woda jest podstawowym składnikiem żywności -woda występuje we wszystkich produktach żywnościowych -obecność wody wpływa na strukturę żywności na
|
|
- Lech Żurek
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 woda jest podstawowym składnikiem żywności -woda występuje we wszystkich produktach żywnościowych -obecność wody wpływa na strukturę żywności na każdym poziomie: -mechanicznym, np. czerstwienie -chemicznym: np. odbarwianie czy utlenianie -biochemicznym: np. przejścia konformacyjne w białkach -mikrobiologicznym: np. bakterie i pleśnie -organoleptycznym: np. zmiana smaku
2 ciepło właściwe wody jest duże w porównaniu z innymi cieczami o zbliżonej budowie i strukturze Wykorzystanie dużej pojemności cieplnej do gotowania żywności, szybkowary. Woda wykazuje anomalną rozszerzalność w temp. 4 C Gęstość wody jako jedynej cieczy jest większa niż w postaci ciała stałego (lodu) co oznacza, że wzrost ciśnienia sprzyja powstawaniu cieczy temperatura wrzenia jest o wiele wyższa niż innych cieczy o podobnej budowie co wynika z tworzenia wiązań wodorowych podczas topnienia zmniejsza a podczas krzepnięcia zwiększa swoją objętość zjawisko kontrakcji podczas mieszania np. z alkoholem 1l + 1l = 1.92 l problem oznaczania zawartości alkoholu w napojach
3 Anomalne własności wody Obecnie potrafimy wyróżnić 38 anomalnych własności wody wśród których najbardziej znane z życia codziennego są podane poniżej 1. Wysoka temperatura wrzenia 2. Wysoka temperatura topnienia 3. Wysokie napięcie powierzchniowe 4. Wysoka lepkość 5. Wysokie ciepło parowania 6. Wysokie ciepło właściwe 7. Wysoka gęstość z maksimum przy 4 C 8. Wysoka stała dielektryczna
4 Tabela własności fizycznych cieczy
5 Podstawowe parametry wody w zależności od temperatury gęstość 2 lepkość 3 lepkość od ciśnienia 4 ściśliwość 5 szybkość dźwięku 6 ciepło właściwe 7 rozszerzalność cieplna
6 Moment dipolowy µ = q d q - ładunek elektryczny d - odległość
7 Dlaczego woda nie jest molekułą liniową? Konfiguracja elektronowa atomu tlenu 1s 2 2s 2 2p x 2 2p y 1 2p z 1 Wiązanie O-H powstaje pomiędzy elektronem z orbitali 2p y lub 2p z a elektronami z orbitalu 1s atomów wodoru Orbitale 2p są wzajemnie prostopadłe co powoduje, że kąt między wiązaniami OH wynosi 90 stopni. Następuje również polaryzacja wiązania czyli przesunięcie ładunku elektrycznego. Tlen staje się nieco bardziej ujemny a wodory bardziej dodatnie. Prowadzi to do elektrostatycznego odpychania pomiędzy atomami wodoru elektronami biorącymi udział. Do tego dochodzi jeszcze kwantowe zjawisko odpychania pomiędzy elektronami o jednakowych spinach. Ostatecznie kąt H- O-H wynosi około 105 stopni.
8 Jonizacja wody Molekuły wody jonizują się endotermicznie w wyniku fluktuacji pola elektrycznego pochodzącego od drgających dipoli. Ich separacja i rekombinacja zachodzi w czasie rzędu kilku femtosekund (10-15 s) H 2 O --> H + + HO - Proton jest natychmiast hydratowany i powstaje jon hydroniowy OH H 2 O OH HO - K j = [HO - ][OH + 3 ] stała jonizacji ph = - log [OH + ] 3
9 Struktura lodu lód II lód Ic heksagonalna
10 Wykres przejścia fazowego lód woda zależność temperatury wrzenia i topnienia od ciśnienia para wodna
11 Widmo absorpcji wody
12 Zjawisko hydratacji Hydratacja jest definiowana jako zdolność do wiązania wody przez cząsteczkę Samo zjawisko wiązanie wody nie jest ściśle zdefiniowane Oznacza to, że w roztworze możemy wyróżnić wodę związaną oraz wodę wolną Obecność wody związanej i wolnej zmienia własności układu Woda związana może być definiowana jako niezamarzająca niewysuszana
13 Hydratacja jonów Kolejność wiązania jonów do grup hydrofilowych w białku w stosunku do wody aniony: SCN - > NO 3 - > Cl - > citrate > acetate - > phosphate > SO 4 2- kationy: Ca 2+ > Mg 2+ > Na + = K + > NH 4 + > N(CH 3 ) 4 + Zdolność jonów do stabilizacji białka. Aniony i kationy wykazują przeciwne korelacje stabilizują mocno hydratowane destabilizują słabo hydratowane słabo hydratowane mocno hydratowane
14 Związki kosmotropowe i chaotropowe Duże pojedynczo naładowane jony, a więc posiadające mniejszą gęstość ładunku wykazują słabsze oddziaływania z wodą niż pomiędzy sobą. Co oznacza, że nie zakłócają wiązań wodorowych tworzonych przez wodę. Małe lub wielokrotnie naładowane jony, czyli mające dużą gęstość ładunku mocno oddziaływają z wodą niż woda pomiędzy sobą. Oznacza to, że są one zdolne do zrywania wiązań wodorowych i wiązania cząsteczek wody ze sobą. Prowadzi to do: -zwiększenia uporządkowania w układzie -powstanie wody związanej (oddziaływaniami) -powstanie wody strukturalnej
15 Niejonowe kosmotropy są dobrze rozpuszczalne i hydratowalne cząsteczki z mała tendencją do agregacji tworzą silne wiązania wodorowe z wodą. Stabilizują strukturę makromolekuły w roztworze. Chaotropy niszczą strukturę wiązań wodorowych wody co zwiększa ruchliwość makromolekuły zwiększając szansę na zmiany konformacyjne np. denaturację. Mocznik osłabia wiązania wodorowe oraz oddziaływania hydrofobowe Glukoza działa jako kosmotrop i zwiększa działanie tych obydwu czynników Hydratacja inositolu
16 Własności hydratacyjne jonów Obecność jonów jest ekwiwalentem ciśnienia osmotycznego, 4 m NaCl to 0.14 GPa Mocno hydratujące jony niszczą struktury tetrahedryczne wody Aniony sa hydratowane mocniej niż kationy przy tym samym promieniu gdyż wodór z cząsteczki wody może zbliżyć się na odległość 0.8 A niż tlen z tej cząsteczki wody Niszczenie wiązania wodorowego jest wolniejsze ze względu na brak odpowiedniego partnera do nowego wiązania wodorowego Małe jony hydratują silne tworząc lokalnie większe uporządkowanie Duże jony zachowują się jak molekuły hydrofobowe, wiążąc się do powierzchni białka, sa wypychane z roztworu Średnie jony niszczą struktury wody poprzez puckering co prowadzi do mniejszej ruchliwości wody
17 Powstawanie warstw wokół jonów Rozkład wody wokół jonu nie ogranicza się do jednej warstwy Ilość warstw jest ograniczona przez własności elektryczne jonu, stężenie rozmiar Warstwy wody wokół grupy siarczanowej
18 Rodzaje wody Typ I woda jest zaadsorbowana na powierzchni makromolekuł. Nazywa się ją woda hydratacyjną. Siły adsorpcji zawierają oddziaływania wodorowe oraz siły van der Waalsa Typ II tworzy się pierwsza warstwa wody na powierzchni i dodawane są następne Typ III tzw. woda swobodna, niezwiązana. Ta woda wypełnia przestrzenie pomiędzy makromolekułami oraz penetruje pory i kapilary. Jest on mobilna i długo utrzymuje własności wody. Może być czynnikiem dyspergującym jak i rozpuszczalnikiem.
