Organizacja pomocy psychologiczno pedagogicznej w przedszkolu/szkole. Procedury wprowadzania zmian w zakresie pomocy psychologiczno pedagogicznej.

Transkrypt

1 Małgorzata Pawlik doradca metodyczny dla przedszkoli PCDZN Puławy Organizacja pomocy psychologiczno pedagogicznej w przedszkolu/szkole. Procedury wprowadzania zmian w zakresie pomocy psychologiczno pedagogicznej. Ministerstwo w uzasadnieniu do rozporządzenia wskazuje, iż celem wprowadzenia regulacji jest zapewnienie pomocy psychologiczno-pedagogicznej jak najbliżej dziecka, w środowisku jego nauczania i wychowania. Wdrożenie zmian ma przyczynić się do zwiększenia szans edukacyjnych dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym szczególnie dzieci uzdolnionych, a także zwiększyć efektywność świadczonej pomocy. Konieczność wprowadzenia zmian w tym zakresie wynika również z niepokojących danych pochodzących z Systemu Informacji Oświatowej, które wskazują na wysoki odsetek dzieci i młodzieży wymagających pomocy psychologiczno-pedagogicznej z tendencją wzrostową. Ograniczone możliwości organizacyjno-kadrowe poradni psychologiczno-pedagogicznych spowodowały, że część dzieci i młodzieży nie została objęta stosowną terapią i powinna taką pomoc otrzymać w przedszkolu, szkole lub placówce. Okres przejściowy zmian Okres przejściowy wprowadzanych zmian będzie przypadał na lata W roku szkolnym 2011/2012 nowe regulacje prawne wchodzą do przedszkoli, gimnazjów oraz szkół podstawowych i ponadgimnazjalnych specjalnych oraz ogólnodostępnych, w których zorganizowano oddziały specjalne. To oznacza podjęcie prac związanych z planowaniem organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w tych placówkach już w tym roku szkolnym, na przełomie marca i kwietnia 2011 r. W roku szkolnym 2012/2013 zmiany wejdą do szkół podstawowych i ponadgimnazjalnych. Czas planowania przypadnie na przełomie marca i kwietnia 2012 r. Nowe regulacje prawne zawarte zostały w rozporządzeniach: Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 228 poz. 1487) Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (Dz. U. Nr 228 poz. 1490) Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w specjalnych przedszkolach, szkołach i oddziałach oraz w ośrodkach (Dz. U. Nr 228 poz. 1489) Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 228 poz. 1491)

2 Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych (Dz. U. Nr 228 poz. 1488) Rozporządzenie MEN z dnia 17grudnia 2010 r. w sprawie podstawowych warunków niezbędnych do realizacji przez szkoły i nauczycieli zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych oraz programów nauczania (Dz. U. Nr 6 poz.23) Informacje ogólne Zespoły orzekające w publicznych poradniach psychologiczno pedagogicznych mogą wydać dla ucznia: 1) orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego - dla dzieci młodzieży niepełnosprawnej oraz niedostosowanej społecznie, wymagającej stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy, 2) orzeczenie o potrzebie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego - dla dzieci, których stan zdrowia uniemożliwia lub znacznie utrudnia uczęszczanie do przedszkola lub oddziału przedszkolnego zorganizowanego w szkole podstawowej, 3) orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania - dla dzieci i młodzieży, których stan zdrowia uniemożliwia lub znacznie utrudnia uczęszczanie do szkoły, 4) orzeczenie o potrzebie zajęć rewalidacyjno wychowawczych - dla dzieci i młodzieży upośledzonych umysłowo w stopniu głębokim, 5) opinie o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka od chwili wykrycia niepełnosprawności do podjęcia nauki w szkole, 6) opinie w innych sprawach związanych z