KONCEPCJA ZARZĄDZANIA INTERNACJONALIZACJĄ
|
|
- Janina Czajkowska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 dr Katarzyna Blanke-Ławniczak Wydział Inżynierii Zarządzania Politechnika Poznańska KONCEPCJA ZARZĄDZANIA INTERNACJONALIZACJĄ Streszczenie W artykule podjęto próbę zdefiniowania pojęcia zarządzanie internacjonalizacją. Studia światowej literatury przedmiotu wykazały na niedobór wiedzy w tym obszarze. Autorzy kluczowych teorii internacjonalizacji koncentrują się raczej na przebiegu samego procesu marginalizując znaczenie wiedzy, umiejętności, mentalności i decyzyjności kierownictwa przedsiębiorstw. Warunki gospodarowania przedsiębiorstw w zglobalizowanym świecie wymuszają na badaczach biznesu międzynarodowego spojrzenie na internacjonalizację firmy z perspektywy zarządzania strategicznego. Takie podejście zdeterminowało strukturę artykułu, w którym to najpierw przedstawiono uzasadnienie podjęcia problemu badawczego, następnie przeprowadzono studiów literatury przedmiotu definiujące internacjonalizację i kolejno podjęto wstępną próbę przedstawienia koncepcji zarządzania internacjonalizacją. Słowa kluczowe: zarządzanie internacjonalizacją zarządzanie strategiczne, internacjonalizacja, strategie internacjonalizacji, biznes międzynarodowy 1. Uzasadnienie podjęcia problemu badawczego Zintensyfikowany w XXI w. proces internacjonalizacji, rozumiany jako zaangażowanie w działalność zagraniczną, można rozpatrywać z punktu widzenia całego świata, poszczególnych regionów (np. ugrupowań gospodarczych) oraz państw, czyli w skali makro oraz z punktu widzenia uczestniczących w nim przedsiębiorstw, tzn. w skali mikroekonomicznej. W literaturze przedmiotu spotykamy również podejście mezoekonomiczne przedstawiające i objaśniające proces umiędzynarodowienia w obrębie gałęzi gospodarki i branż. Istota internacjonalizacji, jako zjawiska czy też procesu umiędzynarodowienia, jest postrzegana zatem na wielu płaszczyznach i pozostaje obszarem badawczym kilku dyscyplin naukowych. Do najważniejszych z nich zaliczyć należy: ekonomię, nauki o zarządzaniu, prawo, 1
2 socjologię, psychologię oraz kulturoznawstwo. Wielodyscyplinarne rozpatrywanie procesu internacjonalizacji wymusza zatem pytania badawcze: Czy internacjonalizacją można zarządzać? Jak zdefiniować zarządzanie internacjonalizacją? Jakie elementy procesu wchodzą w skład czynności związanych z zarządzaniem internacjonalizacją? Studia polskiej i międzynarodowej literatury przedmiotu wskazały na wyraźny deficyt zdefiniowania problemu, stąd też wyłoniła się potrzeba podjęcia próby stworzenia wstępnej koncepcji zarzadzania internacjonalizacją istotnego elementu zarządzania strategicznego przedsiębiorstw w XXI w. 2. Pojęcie internacjonalizacji przegląd literatury przedmiotu W niniejszym artykule umiędzynarodowienie jest postrzegane przede wszystkim przez pryzmat przedsiębiorstwa. Oznacza każdą formę działalności firmy macierzystej związaną z ekspansją międzynarodową. Internacjonalizacja jest traktowana jako: proces, czyli przechodzenie przez kolejne (wyższe lub niższe) etapy procesu internacjonalizacji; stan, czyli np. bieżący etap procesu, stopień umiędzynarodowienia; nastawienie, czyli orientacja kierownictwa w procesie zarządzania; wymiar, czyli internacjonalizacja rynków, produktów, marketingu, zasobów (Por.:3, 2009, s.15-16; 8, 2007, s.36; 20, 1988, s ; 2, 1999, 34-57; 18, 2004, s.19). Umiędzynarodowienie jako proces determinuje jego długookresowych charakter. Przechodzenie na kolejne, bardziej zaawansowane etapy internacjonalizacji wymaga bowiem od przedsiębiorstw (przedsiębiorców, menedżerów) budowania długotrwałych strategii ekspansji międzynarodowej i angażowania coraz to większych zasobów. Proces internacjonalizacji należy również rozpatrywać w kontekście zmniejszania zaangażowania na zagranicznych rynkach, co określane jest procesem de-internacjonalizacji. Stan (state), czyli bieżący etap umiędzynarodowienia czy też stopień umiędzynarodowienia firmy, w przeciwieństwie do procesu prezentuje raczej statyczne postrzeganie umiędzynarodowienia. Ujęcie statyczne polega na zastosowaniu określonych wskaźników, które informują o intensywności umiędzynarodowienia firmy (15, 2006, s ; 21, 2008, s ; 18, 2004, s ). Wskaźniki te wyrażają takie charakterystyki, jak: wielkość sprzedaży, aktywów, zysku, zatrudnienia, inwestycji, ilości placówek zaangażowanych, bądź osiągniętych za granicą w stosunku 2
3 do tych samych kategorii w kraju; liczbę krajów aktywności międzynarodowej; okres działalności i doświadczeń międzynarodowych kadry zarządzającej oraz dystans kulturowy (21, 2008, s ). Nastawienie, czyli orientacja kierownictwa firmy ewoluuje przedsiębiorstwo w kierunku internacjonalizacji. Internacjonalizacja działalności rozpoczyna się w momencie uświadomienia sobie jego możliwości. (3, 2009, s.15). Wysokie znaczenie istocie cech menedżerskich przypisują modele internacjonalizacji badające zjawisko przyśpieszonej internacjonalizacji. Pozytywne nastawienie do procesu internacjonalizacji działalności, które może wynikać zarówno z cech wrodzonych, jak i posiadanej wiedzy prowadzi do przyśpieszenia procesu i stanowi o sukcesie firmy na rynkach międzynarodowych (8, 2007, s. 3). Wielowymiarowe spojrzenie na internacjonalizację wynika z faktu, że przedsiębiorstwo może nie tylko pogłębiać umiędzynarodowienie poprzez wchodzenie na poszczególne etapy procesu, lecz również poprzez dywersyfikację form operacji rynkowych, dostarczanie produktów i usług czy też przez zatrudnianie zagranicznych specjalistów (2, 1999, s ). Oznacza to, że na poziomie firmy o internacjonalizacji można mówić wtedy, gdy choć jeden produkt (usługa) w portfelu produktów-rynków firmy jest związany z rynkiem zagranicznym (8, 2007, s.35). Wielowymiarowość procesu internacjonalizacji przedstawiono na rys. 1. Wielowymiarowość implikuje także rozpatrywanie dwubiegunowości procesu internacjonalizacji, dzieląc ja na internacjonalizację zewnętrzną (ekspansja firmy w różnych możliwych formach na rynkach zagranicznych) i wewnętrzną. Internacjonalizacja wewnętrzna wynika z umiędzynarodowienia działalności przedsiębiorstwa na rynku krajowym poprzez działalność importową, zakup licencji, kooperacje kapitałowe i niekapitałowe czy też tworzenie powiązań sieciowych (10, 1993, s.44-56; 19, 2003, s. 396; 2, 1999, s. 132; 21, 2008, s. 14). Z pojęcia internacjonalizacji wewnętrznej wynika pojęcie internacjonalizacji biernej, które prócz już wymienionych działań, zawiera dodatkowo ten aspekt internacjonalizacji, rozumiany jako tworzenie strategii konkurencji firm krajowych wobec napływu kapitału zagranicznego (Por: 7, 2005, s.10-13; ; 1, 2008, s.13-14). 3
4 Rys. 1. Wymiary internacjonalizacji Źródło: opracowanie własne na podstawie: S. Chetty (1999),Dimensions of Internationalization of Manufacturing Firms in the Apparel Industry, European Journal of Marketing, 33(1/2), T. Vissak, The Internationalization of Foreign-owned Enterprises in Estonia: A Network Perspective, Dissertationes Rerum Oeconomicarumuniversitatis Tartuensis, Tartu 2003, s Zarządzanie internacjonalizacją Zarządzanie internacjonalizacją przedsiębiorstwa jest częścią zarządzania strategicznego firmy macierzystej (10, 1993, s ) i z punktu widzenia funkcjonowania firmy na rynkach zagranicznych, bądź też wchodzenia w związki z partnerami zagranicznymi bez wychodzenia poza rynek krajowy, obejmuje następujące etapy procesu zarządzania: tworzenie, w tym planowanie, organizowanie i pobudzanie, doskonalenie oraz kontrolę. Jest nieodłączną częścią biznesu międzynarodowego, wymaga zatem podejmowania decyzji w aspekcie występowania zwiększonego ryzyka, m.in. wymaga specyficznych kompetencji z punktu widzenia zarządczego i operacyjnego (8, 2007, s ). Analizując dotychczasowy dorobek literatury za zakresu zarzadzania strategicznego w warunkach globalizacji czy też w biznesie międzynarodowym można dojść do wniosku, iż jak na razie w niedostatecznym stopniu uwzględnia ona problem zdefiniowania pojęcia zarzadzanie internacjonalizacją, dlatego też w niniejszym artykule podjęto próbę zdefiniowania pojęcia i określenia jego etapów. 4