19 Aktywność wody wynika z fakty, że gdy woda oddziaływa z innymi cząsteczkami lub powierzchniami to nie może jednocześnie brać udziału w innych procesach np. hydratacji Aktywność wody a w opisuje ( w równowadze) ilość wody dostępną do hydratacji substancji. A w równe 1 oznacza czystą wodę natomiast 0 całkowity brak wody. Aktywność wody to również efektywny ułamek molowy wody w układzie zdefiniowany jako a w = λ w x w = p/p 0 λ w wspł. aktywności wody; x w ułamek molowy wody Aktywność wody jest kombinacją efektów -oddziaływania woda-substancja -oddziaływania woda-powierzchnia -siły kapilarne Zawartość wody, % mocno związana słabiej związania warstwy kapilary Aktywność wody, a w rozpuszczalnik woda wolna wzrost ciśnienia temperatury Histereza adsorpcji i desorpcji powstaje w wyniku nieodwracalnych zmian strukturalnych oraz efektów nierównowagowych.
20 Aktywność wody zależy od temperatury, zwykle się zwiększa ln {a w T2 / a wt1 } = H/R {1/T 1 1/T 2 } Zmiany aktywności wody powodują migrację wody pomiędzy składnikami żywności Kontrola aktywności wody jest jednym z podstawowych parametrów kontroli żywności. Parametr ten jest ważniejszy niż niewiele mówiąca zawartość wody substancja wspł. aktywności x w a w nasycony LiCl nasycony MgCl chleb ser mięso
21 Wpływ aktywności wody na szybkości reakcji samoutlenianie utlenianie aktywność enzymatyczna rozwój mikroorganizmów nie-enzymatyczne brązowienie stabilność izotermiczna
22 Sposoby przedstawienia aktywności wody µ = µ 0 + RT ln a a = ln p/p 0 ln a =- H / R {1/T w 1/T 0 } ln a =- H / R {1/T 0 1/T k } ln a = -π V M / RT w = p/ p 0 aktywność wrzenie / skraplanie krzepnięcie / topnienie ciśnienie osmotyczne wilgotność względna
23 Oddziaływanie lipidów z wodą W fazie wodnej część polarna lipidów ulega hydratacji Grupy hydrofobowe w matrycy lipidowej są związane energią oddziaływań dyspersyjnych. To wyciska wodę z wnętrza lipidu tworząc nie-wodne środowisko wewnątrz lipidu. Temperatura przejścia fazowego obniża się ze wzrostem zawartości wody Oznacza to, że dla pewnej temperatury układ staje się krystaliczny i może nastąpić przejście do fazy płynnej Zauważmy, że fosfatidylocholina wiąże znaczne ilości wody. Nazywamy ją wodą związaną lub niezamarzającą
24 Proces zamrażania Zamarzanie wody w normalnych warunkach rozpoczyna się przy 0 C. Dodanie np. soli NaCl obniża temperaturę zamarzania W p.z. roztworu woda w roztworze i woda w lodzie musza być w równowadze. Dla lodu rozważamy równowagę pomiędzy ciałem stałym a parą podczas gdy w roztworze zajmujemy się zależnością pomiędzy cieczą a para. P.z. roztworu odpowiada punktowi przecięcia dwóch krzywych opisujących powyższe równowagi lód woda roztwór
25 ln X a = λ/r [1/T a0-1/t a ] T a - p.z. roztworu a T a0 - p.z. Wody X a - ułamek molowy a R -stała gazowa λ - ciepło właściwe T f = R/1000 * T 2 a0 m / L T f = 1.86 m Oblicz temperaturę przy której rozpoczyna się powstawanie lodu w lodach o następującym składzie 10% masła, 12% ciała stałego, 15% sukrozy, 0.22% stabilizator. Roztwór reprezentuje 54.5% ciała stałego Ciało stałe = 37.22%; woda = 62.78% T f =1.86 m = 1.86 M b /W b = 1.86* 341.1/342 =1.86* g = 1.86 K cześć subst. rozpuszczonej = (0.12) = g/ g produktu a w stosunku do wody / = g/ g roztw = 343.1g/1000 g roztw 1.86 K = Ta Ta = T f = C
26 Proces zamrażania żywności Punkt eutektyczny Najniższa temperatura topnienia danego roztworu Początek procesu zamrażania powoduje krystalizację wody Zwiększa się stężenie roztworu Obniżenie się temperatury zamarzania jeszcze nie zamrożonej części wody
27 Kinetyka powstawania kryształów lodu 1. Oziębienie poniżej p.z. prowadzi do indukcji nukleacji lub też krystalizacji 2. Tworzenie zarodków krystalizacji 3. Wzrost kryształów lodu
28 Powstawanie kryształów lodu w wodzie Może wystąpić zjawisko przechłodzenia wody czyli oziębienia jej poniżej 0 C bez powstawania lodu. Osiągnięcie krytycznej liczby nukleacji prowadzi do wydzielenia dużej ilości ciepła co chwilowo podnosi temperaturę roztworu Szybkie zamrażanie zwiększa powstawanie dużej ilości małych kryształków lodu podczas fazy wzrostu kryształów Czas zamrażania jest czas liczony od początku nukleacji aż do końca fazy wzrostu kryształów lodu Po zakończeniu krystalizacji temperatura spada do temperatury chłodziarki
29 Powstawanie kryształów lodu w roztworze Dodany związek przyśpiesza proces heterogenicznej nukleacji Obecność związku obniża punkt zamarzania Szybkie zamrażanie zwiększa ilość małych kryształków lodu Częściowo zamrożony roztwór nie będzie się chłodził dopóki cała dostępna woda wykrystalizuje Wymrażanie wody obniża jeszcze temperaturę zamarzania roztworu tym niemniej w temperaturach poniżej p.z. ciągle może istniej woda w postaci cieczy w stężonym roztworze. Duże zmiany lepkości niezamarzniętej fazy prowadzą do zmniejszenia dyfuzji i transportu ciepła co hamuje z kolei proces krystalizacji
30 Parametry fizyczne zmieniające się podczas zamrażania 1. Gęstość gdyż lód jest lżejszy niż woda 2. Przewodnictwo cieplne się zwiększa gdyż lód ma 4 razy większe przewodnictwo cieplne niż woda 3. Zmniejszanie się ciepła właściwego 4. Wzrost termicznej szybkość dyfuzji 5. Zmniejsza się entalpia
31 Etapy występujące podczas zamrażania prowadzące do degradacji żywności -Międzykomórkowe powstawanie lodu zachodzi wcześniej niż wewnątrz komórki. Jest to związane ze zjawiskami nierównowagowymi. Takie warunki prowadzą do denaturacji białka. -Łańcuch lipidów które poprzednio były w fazie ciekłej teraz zaczynają krystalizować. To powoduje uszkodzenia samej błony komórkowej. -Z kolei wypływ jonów powoduje, że białka membranowe zaczynają tworzyć klustery. W wyniku tego lipidy z membran są teraz wystawione na duże stężenia tlenu i utleniaczy co prowadzi do jełczenia. W międzyczasie kryształy lodu rosną co powoduje dalsze mechaniczne psucie ścian komórkowych i zachodzi dalszy proces przemian chemicznych prowadzących do obniżenia wartości lub do zniszczenia żywności.
