Strategia kontroli podaży pieniądza (2)

Transkrypt

1 Strategia kontroli podaży pieniądza (2)

2 Jak się ma rzeczywistość do teoretycznych podstaw polityki pieniężnej?

3

4 prezi.com

5 Laurence Meyer s charming memoir A term at the Fed. The book leaves the reader with clear impression: Recent developments in business cycle theory, promulgated by both new classics and new Keynesians, have had close to zero impact on practical policymaking. Meyer s world view would be easy to dismiss as outdated, but it it s not. It is typical of economists who have held top positions in the world s central banks. N. Gregory Mankiw The Macroeconomist as Scientist and Engineer, Journal of Economic Perspectives, American Economic Association, vol. 20(4),, Fall 2006, pages 29-46

6 Hipoteza racjonalnych oczekiwań

7 Hipoteza racjonalnych oczekiwań zakłada, że podejmujemy decyzje tak, jak gdybyśmy doskonale znali mechanizm funkcjonowanie gospodarki. Jesteśmy dzięki temu w stanie ocenić rozkłady prawdopodobieństwa kształtowania się różnych zmiennych (mają więc do czynienia z ryzykiem a nie z niepewnością). Formułujemy nasze prognozy niezależnie od innych dzięki czemu indywidualne błędy tego rodzaju prognoz znoszą się wzajemnie, co sprawia, że ich wypadkowa odzwierciedla najbardziej prawdopodobny bieg przyszłych zdarzeń w gospodarce

8 Jest to dość osobliwe zakładać, że ludzie wiedzą lub zachowują się tak jak gdyby wiedzieli, jak działa mechanizm gospodarki, skoro ekonomiści spierają się o to od dwustu lat. Roger W. Garrison, Hayekian Trade Cycle: A reappraisal, Cato Journal, vol. 6, no. 2 (Fall) 1986, pp

9 Dlaczego hipoteza racjonalnych oczekiwań stała się tak bardzo popularna wśród ekonomistów?

10 ogromna większość ekonomistów doszła do wniosku, że hipoteza racjonalnych oczekiwań może wreszcie przekształcić makroekonomię i teorię finansów w nauki ścisłe. Roman Frydman, Michael B. Goldberg (2013)

11 Nowi klasycy: teoria realnych cykli Hipoteza racjonalnych oczekiwań Koordynacja decyzjii uczestników życia gospodarczego (sprzyjająca utrzymywaniu się równowagi ogólnej) Polityka pieniężna nie jest potrzebna jako instrumentu stabilizowania koniunktury Gospodarka samoczynnie wraca na ścieżkę potencjalnego tempa po szokach np.. technologicznych Wahania tempa wzrostu odzwierciedlają zmiany tempa potencjalnego Pełna elastyczność płac i cen Rynki samoczynnie powracają do równowagi

12 Pieniężne przyczyny cyklu koniunkturalnego M. Friedman: w wyniku celowego zwiększenia podaży pieniądza przez bank centralny pracobiorcy z opóźnieniem orientują się, że inflacja jest wyższa od wcześniej oczekiwanej. R. Lucas: w wyniku celowego (niezapowiadanego) zwiększenia podaży pieniądza firmy z opóźnieniem orientują się, że wzrost cen na produkowane przez nie dobra jest efektem ogólnego wzrostu inflacji.

13 W jakiej sytuacji nieoczekiwany wzrost podaży pieniądza i inflacji mógłby wywołać wzrost produkcji?

14 Gdyby przedsiębiorcy nie czytali gazet i nie analizowali dostępnych powszechnie informacji o gospodarce, ponieważ tylko w takiej sytuacji pozostawaliby dostatecznie długo w (błędnym) przekonaniu, że wzrost cen jest efektem wzrostu popytu na ich produkcję, pomimo że w rzeczywistości byłby to tylko ogólny wzrost inflacji, wywołany przez (podstępny ) bank centralny Paul Krugman, 1994,

15 In the late 1970s Lucas and his disciples worked feverishly, attempting to produce theoretical models in which firms and households can observe stock prices and interest rates, yet still be subject to the kind of rational confusion needed to create booms and slumps. They failed. The theory underlying a rational expectations business cycle just didn t work. Paul Krugman, 1994,

16 The Fed s policy was not concealed; on the contrary, it was subject of highly publicized discussion. Nonetheless, it had massive real effects. When the Fed reversed policy in 1982, however, the economy obediently turned around and began a rapid recovery. Paul Krugman, 1994,

17 Dlaczego szkoła neokeynesowska stała na stanowisku, że należy prowadzić aktywną politykę pieniężną pomimo, że zaakceptowała HRO?

