Jak uchronić dziecko przed zagrożeniami? oprac.: E. Kierzkowska i H. Muzyk PPP w Pyskowicach

Transkrypt

1 Jak uchronić dziecko przed zagrożeniami? oprac.: E. Kierzkowska i H. Muzyk PPP w Pyskowicach

2 Każda forma uzależnienia jest szkodliwa niezależnie od tego czy narkotykiem jest alkohol, morfina czy idea Carl Gustaw Jung

3 I. ALKOHOL PAMIĘTAJ! Alkohol to środek oszałamiający, który toruje drogę narkotykom! Badania potwierdzają, że coraz więcej młodzieży pije nie tylko piwo i wino, ale również wódkę. Większość 13-, 15-latków ma już za sobą pierwsze kontakty z alkoholem. Alkohol towarzyszy naszym dzieciom na każdym kroku: * pije się w domu (okazjonalnie) podczas wielu uroczystości rodzinnych, * młodzież pije na prywatkach, * w kawiarniach, pubach, nawet w parku W wielu przypadkach, każde spotkanie towarzyskie młodych ludzi jest okazją do napicia się.

4 Dlaczego nasze dzieci sięgają po alkohol? my, dorośli, sami nie dajemy im dobrego przykładu młodzież w ten sposób chce zamanifestować swoją niezależność i bunt wobec dorosłych, pozornie, wydaje się im, że alkohol działa pobudzająco, rozweselająco i ułatwia nawiązywanie kontaktów, młodzi ludzie ulegają presji rówieśników i sięgają po kieliszek lub chcą im zaimponować, wydaje się, że alkohol uśmierza ból, łagodzi cierpienie, likwiduje problemy.

5 Bądź dobrym rodzicem i dbaj o to, aby Twoje dziecko nie piło. 1. Rozmawiaj z dzieckiem o alkoholu i narkotykach, udziel mu rzeczowej i uczciwej informacji, nie strasz, nie moralizuj. 2. Naucz się uważnie słuchać dziecka, staraj się okazać zrozumienie, zainteresowanie zamiast pouczać. 3. Pomóż dziecku dobrze czuć się z samym sobą okaż mu akceptację szacunek, licz się z jego zdaniem. 4. Pomóż dziecku wykształcić jasny system wartości rozróżnienie dobra i zła to drogowskazy w sytuacji obrony przed negatywnym wpływem otoczenia. 5. Pomóż dziecku radzić sobie z naciskiem kolegów grupy rówieśnicze mają wielki wpływ na jednostki. 6. Ustal jasno zasady dotyczące alkoholu i narkotyków powiedz jasno, że nie wolno im pić, palić, zażywać narkotyków, ustal, jakie będą konsekwencje łamania tych zasad, dostosuj je do wieku dziecka. 7. Zachęcaj dzieci do zajęć zdrowych i twórczych w wielu z nich Ty także możesz uczestniczyć. 8. Porozmawiaj z rodzicami innych dzieci, gdy Twoje dziecko wybiera się na prywatkę sprawdź, czy nie będzie tamalkoholu. 9. Przygotuj się do sytuacji, w której dziecko wypije, to może się zdarzyć, naucz się rozpoznawać oznaki wskazujące na to, że dziecko zaczęło eksperymentować z alkoholem. Czy wiesz, na co Twoje dziecko wydaje pieniądze? 10. Bądź dobrym przykładem, postępuj zgodnie z zasadami. Dzieci są dobrymi obserwatorami. Jeżeli sam nadużywasz alkoholu to tak jakbyś powiedział dziecku, że jest to normalne zachowanie.

6 Sygnały ostrzegawcze, czyli co powinno zaniepokoić rodziców: dziecko zaczyna opuszczać lekcje, dostawać gorsze stopnie i gorzej sprawować się w szkole, źle sypia i skarży się na złe samopoczucie, zmiany nastroju, ma grono nowych kolegów, którzy wyglądają na pijących lub zażywających narkotyki, wyczuwasz u dziecka zapach alkoholu, dziecko zaczyna Cię okłamywać albo nie chce powiedzieć, gdzie było i co robiło.