5 Podejmowanie decyzji kierowniczych na wszystkich etapach procesu zarządzania internacjonalizacją odbywa się w oparciu o posiadaną wiedzę (uświadomioną niewiedzę) oraz zasoby. To świadoma orientacja kierownictwa skierowaną na wyzwania stwarzane przez internacjonalizację we wszystkich jej aspektach (21, 2008, s. 39). Odbywa się poprzez identyfikację kluczowych barier, motywów, źródeł przewagi konkurencyjnej oraz ogół warunków na rynku krajowym i na rynkach zagranicznych. Wyznacza to obszary, kierunki i strategie internacjonalizacji w oparciu o ich determinanty oraz w wyniku kontroli wcześniej podjętych decyzji. Na każdym etapie zarządzania internacjonalizacją przedsiębiorstwa, poprzez podejmowanie strategicznych decyzji w obszarze biznesu międzynarodowego, istotna jest wielokierunkowa komunikacja i budowanie zaufania. Badania wykazały, że bieżąca, kompleksowa i szczera komunikacja jest kluczem do sukcesu projektu internacjonalizacji. Jej celem jest osiągnięcie powszechnej akceptacji i poparcia dla projektu od kierownictwa różnych szczebli, związków zawodowych i pracowników. Jednokierunkowe kampanie informacyjne od zarządu do zainteresowanych nie wystarczą. Dobra komunikacja otwiera możliwość dialogu wszystkich grup, których dotyczą zmiany. Zarządzanie jest kluczem do rozwoju właściwej strategii komunikacji. Istotne jest, aby wszystkie zainteresowane strony, w szczególności pracownicy, uzyskiwali informacje bezpośrednio od zarządzających nie za pośrednictwem innych kanałów. Ustanowienie rady komunikacji może pomóc w rozwoju zarządzania i realizacji skutecznej strategii komunikacji oraz w filtrowaniu i przygotowaniu informacji zgodnie z wymaganiami różnych grup interesariuszy. Wymiana informacji i regularne, dwukierunkowa komunikacja jest ważnym składnikiem budowania zaufania kluczowych grup interesariuszy, takich jak pracownicy i przedstawiciele związków zawodowych. Muszą oni czuć się poinformowani i zaangażowani od początku, jeśli mają sprawnie i umiejętnie wprowadzać zmiany wynikające z wprowadzania umiędzynarodowienia. Oparta na wzajemnym zaufaniu, wspólna wizja procesu internacjonalizacji i jego cele mogą zostać opracowane między różnymi zainteresowanymi stronami, a to zapewni wsparcie dla realizacji wszystkich niezbędnych decyzji strategicznych (4, 2003). Etapy procesu zarządzania internacjonalizacją przedstawiono na rys. 2. 5
6 Na etapie tworzenia: planowania, organizowania i pobudzania procesu internacjonalizacji, kluczowym zadaniem zarządczym wydaje się być identyfikacja i ocena istniejących i antycypowanych warunków rynkowych. Odbywa się ona poprzez zbieranie, przetwarzanie i analizowanie informacji o warunkach, tak na rynku krajowym, jak i na rynkach zagranicznych. Analiza informacji pomaga przedsiębiorstwu w identyfikacji silnych i słabych stron konkurencyjnych firm, a poprzez to ułatwia wybór działań docelowych (17, 2000, s ). Na rynku krajowym mogą do nich należeć przede wszystkim ograniczenia eksportu (embargo) na dany rynek (np. amerykańskie embargo na do eksport na Kubę) oraz ograniczenia w swobodnym przepływie ludzi i kapitału. Rys. 2. Etapy procesu zarządzania internacjonalizacją firmy. Źródło: opracowanie własne. Warunki rynkowe na rynku zagranicznym określać natomiast będą takie parametry jak: wielkość rynku (liczba ludności i siła nabywcza), system polityczny, wynikający z tego system prawny ograniczający np. prowadzenie pewnego rodzaju reklamy (np. kraje arabskie kobieta w reklamie), religia, kultura, bliskość geograficzna rynku. Warunki takie mogą sprzyjać ekspansji zagranicznej naszych towarów/usług lub mogą stanowić poważne bariery dla internacjonalizacji. Dla przedsiębiorstwa planującego 6
7 internacjonalizację już na wczesnym etapie procesu, czyli jeszcze przed wyjściem poza rynek macierzysty, bardzo ważne jest zidentyfikowanie atrakcyjności rozważanych rynków, potencjalnych konkurentów oraz sposobu przystosowania się do lokalnych uwarunkowań. Powodem tego jest występowanie również takich barier jak: bariery handlowe: taryfy, cła i kwoty importowe, bariery pozataryfowe, (23, 2004, s ), różnice w systemach finansowych, w tym w systemie bankowym, systemie podatkowym oraz ryzyko stopy procentowej. Bariery dla procesu internacjonalizacji wynikają najczęściej z protekcyjnej polityki gospodarczej kraju docelowego (host country). Ich celem jest ochrona lokalnego rynku przed zagraniczną konkurencja, w tym ochrona lokalnej produkcji przed zastąpieniem jej produktami importowanymi oraz ochrona rodzimego rynku pracy. Równie istotny jest wpływ ekspansji zagranicznej na bilans płatniczy kraju (balance of paymant) (17, 2000, s.161). Motywy rozpoczęcia (kontynuowania) procesu wynikają z wielu czynników. Patrząc na aspekt internacjonalizacji z punktu widzenia umiędzynarodowienia sekwencyjnego (Uppsala Model) ważnym czynnikiem decyzyjnym będzie wiedza (11, 1997, s ). To menedżerowie poszukują sposobów rozwoju przedsiębiorstwa na rynkach międzynarodowych oraz proponują rozwiązania. Dysponują w tym celu wiedzą rynkową (market knowledge) dwojakiego rodzaju. Po pierwsze, wiedzą obiektywną (objective knowledge), a po drugie, wiedzą praktyczną (experience knowledge), wynikającą jedynie ze zdobytego indywidualnego doświadczenia jednostki. W wiedzy praktycznej chodzi o zmiany w dostarczanej jakości pracy zasobów ludzkich. Zdobyta wiedza praktyczna implikuje zmiany zachowań jednostek i może być od nich odseparowana. Jednakże na ogół doświadczenie rynkowe zdobyte przez menedżerów dotyczy określonych rynków i okoliczności, tak więc może być wykorzystane jedynie do podejmowania decyzji (proponowania rozwiązań) a tych właśnie rynkach (14, 1966, s. 53). Na podstawie posiadanej wiedzy kierownictwo planuje, organizuje i pobudza działania w ramach wdrożenia (rozwoju) procesu internacjonalizacji przedsiębiorstwa. Dzięki wiedzy zdobytej na pierwszym etapie zarządzania internacjonalizacją może wzrastać pozycja konkurencyjna firmy, jej udział w rynku oraz potrzeba rozwoju poprzez zacieśnianie współpracy z firmami zagranicznymi oraz poprzez zawiązywanie aliansów strategicznych i sieci (networking) (19, 2003, s. 396). Oprócz wiedzy i doświadczenia menadżerów motywem podjęcia ekspansji zagranicznej może być także wyjątkowa okazja/przypadek jak np. w sytuacji ekspansji PKN ORLEN na rynek niemiecki. Taki 7
