Uregulowania prawne rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2013 r. Istotą pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielanej uczniom ma być:

Transkrypt

1 Uregulowania prawne rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2013 r. dotyczące udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. Oferta pomocy psychologiczno-pedagogicznej "jak najbliżej ucznia", tzn. w środowisku jego nauczania i wychowania - w przedszkolu, szkole, placówce i środowisku rodzinnym (poprzez działania wpierające rodziców). Umożliwienie organizowania tej pomocy w sposób uwzględniający specyfikę pracy przedszkola, szkoły, placówki i pozytywnie zweryfikowane w praktyce już wcześniej stosowane w nich rozwiązania organizacyjne. Zapewnienie uczniom lepszej opieki poprzez większą elastyczność procedur i zmniejszenie ilości niezbędnej dokumentacji. Istotą pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielanej uczniom ma być: rozpoznawanie i zaspokajanie ich indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych; rozpoznawanie ich indywidualnych możliwości psychofizycznych wynikających ze specjalnych potrzeb edukacyjnych.

2

3 Uczeń z niepełnosprawnością Uczeń z niepełnosprawnością to uczeń z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego, który z uwagi na zaburzenia i odchylenia rozwojowe o zróżnicowanej etiologii, wymaga zastosowania specjalnej organizacji procesu edukacyjnego w zakresie: organizacji warunków technicznych, metod i środków stosowanych w procesie dydaktycznym, kształtowania relacji społecznych, współpracy ze środowiskiem rodzinnym. Specyficzne trudności w uczeniu się Zgodnie z zapisem zawartym w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych, przez specyficzne trudności w uczeniu się, należy rozumieć: trudności w uczeniu się odnoszące się do uczniów w normie intelektualnej, którzy mają trudności w przyswajaniu treści nauczania, wynikające ze specyfiki ich funkcjonowania percepcyjno-motorycznego i poznawczego, nieuwarunkowane schorzeniami neurologicznymi. W szczególności chodzi tu o dysleksję, dysgrafię, dysortografię i dyskalkulię. Niepowodzenia edukacyjne Wyraźne rozbieżności między celami edukacji a osiągnięciami szkolnymi uczniów oraz kształtowanie się negatywnego stosunku wobec wymagań szkoły. Inaczej (J. Konopnicki), to stan, w jakim znalazło się dziecko na skutek niemożności sprostania wymaganiom szkoły. Przejawy najbardziej ewidentne: drugoroczność, wieloroczność, wypadnięcie z systemu. Choroba przewlekła Za chorobę przewlekłą uznaje się takie zaburzenia i odchylenia od normy, które posiadają jedną lub więcej z następujących cech charakterystycznych: są trwałe, spowodowane są przez nieodwracalne zmiany patologiczne, wymagają specjalnego postępowania rehabilitacyjnego, wymagają długotrwałego leczenia, długiego nadzoru, obserwacji czy opieki.

4 Zaburzenie komunikacji językowej Grupa ekspresji językowej - dzieci, którzy słyszą i rozumieją mowę, jednak nie mogą jej używać i do ekspresji potrzebują alternatywnych form języka. Do tej grupy należeć mogą osoby z normą intelektualną, ale i z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim, umiarkowanym lub znacznym, z mózgowym porażeniem dziecięcym, z autyzmem, z całkowitą afazją ruchową wrodzoną lub nabytą np. w konsekwencji wypadku. Grupa języka alternatywnego - dzieci mają problem zarówno z rozumieniem mowy jak też z językową ekspresją werbalną. W celu porozumiewania się z nimi językowo, trzeba ustanowić język alternatywny: formę komunikacji, dzięki której nauczą się rozumieć przekaz innych i na bazie tej umiejętności same zaczną jej używać. Szczególnymi przedstawicielami tej grupy są niesłyszący, jednak dla nich opracowano odrębne metody. Tu mówimy raczej o osobach, u których sam zmysł słuchu działa prawidłowo, a zaburzenia rozumienia spowodowane są innymi czynnikami. Dotyczy to osób z autyzmem, z zaburzeniami przetwarzania słuchowego, jak np. w afazji sensorycznej, w głębszym upośledzeniu umysłowym. W tej grupie są też uczniowie niesłyszący z niepełnosprawnością ruchową, którzy nie mogą korzystać z tradycyjnych metod surdopedagogiki. Grupa wsparcia językowego - są w niej dzieci i młodzież, które rozumieją mowę i podejmują próby mówienia, jednak przekaz werbalny nie jest zrozumiały i adekwatny do potrzeb oraz możliwości poznawczych i społecznych. Dla nich język alternatywny ma stanowić uzupełnienie lub wsparcie języka mówionego. Dla tych, którzy wciąż uczą się mowy i języka (mają zajęcia logopedyczne polegające na wywoływaniu i korygowaniu głosek, sylab, słów, zdań), ma stać się rusztowaniem dla tej umiejętności, ułatwić i udrożnić naukę. Niedostosowanie społeczne Dzieci i młodzież niedostosowane społecznie pozostają w wyraźnej opozycji do wartości społecznych oraz norm obyczajowych, moralnych i prawnych, a skutkiem ich zachowań jest szeroko rozumiana destrukcja istniejącego ładu społecznego. Dla dzieci i