7 Co zrobić, jeśli już dziecko zaczęło pić? PAMIĘTAJ! Nie bagatelizuj problemu nawet niewielkie ilości alkoholu, niegroźne dla dorosłych mogą uszkadzać procesy rozwojowe dzieci i młodzieży. Nie wpadaj w panikę, nie krzycz, nie rób awantur. Spokojnie porozmawiaj z dzieckiem powiedz, dlaczego cię to martwi i czego się obawiasz, powiedz dziecku, co wiesz na temat alkoholu i tego jak wpływa na rozwój młodego człowieka, dokładnie wyjaśnij, dlaczego alkohol jest szkodliwy szczególnie dla dzieci i nastolatków, wytłumacz jak łatwo i niezauważalnie popada się w nałóg. Jeśli nadal masz poważne wątpliwości i obawy porozmawiaj ze specjalistami: psychologiem, lekarzem czy z pedagogiem w szkole.

8 II. NARKOTYKI Kontakt z narkotykami może przydarzyć się każdemu dziecku, także Twojemu. Narkotyki stają się dostępne wszędzie: na ulicy, w szkole, w dyskotece, na prywatce itp. Stanowią one realne niebezpieczeństwo i mogą zagrażać zdrowiu i życiu także Twojej córki lub syna.

9 PRZYCZYNY SIĘGANIA PO NARKOTYKI napięcia i konflikty w rodzinie, brak akceptacji ze strony rodziców, nauczycieli, rówieśników, poświęcanie przez dorosłych zbyt mało uwagi dzieciom i ich problemom, szczególnie w okresie dojrzewania, przeciążanie nauką, zbyt wysokie wymagania i aspiracje, ciekawość młodego człowieka powodowana chęcią spróbowania czegoś zakazanego, niedostateczna wiedza o skutkach zażywania narkotyków.

10 Dbajmy o to, aby nasze dziecko czuło się kochane. Starajmy się: okazywać dziecku ciepło i czułość, rozmawiać, nie unikać trudnych tematów, słuchać uważnie i nie lekceważyć jego problemów, nie oceniać, nie krytykować, nie stawiać zbyt wysokich wymagań, doceniać starania i chwalić postępy, pomagać uwierzyć w siebie, zawsze wiedzieć gdzie jest i co robi Twoje dziecko, poznawać znajomych swojego dziecka, wyrażać zdecydowanie negatywną postawę wobec narkotyków.

11 SYGNAŁY OSTRZEGAWCZE czyli co powinno zaniepokoić rodziców Pierwsze próby z narkotykami młody człowiek potrafi starannie ukryć. Jednak im bardziej się uzależnia, tym objawy choroby są bardziej widoczne.

12 ZMIANY W ZACHOWANIU nagłe zmiany nastroju i aktywności, okresy ożywienia, przeplatane zmęczeniem i ospałością, nadmierny apetyt lub brak apetytu, pogorszenie ocen, wagary, konflikty z nauczycielami, niechęć do rozmów, zamykanie się, izolowanie od domowników, bunt, łamanie ustalonych zasad, napady złości, agresja, nagła zmiana grona przyjaciół na inne, niewytłumaczone spóźnienia, późne powroty lub też noce poza domem, częste wietrzenie pokoju, używanie kadzidełek i odświeżaczy powietrza, tajemnicze, krótkie rozmowy telefoniczne, nagłe wyjścia, kłamstwa, wynoszenie wartościowych przedmiotów z domu.

13 ZMIANY W WYGLĄDZIE nowy styl ubierania się, spadek ciężaru ciała, częste przeziębienia, przewlekły katar, bóle różnych części ciała, zaburzenia pamięci i toku myślenia, bełkotliwa mowa, nietypowa, słodka, woń oddechu, przekrwione oczy, zwężone lub rozszerzone źrenice, brak zainteresowania swoim wyglądem, nieprzestrzeganie zasad higieny, ślady na ciele po ukłuciach.

