Logika I. Wykład 4. Semantyka Klasycznego Rachunku Zdań
|
|
- Bartosz Lewandowski
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Andrzej Wiśniewski Logika I Materiały do wykładu dla studentów kognitywistyki Wykład 4. Semantyka Klasycznego Rachunku Zdań 1
2 Skróty: Język Klasycznego Rachunku Zdań zamiast Klasyczny Rachunek Zdań piszę KRZ. Definicja 4.1. Do alfabetu języka KRZ należą następujące znaki, i tylko one: p 1, p 2, p 3,... (zmienne zdaniowe),,,, (spójniki) ( ) (nawiasy) Zmiennych zdaniowych jest przeliczalnie nieskończenie wiele; zamiast p 1, p 2, p 3, p 4, p 5 będę (czasami) pisał p, q, r, s, t. Zbiór wszystkich zmiennych zdaniowych języka KRZ oznaczę symbolem VAR. Definicja 4.2. Wyrażeniem języka KRZ jest każdy skończony ciąg elementów alfabetu języka KRZ. Wyrażenia poprawnie zbudowane ( sensowne ) języka KRZ to formuły tego języka. 2
3 Język KRZ. Formuły Definicja 4.3. Zbiór FORM formuł języka KRZ jest najmniejszym zbiorem spełniającym następujące warunki: (i) VAR FORM, (ii) jeżeli wyrażenie A należy do FORM, to wyrażenie mające postać A należy do FORM, (iii) jeżeli wyrażenia A, B należą do FORM, to wyrażenia mające postać: (A B), (A B), (A B), (A B) również należą do FORM. Każdy element zbioru FORM nazywamy formułą języka KRZ. Zamiast formuła KRZ będę (w obrębie tego wykładu!) mówił/pisał formuła. Uwaga: Litery A, B, C, D występują w tym wykładzie w nowych rolach. Poprzednio były one zmiennymi przebiegającymi zbiory. Teraz są one metajęzykowymi zmiennymi, których wartościami są formuły. 3
4 Język KRZ. Formuły Dygresja: Zamiast najpierw definiować pojęcie formuły i następnie pojęcie zbioru wszystkich formuł, zdefiniowaliśmy zbiór wszystkich formuł, a potem formuły. Jest to pierwsza różnica w stosunku do sposobu postępowania przyjętego na wykładzie z Wprowadzenia do logiki. Druga różnica polega na tym, że inaczej rozmieściliśmy nawiasy. W związku z tym trzeba inaczej określić zasady pomijania nawiasów w formułach. Teraz są one następujące: (i) wolno pominąć zewnętrzną parę nawiasów w formule, (ii) spójniki i wiążą silniej niż spójniki i. Po trzecie, wprowadziliśmy mniej spójników. Oba sposoby postępowania przyjęty tutaj i przyjęty na wykładzie z Wprowadzenia do logiki - są równoprawne. 4
5 Funkcje prawdziwościowe Niech 1 i 0 będą wartościami logicznymi, odpowiednio Prawdą i Fałszem. Definicja 4.4. Pod pojęciem n-argumentowej (n 1) funkcji prawdziwościowej rozumiemy funkcję n zmiennych przebiegających zbiór {0, 1} i o wartościach należących do zbioru {0, 1}. Funkcje prawdziwościowe przyporządkowują zatem n-tkom uporządkowanym wartości logicznych wartości logiczne. Mówiąc ściślej, jest tak, gdy n > 1; gdy n = 1, to funkcja prawdziwościowa przyporządkowuje wartościom logicznym wartości logiczne. Przykład 4.1. Funkcja f : {0, 1} {0, 1} określona przez równości: (i) f (1) = 0, (ii) f (0) = 1 jest 1-argumentową funkcją prawdziwościową. 5
6 Funkcje prawdziwościowe Przykład 4.2. Funkcja f : {0, 1} {0, 1} {0, 1} określona przez równości: (i) f (1, 1) = 1, (ii) f (1, 0) = 0, (iii) f (0, 1) = 0, (iv) f (0, 0) = 0 jest 2-argumentową funkcją prawdziwościową. Funkcję f można też określić przy pomocy każdej z następujących tabelek: f f
7 Funkcje prawdziwościowe Przykład 4.3. Funkcje f, f, f określone przez tabelki: f 1 0 f 1 0 f są 2-argumentowymi funkcjami prawdziwościowymi. Funkcje f, f, f, f charakteryzują, kolejno, semantyczne własności spójników,,,. Funkcja f charakteryzuje semantycznie spójnik negacji. I tę funkcję można określić przy pomocy tabelki: f
8 Wartościowania Definicja 4.5. Wartościowaniem nazywamy każdą funkcję v: FORM {0, 1} taką, że: (i) dla każdej zmiennej zdaniowej z: v(z) = 1 albo v(z) = 0; (ii) v( A) = 1 wtw v(a) = 0; (iii) v(a B) = 1 wtw v(a) = 1 oraz v(b) = 1; (iv) v(a B) = 1 wtw v(a) = 1 lub v(b) = 1; (v) v(a B) = 1 wtw v(a) = 0 lub v(b) = 1; (vi) v(a B) = 1 wtw v(a) = v(b). Komentarz: Gdy warunek z prawej strony równości (ii) (vi) nie jest spełniony, to wartość odpowiedniej formuły przy wartościowaniu v wynosi rzecz jasna 0. Warunek (i) jest redundantny, jako że wartościowanie jest funkcją ze zbioru FORM w zbiór {0,1}, a VAR FORM. Jednakże brak redundancji nie zawsze sprzyja jasności. Dane, konkretne wartościowanie przyporządkowuje każdej formule dokładnie jedną wartość logiczną: 0 lub 1. 8
9 Wartościowania Wniosek 4.1. Nie istnieje wartościowanie, przy którym wartością danej formuły są zarówno 1, jak i 0. Jest oczywiste, że istnieje nieskończenie wiele wartościowań. Dygresja: Czasami obok pojęcia wartościowania wprowadza się też osobne pojęcie wartościowania zmiennych. Wartościowanie zmiennych jest funkcją przyporządkowującą każdej zmiennej zdaniowej jakąś wartość logiczną. Jednakże wartościowanie rozumiane w sensie definicji 4.5 również przyporządkowuje wartości logiczne wszystkim zmiennym zdaniowym, albowiem wartościowanie przyporządkowuje każdej formule wartość logiczną, a każda zmienna jest formułą. Dla dociekliwych: Wartościowaniem zmiennych zdaniowych nazywamy każdą funkcję v # : VAR {0, 1}. Jest oczywiste, że każde wartościowanie zmiennych zdaniowych można rozszerzyć do dokładnie jednego wartościowania formuł v, mianowicie takiego, przy którym v(z) = v # (z) dla każdej zmiennej zdaniowej. Nb. zauważmy, że litera z użyta w definicji 4.5 i w powyższym sformułowaniu nie jest zmienną zdaniową, lecz jest metajęzykową zmienną przebiegającą zbiór zmiennych zdaniowych. 9
10 Wartościowania Związek między zdefiniowanymi wyżej funkcjami prawdziwościowymi f, f, f, f, f a wartościowaniami jest następujący: Wniosek 4.2. Niech v będzie dowolnym wartościowaniem. (i) v( A) = f (v(a)), (ii) v(a B) = f (v(a), v(b)), (iii) v(a B) = f (v(a), v(b)), (iv) v(a B) = f (v(a), v(b)), (v) v(a B) = f (v(a), v(b)). 10
11 Obliczanie wartości formuły przy wartościowaniu Aby obliczyć wartość formuły A przy danym wartościowaniu v, nie trzeba znać wartości wszystkich zmiennych zdaniowych przy tym wartościowaniu. Wystarczy znać wartości logiczne przyporządkowane przez v zmiennym występującym w analizowanej formule A. Jest tak dlatego, że zachodzi: Twierdzenie 4.1. Niech A będzie formułą, natomiast v i v* będą wartościowaniami takimi, że: ($) dla dowolnej zmiennej zdaniowej z występującej w formule A, v(z) = v*(z). Wówczas v(a) = v*(a). Z twierdzenia 4.1 wynika, iż wartość formuły przy danym wartościowaniu nie zależy od wartości (przy tym wartościowaniu) zmiennych zdaniowych nie występujących w analizowanej formule: istotne są tylko wartości zmiennych występujących w rozważanej formule. 11
