Economic Chamber of Non-Ferrous Metal and Recycling. Znaczenie recykling surowców wtórnych dla polskiej gospodarki
|
|
- Miłosz Grzybowski
- 9 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Izba Gospodarcza Metali Nieżelaznych i Recyklingu Economic Chamber of Non-Ferrous Metal and Recycling homepage: Kazimierz Poznański, Marek Suchowolec Wstęp Znaczenie recykling surowców wtórnych dla polskiej gospodarki Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie znaczenia recyklingu metali dla współczesnego świata. Znaczenie recyklingu metali zostało zauważone w 2010 roku, kiedy Chiny wprowadziły ograniczenia w wywozie metali ziem rzadkich. Chiny razem z krajami należącymi do strefy chińskich wpływów posiadają ponad 90% zasobów metali ziem rzadkich. Przemysł elektroniczny Japonii, Niemiec, a także innych krajów pozbawiony dostępu do metali ziem rzadkich narażony został na duże straty. Decydenci Niemiec i Japonii natychmiast zlecili przygotowanie programów rozwoju recyklingu metali ziem rzadkich w celu ograniczenia ryzyka działalności przemysłu elektronicznego. Powyższy fakt uświadomił wszystkim, że posiadając znaczne zasoby metali w gospodarce (tak jak w Stanach Zjednoczonych) oraz posiadając rozwinięty sektor recyklingu metali można w znacznym stopniu ograniczyć ryzyko okresowej dostępności do surowców naturalnych. W przeszłości kraje bloku wschodniego posiadały tzw. rezerwy strategiczne metali na wypadek konfliktu zbrojnego. W dzisiejszych czasach rolę strategicznych rezerw w rozwiniętych gospodarkach pełni dobrze funkcjonujący sektor recyklingu metali.
2 Opis branży recyklingu złomu metali Początki recyklingu złomu metali sięgają r. p. n. e. czyli początku epoki brązu. Współcześnie dzięki recyklingowi odzyskuje się większość metali żelaznych i nieżelaznych. Thomas E. Graedel profesor Yale School of Engineering & Applied Science wspólnie z grupą naukowców z Yale Univeristy, Cambridge University oraz innych instytutów i uczelni z pomocą praktyków opracował w 2011 roku na zlecenie Organizacji Narodów Zjednoczonych w ramach programu Environment Programme dokument Recycling Rates of Metals. Autorzy w raporcie przedstawili globalne poziomy recyklingu dla sześćdziesięciu metali. Dzięki danym zawartym w powyższym raporcie na podstawie danych dotyczących produkcji można w przybliżeniu określić wielkości złomu który odzyskiwany jest z wytworzonych dóbr dzięki recyklingowi. Rysunek nr 1 zawiera szczegółowy wykaz metali poddawanych recyklingowi z podaniem przybliżonego poziomu produkcji metali ze złomów metali. Rysunek 1. Zawartość złomu z recyklingu w całkowitej produkcji metali 1 2 H He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al. Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe * Cs Ba Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn ** Fr Ra Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds. Rg Uub Uut Uug Uup Uuh Uus Uuo * Lantanowce, ** Aktynowce >50% >25-50% >10-25% 1-10% <1% źródło: United Nations Environment Programme, 2011, Recycling Rates of Metals Z powyższego rysunku wynika, że w przypadku ołowiu, rutenu i niobu ponad 50% metalu powstaje ze złomów. Szczegółowe parametry statystyczne dotyczące recyklingu najbardziej popularnych metali żelaznych i nieżelaznych zawierają poniże tabele.
3 Tabela 1. Statystyka poziomów recyklingu metali żelaznych Metal OSR (%) RC (%) EOL-RR (%) V (wanad) <1 a Cr (chrom) 60 h, 72 i 20 i, 18 h 87 i, 93 h Mn (mangan) 33 a, 67 j 37 j 53 j Fe (żelazo) 54 a, 52 b, 66 c, 65 d 28 d, 41 c, 52 b 52 c, 67 d, 78 e, 90 f Ni (nikiel) m,o, 88 n 29 m, 41 n 57 n, m,o Nb (niob) 44 a, 56 l 22 l 50 l, 56 a Mo (molibden) 33 a, 67 k 33 k 30 k a UNEP f Steel Recycling Instytute (2007) l Cunningham, USGS (2004a) b Worldsteel (2009) h Johnson et al. (2006) m Reck et al. (2008a) c Fenton, USGS (2004) i Papp, USGS (2004) n Goonan, USGS (2009) d Wang et al. (2007) j Jones, USGS (2004) o Reck and Graedel (2010) e Birat (2001) k Blosson, USGS (2004) źródło: United Nations Environment Programme, 2011, Recycling Rates of Metals OSR old scrap ratio (relacja odzyskanego złomu z wytworzonych produktów do całkowitej ilości złom) RC recycled content (zawartość złomu w globalnej produkcji metali) EOL-RR recycling rate (relacja wielkości odzyskanych metali z wytworzonych produktów do zawartości metali w wytworzonych produktach) Tabela 2. Statystyka poziomów recyklingu metali nieżelaznych Metal OSR (%) RC (%) EOL-RR (%) Mg (magnzez) 42 h 33 h 39 h Al (aluminium) 40 a, 50 b 34 c, 36 a, 36 b 42 a, 60 c, 79 b Ti (tytan)c 11 m 52 m 91 m Co (kobalt) 50 d 32 d 68 d Cu (miedź) 24 e, 78 f 20 f, 30 e, 37 g,n 43 e, 53 f Zn (cynk) 19 n, p, 71 o 18 o, 27 n 19 n, p, 52 o Sn (cyna) 50 l 22 l 75 l Pb (ołów) 95 i, 96 j 63 i, 42 k, 51 j 95 i, 52 k, 68 j a Plunkert, USGS (2006) f Graedel et al. (2004) k Wilson and White (2009) p Sempeles (2009) b Zheng (2009) g Risopatron (2009) l Carlin, USGS (2004) c IAI (2009) h Kramer, USGS (2004) m Goonan, USGS (2004) d Shedd, USGS (2004) i Smith, USGS (2004) n Plachy, USGS (2004) e Goonan, USGS (2010a) j Mao et al. (2008) o Graedel et al. (2005) źródło: United Nations Environment Programme, 2011, Recycling Rates of Metals Z powyższych danych opracowanych w znacznym stopniu na bazie danych The United States Geological Survey wynika, że produkcja stali opiera się od 28% do 52% na złomie. W przypadku grupy metali nieżelaznych produkcja aluminium w 36% opiera się na złomie. Dla miedzi poziom produkcji ze złomów waha się od poziomu 20% do poziomu 37%. Metalem poddawanym najczęściej recyklingowi jest ołów, czyli metal który jest jednym z najbardziej toksycznych metali szeroko stosowanym w gospodarce.