14 NARKOTYKI LUB PRZYBORY DO ICH UŻYWANIA fifki, fajki, bibułki papierosowe, małe, foliowe torebeczki z proszkiem, tabletkami, kryształkami lub suszem, białe lub kolorowe pastylki z wytłoczonymi wzorami, kawałki opalonej folii aluminiowej, słoiki, tuby, foliowe torby z klejem, leki bez recepty, igły, strzykawki.

15 CO ZROBIĆ, JEŚLI JUŻ DZIECKO SIĘGNIE PO NARKOTYKI? PAMIĘTAJMY, że jednym z objawów choroby jest brak motywacji do leczenia. Musimy, zatem uzbroić się w cierpliwość. Nie uda się niczego osiągnąć krzykiem, przemocą, działaniem pospiesznym i nerwowym. NALEŻY: spokojnie porozmawiać z własnym dzieckiem, zastanowić się, dlaczego dziecko sięga po narkotyki, jakie są tego powody i czy możemy je zmienić, działać, szukać pomocy u specjalistów, stosować zasadę ograniczonego zaufania staraj się zawsze wiedzieć gdzie jest i co robi Twoje dziecko.

16 III. AGRESJA I PRZEMOC Fala agresji i przemocy wśród dzieci i młodzieży rozprzestrzenia się i nasila. Najpowszechniejszym zagrożeniem, jakie niesie codzienny pobyt dziecka, młodzieży na ulicy czy w szkole, jest agresja i przemoc ze strony rówieśników lub starszych kolegów. Przyczyny tego zjawiska są bardzo złożone, ale nie można zaprzeczyć, że wychowanie dziecka zaczyna się w domu. Demoralizacja młodego człowieka nie staje się z dnia na dzień. To długotrwały proces, który może prowadzić do przestępczości.

17 Wiele jest przyczyn agresji i przemocy. Możemy ich szukać w rodzinie, szkole, grupie rówieśniczej, we wpływie mediów (w tym internetu). Wiele czynników ryzyka ma wpływ na psychikę a w konsekwencji na zachowanie. PAMIĘTAJ! Główny obowiązek wychowania dziecka spoczywa na rodzicach. Szkoła, a także środowisko, w którym się dziecko wychowuje, powinno wspierać te działania, ściśle współpracując z rodzicami.

18 Czynniki zaistniałe w rodzinie, negatywnie wpływające na dziecko: brak czasu na utrzymywanie kontaktu z dziećmi i aktywne uczestniczenie w rozwiązywaniu ich codziennych problemów, młody człowiek staje się samotny i opuszczony szuka jakiejkolwiek grupy dającej poczucie bezpieczeństwa i akceptacji, autorytetem przestaje być dom i uznawany system wartości, brak jednoznacznego przekazu ze strony rodziców co jest dobre, a co złe, agresja stosowana przez rodziców w stosunku do dziecka (groźby, krzyki, kary cielesne), zaistniałe kryzysy domowe, takie jak: alkoholizm, rozwód, przemoc w rodzinie, przyzwolenie ze strony rodziców na stosowanie przez dziecko zachowań agresywnych wobec innych.

