UE we Wrocławiu, WEZiT w Jeleniej Górze Katedra Ekonometrii i Informatyki

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "UE we Wrocławiu, WEZiT w Jeleniej Górze Katedra Ekonometrii i Informatyki"

Kinga Kasprzak
7 lat temu
Przeglądów:

1 UE we Wrocławiu, WEZiT w Jeleniej Górze Katedra Ekonometrii i Informatyki Prognozowanie procesów gospodarczych prowadzący: dr inż. Tomasz Bartłomowicz tomasz.bartlomowicz@ue.wroc.pl Konspekt do ćwiczeń nr 1

2 START Sformułowanie zadania prognostycznego Określenie przesłanek prognostycznych Zebranie, statystyczna obróbka i analiza danych prognostycznych Wybór metody prognozowania Konstrukcja Aktualizacja danych prognostycznych prognoza trafna Ocena dopuszczalności prognoza dopuszczalna Zastosowanie Ocena trafności prognoza nietrafna prognoza niedopuszczalna Rezygnacja z budowy STOP Rys. Procedura prognozowania Źródło: Opracowanie na podstawie P. Dittmann, Prognozowanie w przedsiębiorstwie. Metody i ich zastosowanie, Oficyna Ekonomiczna, Kraków

3 Etapy prognozowania (budowy prognoz) 1. Sformułowanie zadania prognostycznego 2. Określenie przesłanek prognostycznych 3. Zebranie, statystyczna obróbka i analiza danych prognostycznych 4. Wybór metody prognozowania 5. Konstrukcja 6. Ocena dopuszczalności 7. Zastosowanie 8. Ocena trafności Źródło: P. Dittmann, Prognozowanie w przedsiębiorstwie. Metody i ich zastosowanie, Oficyna Ekonomiczna, Kraków Etap I. Sformułowanie zadania prognostycznego Określenie: 1) obiekt prognozowany (jednostka statystyczna, zbiorowość statystyczna, cecha/zmienna statystyczna), 2) zjawisko prognozowane (liczba zmiennych opisujących/definiujących zjawisko prognozowane): proste; złożone, 3) cel : pragmatyczny najbardziej prawdopodobne, realistyczne; poznawczy badawcze/ostrzegawcze, (funkcje prognoz: preparacyjna, aktywizująca, informacyjna) 4) zmienna/e prognozowane (opisujące zjawisko prognozowane): kryterium możliwości kwantyfikacji zmiennej (metryczne/ilościowe/mierzalne i niemetryczne/jakościowe/opisowe/niemierzalne) - ( ilościowe oraz jakościowe: punktów zwrotnych, monotoniczności ciągów realizacji, przewyższeń); kryterium zbioru wartości, jakie może zmienna przyjmować (skokowe i ciągłe) - ( punktowe i przedziałowe); 3

4 kryterium preferencji wartości zmiennej (stymulanta, destymulanta, nominanta), 5) wymagania co do dopuszczalności, 6) horyzont (daty ) krótkookresowe (krótkoterminowe) średniookresowe (średnioterminowe) długookresowe (długoterminowe) Etap II. Określenie przesłanek prognostycznych - obejmuje hipotezy badawcze określające wstępnie mechanizm rozwojowy prognozowanego zjawiska oraz dostępne o nim informacje jakościowe i ilościowe. Analiza tych hipotez prowadzi do zajęcia przez prognostę określonej postawy wobec przyszłości prognozowanego zjawiska. Wyróżnia się dwie, ekstremalne postawy, postawę pasywna i postawę aktywną, co oznacza, że w praktyce są możliwe również postawy pośrednie. Postawa pasywna oznacza widzenie przyszłości zjawiska jako nieuniknionego, pojedynczego następstwa przeszłości, określonego przez konieczne, niezależne od woli ludzi związki między zjawiskami. Siła tych związków i ich trwałość czynią ich naruszenie zdarzeniami mało prawdopodobnymi, co oznacza, iż zjawisko charakteryzuje duża inercja. W tej sytuacji zadaniem prognosty jest odgadniecie praw ruchu zjawiska, wyrażających jego przyszłe stany przez stany przeszłe. Prognozę uzyskuje się z owych praw ruchu. Postawa aktywna charakteryzuje się uznaniem przyszłości za stosunkowo niezależną od przyszłości. Przyszłość zależy oczywiście od przeszłych zjawisk naturalnych i działań ludzi, ale także w mniejszym lub większym stopniu od pragnień, intencji, celów i dążeń ludzi. Przyszłość jest więc otwarta, pluralistyczna. Przewidywanie przyszłości nie jest w tej sytuacji przenoszeniem praw ruchu z przeszłości w przyszłość, lecz poszukiwaniem w teraźniejszości faktów niosących przyszłość, antycypacją ludzkich potrzeb i działań, próbą odgadnięcia, czego ludzie będą chcieli, a 4

5 co odrzucą. Jest projektowaniem możliwych wariantów przyszłości i wskazaniem wariantów najbardziej przez ludzi pożądanych, a więc na ogół najbardziej realistycznych. Etap III. Zebranie, statystyczna obróbka i analiza danych prognostycznych Do samodzielnego opracowania (zapoznania się): 1. Dittmann P., Prognozowanie w przedsiębiorstwie, s , 2. Prognozowanie w przedsiębiorstwie, red. M. Cieślak, s Kryteria wyboru danych gromadzonych na potrzeby budowy prognoz 1. Rzetelność (dokładność, prawdziwość, wiarygodność) danych 2. Jednoznaczność danych 3. Identyfikowalność zjawiska przez zmienną (zmienne) 4. Kompletność danych 5. Odpowiedniość (istotność) danych 6. Aktualność danych 7. Koszt gromadzenia i przetwarzania danych 8. Porównywalność danych Rys. Dane wykorzystywane w prognozowaniu Dane o obiekcie Dane zewnętrzne Dane wewnętrzne Źródło: M. Cieślak, Prognozowanie gospodarcze metody i zastosowania, Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa

6 Rys. Statystyczna obróbka danych Metody statystycznej obróbki danych Transformacja danych danych Uzupełnianie brakujących danych Rys. danych danych rzeczowa przestrzenna czasowa Rys. Statystyczna analiza danych Metody statystycznej analiza danych Identyfikacja składowych szeregu Identyfikacja zależności zmiennych Eliminacja obserwacji nietypowych 6

Podobne dokumenty

Prognozowanie i symulacje

Prognozowanie i symulacje - Wykład (15 godzin) -Ćwiczenia przy komputerze (30 godzin) - Zaliczenie jedna ocena - Zasady zaliczenia i literatura dr Tadeusz RóŜański Helena Gaspars Prognozowanie i symulacje