8 intensywny impuls rynkowy przyśpiesza rozpoczęcie procesu internacjonalizacji, bądź też implikuje szybki rozwój wymiaru czy też etapu internacjonalizacji. W ramach planowania, organizowania i pobudzania w procesie zarządzania internacjonalizacją istotne jest właściwe określenie źródeł przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstwa planującego ekspansję międzynarodową. W takiej sytuacji niezbędna jest ocena czy firma będzie w stanie szybko tworzyć i dostarczać na zagraniczne rynki produkty i usługi lepiej od zagranicznej konkurencji i dostosowywać wielkość i strukturę podaży do wielkości i struktury popytu, jak jest jej pozycja konkurencyjna w branży oraz jakie są atrybuty rozważanego kraju, które jako system mogą tworzyć warunki do kreowania siły konkurencyjnej firmy (9, 2001, s. 54; 13, 2003, s ; 16, 1990, s ). Na drugim etapie zarządzania internacjonalizacją firmy (etap doskonalenia), w oparciu o decyzje podjęte na pierwszym etapie, następuje formułowanie i implementowanie strategii i formy internacjonalizacji. Strategie internacjonalizacji i globalizacji przedstawiają sposoby postępowania przedsiębiorstwa w międzynarodowym otoczeniu przy formułowaniu i dostosowaniu jego relacji do tego otoczenia oraz kształtowania wewnętrznej struktury i procesów (18, 2004, s. 74). Postrzegając decyzję o umiędzynarodowieniu działalności jako decyzję strategiczną dla przedsiębiorstwa, kierownictwo dokonuje wyboru pomiędzy importem, eksportem, formami kooperacyjnymi (zakup licencji, joint venture, franchising) bądź też zagraniczną inwestycja bezpośrednią (ZIB). Na tym etapie może być również podjęta de-internacjonalizacja. Wybierając rynek (rynki) docelowy zagraniczny menedżerowie zmuszeni są także do określenia formy prawnej, rodzaju działalności, sposobu utworzenia jednostki prowadzącej zagraniczny biznes, strategii własnościowej, marketingowej oraz strategii koordynacyjnej. Trafność podjętych decyzji i zastosowanych działań jest bardzo istotny i w bezpośredni sposób warunkuje sukces rynkowy przedsiębiorstwa. Decyzja o umiędzynarodowianiu działalności w dużym stopniu implikuje bowiem dotychczasową strategię działania i może generować zarówno wzrost zysków operacyjnych (udziału w rynku), jak również duże straty z bankructwem przedsiębiorstwa włącznie. Na tym etapie podejmowania działań bardzo ważne, szczególnie dla małych i średnich przedsiębiorstw (MSP), jest kreowanie i zacieśnianie powiązań w ramach sieci biznesowych (business network). Współpraca 8
9 może odbywać się w wielu obszarach, tj. know-how, produkcja, dystrybucja, marketing, sprzedaż czy dystrybucja (6, 1992, s.1-15). Kontrola, czyli ocena podjętych decyzji zarządczych dla internacjonalizacji oraz związanych z nimi działań rynkowych, polega na przeprowadzaniu wnikliwych analiz weryfikujących oddziaływanie procesu umiędzynarodowiania na takie obszary działalności firmy, jak: udział w rynku, poziom zatrudnienia, wielkość produkcji, liczbę i jakość produktów, efektywność finansową oraz przewagę konkurencyjna na rynku lokalnym, krajowym, branżowym oraz globalnym. Oceny i wnioski generowane na tym etapie powodują ponowne przejście i podejmowanie decyzji w ramach etapu pierwszego. Takie podejście powoduje postrzeganie zarządzania internacjonalizacją jako procesu w ramach powtarzających się kolejno etapów. Podsumowanie Reasumując, zaproponowana w niniejszym artykule koncepcja (model) zarządzania internacjonalizacją wskazuje na trzy etapy działań i związane z nimi obszary decyzji menedżerskich. Uwzględnia internacjonalizację działalności wieloaspektowo, traktując ją zarówno jako proces, stan, nastawienie oraz wymiar. Ta koncepcja wypełnia lukę w nauce zarzadzania w ramach biznesu międzynarodowego, w obszarze zdefiniowania pojęcia zarządzanie internacjonalizacja. Podkreśla znaczenie podejmowanych decyzji oraz wielokierunkowej komunikacji dla efektywnego umiędzynarodowiania działalności firmy. Biorąc pod uwagę fakt, że przedstawiona koncepcja jest koncepcją wstępną, należy podkreślić konieczność sprawdzenia jej poprzez badania empiryczne, z rzeczywistością decyzji zarządczych w przedsiębiorstwach internacjonalizujących swoja działalność. THE CONCEPT OF INTERNATIONALIZATION MANAGEMENT Abstract This article is an attempt at defining the notion of internationalization management. A review of world literature on the subject has revealed inadequate related knowledge. The authors of the key theories revolving around internationalization tend to focus on the course of the process, at the same time belittling the importance of the knowledge, skills, mentality and decision-making on the part of management boards. 9
10 The conditions of managing companies in a globalized world force researchers into international business to look at corporate internationalization from the point of view of strategic management. This approach has determined this article's structure: the justification of the research issue has been presented as first, followed by a study of literature on the subject which defines internationalization. Subsequently, a preliminary attempt has been made to present the concept of internationalization management.. Keywords: management of internationalization, strategic management, internationalization, internationalization strategies, international business. Bibliografia 1. Bojar E. (2008), Bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ) w regionach słabo rozwiniętych- studium porównawcze Polski i Irlandii. Efekty i zagrożenia, TNOiK, Toruń. 2. Chetty S.(1999), Dimensions of Internationalization of Manufacturing Firms in the Apparel Industry, European Journal of Marketing 33 (1/2). 3. Duliniec E. (2009), Marketing międzynarodowy, PWE, Warszawa. 4. EMCC, (2003), Managing business internationalization, Wyd. European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions, # contentpage 5. Freeman S., Cavusgil S.T. (2007), Towards a Typology of Commitment Stages Among Managers of Born-Global Firms. A Study of Accelerated Internationalization, Journal of International Marketing 15 (4). 6. Forgren M., Johanson J.(1992), Managing Internationalization in Business Networks, w: Managing Networks in International Business, Gordon and Breach, Philadelphia and Amsterdam. 7. Gorynia M. (2005), Strategie firm polskich wobec ekspansji inwestorów zagranicznych, PWE, Warszawa. 8. Gorynia M.(2007), Strategie zagranicznej ekspansji przedsiębiorstw, PWE, Warszawa. 9. Grudzewski W.M, Hejduk I.K, (2001), Projektowanie systemów zarządzania, Diffin. 10. Hanh D.(1993), Commentary on Chapter 2, w: Johanson J., Vahlne J.E., Management of Internationalization, w: Perspectives on Strategic Change, Ed: Zan L., Zambon S., Pettigrew A.M., Kluwer Academic Publishers, Boston/Dordrecht/London. 11. Johanson J., Vahlne J.H. (1997), The Internationalization Process of the Firm A Model of Knowledge Studies, 8(1) Spring/Summer
11 12. Loustarinen R. K. (1993), Inward-Outward Connections in Internationalization, Journal of International Marketing 1(1). 13. Penc J. (2003), Zarządzanie w warunkach globalizacji, Diffin, Warszawa. 14. Pennrose E.(1966), The Theory of Growth of the Firm, Oxford. 15. Przybylska K. (2006), Pomiar internacjonalizacji przedsiębiorstwa, Gospodarka Narodowa, Nr 3/ Porter M.E. (1990), The Competitive Advantage of Nations, Harvard Business Review, nr Rugman A.M., Hodgetts R.M., International Business. A Strategic Management Approach, (2000) Pearson Education Limited, Edinburgh Gate. 18. Rymarczyk J.(2004), Internacjonalizacja i globalizacja przedsiębiorstw, PWE, Warszawa. 19. Welch L.S., Benito G.R.G., Silsteth P.R., Karlsen T. (2003), Exporting Outward- Inward Internationalization: A Knowledge and Network Perspective, Industrial Marketing Management, 32 (5). 20. Welch L.S., Luoastarien R. (1988), Internationalization - Evolution of the Concept, Journal of General Management, 14 (2). 21. Wiktor J.W., Oczkowska R., Żbikowska A.(2008), Marketing międzynarodowy. Zarys problematyki, PWE, Warszawa. 22. T. Vissak, The Internationalization of Foreign-owned Enterprises in Estonia: A Network Perspective, Dissertationes Rerum Oeconomicarumuniversitatis Tartuensis, Tartu Yip G.S. (2004), Strategia globalna, PWE, Warszawa. 11
KONCEPCJA ZARZĄDZANIA INTERNACJONALIZACJĄ
dr Katarzyna Blanke-Ławniczak Wydział Inżynierii Zarządzania Politechnika Poznańska KONCEPCJA ZARZĄDZANIA INTERNACJONALIZACJĄ Streszczenie W artykule podjęto próbę zdefiniowania pojęcia zarządzanie internacjonalizacją.