kształceniem i wychowaniem dzieci i młodzieży np. specyficznych trudności w uczeniu się Na podstawie rozporządzenia MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 228 poz. 1487); Pomoc psychologiczno pedagogiczna jest udzielana i organizowana uczniom, którzy uczęszczają do przedszkoli, szkół i placówek (wskazanych w ), ich rodzicom i nauczycielom. Korzystanie z pomocy psychologiczno pedagogicznej jest dobrowolne i nieodpłatne. Pomoc psychologiczno pedagogiczna udzielana uczniowi polega na rozpoznawaniu i zaspakajaniu indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych ucznia oraz rozpoznawaniu indywidualnych możliwości psychofizycznych ucznia, które wynikają w szczególności: 1) z niepełnosprawności, 2) z niedostosowania społecznego, 3) z zagrożenia niedostosowaniem społecznym, 4) ze szczególnych uzdolnień, 5) ze specyficznych trudności w uczeniu się, 6) z zaburzeń komunikacji językowej, 7) z choroby przewlekłej, 8) z sytuacji kryzysowych lub traumatycznych, 9) z niepowodzeń edukacyjnych, 10) z zaniedbań środowiskowych związanych z sytuacją bytową ucznia i jego rodziny, sposobem spędzania czasu wolnego, kontaktami środowiskowymi, 11) z trudności adaptacyjnych związanych z różnicami kulturowymi lub ze zmianą środowiska edukacyjnego, w tym związanych z wcześniejszym kształceniem za granicą Pomoc psychologiczno pedagogiczna udzielana rodzicom i nauczycielom polega na wspieraniu rodziców i nauczycieli w: - rozwiązywaniu problemów wychowawczych i dydaktycznych, - rozwiązywaniu umiejętności wychowawczych w celu zwiększenia efektywności pomocy psychologiczno pedagogicznej dla uczniów

3 Pomoc psychologiczno pedagogiczną organizuje dyrektor, udziela się jej uczniom, ich rodzicom oraz nauczycielom, pomocy tej udzielają: - nauczyciele, - wychowawcy grup wychowawczych, - specjaliści wykonujący zadania z zakresu pomocy psychologiczno pedagogicznej, w szczególności psycholodzy, pedagodzy, logopedzi, doradcy zawodowi zwani specjalistami. Formy pomocy psychologiczno pedagogicznej udzielanej uczniom: 1) klasy terapeutyczne, 2) zajęcia rozwijające uzdolnienia, 3) zajęcia dydaktyczno wyrównawcze, 4) zajęcia specjalistyczne: korekcyjno kompensacyjne, logopedyczne, socjoterapeutyczne oraz inne zajęcia o charakterze terapeutycznym, 5) zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu oraz planowaniem kształcenia i kariery zawodowej w przypadku uczniów gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych, 6) porady i konsultacje Forma pomocy psychologiczno Charakterystyka pedagogicznej klasy terapeutyczne organizuje się dla uczniów wykazujących jednorodne lub sprzężone zaburzenia, wymagających dostosowania organizacji i procesu do ich specyficznych potrzeb edukacyjnych oraz długotrwałej pomocy specjalistycznej. Klas terapeutycznych nie organizuje się w szkołach specjalnych. Zajęcia w klasach terapeutycznych prowadzą nauczyciele właściwych zajęć edukacyjnych. Nauczanie w klasach terapeutycznych jest prowadzone według realizowanych w danej szkole programów nauczania, z dostosowaniem metod i form ich realizacji do indywidualnych potrzeb rozwojowych edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów. Liczba uczniów w klasie terapeutycznej wynosi do 15. Klasy terapeutyczne organizuje się z początkiem roku szkolnego. Do klas terapeutycznych za zgodą organu prowadzącego szkołę, w ramach posiadanych środków, mogą uczęszczać uczniowie innej szkoły, z uwzględnieniem warunków odległości drogi dziecka z domu do szkoły. Objęcia uczniów nauką w klasie terapeutycznej wymaga opinii poradni psychologiczno pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej. zajęcia rozwijające uzdolnienia organizuje się dla uczniów szczególnie uzdolnionych oraz prowadzi się przy wykorzystaniu aktywnych metod pracy. Liczba uczestników zajęć wynosi do 8. Realizacja Szkoła

