Administracja publiczna i finanse publiczne. dr Piotr Modzelewski Zakład Strategii i Polityki Gospodarczej WNE UW

Transkrypt

1 Administracja publiczna i finanse publiczne dr Piotr Modzelewski Zakład Strategii i Polityki Gospodarczej WNE UW

2 Plan zajęć 1. Omównienie Nowego Rynku usług audytorskich 2. Administracja publiczna Unii Europejskiej (Instytucje UE) 3. Modyfikacje systemu wdrażania funduszy strukturalnych w Polsce 4. Administracja publiczna w Polsce 5. Ogólny zarys finansów publicznych w Polsce 6. Przykładowe rozwiązania zadań egzaminacyjnych z nieobowiązującego egzaminu na Audytora Wewnętrznego

3 Nowy rynek na usługi audytorskie

4 Nowy rynek audyt funduszy strukturalnych UE Audytorem może być podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych w rozumieniu art.. 10 ust 1. ustawy z dnia 13 października 1994 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie (Dz. U nr 121, poz. 592 z późn.. zm.)

5 Audyt jest wymagany w przypadku Beneficjenta, który realizuje projekt o wartości równej lub przekraczającej PLN lub realizuje jednocześnie kilka projektów w ramach SPO RZL, o łącznej wartości równej lub większej PLN (tak było dotychczas) w każdym przypadku (tak jest teraz)

6 Kryteria wyboru audytora do projektu Doświadczenie w zakresie badania sprawozdań finansowych dla projektów finansowanych ze środków pomocowych i grantów otrzymanych ze źródeł krajowych lub zagranicznych Doświadczenie uzyskane z badania jednostek non-profit

7 Beneficjent zobowiązuje się przeprowadzić audyt projektu nie wcześniej niż po wykorzystaniu co najmniej połowy środków

8 Zakres przedmiotowy audytu środków UE Audyt zasadności kosztów kwalifikowanych, ich sposobu dokumentowania i ujęcia w księgach rachunkowych beneficjenta zgodnie ze standardami rachunkowości i przepisami prawa Kontrola wydatkowania zaliczek Sprawdzenie wniosków o płatność z księgami rachunkowymi beneficjenta w części dotyczącej projektu

9 Zakres przedmiotowy audytu środków UE (c.d.) Sprawdzenie wiarygodności sprawozdań z realizacji projektu przekazywanych przez beneficjenta Analiza kontroli wewnętrznej Weryfikacja sposobu monitorowania projektu

10 Instytucje Unii Europejskiej

11 Instytucje Unii Europejskiej Rada Europy (czy jest to instytucja UE?) Rada Europejska Rada Unii Europejskiej Komisja Europejska Parlament Europejski

12

13 Rada Europy Niezależna od Unii Europejskiej, autonomiczna organizacja państw europejskich Wydaje akty prawne zwane konwencjami Jej organami są: Komitet Ministrów i Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy

14 Działalność Rady Europy koncentruje się na następujących dziedzinach: Ochrona praw człowieka Demokracja Wolny rynek Kultura i dziedzictwo narodów Edukacja Ochrona środowiska naturalnego Sprawy społeczne i regionalne

15 Rada Europejska Jest najwyższą instytucją polityczną Unii Europejskiej, decydującą o kierunkach jej rozwoju i aktualnej strategii działania Obecnie Rada spotyka się dwa razy w roku na tzw. szczytach europejskich Podczas szczytów Rada podejmuje uchwały zwane deklaracjami, wydaje oświadczenia i zalecenia

16 Rada Unii Europejskiej (1/3) Jest głównym organem decyzyjnym Wspólnot Europejskich (Wspólnoty Europejskiej, Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej) Do końca czerwca 1967 r. każda ze wspólnot miała odrębną Radę

17 Rada Unii Europejskiej (2/3) Rada składa się z przedstawicieli państw członkowskich szczebla ministerialnego Rada jest nadrzędnym organem ustawodawczym Wspólnot Europejskich, spełniającym równocześnie szereg funkcji typowych dla rządu Rada UE decyduje o wydatkach obligatoryjnych

18 Rada Unii Europejskiej (3/3) W przypadku zawierania umowy pomiędzy Wspólnotami a jednym lub kilkoma państwami, Rada wyraża zgodę na rozpoczęcie negocjacji oraz udziela Komisji mandatu do negocjacji Zawiera umowy międzynarodowe wiążące państwa członkowskie, ale przy układach o stowarzyszeniu wymagana jest zgoda Parlamentu Europejskiego Podejmuje decyzje odnośnie polityki zagranicznej na podstawie wytycznych przyjętych przez Radę Europejską

19 Komisja Europejska (1/2) Jest głównym organem zarządzająco wykonawczym Wspólnot Europejskich Ma prawo do zgłaszania projektów aktów prawnych Wspólnot Europejskich (monopol w zakresie inicjowania polityki Wspólnot Europejskich) Posiada nadzór nad stosowaniem prawa wspólnotowego przez państwa członkowskie

20 Komisja Europejska (2/2) Posiada uprawnienia wykonawcze Dysponuje kompetencjami w zakresie stosunków zewnętrznych, reprezentuje Wspólnotę Europejską wobec państw trzecich, na mocy mandatu Rady Europejskiej negocjuje umowy pomiędzy Wspólnotą a państwami kandydującymi Komisji przysługuje prawo inicjatywy w zakresie Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa

21 Parlament Europejski Posiada znaczne kompetencje w zakresie uchwalania budżetu UE (wydatki nieobligatoryjne) Może odrzucić projekt budżetu (2/3 głosów) Posiada prawo zgłaszania wotum nieufności wobec Komisji

22 System wdrażania funduszy strukturalnych Unii Europejskiej

23 Podstawy prawne Rozporządzenie Rozporządzenie Rady (WE) nr 1083 / 2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące ce Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójno jności uchylające ce Rozporządzenie Rady (WE) nr 1260/1999.