Akademia Młodego Ekonomisty
Akademia Młodego Ekonomisty Ekspansja firm na rynki zagraniczne Strategie umiędzynarodowienia przedsiębiorstw Magdalena Grochal-Brejdak Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach 22 października 2012 1 2 1 Czym
ZARZĄDZANIE W BIZNESIE MIĘDZYNARODOWYM
ZARZĄDZANIE W BIZNESIE MIĘDZYNARODOWYM - WYKŁAD 1 DR KATARZYNA BAŁANDYNOWICZ-PANFIL CEL PRZEDMIOTU Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z podstawami zarządzania przedsiębiorstwem na rynku międzynarodowym.
MYŚL GLOBALNIE, DZIAŁAJ GLOBALNIE. dr Katarzyna Blanke- Ławniczak
MYŚL GLOBALNIE, DZIAŁAJ GLOBALNIE dr Katarzyna Blanke- Ławniczak URUCHOM W SOBIE: 1. Global-mind-set, czyli globalną mentalność chęć i umiejętność eksploracji świata, poszukiwanie nowych trendów i możliwości.
PROGRAM WYKŁADU BIZNES MIĘDZYNARODOWY
Prof. zw. dr hab. Jan Rymarczyk PROGRAM WYKŁADU BIZNES MIĘDZYNARODOWY WYKŁAD I GLOBALIZACJA GOSPODARKI ŚWIATOWEJ 1. Pojęcie biznesu międzynarodowego 2. Pojęcie globalizacji i jej cechy 3. Stymulatory globalizacji
Wejście na rynek zagraniczny model podejmowania decyzji
Wejście na rynek zagraniczny model podejmowania decyzji Model podejmowania decyzji 1. Analiza zasobów przedsiębiorstwa 2. Analiza rynków docelowych 3. Analiza ryzyka 4. Określenie celów ekspansji zagranicznej
1. Wprowadzenie do marketingu międzynarodowego
Bariery rozwoju obecności polskiej gospodarki na rynkach światowych 1. Wprowadzenie do marketingu międzynarodowego Wizerunek Polski Sztandarowe produkty Tradycje handlowe Mentalność właścicieli i kadry
Klastry a międzynarodowa konkurencyjność i internacjonalizacja przedsiębiorstwa
Klastry a międzynarodowa konkurencyjność i internacjonalizacja przedsiębiorstwa B 361445 Wprowadzenie 9 Rozdział 1 Koncepcja klastrów a teoria regulacji systemów gospodarczych 16 1.1. Regulacja gospodarki
Kapitał zagraniczny w Polsce w dobie globalizacji
AID Kapitał zagraniczny w Polsce w dobie globalizacji Pod redakcją Elizy Frejtag-Mika SPIS TREŚCI Wstęp 7 l t Przyczyny rozwoju bezpośrednich inwestycji zagranicznych w świetle teorii... 9 1.1. Wstęp.\
Spis treści. Wstęp... 9 KOMUNIKACJA MARKETINGOWA UCZELNI WYŻSZEJ... 11 ZNACZENIE MARKI W KOMUNIKACJI MARKETINGOWEJ UCZELNI WYŻSZEJ...
Spis treści Wstęp... 9 Rozdział I KOMUNIKACJA MARKETINGOWA UCZELNI WYŻSZEJ... 11 Rozdział II ZNACZENIE MARKI W KOMUNIKACJI MARKETINGOWEJ UCZELNI WYŻSZEJ... 33 Rozdział III ROLA SERWISU INTERNETOWEGO UCZELNI
ZARZĄDZANIE MARKĄ. Doradztwo i outsourcing
ZARZĄDZANIE MARKĄ Doradztwo i outsourcing Pomagamy zwiększać wartość marek i maksymalizować zysk. Prowadzimy projekty w zakresie szeroko rozumianego doskonalenia organizacji i wzmacniania wartości marki:
Wybór specjalności na kierunku Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze
Studia I stopnia Rok akademicki 2017/2018 Wybór specjalności na kierunku Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze Katedry organizujące dydaktykę na kierunku Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze (Wydział NE)
EKONOMIA XL NAUKI HUMANISTYCZNO-SPOŁECZNE ZESZYT 391 TORUŃ Lech Nieżurawski
ACTA UNIVERSITATIS NICOLAI COPERNICI EKONOMIA XL NAUKI HUMANISTYCZNO-SPOŁECZNE ZESZYT 391 TORUŃ 2009 Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Katedra Zarządzania Przedsiębiorstwem Lech Nieżurawski PRZYCZYNY
MATRYCA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA
ZAŁĄCZNIK NR 2 MATRYCA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Studia podyplomowe ZARZĄDZANIE FINANSAMI I MARKETING Przedmioty OPIS EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Absolwent studiów podyplomowych - ZARZĄDZANIE FINANSAMI I MARKETING:
Znaczenie klastrow dla innowacyjności gospodarki w Polsce
Znaczenie klastrow dla innowacyjności gospodarki w Polsce Arkadiusz Michał Kowalski 4. OFICYNA WYDAWNICZA SZKOŁA GŁÓWNA HANDLOWA W WARSZAWIE OFONAWTDAWN^ WARSZAWA 2013 SPIS TREŚCI wstęp : 9 1. Przedmiot,
Studia magisterskie uzupełniające Kierunek: Ekonomia. Specjalność: Ekonomia Menedżerska
Studia magisterskie uzupełniające Kierunek: Ekonomia Specjalność: Ekonomia Menedżerska Spis treści 1. Dlaczego warto wybrać specjalność ekonomia menedżerska? 2. Czego nauczysz się wybierając tę specjalność?