4 zajęcia dydaktyczno - wyrównawcze organizuje się dla uczniów mających trudności w nauce, w szczególności w spełnieniu wymagań edukacyjnych wynikających z podstawy programowej kształcenia ogólnego dla danego etapu edukacyjnego. Liczba uczestników zajęć wynosi do 8. szkoła zajęcia specjalistyczne: korekcyjno kompensacyjne organizuje się dla uczniów z zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymi lub specyficznymi trudnościami w uczeniu się. Liczba uczestników zajęć wynosi do 5. zajęcia logopedyczne specjalistyczne: organizuje się dla uczniów z zaburzeniami mowy, które powodują zaburzenia komunikacji językowej oraz utrudniają naukę. Liczba uczestników zajęć wynosi do 4. zajęcia specjalistyczne: socjoterapeutyczne oraz inne o charakterze terapeutycznym organizuje się dla uczniów z dysfunkcjami i zaburzeniami utrudniającymi funkcjonowanie społeczne. Liczba uczestników zajęć wynosi do 10. zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu oraz planowaniem kształcenia i kariery zawodowej w przypadku uczniów gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych porady i konsultacje organizuje się w celu wspomagania uczniów gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalnej w podejmowaniu decyzji edukacyjnych i zawodowych, przy wykorzystaniu aktywnych metod pracy. Zajęcia prowadzą nauczyciele.., specjaliści ale tylko - gimnazjum i - szkoły ponadgimnazjalne Godzina zajęć rozwijających uzdolnienia i zajęć dydaktyczno wyrównawczych trwa 45 min., a godzina zajęć specjalistycznych 60 min. Nauka ucznia w klasie terapeutycznej oraz udział ucznia w zajęciach dydaktyczno wyrównawczych i zajęciach specjalistycznych trwa do czasu: - zlikwidowania opóźnień w uzyskaniu osiągnięć edukacyjnych wynikających z podstawy programowej kształcenia ogólnego dla danego etapu edukacyjnego lub - złagodzenia albo wyeliminowania zaburzeń stanowiących powód objęcia ucznia daną formą pomocy psychologiczno pedagogicznej. Zajęcia rozwijające uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno wyrównawcze oraz zajęcia specjalistyczne prowadzą nauczyciele i specjaliści posiadający kwalifikacje odpowiednie dla rodzaju prowadzonych zajęć. Formy pomocy psychologiczno pedagogicznej udzielanej rodzicom uczniów i nauczycielom w przedszkolu, szkole i placówce: - porady, - konsultacje, - warsztaty, - szkolenia

5 W organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej zwraca uwagę zapis nowego rozporządzenia, który ma wpływ na działania pedagogiczne nauczycieli, zawarte w karcie potrzeb indywidualnych ucznia Nauczyciele, wychowawcy grup wychowawczych oraz specjaliści w przedszkolu, szkole i placówce prowadzą działania pedagogiczne mające na celu: 1) rozpoznanie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów, w tym uczniów szczególnie uzdolnionych oraz zaplanowanie sposobów ich zaspakajania, w tym: a) w przedszkolu obserwację pedagogiczną zakończoną analizą i oceną gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole (diagnoza przedszkolna), b) w klasach I III szkoły podstawowej obserwacje i pomiary pedagogiczne mające na celu rozpoznanie u uczniów ryzyka wystąpienia specyficznych trudności w uczeniu się, c) w gimnazjach i szkole ponadgimnazjalnej doradztwo edukacyjno zawodowe; 2) rozpoznanie zainteresowań i uzdolnień uczniów, w tym uczniów szczególnie uzdolnionych, oraz zaplanowanie wsparcia związanego z rozwijaniem zainteresowań i uzdolnień uczniów. Pomoc psychologiczno pedagogiczna jest udzielana z inicjatywy: - ucznia, - rodziców ucznia, nauczyciela, wychowawcy