4 Rysunek 1. Uproszczony schemat obiegu metali w gospodarce Złom zakładu Nowy złom obróbka Zasób produktów Kopalnie Ruda i koncentrat Stary złom Huty i rafinerie Metale Wytwórcy Produkty C A B Produkty poddane recyklingowi Złom zakładu D Oznaczenia A Produkty wytworzone w roku bieżącym B Produkty wytworzone w latach poprzednich C Produkty nie poddane recyklingowi D Produkty poddane recyklingowi Powyższy schemat w przybliżeniu przedstawia obieg metali w gospodarce. W pierwszej fazie z wydobytych w kopalniach surowców mineralny w procesie wzbogacania wytwarza się koncentrat, który dostarczany jest do hut i rafinerii. W rafineriach koncentraty i rudy przetwarzane są na czyste metale. Zakłady przemysłowe wykorzystując między innymi czyste metale w procesie produkcji wytwarzają produkty finalne. W procesach produkcyjnych powstają odpady (nowy złom). W zależności od posiadanych technologii zakłady przemysłowe wykorzystują wytworzony złom dla własnych potrzeb lub sprzedają wyspecjalizowanym firmom zajmującym się handlem złomem (w nomenklaturze często nazywanym: traderem). Wytworzone produkty trafiają do odbiorców, którzy wykorzystują je do innej produkcji lub konsumpcji. Po zużyciu produkty w części poddawane są recyklingowi i jako stary złom trafiają do obiegu gospodarczego do hut i rafinerii. W ostatnich latach dzięki rozwojowi technologii coraz więcej producentów dóbr dostosowuje swoje procesy technologiczne w taki sposób, aby do produkcji używać nowy złom lub stary złom. Producenci półproduktów lub produktów finalnych nabywając nowy lub stary złom od wyspecjalizowanych firm są w stanie zmniejszyć koszty produkcji, dzięki temu, że nabywając złom płacą niższą cenę niż za czysty metal (gąski). Cena złomu metali ustalana jest na podstawie cen metali na giełdzie metali w Londynie (London Metal Exchange) pomnożonej przez zawartość czystego metalu w złomie oraz współczynnik dyskonta. Przykładowa wycena złomu: Cena złomu miedzi = USD/t x 96 % x (95/100%) = USD/t Zgodnie z powyższym przykładem producent płaci za czystą miedź zawartą w złomie USD za tonę, podczas gdy nabywając czysty metal w postaci gąsek zapłaciłby USD za tonę. 410 USD na tonie jest dodatkowym zyskiem producenta, jeżeli swoją technologię wytwarzania produktów jest w
5 stanie dostosować do zastosowania złomu zamiast czystego metalu. U niektórych producentów produkt finalny z huty lub rafinerii musi być dostosowany do potrzeb producenta (np. przerobiony na małe kuleczki). W takim przypadku dostosowanie technologii do wykorzystania np. nowego złomu ogranicza koszty w dość dużym stopniu. W związku z powyższymi zmianami na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci podmioty wyspecjalizowane w handlu złomem (trader) dostosowały swoją ofertę do nowych potrzeb zwiększając nakłady na urządzenia sortujące, dokładnie identyfikujące skład złomów. Powstanie nowych rynków zbytu złomu we Wschodniej Azji (Chiny, Indie) oraz Turcji (złom stalowy) na całym świecie wymusiło na podmiotach wyspecjalizowanych w handlu złomem nabycie urządzeń do załadunku kontenerów morskich. Największe podmioty sektora recyklingu złomów na świecie Według Bureau of International Recycling rocznie branża recyklingu dostarcza 600 mln ton surowców wtórnych do przemysłu zatrudniając 1.6 mln ludzi na całym świecie i osiągając w sumie ok. 200 mld USD przychodów. Światowym liderem rynku handlu złomem metali jest Sims Metal Management Limited zatrudniający pracowników na całym świecie. Historia firmy sięga 1917 roku kiedy Albert Sims w Sydney rozpoczął działalność w sektorze handlu złomem. W 2008 roku Sims Group Limited połączyła się z Metal Management Inc. - największym przedsiębiorstwem w recyklingu złomu w Stanach Zjednoczonych w wyniku czego powstała firma Sims Metal Management Limited największa firma na świecie w sektorze recyklingu złomu. W roku obrotowym kończącym się 30 czerwca 2011 roku grupa Sims Metal Management osiągnęła mln USD przychodów i 192 mln USD zysku po opodatkowaniu dostarczając 14.2 mln ton surowców wtórnych do przemysłu. Największy podmiot na świecie posiada tylko 2.4% udziału w ilościowym, globalnym rynku surowców wtórnych. W drugim półroczu 2011 roku Grupa Sims Metal Management osiągnęła mln USD przychodów, z czego mln USD (66.4%) w Ameryce Północnej, 900 mln USD (19.7%) w Europie oraz 639 mln USD (13.9%) w Australii. 47.9% przychodów Grupa Sims Metal Management osiągnęła z handlu złomem metali żelaznych, 17.9% z handlu złomem metali nieżelaznych, a 10.8% z recyklingu zużytych urządzeń elektrycznych i elektronicznych. Przychody powyższe osiągnięte zostały na sprzedaży tys. ton wszelkiego rodzaju odpadów i złomów, w tym tys. ton odpadów i złomów metali żelaznych, 276 tys. ton odpadów i złomów metali nieżelaznych. Jeżeli chodzi o podział ilościowy regionalny to tys. ton (76.7%) pozyskano odpadów i złomów w Ameryce Północnej, 855 tys. ton (12.0%) w Australii oraz 808 tys. ton (11.3%) w Europie. Wynik finansowy - EBITDA za drugie półrocze 2011 roku Grupy Sims Metal Management kształtował się na poziomie 68.5 mln USD. Drugi co do wielkości podmiotem na świecie jest Grupa Scholz. Grupa Scholz jest rodzinną firmą założoną w 1872 roku w Legnicy na Dolnym Śląsku przez Paul a Scholz a. Obecnie Grupą Scholz zarządza czwarte i piąte pokolenie rodziny Scholz ów (właścicielem 74.9% akcji jest Oliver Scholz, pozostałych 25.1% akcji właścicielem jest Bernt-Ulrich Scholz). W 2010 roku Grupa Scholz miała 4.5 mld euro przychodów, zatrudniała ludzi w 100 oddziałach na całym świecie (500 placów). W 2010 roku Grupa Scholz dostarczyła 10.5 mln ton złomów na czym zrealizowała 775 mln euro marży na sprzedaży osiągając 56 mln euro zysku przed opodatkowaniem. Grupa Scholz posiadała w 2010 roku od 15% do 20% niemieckiego rynku złomów. 41.2% przychodów ze sprzedaży w 2010 roku zostało zrealizowane w Niemczech, 14.1% w Europie Środkowo-Wschodniej, 8.1% w Austrii (lider rynku), 17.3% w pozostałej części Europy. W ilościowej strukturze sprzedaży Grupy Scholz 92% stanowił złom metali żelaznych (60-70% złom stary, 30-40% złom nowy), 8 % złom metali nieżelaznych (43% aluminium, 24% stal nierdzewna, 13% miedź i jej stopy, 20% pozostałe). Zgodnie powyższymi danymi drugi największy podmiot posiada tylko 1.8% udziału w globalnym rynku. Branża recyklingu metali jest bardzo rozdrobniona, dwa największe podmioty (Grupa Sims Metal Management, Grupa Scholz) w sumie posiadają około 4.2% udziału w globalnym rynku.