24 Rozporządzenie 1083/2006 Cele, do realizacji których mają przyczyniać się fundusze strukturalne i Fundusz Spójno jności, dostępne zasoby finansowe oraz kryteria ich alokacji. Ramy polityki spójno jności, metodę ustalania strategicznych wytycznych Wspólnoty dla spójno jności, narodowych strategicznych ram odniesienia oraz procesu analizy na poziomie Wspólnoty Ustanawia zasady partnerstwa, programowania, oceny, zarządzania, w tym zarządzania finansowego, monitorowania i kontroli, oparte na podziale obowiązk zków w między dzy państwa członkowskie a Komisję. Kryteria kwalifikowalności wydatków

25 Podział środków w na lata stan na maj 2007 r. 67,3 mld euro będzie pochodziło z budżetu UE, 11,9 mld euro z krajowych środków publicznych (w tym ok. 5,93 mld euro z budżetu państwa), ok. 6,4 mld euro zostanie zaangażowanych ze strony podmiotów prywatnych.

26 Narodowa strategia spójno jności - Narodowe strategiczne ramy odniesienia Każde państwo członkowskie przygotowuje ten dokument strategiczny. NSS - NSRO zapewniają, że e pomoc będzie b zgodna ze strategicznymi wytycznymi Wspólnoty dla spójno jności. Określaj lają związek zek między priorytetami Wspólnoty a krajowym programem reform. Stanowią instrument odniesienia dla przygotowywania programowania z funduszy.

27 Cele horyzontalne NSS - NSRO: Tworzenie warunków dla utrzymania trwałego i wysokiego tempa wzrostu gospodarczego wzrost zatrudnienia poprzez rozwój kapitału ludzkiego i społecznego podniesienie konkurencyjności polskich przedsiębiorstw, w tym w szczególności w sektorze usług budowa i modernizacja infrastruktury technicznej, mającej podstawowe znaczenie dla wzrostu konkurencyjności Polski i jej regionów wzrost konkurencyjności polskich regionów i przeciwdziałanie ich marginalizacji społecznej, gospodarczej i przestrzennej. rozwój obszarów wiejskich.

28 Programy operacyjne Programy operacyjne sąs elementami systemu realizacji NSS - NSRO, których celem ogólnym jest: przyspieszenie rozwoju społeczno gospodarczego Polski, wzrost zatrudnienia oraz zwiększenie spójno jności społecznej, gospodarczej i terytorialnej z pozostałymi krajami UE. 5 programów w operacyjnych 16 programów w regionalnych Przewidziany pułap p dofinansowania: 85%

29 Programy operacyjne (c.d.) Programy operacyjne zawierają m.in. Cele / osie priorytetowe Plan finansowy Zapisy dot. monitorowania i oceny (w tym wskaźniki) Informacje o instytucji upoważnionej do otrzymywania płatnop atności dokonywanych przez Komisję i instytucjach dokonujących płatnop atności na rzecz beneficjenta. Zapisy dot. informacji i promocji

30 Udział poszczególnych programów operacyjnych w całości ci alokacji dla Polski Program operacyjny Kwota w mld euro Udział programu w całkowitej alokacji Źródło finansowania PO Infrastruktura i środowisko 27,8 41,3% EFRR, FS Regionalne programy operacyjne 15,9 23,8% EFRR Kapitał ludzki 9,7 14,4% EFS Innowacyjna gospodarka Rozwój Polski Wschodniej 8,3 12,3 EFRR 2,3 3,4 EFRR, dodatkowe środki przyznane przez Radę Europejską 992 mln euro. Pomoc Techniczna 0,5 0,8% EFRR

31 Rezerwy Krajowa rezerwa wykonania Zgodnie z art. 50 Rozporządzenia 1083/2006 ustalono KRW na poziomie 3% alokacji w ramach Celu Konwergencja. Krajowa rezerwa interwencyjna Zgodnie z art. 51 Rozporządzenia 1083/2006 zarezerwowano 1% rocznego wkładu z FS na wypadek sytuacji kryzysowych.

32 System wdrażania środków UE w okresie Pierwszy poziom koordynacja Drugi poziom zarządzanie Trzeci poziom wdrażanie

33 PIERWSZY POZIOM - KOORDYNACJA Koordynację w zakresie zarządzania Narodowymi Strategicznymi Ramami Odniesienia (NSRO) i realizacji wszystkich programów polityki spójności sprawuje minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego. Dla sprawnego wykonywania swoich funkcji koordynacyjnych odpowiada on za przygotowanie, organizację oraz nadzór nad prawidłowym funkcjonowaniem systemu realizacji NSRO oraz prowadzi nadzór nad realizacją programów operacyjnych, w tym w zakresie zarządzania, monitorowania, kontroli i audytu, zgodnie z wymogami określonymi w Rozporządzeniach Rady.

34 W odniesieniu do regionalnych programów operacyjnych (RPO) rolę koordynującą pełni minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego, odpowiedzialny za weryfikację projektów programów operacyjnych pod względem ich zgodności z NSRO, negocjowanie ich zapisów z KE we współpracy z instytucjami zarządzającymi RPO, kontrolę stosowania wytycznych MRR oraz monitorowanie efektów wdrażania RPO w regionach.

35 Koordynacja realizacji programów operacyjnych na poziomie regionalnym Koordynację pomiędzy celami strategii rozwoju danego województwa, celami i mechanizmami realizacji na poziomie regionalnym różnych programów operacyjnych polityki spójności, Wspólnej Polityki Rolnej i Wspólnej Polityki Rybackiej, sprawuje Zarząd Województwa, wykorzystując w tym celu Komitet Monitorujący Regionalny Program Operacyjny (KM RPO).

