PRZYK ADOWY ARKUSZ EGZAMINACYJNY Z CHEMII

Transkrypt

1 Autor: Hanna Bieszczad TEST PRZED PRÓBNÑ MATURÑ 2007 PRZYK ADOWY ARKUSZ EGZAMINACYJNY Z CHEMII Arkusz II POZIOM ROZSZERZONY ARKUSZ II Instrukcja dla zdajàcego Czas pracy: 120 minut 1. Prosz sprawdziç, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 8 stron. Ewentualny brak nale y zg osiç przewodniczàcemu zespo u nadzorujàcego egzamin. 2. Prosz uwa nie czytaç wszystkie polecenia i informacje do zadaƒ. 3. Rozwiàzania i odpowiedzi nale y zapisaç czytelnie w miejscu na to przeznaczonym przy ka dym zadaniu. 4. W rozwiàzaniach zadaƒ rachunkowych trzeba przedstawiç tok rozumowania prowadzàcy do ostatecznego wyniku oraz pami taç o jednostkach. 5. W trakcie obliczeƒ mo na korzystaç z kalkulatora. 6. Prosz pisaç tylko w kolorze czarnym; nie pisaç o ówkiem. 7. Nie wolno u ywaç korektora. 8. B dne zapisy trzeba wyraênie przekreêliç. 9. Brudnopis nie b dzie oceniany. 10. Obok ka dego zadania podana jest maksymalna liczba punktów, którà mo na uzyskaç za jego poprawne rozwiàzanie. Za rozwiàzanie wszystkich zadaƒ mo na otrzymaç àcznie 50 punktów. yczymy powodzenia! Arkusz przygotowany przez Wydawnictwo Pedagogiczne OPERON na wzór oryginalnego arkusza maturalnego.

2 2 Chemia. Arkusz II Zadanie 21. (2 pkt) Dokonaj przyporzàdkowania podanych ni ej par nuklidów, przedstawionych wzorami ogólnymi, do odpowiedniej grupy. a) X i Y b) E i E c) Z i E Izotopy:... Izobary:... Izotony:... Zadanie 22. (2 pkt) Podaj, ile czàstek α i β wyemituje atom o owiu 82 Pb, przemieniajàc si w atom rt ci 80 Hg. Przedstaw kolejne etapy przemiany schematycznym równaniem. IloÊç wyemitowanych czàstek α:... IloÊç wyemitowanych czàstek β :... Zadanie 23. (2 pkt) Z podanych poni ej zwiàzków chemicznych wybierz taki, w którym wyst pujà jednoczeênie wiàzania: kowalencyjne spolaryzowane, koordynacyjne i jonowe. Narysuj wzór strukturalny tego zwiàzku, uwzgl dniajàc wymienione powy ej wiàzania. MgCl 2, NH 4 Cl, NaOH, H 2 O Zadanie 24. (2 pkt) Oceƒ poprawnoêç poni szych stwierdzeƒ opisujàcych wiàzanie w czàsteczce N 2. Oznacz P, je eli zdanie jest prawdziwe, i F, je eli jest fa szywe. a) 6 wspólnych elektronów tworzy 1 wiàzanie σ i 2 wiàzania π.... b) 6 wspólnych elektronów tworzy 2 wiàzania σ i 1 wiàzanie π.... c) Jest to wiàzanie potrójne....

3 Chemia. Arkusz II 3 Zadanie 25. (3 pkt) ZdolnoÊç do oddawania i przy àczania protonów jest podstawà w aêciwoêci kwasowo-zasadowych wed ug teorii Brönsteda. OkreÊl charakter poni szych zwiàzków. Odpowiedê uzasadnij równaniami reakcji. jon NH 4 +, czàsteczka NH 3, jon H 3 O + Zadanie 26. (4 pkt) Przeprowadzono trzy doêwiadczenia przedstawione na rysunku. papierek uniwersalny papierek uniwersalny papierek uniwersalny P 4 O 10 + H 2 O SiO 2 + H 2 O K 2 O + H 2 O Jakà barw przyjmie wskaênik w ka dej z probówek? Probówka I:... Probówka II:... Probówka III:... Uzasadnij barw wskaênika w probówkach odpowiednimi równaniami reakcji. Probówka I:... Probówka II:... Probówka III:...