32 Szybkość krystalizacji wolno szybko Duża liczba małych kryształów Mała liczba dużych kryształów Rozmiar kryształów lodu podczas zamrażania wynika z szybkości zamrażania. Im większa szybkość tym powstaje więcej zarodków krystalizacji co prowadzi do powstania większej liczby mniejszych kryształów
33 Liofilizacja Sublimacja, przemiana fazowa polegająca na bezpośrednim przejściu substancji z fazy stałej do gazowej (bez stopienia). Prężność pary nad tą substancją musi być niższa aniżeli ciśnienie w punkcie potrójnym (punkt układu jednoskładnikowego, w którym fazy: stała, ciekła i gazowa, pozostają w równowadze), natomiast temperatura sublimacji musi być niższa od temperatury topnienia. Substancjami, które łatwo sublimują, są np.: suchy lód, kamfora, sublimat, jod. Liofilizacja, suszenie sublimacyjne, stosowane do produktów termo labilnych (nieodpornych na ogrzewanie), np. preparatów farmaceutycznych, żywność W procesie liofilizacji należy najpierw zamrozić suszony preparat (poniżej -40 C), wytworzyć próżnię (ok. 1 Pa) niezbędną do zapoczątkowania sublimacji wody, dostarczać w sposób kontrolowany ciepło podtrzymujące sublimację oraz usuwać (np. wymrażać) powstającą parę wodną. Preparaty zliofilizowane, dzięki rozwiniętej (tzn. dużej) powierzchni, odznaczają się na ogół dobrą rozpuszczalnością, często też są silnie higroskopijne.
Warunki izochoryczno-izotermiczne
WYKŁAD 5 Pojęcie potencjału chemicznego. Układy jednoskładnikowe W zależności od warunków termodynamicznych potencjał chemiczny substancji czystej definiujemy następująco: Warunki izobaryczno-izotermiczne
Bardziej szczegółowoZAMRAŻANIE PODSTAWY CZ.1
METODY PRZECHOWYWANIA I UTRWALANIA BIOPRODUKTÓW ZAMRAŻANIE PODSTAWY CZ.1 Opracował: dr S. Wierzba Katedra Biotechnologii i Biologii Molekularnej Uniwersytetu Opolskiego Zamrażaniem produktów nazywamy proces
Bardziej szczegółowoModel wiązania kowalencyjnego cząsteczka H 2
Model wiązania kowalencyjnego cząsteczka H 2 + Współrzędne elektronu i protonów Orbitale wiążący i antywiążący otrzymane jako kombinacje orbitali atomowych Orbital wiążący duża gęstość ładunku między jądrami
Bardziej szczegółowoprof. dr hab. Małgorzata Jóźwiak
Czy równowaga w przyrodzie i w chemii jest korzystna? prof. dr hab. Małgorzata Jóźwiak 1 Pojęcie równowagi łańcuch pokarmowy równowagi fazowe równowaga ciało stałe - ciecz równowaga ciecz - gaz równowaga
Bardziej szczegółowoPODSTAWY CHEMII INŻYNIERIA BIOMEDYCZNA. Wykład 2
PODSTAWY CEMII INŻYNIERIA BIOMEDYCZNA Wykład Plan wykładu II,III Woda jako rozpuszczalnik Zjawisko dysocjacji Równowaga w roztworach elektrolitów i co z tego wynika Bufory ydroliza soli Roztwory (wodne)-
Bardziej szczegółowoCzy równowaga jest procesem korzystnym? dr hab. prof. nadzw. Małgorzata Jóźwiak
Czy równowaga jest procesem korzystnym? dr hab. prof. nadzw. Małgorzata Jóźwiak 1 Pojęcie równowagi łańcuch pokarmowy równowagi fazowe równowaga ciało stałe - ciecz równowaga ciecz - gaz równowaga ciało
Bardziej szczegółowo3. Przejścia fazowe pomiędzy trzema stanami skupienia materii:
Temat: Zmiany stanu skupienia. 1. Energia sieci krystalicznej- wielkość dzięki której można oszacować siły przyciągania w krysztale 2. Energia wiązania sieci krystalicznej- ilość energii potrzebnej do
Bardziej szczegółowoSonochemia. Schemat 1. Strefy reakcji. Rodzaje efektów sonochemicznych. Oscylujący pęcherzyk gazu. Woda w stanie nadkrytycznym?
Schemat 1 Strefy reakcji Rodzaje efektów sonochemicznych Oscylujący pęcherzyk gazu Woda w stanie nadkrytycznym? Roztwór Znaczne gradienty ciśnienia Duże siły hydrodynamiczne Efekty mechanochemiczne Reakcje
Bardziej szczegółowoZjawiska powierzchniowe
Zjawiska powierzchniowe Adsorpcja Model Langmuira Model BET 1 Zjawiska powierzchniowe Adsorpcja Proces gromadzenia się substancji z wnętrza fazy na granicy międzyfazowej; Wynika z tego, że w obszarze powierzchniowym
Bardziej szczegółowoZAMRAŻANIE PODSTAWY CZ.2
METODY PRZECHOWYWANIA I UTRWALANIA BIOPRODUKTÓW ZAMRAŻANIE PODSTAWY CZ.2 Opracował: dr S. Wierzba Katedra Biotechnologii i Biologii Molekularnej Uniwersytetu Opolskiego Odmienność procesów zamrażania produktów
Bardziej szczegółowoWoda. Najpospolitsza czy najbardziej niezwykła substancja Świata?