grupy wychowawczej lub specjalisty, prowadzącego zajęcia z uczniem, - poradni psychologiczno pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej, - asystenta edukacji romskiej, -pomocy nauczyciela Etapy działań przedszkola, szkoły związane z udzielaniem uczniowi pomocy psychologiczno - pedagogicznej 1. Powołanie przez dyrektora zespołu do planowania i koordynowania udzielania pomocy psychologiczno pedagogicznej uczniowi niezwłocznie po: - otrzymaniu orzeczenia lub opinii z PPP, lub - przekazaniu przez nauczyciela lub specjalistę informacji o potrzebie objęcia ucznia pomocą psychologiczno- pedagogiczną. 2. Wyznaczenie przez dyrektora osoby koordynującej pracę zespołu. 3. Spotkanie zespołu w celu założenia karty indywidualnych potrzeb ucznia i ustalenia zakresu, w którym uczeń wymaga pomocy psychologiczno pedagogicznej, określenia zalecanych form, sposobów i okresu udzielania uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej, które są częścią karty. 4. Przekazanie dyrektorowi w/w zaleceń. 5. Ustalenie prze dyrektora formy, sposobów i okresu udzielania pomocy psychologiczno pedagogicznej oraz wymiaru godzin, w których poszczególne formy pomocy będą realizowane, w tym z art. 42 KN. 6. Niezwłoczna informacja pisemna dyrektora do rodziców lub pełnoletniego ucznia o ustalonych formach, sposobach i okresie udzielania pomocy psychologiczno pedagogicznej uczniowi oraz wymiarze godzin, w których poszczególne formy pomocy będą realizowane 7. Opracowanie przez zespół planu działań wspierających dla ucznia na podstawie w/w ustaleń dyrektora; zespoły utworzone dla uczniów mających jednorodne indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne mogą opracować wspólny plan działań wspierających dla tych uczniów. 8. Prowadzenie przez zespół karty indywidualnych potrzeb ucznia. 9. Spotkania zespołu ze zwróceniem uwagi na spotkania dotyczące oceny efektywności pomocy psychologiczno pedagogicznej udzielanej uczniowi. 10. Przedstawianie karty indywidualnych potrzeb ucznia dyrektorowi po każdym spotkaniu. 11. Dołączenie karty do indywidualnej teczki ucznia objętego pomocą psychologiczno- pedagogiczną. 12. Wydanie oryginału karty rodzicowi ucznia lub pełnoletniemu uczniowi po ukończeniu przedszkola/szkoły lub po przejściu ucznia do innego przedszkola/szkoły w dokumentacji pozostaje kopia karty. Za zgodą rodziców lub pełnoletniego ucznia dyrektor przekazuje kopię karty do przedszkola, szkoły lub placówki, do której uczeń został przyjęty.

6 Zespół do spraw planowania i koordynowania udzielania pomocy psychologiczno pedagogicznej uczniowi przedszkola, szkoły, placówki Składa się z nauczycieli oraz specjalistów prowadzących zajęcia z uczniem. Zespół tworzy dyrektor niezwłocznie po: - otrzymaniu orzeczenia lub opinii z PPP, lub - przekazaniu przez nauczyciela lub specjalistę informacji o potrzebie objęcia ucznia pomocą psychologiczno- pedagogiczną. Ma wyznaczonego przez dyrektora koordynatora, jedna osoba może koordynować pracę kilku zespołów. Wykonuje n/w zadania: ustala zakres, w którym uczeń wymaga pomocy psychologiczno pedagogicznej z uwagi na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne, w tym szczególne uzdolnienia, określa zalecane formy, sposoby i okresy udzielania uczniowi pomocy psychologiczno pedagogicznej z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia, także z uwzględnieniem zaleceń zawartych w orzeczeniu lub opinii PPP, planuje działania z zakresu doradztwa edukacyjno zawodowego i sposób ich realizacji w przypadku ucznia gimnazjum i szkoły ponadgmazjalnej, przekazuje dyrektorowi zalecane formy, sposoby i okres udzielania uczniowi pomocy psychologiczno pedagogicznej, zakłada i prowadzi