6 Recykling złomu metali w USA Sektor recyklingu złomu w Stanach Zjednoczonych uznawany jest za bardzo ważny segment gospodarki, który pozwala oszczędzać energię, ale przede wszystkim powoduje to, że przemysł amerykański jest konkurencyjny na rynku globalnym. W 2010 roku przychody sektora recyklingu złomu wyniosły 77 mld USD. Sektor dostarczył dla przemysłu 130 mln ton surowców wtórnych w tym 74 mln ton złomu stalowego, 4.6 mln ton złomu aluminium, 3.5 mln ton złomu elektronicznego, 1,8 mln ton złomu miedzianego, 1.2 mln ton złomu ołowiu. W Stanach Zjednoczonych od 1864 roku do 2009 roku zużyto do produkcji 129 mln ton czystej miedzi. Z 129 mln ton w sumie 44.4 mln ton wróciło do ponownego użycia 1. Tabela 3. Eksport odpadów i złomu metali w USA Wartość eksportu złomów (mld USD) Całkowity eksport złomów (mln ton) Złom stalowy (mln ton) Złom aluminium (mln ton) Złom stali nierdzewnej (mln ton) Złom miedzi (mln ton) źródło: Institute of Scrap Recycling Industries, Inc W 2010 roku przedsiębiorstwa z sektora recyklingu złomu wyeksportowały 45 mln ton złomu stalowego co stanowiło 26% całkowitej sprzedaży. W roku poprzednim eksport wyniósł 47 mln ton. Spadek eksportu wynikał ze wzrostu popytu przemysłu amerykańskiego na surowce wtórne w związku z wychodzeniem gospodarki z zapaści. Tabela 4. Główni odbiorcy surowców wtórnych USA Kraj 2010 Wzrost gospodarczy w Wzrost gospodarczy w 2009 Chiny 8.5 mld USD 10.3% 7.1 mld USD 9.2% Kanada 3.0 mld USD 3.2% 2.7 mld USD -2.8% Korea Południowa 1.7 mld USD 6.2% 1.4 mld USD 0.3% Turcja 1.5 mld USD 8.9% 0.9 mld USD -4.8% Tajwan 1.4 mld USD 10.9% 0.9 mld USD -1.9% Wielka Brytania 1.1 mld USD 1.4% 0.7 mld USD -4.9% Meksyk 1.0 mld USD 5.4% 0.6 mld USD -6.2% Indie 0.8 mld USD 10.0% 0.6 mld USD 6.8% Niemcy 0.7 mld USD 3.6% 0.4 mld USD -5.1% Włochy 0.7 mld USD 1.3% 0.3 mld USD -5.2% źródło: Institute of Scrap Recycling Industries, Inc., IMF Głównym odbiorcą surowców wtórnych ze Stanów Zjednoczonych są Chiny, które miały 28.7% udział (spadek z 32.4% w 2009 roku). Zgodnie z powyższymi danymi głównymi odbiorcami odpadów i złomów ze Stanów Zjednoczonych są najbardziej uprzemysłowione kraje świata (Kanada, Korea Południowa, Tajwan, Wielka Brytania, Niemcy, Włochy) oraz kraje, które znajdują się na szybkiej ścieżce rozwoju (Chiny, Turcja, Indie), nie mające własnych dużych zasobów surowców wtórnych. Według opracowania John Dunham and Associates z 2011 roku przemysł recyklingu złomów w Stanach Zjednoczonych zatrudniał w 2010 roku 137 tys. pracowników, którzy otrzymali mln USD wynagrodzenia. Cały sektor recyklingu złomów w 2010 roku generował prawie 460 tys. miejsc pracy (suma wynagrodzeń mln USD) oraz mln USD przychodów. Średnie zarobki w sektorze w 2010 roku wynosiły USD rocznie. Według szacunków Institute of Scrap Recycling 1 Copper Development Association Inc., 2011, The U.S. Copper-base Scrap Industry And Its By-products
7 Industries w 2010 roku w Stanach Zjednoczonych funkcjonowało około 330 firm eksportujących odpady i złom. Największym podmiotem w sektorze jest Grupa Sims Metal Management, której część funkcjonująca w Ameryce Północnej posiada około 8% udział w rynku. Podmioty z sektora oraz pracownicy zatrudnieniu w tym sektorze rocznie płacą około mln USD podatków (suma podatków federalnych, stanowych i lokalnych). Udział sektora w całkowitym PKB szacowany jest na poziomie 0.6% (tyle co przemysł leśny i rybołówstwo razem) 2. Odpady i złom miedzi Miedź jest trzecim metalem w rankingu światowej konsumpcji metali po stali i aluminium. Według International Copper Study Group w 2010 roku zużyto 18.8 mln ton miedzi rafinowanej. Największymi konsumentami miedzi rafinowanej w 2009 roku były: Chiny z zużyciem na poziomie 7.2 mln ton (39%), Stany Zjednoczone 1.6 mln ton (8.9%), Niemcy 1.1 mln ton (6.2%), Korea Południowa 0.9 mln ton (5%), Japonia mln ton (4.8%). Tabela 5. Globalna struktura rynku odpadów i złomu miedzi w latach Produkcja miedzi z odpadów i złomu w tys. ton Udział % w całości światowego złomu Lata Europa Zachodnia Ameryka Azja Oceania Pozostałe kontynenty Suma Europa Zachodnia Ameryka Azja % 18% 40% % 17% 42% % 17% 46% % 16% 51% % 17% 50% % 12% 60% % 15% 57% % 13% 58% * na podstawie 9 miesięcy źródło: ICSG, USBM, U.S. Geological Survey Największa produkcja miedzi z odpadów i złomu miedzi zanotowano w 2008 roku na poziomie tys. ton. W kolejnym roku w związku z recesją w gospodarce światowej nastąpił 20.3% spadek produkcji miedzi ze złomów do poziomu z 2005 roku. Zgodnie z powyższym zestawieniem największe znaczenie odpady i złom miedzi mają w Azji, która w 2008 roku miała 60% udział w globalnym rynku złomu miedzi. Szczególnie gospodarka chińska nakierowana jest na wykorzystywanie złomów miedzi w przemyśle 3. Tabela 5. Struktura eksportu odpadów i złomu miedzi i jej stopów w latach Udział w 2010 USA % Niemcy % Wielka Brytania % 2 Wiener, R., 2011, Sustaining the U.S. Recycling Economy: How Recycling Benefits Our Economy and Our Environment 3 The Chinese Government 11 th Five-Year Plan ( )
8 Norwegia % Japonia % Francja % Włochy % Kanada % Hong Kong % Belgia % Czechy % Hiszpania % Pozostałe kraje % Świat razem % źródło: International Copper Study Group Największym eksporterem odpadów i złomów miedzi w 2010 roku były Stany Zjednoczone z 20.2% udziałem w globalnym eksporcie. Niemcy w 2010 roku były drugim największym eksporterem z udziałem na poziomie 12%. Zgodnie z powyższym zestawieniem największymi eksporterami odpadów i złomów miedzi były najbardziej uprzemysłowione kraje świata. Tabela 6. Struktura importu odpadów i złomu miedzi i jej stopów w latach Udział w 2010 Chiny % Niemcy % Belgia % Hong Kong % Korea Południowa % Japonia % Holandia % Austria % Szwecja % Włochy % Pozostałe Kraje % Świat razem % źródło: International Copper Study Group Od 2003 roku udział Chin w globalnym imporcie złomów miedzi nie spadł poniżej 60%. Drugim niekwestionowanym liderem w imporcie złomów miedzi są Niemcy. Różnica między importem a eksportem złomu miedzi Niemiec w 2010 roku wyniosła 36 tys. ton (w 2009 roku różnica wynosiła 5 tys. ton).
9 w mln EUR w tys. ton Struktura handlu zagranicznego odpadami i złomem metali W 2010 roku Polska wyeksportowała do krajów Unii Europejskiej prawie 187 tys. ton odpadów i złomów metali nieżelaznych. Od roku 2003 eksport ilościowy zwiększył się o 77%. Wykres 1. Export odpadów i złomów metali nieżelaznych Polski do krajów Unii Europejskiej w latach ( w tys. ton) Cyna Cynk Ołów Nikiel Aluminium Miedź I-XI 2011 źródło: Eurostat Eksport ilościowy odpadów i złomów metali nieżelaznych w 2010 roku w 65% składał się z odpadów i złomów aluminium, 33% odpadów i złomów miedzi. Pozostałe metale nie przekraczały ilościowo 2%. W 2010 roku Polska wyeksportowała odpadów i złomów metali nieżelaznych do krajów Unii Europejskiej za około 434 mln EUR (wzrost o 271% w stosunku do 2003 roku) rok był najlepszym rokiem w historii. Wykres 2. Export odpadów i złomów metali nieżelaznych Polski do krajów Unii Europejskiej w latach ( w mln EUR) Cyna Cynk Ołów Nikiel Aluminium Miedź I-XI 2011 źródło: Eurostat W 2010 roku eksport odpadów i złomów miedzi stanowił 62% całości eksportu odpadów i złomów metali nieżelaznych. Eksport odpadów i złomów aluminium stanowił 34%.
10 w mln EUR w tys. ton Import odpadów i złomów metali nieżelaznych w 2010 roku do Polska z krajów Unii Europejskiej wyniósł prawie 126 tys. ton. Od roku 2003 import ilościowy zwiększył się o 546%. Wykres 3. Import odpadów i złomów metali nieżelaznych do Polski z krajów Unii Europejskiej w latach ( w tys. ton) Cyna Cynk Ołów Nikiel Aluminium Miedź I-XI 2011 źródło: Eurostat W ujęciu ilościowym ( w tonach) 67% importu z krajów Unii Europejskiej stanowił import odpadów i złomów aluminium, 19% odpady i złom miedzi. Pozostałe metale nieżelazne nie przekraczały 14% całości. W 2010 roku import odpadów i złomów metali nieżelaznych do Polska z krajów Unii Europejskiej wyniósł około 260 mln EUR (wzrost o 1150% w stosunku do 2003 roku). Wykres 4. Import odpadów i złomów metali nieżelaznych do Polski z krajów Unii Europejskiej w latach ( w mln EUR) Cyna Cynk Ołów Nikiel Aluminium Miedź I-XI 2011 źródło: Eurostat 46% całego importu w ujęciu wartościowym z krajów Unii Europejskiej stanowił import odpadów i złomów miedzi, 41 % import odpadów i złomów aluminium, pozostałe metale nieżelazna 13%.