MARKETING USŁUG ZDROWOTNYCH
MARKETING USŁUG ZDROWOTNYCH Beata Nowotarska-Romaniak wydanie 3. zmienione Warszawa 2013 SPIS TREŚCI Wstęp... 7 Rozdział 1. Istota marketingu usług zdrowotnych... 11 1.1. System marketingu usług... 11
Warszawa, 28 marca 2011r. Strategia innowacyjności i efektywności gospodarki
Warszawa, 28 marca 2011r. Stawiamy na innowacje Kluczem do stałego i szybkiego rozwoju gospodarczego są: - maksymalizacja efektywności wykorzystania zasobów (wiedzy, kapitału, pracy, zasobów naturalnych
ROLA ZARZĄDZANIA STRATEGICZNEGO W ROZWOJU ORGANIZACJI
Spis treści Przedmowa... 11 Część pierwsza ROLA ZARZĄDZANIA STRATEGICZNEGO W ROZWOJU ORGANIZACJI.... 13 Rozdział 1. Tendencje rozwojowe zarządzania strategicznego (Andrzej Kaleta)... 15 1.1. Wprowadzenie.....................................................
Zestawy zagadnień na egzamin magisterski dla kierunku EKONOMIA (studia II stopnia)
Zestawy zagadnień na egzamin magisterski dla kierunku EKONOMIA (studia II stopnia) Obowiązuje od 01.10.2014 Zgodnie z Zarządzeniem Rektora ZPSB w sprawie Regulaminu Procedur Dyplomowych, na egzaminie magisterskim
Zestawy zagadnień na egzamin magisterski dla kierunku EKONOMIA (studia drugiego stopnia)
Zestawy zagadnień na egzamin magisterski dla kierunku EKONOMIA (studia drugiego stopnia) Obowiązuje od 01.10.2016 Zgodnie z Zarządzeniem Rektora ZPSB w sprawie Regulaminu Procedur Dyplomowych, na egzaminie
ETAPY UMIĘDZYNARODOWIENIA PRZEDSIĘBIORSTW SEKTORA ROLNO-SPOŻYWCZEGO W WYBRANYCH POWIATACH WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO
OPTIMUM. STUDIA EKONOMICZNE NR 4 (64) 2013 Agata BUDZYŃSKA 1 ETAPY UMIĘDZYNARODOWIENIA PRZEDSIĘBIORSTW SEKTORA ROLNO-SPOŻYWCZEGO W WYBRANYCH POWIATACH WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO Streszczenie Obecnie rosnąca
Strategie marketingowe na rynku międzynarodowym - opis przedmiotu
Strategie marketingowe na rynku międzynarodowym - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Strategie marketingowe na rynku międzynarodowym Kod przedmiotu 04.7-WZ-ZarzD-SMRM-S16 Wydział Kierunek
Systemy zarządzania wiedzą w strategiach firm. Prof. dr hab. Irena Hejduk Szkoła Głowna Handlowa w Warszawie
Systemy zarządzania wiedzą w strategiach firm Prof. dr hab. Irena Hejduk Szkoła Głowna Handlowa w Warszawie Wprowadzenie istota zarządzania wiedzą Wiedza i informacja, ich jakość i aktualność stają się
Agnieszka Żbikowska. Eksport. jako forma internacjonal izacj i polskich przedsiębiorstw UWARUNKOWANIA I STRATEGIE ~ POLSK,IE TOWARZYSTWO EKONOMICZNE
Agnieszka Żbikowska Eksport jako forma internacjonal izacj i polskich przedsiębiorstw UWARUNKOWANIA I STRATEGIE ~ POLSK,IE TOWARZYSTWO EKONOMICZNE W KRAKOW 2012 Recenzenci Pro! dr hab. Anna Czubała Pro!
SYLABUS rok akademicki 2018/19 Wydział Ekonomiczny Uniwersytet Gdański
Nazwa przedmiotu Zarządzanie w biznesie międzynarodowym Kod ECTS 04.0.E.KZ.410 Pkt.ECTS 4 Jednostka prowadząca przedmiot IHZ Nazwa kierunku MSG Nazwa specjalności BRAK; Nazwisko prowadzącego dr Katarzyna
PODYPLOMOWE STUDIA MENEDŻERSKIE
PODYPLOMOWE STUDIA MENEDŻERSKIE Jak zarządzać efektywnie - praktyczny, wieloaspektowy trening umiejętności menedżerskich TERMIN od: 21.10.2017 TERMIN do: 14.10.2018 CZAS TRWANIA:24 dni MIEJSCE: Gdańsk
Społeczna odpowiedzialność biznesu podejście strategiczne i operacyjne. Maciej Bieńkiewicz
2012 Społeczna odpowiedzialność biznesu podejście strategiczne i operacyjne Maciej Bieńkiewicz Społeczna Odpowiedzialność Biznesu - istota koncepcji - Nowa definicja CSR: CSR - Odpowiedzialność przedsiębiorstw
Zarządzanie strategiczne
Zarządzanie strategiczne Zajęcia w ramach specjalności "zarządzanie strategiczne" prowadzić będą specjaliści z wieloletnim doświadczeniem w pracy zarówno dydaktycznej, jak i naukowej. Doświadczenia te
Klastry- podstawy teoretyczne
Klastry- podstawy teoretyczne Dr inż. Anna Szerenos Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Produkcji Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego, Program Innet Plan prezentacji Koncepcja klastra
Przedsiębiorczość międzynarodowa. Wykład
Przedsiębiorczość międzynarodowa Wykład Zakres wykładu Typy dystansów w procesie internacjonalizacji Podstawowe teorie internacjonalizacji Model uppsalski UM Modele innowacyjne - IM Paradygmat eklektyczny
WSTĘP 11 GLOBALIZACJA GOSPODARKI ŚWIATOWEJ I NOWY REGIONALIZM 19
SPIS TREŚCI WSTĘP 11 ROZDZIAŁ I GLOBALIZACJA GOSPODARKI ŚWIATOWEJ I NOWY REGIONALIZM 19 1. Współczesna gospodarka światowa i jej struktura... 19 1.1. Podmioty gospodarki światowej... 21 1.2. Funkcjonowanie
Ekonomia II stopień ogólnoakademicki stacjonarne wszystkie Katedra Ekonomii i Zarządzania Prof. dr hab. Jurij Stadnicki.
KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Z-EKO2-534 Nazwa modułu Internacjonalizacja przedsiębiorstw Nazwa modułu w języku angielskim Enterprise internationalization Obowiązuje od roku akademickiego
MANAGER INNOWACJI MODUŁY WARSZTATOWE
MANAGER INNOWACJI MODUŁY WARSZTATOWE WARSZTAT I-A PRAWNO-TEORETYCZNE PODSTAWY PROJEKTÓW INNOWACYJNYCH Czym jest innowacja? Możliwe źródła Wewnętrzne i zewnętrzne źródła informacji o innowacji w przedsiębiorstwie.
Kluczowy fragment Rozdziału 2 Koncepcja przedsięwziecia z książki Biznesplan w 10 krokach. Konkurenci. Geneza przedsięwzięcia. Kluczowe dane finansowe
Koncepcja to zbiór założeń, które będą stanowić podstawę sporządzenia biznesplanu. Powinny one dotyczyć genezy pomysłu, oceny pojemności potencjalnych rynków zbytu wraz z identyfikacją potencjalnych konkurentów,
WSPÓŁCZESNA ANALIZA STRATEGII
WSPÓŁCZESNA ANALIZA STRATEGII Przedmowa CZĘŚĆ I. WSTĘP Rozdział 1. Koncepcja strategii Rola strategii w sukcesie Główne ramy analizy strategicznej Krótka historia strategii biznesowej Zarządzanie strategiczne
Aktywne formy kreowania współpracy
Projekt nr... Kształtowanie sieci współpracy na rzecz bezpieczeństwa energetycznego Dolnego Śląska ze szczególnym uwzględnieniem aspektów ekonomiczno społecznych Aktywne formy kreowania współpracy Dr inż.