5 młodzieży zagrożonych niedostosowaniem charakterystyczne są powtarzające się i utrwalone wzorce zachowań dyssocjalnych, agresywnych lub buntowniczych, które mogą doprowadzić do przekroczeń norm społecznych i oczekiwań dla danego wieku. Sytuacja traumatyczna Stan psychiczny lub fizyczny wywołany działaniem realnie zagrażających zdrowiu i życiu czynników zewnętrznych (przyroda, ludzie), prowadzący często do głębokich i długo utrzymujących się zmian w funkcjonowaniu człowieka. Zmiany te wyrażają się w zaburzeniach somatycznych i psychicznych. Sytuacja kryzysowa Zbieg zdarzeń, okoliczności i zachowań, które zakłócają normalny tryb funkcjonowania człowieka. Sytuacja kryzysowa może być spowodowana jednym zdarzeniem traumatycznym bądź ujawnić się jako konsekwencje długotrwałych minikryzysów (zaniedbań, konfliktów) w sferze wychowawczej, edukacyjnej, psychologicznej, ekonomicznej, organizacyjnej. Korzystanie z pomocy psychologiczno-pedagogiczna w szkole jest dobrowolne i nieodpłatne. Udzielana jest ona uczniom przede wszystkim w trakcie bieżącej pracy z nimi. Warto zauważyć, że katalog osób mogących udzielać uczniom w szkole pomocy psychologiczno-pedagogicznej nie ma charakteru zamkniętego. W zależności więc od potrzeb mogą jej udzielać również inni specjaliści. To dyrektor placówki odpowiada za organizację pomocy psychologiczno-pedagogicznej uczniom, a pomoc ta musi być dostosowana do realnych potrzeb.

6 A oto wykaz innych form pomocy psychologiczno-pedagogicznej: LP. Rodzaj zajęć Odbiorcy zajęć Podstawa udzielania Prowadzący Ilość Czas pomocy uczestników trwania 1. Zajęcia rozwijające uzdolnienia uczniowie szczególnie rozpoznanie indywidualnej do 8 uczniów. 45 minut. uzdolnieni. Zajęcia te potrzeby objęcia ucznia prowadzi się przy taką formą pomocy. wykorzystaniu aktywnych specjaliści metod pracy. posiadający kwalifikacje, 2. Zajęcia dydaktyczno- uczniowie mający trudności w rozpoznanie indywidualnej do 8 uczniów. 45 minut. wyrównawcze nauce w szczególności w potrzeby objęcia ucznia spełnianiu wymagań taką formą pomocy. edukacyjnych wynikających z specjaliści podstawy programowej, posiadający kwalifikacje, 3. Zajęcia korekcyjno- uczniowie z zaburzeniami i rozpoznanie indywidualnej do 5 uczniów. 60 minut. kompensacyjne odchyleniami rozwojowymi potrzeby objęcia ucznia lub specyficznymi taką formą pomocy. trudnościami w uczeniu się. specjaliści posiadający kwalifikacje, 4. Zajęcia logopedyczne uczniowie z zaburzeniami rozpoznanie indywidualnej do 4 uczniów. 60 minut. mowy, które powodują potrzeby objęcia ucznia zaburzenia komunikacji taką formą pomocy. językowej oraz utrudniają specjaliści naukę. posiadający kwalifikacje,