12 Obliczanie wartości formuły przy wartościowaniu Przykład 4.4. Niech v będzie wartościowaniem takim, że v(p) = 1 oraz v(q) = 0. Niech A będzie formułą p q p. Liczymy krok po kroku: v(p q p) = f (v(p), v(q p)) (bo zachodzi v(a B) = f (v(a), v(b)) = f (v(p), f (v(q), v(p))) (bo zachodzi v(a B) = f (v(a), v(b)) = f (1, f (0, 1)) (bo v(p) = 1 i v(q) = 0) = f (1, 0) (bo f (0, 1) = 0) = 0 (bo f (1, 0) = 0). To samo możemy zrobić szybciej, wypisując odpowiedni wiersz tabelki zerojedynkowej: pqq p p q p
13 Tautologie KRZ. Metoda zerojedynkowa Definicja 4.6. Formuła A jest tautologią KRZ wtw dla każdego wartościowania v zachodzi v(a) = 1. Wartościowań jest nieskończenie wiele. Jednakże aby sprawdzić, czy formuła jest tautologią, nie musimy wcale dokonywać nieskończenie wielu obliczeń. Niech A będzie formułą, w której występuje dokładnie n różnych między sobą zmiennych zdaniowych. Oznaczmy je symbolami z 1, z 2,..., z n. Ogół wartościowań możemy podzielić na dwie klasy: do pierwszej należą te, przy których wartością zmiennej z 1 jest 1, do drugiej te, przy których wartością z 1 jest 0. Ogół wartościowań z pierwszej klasy możemy dalej podzielić z uwagi na wartość zmiennej z 2, i podobnie dla wartościowań z drugiej klasy. Kontynuując postępowanie względem kolejnych zmiennych z 3,..., z n, otrzymamy w efekcie 2 n różnych klas wartościowań. 13
14 z z 1 z z 1 z 2 z
15 Tautologie KRZ. Metoda zerojedynkowa Teraz wybieramy dokładnie jedno wartościowanie z każdej wyróżnionej klasy i badamy, jaka jest wartość formuły przy tym wartościowaniu. Gdy w każdym rozważanym przypadku otrzymamy wartość 1, formuła jest tautologią. Tak więc aby wykazać, że formuła o n zmiennych jest tautologią, wystarczy dokonać 2 n sprawdzeń. Znane Państwu tabelki zerojedynkowe służą właśnie do mechanizacji rozumowania powyższego typu. p q p q (p q) p (p q) p q
16 Tautologie KRZ. Metoda zerojedynkowa p q r p q q r (p q) (q r) p r (p q) (q r) (p r)
17 Tautologie KRZ. Metoda skrócona Budowanie tabelki zerojedynkowej może być, mówiąc eufemistycznie, żmudnym zajęciem. Zwykle chociaż nie zawsze lepiej jest skorzystać z rozumowania nie wprost. Istota rozumowania polega tu na tym, że zakładamy, iż istnieje wartościowanie v, przy którym analizowana formuła A ma wartość 0, tj. v(a) = 0. Gdy takie założenie doprowadzi nas do sprzeczności, wnosimy stąd, że A jest tautologią. Rozumowanie prowadzimy w metajęzyku i korzystamy w nim z definicji pojęcia wartościowania, wniosku 4.1 / wniosku 4.2 oraz z definicji odpowiednich funkcji prawdziwościowych. 17
18 Tautologie KRZ. Metoda skrócona Przykład 4.5. Zakładamy, że istnieje wartościowanie v takie, że: v((p q) p q) = v jest wartościowaniem (założenie) 2. v((p q) p q) = 0 (założenie) 3. v((p q) p) = 1 (z (2)) 4. v(q) = 0 (z (2)) 5. v(p q) = 1 (z (3)) 6. v(p) = 1 (z (3)) 7. v(q) = 1 (z (5) i (6)) 8. v nie jest wartościowaniem (z (7) i (4) z uwagi na Wniosek 4.1) sprzeczność (1) i (8)!!! Zatem dla każdego wartościowania v mamy: v((p q) p q) = 1. Analizowana formuła jest tautologią. 18
19 Tautologie KRZ. Metoda skrócona Przykład 4.5.* Zakładamy, że istnieje wartościowanie v takie, że: v((p q) p q) = v((p q) p q) = 0 (założenie) 2. v((p q) p) = 1 (z (1)) 3. v(q) = 0 (z (1)) 4. v(p q) = 1 (z (2)) 5. v(p) = 1 (z (2)) 6. v(q) = 1 (z (5) i (4)) sprzeczność (3) i (6)!!! Zatem dla każdego wartościowania v mamy: v((p q) p q) = 1. Analizowana formuła jest tautologią. 19
20 Tautologie KRZ. Metoda skrócona Przykład 4.6. Zakładamy, że istnieje wartościowanie v takie, że: v((p q) (p q)) = v jest wartościowaniem (założenie) 2. v((p q) (p q)) = 0 (założenie) 3. v(p q) = 1 (z (2)) 4. v(p q) = 0 (z (2)) 5. v(p) = 1 (z (4)) 6. v(q) = 0 (z (4)) 7. v(p q) = 0 (z (5) i (6)) 8. v nie jest wartościowaniem (z (7) i (4) z uwagi na Wniosek 4.1) sprzeczność (1) i (8)!!! Zatem analizowana formuła jest tautologią. 20
21 Tautologie KRZ. Metoda skrócona Przykład 4.6*. Zakładamy, że istnieje wartościowanie v takie, że: v((p q) (p q)) = v((p q) (p q)) = 0 (założenie) 2. v(p q) = 1 (z (1)) 3. v(p q) = 0 (z (1)) 4. v(p) = 1 (z (3)) 5. v(q) = 0 (z (3)) 6. v(p q) = 0 (z (4) i (5)) sprzeczność (2) i (6)!!! Zatem analizowana formuła jest tautologią. 21
22 Tautologie KRZ. Metoda skrócona Przykład 4.7. Zakładamy, że istnieje wartościowanie v takie, że: v( (p q) p q)) = v jest wartościowaniem (założenie) 2. v( (p q) p q) = 0 (założenie) 3. v( (p q)) = 1 (z (2)) 4. v(p q) = 0 (z (3)) 5. v(p) = 0 (z (4)) 6. v(q) = 0 (z (4)) 7. v( p q) = 0 (z (2)) 8.1. v( p) = 0 (z (7)) 8.2. v( q) = 0 (z (7)) 9.1. v(p) = 1 (z (8.1)) 9.2. v(q) = 1 (z (8.2)) v nie jest wartościowaniem v nie jest wartościowaniem Na obu gałęziach otrzymaliśmy sprzeczność. Formuła jest tautologią. 22
23 Tautologie KRZ. Metoda skrócona Przykład 4.7*. Zakładamy, że istnieje wartościowanie v takie, że: v(p q ( p q)) = v( (p q) p q) = 0 (założenie) 2. v( (p q)) = 1 (z (1)) 3. v(p q) = 0 (z (2)) 4. v(p) = 0 (z (3)) 5. v(q) = 0 (z (3)) 6. v( p q) = 0 (z (1)) 7.1. v( p) = 0 (z (6)) 7.2. v( q) = 0 (z (6)) 8.1. v(p) = 1 (z (7.1)) 8.2. v(q) = 1 (z (7.2)) Na obu gałęziach otrzymaliśmy sprzeczność. Formuła jest tautologią. 23
24 Tautologie KRZ. Metoda skrócona Przykład 4.9. Zakładamy, że istnieje wartościowanie v takie, że: v(p q p) = v jest wartościowaniem (założenie) 2. v(p q p) = 0 (założenie) 3. v(p) = 0 (z (2)) 4. v(p q) = 1 (z (2)) 5.1. v(p) = 1 (z (4)) 5.2. v(q) = 1 (z (4)) 6.1. v nie jest wartościowaniem (z (5.1) i (3)) Nie jest tak, że na każdej gałęzi otrzymaliśmy sprzeczność. Formuła nie jest tautologią. Niejako przy okazji ustaliliśmy, że analizowana formuła przyjmuje wartość 0 przy każdym wartościowaniu v takim, że v(p) = 0 i v(q) = 1. 24