11 w tys. ton Znaczenie złomu miedzi dla polskiego przemysłu Największym nabywcą odpadów i złomów miedzi w Polsce jest KGHM Polska Miedź S.A. Tabela 7. Produkcja miedzi elektrolitycznej w KGHM Polska Miedź S.A. w 2011 roku Okres Produkcja miedzi elektrolitycznej w tys. ton Produkcja miedzi elektrolitycznej w tys. ton z zakupionych materiałów miedzionośnych I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał Razem 2011 rok źródło: Skonsolidowany raport kwartalny QSr 1/2011, QSr 2/2011, QSr 3/2011, QSr 4/2011 W 2011 roku KGHM Polska Miedź S.A. wyprodukowała 570 tys. miedzi elektrolitycznej, w tym 125 tys. ton z zakupionych materiałów miedzionośnych 4. Prawie 22% miedzi elektrolitycznej KGHM Polska Miedź S.A. w 2011 roku wyprodukowała z surowca wtórnego, osiągając ponad mln złotych przychodów ze sprzedaży. Większość odpadów i złomów miedzi KGHM Polska Miedź S.A. zakupiła od dostawców krajowych. Wykres 5. Import i export odpadów i złomów miedzi Polski do krajów Unii Europejskiej w latach ( w tys. ton) I-XI 2011 Export w tys. ton Import w tys. ton Bilans źródło: Eurostat (28821 copper waste and scrap) W związku ze zwiększaniem przerobu odpadów i złomów miedzi przez KGHM Polska Miedź S.A. do Polski coraz więcej trafia odpadów i złomów miedzi. Import z krajów Unii Europejskiej tychże złomów od 2003 roku zwiększył się 4-krotnie. W tym samym czasie eksport ilościowy zwiększył się jedynie o 60%. 4 Raporty okresowe KGHM Polska Miedź S.A. za 2011 rok
12 Ilość zatrudnionych na 1 mln mieszkańców w mln EUR Wykres 6. Import i export odpadów i złomów miedzi Polski do krajów Unii Europejskiej w latach ( w mln EUR) I-XI 2011 Export w mln EUR Import w mln EUR Bilans w mln EUR źródło: Eurostat (28821 copper waste and scrap) Znaczny wzrost cen miedzi w ostatnich latach spowodował, że eksport miedzi do krajów Unii Europejskiej w ujęciu wartościowym zwiększył się od 2003 roku o 350%. Korzystny bilans handlowy w obrocie odpadami i złomem miedzi Polski z krajami Unii Europejskiej w 2010 roku wyniósł prawie 150 mln EUR. Eksport odpadów i złomów miedzi do krajów z poza Unii Europejskiej w 2010 roku stanowił jedynie 9% całości eksportu. Eksport odpadów i złomów miedzi do Chin w 2010 roku stanowił jedynie 5.8% całości eksportu. Największym odbiorcą odpadów i złomów miedzi z Polski są Niemcy (55% całości eksportu). Następnymi największymi odbiorami są: Włochy (9%), Słowacja (7%), Czechy (4%). Sektor recyklingu a miejsca pracy Według European Environment Agency sektor recyklingu jest istotną branżą ze względu na kreowanie nowych miejsc pracy dla pracowników o różnym poziomie umiejętności 5. Branża recyklingu tworzy miejsca pracy zarówno dla pracowników o niskich umiejętnościach jak i dla bardzo dobrze wykształconych. Wykres 7. Wzrost zatrudnienia w przemyśle surowców wtórnych w Unii Europejskiej Recykling Handel surowcami wtórnymi Razem źródło: Eurostat, EEA 5 EEA, 2011, Earnings, Jobs and Innovation: The Role of Recycling in a Green Economy
13 Od 2000 roku w krajach Unii Europejskiej regularnie zwiększa się zatrudnienie w sektorze recyklingu w relacji do liczby ludności. W 2000 roku 422 osoby pracowało w sektorze recyklingu na 1 mln mieszkańców, podczas gdy w 2007 roku już 611 osób. W 2000 roku w krajach Unii Europejskiej w przemyśle ekologicznym pracowało 2 mln osób, w mln osób, a w 2008 około 3.4 mln osób. Tabela 8. Wzrost zatrudnienia w krajach Unii Europejskiej w sektorach przemysłu ekologicznego w latach Zatrudnienie (2000) Zatrudnienie (2008) Zmiana zatrudnienia w skali roku (%) Gospodarka odpadami Wodociągi Gospodarka ściekowa Surowce wtórne Inne Odnawialne źródła energii Zanieczyszczenie powietrza Bioróżnorodność Gleby i wód gruntowych Hałas i wibracje Razem źródło : Ecorys, 2009 Między 2000 a 2008 rokiem zatrudnienie w przemyśle ekologicznym zwiększało się średnio o 7%, a w sektorze recyklingu surowców wtórnych zwiększało się średnio o 10%. Według danych Ecorys w 2008 roku w recyklingu surowców wtórnych w krajach Unii Europejskiej pracowało około 500 tys. osób ( 15% przemysłu ekologicznego). Podsumowanie Odpady i złom metali odgrywają bardzo istotną rolę w rozwoju przemysłu. Mając tego świadomość w niektórych krajach ta istotność ma także odzwierciedlenie w wieloletnich planach gospodarczych (Chiny). Wieloletnie plany rozwoju zakładają zwiększenie poziomów recyklingu we własnym kraju, a także ułatwienie importu złomów z zagranicy. Niektóre kraje decydują się nawet na wprowadzenie ograniczeń w wywozie złomów w postaci ceł lub innych barier. Takie ograniczenia wprowadzone zostały przez Chiny, Rosję, Ukrainę. Polska wchodząc do Unii Europejskiej zobowiązała się do ograniczenia importu odpadów i złomów metali do końca 2012 roku. Decyzja o wprowadzeniu barier (odpowiednie pozwolenia) w imporcie odpadów i złomów metali podjęta była wbrew trendowi, który dominował i dominuje w gospodarkach rozwiniętych jak i tych najszybciej rozwijających się (Chiny, Indie, Turcja). Dominujący trend opiera się na nacisku na jak największe wykorzystanie surowców wtórnych w procesach przemysłowych. Wykorzystanie odpadów i złomów miedzi w polskim przemyśle pozwala zwiększyć zyski polskiego przemysłu o co najmniej 50 mln USD. Dzięki wykorzystaniu surowców wtórnych przemysł polski może być konkurencyjny do przemysłu dalekowschodniego jak i innych krajów Unii Europejskiej.
14 Bibliografia: Copper Development Association Inc., 2011, The U.S. Copper-base Scrap Industry And Its Byproducts ECORYS Research and Consulting, 2011, Competitiveness of the EU Non-ferrous Metals Industries EEA, 2011, Earnings, Jobs and Innovation: The Role of Recycling in a Green Economy Sibley, S., 2011, Overview of Flow Studies for Recycling Metal Commodities in the United States United Nations Environment Programme, 2011, Recycling Rates of Metals
Znaczenie recyklingu złomów metali dla polskiej gospodarki.
Izba Gospodarcza Metali Nieżelaznych i Recyklingu Economic Chamber of Non-Ferrous Metal and Recycling homepage: www.igmnir.pl Znaczenie recyklingu złomów metali dla polskiej gospodarki. Wprowadzenie. Znaczenie
ZNACZENIE BRANŻY RECYKLINGU METALI DLA POLSKIEJ GOSPODARKI.
ZNACZENIE BRANŻY RECYKLINGU METALI DLA POLSKIEJ GOSPODARKI. KOMISJA GOSPODARKI NARODOWEJ SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ 18 grudnia 2012 roku Agenda Recyklingu metali na świecie Recyklingu metali w Polsce
PIERWIASTKI W UKŁADZIE OKRESOWYM
PIERWIASTKI W UKŁADZIE OKRESOWYM 1 Układ okresowy Co można odczytać z układu okresowego? - konfigurację elektronową - podział na bloki - podział na grupy i okresy - podział na metale i niemetale - trendy
Sytuacja odlewnictwa na świecie, w Europie i w Polsce
Sytuacja odlewnictwa na świecie, w Europie i w Polsce Jerzy J. Sobczak, Elżbieta Balcer, Agnieszka Kryczek Prezenter: Agnieszka Kryczek - 1 - ŚWIAT Produkcja odlewów 2013 Wielkość globalnej produkcji odlewów
Sytuacja odlewnictwa w Polsce i na świecie
Jerzy J. Sobczak Elżbieta Balcer Agnieszka Kryczek Sytuacja odlewnictwa w Polsce i na świecie Fot. Jan Witkowski - 1 - ŚWIAT Produkcja odlewów 2011 Wielkość globalnej produkcji odlewów 99,2 mln ton Wzrost
Sytuacja odlewnictwa światowego i krajowego, z uwzględnieniem odlewnictwa ciśnieniowego
Jerzy J. Sobczak Elżbieta Balcer Agnieszka Kryczek VII Międzynarodowa Konferencja Naukowa Sytuacja odlewnictwa światowego i krajowego, z uwzględnieniem odlewnictwa ciśnieniowego - 1 - ŚWIAT Tendencje w
Raport na temat działalności eksportowej europejskich przedsiębiorstw z sektora MSP
Raport na temat działalności Raport na temat działalności eksportowej europejskich przedsiębiorstw z sektora MSP Kierunki eksportu i importu oraz zachowania MSP w Europie Lipiec 2015 European SME Export
Sytuacja odlewnictwa na świecie, w Europie i w Polsce
Jerzy J. Sobczak Elżbieta Balcer Agnieszka Kryczek Sytuacja odlewnictwa na świecie, w Europie i w Polsce - 1 - ŚWIAT Produkcja odlewów 2012 Wielkość globalnej produkcji odlewów 101,3 mln ton Wzrost w stosunku
Pierwiastek: Na - Sód Stan skupienia: stały Liczba atomowa: 11
***Dane Pierwiastków Chemicznych*** - Układ Okresowy Pierwiastków 2.5.1.FREE Pierwiastek: H - Wodór Liczba atomowa: 1 Masa atomowa: 1.00794 Elektroujemność: 2.1 Gęstość: [g/cm sześcienny]: 0.0899 Temperatura
Sytuacja odlewnictwa światowego
Jerzy J. Sobczak Elżbieta Balcer Agnieszka Kryczek V Międzynarodowa Konferencja Naukowa Sytuacja odlewnictwa światowego Trendy i prognozy - 1 - ŚWIAT Produkcja odlewów - 2010 Wielkość globalnej produkcji
Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 1 Rady Nadzorczej DROP S.A. z dnia 18 maja 2016 r.
Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 1 Rady Nadzorczej DROP S.A. z dnia 18 maja 2016 r. Sprawozdanie Rady Nadzorczej ze swej działalności w 2015 r., ocena sytuacji DROP S.A. z uwzględnieniem oceny systemu kontroli
Międzynarodowe Targi Górnictwa, Przemysłu Energetycznego i Hutniczego KATOWICE 2015. Konferencja: WĘGIEL TANIA ENERGIA I MIEJSCA PRACY.
Międzynarodowe Targi Górnictwa, Przemysłu Energetycznego i Hutniczego KATOWICE 2015 Konferencja: WĘGIEL TANIA ENERGIA I MIEJSCA PRACY Wprowadzenie Janusz Olszowski Górnicza Izba Przemysłowo-Handlowa Produkcja
Źródła światła w AAS. Seminarium Analityczne MS Spektrum Zakopane Jacek Sowiński MS Spektrum
Źródła światła w AAS Seminarium Analityczne MS Spektrum Zakopane 2013 Jacek Sowiński MS Spektrum js@msspektrum.pl www.msspektrum.pl Lampy HCL Standardowa Super-Lampa 3V 10V specyf. Lampy HCL 1,5 cala
Instytut Keralla Research Raport sygnalny Sygn /448
Instytut Keralla Research Raport sygnalny Sygn. 01.12.2016/448 2016 1.1. Polski rynek tworzyw sztucznych w liczbach Przemysł tworzyw sztucznych w Polsce (dostawcy surowców i producenci) notuje roczne obroty
Chemia nieorganiczna. Copyright 2000 by Harcourt, Inc. All rights reserved.
Chemia nieorganiczna 1. Układ okresowy metale i niemetale 2. Oddziaływania inter- i intramolekularne 3. Ciała stałe rodzaje sieci krystalicznych 4. Przewodnictwo ciał stałych Pierwiastki 1 1 H 3 Li 11
RYNEK MELASU. Aktualna sytuacja i perspektywy. XXXI Pokampanijna Konferencja Techniczno-Surowcowa
RYNEK MELASU Aktualna sytuacja i perspektywy XXXI Pokampanijna Konferencja Techniczno-Surowcowa 13-15.02.2019 Plan prezentacji 1. Produkcja melasu na świecie 2. Najwięksi eksporterzy i importerzy 3. Światowe
Układ okresowy. Przewidywania teorii kwantowej
Przewidywania teorii kwantowej Chemia kwantowa - podsumowanie Cząstka w pudle Atom wodoru Równanie Schroedingera H ˆ = ˆ T e Hˆ = Tˆ e + Vˆ e j Chemia kwantowa - podsumowanie rozwiązanie Cząstka w pudle
Stosunki handlowe Unii Europejskiej z Chinami. Tomasz Białowąs
Stosunki handlowe Unii Europejskiej z Chinami Tomasz Białowąs Wysoki dynamika wymiany handlowej 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Eksport całkowity UE Eksport UE do Chin Import całkowity UE Import
UKŁAD OKRESOWY PIERWIASTKÓW
UKŁAD OKRESOWY PIERWIASTKÓW Michał Sędziwój (1566-1636) Alchemik Sędziwój - Jan Matejko Pierwiastki chemiczne p.n.e. Sb Sn Zn Pb Hg S Ag C Au Fe Cu (11)* do XVII w. As (1250 r.) P (1669 r.) (2) XVIII
POLSKA AGENCJA INFORMACJI I INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH
POLSKA AGENCJA INFORMACJI I INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH Przemysł motoryzacyjny w Polsce inwestycje, trendy i kierunki rozwoju Anna Polak - Kocińska Wiceprezes PAIiIZ S.A. Zawiercie, 28-29.05.2014 Średnie
Chemia nieorganiczna. Pierwiastki. niemetale Be. 27 Co. 28 Ni. 26 Fe. 29 Cu. 45 Rh. 44 Ru. 47 Ag. 46 Pd. 78 Pt. 76 Os.
Chemia nieorganiczna 1. Układ okresowy metale i niemetale 2. Oddziaływania inter- i intramolekularne 3. Ciała stałe rodzaje sieci krystalicznych 4. Przewodnictwo ciał stałych Copyright 2000 by Harcourt,
Co kupić a co sprzedać 2015-06-26 13:34:29
Co kupić a co sprzedać 2015-06-26 13:34:29 2 Eksport jest siłą napędową niemieckiej gospodarki. Niemcy są także znaczącym importerem surowców, głównie energetycznych, ale i wysoko przetworzonych wyrobów
Konsumpcja ropy naftowej per capita w 2015 r. [tony]
ROPA: poszukiwania, wydobycie, sprzedaż Konsumpcja ropy naftowej per capita w [tony] 0 0,75 0,75 1,5 1,5 2,25 2,25 3,0 > 3,0 66 ROPA: poszukiwania, wydobycie, sprzedaż Główne kierunki handlu ropą naftową
Bezpieczeństwo energetyczne Europy w perspektywie globalnej
Akademia Finansów Polskie Towarzystwo Współpracy z Klubem Rzymskim Bezpieczeństwo energetyczne Europy w perspektywie globalnej dr Konrad Prandecki kprand@interia.pl Plan wystąpienia Znaczenie energii we
GRUPA KAPITAŁOWA ZGH BOLESŁAW szanse i zagrożenia. Wojanów wrzesień 2012 rok
GRUPA KAPITAŁOWA ZGH BOLESŁAW szanse i zagrożenia Wojanów 20-21 wrzesień 2012 rok GRUPA KAPITAŁOWA ZGH BOLESŁAW Przychody Grupy Kapitałowej w 2011 roku - 1.833 Zatrudnienie w 2011 roku - 3287 osób Szanse
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI SPÓŁKI I GRUPY KAPITAŁOWEJ STALPROFIL S.A. W ROKU 2018
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI SPÓŁKI I GRUPY KAPITAŁOWEJ STALPROFIL S.A. W ROKU 2018 Zmiany w Strukturze Grupy Kapitałowej Stalprofil S.A. w 2018r. 1. zbycie Kolb do Izostal S.A.; 2. utworzenie STF
BEST OF EAST FOR EASTER PARTNERSHIP
5 th International Forum SPECIAL FORUM & EXHIBITION BEST OF EAST FOR EASTER PARTNERSHIP Challenges and Opportunities for Collaboration European Union Poland Eastern Europe Countries November 28-30, 2011
Konsumpcja ropy naftowej per capita w 2016 r. [tony]
Ropa: poszukiwania, wydobycie, sprzedaż Konsumpcja ropy naftowej per capita w [tony] 0 0,75 0,75 1,5 1,5 2,25 2,25 3,0 > 3,0 76 Ropa: poszukiwania, wydobycie, sprzedaż Główne kierunki handlu ropą naftową
Sytuacja gospodarcza Rumunii w 2014 roku :38:33
Sytuacja gospodarcza Rumunii w 2014 roku 2015-10-21 14:38:33 2 Rumunia jest krajem o dynamicznie rozwijającej się gospodarce Sytuacja gospodarcza Rumunii w 2014 roku. Rumunia jest dużym krajem o dynamicznie
Kursy walutowe. Dr Carlos Jorge Lenczewski Martins 6,0000 5,5000 5,0000 4,5000 4,0000 3,5000 3,0000 2,5000 2,
1,0000 1995-05-16 1995-09-16 1996-01-16 1996-05-16 1996-09-16 1997-01-16 1997-05-16 1997-09-16 1998-01-16 1998-05-16 1998-09-16 1999-01-16 1999-05-16 1999-09-16 2000-01-16 2000-05-16 2000-09-16 2001-01-16
opis raportu Europejski rynek okien i drzwi 2018
opis raportu Europejski rynek okien i drzwi 2018 O raporcie Europejski rynek okien i drzwi 2018 to raport skierowany do managerów zarządzających przedsiębiorstwami z branży okien i drzwi w Europie. Opracowanie
Sytuacja w przemyśle stalowym na Świecie i w Polsce. dr inż. Romuald Talarek Katowice, 16 maja 2012 r.