18 Hipoteza racjonalnych oczekiwań Nowi keynesiści Koordynacja decyzji uczestników życia gospodarczego (sprzyjająca utrzymywaniu się równowagi ogólnej) Przydatność polityki pieniężnej jako instrumentu stabilizowania koniunktury Wprawdzie gospodarka samoczynnie wraca na ścieżkę potencjalnego wzrostu, ale występujące w niej nominalne sztywności opóźniają ten proces. Występują odchylenia tempa wzrostu od tempa potencjalnego Niepełna elastyczność płac i cen

19 Nowi keynesiści wzięli pod uwagę, że występuje sztywność płac i cen, jest wiele przykładów świadczących o tym, że nadmierne zaostrzanie polityki pieniężnej powodowało recesję (Romer & Romer 1989). Słowem, wzięli pod uwagę, że polityka pieniężna ma krótkookresowy wpływ na gospodarkę; w krótkim okresie jest wybór pomiędzy inflacją i wzrostem.

20 Przy sztywności cen wzrost podaży pieniądza powoduje wzrost efektywnego popytu Przy sztywności płac wzrost sprzedaży i dochodów firm powoduje wzrost ich zysków

21 Sztywność płac w następstwie zawierania na rynku pracy długoterminowych kontraktów (Fischer 1977, Taylor 1980) Sztywność cen w wyniku występowania kosztów ich zmiany (Rotenberg 1982, Mankiw 1985, Ball & Romer 1990)

22 Hipoteza racjonalnych oczekiwań Teoria dostępnych funduszy pożyczkowych (loanable funds theory) Gospodarka cały czas powraca na ścieżkę potencjalnego wzrostu (procykliczoność wzrostu wynika tylko ze sztywności płac i cen) Przekonanie, że stabilizowanie inflacji wystarczy dla stabilizowania gospodarki

23 Jakie optymistyczne przesłanie niosła z sobą HRO?

24 Koszty dezinflacji są niskie, ponieważ racjonalne oczekiwania eliminują inercję oczekiwań inflacyjnych i żądań płacowych.

25 Sztywność cen, płac i ekstrapolacyjny charakter oczekiwań Charles Bean, Gloablisation and inflation, Bank of England Quarterly Review, 2006 Q4

26 Hipoteza niespójności polityki pieniężnej w czasie

27 Co można nadal przeczytać o polityce pieniężnej w podręcznikach do makroekonomii?

28 Hipoteza niespójności polityki pieniężnej w czasie Także w krótkim okresie nie występuje wybór pomiędzy wzrostem i inflacją Tylko niespodzianki inflacyjne mogą wpłynąć na tempo wzrostu gospodarczego HRO: uczestnicy życia gospodarczego są w stanie przewidzieć, kiedy to się stanie Banki centralne mają skłonność do zwiększania M, by pobudzić wzrost

29 Hipoteza niespójności polityki pieniężnej w czasie Tylko Zapowiadane niespodzianki zmiany inflacyjne w polityce pieniężnej mogą wpłynąć wywierają na wpływ tempo wzrostu na gospodarkę gospodarczego Także Występuje w krótkim okresie krótkookresowy nie występuje wybór pomiędzy wzrostem i inflacją inflacja Co mówią wyniki badań empirycznych? HRO: uczestnicy życia Oczekiwania gospodarczego mają charakter są w stanie przewidzieć, adaptacyjny kiedy to się stanie Banki Niezależne centralne mają skłonność banki centralne do zwiększania nie mają skłonności M, do by wywoływania pobudzić wzrost inflacji

30 Hipoteza niespójności polityki pieniężnej w czasie Oczekiwania są racjonalne Banki centralne mają skłonność do stymulowania wzrostu Tylko nieoczekiwane zmiany w podaży pieniądza wpływają na gospodarkę Wyniki badań empirycznych Oczekiwania są adaptacyjne Banki centralne nie mają skłonności do stymulowania wzrostu Oczekiwane zmiany w polityce pieniężnej wpływają na gospodarkę (inne zdarzają się rzadko)