25 Wynikanie logiczne na gruncie KRZ Notacja: Zamiast formuła B wynika logicznie na gruncie KRZ z formuły A piszemy krótko: A KRZ B. Definicja 4.7. (wynikanie logiczne na gruncie KRZ - formuły z formuły) A KRZ B wtw dla każdego wartościowania v zachodzi: (*) jeżeli v(a) = 1, to v(b) = 1. Innymi słowy, formuła B wynika logicznie na gruncie KRZ z formuły A wtedy i tylko wtedy, gdy nie istnieje takie wartościowanie, przy którym wartością formuły A jest prawda, a wartością formuły B jest fałsz. Komentarz (dla humanistów ): Zauważmy, że podana definicja nie przesądza, że formuła A jest prawdą przy wartościowaniu v. Nie mówi ona o żadnym konkretnym wartościowaniu, lecz o warunku, który ma być spełniony z uwagi na wszystkie wartościowania. 25
26 Wynikanie logiczne na gruncie KRZ Twierdzenie 4.2. A KRZ B wtw formuła A B jest tautologią KRZ. Dowód: Zapraszam na wykład :). Komentarz: Aby wykazać, że B wynika logicznie z A, wystarczy zatem wykazać, że A B jest tautologią. Dysponując metodą stwierdzania tautologiczności dysponujemy zarazem metodą wykazywania, że zachodzi wynikanie logiczne formuły z formuły. 26
27 Wynikanie logiczne na gruncie KRZ Przykład 4.9. Formuła: (p q) ( q p) jest tautologią KRZ zwaną prawem transpozycji. Na mocy twierdzenia 4.2 mamy: p q KRZ q p Tak więc jeśli ktoś wnioskuje zgodnie ze schematem: p q q p to jego wniosek wynika logicznie z przesłanki. Zatem wniosek musi być prawdziwy jeśli tylko przesłanka jest prawdziwa. 27
28 Wynikanie logiczne na gruncie KRZ Wszystkie tautologie KRZ, w których implikacja jest spójnikiem głównym, niosą informacje o wynikaniu logicznym następnika z poprzednika. Oto lista wybranych tautologii tego rodzaju; w nawiasach podaję ich nazwy. p q p (prawo symplifikacji) p p q (prawo addycji) p p (prawa podwójnej negacji) p p (p q r) (p (q r)) (prawo eksportacji) (p (q r)) (p q r) (prawo importacji) p p q (prawo Dunsa Scotusa) (p q) p q (modus ponendo ponens) (p q) q p (modus tollendo tollens) (p q) p q (modus tollendo ponens) 28
29 Wynikanie logiczne na gruncie KRZ Rozważmy teraz wynikanie formuły ze zbioru formuł. Notacja: Zamiast formuła B wynika logicznie na gruncie KRZ ze zbioru formuł X piszemy krótko: X KRZ B. Definicja 4.8. (wynikanie logiczne - na gruncie KRZ formuły ze zbiory formuł) X KRZ B wtw dla każdego wartościowania v zachodzi: (*) jeżeli v(a) = 1 dla każdego A X, to v(b) = 1. Innymi słowy, formuła B wynika (logicznie na gruncie KRZ) ze zbioru formuł X wtedy i tylko wtedy, gdy nie istnieje takie wartościowanie, przy którym wszystkie formuły w X są prawdą, a B jest fałszem. Konwencja: Zamiast A X (v(a) = 1) piszemy czasami: v(x) = 1. Pisząc tak, mamy na myśli to, że wszystkie formuły ze zbioru formuł X są prawdziwe przy wartościowaniu v. Proszę zapamiętać, że czytanie napisu v(x) = 1 jako zbiór X jest prawdziwy przy wartościowaniu v nie ma sensu: tylko pojedyncze formuły mogą być prawdziwe czy fałszywe przy wartościowaniach. 29
30 Wynikanie logiczne na gruncie KRZ Zbiór X może być również zbiorem jednoelementowym, powiedzmy {A}. Oczywistą konsekwencją podanych definicji jest: Wniosek 4.3. {A} KRZ B wtw A KRZ B. Wynikanie formuły z formuły moglibyśmy zatem zdefiniować jako wynikanie formuły z jednoelementowego zbioru formuł. Nie zachodzi jednak zależność odwrotna. Przykład Jest tak, że {p q, p} KRZ q. Jednakże ani nie jest tak, że p q KRZ q, ani nie jest tak, że p KRZ q. 30
31 Wynikanie logiczne na gruncie KRZ Notacja: Zamiast A 1 (A 2... (A n-1 A n )...)) piszemy A 1 A 2... A n. Twierdzenie 4.3. {A 1, A 2,..., A n } KRZ B wtw formuła A 1 A 2... A n B jest tautologią KRZ. Dowód: Zapraszam na wykład :). Tak więc aby wykazać, że formuła B wynika logicznie ze zbioru formuł utworzonego z formuł A 1, A 2,..., A n, wystarczy pokazać, że formuła A 1 A 2... A n B jest tautologią KRZ. Z drugiej strony, tautologie podpadające pod schemat A 1 A 2... A n B niosą informacje o wynikaniu formuły B ze zbioru formuł {A 1, A 2,..., A n }. Przykład A 1 A 2 B (p q) p q Zatem {p q, p} KRZ q. 31
32 Wynikanie logiczne na gruncie KRZ Przykład Każda z podanych niżej formuł jest tautologią podpadającą pod schemat: A 1 A 2 B: (p q) (q r) (p r) (prawo sylogizmu hipotetycznego) (p q) (p r) (p q r) (prawo mnożenia następników) (p r) (q r) (p q r) (prawo dodawania poprzedników) Zatem: {p q, q r } KRZ p r {p q, p r } KRZ p q r {p r, q r } KRZ p q r Uwaga: Tautologie te podpadają też pod schemat A B. Zatem mamy również (p q) (q r) KRZ p r, i podobnie w pozostałych przypadkach. 32
33 Uwaga końcowa, oparta na przykładzie: Ponieważ formuła p r wynika logicznie (na gruncie KRZ) ze zbioru formuł {p q, q r}, to wnioskowanie przebiegające wedle schematu: p q q r p r ma tę własność, że jeśli obie jego przesłanki są prawdziwe, to wniosek musi być prawdziwy. Innymi słowy, mamy tutaj gwarancję przechodzenia od prawdy do prawdy. Jest to jedyna gwarancja dostarczana przez KRZ sama logika nie dostarcza gwarancji prawdziwości przesłanek 1, a zatem również gwarancji prawdziwości wniosku. Niby to oczywiste, ale nie zaszkodzi powtórzyć :) 1 Z wyjątkami, o których na wykładzie. 33
34 Literatura: Chociaż ten wykład dotyczył spraw podstawowych, są one (co może Państwa zdziwić) różnie przedstawiane w różnych podręcznikach. Ujęcia te są jednak równoważne. W szczególności, pojęcie wartościowania w kontekście KRZ rozumie się czasami odmiennie niż na tym wykładzie: za wartościowania uważa się nieskończone ciągi wartości logicznych 0, 1. Wtedy trzeba jednak wprowadzić funkcje dwuargumentowe, przyporządkowujące formułom i wartościowaniom wartości logiczne. Przykład takiego podejścia znajdą Państwo w (obowiązującym w Wielkopolsce i na ziemiach przyległych) podręczniku [1]. W anglojęzycznej literaturze przedmiotu przyporządkowanie wartości logicznych zmiennym zdaniowym określa się czasami terminem assignment lub interpretation. Termin interpretation bywa też używany na oznaczenie tego, co nazwaliśmy tutaj wartościowaniem (ang. valuation). Tłumacze na język polski przyjmują różnorodne konwencje terminologiczne. 34
35 [1] Tadeusz Batóg: Podstawy logiki, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 1994 (istnieje wiele wydań tej pozycji). [2] Mordechai Ben-Ari: Logika matematyczna w informatyce, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa [3] Geoffrey Hunter: Metalogika, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa [4] Mieczysław Omyła: Zarys logiki, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa a ponadto praktycznie każdy w miarę zaawansowany podręcznik logiki. 35
Elementy logiki. Wojciech Buszkowski Wydział Matematyki i Informatyki UAM Zakład Teorii Obliczeń
