KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2014/2015 ETAP WOJEWÓDZKI

Transkrypt

1 Kod ucznia Wpisuje uczeń po otrzymaniu zadań Imiona Nazwisko Wpisuje członek komisji po rozkodowaniu pracy Czas pracy: 90 minut KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2014/2015 ETAP WOJEWÓDZKI Informacje: Uzyskane punkty 1. Sprawdź, czy otrzymałeś/aś łącznie 9 stron. Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu komisji. 2. Na stronie pierwszej wpisz w wyznaczone miejsce swoje swój kod. 3. Arkusz składa się z 14 zadań. Przy każdym zadaniu podana jest liczba punktów możliwych do uzyskania. 4. W rozwiązaniach zadań rachunkowych pamiętaj o jednostkach i napisaniu odpowiedzi. 5. Za rozwiązanie wszystkich zadań możesz uzyskać łącznie 45 punktów. 6. Pisz czytelnie. Używaj długopisu lub pióra. Nie używaj ołówka. 7. Nie używaj korektora. Gdy popełnisz błąd w zadaniach, przekreśl odpowiedź i obok napisz poprawną. 8. Przy rozwiązywaniu zadań możesz używać prostego kalkulatora (mnożenie, dzielenie, dodawanie, odejmowanie). 9. Brudnopis nie podlega ocenie. nr zad Suma pkt. pkt. 1

2 Zadanie 1 (4 pkt) Przeprowadzono doświadczenie, podczas którego do wodnego roztworu pewnej substancji dodano kroplami wodny roztwór innej substancji i za pomocą pehametru mierzono ph mieszaniny reakcyjnej. Przebieg doświadczenia zilustrowano poniższym schematem. Substancja dodawana Substancja badana a) Substancją dodawaną jest: A. NaCl B. HCl C. NaOH D. H 2 O c) Odczytaj z wykresu wyjściowe ph badanej substancji: b) Substancją badaną jest: A. NaCl B. HCl C. NaOH D. H 2 O Odpowiedź:... d) Na podstawie wykresu, odczytaj wartość objętości substancji badanej i wartość ph, przy której stężenie jonów wodorowych jest równe stężeniu jonów wodorotlenkowych. Odpowiedź:.. Zadanie 2 (1 pkt) Do doświadczenia użyto cukier z cukiernicy. Przeprowadzono doświadczenie przedstawione na poniższym schemacie. HCl Wodny roztwór cukru Otrzymany gorący roztwór poddano próbie Trommera. Podaj obserwacje przebiegu reakcji. 2

3 Zadanie 3 (3 pkt) Wodny roztwór chlorku potasu o stężeniu 10% zawiera 3, kationów K +. Oblicz masę tego roztworu. Odpowiedź... Brudnopis Zadanie 4 (2 pkt) Wykonano następujące doświadczenia. Mg CH 3 COOH (aq) nadmiar CH 3 COOH (aq) I II III CH 3 COOH (aq) CuO NaOH (aq) + fenoloftaleina Przyporządkuj wymienione objawy reakcji odpowiednim probówkom. A- wydziela się bezbarwny gaz Probówka I -. B- powstał roztwór o niebieskim zabarwieni Probówka II -. C- powstał roztwór o zielonym zabarwieniu Probówka III -. D- znika malinowe zabarwienie E- pojawia się malinowe zabarwienie 3

4 Zadanie 5 (4 pkt) W trzech naczyniach bez etykiet znajdują się: 1) siarczek potasu, 2) siarczan(vi) potasu, 3) siarczan(iv) potasu. Zaprojektuj sposób identyfikacji tych związków chemicznych. W tym celu a) z podanych substancji wybierz jeden odczynnik identyfikujący: Ba(OH) 2, NaCl, HCl, CH 3 COOH. Odczynnik do odróżnienia soli to: podaj wzór i nazwę odczynnika.... b) uzupełnij tabelę: Nazwa identyfikowanego Przewidywalne obserwacje pozwalające na identyfikację związku związków 1 siarczek potasu 2 siarczan(vi) potasu 3 siarczan(iv) potasu Zdanie 6 (5 pkt) W pracowni chemicznej otrzymuje się chlor w wyniku utleniania kwasu solnego. a) Uzupełnij współczynniki reakcji w podanym równaniu reakcji otrzymywania chloru. Zastosuj metodę bilansu elektronowego. Zapisz reakcje utleniania i redukcji, podaj wzór utleniacza i reduktora... KMnO HCl KCl +.MnCl Cl 2 + H 2 O Reakcja utleniania: Reakcja redukcji:.. utleniacz.. reduktor.. Brudnopis 4