31 The rational expectations hypothesis does more to hide than to illuminate the process of learning and adaptation that lies at the heart of monetary policy and of much else in economic life. It has put modern monetary economics out of touch with the reality of monetary economies. Peter Howitt, 1999, s. 25

32 Relative to rational expectations, both adaptive expectations and actual human behavior put much weight on current market conditions. This finding will not surprise anyone except people influenced by advanced training in economics. A. Blinder, 2004, s, 82

33 W przypadku polityki pieniężnej problemowi dynamicznej niespójności w czasie zapobiega się w ten sposób, że formułuje się długoterminowe cele polityki pieniężnej (chroniące banki centralne przed pokusą prowadzenia ekspansywnej polityki pieniężnej), a niezależne banki centralne mają swobodę podejmowania dyskrecjonalnych decyzji, by móc te cele skutecznie realizować. Alan Blinder (2001) s. 74

34 There is no good reason to think that you have to force an independent central bank to resist the temptation to engineer a surprise inflation. They have no such temptation Peter Howitt, 1999, s. 22

35 The debate on the time inconsistency and the so-called inflation bias I consider to be over. Blinder, 2006

36 Jaką korzyść przyniosło polityce pieniężnej sformułowanie hipotezy jej dynamicznej niespójności w czasie?

37 t ( U t ) ( U U t t 1 t * )

38 Zwróciła uwagę na konieczność inwestowania w wiarygodność banku centralnego, która umożliwia wykorzystywanie krótkookresowego wyboru pomiędzy wzrostem i inflacją bez ryzyka wywołania trwałego wzrostu oczekiwań inflacyjnych

39 Co umożliwiło zmianę sposobu prowadzenia polityki pieniężnej?

40 After the Great Inflation of the 1970s, the so called Humphrey-Hawkins Act of 1978 was enacted. That required to add price stability to its original post-second war policy target of full employment. This legislative change empowered Paul Volcker, a later Fed chairman, in his courageous assault on double digit inflation Stephen Roach, 2008

41

42 Skuteczne kontrolowanie bazy monetarnej jest praktycznie niemożliwe. Dlaczego w roku 1979 prezes Paul Volcker ogłosił, że baza monetarna będzie celem operacyjnym Rezerwy Federalnej?

43 In 1979, the Federal Reserve decided to use tight money to fight inflation. The policy succeeded in bringing inflation down, but also generated the worst slump since 1930s. Paul Krugman, 1994,

44 Recesja skłoniła Fed do złagodzenia polityki pieniężnej. Dlaczego w roku mimo znacznego wzrostu podaży pieniądza - inflacja w Stanach Zjednoczonych tylko nieznacznie wzrosła?

45 16% Inflacja w Stanach Zjednoczonych w latach % 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% 1979M1 1980M1 1981M1 1982M1 1983M1 1984M1 1985M1

46 Jakie problemy niosło z sobą stosowanie strategii kontroli podaży pieniądza?

47 Niestabilność popytu na pieniądz Częste odchylenia wielkości agregatu od założonego wcześniej poziomu

48 Wzrost liczby płynnych rynków finansowych Innowacje finansowe Radykalnie zwiększone możliwości zarządzania płynnością bez pomocy tradycyjnych form pieniądza.

49 M2/GDP 70% STANY ZJEDNOCZONE 65% 60% 55% 50% 45%

50 70% NIEMCY 60% M2/GDP M3/GDP 50% 40% 30% 20% 10% 0%

51 Przy wysokiej inflacji różnice w tempie wzrostu podaży pieniądza wyjaśniają różnice w tempie inflacji Przy niskiej inflacji różnice w tempie wzrostu podaży pieniądza nie wyjaśniają różnic w tempie inflacji De Grauwe & Grimaldi, 2001

52 Przy wysokiej inflacji różnice w tempie wzrostu podaży pieniądza wyjaśniają różnice w tempie inflacji Strategia celu inflacyjnego Przy niskiej inflacji różnice w tempie wzrostu podaży pieniądza nie wyjaśniają różnic w tempie inflacji De Grauwe & Grimaldi, 2001