36 DRUGI POZIOM ZARZĄDZANIE Instytucje Zarządzające (IZ) Instytucja Zarządzająca jest odpowiedzialna za przygotowanie i realizację programów operacyjnych (w tym regionalnych programów operacyjnych). IZ dla programów zarządzanych centralnie jest minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego, natomiast IZ dla regionalnych programów operacyjnych jest Zarząd danego województwa.

37 TRZECI POZIOM WDRAŻANIE Instytucje pośredniczące Instytucje wdrażające (czyli pośredniczące II stopnia) Instytucja Certyfikujaca Instytucja Audytowa

38 Instytucja certyfikująca odpowiada w szczególności za: opracowanie i przedłożenie Komisji poświadczonych deklaracji wydatków i wniosków o płatność; poświadczenie (na podstawie informacji od instytucji zarządzających oraz przeprowadzonych audytów), że: (1) deklaracja wydatków jest dokładna, wynika wiarygodnych systemów księgowych i jest oparta na weryfikowalnej dokumentacji; (2) zadeklarowane wydatki są zgodne z zasadami wspólnotowymi i krajowymi k oraz zostały poniesione w związku z operacjami wybranymi do finansowania nsowania zgodnie z kryteriami mającymi zastosowanie do programu i spełniają zasady wspólnotowe i krajowe;

39 Instytucja certyfikująca odpowiada w szczególności za: utrzymywanie w formie elektronicznej zapisów księgowych dotyczących wydatków zadeklarowanych Komisji; prowadzenie ewidencji kwot podlegających procedurze odzyskiwania i kwot wycofanych po anulowaniu całości lub części wkładu dla operacji.

40 Instytucja Audytowa Dla wszystkich programów operacyjnych funkcje Instytucji Audytowej pełni Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej.

41 Instytucja audytowa programu operacyjnego odpowiada w szczególności za: zapewnienie prowadzenia audytów w celu weryfikacji skutecznego funkcjonowania systemu zarządzania i kontroli programu operacyjnego oraz audytów operacji na podstawie stosownej próby w celu weryfikacji zadeklarowanych wydatków; przedstawianie Komisji, w terminie dziewięciu miesięcy od zatwierdzenia programu operacyjnego, strategii audytu i ich metodologię;

42 Instytucja audytowa programu operacyjnego odpowiada w szczególności za: (c.d.) do dnia 31 grudnia każdego roku w latach : 2015: przedłożenie Komisji rocznego sprawozdania audytowego,, informującego o wszelkich brakach wykrytych w systemach zarządzania i kontroli programu; wydawanie opinii, na podstawie kontroli i audytów przeprowadzonych na jej odpowiedzialność, w kwestii tego, czy system zarządzania i kontroli oli funkcjonuje skutecznie, tak aby dawać racjonalne zapewnienie, że deklaracje wydatków przedstawione Komisji i transakcje będące ich podstawą są zgodne z prawem i prawidłowe; przedkładanie deklaracji częściowego zamknięcia zawierającej ocenę zgodności z prawem i prawidłowości danych wydatków; przedłożenie Komisji, nie później niż dnia 31 marca 2017 r., deklaracji zamknięcia, zawierającej ocenę zasadności wniosku o wypłatę salda końcowego oraz zgodności z prawem i prawidłowości transakcji będących podstawą wydatków objętych ętych końcową deklaracją wydatków, do której dołącza się końcowe sprawozdanie audytowe.

43 Decyzja o interwencji ze środków publicznych Dobra publiczne vs.. dobra prywatne Studium wykonalności lub biznes plan Analiza Kosztów i Korzyści (Cost( Benefit Analysis) przewodnik Pomoc de minimis Zamówienia publiczne

44 Administracja publiczna w Polsce

45

46 Administracja rządowa Centrum rządowe: Rada Ministrów i struktury ją obsługujące Ministerstwa Urzędy centralne Państwowe jednostki organizacyjne (np. agencje, fundusze) Terenowa rządowa administracja ogólna (wojewoda i jego urząd) Terenowe organy administracji zespolonej Terenowe organy administracji niezespolonej

47 Administracja samorządowa Administracja samorządowa województwa Administracja samorządowa powiatu Administracja samorządowa gminy

48 Administracja zespolona 1. Konstrukcja zespolenia aparatu administracyjnego oznacza w swym modelowym, pełnym kształcie skoncentrowanie całego administracyjnego aparatu pomocniczego w jednym urzędzie i pod jednym zwierzchnikiem. Elementami najistotniejszymi, tworzącymi tę konstrukcję, są zespolenie osobowe i kompetencyjne. 2. Osobowy aspekt zespolenia w powiecie oznacza uzyskanie przez starostę (art.. 35 ust. 3 u.o s.p) stanowczego wpływu na obsadę najważniejszych stanowisk w wojewódzkiej i powiatowej administracji zespolonej poprzez powoływanie kierowników powiatowych służb, inspekcji lub straży albo uzgadnianie tych decyzji, jeśli podmiotem powołującym jest organ wojewódzki.

49 Administracja zespolona - powiat Artykuł 33b u. o s.p. stanowi, iż powiatową administrację zespoloną tworzą: 1. Starostwo powiatowe, 2. Powiatowy urząd pracy, będący jednostką organizacyjną powiatu, 3. Jednostki organizacyjne stanowiące aparat pomocniczy kierowników powiatowych służb, inspekcji i straży.

50 Administracja zespolona (c.d.) Zasada zespolenia nie musi jednak występować zawsze w pełnej postaci. Na poszczególnych szczeblach podziału terytorialnego nie występują niektóre elementy zespolenia. Na przykład poza starostwem powiatowym pozostają niektóre jednostki policji, straży pożarnej, inspektoraty weterynarii, sanepidu, itd. Także nie jest elementem koniecznym zespolenie finansowe, czyli włączenie budżetu danej służby czy inspekcji do budżetu powiatu.