Elementy logiki Wojciech Buszkowski Wydział Matematyki i Informatyki UAM Zakład Teorii Obliczeń 1 Klasyczny Rachunek Zdań 1.1 Spójniki logiczne Zdaniem w sensie logicznym nazywamy wyrażenie, które jest
Wykład 6. Reguły inferencyjne systemu aksjomatycznego Klasycznego Rachunku Zdań
Andrzej Wiśniewski Logika I Materiały do wykładu dla studentów kognitywistyki Wykład 6. Reguły inferencyjne systemu aksjomatycznego Klasycznego Rachunku Zdań System aksjomatyczny logiki Budując logikę
Andrzej Wiśniewski Logika I Materiały do wykładu dla studentów kognitywistyki. Wykłady 7 i 8. Aksjomatyczne ujęcie Klasycznego Rachunku Zdań
Andrzej Wiśniewski Logika I Materiały do wykładu dla studentów kognitywistyki Wykłady 7 i 8. Aksjomatyczne ujęcie Klasycznego Rachunku Zdań 1 Istnieje wiele systemów aksjomatycznych Klasycznego Rachunku
Np. Olsztyn leży nad Łyną - zdanie prawdziwe, wartość logiczna 1 4 jest większe od 5 - zdanie fałszywe, wartość logiczna 0
ĆWICZENIE 1 Klasyczny Rachunek Zdań (KRZ): zdania w sensie logicznym, wartości logiczne, spójniki logiczne, zmienne zdaniowe, tabele prawdziwościowe dla spójników logicznych, formuły, wartościowanie zbioru
Andrzej Wiśniewski Logika I Materiały do wykładu dla studentów kognitywistyki. Wykład 10. Twierdzenie o pełności systemu aksjomatycznego KRZ
Andrzej Wiśniewski Logika I Materiały do wykładu dla studentów kognitywistyki Wykład 10. Twierdzenie o pełności systemu aksjomatycznego KRZ 1 Tezy KRZ Pewien system aksjomatyczny KRZ został przedstawiony
Wykład 11a. Składnia języka Klasycznego Rachunku Predykatów. Języki pierwszego rzędu.
Andrzej Wiśniewski Logika I Materiały do wykładu dla studentów kognitywistyki Wykład 11a. Składnia języka Klasycznego Rachunku Predykatów. Języki pierwszego rzędu. 1 Logika Klasyczna obejmuje dwie teorie:
Podstawowe Pojęcia. Semantyczne KRZ
Logika Matematyczna: Podstawowe Pojęcia Semantyczne KRZ I rok Językoznawstwa i Informacji Naukowej UAM 2006-2007 Jerzy Pogonowski Zakład Logiki Stosowanej UAM http://www.logic.amu.edu.pl Dodatek: ściąga
Wstęp do logiki. Klasyczny Rachunek Zdań II
Wstęp do logiki Klasyczny Rachunek Zdań II DEF. 1 (Słownik). Następujące znaki tworzą słownik języka KRZ: p 1, p 2, p 3, (zmienne zdaniowe) ~,,,, (spójniki) ), ( (nawiasy). DEF. 2 (Wyrażenie). Wyrażeniem
Andrzej Wiśniewski Logika I Materiały do wykładu dla studentów kognitywistyki. Wykład 9. Koniunkcyjne postacie normalne i rezolucja w KRZ
Andrzej Wiśniewski Logika I Materiały do wykładu dla studentów kognitywistyki Wykład 9. Koniunkcyjne postacie normalne i rezolucja w KRZ 1 Inferencyjna równoważność formuł Definicja 9.1. Formuła A jest
Logika Stosowana. Wykład 1 - Logika zdaniowa. Marcin Szczuka. Instytut Informatyki UW. Wykład monograficzny, semestr letni 2016/2017
Logika Stosowana Wykład 1 - Logika zdaniowa Marcin Szczuka Instytut Informatyki UW Wykład monograficzny, semestr letni 2016/2017 Marcin Szczuka (MIMUW) Logika Stosowana 2017 1 / 30 Plan wykładu 1 Język
LOGIKA Klasyczny Rachunek Zdań
LOGIKA Klasyczny Rachunek Zdań Robert Trypuz trypuz@kul.pl 5 listopada 2013 Robert Trypuz (trypuz@kul.pl) Klasyczny Rachunek Zdań 5 listopada 2013 1 / 24 PLAN WYKŁADU 1 Alfabet i formuła KRZ 2 Zrozumieć
Andrzej Wiśniewski Logika II. Materiały do wykładu dla studentów kognitywistyki. Wykład 15. Trójwartościowa logika zdań Łukasiewicza
Andrzej Wiśniewski Logika II Materiały do wykładu dla studentów kognitywistyki Wykład 15. Trójwartościowa logika zdań Łukasiewicza 1 Wprowadzenie W logice trójwartościowej, obok tradycyjnych wartości logicznych,
Wstęp do logiki. Klasyczny Rachunek Zdań III
Wstęp do logiki Klasyczny Rachunek Zdań III Przypomnijmy: Logika: = Teoria form (schematów, reguł) poprawnych wnioskowań. Wnioskowaniem nazywamy jakąkolwiek skończoną co najmniej dwuwyrazową sekwencję
Andrzej Wiśniewski Logika II. Materiały do wykładu dla studentów kognitywistyki
Andrzej Wiśniewski Logika II Materiały do wykładu dla studentów kognitywistyki Wykład 5. Wprowadzenie do semantyki teoriomodelowej cz.5. Wynikanie logiczne 1 Na poprzednim wykładzie udowodniliśmy m.in.:
Kultura logiczna Klasyczny rachunek zdań 2/2
Kultura logiczna Klasyczny rachunek zdań 2/2 Bartosz Gostkowski bgostkowski@gmail.com Kraków 29 III 2 Plan wykładu: Wartościowanie w KRZ Tautologie KRZ Wartościowanie v, to funkcja, która posyła zbiór
Logika Matematyczna (2,3)
Logika Matematyczna (2,3) Jerzy Pogonowski Zakład Logiki Stosowanej UAM www.logic.amu.edu.pl pogon@amu.edu.pl 11, 18 X 2007 Jerzy Pogonowski (MEG) Logika Matematyczna (2,3) 11, 18 X 2007 1 / 34 Język KRZ
Andrzej Wiśniewski Logika II. Wykłady 10b i 11. Semantyka relacyjna dla normalnych modalnych rachunków zdań
Andrzej Wiśniewski Logika II Materiały do wykładu dla studentów kognitywistyki Wykłady 10b i 11. Semantyka relacyjna dla normalnych modalnych rachunków zdań 1 Struktury modelowe Przedstawimy teraz pewien
Przykłady zdań w matematyce. Jeśli a 2 + b 2 = c 2, to trójkąt o bokach długości a, b, c jest prostokątny (a, b, c oznaczają dane liczby dodatnie),
Elementy logiki 1 Przykłady zdań w matematyce Zdania prawdziwe: 1 3 + 1 6 = 1 2, 3 6, 2 Q, Jeśli x = 1, to x 2 = 1 (x oznacza daną liczbę rzeczywistą), Jeśli a 2 + b 2 = c 2, to trójkąt o bokach długości
Andrzej Wiśniewski Logika I Materiały do wykładu dla studentów kognitywistyki. Wykłady 12 i 13. Dowód i dowodzenie w KRP. Tezy KRP
Andrzej Wiśniewski Logika I Materiały do wykładu dla studentów kognitywistyki Wykłady 12 i 13. Dowód i dowodzenie w KRP. Tezy KRP 1 Pojęcie dowodu w KRP Pojęcia: formuły zdaniowej języka Klasycznego Rachunku
Andrzej Wiśniewski Logika II. Materiały do wykładu dla studentów kognitywistyki. Wykład 14. Wprowadzenie do logiki intuicjonistycznej
Andrzej Wiśniewski Logika II Materiały do wykładu dla studentów kognitywistyki Wykład 14. Wprowadzenie do logiki intuicjonistycznej 1 Przedstawione na poprzednich wykładach logiki modalne możemy uznać
Andrzej Wiśniewski Logika II. Wykład 6. Wprowadzenie do semantyki teoriomodelowej cz.6. Modele i pełność
Andrzej Wiśniewski Logika II Materiały do wykładu dla studentów kognitywistyki Wykład 6. Wprowadzenie do semantyki teoriomodelowej cz.6. Modele i pełność 1 Modele Jak zwykle zakładam, że pojęcia wprowadzone
Wybierz cztery z poniższych pięciu zadań. Poprawne rozwiazanie dwóch zadań oznacza zdany egzamin.