Sytuacja w przemyśle stalowym na Świecie i w Polsce dr inż. Romuald Talarek Katowice, 16 maja 2012 r. Tezy 1. Rynek stali i usług z jej udziałem jest rynkiem globalnym. Walka konkurencja przekracza granice
STALPROFIL S.A. i jego Grupa Kapitałowa w 2015 roku. 6 maj
STALPROFIL S.A. i jego Grupa Kapitałowa w 2015 roku 6 maj 2016 1 Kryzys na światowym rynku stali dotknął prawie wszystkie regiony EU-28 Turkey Russia USA South-America China India Japan South-Korea World
Debata: www.kgo.agh.edu.pl. Węgiel skarb czy przekleństwo dla gospodarki Polski? Aktualna sytuacja na międzynarodowych rynkach węgla kamiennego
Kraków, 11 czerwca 212 Debata: Węgiel skarb czy przekleństwo dla gospodarki Polski? Aktualna sytuacja na międzynarodowych rynkach węgla kamiennego Prof. dr hab. inż. Wiesław Blaschke dr inż. Zbigniew Grudziński
Alumetal rozwija nowoczesne technologie produkcji. Listopad 2017
Alumetal rozwija nowoczesne technologie produkcji Listopad 2017 Otoczenie rynkowe Unikatowe właściwości aluminium Lekkie Aluminium jest bardzo lekkim metalem o gęstości wynoszącej 2.7 g/cm3, tj. około
Wykład 9 Wprowadzenie do krystalochemii
Wykład 9 Wprowadzenie do krystalochemii 1. Krystalografia a krystalochemia. 2. Prawa krystalochemii 3. Sieć krystaliczna i pozycje atomów 4. Bliskie i dalekie uporządkowanie. 5. Kryształ a cząsteczka.
EKSPANSJA MIĘDZYNARODOWA POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTW
EKSPANSJA MIĘDZYNARODOWA POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTW SKALA I CHARAKTER UMIĘDZYNARODOWIENIA NA PODSTAWIE DZIAŁALNOŚCI SPÓŁEK GIEŁDOWYCH prezentacja wyników Dlaczego zdecydowaliśmy się przeprowadzić badanie?
11. R U D Y M I E D Z I I S R E B R A
11. R U D Y M I E D Z I I S R E B R A ZłoŜa rud miedzi występują na Dolnym Śląsku na monoklinie przedsudeckiej i w niecce północnosudeckiej. ZłoŜa te związane są z cechsztyńską formacją łupków miedzionośnych.
SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA W KRAJACH OECD W 2011 R.
SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA W KRAJACH OECD W 2011 R. 1 Kraje OECD: należące do Unii Europejskiej: Austria (AT), Belgia (BE), Dania (DK), Estonia (EE), Finlandia (FI), Francja (FR), Grecja (EL), Hiszpania
Wyroby długie - kluczowy segment stalowego rynku. Bieżąca sytuacja i perspektywy rozwoju.
Wyroby długie - kluczowy segment stalowego rynku. Bieżąca sytuacja i perspektywy rozwoju. Jerzy Bernhard, Prezes Zarządu Stalprofil S.A. 7 listopad 2012 1 sty 02 maj 02 wrz 02 sty 03 maj 03 wrz 03 sty
Przedsiębiorczość w warunkach globalizacji. VI. Międzynarodowy wymiar przedsiębiorczości
Przedsiębiorczość w warunkach globalizacji VI. Międzynarodowy wymiar przedsiębiorczości Renesans przedsiębiorczości a internacjonalizacja początkujących firm Przedsiębiorczość w warunkach globalizacji
STALPROFIL S.A. i jego Grupa Kapitałowa w 2014 roku. 16 kwiecień
STALPROFIL S.A. i jego Grupa Kapitałowa w 2014 roku 16 kwiecień 2015 1 Globalna produkcja stali w 2014 r. wzrosła o 1,2%, przy niskim wykorzystaniu mocy produkcyjnych ok 70% Najwięksi producenci stali
SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA NA ŚWIECIE W 2012 R. Na podstawie szacunków Międzynarodowego Funduszu Walutowego PKB w USD (w cenach bieżących).
1 SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA NA ŚWIECIE W 2012 R. Celem niniejszej analizy jest prezentacja podstawowych tendencji społeczno-gospodarczych w 20 krajach o największym udziale w ogólnoświatowym produkcie
ul. Umultowska 89b, Collegium Chemicum, Poznań tel ; fax
Wydział Chemii Zakład Chemii Analitycznej Plazma kontra plazma: optyczna spektrometria emisyjna w badaniach środowiska Przemysław Niedzielski ul. Umultowska 89b, Collegium Chemicum, 61-614 Poznań tel.
Konsumpcja ropy naftowej na świecie w mln ton
ROPA: poszukiwania, wydobycie, sprzedaż Konsumpcja ropy naftowej na świecie w mln ton Kraj 1965 1971 1981 1991 2001 2010 zmiana wobec 2010 udział w całości konsumpcji Stany Zjednoczone 552,1 730,6 735,3
Sektor usług finansowych w gospodarce Unii Europejskiej
KONFERENCJA NAUKOWA UNIA EUROPEJSKA INTEGRACJA KONKURENCYJNOŚĆ - ROZWÓJ Sektor usług finansowych w gospodarce Unii Europejskiej mgr Anna Surma Syta 28 maj 2007 Plan prezentacji 1. Podsumowanie 2. Integracja
Struktura elektronowa
Struktura elektronowa Struktura elektronowa atomów układ okresowy pierwiastków: 1) elektrony w atomie zajmują poziomy energetyczne od dołu, inaczej niż te gołębie (w Australii, ale tam i tak chodzi się
Atrakcyjność inwestycyjna Europy 2013
Atrakcyjność inwestycyjna Europy 2013 Polska liderem wzrostu w Europie i najatrakcyjniejszym krajem regionu! @EY_Poland #AIE Jacek Kędzior 26 czerwca 2013 r. Warszawa Metodologia Atrakcyjność inwestycyjna
Trendy i perspektywy rozwoju głównych gospodarek światowych
Trendy i perspektywy rozwoju głównych gospodarek światowych Grzegorz Sielewicz Główny Ekonomista Coface w Europie Centralnej Konferencja Pomorski Broker Eksportowy Gdynia, 12 października 2016 Gospodarka
Główne kierunki handlu ropą naftową w 2008 r. [mln ton]
ROPA: poszukiwania, wydobycie, sprzedaż Główne kierunki handlu ropą naftową w [mln ton] 318.5 43.4 22.4 24.4 23.8 121.7 127.6 49.5 196.9 90.9 101.3 32.6 64.7 92.0 119.7 25.4 53.1 21.4 107.6 119.4 44.5
SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA NA ŚWIECIE W 2010 R. AUSTRALIA BRAZYLIA SZWAJCARIA HISZPANIA FRANCJA INDONEZJA WŁOCHY JAPONIA REPUBLIKA KOREI
1 SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA NA ŚWIECIE W 2010 R. Celem niniejszej analizy jest prezentacja podstawowych tendencji społeczno-gospodarczych w 20 krajach o największym udziale w ogólnoświatowym produkcie
Grupa BORYSZEW WYNIKI FINANSOWE ZA 2017 r. ORAZ IQ 2018 r.
Grupa BORYSZEW WYNIKI FINANSOWE ZA r. ORAZ 2018 r. 1. Podsumowanie wyników 2. Otoczenie rynkowe 3. Wyniki finansowe w r. oraz w 2018 r. 4. Segmenty działalności 5. Plany na kolejne kwartały 2 GRUPA BORYSZEW
Trendy w robotyzacji przemysłu w Polsce i na świecie.