51 Podmioty sektora publicznego 1) organy władzy publicznej, organy administracji rządowej, organy kontroli państwowej i ochrony prawa, sądy i trybunały, a także jednostki samorządu terytorialnego i ich organy oraz związki, 2) jednostki budżetowe, zakłady budżetowe i gospodarstwa pomocnicze cze jednostek budżetowych, 3) fundusze celowe, 4) państwowe szkoły wyższe, 5) jednostki badawczo-rozwojowe, 6) samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej, 7) państwowe lub samorządowe instytucje kultury, 8) Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i zarządzane przez nie fundusze, 9) Narodowy Fundusz Zdrowia 10) Polską Akademię Nauk i tworzone przez nią jednostki organizacyjne, 11) państwowe lub samorządowe osoby prawne utworzone na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem przedsiębiorstw, banków i spółek prawa handlowego. Art. 5 Ustawy o finansach publicznych, z dnia 26 listopada 1998 r; Dz. U. Nr 155, poz

52 Formy organizacyjno-prawne jednostek sektora finansów publicznych Jednostki budżetowe Zakłady budżetowe (do przekształcenia wg projektowanych przez MF zmian Ustawy o finansach publicznych) Gospodarstwa pomocnicze (do przekształcenia wg projektowanych przez MF zmian Ustawy o finansach publicznych) Projekty przekształceń: w spółki prawa handlowego lub włączenie do jednostek budżetowych, ew. utworzenie agencji rządowych w przypadku niektórych dużych podmiotów na szczeblu centralnym

53 Jednostki budżetowe Pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu Pobrane dochody odprowadzają na rachunek odpowiednio dochodów budżetu państwa albo budżetu JST

54 Jednostki budżetowe są tworzone przez: 1. Ministrów, kierowników urzędów centralnych i wojewodów oraz inne organy działające na podstawie odrębnych ustaw (państwowe jednostki budżetowe) 2. Organy stanowiące JST (gminne, powiatowe lub wojewódzkie jednostki budżetowe)

55 Jednostki budżetowe Jednostki budżetowe są tworzone przez samorządy w takich dziedzinach, w których wydatki są niewspółmierne do realizowanych dochodów (w dziedzinie oświaty, służby zdrowia, czy administracji) Nie mają osobowości prawnej Nie mogą prowadzić działalności gospodarczej Jednostkami budżetowymi są same z siebie urzędy gminne, starostwa powiatowe oraz urzędy marszałkowskie

56 Zakłady budżetowe Odpłatnie wykonują wyodrębnione zadania Pokrywają koszty działalności z przychodów własnych (chyba że otrzymają z budżetu dotację przedmiotową lub ewentualnie dotację podmiotową albo dotację celową na dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji)

57 Zakłady budżetowe (c.d.) Forma zakład budżetowy sprawdza się na ogół w przypadku tej sfery usług, którą charakteryzuje brak rentowności oraz konieczność dotowania przez samorządy ze względów społecznych oraz duży stopień wrażliwości społecznej na zakłócenia w procesie świadczenia usług Np. lokalna komunikacja zbiorowa, administracja socjalnych budynków mieszkaniowych, czy też ogrodów botanicznych i zoologicznych Istnieje możliwość przekształcenia zakładu budżetowego w spółkę prawa handlowego

58 Gospodarstwo pomocnicze Gospodarstwem pomocniczym jest wyodrębniona z jednostki budżetowej, pod względem organizacyjnym i finansowym, część jej podstawowej działalności lub działalność uboczna (dla porównania zakład budżetowy jest jednostką samodzielną) Gospodarstwo pomocnicze może otrzymywać z budżetu dotacje przedmiotowe Gospodarstwo pomocnicze wpłaca do budżetu połowę osiągniętego zysku Sprzedaży usług na rzecz macierzystej jednostki dokonuje wg kosztów własnych

59 Gospodarstwo pomocnicze (c.d.) Typowymi przykładami gospodarstw pomocniczych są: zakłady poligraficzne przy urzędach samorządowych, bufety, stołówki przy szkołach, oraz rozmaite warsztaty przy domach opieki społecznej

60 Przykładowe rozwiązania zadań egzaminacyjnych z nieobowiązującego już egzaminu na audytora wewnętrznego

61 Przykładowe rozwiązania zadań egzaminacyjnych Z działu administracja publiczna oraz finanse publiczne Bez pytań dotyczących Kodeksu Postępowania Administracyjnego Numeracja pytań odpowiada tej z pliku ze strony internetowej Ministerstwa Finansów: Plik: aktualizacja_po_05_09_05.pdf

62 3. Jednostki samorządu terytorialnego: a) Nie mają osobowości prawnej b) Mają osobowość prawną, ale nie przysługuje im prawo własności i inne prawa majątkowe c) Mają osobowość prawną d) Nie mają osobowości prawnej, ale posiadają samodzielność finansową

63 19. Wykonywanie administracji rządowej na obszarze województwa: a) zastrzeżone jest wyłącznie do właściwości wojewody, b) należy jedynie do rządowej administracji zespolonej i niezespolonej, c) jest udziałem wojewody, administracji zespolonej i niezespolonej oraz na podstawie ustaw lub porozumień organów samorządu terytorialnego, d) jest udziałem wojewody, administracji zespolonej i niezespolonej oraz na podstawie ustaw lub porozumień organów samorządu terytorialnego i innych samorządów.

64 USTAWA z dnia 5 czerwca 1998 r. o administracji rządowej w województwie Art. 2. Administrację rządową na obszarze województwa wykonują: 1) wojewoda 2) działający pod zwierzchnictwem wojewody kierownicy zespolonych służb, inspekcji i straży,, wykonujący zadania i kompetencje określone w ustawach, a) wojewody, z ustawowego upoważnienia, b) własnym, jeżeli ustawy tak stanowią, 3) organy administracji niezespolonej, 4) organy samorządu terytorialnego,, jeżeli wykonywanie zadań administracji rządowej wynika z ustawy lub z zawartego porozumienia, 5) działający pod zwierzchnictwem starosty kierownicy powiatowych służb, inspekcji i straży, wykonujący zadania i kompetencje określone w ustawach, 6) organy innych samorządów,, jeżeli wykonywanie zadań administracji rządowej następuje na podstawie ustawy lub porozumienia.