Woda Najpospolitsza czy najbardziej niezwykła substancja Świata? Cel wykładu Odpowiedź na pytanie zawarte w tytule A także próby odpowiedzi na pytania typu: Dlaczego woda jest mokra a lód śliski? Dlaczego
Bardziej szczegółowoWykład 2. Anna Ptaszek. 7 października Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego. Chemia fizyczna - wykład 2. Anna Ptaszek 1 / 1
Wykład 2 Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego 7 października 2015 1 / 1 Zjawiska koligatywne Rozpuszczenie w wodzie substancji nielotnej powoduje obniżenie prężności pary nasyconej P woda
Bardziej szczegółowo1. Od czego i w jaki sposób zależy szybkość reakcji chemicznej?
Tematy opisowe 1. Od czego i w jaki sposób zależy szybkość reakcji chemicznej? 2. Omów pomiar potencjału na granicy faz elektroda/roztwór elektrolitu. Podaj przykład, omów skale potencjału i elektrody
Bardziej szczegółowoZasady obsadzania poziomów
Zasady obsadzania poziomów Model atomu Bohra Model kwantowy atomu Fala stojąca Liczby kwantowe -główna liczba kwantowa (n = 1,2,3...) kwantuje energię elektronu (numer orbity) -poboczna liczba kwantowa
Bardziej szczegółowoAtomy wieloelektronowe
Wiązania atomowe Atomy wieloelektronowe, obsadzanie stanów elektronowych, układ poziomów energii. Przykładowe konfiguracje elektronów, gazy szlachetne, litowce, chlorowce, układ okresowy pierwiastków,
Bardziej szczegółowoWykład 1. Anna Ptaszek. 5 października Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego. Chemia fizyczna - wykład 1. Anna Ptaszek 1 / 36
Wykład 1 Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego 5 października 2015 1 / 36 Podstawowe pojęcia Układ termodynamiczny To zbiór niezależnych elementów, które oddziałują ze sobą tworząc integralną
Bardziej szczegółowoTERMODYNAMIKA I TERMOCHEMIA
TERMODYNAMIKA I TERMOCHEMIA Termodynamika - opisuje zmiany energii towarzyszące przemianom chemicznym; dział fizyki zajmujący się zjawiskami cieplnymi. Termochemia - dział chemii zajmujący się efektami
Bardziej szczegółowoCIEPLNE I MECHANICZNE WŁASNOŚCI CIAŁ
CIEPLNE I MECHANICZNE WŁASNOŚCI CIAŁ Ciepło i temperatura Pojemność cieplna i ciepło właściwe Ciepło przemiany Przejścia między stanami Rozszerzalność cieplna Sprężystość ciał Prawo Hooke a Mechaniczne
Bardziej szczegółoworelacje ilościowe ( masowe,objętościowe i molowe ) dotyczące połączeń 1. pierwiastków w związkach chemicznych 2. związków chemicznych w reakcjach
1 STECHIOMETRIA INTERPRETACJA ILOŚCIOWA ZJAWISK CHEMICZNYCH relacje ilościowe ( masowe,objętościowe i molowe ) dotyczące połączeń 1. pierwiastków w związkach chemicznych 2. związków chemicznych w reakcjach
Bardziej szczegółowoPodstawowe prawa opisujące właściwości gazów zostały wyprowadzone dla gazu modelowego, nazywanego gazem doskonałym (idealnym).
Spis treści 1 Stan gazowy 2 Gaz doskonały 21 Definicja mikroskopowa 22 Definicja makroskopowa (termodynamiczna) 3 Prawa gazowe 31 Prawo Boyle a-mariotte a 32 Prawo Gay-Lussaca 33 Prawo Charlesa 34 Prawo
Bardziej szczegółowo1) Rozmiar atomu to około? Która z odpowiedzi jest nieprawidłowa? a) 0, m b) 10-8 mm c) m d) km e) m f)
1) Rozmiar atomu to około? Która z odpowiedzi jest nieprawidłowa? a) 0,0000000001 m b) 10-8 mm c) 10-10 m d) 10-12 km e) 10-15 m f) 2) Z jakich cząstek składają się dodatnio naładowane jądra atomów? (e
Bardziej szczegółowo11) Stan energetyczny elektronu w atomie kwantowanym jest zespołem : a dwóch liczb kwantowych b + czterech liczb kwantowych c nie jest kwantowany
PYTANIA EGZAMINACYJNE Z CHEMII OGÓLNEJ I Podstawowe pojęcia chemiczne 1) Pierwiastkiem nazywamy : a zbiór atomów o tej samej liczbie masowej b + zbiór atomów o tej samej liczbie atomowej c zbiór atomów
Bardziej szczegółowoStany skupienia materii
Stany skupienia materii Ciała stałe - ustalony kształt i objętość - uporządkowanie dalekiego zasięgu - oddziaływania harmoniczne Ciecze -słabo ściśliwe - uporządkowanie bliskiego zasięgu -tworzą powierzchnię
Bardziej szczegółowoRównowagi fazowe. Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny
Równowagi fazowe Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny Równowaga termodynamiczna Przemianom fazowym towarzyszą procesy, podczas których nie zmienia się skład chemiczny układu, polegają
Bardziej szczegółowoSzkła specjalne Przejście szkliste i jego termodynamika Wykład 5. Ryszard J. Barczyński, 2017 Materiały edukacyjne do użytku wewnętrznego
Szkła specjalne Przejście szkliste i jego termodynamika Wykład 5 Ryszard J. Barczyński, 2017 Materiały edukacyjne do użytku wewnętrznego Czy przejście szkliste jest termodynamicznym przejściem fazowym?