Promocja i techniki sprzedaży
Promocja i techniki sprzedaży Specjalność stanowi zbiór czterech kursów specjalnościowych umożliwiających studentom nabycie profesjonalnej wiedzy i szerokich umiejętności w zakresie promocji i technik
Część 1. Podstawy kształtowania przewagi konkurencyjnej i konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw... 13
Wstęp (Anna Adamik)... 11 Część 1. Podstawy kształtowania przewagi konkurencyjnej i konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw... 13 Rozdział 1. Konkurencyjność i przewaga konkurencyjna MSP w teorii
Biznesplan. Budowa biznesplanu
BIZNESPLAN Biznesplan dokument zawierający ocenę opłacalności przedsięwzięcia gospodarczego [. Sporządzany na potrzeby wewnętrzne przedsiębiorstwa, jest także narzędziem komunikacji zewnętrznej m.in. w
Zarządzanie. Firma na globalnym rynku
Europejski Kongres Gospodarczy Zarządzanie. Firma na globalnym rynku 14 maja 2013 Przemysław Stangierski Internacjonalizacja polskich firm jest teraz bardziej istotna niż kiedykolwiek wcześniej Internacjonalizacja
Studia I stopnia stacjonarne i niestacjonarne Kierunek Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze Specjalność Biznes międzynarodowy
Studia I stopnia stacjonarne i niestacjonarne Kierunek Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze Specjalność Biznes międzynarodowy Opis specjalności Kształcenie w ramach specjalności biznes międzynarodowy kładzie
STUDIA PODYPLOMOWE. Administrowanie kadrami i płacami (miejsce:wrocław) Komunikacja społeczna i public relations (miejsce: Wrocław)
STUDIA PODYPLOMOWE Administrowanie kadrami i płacami (miejsce:wrocław) Celem studiów jest przygotowanie specjalistów z zakresu administrowania kadrami i płacami. Studia mają pogłębić wiedzę z dziedziny
Zestawy zagadnień na egzamin dyplomowy (licencjacki) dla kierunku ZARZĄDZANIE (studia I stopnia)
Zestawy zagadnień na egzamin dyplomowy (licencjacki) dla kierunku ZARZĄDZANIE (studia I stopnia) Obowiązuje od 01.10.2014 Zgodnie z Zarządzeniem Rektora ZPSB w sprawie Regulaminu Procedur Dyplomowych,
Metody określania celów rynkowych i ustalania pozycji konkurencyjnej firmy na danym rynku
Metody określania celów rynkowych i ustalania pozycji konkurencyjnej firmy na danym rynku Metody określania celów rynkowych i ustalania pozycji konkurencyjnej Title of the presentation firmy na danym Date
MANAGER CSR MODUŁY WARSZTATOWE
MANAGER CSR MODUŁY WARSZTATOWE WARSZTAT C- A IDEA SPOŁECZNEJ ODPOWIEDZIALNOŚCI BIZNESU. PODSTAWY CSR. Skąd się wziął CSR? Historia społecznej odpowiedzialności biznesu. Koncepcja zrównoważonego rozwoju.
Á Á JAKIE SPECJALNOŚCI
KIERUNEK MARKETING I KOMUNIKACJA RYNKOWA Marketing i komunikacja rynkowa to kierunek przygotowany z myślą o kształceniu wysokiej klasy specjalistów z zakresu marketingu. Zajęcia pozwalają zdobyć wiedzę
Jacek Szlachta. Panel 2 Rola współpracy transgranicznej dla rozwoju województwa podlaskiego. Białystok 20 luty 2014 roku
Jacek Szlachta Panel 2 Rola współpracy transgranicznej dla rozwoju województwa podlaskiego Białystok 20 luty 2014 roku 1 Struktura prezentacji 1. Zapisy strategii województwa podlaskiego do roku 2020 w
BUDOWANIE POZYCJI FIRMY NA KONKURENCYJNYM GLOBALNYM RYNKU
GRY STRATEGICZNE BUDOWANIE POZYCJI FIRMY NA KONKURENCYJNYM GLOBALNYM RYNKU Warsztaty z wykorzystaniem symulacyjnych gier decyzyjnych TERMIN od: TERMIN do: CZAS TRWANIA:2-3 dni MIEJSCE: CENA: Symulacyjne
PYTANIA NA EGZAMIN MAGISTERSKI KIERUNEK: ZARZĄDZANIE STUDIA DRUGIEGO STOPNIA
PYTANIA NA EGZAMIN MAGISTERSKI KIERUNEK: ZARZĄDZANIE STUDIA DRUGIEGO STOPNIA CZĘŚĆ I dotyczy wszystkich studentów kierunku Zarządzanie pytania podstawowe 1. Funkcje zarządzania 2. Otoczenie organizacji
Zarządzanie marketingiem i sprzedażą
Zarządzanie marketingiem i sprzedażą Specjalność stanowi zbiór 5 przedmiotów specjalnościowych umożliwiających studentom nabycie profesjonalnej wiedzy i szerokich umiejętności w zakresie zarządzania marketingiem
Dopasowanie IT/biznes
Dopasowanie IT/biznes Dlaczego trzeba mówić o dopasowaniu IT-biznes HARVARD BUSINESS REVIEW, 2008-11-01 Dlaczego trzeba mówić o dopasowaniu IT-biznes http://ceo.cxo.pl/artykuly/51237_2/zarzadzanie.it.a.wzrost.wartosci.html
Wykład 9 Globalizacja jako wyznacznik działań strategicznych
Dr inż. Aleksander Gwiazda Zarządzanie strategiczne Wykład 9 Globalizacja jako wyznacznik działań strategicznych Plan wykładu Idea globalizacji Taktyka globalizacji Podejścia globalizacji Nowe wartości
Spis treści WSTĘP... 13 STRATEGIE... 15
WSTĘP... 13 STRATEGIE... 15 ROZDZIAŁ 1 PROJEKTOWANIE INNOWACYJNYCH MODELI BIZNESU A WARTOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTWA... 17 Marek Jabłoński Wstęp... 17 1. Projektowanie organizacji zarys teoretyczny... 18 2. Motywy
Nazwa Wydziału Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa modułu kształcenia Kod modułu Język kształcenia Efekty kształcenia dla modułu kształcenia
Nazwa Wydziału Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa modułu kształcenia Kod modułu Język kształcenia Efekty kształcenia dla modułu kształcenia Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej Instytut Przedsiębiorczości
Opis: Z recenzji Prof. Wojciecha Bieńkowskiego
Tytuł: Konkurencyjność przedsiębiorstw podsektora usług biznesowych w Polsce. Perspektywa mikro-, mezo- i makroekonomiczna Autorzy: Magdalena Majchrzak Wydawnictwo: CeDeWu.pl Rok wydania: 2012 Opis: Praca
1. Orientacja rynkowa - aspekty i potrzeba rozwoju w środowisku internetowym - Milleniusz W. Nowak 15
Wprowadzenie 9 Część I. Zarządzanie marketingowe 1. Orientacja rynkowa - aspekty i potrzeba rozwoju w środowisku internetowym - Milleniusz W. Nowak 15 1.1. Różne koncepcje roli marketingu w zarządzaniu
Co n a s w y r ó ż n i a
Kim jesteśmy Centrum Prawa Żywnościowego to profesjonalny ośrodek doradczo- -badawczy specjalizujący się w dziedzinie prawa żywnościowego. Stanowi ono fachowe zaplecze eksperckie dla wszystkich podmiotów