19 Co zrobić, aby nasze dzieci unikały zagrożeń i nie stały się ofiarami czy też sprawcami przestępstwa? 1. Bądź dla swoich dzieci wzorem prawidłowego zachowania i postępowania. 2. Zawsze zwracaj uwagę na zachowanie swoich dzieci i ich przyjaciół. 3. Sprawuj kontrolę nad tym, co Twoje dziecko robi w szkole i poza nią. 4. Reaguj natychmiast na pierwsze negatywne zachowania swojego dziecka. 5. Nie bądź obojętny na agresywne zachowanie innych daj przykład takich reakcji. 6. Tłumacz dziecku, co jest dobre, a co złe, czego na pewno nie należy robić. 7. Ogranicz negatywny wpływ mediów na dziecko. Zwracaj uwagę, jak długo Twoje dziecko korzysta z internetu. 8. Traktuj swoje dziecko poważnie i nie bagatelizuj jego problemów. Znajdź czas na rozmowy z własnym dzieckiem. 9. Naucz swoje dziecko prosić o pomoc, jeśli je ktoś zaczepia, czy atakuje. Nigdy jednak nie namawiaj dziecka, aby broniło swojej własności za wszelką cenę. Nie miej pretensji, gdy utraci wartościowe przedmioty w wyniku przestępstwa. Powtarzaj dziecku, że jego zdrowie i bezpieczeństwo są dla Ciebie najważniejsze. 10. Ucz dziecko, że nigdy nie powinno wdawać się w rozmowę z obcymi i powinno ignorować wszelkie zaczepki, a w chwili niebezpieczeństwa ma prawo łamać zasady dobrego wychowania, np. odmawiając, krzycząc, kopiąc, gryząc napastnika. To jest jego prawo do obrony.

20 LEPIEJ ZAPOBIEGAĆ NIŻ LECZYĆ Bądź dobrym rodzicem i dbaj o to, aby Twoje dziecko było dobrze i mądrze wychowywane. PAMIĘTAJ! Nie bagatelizuj problemu. To my, dorośli, ponosimy pełną odpowiedzialność za zachowanie dziecka. Nie tylko za jego postępy w nauce, ale również za relacje między naszym dzieckiem a rówieśnikami i innymi osobami, a także za jego bezpieczeństwo.

21 IV. SEKTY SEKTA zaliczana jest do nowej generacji uzależnień, które wraz z uzależnieniem od komputera (na poziomie gier), muzyki (np. techno), stanowi ogromne zagrożenie, w szczególności dla dzieci i młodzieży. Istnieje wiele definicji sekty. Definicja religioznawcza, według Dominikańskiego Ośrodka Informacji o Sektach i Nowych Ruchach Religijnych, definiuje sektę jako małą grupę religijną, która oderwała się od kościoła fundamentalnego i stworzyła własną doktrynę.

22 PAMIĘTAJ! Nie każda grupa religijna jest sektą. Działalność grupy religijnej, którą możemy nazwać sektą, zawsze ma charakter destrukcyjny. Sekty narażają na szwank godność i moralność, zdrowie psychiczne i fizyczne, a nawet życie swoich członków. Sekta destrukcyjnie (niszcząco) działa na: osobowość poszczególnych ludzi, którzy należą do sekty, rodzinę poprzez utrudnianie swoim członkom kontaktów z nią lub też propagując życie poza małżeństwem, społeczeństwo. W sektach łamane są podstawowe prawa człowieka: prawo do życia, prawo do opieki medycznej, prawo do nauki, prawo do posiadania rodziny.

23 Dlaczego nasze dzieci są łatwymi zdobyczami dla sekt? szukają własnej drogi do Boga, buntują się przeciw dorosłym, chcą zamanifestować własną dorosłość, nie czują się dostatecznie odrębni i samowystarczalni by podołać trudnościom życia, czują się samotni, niezrozumiani przez otoczenie, przeżywają kryzys.