Bardziej szczegółowochemia wykład 3 Przemiany fazowe
Przemiany fazowe Przemiany fazowe substancji czystych Wrzenie, krzepnięcie, przemiana grafitu w diament stanowią przykłady przemian fazowych, które zachodzą bez zmiany składu chemicznego. Diagramy fazowe
Bardziej szczegółowoRóżne typy wiązań mają ta sama przyczynę: energia powstającej stabilnej cząsteczki jest mniejsza niż sumaryczna energia tworzących ją, oddalonych
Wiązania atomowe Atomy wieloelektronowe, obsadzanie stanów elektronowych, układ poziomów energii. Przykładowe konfiguracje elektronów, gazy szlachetne, litowce, chlorowce, układ okresowy pierwiastków,
Bardziej szczegółowoWykład 4. Przypomnienie z poprzedniego wykładu
Wykład 4 Przejścia fazowe materii Diagram fazowy Ciepło Procesy termodynamiczne Proces kwazistatyczny Procesy odwracalne i nieodwracalne Pokazy doświadczalne W. Dominik Wydział Fizyki UW Termodynamika
Bardziej szczegółowoWIĄZANIA. Co sprawia, że ciała stałe istnieją i są stabilne? PRZYCIĄGANIE ODPYCHANIE
WIĄZANIA Co sprawia, że ciała stałe istnieją i są stabilne? PRZYCIĄGANIE ODPYCHANIE Przyciąganie Wynika z elektrostatycznego oddziaływania między elektronami a dodatnimi jądrami atomowymi. Może to być
Bardziej szczegółowoRoztwory. Homogeniczne jednorodne (jedno-fazowe) mieszaniny dwóch lub więcej składników.
Roztwory Homogeniczne jednorodne (jedno-fazowe) mieszaniny dwóch lub więcej składników. Własności fizyczne roztworów są związane z równowagę pomiędzy siłami wiążącymi cząsteczki wody i substancji rozpuszczonej.
Bardziej szczegółowoWykład 10 Równowaga chemiczna
Wykład 10 Równowaga chemiczna REAKCJA CHEMICZNA JEST W RÓWNOWADZE, GDY NIE STWIERDZAMY TENDENCJI DO ZMIAN ILOŚCI (STĘŻEŃ) SUBSTRATÓW ANI PRODUKTÓW RÓWNOWAGA CHEMICZNA JEST RÓWNOWAGĄ DYNAMICZNĄ W rzeczywistości
Bardziej szczegółowoFizyka statystyczna Fenomenologia przejść fazowych. P. F. Góra
Fizyka statystyczna Fenomenologia przejść fazowych P. F. Góra http://th-www.if.uj.edu.pl/zfs/gora/ 2015 Przejście fazowe transformacja układu termodynamicznego z jednej fazy (stanu materii) do innej, dokonywane
Bardziej szczegółowoPraca objętościowa - pv (wymiana energii na sposób pracy) Ciepło reakcji Q (wymiana energii na sposób ciepła) Energia wewnętrzna
Energia - zdolność danego układu do wykonania dowolnej pracy. Potencjalna praca, którą układ może w przyszłości wykonać. Praca wykonana przez układ jak i przeniesienie energii może manifestować się na
Bardziej szczegółowoZadanie 1. (2 pkt) Określ, na podstawie różnicy elektroujemności pierwiastków, typ wiązania w związkach: KBr i HBr.
Zadanie 1. (2 pkt) Określ, na podstawie różnicy elektroujemności pierwiastków, typ wiązania w związkach: KBr i HBr. Typ wiązania w KBr... Typ wiązania w HBr... Zadanie 2. (2 pkt) Oceń poprawność poniższych
Bardziej szczegółowoRównanie gazu doskonałego
Równanie gazu doskonałego Gaz doskonały to abstrakcyjny model gazu, który zakłada, że gaz jest zbiorem sprężyście zderzających się kulek. Wiele gazów w warunkach normalnych zachowuje się jak gaz doskonały.
Bardziej szczegółowoWykład 6. Klasyfikacja przemian fazowych
Wykład 6 Klasyfikacja przemian fazowych JS Klasyfikacja Ehrenfesta Ehrenfest klasyfikuje przemiany fazowe w oparciu o potencjał chemiczny. nieciągłość Przemiany fazowe pierwszego rodzaju pochodne potencjału
Bardziej szczegółowoObliczenia chemiczne. Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny
Obliczenia chemiczne Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny 1 STĘŻENIA ROZTWORÓW Stężenia procentowe Procent masowo-masowy (wagowo-wagowy) (% m/m) (% w/w) liczba gramów substancji rozpuszczonej
Bardziej szczegółowoWSPÓŁCZESNE TECHNIKI ZAMRAŻANIA (seminarium)
WSPÓŁCZESNE TECHNIKI ZAMRAŻANIA (seminarium) Temat: Ocena jakościowa i ekonomiczna kriogenicznego ( szokowego ) zamrażania wybranych produktów żywnościowych. Wykonał: Szczepkowski Mariusz Wydział Mechaniczny
Bardziej szczegółowoStatyka Cieczy i Gazów. Temat : Podstawy teorii kinetyczno-molekularnej budowy ciał
Statyka Cieczy i Gazów Temat : Podstawy teorii kinetyczno-molekularnej budowy ciał 1. Podstawowe założenia teorii kinetyczno-molekularnej budowy ciał: Ciała zbudowane są z cząsteczek. Pomiędzy cząsteczkami
Bardziej szczegółowoInżynieria materiałowa: wykorzystywanie praw termodynamiki a czasem... walka z termodynamiką
Inżynieria materiałowa: wykorzystywanie praw termodynamiki a czasem... walka z termodynamiką Kilka definicji Faza Definicja Gibbsa = stan materii jednorodny wewnętrznie, nie tylko pod względem składu chemicznego,
Bardziej szczegółowoOpracowała: mgr inż. Ewelina Nowak
Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria Środowiska w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Opracowała: mgr
Bardziej szczegółowoPodział ciał stałych ze względu na strukturę atomowo-cząsteczkową
Podział ciał stałych ze względu na strukturę atomowo-cząsteczkową Kryształy Atomy w krysztale ułożone są w pewien powtarzający się regularny wzór zwany siecią krystaliczną. Struktura kryształu NaCl Polikryształy
Bardziej szczegółowoDiagramy fazowe graficzna reprezentacja warunków równowagi
Diagramy fazowe graficzna reprezentacja warunków równowagi Faza jednorodna część układu, oddzielona od innych części granicami faz, na których zachodzi skokowa zmiana pewnych własności fizycznych. B 0
Bardziej szczegółowoMateriały Reaktorowe. Efekty fizyczne uszkodzeń radiacyjnych c.d.
Materiały Reaktorowe Efekty fizyczne uszkodzeń radiacyjnych c.d. Luki (pory) i pęcherze Powstawanie i formowanie luk zostało zaobserwowane w 1967 r. Podczas formowania luk w materiale następuje jego puchnięcie
Bardziej szczegółowoTechnologie wytwarzania metali. Odlewanie Metalurgia proszków Otrzymywanie monokryształów Otrzymywanie materiałów superczystych Techniki próżniowe
Technologie wytwarzania metali Odlewanie Metalurgia proszków Otrzymywanie monokryształów Otrzymywanie materiałów superczystych Techniki próżniowe KRYSTALIZACJA METALI I STOPÓW Krzepnięcie - przemiana fazy
Bardziej szczegółowoTechnologie wytwarzania metali. Odlewanie Metalurgia proszków Otrzymywanie monokryształów Otrzymywanie materiałów superczystych Techniki próżniowe
Technologie wytwarzania metali Odlewanie Metalurgia proszków Otrzymywanie monokryształów Otrzymywanie materiałów superczystych Techniki próżniowe KRYSTALIZACJA METALI I STOPÓW Krzepnięcie - przemiana fazy
Bardziej szczegółowo1. Kryształy jonowe omówić oddziaływania w kryształach jonowych oraz typy struktur jonowych.