Spis treści. Wstęp (S. Marciniak) 11
Makro- i mikroekonomia : podstawowe problemy współczesności / red. nauk. Stefan Marciniak ; zespół aut.: Lidia Białoń [et al.]. Wyd. 5 zm. Warszawa, 2013 Spis treści Wstęp (S. Marciniak) 11 Część I. Wprowadzenie
Odniesienie do opisu efektów kształcenia dla obszaru nauk społecznych WIEDZA K_W01
Efekty kształcenia dla kierunku EKONOMIA studia drugiego stopnia profil ogólnoakademicki Forma studiów: stacjonarne i niestacjonarne Wydział Ekonomii Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu Umiejscowienie
NA CO MOGĄ LICZYĆ DOLNOŚLĄSCY PRZEDSIĘBIORCY W 2017 ROKU PLAN NABORÓW W I PÓŁROCZU 2017 ROKU
Źródło wsparcia Terminy składania wniosku Przeznaczenie wsparcia co można sfinansować? Kto może składać wniosek? Poddziałanie 1.2.1 -, Regionalny Program Operacyjny 1.2.A Wsparcie dla przedsiębiorstw chcących
Gry strategiczne - opis przedmiotu
Gry strategiczne - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Gry strategiczne Kod przedmiotu 04.9-WZ-EkoD-GS-Ć-S15_pNadGenKROR3 Wydział Kierunek Wydział Ekonomii i Zarządzania Ekonomia / Ekonomia
DR GRAŻYNA KUŚ. specjalność: Gospodarowanie zasobami ludzkimi
DR GRAŻYNA KUŚ specjalność: Gospodarowanie zasobami ludzkimi 1. Motywacja pracowników jako element zarządzania przedsiębiorstwem 2. Pozapłacowe formy motywowania pracowników na przykładzie wybranej organizacji
Społeczna odpowiedzialnośd biznesu w projektach ekoinnowacyjnych. Maciej Bieokiewicz
2011 Społeczna odpowiedzialnośd biznesu w projektach ekoinnowacyjnych Maciej Bieokiewicz Koncepcja Społecznej Odpowiedzialności Biznesu Społeczna Odpowiedzialnośd Biznesu (z ang. Corporate Social Responsibility,
SZKOLENIA DOSKONALĄCE KOMPETENCJE DOT. WDROŻENIA DANYCH PRZEDSIĘWZIĘĆ INNOWACYJNYCH
SZKOLENIA DOSKONALĄCE KOMPETENCJE DOT. WDROŻENIA DANYCH PRZEDSIĘWZIĘĆ INNOWACYJNYCH I ZARZĄDZANIE STRATEGICZNE ramowy program szkolenia (24 godziny) Prowadzący: dr Przemysław Kitowski, Politechnika Gdańska
Biznes Międzynarodowy. Specjalizacja Studia 1 stopnia
Biznes Międzynarodowy Specjalizacja Studia 1 stopnia Opis specjalności Specjalność Biznes Międzynarodowy ma dostarczyć studentom wiedzy i umiejętności w zakresie międzynarodowych stosunków gospodarczych
Wydział Nauk Ekonomicznych i Technicznych KIERUNEK EKONOMIA studia stacjonarne i niestacjonarne licencjackie (I stopnia)
Wydział Nauk Ekonomicznych i Technicznych KIERUNEK EKONOMIA studia stacjonarne i niestacjonarne licencjackie (I stopnia) Specjalności: transport, spedycja i przewozy NOWOŚĆ! międzynarodowe - gospodarka
Zarządzanie marketingiem w przedsiębiorstwie
Zarządzanie marketingiem w przedsiębiorstwie Opis specjalności: Celem specjalności Zarządzanie marketingiem w przedsiębiorstwie jest wykształcenie specjalistów posiadających kompetencje pozwalające im
Perspektywy rozwoju polskiego eksportu do krajów pozaunijnych. Autor: redakcja naukowa Stanisław Wydymus, Bożena Pera
Perspektywy rozwoju polskiego eksportu do krajów pozaunijnych Autor: redakcja naukowa Stanisław Wydymus, Bożena Pera W ostatnich latach ukazało się wiele opracowań poświęconych ocenie wymiany handlowej
Dopasowanie IT/biznes
Dopasowanie IT/biznes Dlaczego trzeba mówić o dopasowaniu IT-biznes HARVARD BUSINESS REVIEW, 2008-11-01 Dlaczego trzeba mówić o dopasowaniu IT-biznes http://ceo.cxo.pl/artykuly/51237_2/zarzadzanie.it.a.wzrost.wartosci.html
Biznes plan innowacyjnego przedsięwzięcia
Biznes plan innowacyjnego przedsięwzięcia 1 Co to jest biznesplan? Biznes plan można zdefiniować jako długofalowy i kompleksowy plan działalności organizacji gospodarczej lub realizacji przedsięwzięcia
WYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH. Studia niestacjonarne II stopnia Kierunek Ekonomia Promotorzy prac magisterskich
Studia niestacjonarne II stopnia Kierunek Ekonomia Promotorzy prac magisterskich Promotorzy prac magisterskich Prof. dr hab. Stanisław CZAJA Prof. dr hab. Andrzej GRACZYK (min. 5 osób) Prof. dr hab. Jerzy
AUTYSTYCZNE POSTAWY POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTW W ZAKRESIE INNOWACJI. Prof. dr hab..maria Romanowska Warszawa,
AUTYSTYCZNE POSTAWY POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTW W ZAKRESIE INNOWACJI Prof. dr hab..maria Romanowska Warszawa, 20.03.2017 PLAN PREZENTACJI: 1. Czy polskie przedsiębiorstwa współpracują z innymi podmiotami
dr Grzegorz Mazurek racjonalna reakcja konkurencji celowy zintegrowanym orientacji rynkowej zidentyfikowaniu i przewidywaniu potrzeb odbiorców
Sprawy organizacyjne Literatura B. Żurawik, W. Żurawik: Marketing usług finansowych, PWN, Warszawa, 2001 M. Pluta-Olearnik: Marketing usług bankowych, PWE, Warszawa, 2001 Marketing na rynku usług finansowych
Zarządzanie firmą Celem specjalności jest
Zarządzanie firmą Celem specjalności jest przygotowanie jej absolwentów do pracy na kierowniczych stanowiskach średniego i wyższego szczebla we wszystkich rodzajach przedsiębiorstw. Słuchacz specjalności
WSHiG Karta przedmiotu/sylabus. Turystyka i Rekreacja Zarządzanie i Marketing w Hotelarstwie, Gastronomi, Turystyce i Rekreacji
WSHiG Karta przedmiotu/sylabus KIERUNEK SPECJALNOŚĆ TRYB STUDIÓW SEMESTR Turystyka i Rekreacja Zarządzanie i Marketing w Hotelarstwie, Gastronomi, Turystyce i Rekreacji Stacjonarny / niestacjonarny II
Sieć społeczna przedsiębiorcy w teorii i praktyce zarządzania małą firmą
1 2 Politechnika Częstochowska Piotr Tomski Sieć społeczna przedsiębiorcy w teorii i praktyce zarządzania małą firmą Monografia Częstochowa 2016 3 Recenzenci: Prof. dr hab. inż. Stanisław Nowosielski Prof.
Część 1. Kierunki badań nad zarządzaniem małymi i średnimi przedsiębiorstwami... 13
Spis treści Słowo wstępne (Marek Matejun).................................................. 11 Część 1. Kierunki badań nad zarządzaniem małymi i średnimi przedsiębiorstwami.................................