Logika, II rok Etnolingwistyki UAM, 20 VI 2008. Imię i Nazwisko:.............................. GRUPA: I Wybierz cztery z poniższych pięciu zadań. Poprawne rozwiazanie dwóch zadań oznacza zdany egzamin.
Logika formalna wprowadzenie. Ponieważ punkty 10.i 12. nie były omawiane na zajęciach, dlatego można je przeczytać fakultatywnie.
Logika formalna wprowadzenie Ponieważ punkty 10.i 12. nie były omawiane na zajęciach, dlatego można je przeczytać fakultatywnie. 1. Zdanie logicznie prawdziwe (Prawda logiczna) Zdanie, którego analityczność
Tautologia (wyrażenie uniwersalnie prawdziwe - prawo logiczne)
Tautologia (wyrażenie uniwersalnie prawdziwe - prawo logiczne) Definicja 1: Tautologia jest to takie wyrażenie, którego wartość logiczna jest prawdą przy wszystkich możliwych wartościowaniach zmiennych
Matematyka ETId Elementy logiki
Matematyka ETId Izolda Gorgol pokój 131A e-mail: I.Gorgol@pollub.pl tel. 081 5384 563 http://antenor.pol.lublin.pl/users/gorgol Zdania w sensie logicznym DEFINICJA Zdanie w sensie logicznym - zdanie oznajmujace,
Drzewa Semantyczne w KRZ
Drzewa Semantyczne w KRZ Jerzy Pogonowski Zakład Logiki Stosowanej UAM www.logic.amu.edu.pl pogon@amu.edu.pl 7 XII 2006, 13:30 15:00 Jerzy Pogonowski (MEG) Drzewa Semantyczne w KRZ 7 XII 2006, 13:30 15:00
RACHUNEK ZDAŃ 7. Dla każdej tautologii w formie implikacji, której poprzednik również jest tautologią, następnik także jest tautologią.
Semantyczne twierdzenie o podstawianiu Jeżeli dana formuła rachunku zdań jest tautologią i wszystkie wystąpienia pewnej zmiennej zdaniowej w tej tautologii zastąpimy pewną ustaloną formułą, to otrzymana
Monoidy wolne. alfabetem. słowem długością słowa monoidem wolnym z alfabetem Twierdzenie 1.
3. Wykłady 3 i 4: Języki i systemy dedukcyjne. Klasyczny rachunek zdań. 3.1. Monoidy wolne. Niech X będzie zbiorem niepustym. Zbiór ten będziemy nazywać alfabetem. Skończony ciąg elementów alfabetu X będziemy
LOGIKA I TEORIA ZBIORÓW
LOGIKA I TEORIA ZBIORÓW Logika Logika jest nauką zajmującą się zdaniami Z punktu widzenia logiki istotne jest, czy dane zdanie jest prawdziwe, czy nie Nie jest natomiast istotne o czym to zdanie mówi Definicja
Rachunek logiczny. 1. Język rachunku logicznego.
Rachunek logiczny. Podstawową własnością rozumowania poprawnego jest zachowanie prawdy: rozumowanie poprawne musi się kończyć prawdziwą konkluzją, o ile wszystkie przesłanki leżące u jego podstaw były
Wykład 11b. System aksjomatyczny Klasycznego Rachunku Predykatów. Aksjomaty i reguły inferencyjne
Andrzej Wiśniewski Logika I Materiały do wykładu dla studentów kognitywistyki Wykład 11b. System aksjomatyczny Klasycznego Rachunku Predykatów. Aksjomaty i reguły inferencyjne Istnieje wiele systemów aksjomatycznych
5. OKREŚLANIE WARTOŚCI LOGICZNEJ ZDAŃ ZŁOŻONYCH
5. OKREŚLANIE WARTOŚCI LOGICZNEJ ZDAŃ ZŁOŻONYCH Temat, którym mamy się tu zająć, jest nudny i żmudny będziemy się uczyć techniki obliczania wartości logicznej zdań dowolnie złożonych. Po co? możecie zapytać.
Paradoks wszechwiedzy logicznej (logical omniscience paradox) i wybrane metody jego unikania
Logika w zastosowaniach kognitywistycznych Paradoks wszechwiedzy logicznej (logical omniscience paradox) i wybrane metody jego unikania (notatki do wykładów) Andrzej Wiśniewski Andrzej.Wisniewski@amu.edu.pl
Schematy Piramid Logicznych
Schematy Piramid Logicznych geometryczna interpretacja niektórych formuł Paweł Jasionowski Politechnika Śląska w Gliwicach Wydział Matematyczno-Fizyczny Streszczenie Referat zajmuje się następującym zagadnieniem:
0.1. Logika podstawowe pojęcia: zdania i funktory, reguły wnioskowania, zmienne zdaniowe, rachunek zdań.
Wykłady z Analizy rzeczywistej i zespolonej w Matematyce stosowanej Wykład ELEMENTY LOGIKI ALGEBRA BOOLE A Logika podstawowe pojęcia: zdania i funktory, reguły wnioskowania, zmienne zdaniowe, rachunek
Wykład 5. Metoda tabel analitycznych dla Klasycznego Rachunku Zdań
Andrzej Wiśniewski Logika I Materiały do wykładu dla studentów kognitywistyki Wykład 5. Metoda tabel analitycznych dla Klasycznego Rachunku Zdań 1 Wprowadzenie Na tym wykładzie przyjmuję terminologię i
Paradygmaty dowodzenia
Paradygmaty dowodzenia Sprawdzenie, czy dana formuła rachunku zdań jest tautologią polega zwykle na obliczeniu jej wartości dla 2 n różnych wartościowań, gdzie n jest liczbą zmiennych zdaniowych tej formuły.