65 USTAWA z dnia 5 czerwca 1998 r. o administracji rządowej w województwie Art. 1. Administrację publiczną w województwie wykonują: 1) organy administracji rządowej: a) wojewoda sprawujący władzę administracji ogólnej, b) organy administracji niezespolonej, 2) organy samorządu województwa.

66 Załącznik do ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o administracji rządowej w województwie ORGANY ADMINISTRACJI NIEZESPOLONEJ (1/2) 1) Dowódcy okręgów wojskowych, szefowie wojewódzkich sztabów wojskowych, wojskowi komendanci uzupełnień 2) Dyrektorzy izb skarbowych, naczelnicy urzędów skarbowych, dyrektorzy urzędów kontroli skarbowej 3) Dyrektorzy okręgowych urzędów górniczych i specjalistycznych urzędów górniczych 4) Dyrektorzy okręgowych urzędów miar i naczelnicy obwodowych urzędów miar 5) Dyrektorzy okręgowych urzędów probierczych i naczelnicy obwodowych urzędów probierczych 6) (uchylony)

67 Załącznik do ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o administracji rządowej w województwie ORGANY ADMINISTRACJI NIEZESPOLONEJ (2/2) 7) Dyrektorzy regionalnych zarządów gospodarki wodnej 8) Dyrektorzy izb celnych i naczelnicy urzędów celnych 9) Dyrektorzy urzędów morskich 10) Dyrektorzy urzędów statystycznych 11) (uchylony) 12) Dyrektorzy urzędów żeglugi śródlądowej 13) Komendanci oddziałów Straży Granicznej, komendanci placówek i dywizjonów Straży Granicznej 14) (uchylony) 15) (uchylony) 16) Okręgowi inspektorzy rybołówstwa morskiego 17) państwowi inspektorzy sanitarni 18) powiatowi oraz graniczni lekarze weterynarii

68 15. Konstytucja RP określa: a) tryb orzekania w sprawie zgodności z Konstytucją RP ustawy budżetowej przed jej podpisaniem przez Marszałka Sejmu w ciągu 2 miesięcy od dnia złożenia wniosku, b) nakaz zaciągania zobowiązań w centralnym banku pastwa finansujących deficyt budżetowy, c) dochody jednostek samorządu terytorialnego jako: dochody własne, dotacje celowe i subwencję ogólną, d) podstawowe dziedziny wydatków budżetu państwa.

69 16. Konstytucja RP wymaga formy ustawy dla: a) nałożenia subwencji ogólnej, b) określenia i emisji obligacji pieniężnych, c) określenia podmiotów podlegających opodatkowaniu, d) nakładania zobowiązań wymagalnych.

70 14. Organami nadzoru nad działalności jednostek samorządu terytorialnego z punktu widzenia legalności są: a) tylko regionalne izby obrachunkowe, b) Naczelny Sąd Administracyjny, c) Prezes Rady Ministrów i wojewodowie, a w zakresie spraw finansowych regionalne izby obrachunkowe, d) zrzeszenie społeczności lokalnej za pośrednictwem wybranych przedstawicieli.

71 Konstytucja RP Art Działalność samorządu terytorialnego podlega nadzorowi z punktu widzenia legalności. 2. Organami nadzoru nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego są Prezes Rady Ministrów i wojewodowie, a w zakresie spraw finansowych regionalne izby obrachunkowe. 3. Sejm, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, może rozwiązać organ stanowiący samorządu terytorialnego, jeżeli organ ten rażąco narusza Konstytucję lub ustawy.

72 20. Zgodnie z Konstytucją RP: a) źródła dochodów jednostek samorządu terytorialnego powinny być określone w rozporządzeniu Rady Ministrów, wydanym po zasięgnięciu opinii reprezentacji jednostek samorządu terytorialnego, b) inicjatywa ustawodawcza w zakresie ustawy budżetowej przysługuje wyłącznie Radzie Ministrów, c) organami nadzoru nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego w zakresie spraw finansowych są: Prezes Rady Ministrów i wojewodowie, d) subwencje ogólne są dochodami własnymi jednostek samorządu terytorialnego.

73 24. Sołectwo, osiedle, dzielnice to jednostki: a) specjalnego podziału terytorialnego, b) pomocniczego podziału terytorialnego, c) zasadniczego podziału terytorialnego, d) wojewodów administracji rządowej.

74 27. Rada Ministrów może uznać uchwalony przez siebie projekt ustawy za pilny, z wyjątkiem projektów: a) ustaw dotyczących obronności kraju, b) ustaw regulujących kwestie powodujące znaczne obciążenie budżetu pastwa, c) ustaw uznanych przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodne z Konstytucją RP, d) ustaw regulujących ustrój i właściwość władz publicznych.

75 Konstytucja RP Art Rada Ministrów może uznać uchwalony przez siebie projekt ustawy za pilny, z wyjątkiem projektów ustaw podatkowych, ustaw dotyczących wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej, Sejmu, Senatu oraz organów samorządu terytorialnego, ustaw regulujących ustrój i właściwość władz publicznych, a także kodeksów. 2. Regulamin Sejmu oraz regulamin Senatu określają odrębności w postępowaniu ustawodawczym w sprawie projektu pilnego. 3. W postępowaniu w sprawie ustawy, której projekt został uznany za pilny, termin jej rozpatrzenia przez Senat wynosi 14 dni, a termin podpisania ustawy przez Prezydenta Rzeczypospolitej wynosi 7 dni.