24 Jak rozpoznać sektę? już pierwszy kontakt z grupą otworzył całkowicie nowe widzenie świata, obraz świata jest bardzo prosty i wyjaśnia każdy problem, w grupie można znaleźć wszystko, czego do tej pory na próżno się szukało, grupa ma mistrza, przywódcę, ojca, guru bądź największego myśliciela, który posiadł całą prawdę i często jest czczony jak Bóg, świat zmierza nieuchronnie ku katastrofie i tylko grupa wie, jak go ratować grupa jest elitą. Pozostali ludzie są chorzy i zagubieni; jeżeli nie staną się członkami grupy, nie będą mogli ich uratować, grupa odrzuca naukę w szkołach i uczelniach; jedynie nauka grupy jest uważana za wartościową, grupa odrzuca racjonalne myślenie jako negatywne i nieoświecone, krytyka osób z zewnątrz jest dowodem na to, że grupa ma rację, grupa uważa siebie za prawdziwą rodzinę lub wspólnotę, grupa chce, by wszelkie dawne relacje rodziną, przyjaciółmi i środowiskiem zostały zerwane, ponieważ przeszkadzają w rozwoju, grupa oddziela się od reszty świata poprzez ubiór, pożywienie, własny hermetyczny język, ograniczanie swobody w relacjach międzyludzkich, grupa żąda ścisłego posłuszeństwa regułom.

25 Sygnały ostrzegawcze, czyli co powinno zaniepokoić rodziców: 1. Zmiana słownictwa i ubioru dzieci zaczynają mówić nowym językiem. Używają określeń i pojęć, których wcześniej nie używały. Zmieniają styl ubierania się. 2. Młody człowiek wykazuje nadwrażliwość. Staje się bardziej drażliwy i wrażliwszy na uwagi innych odnoszące się do niego i do grupy, pod wpływem, której się znajduje. 3. Zmiana nastroju dziecka. Częste wpadanie z radości w smutek. Taki stan sygnalizuje coraz większe uzależnienie dziecka od grupy. 4. Rezygnacja z własnego ja, czyli z tego, co było dotąd ważne. Wszystkie decyzje podporządkowane są i poddane ocenie grupy (sekty). 5. Ucieczka przed rzeczywistością. Ciągły lęk, obawa, upatrywanie we wszystkim i we wszystkich wroga grupy, do której należy. 6. Grupa staje się wszystkim. Członek grupy nieustannie chce o niej mówić. Wychwala panującą w niej jedność, braterstwo i miłość. W wypowiedziach zauważyć można brak jakiegokolwiek krytycyzmu, rzeczowej oceny.

26 Co możemy zrobić, jeśli nasze dziecko, ktoś bliski lub znajomy został dotknięty problemem sekt? ważne jest szybkie i kompetentne działanie ze strony rodziców i przyjaciół, należy jak najszybciej skontaktować się z ośrodkiem lub z osobami kompetentnymi do udzielenia rady i pomocy, należy zebrać dokładne informacje o grupie, do której Wasze dziecko zamierza należeć, nie należy ulegać działaniom grupy, to może narazić Was na bezustanne nękanie z jej strony, destrukcyjne grupy często żądają od swoich członków pieniędzy; koniecznie należy zebrać informacje dotyczące prawno- majątkowych skutków wstąpienia Waszego dziecka do sekty; nie wolno dawać pieniędzy, nie należy oddawać dziecku żadnych oryginalnych dokumentów. Urzędy mogą uwierzytelnić kopię na podstawie oryginału, konieczne jest utrzymywanie kontaktu z dzieckiem; rodzice mają do tego prawo, należy przyjąć jednoznacznie negatywną postawę wobec grupy. jednocześnie bardzo ważne jest okazywanie sympatii i wsparcia dziecku, które jest ofiarą sekty poddawaną nieustannie manipulacji.

27 Na zakończenie Dwa najważniejsze elementy w wychowaniu dziecka to: USTALENIE JASNO OKREŚLONYCH ZASAD, KTÓRYCH NARUSZANIE BĘDZIE MIAŁO SWOJE KONSEKWENCJE CZUŁE, BEZWARUNKOWE I DELIKATNE KOCHANIE DZIECKA Czynniki chroniące przed uzależnieniami: 1. Silna więź z rodzicami 2. Zainteresowanie nauką, hobby 3. Regularne praktyki religijne 4. Skłonność do szanowania norm społecznych, prawa, wartości, autorytetów.