kartę indywidualnych potrzeb ucznia oraz przedstawia ją dyrektorowi po każdym spotkaniu, opracowuje dla ucznia plan działań wspierających, dokonuje wielopoziomowej oceny efektywności pomocy psychologiczno pedagogicznej, podejmuje działania mediacyjne i interwencyjne w sytuacjach kryzysowych, odbywa spotkania, zgodnie z poniższym opisem. Spotkania zespołu Odbywają się w miarę potrzeb. Spotkania zwołuje osoba koordynująca pracę zespołu. W spotkaniach zespołu mogą uczestniczyć rodzice, których o terminie spotkania zespołu informuje dyrektor. W spotkaniach zespołu mogą także uczestniczyć: - na wniosek dyrektora przedstawiciel PPP, w tym poradni specjalistycznej - na wniosek rodzica ucznia inne osoby, w szczególności lekarz, psycholog, logopeda lub inny specjalista. Osoby biorące udział w spotkaniu zespołu są obowiązane do nieujawniania spraw poruszanych na spotkaniu zespołu Terminy spotkań zespołu i podpisy osób biorących udział w poszczególnych spotkaniach zespołu znajdują się w karcie indywidualnych potrzeb ucznia, nie ma więc potrzeby pisać protokołu spotkań. Zadania dyrektora przedszkola, szkoły, placówki Organizuje pomoc psychologiczno pedagogiczną. Tworzy zespół, który planuje i koordynuje udzielanie pomocy psychologiczno pedagogicznej uczniowi. Wyznacza koordynatora prac zespołu lub zespołów.

7 Na podstawie zaleceń zespołu ustala dla ucznia formy, sposoby i okres udzielania pomocy psychologiczno pedagogicznej oraz wymiar godzin, w których poszczególne formy pomocy będą realizowane, w tym z art. 42 KN. Informuje na piśmie rodziców lub pełnoletniego ucznia o ustalonych dla ucznia formach, sposobach i okresie udzielania pomocy psychologiczno pedagogicznej oraz wymiarze godzin, w których poszczególne formy pomocy będą realizowane, niezwłocznie po ustaleniu. W/w ustalenia wpisuje do karty indywidualnych potrzeb ucznia oraz umieszcza datę i podpis. Informuje rodziców o terminie spotkania zespołu. Wnioskuje o udział w spotkaniu zespołu przedstawicieli PPP, w tym poradni specjalistycznej. Przyjmuje przedstawioną przez zespół kartę indywidualnych potrzeb ucznia po każdym spotkaniu zespołu. Decyduje o wcześniejszym zakończeniu udzielania uczniowi danej formy pomocy psychologiczno pedagogicznej na podstawie oceny zespołu dokonanej na wniosek rodziców, pełnoletniego ucznia, nauczyciela prowadzącego zajęcia dydaktyczno wyrównawcze lub zajęcia terapeutyczne, wychowawcy klasy terapeutycznej. Przykładowe czynności koordynatora zespołu Zwołuje spotkanie zespołu, podając cel spotkania. Prowadzi spotkanie. Kieruje pracami zespołu. Przedstawia dyrektorowi zalecane przez zespół formy, sposoby i okres udzielania uczniowi pomocy psychologiczno pedagogicznej wypracowane przez zespół. Dba o wypełnienie karty indywidualnych potrzeb ucznia, w tym po spotkaniu o podpisy osób, które wzięły w nim udział. Przedstawia dyrektorowi kartę indywidualnych potrzeb ucznia po każdym spotkaniu. Pobiera i oddaje kartę z indywidualnej teczki ucznia objętego pomocą psychologiczno- pedagogiczną. Poucza osoby biorące udział w spotkaniu zespołu o obowiązku nieujawniania spraw poruszanych na spotkaniu zespołu (najlepiej na początku spotkania). Nawiązuje kontakty z PPP, organizacjami pozarządowymi oraz innymi instytucjami działającymi na rzecz rodziny, dzieci i młodzieży ustala rozwiązania organizacyjne, jeśli wynika to z planu działań wspierających dla ucznia (ustala czas, miejsce zajęć, ilość osób w grupie...) Podstawy prawne Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (j.t. Dz.U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. nr 148, poz. 991) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. nr 228, poz. 1487) Mgr Małgorzata Pawlik