76 30. Organy administracji rządowej niezespolonej są podporządkowane: a) wyłącznie właściwym ministrom lub centralnym organom administracji rządowej i nie podlegają żadnemu oddziaływaniu wojewody, b) właściwym ministrom lub centralnym organom administracji rządowej, ale w zakresie określonym w ustawie podlegają oddziaływaniu wojewody, c) właściwym ministrom lub centralnym organom administracji rządowej, ale w zakresie określonym w ustawie podlegają oddziaływaniu wojewody i sejmikowi województwa, d) właściwym ministrom lub centralnym organom administracji rządowej, z wyjątkiem sytuacji, kiedy rozstrzygają sprawy indywidualne z zakresu administracji publicznej.

77 USTAWA z dnia 5 czerwca 1998 r. o administracji rządowej w województwie Art. 18 Organy administracji niezespolonej działające na obszarze województwa są obowiązane 1) uzgadniania z wojewodą projektów aktów prawa miejscowego stanowionych przez te organy na podstawie odrębnych ustaw, 2) zapewnienia zgodności swoich działań z poleceniami wojewody, o których mowa w art. 16 ust. 1, 3) składania wojewodzie rocznych informacji, a na żądanie wojewody także bieżących wyjaśnień o swej działalności na obszarze województwa.

78 31. Skład Rady Ministrów: a) faktycznie ustala Prezes Rady Ministrów, a powołuje Prezydent RP, b) ustala i powołuje Prezydent RP, c) ustala i powołuje Prezydent RP, po zasięgnięciu opinii Prezesa Rady Ministrów, d) faktycznie ustala Prezes Rady Ministrów, powołuje Prezydent RP, a zatwierdza Sejm.

79 33. Jeżeli Prezydent Rzeczypospolitej nie może przejściowo sprawować urzędu, obowiązki Prezydenta RP przejmuje: a) Marszałek Sejmu, b) Prezes Rady Ministrów, c) Prezes Trybunału Konstytucyjnego, d) Marszałek Senatu.

80 42. Ustawę uchwaloną przez Sejm Marszałek Sejmu przekazuje: a) Prezydentowi, b) Senatowi, c) Trybunałowi Konstytucyjnemu z wnioskiem w sprawie zgodności ustawy z Konstytucją, d) Rządowemu Centrum Legislacji.

81 Konstytucja RP Art Ustawę uchwaloną przez Sejm Marszałek Sejmu przekazuje Senatowi. 2. Senat w ciągu 30 dni od dnia przekazania ustawy może ją przyjąć bez zmian, uchwalić poprawki albo uchwalić odrzucenie jej w całości. Jeżeli Senat w ciągu 30 dni od dnia przekazania ustawy nie podejmie stosownej uchwały, ustawę uznaje się za uchwaloną w brzmieniu przyjętym przez Sejm. 3. Uchwałę Senatu odrzucającą ustawę albo poprawkę zaproponowaną w uchwale Senatu, uważa się za przyjętą, jeżeli Sejm nie odrzuci jej bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.

82 43. Zgodnie z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej każdy ma prawo dostępu do dotyczących go urzędowych dokumentów i zbiorów danych. Ograniczenie tego prawa może określić: a) rozporządzenie, b) ustawa, c) Prezes Rady Ministrów, d) Trybunał Stanu.

83 Konstytucja RP Art Nikt nie może być obowiązany inaczej niż na podstawie ustawy do ujawniania informacji dotyczących jego osoby. 2. Władze publiczne nie mogą pozyskiwać, gromadzić i udostępniać innych informacji o obywatelach niż niezbędne w demokratycznym państwie prawnym. 3. Każdy ma prawo dostępu do dotyczących go urzędowych dokumentów i zbiorów danych. Ograniczenie tego prawa może określić ustawa. 4. Każdy ma prawo do żądania sprostowania oraz usunięcia informacji nieprawdziwych, niepełnych lub zebranych w sposób sprzeczny z ustawą. 5. Zasady i tryb gromadzenia oraz udostępniania informacji określa ustawa.

84 52. Prawo do informacji publicznej: a) podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnic przedsiębiorcy, b) podlega ograniczeniu wyłącznie w zakresie i na zasadach określonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych, c) nie podlega żadnym ograniczeniom, d) podlega ograniczeniu w każdym przypadku, jeżeli informacja publiczna dotyczy majtku Skarbu Pastwa i państwowych osób prawnych.

85 USTAWA z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej Art Prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy. Ograniczenie to nie dotyczy informacji o osobach pełniących funkcje publiczne, mających związek z pełnieniem tych funkcji, w tym o warunkach powierzenia i wykonywania funkcji, oraz przypadku, gdy osoba fizyczna lub przedsiębiorca rezygnują z przysługującego im prawa.

86 Finanse publiczne

87 4. Zgodnie z ustawą o finansach publicznych: a) Skarb Państwa nie może tworzyć fundacji, b) uregulowana w tej ustawie odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych nie ma zastosowania do gospodarki finansowej jednostek samorządu terytorialnego, ponieważ kwestie te regulują akty prawa miejscowego, c) naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest przekroczenie zakresu upoważnienia do zaciągnięcia zobowiązań obciążających budżety przychodów, d) naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest przekroczenie zaplanowanych dochodów.

88 USTAWA z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych Art. 23. Skarb Państwa nie może tworzyć fundacji.

89 6. Zgodnie z ustawą o finansach publicznych audyt wewnętrzny przede wszystkim przeprowadza się: a) na podstawie rocznego planu audytu, bądź w uzasadnionych przypadkach poza planem audytu, b) na polecenie kierownika jednostki, c) wyłącznie na polecenie kierującego audytem wewnętrznym, d) zawsze w przypadku ujawnienia nieprawidłowości.

90 USTAWA z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych Art. 35f. 1. Audyt wewnętrzny, z zastrzeżeniem ust. 2, przeprowadza się na podstawie rocznego planu audytu wewnętrznego jednostki sektora finansów publicznych,, zwanego planem audytu. 2. W uzasadnionych przypadkach audyt wewnętrzny przeprowadza się poza planem audytu.