7 5. Zajęcia socjoterapeutyczne, uczniowie z dysfunkcjami i rozpoznanie indywidualnej, do 10 uczniów. 60 minut. inne zajęcia o charakterze zaburzeniami utrudniającymi potrzeby objęcia ucznia terapeutycznym funkcjonowanie społeczne. taką formą pomocy specjaliści posiadający kwalifikacje odpowiednie do rodzaju prowadzonych zajęć 6. Zajęcia związane z wyborem uczniowie gimnazjum i szkół Rozporządzenie Brak informacji w Brak kierunku kształcenia i zawodu ponadgimnazjalnych. rozporządzeniu Inf. oraz planowaniem kształcenia i kariery zawodowej specjaliści. W przypadku braku doradcy zawodowego w szkole lub placówce dyrektor wyznacza nauczyciela planującego i realizującego zadania z zakresu doradztwa edukacyjnozawodowego. 7. Warsztaty, porady i konsultacje uczniowie, rodzice, potrzeba wg potrzeb wg nauczyciele potrzeb specjaliści.

8 Osobą, do której należy planowanie i koordynowanie udzielania uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej jest wychowawca. 1. Niezwłoczne udzielenie uczniowi tej pomocy w zakresie swoich kompetencji i prowadzonych przez siebie zajęć w trakcie bieżącej pracy z uczniem. 2. Poinformowanie o tym fakcie wychowawcy klasy ( w naszej szkole przyjęta jest forma pisemna, wg obowiązującego wzoru). 1. Wychowawca jeśli stwierdzi taką potrzebę informuje innych nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych lub specjalistów o potrzebie objęcia ucznia pomocą psychologiczno-pedagogiczną w trakcie ich bieżącej pracy z uczniem. 2. W przypadku stwierdzenia, że konieczne jest objęcie ucznia dodatkową pomocą (klasa terapeutyczna, zajęcia specjalistyczne) wychowawca planuje i koordynuje udzielanie tej pomocy, w tym ustala: o o formy udzielania tej pomocy okres ich udzielania,

9 o wymiar godzin, w których poszczególne formy będą realizowane. Planując udzielanie uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej wychowawca klasy współpracuje z rodzicami ucznia lub z nim samym, jeśli jest pełnoletni, a także w zależności od potrzeb z innymi nauczycielami, wychowawcami grup specjalistami prowadzącymi zajęcia z uczniem, poradnią lub innymi osobami, z inicjatywy których pomoc psychologiczno-pedagogiczna może być uczniowi udzielana. O potrzebie objęcia ucznia pomocą psychologiczno-pedagogiczną informuje się jego rodziców albo jego samego jeśli jest już pełnoletni. Natomiast o ustalonych dla niego formach i okresie udzielania tej pomocy, a także wymiarze godzin, w których poszczególne formy będą realizowane, rodzice ucznia lub pełnoletni uczeń informowani są pisemnie ( w szkole przyjeta forma kontraktu pomocowego). Nad tym punktem planowania przez wychowawcę form, okresu i wymiaru godzin zajęć specjalistycznych warto się chwilę zatrzymać. Możliwość zaspokojenia rzeczywistych potrzeb uczniów w kwestii pomocy psychologiczno-pedagogicznej jest iluzoryczna. Oczywiście wychowawca, specjaliści mogą zaplanować określone zajęcia specjalistyczne dla uczniów ale to dyrektor ustala wymiar godzin poszczególnych form udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej, biorąc pod uwagę bardzo ograniczoną ilość godzin, które może przeznaczyć na ich realizację. Będą to przede wszystkim: godziny przeznaczone w arkuszu organizacji na zajęcia z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej; godziny do dyspozycji dyrektora (popularnie zwane godzinami karcianymi ).

10 W praktyce, takie zajęcia jak korekcyjno-kompensacyjne, logopedyczne czy socjoterapeutyczne, będzie można organizować głównie w ramach godzin karcianych, wykorzystując (w dosłownym znaczeniu tego słowa) pracujących już w szkole nauczycieli posiadających dodatkowe uprawnienia (np. polonista logopeda, pedagog szkolny terapeuta itd.). Nauczyciele, specjaliści udzielający uczniowi pomocy psychologiczno pedagogicznej prowadzą dokumentację zgodną z wytycznymi zawartymi w rozporządzeniu MENiS z dnia 19 lutego 2002 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji. Dokumentacja ta, to dziennik zajęć ( w naszej szkole dokument przygotowany przez dyrektora szkoły). W szkole forma dokumentowania pomocy jest także przyjęty kontrakt pomocowy, prowadzony przez wychowawcę klasy. Opracowanie przygotował pedagog szkolny Marlena Działabij Drupka, wykorzystując materiał ze strony oraz przyjęte zasady pracy w LO w Czerwieńsku