5 b) Oblicz, ile gramów manganianu(vii) potasu wzięło udział w reakcji z kwasem solnym, jeżeli powstało 5,6 dm 3 chloru odmierzonego w warunkach normalnych Odpowiedź... Zadanie 7 (2 pkt) Z jakimi kwasami kojarzą się (wpisz w miejsce kropek odpowiednie nazwy zwyczajowe lub systematyczne): a) Świeczka.. b) Przykry zapach zjełczałego masła c) Ocet... d) Jad mrówek i pszczół, sok komórkowy parzących włosków pokrzywy... e) Olej, oliwa f) Woda mineralna gazowana.. Zadanie 8 (3 pkt) Przy każdym stwierdzeniu zakreśl literę P, jeżeli zdanie jest prawdziwe, lub jeżeli jest fałszywe. A Struktura pierwszorzędowa białka to kolejność występowania aminokwasów w łańcuchu. P B Białka tworzą roztwory właściwe, czego dowodem jest efekt Tyndalla. P C Pod wpływem stężonego kwasu siarkowego(vi) białko ulega denaturacji i zabarwia się na żółto. P D Pod wpływem wodorotlenku miedzi(ii) roztwór białka zabarwia się na fioletowo. P E Podczas reakcji estryfikacji rozerwaniu ulega wiązanie O H w cząsteczce alkoholu. Propanian etylu to ester kwasu propanowego i alkoholu etylowego o wzorze C 2 H 5 COOC 2 H 5. P P G Reakcja estryfikacji jest reakcją odwrotną do reakcji zobojętniania. P 5

6 Informacja do zadań 9 i 10 Wapno palone (tlenek wapnia) reaguje gwałtownie z wodą, z wydzieleniem dużej ilości ciepła, tworząc wapno gaszone, które w budownictwie używane jest do wyrobu zaprawy murarskiej. Jej twardnienie polega między innymi na reakcji wapna gaszonego z tlenkiem węgla(iv). W przemyśle wapno palone otrzymywane jest przez prażenie kamienia wapiennego (węglanu wapnia) w temperaturze 900 C 1000 C. Zadanie 9 (4 pkt) a) Podaj ilość procesów chemicznych opisanych w informacji. Ilość procesów chemicznych opisanych w informacji:.. b) Do wszystkich opisanych w informacji procesów chemicznych zapisz odpowiednie równania reakcji: Zadanie 10 (3 pkt) W otwartym naczyniu prażono 60 g węglanu wapnia. Po pewnym czasie przerwano ogrzewanie i zważono mieszaninę. Okazało się, że masa stałej pozostałości wynosiła 52 g. Oblicz, ile procent węglanu wapnia uległo rozkładowi. Wynik podaj z dokładnością do pierwszego miejsca po przecinku. Brudnopis 6

7 Zadanie 11 (1 pkt) Spośród odpowiedzi A D wybierz tę, w której prawidłowo zostały przyporządkowane nazwy kwasów do ich właściwości. Jest ciałem stałym Rozpuszcza się w wodzie Ma ostry, drażniący zapach A. kwas stearynowy kwas fosforowy(v) kwas stearynowy B. kwas fosforowy(v) kwas metanowy kwas fosforowy(v) C. kwas metanowy kwas stearynowy kwas fosforowy(v) D. kwas stearynowy kwas metanowy kwas metanowy Zadanie 12 (4 pkt) Pewien gazowy węglowodór spalono w tlenie i otrzymano 8 dm 3 tlenku węgla(iv) i 4,824 g wody. Pomiary wykonano w tych samych warunkach ciśnienia i temperatury. a) Na podstawie obliczeń, ustal wzór empiryczny (elementarny) i wzór sumaryczny spalonego węglowodoru. b) Podaj nazwę spalonego węglowodoru Nazwa spalonego węglowodoru:.. 7

8 Zadanie 13 (3 pkt) Do 400 cm 3 0,15-molowego roztworu chlorku wapnia dodano 500 cm 3 0,12-molowego roztworu fosforanu(v) sodu do całkowitego wytrącenia się osadu. Powstający osad odsączono i osuszono. Oblicz masę produktu pozostałego na sączku. Odpowiedź:.. Zadanie 14 (6 pkt) Dobierając odpowiednie substraty i produkty napisz równania zachodzących reakcji chemicznych. Substraty Produkty 1 etyn, H 2 A. C 6 H 12 O 6, C 6 H 12 O 6 2. kwas palmitynowy, Ca(OH) 2 B. C 6 H 12 O 7, Cu 2 O, H 2 O 3. metanol, kwas mrówkowy, H + C. C 2 H 6 4. sacharoza, H 2 O, enzymy D. (C 15 H 31 COO) 2 Ca, H 2 O 5. butanol, O 2 E. HCOOCH 3, H 2 O 6. glukoza, Cu(OH) 2, (temperatura). CO 2, H 2 O

9 Brudnopis 9