Tematy opisowe 1. Kryształy jonowe omówić oddziaływania w kryształach jonowych oraz typy struktur jonowych. 2. Dlaczego do kadłubów statków, doków, falochronów i filarów mostów przymocowuje się płyty z
Bardziej szczegółowoTemat 7. Równowagi jonowe w roztworach słabych elektrolitów, stała dysocjacji, ph
Temat 7. Równowagi jonowe w roztworach słabych elektrolitów, stała dysocjacji, ph Dysocjacja elektrolitów W drugiej połowie XIX wieku szwedzki chemik S.A. Arrhenius doświadczalnie udowodnił, że substancje
Bardziej szczegółowoKrystalizacja. Zarodkowanie
Krystalizacja Ciecz ciało stałe Para ciecz ciało stałe Para ciało stałe Przechłodzenie T = T L - T c Przesycenie p = p g - p z > 0 Krystalizacja Zarodkowanie Rozrost zarodków Homogeniczne Heterogeniczne
Bardziej szczegółowoWykład z Chemii Ogólnej
Wykład z Chemii Ogólnej Część 2 Budowa materii: od atomów do układów molekularnych 2.3. WIĄZANIA CHEMICZNE i ODDZIAŁYWANIA Katedra i Zakład Chemii Fizycznej Collegium Medicum w Bydgoszczy Uniwersytet Mikołaja
Bardziej szczegółowoWiązania chemiczne. Związek klasyfikacji ciał krystalicznych z charakterem wiązań atomowych. 5 typów wiązań
Wiązania chemiczne Związek klasyfikacji ciał krystalicznych z charakterem wiązań atomowych 5 typów wiązań wodorowe A - H - A, jonowe ( np. KCl ) molekularne (pomiędzy atomami gazów szlachetnych i małymi
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 2. Charakteryzacja niskotemperaturowego czujnika tlenu. (na prawach rękopisu)
Ćwiczenie 2. Charakteryzacja niskotemperaturowego czujnika tlenu (na prawach rękopisu) W analityce procesowej istotne jest określenie stężeń rozpuszczonych w cieczach gazów. Gazy rozpuszczają się w cieczach
Bardziej szczegółowoElementy teorii powierzchni metali
prof. dr hab. Adam Kiejna Elementy teorii powierzchni metali Wykład 4 v.16 Wiązanie metaliczne Wiązanie metaliczne Zajmujemy się tylko metalami dlatego w zasadzie interesuje nas tylko wiązanie metaliczne.
Bardziej szczegółowoTemat Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca. Uczeń:
Chemia - klasa I (część 2) Wymagania edukacyjne Temat Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca Dział 1. Chemia nieorganiczna Lekcja organizacyjna. Zapoznanie
Bardziej szczegółowoWYKAZ NAJWAŻNIEJSZYCH SYMBOLI
SPIS TREŚCI WYKAZ NAJWAŻNIEJSZYCH SYMBOLI...7 PRZEDMOWA...8 1. WSTĘP...9 2. MATEMATYCZNE OPRACOWANIE WYNIKÓW POMIARÓW...10 3. LEPKOŚĆ CIECZY...15 3.1. Pomiar lepkości...16 3.2. Lepkość względna...18 3.3.
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 7. Diagramy fazowe Dwuskładnikowe układy doskonałe
WYKŁAD 7 Diagramy fazowe Dwuskładnikowe układy doskonałe JS Reguła Gibssa. Układy dwuskładnikowe Reguła faz Gibbsa określa liczbę stopni swobody układu w równowadze termodynamicznej: układy dwuskładnikowe
Bardziej szczegółowoKryteria samorzutności procesów fizyko-chemicznych
Kryteria samorzutności procesów fizyko-chemicznych 2.5.1. Samorzutność i równowaga 2.5.2. Sens i pojęcie entalpii swobodnej 2.5.3. Sens i pojęcie energii swobodnej 2.5.4. Obliczanie zmian entalpii oraz
Bardziej szczegółowoWykład 3. Diagramy fazowe P-v-T dla substancji czystych w trzech stanach. skupienia. skupienia
Wykład 3 Substancje proste i czyste Przemiany w systemie dwufazowym woda para wodna Diagram T-v dla przejścia fazowego woda para wodna Diagramy T-v i P-v dla wody Punkt krytyczny Temperatura nasycenia
Bardziej szczegółowoTermochemia elementy termodynamiki
Termochemia elementy termodynamiki Termochemia nauka zajmująca się badaniem efektów cieplnych reakcji chemicznych Zasada zachowania energii Energia całkowita jest sumą energii kinetycznej i potencjalnej.
Bardziej szczegółowopowierzchnia rozdziału - dwie fazy ciekłe - jedna faza gazowa - dwa składniki
Przejścia fazowe. powierzchnia rozdziału - skokowa zmiana niektórych parametrów na granicy faz. kropeki wody w atmosferze - dwie fazy ciekłe - jedna faza gazowa - dwa składniki Przykłady przejść fazowych:
Bardziej szczegółowoRównowaga. równowaga metastabilna (niepełna) równowaga niestabilna (nietrwała) równowaga stabilna (pełna) brak równowagi rozpraszanie energii
Równowaga równowaga stabilna (pełna) równowaga metastabilna (niepełna) równowaga niestabilna (nietrwała) brak równowagi rozpraszanie energii energia swobodna Co jest warunkiem równowagi? temperatura W
Bardziej szczegółowoZadania treningowe na kolokwium
Zadania treningowe na kolokwium 3.12.2010 1. Stan układu binarnego zawierającego n 1 moli substancji typu 1 i n 2 moli substancji typu 2 parametryzujemy za pomocą stężenia substancji 1: x n 1. Stabilność
Bardziej szczegółowoPLAN REALIZACJI MATERIAŁU NAUCZANIA FIZYKI W GIMNAZJUM WRAZ Z OKREŚLENIEM WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH
PLAN REALIZACJI MATERIAŁU NAUCZANIA FIZYKI W GIMNAZJUM WRAZ Z OKREŚLENIEM WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH Krzysztof Horodecki, Artur Ludwikowski, Fizyka 2. Podręcznik dla gimnazjum, Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe
Bardziej szczegółowoVI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2013/2014
VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 01/01 ETAP I 1.11.01 r. Godz. 10.00-1.00 KOPKCh Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 1. Znając liczbę masową pierwiastka można określić liczbę:
Bardziej szczegółowoĆwiczenie IX KATALITYCZNY ROZKŁAD WODY UTLENIONEJ
Wprowadzenie Ćwiczenie IX KATALITYCZNY ROZKŁAD WODY UTLENIONEJ opracowanie: Barbara Stypuła Celem ćwiczenia jest poznanie roli katalizatora w procesach chemicznych oraz prostego sposobu wyznaczenia wpływu
Bardziej szczegółowoWykład 7. Anna Ptaszek. 13 września Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego. Fizykochemia biopolimerów - wykład 7.