Trendy w robotyzacji przemysłu w Polsce i na świecie. Potrzeby rozwojowe światowego przemysłu powodują, że globalny popyt na roboty przemysłowe odznacza się tendencją wzrostową. W związku z tym, dynamiczny
Wymiana gospodarcza województwa podlaskiego z zagranicą - stan, perspektywy, zagrożenia
Wymiana gospodarcza województwa podlaskiego z zagranicą - stan, perspektywy, zagrożenia dr.inż. Wojciech Winogrodzki Prezes Zarządu Członek Konfederacji Lewiatan Przygotowując moje wystąpienie wykorzystałem:
Liderzy innowacyjności w gospodarce światowej. Czy Polska może ich dogonić?
Liderzy innowacyjności w gospodarce światowej. Czy Polska może ich dogonić? Szkolenie Urzędu Patentowego. Zarządzanie innowacją Warszawa, 12.10.2015 Marzenna Anna Weresa Instytut Gospodarki Światowej Kolegium
KOREKTA GEOGRAFIA, KOMPENDIUM W ZARYSIE I ZADANIACH, pod redakcją Kazimierza Kucińskiego
s. 47 KOREKTA GEOGRAFIA, KOMPENDIUM W ZARYSIE I ZADANIACH, pod redakcją Kazimierza Kucińskiego tytuł podrozdziału: Zjawisko El Niño zamiast: Zjawisko El Nińo 2 Akapit 1 wiersz El Niño zamiast: El Nińo
dr inż. Tomasz Wiktorski inż. Tadeusz Respondek Innowacyjność w przemyśle meblarskim
dr inż. Tomasz Wiktorski inż. Tadeusz Respondek Innowacyjność w przemyśle meblarskim 12.05. 2016 r. CZY POLSKA BRANŻA MEBLARSKA MA POTENCJAŁ? 25 tysięcy podmiotów deklaruje produkcję mebli duże; 100; 0,4%
GRUPA BORYSZEW WYNIKI FINANSOWE III kwartały 2018
GRUPA BORYSZEW WYNIKI FINANSOWE III kwartały 1. Grupa Boryszew podsumowanie III kwartałów 2. Otoczenie rynkowe 3. Wyniki finansowe za III kwartały 4. Segmenty działalności 5. Plany na kolejne kwartały
BRANŻA OBUWNICZA. Wzrost znaczenia polskich producentów na świecie
Departament Strategii i Analiz Międzynarodowych Wrzesień 2018 Podsumowanie ŚWIAT Wielkość rynku Rynek obuwia na świecie wygenerował w 2017 r. przychody o wartości 311,2 mld EUR. Stany Zjednoczone są największym
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1050
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1050 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 7, Data wydania: 14 lipca 2015 r. Nazwa i adres AB 1050 AKADEMIA
MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA
Wykład: MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA Aktorzy gry rynkowej RZĄD FIRMY GOSPODARSTWA DOMOWE SEKTOR FINANSOWY Rynki makroekonomiczne Zasoby i strumienie STRUMIENIE ZASOBY Strumienie: dochody liczba
PROGNOZY WYNAGRODZEŃ W EUROPIE NA 2018 ROK
29.2.207 Informacja prasowa portalu Pytania i dodatkowe informacje: tel. 509 509 536 media@sedlak.pl PROGNOZY WYNAGRODZEŃ W EUROPIE NA 208 ROK Końcowe miesiące roku to dla większości menedżerów i specjalistów
Eksport drobiu, mięsa i przetworów drobiowych nadal zwiększa się
.pl https://www..pl Eksport drobiu, mięsa i przetworów drobiowych nadal zwiększa się Autor: Ewa Ploplis Data: 14 listopada 2017 Jak przedstawia się polski eksport drobiu żywego, mięsa i podrobów oraz przetworów
imię i nazwisko numer w dzienniku klasa
Test po. części serii Chemia Nowej Ery CHEMIA I grupa imię i nazwisko numer w dzienniku klasa Test składa się z 8 zadań. Czytaj uważnie treść poleceń. W zadaniach. 5., 7.., 3. 7. wybierz poprawną odpowiedź
EKSPANSJA MIĘDZYNARODOWA POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTW
EKSPANSJA MIĘDZYNARODOWA POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTW SKALA I CHARAKTER UMIĘDZYNARODOWIENIA NA PODSTAWIE DZIAŁALNOŚCI SPÓŁEK GIEŁDOWYCH prezentacja wyników Dlaczego zdecydowaliśmy się przeprowadzić badanie?
Polska gospodarka na tle Europy i świata gonimy czy uciekamy rynkom globalnym? Grzegorz Sielewicz Główny Ekonomista Coface w Europie Centralnej
Polska gospodarka na tle Europy i świata gonimy czy uciekamy rynkom globalnym? Grzegorz Sielewicz Główny Ekonomista Coface w Europie Centralnej VI Spotkanie Branży Paliwowej Wrocław, 6 października 2016
GRUPA BORYSZEW WYNIKI FINANSOWE I półrocze 2018
GRUPA BORYSZEW WYNIKI FINANSOWE I półrocze 2018 1. Grupa Boryszew podsumowanie I półrocza 2018 2. Otoczenie rynkowe 3. Wyniki finansowe I półrocze 2018 4. Segmenty działalności 5. Plany na kolejne kwartały
Q Biznes i Finanse
Q3 2012 Biznes i Finanse 20 listopada 2012 1 Spis treści 1. Wprowadzenie 2. Przegląd działalności 3. Finanse 4. Prognozy Q4 2012 5. Refinansowanie i średnioterminowe nakłady inwestycyjne 6. Pytania i odpowiedzi
Recykling metali z obwodów drukowanych w działalności gospodarczej PHU Prumar Dariusz Pruchnicki
Recykling metali z obwodów drukowanych w działalności gospodarczej PHU Prumar Dariusz Pruchnicki Kraków, 31.05.2016 Wprowadzenie PHU Prumar działa na rynku recyklingu od 1998 r. Wyspecjalizowana kadra
Wyniki KGHM Polska Miedź S.A. po II kwartale 2006 roku
Wyniki KGHM Polska Miedź S.A. po II kwartale 2006 roku Plan prezentacji Wyniki po II kwartale 2006 roku Koszty Wskaźniki rentowności i EBITDA Plany inwestycyjne Zasoby Wybrane dane finansowe 2 Warunki
Każde pytanie zawiera postawienie problemu/pytanie i cztery warianty odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa.
Każde pytanie zawiera postawienie problemu/pytanie i cztery warianty odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa. 1. Podstawowym używanym w Polsce pierwotnym nośnikiem energii jest: a) ropa naftowa
BRANŻA POLIGRAFICZNA
Departament Strategii i Analiz Międzynarodowych Grudzień 2018 Podsumowanie ŚWIAT Wielkość rynku Wartość rynku branży poligraficznej na świecie w 2017 r. obejmująca druk opakowań, druk wydawniczy oraz reklamowy
SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA NA ŚWIECIE W 2011 R. Na podstawie szacunków Międzynarodowego Funduszu Walutowego PKB w USD (w cenach bieżących).
1 SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA NA ŚWIECIE W 2011 R. Celem niniejszej analizy jest prezentacja podstawowych tendencji społeczno-gospodarczych w 20 krajach o największym udziale w ogólnoświatowym produkcie
Centrum Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego. Warszawa 2006
INSTYTUT TRANSPORTU SAMOCHODOWEGO Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego w krajach OECD Biiullettyn IInfforrmacyjjny Warszawa 2006 Spis treści Wstęp... 3 I. Dane ogólne... 4 II. Wypadki drogowe... 11 III.
