejscowonych w BGK KFD - nabycie aktywów infrastrukturalnych (PPP) jednostki bad.-rozw przedsiebiorstwa zaliczone do sektora zobowiązania wymagalne przejęcia zadłużenia z tytułu uruchomienia gwarancji płatności początkowe swap =Dług publiczny ( ES A95) Źródło: MF, PKO Bank Polski. 8

9 Notatki: 9

10 Prognozy długoterminowe Sfera realna Źródło: GUS, NBP, MF, PKO Bank Polski, ** popyt krajowy z wyłączeniem zapasów, na koniec okresu Realny PKB (% r/r) 6,2 6,8 5,1 1,6 3,9 4,5 1,9 1,3 2,8 3,4 Popyt krajowy (% r/r) 7,3 8,7 5,6-1,1 4,6 3,6 -,2 -,1 2,9 5,3 Spożycie indywidualne (% r/r) 5, 4,9 5,7 2,1 3,2 2,6,8,5 1,9 3,3 Inwestycje w środki trwałe (% r/r) 14,9 17,6 9,6-1,2 -,4 8,5 -,8,6 5,5 1, Sprzedaż krajowa (pkt. proc.)** 7, 7,2 6,9 1,4 2,7 3,2,5,3 2,3 4,2 Zapasy (pkt. proc.),4 1,7-1,1,5 2,,7 -,6 -,3,5 1, Eksport netto (pkt. proc.) -1,1,1 -,6 2,7 -,7,7 2, 1,4, -1,8 Produkt potencjalny (% r/r) 5,1 4,8 5,9 5,5 3,3 3,1 2,5 2,9 2,5 2,6 Nominalny PKB (mld PLN) Rynek Pracy Stopa bezrobocia BAEL (%) 12,2 8,5 6,7 8,5 9,3 9,7 1,1 1,5 1,4 9,6 Pracujący BAEL (% r/r) 3,6 4,2 3, -,7,1,4,1,,7 1,4 Płace nominalne (% r/r) 4,9 7,9 1,1 5,4 3,9 5,6 3,7 2,9 3,6 4,9 St. akt. zawodowej (%) 54,1 54,1 54,7 55,1 55,4 55,7 56, 56,2 56,4 56,6 ULC (% r/r) -1, -1,9 -,7 2,6 2,2 5,6 1,9 1,2 1,3 2,7 Wydajność pracy (% r/r) 4,5 5,2 3,9 1,2 2,7 2,3 1,8 1,7 2,2 2,2 Ludność 15+ wg BAEL (% r/r),1,1 -,1,4-1,7,1,1,3,2,2 Procesy inflacyjne Inflacja CPI (% r/r) 1,4 4, 3,3 3,5 3,1 4,6 2,4 1,4 2,3 2,6 Wkład cen żywności (pkt. proc.),5 2,1,8,8,9 1,1,9,6,8,7 Wkład cen energii (pkt. proc.),5 1,1,8 1,1 1,3 1,7,7 -,2,2,4 Wkład inflacji bazowej (pkt. proc.),4,8 1,7 1,5,9 1,8,8,9 1,3 1,4 Inflacja bazowa (% r/r),7 1,3 2,8 2,6 1,6 3,1 1,4 1,6 2,2 2,4 Deflator PKB (% r/r) 1,5 3,9 3,1 3,7 1,4 3,2 2,5 1,2 2,3 3, Agregaty monetarne Podaż pieniądza M3 (mld PLN) 495,3 561,6 666,2 72,2 783,6 881,5 921,4 967,7 12,1 194,3 Podaż pieniądza M3 (% r/r) 16, 13,4 18,6 8,1 8,8 12,5 4,5 5, 5,4 7,3 Podaż pieniądza M3 realnie (% r/r) 14,8 1,6 13,8 4,4 6,1 7,8 2,1 3,9 3,2 4,8 Kredyty ogółem (mld PLN) 364,4 473,4 648,1 79,6 776,8 894,7 98, 949, 13,1 178, Kredyty ogółem (% r/r) 23,1 29,9 36,9 9,5 9,5 15,2 1,5 4,5 5,7 7,5 Depozyty ogółem (mld PLN) 433, 494,2 591,5 655,1 714,9 794,6 841,7 882,6 94,2 14,7 Depozyty ogółem (% r/r) 14, 14,1 19,7 1,8 9,1 11,1 5,9 4,9 6,5 6,9 Bilans płatniczy Rachunek obrotów bieżących (% PKB) -3,8-6,2-6,6-3,9-5,1-5, -3,7-1,8,7-3,9 Bilans handlowy (%PKB),1-4,5-5,8-1,8,5,7-1,4,6,4-1, Bezpośrednie inwestycje zagr. (% PKB) 3,2 4,3 1,9 2, 1,4 2,4 1,1 1, 2, 2,3 Polityka fiskalna Deficyt fiskalny (% PKB, ESA95) -3,6-1,9-3,7-7,5-7,9-5, -3,9-4,5-4,5-4,3 Saldo pierwotne (% PKB, ESA 95) -1,,4-1,5-4,8-5,2,3-1,1-1,6,1,1 Deficyt strukturalny (% PKB) -5,8-5,7-5,2-5,9-6,8-5,3-3,,9-3,7-3,7 Dług publiczny (% PKB, ESA 95) 47,7 45, 47,1 5,9 54,9 56,2 55,6 59,6 52,9 54, Polityka pieniężna Stopa referencyjna NBP (%) 4, 5, 5, 3,5 3,5 4,5 4,25 2,5 3, 4, Realna st. proc. defl. CPI (%) 2,62 1,4 1,67,,35 -,13 1,83 1,13,69 1,41 Realna st. proc. defl. infl. baz. (%) 3,31 3,68 2,19,95 1,94 1,39 2,84,91,84 1,56 Stopa rez. obowiązkowej (%) 3,5 3,5 3,5 3, 3, 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5 REER defl. CPI (% r/r) -1,7,9-6,9 21,5-7,5 1,7 1,4 1,3,8 -,1 Niniejszy materiał ma charakter wyłącznie informacyjny oraz nie stanowi oferty w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny. Informacje zawarte w niniejszym materiale nie mogą być traktowane, jako propozycja nabycia jakichkolwiek instrumentów finansowych, usługa doradztwa inwestycyjnego, podatkowego lub jako forma świadczenia pomocy prawnej. PKO BP SA dołożył wszelkich starań, aby zamieszczone w niniejszym materiale informacje były rzetelne oraz oparte na wiarygodnych źródłach. PKO BP SA nie ponosi odpowiedzialności za skutki decyzji podjętych na podstawie informacji zawartych w niniejszym materiale. Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna, ul. Puławska 15, Warszawa; Sąd Rejonowy dla m. St. Warszawy, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego numer KRS 26438; NIP: , REGON: ; Kapitał zakładowy (kapitał wpłacony) 1 25 PLN. 1