Wykład 7 Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego 13 września 2016 1 / 27 Układ wieloskładnikowy dwufazowy P woda 1 atm lód woda ciek a woda + substancja nielotna para wodna 0 0 100 T 2 / 27
Bardziej szczegółowoStany skupienia materii
Stany skupienia materii Ciała stałe Ciecze Płyny Gazy Plazma 1 Stany skupienia materii Ciała stałe - ustalony kształt i objętość - uporządkowanie dalekiego zasięgu - oddziaływania harmoniczne Ciecze -
Bardziej szczegółowoChemia klasa VII Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny Semestr II
Chemia klasa VII Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny Semestr II Łączenie się atomów. Równania reakcji Ocena dopuszczająca [1] Ocena dostateczna [1 + 2] Ocena dobra [1 + 2 + 3] Ocena bardzo dobra
Bardziej szczegółowon liczba moli elektronów E siła elektromotoryczna ogniwa F = en A stała Faradaya C/mol
Zmiana entalpii swobodnej G podczas reakcji w której zachodzi przepływ elektronów jest pracą nieobjętościową i może być wyrażona jako iloczyn napięcie i ładunku. na przykład procesy oksydo-redukcyjne zachodzące
Bardziej szczegółowoRepetytorium z wybranych zagadnień z chemii
Repetytorium z wybranych zagadnień z chemii Mol jest to liczebność materii występująca, gdy liczba cząstek (elementów) układu jest równa liczbie atomów zawartych w masie 12 g węgla 12 C (równa liczbie
Bardziej szczegółowoFizyka Ciała Stałego
Wykład III Struktura krystaliczna Fizyka Ciała Stałego Ciała stałe można podzielić na: Krystaliczne, o uporządkowanym ułożeniu atomów lub molekuł tworzącym sieć krystaliczną. Amorficzne, brak uporządkowania,
Bardziej szczegółowoCzym się różni ciecz od ciała stałego?
Szkła Czym się różni ciecz od ciała stałego? gęstość Czy szkło to ciecz czy ciało stałe? Szkło powstaje w procesie chłodzenia cieczy. Czy szkło to ciecz przechłodzona? kryształ szkło ciecz przechłodzona
Bardziej szczegółowoI. Właściwości wody: II. Stany skupienia wody. Na dnie zbiornika wodnego jest zawsze temperatura 4 O C (największa gęstość wody).
I. Właściwości wody: bezbarwna bezwonna bez smaku dobry rozpuszczalnik temp. topnienia 0 O C temp. wrzenia 100 O C (pod ciśnieniem 1013 hpa) największa gęstość przy temp. 4 O C Na dnie zbiornika wodnego
Bardziej szczegółowoINŻYNIERIA BIOMEDYCZNA
INŻYNIERIA BIOMEDYCZNA 21.01.2018 1 Stan materii a stan skupienia Stan materii podział z punktu widzenia mikroskopowego (struktury jakie tworzą atomy, cząsteczki, jony) Stan skupienia - forma występowania
Bardziej szczegółowoINŻYNIERIA BIOMEDYCZNA
INŻYNIERIA BIOMEDYCZNA 2017-02-04 1 Stan materii a stan skupienia Stan materii podział z punktu widzenia mikroskopowego (struktury jakie tworzą atomy, cząsteczki, jony) Stan skupienia - forma występowania
Bardziej szczegółowoINŻYNIERIA BIOMEDYCZNA
INŻYNIERIA BIOMEDYCZNA 19.01.2019 1 Stan materii a stan skupienia Stan materii podział z punktu widzenia mikroskopowego (struktury jakie tworzą atomy, cząsteczki, jony) Stan skupienia - forma występowania
Bardziej szczegółowoElektrochemia Wydział SiMR, kierunek IPEiH II rok I stopnia studiów, semestr IV. Treść wykładu
Elektrochemia Wydział SiMR, kierunek IPEiH II rok I stopnia studiów, semestr IV dr inż. Leszek Niedzicki Sprawy organizacyjne 30 godzin wykładu Zaliczenie na ostatnim wykładzie Poprawa (jeśli będzie potrzebna)
Bardziej szczegółowoPrzemiana materii i energii - Biologia.net.pl
Ogół przemian biochemicznych, które zachodzą w komórce składają się na jej metabolizm. Wyróżnia się dwa antagonistyczne procesy metabolizmu: anabolizm i katabolizm. Szlak metaboliczny w komórce, to szereg
Bardziej szczegółowoWIĄZANIA. Co sprawia, że ciała stałe istnieją i są stabilne? PRZYCIĄGANIE ODPYCHANIE
WIĄZANIA Co sprawia, że ciała stałe istnieją i są stabilne? PRZYCIĄGANIE ODPYCHANIE 1 Przyciąganie Wynika z elektrostatycznego oddziaływania między elektronami a dodatnimi jądrami atomowymi. Może to być
Bardziej szczegółowoCz. I Materiał powtórzeniowy do sprawdzianu dla klas II LO - Wiązania chemiczne + przykładowe zadania i proponowane rozwiązania
Cz. I Materiał powtórzeniowy do sprawdzianu dla klas II LO - Wiązania chemiczne + przykładowe zadania i proponowane rozwiązania I. Elektroujemność pierwiastków i elektronowa teoria wiązań Lewisa-Kossela
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne na poszczególne roczne oceny klasyfikacyjne z przedmiotu chemia dla klasy 7 w r. szk. 2019/2020
Wymagania edukacyjne na poszczególne roczne oceny klasyfikacyjne z przedmiotu chemia dla klasy 7 w r. szk. 2019/2020 Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie opanował wymagań na ocenę dopuszczającą.