91 7. Konstytucja RP wymaga formy ustawy dla: a) nałożenia subwencji ogólnej, b) określenia i emisji obligacji pieniężnych, c) określenia podmiotów podlegających opodatkowaniu, d) nakładania zobowiązań wymagalnych.

92 Konstytucja RP Art Środki finansowe na cele publiczne są gromadzone i wydatkowane w sposób określony w ustawie. 2. Nabywanie, zbywanie i obciążanie nieruchomości, udziałów lub akcji oraz emisja papierów wartościowych przez Skarb Państwa, Narodowy Bank Polski lub inne państwowe osoby prawne następuje na zasadach i w trybie określonych w ustawie.

93 8. Zgodnie z ustawą o finansach publicznych, jednostka budżetowa: a) rozlicza się z budżetem metodą brutto, b) posiada osobowość prawną, c) może by utworzona przez radę województwa samorządowego, d) odpłatnie wykonuje wyodrębnione zadania, a koszty swojej działalności pokrywa z przychodów własnych.

94 USTAWA z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych Art Jednostkami budżetowymi są takie jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych, które pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na rachunek odpowiednio dochodów budżetu państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego, z zastrzeżeniem art. 18a ust Jednostka budżetowa prowadzi gospodarkę finansową według zasad określonych w ustawie.

95 10. Zgodnie z ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego: a) powiat otrzymuje subwencję ogólną w wysokości 27,6% planowanych dochodów budżetu pastwa, e) powiat korzysta z części subwencji oświatowej, f) w budżetach powiatów tworzy się rezerwę ogólną, nie wyższą ni 1,7 % wydatków budżetu, g) województwa samorządowe pobierają podatki i opłaty lokalne.

96 13. Księgi rachunkowe powinny być prowadzone: a) rzetelnie, sprawdzalnie i bieżąco, b) bezbłędnie, sprawdzalnie i bieżąco, c) rzetelnie, bezbłędnie, sprawdzalnie i bieżąco, d) bieżąco, bezbłędnie i rzetelnie.

97 USTAWA z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości Art Księgi rachunkowe powinny być prowadzone rzetelnie, bezbłędnie, sprawdzalnie i bieżąco. 2. Księgi rachunkowe uznaje się za rzetelne, jeżeli dokonane w nich zapisy odzwierciedlają stan rzeczywisty. 3. Księgi rachunkowe uznaje się za prowadzone bezbłędnie, jeżeli wprowadzono do nich kompletnie i poprawnie wszystkie zakwalifikowane do zaksięgowania w danym miesiącu dowody księgowe, zapewniono ciągłość zapisów oraz bezbłędność działania stosowanych procedur obliczeniowych.

98 14. Księgi rachunkowe przechowuje się: a) przez 5 lat, b) bez ograniczenia czasowego, c) dowolny okres podany przez kierownika jednostki, d) do dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego za dany rok obrotowy.

99 USTAWA z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości Art Zatwierdzone roczne sprawozdania finansowe podlegają trwałemu przechowywaniu. 2. Pozostałe zbiory przechowuje się co najmniej przez okres: 1) księgi rachunkowe - 5 lat, 2) karty wynagrodzeń pracowników bądź ich odpowiedniki - przez okres wymaganego dostępu do tych informacji, wynikający z przepisów emerytalnych, rentowych oraz podatkowych, nie krócej jednak niż 5 lat, (...)

100 15. Roczne sprawozdanie finansowe jednostki, którą kieruje organ wieloosobowy podpisują: a) osoba, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych oraz co najmniej jeden członek organu kierującego, b) osoba, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych oraz wszyscy członkowie organu kierującego, c) wyłącznie członkowie organu kierującego, d) osoba, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych lub wszyscy członkowie organu kierującego.

101 USTAWA z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości Art Sprawozdanie finansowe podpisuje - podając zarazem datę podpisu - osoba, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych, i kierownik jednostki, a jeżeli jednostką kieruje organ wieloosobowy - wszyscy członkowie tego organu. Odmowa podpisu wymaga pisemnego uzasadnienia dołączonego do sprawozdania finansowego.

102 16. Jeżeli ustawa budżetowa (lub ustawa o prowizorium budżetowym) nie zostanie uchwalona i ogłoszona przed 1 stycznia, to podstawą gospodarki finansowej może być: a) projekt ustawy o prowizorium budżetowym, b) przedłużona w drodze prorogacji ustawa budżetowa z poprzedniego roku, c) rozporządzenie Rady Ministrów, d) założenia programowe uchwalone przez rząd.

103 USTAWA z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych Art W przypadku gdy ustawa budżetowa lub ustawa o prowizorium budżetowym nie zostanie ogłoszona przed dniem 1 stycznia, to do czasu ogłoszenia odpowiedniej ustawy: 1) podstawą gospodarki finansowej jest przedstawiony Sejmowi odpowiedni projekt ustawy, o której mowa w art. 84; 2) obowiązują stawki należności budżetowych oraz składki na fundusze celowe w wysokości ustalonej dla roku poprzedzającego rok budżetowy. 2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy podstawą gospodarki finansowej państwa jest ustawa lub projekt ustawy o prowizorium budżetowym na określoną część roku, a przed upływem terminu obowiązywania prowizorium nie zostanie uchwalona ustawa budżetowa.

104 17. Dochodami budżetu gminy są: a) podatek od gier, b) opłata targowa, c) podatek akcyzowy, d) podatek od posiadania kotów.

105 20. Funduszem pomocy przedakcesyjnej z Unii Europejskiej jest: a) Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, b) Europejski Fundusz Socjalny, c) Fundusz Spójności, d) Fundusz, zwany w skrócie PHARE.

106 21. Budżet państwa ma charakter dyrektywny (limitu) po stronie: b) dochodów publicznych, c) dochodów budżetowych, d) wydatków budżetowych, e) przychodów budżetowych.