Zbyt cenne, by je wyrzucać
Fot.: www.sxc.hu Zbyt cenne, by je wyrzucać PlasticsEurope Tworzywa sztuczne to prawdziwi mistrzowie pod względem oszczędności zasobów, ponieważ jest to materiał pozwalający zaoszczędzić więcej surowców
VIII KONFERENCJA CYNK I JEGO POLSKI RYNEK WOJANÓW / /
VIII KONFERENCJA CYNK I JEGO POLSKI RYNEK WOJANÓW /20-21.09.2012/ Piotr Barczyk BOLOIL S.A. Kapit. akcyjny 2.070 tys.zł Udział ZGH B 99,71 % Przychody 2011r 62 mln zł Zatrudnienie 142 osoby BOLESŁAW RECYCLING
Polska zajmuje 13. miejsce na świecie w konsumpcji whisky
Polska zajmuje 13. miejsce na świecie w konsumpcji whisky data aktualizacji: 2016.05.24 W ubiegłym roku eksport szkockiej whisky osiągnął wartość 3,86 mld funtów tak wynika z najnowszego raportu przygotowanego
STOSUNKI ZEWNĘTRZNE UE Z INNYMI KLUCZOWYMI PODMIOTAMI GOSPODARKI ŚWIATOWEJ
STOSUNKI ZEWNĘTRZNE UE Z INNYMI KLUCZOWYMI PODMIOTAMI GOSPODARKI ŚWIATOWEJ CEL PREZENTACJI CELEM TEJ PREZENTACJI JEST PRZEDSTAWIENIE ORAZ OMÓWIENIE NAJWAŻNIEJSZYCH INFORMACJI DOTYCZĄCYCH ZEWNĘTRZNYCH STOSUNKÓW
Żywność polską specjalnością 2015-06-03 11:01:23
Żywność polską specjalnością 2015-06-03 11:01:23 2 W 2015 roku Polska może wyeksportować żywność o wartości nawet 25 mld euro - mówił w maju 2015 minister rolnictwa Marek Sawicki. W 2014 r. eksport produktów
Możliwości inwestycyjne w Łódzkiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej
Możliwości inwestycyjne w Łódzkiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej Czerwiec 2014 POLSKA* wiodąca destynacja dla bezpośrednich inwestycji zagranicznych w 2012 roku silny gracz w Europie w 2012 roku 3. miejsce
KIERUNKI 2014 SEKTOR AUTO-MOTO
KIERUNKI 2014 SEKTOR AUTO-MOTO Rola i wpływ auto-moto na gospodarkę Wraz z efektem mnożnikowym auto-moto tworzy 7,8% wartości dodanej (104 mld PLN w 2012 r.); wpływ bezpośredni części produkcyjnej jest
Najnowsze tendencje w stymulowaniu inwestycji i pozyskiwaniu inwestorów
POLSKA AGENCJA INFORMACJI I INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH Najnowsze tendencje w stymulowaniu inwestycji i pozyskiwaniu inwestorów Lublin, 17 maja 2010 r. Sytuacja na globalnym rynku inwestycyjnym kończący się
Kierunki migracji: USA, Indie, Pakistan, Francja, RFN
Dane statystyczne Wzrost natężenia migracji Zmiana kontekstu migracji Rozwój komunikacji: internet, skype Nowoczesny transport Koniec zimnej wojny Globalizacja Wybuch nacjonalizmów Wydarzenia polityczne
Wiązania. w świetle teorii kwantów fenomenologicznie
Wiązania w świetle teorii kwantów fenomenologicznie Wiązania Teoria kwantowa: zwiększenie gęstości prawdopodobieństwa znalezienia elektronów w przestrzeni pomiędzy atomami c a a c b b Liniowa kombinacja
SPIS TREŚCI GEOGRAFIA JAKO NAUKA 9
GEOGRAFIA JAKO NAUKA 9 I PLANETA ZIEMIA. ZIEMIA JAKO CZĘŚĆ WSZECHŚWIATA 1. Pierwotne wyobrażenia o kształcie Ziemi i ich ewolucja 11 2. Wszechświat. Układ Słoneczny 12 3. Ruch obrotowy Ziemi i jego konsekwencje
Strategia Energetyczna KGHM do roku 2030 Rada Naukowo-Przemysłowa INSTYTUT AUTOSTRADA TECHNOLOGII I INNOWACJI
Strategia Energetyczna KGHM do roku 2030 Rada Naukowo-Przemysłowa INSTYTUT AUTOSTRADA TECHNOLOGII I INNOWACJI Maciej Majchrowicz Centrum Analiz Strategicznych i Bazy Zasobowej 15 lipca, Wrocław Agenda
Niskie płace barier rozwoju. Cz I. Popyt gospodarstw domowych: zagroony czynnik wzrostu gospodarczego?
Cz I Popyt gospodarstw domowych: zagroony czynnik wzrostu gospodarczego? 1. Podstawowe definicje wprowadzenie!" # " " $ % % & &%'# " (& )#&!* *! "(* *! "(* ł ł $ % # &+,"% + & ", *! "(*! " #$% $ % # &!
Co kupić, a co sprzedać :14:14
Co kupić, a co sprzedać 015-06-15 11:14:14 Kraje Unii Europejskiej są trzecim po Chinach i USA partnerem handlowym Japonii, natomiast Japonia zajmuje siódme miejsce w obrotach UE z zagranicą. Największym
Centrum Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego. Biuletyn Informacyjny. Warszawa 2007
INSTYTUT TRANSPORTU SAMOCHODOWEGO Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego w krajach OECD Biuletyn Informacyjny Warszawa 2007 Spis treści Wstęp... 3 I. Dane ogólne... 4 II. Wypadki drogowe... 11 III. Zabici
Centrum Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego. Warszawa 2005
INSTYTUT TRANSPORTU SAMOCHODOWEGO Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego w krajach OECD Biiullettyn IInfforrmacyjjny Warszawa 2005 Spis treści Wstęp... 3 I. Dane ogólne... 4 II. Wypadki drogowe... 11 III.
Grupa b. Zadania na ocen celujàcà
Zadania na ocen celujàcà Grupa a Do reakcji syntezy siarczku glinu przygotowano g glinu i, g siarki. Czy substraty przereagowały w całoêci? JeÊli nie przereagowały, podaj nazw substratu, który nie przereagował
Grupa Alumetal Wyniki finansowe za 2017
Grupa Alumetal Wyniki finansowe za 17 1 kwietnia 18 Podsumowanie wyników 17 roku ± 176 tys. ton sprzedaży wyrobów (wzrost o 1% r/r), konsekwencja wzrostu sprzedaży z zakładu w Komarom na Węgrzech ± 97,
Zmiany międzynarodowych przepływów towarów i usług polskiego sektora rolno-żywnościowego
Zmiany międzynarodowych przepływów towarów i usług polskiego sektora rolno-żywnościowego Cezary Klimkowski Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Państwowy Instytut Badawczy Wprowadzenie
DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA PODMIOTÓW Z KAPITAŁEM ZAGRANICZNYM 1 W WOJEWÓDZTWIE WIELKOPOLSKIM W 2013 R.
URZĄD STATYSTYCZNY W POZNANIU ul. Wojska Polskiego 27/29, 60 624 Poznań Opracowania sygnalne Data opracowania: luty 2015 Kontakt: e mail: SekretariatUSPOZ@stat.gov.pl tel. 61 27 98 200, fax 61 27 98 100
Paweł Borys Polski Fundusz Rozwoju
Oszczędności długoterminowe z perspektywy rynku kapitałowego a wzrost gospodarczy kraju Paweł Borys Polski Fundusz Rozwoju Forum Funduszy Inwestycyjnych, Warszawa, 16.06.2016 Model wzrostu Polski oparty
Budżet na 2009 rok oraz wyniki Spółki w 2008 roku
1 / 27 Budżet na 2009 rok oraz wyniki Spółki w 2008 roku Prezentacja na spotkanie z analitykami w dniu 27 lutego 2009 roku Luty 2009 Budżet na 2009 rok 2 / 27 Spis treści 3 / 27 Cele biznesowe Założenia
Gospodarka o obiegu zamkniętym. wad ale trudne do pełnego wdrożenia. Konferencja POWER RING. rozwiązanie co do zasady pozbawione
Konferencja POWER RING Gospodarka o obiegu zamkniętym rozwiązanie co do zasady pozbawione wad ale trudne do pełnego wdrożenia Warszawa, 15 grudnia 2016 r. Komisja Europejska przyjęła 2 grudnia 2015 r.
Inne koncepcje wiązań chemicznych. 1. Jak przewidywac strukturę cząsteczki? 2. Co to jest wiązanie? 3. Jakie są rodzaje wiązań?
Inne koncepcje wiązań chemicznych 1. Jak przewidywac strukturę cząsteczki? 2. Co to jest wiązanie? 3. Jakie są rodzaje wiązań? Model VSEPR wiązanie pary elektronowe dzielone między atomy tworzące wiązanie.
Atrakcyjność inwestycyjna Europy 2013
Atrakcyjność inwestycyjna Europy 2013 Polska liderem wzrostu w Europie i najatrakcyjniejszym krajem regionu! @EY_Poland #AIE Jacek Kędzior 6 czerwca 2013 r. Warszawa Metodologia Atrakcyjność inwestycyjna
GRUPA BORYSZEW WYNIKI FINANSOWE I kwartał 2019
GRUPA BORYSZEW WYNIKI FINANSOWE I kwartał 2019 1. Grupa Boryszew podsumowanie I kwartału 2019 2. Otoczenie rynkowe 3. Wyniki finansowe za I kwartał 2019 4. Segmenty działalności 5. Plany na kolejne kwartały