ĆWICZENIE 2. DEF. Mówimy, że formuła A wynika logicznie z formuł wartościowanie w, takie że w A. A,, A w KRZ, jeżeli nie istnieje
ĆWICZENIE 2 Klasyczny Rachunek Zdań (KRZ): wynikanie logiczne, wnioskowanie, niezawodny schemat wnioskowania, wnioskowanie dedukcyjne, równoważność logiczna, iniowalność spójników za mocą formuły. DEF.
Logika Matematyczna. Zadania Egzaminacyjne, 2007
Logika Matematyczna Zadania Egzaminacyjne, 2007 I Rok Językoznawstwa i Informacji Naukowej UAM Jerzy Pogonowski Zakład Logiki Stosowanej UAM www.logic.amu.edu.pl Podajemy rozwiązania zadań egzaminacyjnych.
Definicja: alfabetem. słowem długością słowa
Definicja: Niech X będzie zbiorem niepustym. Zbiór ten będziemy nazywać alfabetem. Skończony ciąg elementów alfabetu X będziemy nazywać słowem a liczbę elementów tego ciągu nazywamy długością słowa. Na
Dalszy ciąg rachunku zdań
Dalszy ciąg rachunku zdań Wszystkie możliwe funktory jednoargumentowe p f 1 f 2 f 3 f 4 0 0 0 1 1 1 0 1 0 1 Wszystkie możliwe funktory dwuargumentowe p q f 1 f 2 f 3 f 4 f 5 f 6 f 7 f 8 f 9 f 10 f 11 f
Elementy logiki i teorii mnogości
Elementy logiki i teorii mnogości Zdanie logiczne Zdanie logiczne jest to zdanie oznajmujące, któremu można przypisać określoną wartość logiczną. W logice klasycznej zdania dzielimy na: prawdziwe (przypisujemy
Ziemia obraca się wokół Księżyca, bo posiadając odpowiednią wiedzę można stwierdzić, czy są prawdziwe, czy fałszywe. Zdaniami nie są wypowiedzi:
1 Elementy logiki W logice zdaniem nazywamy wypowiedź oznajmującą, która (w ramach danej nauki) jest albo prawdziwa, albo fałszywa. Tak więc zdanie może mieć jedną z dwóch wartości logicznych. Prawdziwość
JEZYKOZNAWSTWO. I NAUKI O INFORMACJI, ROK I Logika Matematyczna: egzamin pisemny 18 czerwca Imię i Nazwisko:... I
JEZYKOZNAWSTWO I NAUKI O INFORMACJI, ROK I Logika Matematyczna: egzamin pisemny 18 czerwca 2013 Imię i Nazwisko:.................................................................................. I Wybierz
METODY DOWODZENIA TWIERDZEŃ I AUTOMATYZACJA ROZUMOWAŃ
METODY DOWODZENIA TWIERDZEŃ I AUTOMATYZACJA ROZUMOWAŃ KONWERSATORIUM 6: REZOLUCJA V rok kognitywistyki UAM 1 Kilka uwag terminologicznych Słuchacze zapewne pamiętają z zajęć dotyczących PROLOGu poniższą
LOGIKA Dedukcja Naturalna
LOGIKA Dedukcja Naturalna Robert Trypuz Katedra Logiki KUL 7 stycznia 2014 Robert Trypuz (Katedra Logiki) Założeniowy system klasycznego rachunku zdań 7 stycznia 2014 1 / 42 PLAN WYKŁADU 1 Przykład dowodów
Logika. Michał Lipnicki. 15 stycznia Zakład Logiki Stosowanej UAM. Michał Lipnicki () Logika 15 stycznia / 37
Logika Michał Lipnicki Zakład Logiki Stosowanej UAM 15 stycznia 2011 Michał Lipnicki () Logika 15 stycznia 2011 1 / 37 Wstęp Materiały na dzisiejsze zajęcia zostały opracowane na podstawie pomocy naukowych
Elementy logiki Klasyczny rachunek zdań. Wojciech Buszkowski Zakład Teorii Obliczeń Wydział Matematyki i Informatyki Uniwersytet im.
Elementy logiki. Klasyczny rachunek zdań. 1 Elementy logiki Klasyczny rachunek zdań Wojciech Buszkowski Zakład Teorii Obliczeń Wydział Matematyki i Informatyki Uniwersytet im. Adama Mickiewicza Elementy
JEZYKOZNAWSTWO. I NAUKI O INFORMACJI, ROK I Logika Matematyczna: egzamin pisemny 11 czerwca Imię i Nazwisko:... FIGLARNE POZNANIANKI
JEZYKOZNAWSTWO I NAUKI O INFORMACJI, ROK I Logika Matematyczna: egzamin pisemny 11 czerwca 2012 Imię i Nazwisko:........................................................... FIGLARNE POZNANIANKI Wybierz
Metody dowodzenia twierdzeń i automatyzacja rozumowań Systemy aksjomatyczne I
Metody dowodzenia twierdzeń i automatyzacja rozumowań Systemy aksjomatyczne I Mariusz Urbański Instytut Psychologii UAM Mariusz.Urbanski@.edu.pl OSTRZEŻENIE Niniejszy plik nie zawiera wykładu z Metod dowodzenia...
Przykładowe dowody formuł rachunku kwantyfikatorów w systemie tabel semantycznych
Przykładowe dowody formuł rachunku kwantyfikatorów w systemie tabel semantycznych Zapoznaj z poniŝszym tekstem reprezentującym wiedzę logiczną o wartościach logicznych będących interpretacjami formuł złoŝonych
Elementy logiki matematycznej
Elementy logiki matematycznej Przedmiotem logiki matematycznej jest badanie tzw. wyrażeń logicznych oraz metod rozumowania i sposobów dowodzenia używanych w matematyce, a także w innych dziedzinach, w
Wprowadzenie do logiki Zdania, cz. III Język Klasycznego Rachunku Predykatów
Wprowadzenie do logiki Zdania, cz. III Język Klasycznego Rachunku Predykatów Mariusz Urbański Instytut Psychologii UAM Mariusz.Urbanski@amu.edu.pl Plan na pytanie o odniesienie przedmiotowe zdań odpowiedź
Lekcja 3: Elementy logiki - Rachunek zdań
Lekcja 3: Elementy logiki - Rachunek zdań S. Hoa Nguyen 1 Materiał a) Zdanie proste, złożone b) Spójniki logiczne (funktory zdaniotwórcze):,,,,, (alternatywa wykluczająca - XOR). c) Tautologia, zdanie
MATEMATYKA DYSKRETNA, PODSTAWY LOGIKI I TEORII MNOGOŚCI
MATEMATYKA DYSKRETNA, PODSTAWY LOGIKI I TEORII MNOGOŚCI Program wykładów: dr inż. Barbara GŁUT Wstęp do logiki klasycznej: rachunek zdań, rachunek predykatów. Elementy semantyki. Podstawy teorii mnogości
JEZYKOZNAWSTWO. I NAUKI O INFORMACJI, ROK I Logika Matematyczna: egzamin pisemny 29 czerwca Imię i Nazwisko:...
JEZYKOZNAWSTWO I NAUKI O INFORMACJI, ROK I Logika Matematyczna: egzamin pisemny 29 czerwca 2015 Imię i Nazwisko:............................................................... DZIARSKIE SKRZATY Wybierz
Myślenie w celu zdobycia wiedzy = poznawanie. Myślenie z udziałem rozumu = myślenie racjonalne. Myślenie racjonalne logiczne statystyczne
Literatura: podstawowa: C. Radhakrishna Rao, Statystyka i prawda, 1994. G. Wieczorkowska-Wierzbińska, J. Wierzbiński, Statystyka. Od teorii do praktyki, 2013. A. Aczel, Statystyka w zarządzaniu, 2002.