107 23. Środkami publicznymi nie są: a) podatki oraz inne świadczenia pieniężne, których obowiązek ponoszenia na rzecz państwa wynika z odrębnych ustaw, b) przychody budżetów jednostek samorządu terytorialnego pochodzące z otrzymanych pożyczek, c) środki pochodzące ze źródeł zagranicznych, podlegające zwrotowi, d) przychody budżetu państwa pochodzące z prywatyzacji majątku Skarbu Państwa.

108 USTAWA z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych Art Środkami publicznymi są: 1) dochody publiczne; 2) środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej; 2a) środki pochodzące ze źródeł zagranicznych, niepodlegające zwrotowi, inne niż wymienione w pkt 2;

109 26. Zgodnie z ustawą o finansach publicznych: a) różnica między przychodami a wydatkami budżetu państwa stanowi odpowiednio nadwyżkę budżetu państwa lub deficyt budżetu państwa, b) kwota deficytu budżetu państwa musi być określona w ustawie budżetowej, c) ogólną kontrolę wielkości deficytu budżetu państwa sprawuje Rada Ministrów, d) deficyt budżetu państwa może by pokryty przychodami pochodzącymi ze sprzedaży skarbowych papierów wartościowych wyłącznie na rynku krajowym.

110 USTAWA z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych Art Różnica między dochodami a wydatkami budżetu państwa stanowi odpowiednio nadwyżkę budżetu państwa lub deficyt budżetu państwa. 2. Deficyt budżetu państwa oraz inne pożyczkowe potrzeby budżetu państwa mogą być pokryte przychodami pochodzącymi z: 1) sprzedaży skarbowych papierów wartościowych na rynku krajowym i zagranicznym; 2) kredytów zaciąganych w bankach krajowych i zagranicznych; 3) pożyczek; 4) prywatyzacji majątku Skarbu Państwa; 5) nadwyżki budżetu państwa z lat ubiegłych.

111 27. Podatkiem jest świadczenie: a) bezzwrotne, b) odpłatne, c) indywidualne (jednostkowe), d) zwrotne.

112 32. Projekt inwestycyjny jest opłacalny, gdy: a) nie rodzi ryzyka, b) wartość zaktualizowana strumienia przyszłych zysków operacyjnych przewyższa początkowy koszt nabycia odpowiednich dóbr kapitałowych, c) wartość strumienia przyszłych zysków operacyjnych przewyższa początkowy koszt nabycia odpowiednich dóbr kapitałowych, d) koszt alternatywny angażowanych funduszy jest do zaakceptowania.

113 33. Dochodami własnymi budżetu województwa są: a) podatek od nieruchomości, b) 5% udziału w podatku od towarów i usług, c) opłata skarbowa, d) udział w podatku dochodowym od osób fizycznych.

114 34. W polskiej gospodarce budżetowej są realizowane (przestrzegane) w praktyce zasady: a) zupełności (powszechności), b) równowagi budżetowej, c) powiązania planu gospodarczego z planem finansowym, d) przemienności organów w procesie tworzenia budżetu.

115 35. Środki specjalne zgodnie z ustawą o finansach publicznych to: a) środki przeznaczone na finansowanie służb specjalnych, b) dochody z działalności ubocznej zakładów budżetowych, c) środki na reprezentację w dyspozycji Prezydenta RP, d) środki finansowe gromadzone przez jednostki budżetowe na wyodrębnionych rachunkach bankowych.

116 36. Regionalna Izba Obrachunkowa: a) bada i opiniuje projekt uchwały budżetowej jednostek samorządu terytorialnego, b) wydaje opinie o wnioskach komisji rewizyjnych organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego w sprawie absolutorium i zamknięcia rachunków budżetowych, c) wydaje opinie o możliwości sfinansowania deficytu budżetowego oraz wieloletniej prognozy kształtowania się długu publicznego jednostki samorządu terytorialnego, d) jest wojewódzką jednostką budżetową.

117 42. Rezerwa rewaluacyjna jest wykorzystywana przez: a) NBP na zabezpieczenie ryzyka kursowego, b) Ministra Finansów na wydatki rezerwowe w ochronie zdrowia, c) Ministra Finansów na spłatę długu zagranicznego, d) jednostki samorządu terytorialnego na zadania i płatności nieprzewidziane w uchwale budżetowej.

118 118. Wydatki Unii Europejskiej finansowane są: a) ze środków budżetu Wspólnot Europejskich, b) ze środków bezzwrotnych Europejskiego Banku Inwestycyjnego, c) ze środków Europejskiego Banku Centralnego, d) ze środków pozabudżetowych Komisji Europejskiej.

119 120. Część składowa składki (wkładu) pastw członkowskich do budżetu Unii Europejskiej to: a) udział w wypracowanym przez poszczególne kraje ich PKB, jako źródło korygujące, b) cło pobierane w całości przez dany kraj, c) cło pobierane w całości przez dany kraj, po odliczeniu 60% jego wysokości, d) cło pobierane w całości przez dany kraj, po odliczeniu 20% jego wysokości.

120 122. Poza wydatkami funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności budżet Unii przewiduje: a) wsparcie rolnictwa w ramach Wspólnej Polityki Rolnej w kwotach ustalonych na okresy roczne, b) dopłaty bezpośrednie finansowane z funduszu SAPARD, c) dopłaty bezpośrednie finansowane z funduszu ISPA, d) dopłaty bezpośrednie finansowane ze środków Europejskiego Banku Inwestycyjnego.

121 123. Finansowanie z budżetu Unii Europejskiej oparte jest na: a) dwuletnim budżecie przygotowanym przez Komisję Europejską, b) dwuletnim budżecie uchwalonym przez Komisję Europejską, c) wieloletniej perspektywie finansowej, a następnie budżecie rocznym, d) pięcioletnim planie rozwoju.

122 Dziękuję Państwu za uwagę