4 4 Chemia. Arkusz II Zadanie 27. (2 pkt) Zapisz równania reakcji dysocjacji kwasu siarkowego(vi) oraz podaj wzory na sta e równowagi tych reakcji. Zadanie 28. (5 pkt) Do 100 cm 3 0,5 molowego roztworu kwasu siarkowego(vi) wrzucono 3 g glinu. Wyznacz obj toêç wydzielonego gazu (w warunkach normalnych). Podaj, jaki to gaz. Wykonaj niezb dne obliczenia. Zadanie 29. (5 pkt) Do 200 g 5-procentowego roztworu zasady sodowej dodano 50 g 15-procentowego roztworu kwasu solnego. Dokonujàc niezb dnych obliczeƒ, podaj, jakà barw b dzie mia papierek uniwersalny zanurzony w roztworze po reakcji.

5 Chemia. Arkusz II 5 Zadanie 30. (3 pkt) Podaj, jakich reakcji dotyczà poni sze opisy. Reakcja I A+ B $ AB + Q E substratów > E produktów H <0 Reakcja II C + D $ CD Q E substratów < E produktów H >0 Reakcja... Reakcja... Przedstaw interpretacj graficznà obu typów reakcji. Reakcja I Reakcja II

6 6 Chemia. Arkusz II Zadanie 31. (4 pkt) W podanej reakcji utleniania-redukcji dobierz wspó czynniki reakcji, napisz odpowiednie równania po ówkowe, podaj nazwy procesów oraz wska utleniacz i reduktor. x Mn +2 + y PbO 2 + z H + $ x MnO 4 + y Pb +2 + u H 2 O I równanie po ówkowe:... Proces:... II równanie po ówkowe:... Proces:... Równanie pe ne: Utleniacz:... Reduktor:... Zadanie 32. (4 pkt) Majàc do dyspozycji dowolne odczynniki nieorganiczne, zaproponuj metod otrzymywania alkoholu etylowego. Do zapisu równaƒ reakcji u yj wzorów pó strukturalnych zwiàzków organicznych. Zadanie 33. (3 pkt) Podaj nazwy i wzory zwiàzków A, B, C z nast pujàcego schematu: HNO $ 3 [H] HCl $ $ H 2 SO 4 A B C Zwiàzek A:... Zwiàzek B:... Zwiàzek C:...

7 Chemia. Arkusz II 7 Zadanie 34. (3 pkt) Przeprowadzono reakcj nitrowania toluenu. Podaj równanie tej reakcji oraz nazwy systematyczne otrzymanych produktów. Oszacuj, który z produktów znajdujàcych si w mieszaninie poreakcyjnej wyst puje w przewadze. Równanie reakcji: Nazwy systematyczne produktów: Produktem, który znajduje si w przewadze w mieszaninie poreakcyjnej, jest: Informacja do zadania 35 WÊród 21 aminokwasów bia kowych wyst puje alanina (skrót mi dzynarodowy Ala) najprostszy aminokwas optycznie czynny oraz cysteina (skrót mi dzynarodowy Cys) odpowiedzialna za tworzenie mostków disiarczkowych stabilizujàcych wy ej rz dowe struktury bia ek. CH 3 CH(NH 2 )COOH Alanina HSCH 2 CH(NH 2 )COOH Cysteina Zadanie 35. (3 pkt) Z alaniny i cysteiny mogà powstaç cztery dipeptydy. U ywajàc mi dzynarodowych skrótów aminokwasów, podaj wszystkie dipeptydy mo liwe do uzyskania. Napisz równanie reakcji tworzenia jednego z dipeptydów. Zaznacz w powsta ym zwiàzku wiàzanie peptydowe.

8 8 Chemia. Arkusz II Zadanie 36. (3 pkt) Sacharoza to popularny cukier spo ywczy. U ywana jest jako cukier sto owy oraz w procesach przemys owych, np. do produkcji miodu sztucznego. Miód ten, zwany cukrem inwertowanym, powstaje w procesie hydrolizy wiàzania glikozydowego wyst pujàcego w czàsteczce w obecnoêci enzymu inwertazy. Powstajàcy produkt jest s odszy od sacharozy. Podaj równanie reakcji hydrolizy sacharozy (mo esz u yç wzorów sumarycznych) oraz nazwy otrzymanych produktów. Oblicz, ile gramów cukru owocowego powstanie z 1 kg sacharozy.