Semantyka rachunku predykatów
Relacje Interpretacja Wartość Spełnialność Logika obliczeniowa Instytut Informatyki Relacje Interpretacja Wartość Plan Plan Relacje O co chodzi? Znaczenie w logice Relacje 3 Interpretacja i wartościowanie
Algebrę L = (L, Neg, Alt, Kon, Imp) nazywamy algebrą języka logiki zdań. Jest to algebra o typie
3. Wykłady 5 i 6: Semantyka klasycznego rachunku zdań. Dotychczas rozwinęliśmy klasyczny rachunek na gruncie czysto syntaktycznym, a więc badaliśmy metodę sprawdzania, czy dana formuła B jest dowodliwa
Logika pragmatyczna. Logika pragmatyczna. Kontakt: Zaliczenie:
Logika pragmatyczna Logika pragmatyczna Kontakt: dr hab. inż. Adam Kasperski pokój 509 B4 adam.kasperski@pwr.wroc.pl materiały + literatura + informacje na stronie www. Zaliczenie: Kolokwium pisemne na
Andrzej Wiśniewski Logika II. Wykłady 12 i 13. Metoda tabel analitycznych dla normalnych modalnych rachunków zdań
Andrzej Wiśniewski Logika II Materiały do wykładu dla studentów kognitywistyki Wykłady 12 i 13. Metoda tabel analitycznych dla normalnych modalnych rachunków zdań 1 Wprowadzenie Podobnie jak w przypadku
Metoda tabel semantycznych. Dedukcja drogi Watsonie, dedukcja... Definicja logicznej konsekwencji. Logika obliczeniowa.
Plan Procedura decyzyjna Reguły α i β - algorytm Plan Procedura decyzyjna Reguły α i β - algorytm Logika obliczeniowa Instytut Informatyki 1 Procedura decyzyjna Logiczna konsekwencja Teoria aksjomatyzowalna
Logika Matematyczna (1)
Logika Matematyczna (1) Jerzy Pogonowski Zakład Logiki Stosowanej UAM www.logic.amu.edu.pl pogon@amu.edu.pl Wprowadzenie Jerzy Pogonowski (MEG) Logika Matematyczna (1) Wprowadzenie 1 / 20 Plan konwersatorium
Logika Stosowana. Wykład 7 - Zbiory i logiki rozmyte Część 3 Prawdziwościowa logika rozmyta. Marcin Szczuka. Instytut Informatyki UW
Logika Stosowana Wykład 7 - Zbiory i logiki rozmyte Część 3 Prawdziwościowa logika rozmyta Marcin Szczuka Instytut Informatyki UW Wykład monograficzny, semestr letni 2016/2017 Marcin Szczuka (MIMUW) Logika
Imię i nazwisko:... OBROŃCY PRAWDY
Egzamin: Logika Matematyczna, I rok JiNoI, 30 czerwca 2014 Imię i nazwisko:........................................... OBROŃCY PRAWDY Wybierz dokładnie cztery z poniższych pięciu zadań i spróbuj je rozwiazać.
Uwagi wprowadzajace do reguł wnioskowania w systemie tabel analitycznych logiki pierwszego rzędu
Witold Marciszewski: Wykład Logiki, 17 luty 2005, Collegium Civitas, Warszawa Uwagi wprowadzajace do reguł wnioskowania w systemie tabel analitycznych logiki pierwszego rzędu 1. Poniższe wyjaśnienie (akapit
Klasyczny rachunek predykatów
Kultura logiczna Klasyczny rachunek predykatów Bartosz Gostkowski bgostkowski@gmail.com Alfabet klasycznego rachunku zdań reguły konsytutywne języka Alfabet klasycznego rachunku predykatów (KRP Do alfabetu
Struktury formalne, czyli elementy Teorii Modeli
Struktury formalne, czyli elementy Teorii Modeli Szymon Wróbel, notatki z wykładu dra Szymona Żeberskiego semestr zimowy 2016/17 1 Język 1.1 Sygnatura językowa Sygnatura językowa: L = ({f i } i I, {P j
Adam Meissner.
Instytut Automatyki i Inżynierii Informatycznej Politechniki Poznańskiej Adam Meissner Adam.Meissner@put.poznan.pl http://www.man.poznan.pl/~ameis SZTUCZNA INTELIGENCJA Podstawy logiki pierwszego rzędu
Rachunek zdań i predykatów
Rachunek zdań i predykatów Agnieszka Nowak 14 czerwca 2008 1 Rachunek zdań Do nauczenia :! 1. ((p q) p) q - reguła odrywania RO 2. reguła modus tollens MT: ((p q) q) p ((p q) q) p (( p q) q) p (( p q)
Jest to zasadniczo powtórka ze szkoły średniej, być może z niektórymi rzeczami nowymi.
Logika Jest to zasadniczo powtórka ze szkoły średniej, być może z niektórymi rzeczami nowymi. Często słowu "logika" nadaje się szersze znaczenie niż temu o czym będzie poniżej: np. mówi się "logiczne myślenie"
Twierdzenia Gödla dowody. Czy arytmetyka jest w stanie dowieść własną niesprzeczność?
Semina Nr 3 Scientiarum 2004 Twierdzenia Gödla dowody. Czy arytmetyka jest w stanie dowieść własną niesprzeczność? W tym krótkim opracowaniu chciałbym przedstawić dowody obu twierdzeń Gödla wykorzystujące
Wprowadzenie do logiki Pojęcie wynikania
Wprowadzenie do logiki Pojęcie wynikania Mariusz Urbański Instytut Psychologii UAM Mariusz.Urbanski@amu.edu.pl Gry plan: jak używamy terminu wynikanie w potocznych kontekstach? racja, następstwo i związki
Trzy razy o indukcji
Trzy razy o indukcji Antoni Kościelski 18 października 01 1 Co to są liczby naturalne? Indukcja matematyczna wiąże się bardzo z pojęciem liczby naturalnej. W szkole zwykle najpierw uczymy się posługiwać
Klasyczny rachunek zdań 1/2
Klasyczny rachunek zdań /2 Elementy logiki i metodologii nauk spotkanie VI Bartosz Gostkowski Poznań, 7 XI 9 Plan wykładu: Zdanie w sensie logicznym Klasyczny rachunek zdań reguły słownikowe reguły składniowe
Rachunek zdao i logika matematyczna
Rachunek zdao i logika matematyczna Pojęcia Logika - Zajmuje się badaniem ogólnych praw, według których przebiegają wszelkie poprawne rozumowania, w szczególności wnioskowania. Rachunek zdao - dział logiki
Logika I. Wykład 1. Wprowadzenie do rachunku zbiorów
Andrzej Wiśniewski Logika I Materiały do wykładu dla studentów kognitywistyki Wykład 1. Wprowadzenie do rachunku zbiorów 1 Podstawowe pojęcia rachunku zbiorów Uwaga 1.1. W teorii mnogości mówimy o zbiorach
Metody dowodzenia twierdzeń i automatyzacja rozumowań Tabele syntetyczne: definicje i twierdzenia
Metody dowodzenia twierdzeń i automatyzacja rozumowań Tabele syntetyczne: definicje i twierdzenia Mariusz Urbański Instytut Psychologii UAM Mariusz.Urbanski@.edu.pl Metoda tabel syntetycznych (MTS) MTS
Elementy logiki Klasyczny rachunek zdań. Wojciech Buszkowski Zakład Teorii Obliczeń Wydział Matematyki i Informatyki Uniwersytet im.
Elementy logiki. Klasyczny rachunek zdań. Elementy logiki Klasyczny rachunek zdań Wojciech Buszkowski Zakład Teorii Obliczeń Wydział Matematyki i Informatyki Uniwersytet im. Adama Mickiewicza 1 Spójniki
Logika Stosowana. Wykład 2 - Logika modalna Część 2. Marcin Szczuka. Instytut Informatyki UW. Wykład monograficzny, semestr letni 2016/2017
Logika Stosowana Wykład 2 - Logika modalna Część 2 Marcin Szczuka Instytut Informatyki UW Wykład monograficzny, semestr letni 2016/2017 Marcin Szczuka (MIMUW) Logika Stosowana 2017 1 / 27 Plan wykładu
1. Wstęp do logiki. Matematyka jest nauką dedukcyjną. Nowe pojęcia definiujemy za pomocą pojęć pierwotnych lub pojęć uprzednio wprowadzonych.