Bardziej szczegółowoTemperatura, ciepło, oraz elementy kinetycznej teorii gazów
Temperatura, ciepło, oraz elementy kinetycznej teorii gazów opis makroskopowy równowaga termodynamiczna temperatura opis mikroskopowy średnia energia kinetyczna molekuł Równowaga termodynamiczna A B A
Bardziej szczegółowoZadanie: 1 (1pkt) Zadanie: 2 (1 pkt)
Zadanie: 1 (1pkt) Stężenie procentowe nasyconego roztworu azotanu (V) ołowiu (II) Pb(NO 3 ) 2 w temperaturze 20 0 C wynosi 37,5%. Rozpuszczalność tej soli w podanych warunkach określa wartość: a) 60g b)
Bardziej szczegółowoOdwracalność przemiany chemicznej
Odwracalność przemiany chemicznej Na ogół wszystkie reakcje chemiczne są odwracalne, tzn. z danych substratów tworzą się produkty, a jednocześnie produkty reakcji ulegają rozkładowi na substraty. Fakt
Bardziej szczegółowoWARSZTATY olimpijskie. Co już było: Atomy i elektrony Cząsteczki i wiązania Stechiometria Gazy, termochemia Równowaga chemiczna Kinetyka
WARSZTATY olimpijskie Co już było: Atomy i elektrony Cząsteczki i wiązania Stechiometria Gazy, termochemia Równowaga chemiczna inetyka WARSZTATY olimpijskie Co będzie: Data Co robimy 1 XII 2016 wasy i
Bardziej szczegółowoCIEPŁO O ZNANE CZY NIEZNANE?
CIEPŁO O ZNANE CZY NIEZNANE? prof. dr hab. Małgorzata Jóźwiak 1 Temperatura 2 Temperatura jest wielkości cią charakteryzującą stopień nagrzania danego ciała. a. 3 Temperaturę ciała można określić jako
Bardziej szczegółowoSZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA
SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. Reakcja między substancjami A i B zachodzi według
Bardziej szczegółowo1. Określ, w którą stronę przesunie się równowaga reakcji syntezy pary wodnej z pierwiastków przy zwiększeniu objętości zbiornika reakcyjnego:
1. Określ, w którą stronę przesunie się równowaga reakcji syntezy pary wodnej z pierwiastków przy zwiększeniu objętości zbiornika reakcyjnego: 2. Określ w którą stronę przesunie się równowaga reakcji rozkładu
Bardziej szczegółowoSprawdzian 1. CHEMIA. Przed próbną maturą (poziom rozszerzony) Czas pracy: 90 minut Maksymalna liczba punktów: 30. Imię i nazwisko ...
CHEMIA Przed próbną maturą 2017 Sprawdzian 1. (poziom rozszerzony) Czas pracy: 90 minut Maksymalna liczba punktów: 30 Imię i nazwisko... Liczba punktów Procent 2 Zadanie 1. Chlor i brom rozpuszczają się
Bardziej szczegółowoWiązania jonowe występują w układach złożonych z atomów skrajnie różniących się elektroujemnością.
105 Elektronowa teoria wiązania chemicznego Cząsteczki powstają w wyniku połączenia się dwóch lub więcej atomów. Już w początkowym okresie rozwoju chemii podejmowano wysiłki zmierzające do wyjaśnienia
Bardziej szczegółowoTermodynamiczne warunki krystalizacji
KRYSTALIZACJA METALI ISTOPÓW Zakres tematyczny y 1 Termodynamiczne warunki krystalizacji hiq.linde-gas.fr Krystalizacja szczególny rodzaj krzepnięcia, w którym ciecz ulega przemianie w stan stały o budowie
Bardziej szczegółowoPodstawy chemii. dr hab. Wacław Makowski. Wykład 1: Wprowadzenie
Podstawy chemii dr hab. Wacław Makowski Wykład 1: Wprowadzenie Wspomnienia ze szkoły Elementarz (powtórka z gimnazjum) Układ okresowy Dalsze wtajemniczenia (liceum) Program zajęć Podręczniki Wydział Chemii
Bardziej szczegółowoTechnologie wytwarzania. Opracował Dr inż. Stanisław Rymkiewicz KIM WM PG
Technologie wytwarzania Opracował Dr inż. Stanisław Rymkiewicz KIM WM PG Technologie wytwarzania Odlewanie Metalurgia proszków Otrzymywanie monokryształów Otrzymywanie materiałów superczystych Techniki
Bardziej szczegółowoTYPY REAKCJI CHEMICZNYCH
1 REAKCJA CHEMICZNA: TYPY REAKCJI CHEMICZNYCH REAKCJĄ CHEMICZNĄ NAZYWAMY PROCES, W WYNIKU KTÓREGO Z JEDNYCH SUBSTANCJI POWSTAJĄ NOWE (PRODUKTY) O INNYCH WŁAŚCIWOŚCIACH NIŻ SUBSTANCJE WYJŚCIOWE (SUBSTRATY)
Bardziej szczegółowoTEST PRZYROSTU KOMPETENCJI Z CHEMII DLA KLAS II
TEST PRZYROSTU KOMPETENCJI Z CHEMII DLA KLAS II Czas trwania testu 120 minut Informacje 1. Proszę sprawdzić czy arkusz zawiera 10 stron. Ewentualny brak należy zgłosić nauczycielowi. 2. Proszę rozwiązać
Bardziej szczegółowoKinetyka reakcji chemicznych. Dr Mariola Samsonowicz
Kinetyka reakcji chemicznych Dr Mariola Samsonowicz 1 Czym zajmuje się kinetyka chemiczna? Badaniem szybkości reakcji chemicznych poprzez analizę eksperymentalną i teoretyczną. Zdefiniowanie równania kinetycznego
Bardziej szczegółowoTermodynamika fazy powierzchniowej Zjawisko sorpcji Adsorpcja fizyczna: izoterma Langmuira oraz BET Zjawiska przylegania
ermodynamika zjawisk powierzchniowych 3.6.1. ermodynamika fazy powierzchniowej 3.6.2. Zjawisko sorpcji 3.6.3. Adsorpcja fizyczna: izoterma Langmuira oraz BE 3.6.4. Zjawiska przylegania ZJAWISKA PWIERZCHNIWE
Bardziej szczegółowoAnaliza termiczna Krzywe stygnięcia
Analiza termiczna Krzywe stygnięcia 0 0,2 0,4 0,6 0,8 1,0 T a e j n s x p b t c o f g h k l p d i m y z q u v r w α T B T A T E T k P = const Chem. Fiz. TCH II/10 1 Rozpatrując stygnięcie wzdłuż kolejnych
Bardziej szczegółowoProjekt Inżynier mechanik zawód z przyszłością współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Zajęcia wyrównawcze z fizyki -Zestaw 4 -eoria ermodynamika Równanie stanu gazu doskonałego Izoprzemiany gazowe Energia wewnętrzna gazu doskonałego Praca i ciepło w przemianach gazowych Silniki cieplne
Bardziej szczegółowo