Konkurs dla studentów AME Kulinarne Mission Impossible Etap 2
Konkurs dla studentów AME Kulinarne Mission Impossible Etap 2 Do niedawna uwaga przedsiębiorców (funkcjonujących na rynkach zagranicznych lub zamierzających na nie wejść) skupiała się głównie na czynnikach
Program Studiów podyplomowych w zakresie zarządzania Executive Master of Business Administration
Program Studiów podyplomowych w zakresie zarządzania Executive Master of Business Administration Wydział realizujący studia podyplomowe: Ogólna charakterystyka studiów podyplomowych Wydział Nauk Ekonomicznych
Kierunki REKRUTACJA 2018/2019 WYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH EKONOMIA ZARZĄDZANIE ZARZĄDZANIE I INŻYNIERIA PRODUKCJI. Nowa oferta specjalności!!!
WYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH REKRUTACJA 2018/2019 Kierunki EKONOMIA ZARZĄDZANIE ZARZĄDZANIE I INŻYNIERIA PRODUKCJI Nowa oferta specjalności!!! Logistyka NOWOŚĆ!!! Możliwość wyjazdu do Portugalii i uzyskania
Postawy przedsiębiorstw z Małopolski. Dr Małgorzata Bonikowska
Postawy przedsiębiorstw z Małopolski Dr Małgorzata Bonikowska 1. Ekspansja trendem Polskie (i małopolskie) firmy coraz śmielej wychodzą za granicę i rozwijają się coraz dalej. Do tej pory firmy skupiały
Jak zaprojektować firmę aby mogła się skalować i odnosić trwałe sukcesy? Warszawa, 13 listopada 2018 r.
Jak zaprojektować firmę aby mogła się skalować i odnosić trwałe sukcesy? Warszawa, 13 listopada 2018 r. Budowanie Organizacji Odnoszących Trwałe Sukcesy - Tezy 1. Zbudowanie organizacji odnoszącej trwałe
Rozdział 1. Zarządzanie wiedzą we współczesnych organizacjach gospodarczych Zarządzanie wiedzą w Polsce i na świecie w świetle ostatnich lat
Zarządzanie wiedzą we współczesnym przedsiębiorstwie Autor: Marcin Kłak Wstęp Rozdział 1. Zarządzanie wiedzą we współczesnych organizacjach gospodarczych 1.1. Rola i znaczenie wiedzy 1.1.1. Pojęcia i definicje
IDEA! Management Consulting Poznań Sp. z o.o. ul. Grottgera 16/1 60 758 Poznań
Bezpłatne usługi doradcze finansowane ze środków EFRR w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka w ramach pomocy de minimis. Informacje o projekcie IDEA! Management Consulting Poznań Sp. z o.o.
Ekonomia II stopień ogólnoakademicki stacjonarne Ekonomia menedżerska Katedra Ekonomii i Zarządzania Prof. dr hab. Oleksandr Oksanych.
KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Z-EKO2-690 Nazwa modułu Marketing Międzynarodowy Nazwa modułu w języku angielskim International Marketing Obowiązuje od roku akademickiego 2012/2013 A. USYTUOWANIE
O czym będziemy. się uczyć
1-1 O czym będziemy się uczyć Rachunkowość zarządcza spełnia dwie role: dostarcza informacji do podejmowania decyzji i kontroli Projektowanie i wykorzystywanie rachunku kosztów Rola specjalisty z zakresu
Uniwersytet w Białymstoku Wydział Ekonomiczno-Informatyczny w Wilnie SYLLABUS na rok akademicki 2010/2011 http://www.wilno.uwb.edu.
SYLLABUS na rok akademicki 010/011 Tryb studiów Studia stacjonarne Kierunek studiów Ekonomia Poziom studiów Pierwszego stopnia Rok studiów/ semestr 1 / Specjalność Bez specjalności Kod katedry/zakładu
Marcin Kłak Zarządzanie wiedzą we współczesnym przedsiębiorstwie
Marcin Kłak Zarządzanie wiedzą we współczesnym przedsiębiorstwie Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomii i Prawa im. prof. Edwarda Lipińskiego w Kielcach Kielce czerwiec 2010 1 Spis treści Wstęp 7 Rozdział
Zagadnienia na egzamin magisterski dla kierunku EKONOMIA (studia II stopnia)
Zagadnienia na egzamin magisterski dla kierunku EKONOMIA (studia II stopnia) obowiązuje od 01.01.2016 Zgodnie z Zarządzeniem Rektora ZPSB w sprawie Regulaminu Procedur Dyplomowych, na egzaminie magisterskim
6 Metody badania i modele rozwoju organizacji
Spis treści Przedmowa 11 1. Kreowanie systemu zarządzania wiedzą w organizacji 13 1.1. Istota systemu zarządzania wiedzą 13 1.2. Cechy dobrego systemu zarządzania wiedzą 16 1.3. Czynniki determinujące
Innowacje w biznesie Wykład 2. Strategiczny kontekst innowacji
Innowacje w biznesie Wykład 2. Strategiczny kontekst innowacji Plan wykładu 1. Poziomy strategii a innowacje 2. Innowacja jako tworzenie nowej wartości 3. Strategie: błękitnego i czerwonego oceanu a innowacje
Wydział Nauk Ekonomicznych i Technicznych Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wydział Nauk Ekonomicznych i Technicznych Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej Zestaw pytań do egzaminu licencjackiego na kierunku Zarządzanie Zestaw pytań do egzaminu
Zestawy zagadnień na egzamin magisterski dla kierunku EKONOMIA (studia II stopnia)
Zestawy zagadnień na egzamin magisterski dla kierunku EKONOMIA (studia II stopnia) Obowiązuje od 01.10.2014 Zgodnie z Zarządzeniem Rektora ZPSB w sprawie Regulaminu Procedur Dyplomowych, na egzaminie magisterskim
Ekonomika Transportu. Przedsiębiorstwo transportowe. Przedsiębiorstwo transportowe. Przedsiębiorstwo transportowe. Przedsiębiorstwo transportowe
Ekonomika Transportu każda zorganizowana postać podażowej strony rynku usług przemieszczania, mająca swoją nazwę i oferującą specyficzny produkt - usługę transportową Cechy: odrębność ekonomiczna odrębność
Educational curriculum - Harmonogram szkoleń w ramach komponentu 3
Educational curriculum - Harmonogram szkoleń w ramach komponentu 3 Nr działania C3A1 C3A3 C3A5 Data Miejsce Temat szkolenia 14.06.2010 Wydział Ekonomiczny UG, 15.06.2010 Wydział Ekonomiczny UG, 28.06.2010
Zestawy zagadnień na egzamin dyplomowy (licencjacki) dla kierunku ZARZĄDZANIE (studia I stopnia)
Zestawy zagadnień na egzamin dyplomowy (licencjacki) dla kierunku ZARZĄDZANIE (studia I stopnia) obowiązuje od 01.10.2015 Zgodnie z Zarządzeniem Rektora ZPSB w sprawie Regulaminu Procedur Dyplomowych,
Zarządzanie łańcuchem dostaw
Społeczna Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania kierunek: Zarządzanie i Marketing Zarządzanie łańcuchem dostaw Wykład 1 Opracowanie: dr Joanna Krygier 1 Zagadnienia Wprowadzenie do tematyki zarządzania
Agata Sudolska UWARUNKOWANIA BUDOWANIA RELACJI PROINNOWACYJNYCH PRZEZ PRZEDSIĘBIORSTWA W POLSCE
R O Z P R A W A H A B I L I T A C Y J N A Agata Sudolska UWARUNKOWANIA BUDOWANIA RELACJI PROINNOWACYJNYCH PRZEZ PRZEDSIĘBIORSTWA W POLSCE Toruń 2011 SPIS TREŚCI SPIS TREŚCI SPIS TREŚCI Wstęp...................................................
Jak zaprezentować pomysł przed inwestorem
Jak zaprezentować pomysł przed inwestorem Katarzyna Duda Pomorskie Forum Przedsiębiorczości Gdynia 2012 Dotacje na innowacje Spis treści: Czego oczekuje inwestor i jakich pomysłów szuka Biznesplan jak