Elementy logiki i teorii zbiorów. 1. Wstęp do logiki. Matematyka jest nauką dedukcyjną. Nowe pojęcia definiujemy za pomocą pojęć pierwotnych lub pojęć uprzednio wprowadzonych. Pojęcia pierwotne to najprostsze
Dowody założeniowe w KRZ
Dowody założeniowe w KRZ Jerzy Pogonowski Zakład Logiki Stosowanej UAM www.logic.amu.edu.pl pogon@amu.edu.pl w styczniu 2007 Jerzy Pogonowski (MEG) Dowody założeniowe w KRZ w styczniu 2007 1 / 10 Dowody
Reguły gry zaliczenie przedmiotu wymaga zdania dwóch testów, z logiki (za ok. 5 tygodni) i z filozofii (w sesji); warunkiem koniecznym podejścia do
Reguły gry zaliczenie przedmiotu wymaga zdania dwóch testów, z logiki (za ok. 5 tygodni) i z filozofii (w sesji); warunkiem koniecznym podejścia do testu z filozofii jest zaliczenie testu z logiki i zaliczenie
Andrzej Wiśniewski Logika II. Wykłady 9 i 10a. Wybrane modalne rachunki zdań. Ujęcie aksjomatyczne
Andrzej Wiśniewski Logika II Materiały do wykładu dla studentów kognitywistyki rok akademicki 2007/2008 Wykłady 9 i 10a. Wybrane modalne rachunki zdań. Ujęcie aksjomatyczne 1 Język aletycznych modalnych
Kultura logiczna Klasyczny rachunek zdań 1/2
Kultura logiczna Klasyczny rachunek zdań /2 Bartosz Gostkowski bgostkowski@gmail.com Kraków 22 III 2 Plan wykładu: Zdanie w sensie logicznym Klasyczny rachunek zdań reguły słownikowe reguły składniowe
Logika pragmatyczna dla inżynierów
Logika pragmatyczna Logika pragmatyczna dla inżynierów Kontakt: dr hab. inż. Adam Kasperski pokój 509 B4 adam.kasperski@pwr.edu.pl materiały + literatura + informacje na stronie www. Zaliczenie: Test pisemny
WYKŁAD 7: DEDUKCJA NATURALNA
METODY DOWODZENIA TWIERDZEŃ I AUTOMATYZACJA ROZUMOWAŃ WYKŁAD 7: DEDUKCJA NATURALNA III rok kognitywistyki UAM, 2016 2017 Systemy dedukcji naturalnej pochodzą od Gerharda Gentzena (1909 1945) oraz Stanisława
1 Działania na zbiorach
M. Beśka, Wstęp do teorii miary, rozdz. 1 1 1 Działania na zbiorach W rozdziale tym przypomnimy podstawowe działania na zbiorach koncentrując się na własnościach tych działań, które będą przydatne w dalszej
III rok kognitywistyki UAM,
METODY DOWODZENIA TWIERDZEŃ I AUTOMATYZACJA ROZUMOWAŃ WYKŁAD 6A: REZOLUCJA III rok kognitywistyki UAM, 2016 2017 1 Rezolucja w KRZ Dowody rezolucyjne w KRZ są równie proste, jak dowody tablicowe Metoda
Wykład 2. Informatyka Stosowana. 8 października 2018, M. A-B. Informatyka Stosowana Wykład 2 8 października 2018, M. A-B 1 / 41
Wykład 2 Informatyka Stosowana 8 października 2018, M. A-B Informatyka Stosowana Wykład 2 8 października 2018, M. A-B 1 / 41 Elementy logiki matematycznej Informatyka Stosowana Wykład 2 8 października
Logika dla archeologów Część 5: Zaprzeczenie i negacja
Logika dla archeologów Część 5: Zaprzeczenie i negacja Rafał Gruszczyński Katedra Logiki Uniwersytet Mikołaja Kopernika 2011/2012 Spis treści 1 Zaprzeczenie 2 Negacja 3 Negacja w logice Sprzeczne grupy
Logika dla socjologów
Logika dla socjologów Część 6: Modele rozumowań. Pojęcie wynikania Rafał Gruszczyński Katedra Logiki Uniwersytet Mikołaja Kopernika 2011/2012 Spis treści 1 Modele rozumowań 2 Wynikanie 3 Rozumowania poprawne
Egzamin z logiki i teorii mnogości, rozwiązania zadań
Egzamin z logiki i teorii mnogości, 08.02.2016 - rozwiązania zadań 1. Niech φ oraz ψ będą formami zdaniowymi. Czy formuła [( x : φ(x)) ( x : ψ(x))] [ x : (φ(x) ψ(x))] jest prawem rachunku kwantyfikatorów?
Logika. Michał Lipnicki. 18 listopada Zakład Logiki Stosowanej UAM. Michał Lipnicki Logika 18 listopada / 1
Logika Michał Lipnicki Zakład Logiki Stosowanej UAM 18 listopada 2012 Michał Lipnicki Logika 18 listopada 2012 1 / 1 Wstęp Materiały na dzisiejsze zajęcia zostały opracowane na podstawie pomocy naukowych
NOWE ODKRYCIA W KLASYCZNEJ LOGICE?
S ł u p s k i e S t u d i a F i l o z o f i c z n e n r 5 * 2 0 0 5 Jan Przybyłowski, Logika z ogólną metodologią nauk. Podręcznik dla humanistów, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2003 NOWE
Jarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 1A, zima 2012/13
35. O zdaniu 1 T (n) udowodniono, że prawdziwe jest T (1), oraz że dla dowolnego n 6 zachodzi implikacja T (n) T (n+2). Czy można stąd wnioskować, że a) prawdziwe jest T (10), b) prawdziwe jest T (11),
STANDARDOWE FUNKCJE PRZYNALEŻNOŚCI. METODY HEURYSTYCZNE wykład 6. (alternatywa dla s) (zdef. poprzez klasę s) GAUSSOWSKA F.
METODY HEURYSTYCZNE wykład 6 STANDARDOWE FUNKCJE PRZYNALEŻNOŚCI 2 GAUSSOWSKA F. PRZYNALEŻNOŚCI F. PRZYNALEŻNOŚCI KLASY s środek; a określa szerokość krzywej 3 4 F. PRZYNALEŻNOŚCI KLASY π F. PRZYNALEŻNOŚCI
Logika matematyczna i teoria mnogości (I) J. de Lucas
Logika matematyczna i teoria mnogości (I) J. de Lucas Ćwiczenie 1. (Zad. L. Newelskiego) Niech p oznacza zdanie Ala je, zaś q zdanie As wyje. Zapisz jako formu ly rachunku zdań nastȩpuj ace zdania: 1.1.
Wprowadzenie do logiki Klasyczny Rachunek Zdań część 3
Wprowadzenie do logiki Klasyczny Rachunek Zdań część 3 Mariusz Urbański Instytut Psychologii UAM Mariusz.Urbanski@amu.edu.pl Plan gry: 1 Czym są zdania? 2 Język Klasycznego Rachunku Zdań syntaktyka 3 Język
Indukcja. Materiały pomocnicze do wykładu. wykładowca: dr Magdalena Kacprzak
Indukcja Materiały pomocnicze do wykładu wykładowca: dr Magdalena Kacprzak Charakteryzacja zbioru liczb naturalnych Arytmetyka liczb naturalnych Jedną z najważniejszych teorii matematycznych jest arytmetyka