Jan Jaracz Klinika Psychiatrii Dorosłych UM w Poznaniu

Transkrypt

1 Jan Jaracz Klinika Psychiatrii Dorosłych UM w Poznaniu

2 Wymiar czuciowy (sensoryczny bólu Przetwarzanie bodźców bólowych Kora przedczołowa Kora czuciowa wyspa Przednia część zakrętu obręczy j. migdałowate Wzgórze podwzgórze PAG DLPT RVM 5HT (+) (-) Rogi tylne rdzenia (-) NA PAG- substancja szara okołowodociągowa RVM -brzuszno-dogłowowa część rdzenia przedłużonego DLPT grzbietowo-boczna nakrywka mostu

3 Rola uwagi, oczekiwań, oraz zmiany oceny znaczenia bodźca w percepcji bólu Wiech i wsp.

4

5

6 Mysteriously and in ways that are totally remote from natural experience, the gray drizzle of horror induced by depression takes on the quality of physical pain. (William Styron) Gdy w lutym 1913 zwabiono ją recitalem schumannowskim, wydała się sparaliżowana bólem tak fizycznym, jak i psychicznym W.Isaackson Mileva Maric i A. Einstein

7 Kliniki leczenia bólu 52% Oddziały ortopedyczne i reumatologiczne 56%, Oddziałach stomatologiczne specjalizujące się w leczeniu bólu twarzy 85% Ryzyko wystąpienia depresji jest proporcjonalne do nasilenia bólu, jego częstości nawrotów, długości oraz ilości objawów. (Bair i wsp. 2003) Migrena 57% Przewlekły napięciowy ból głowy 51%. Kanadyjskie badania populacyjne (n= ) Kryteria diagnostyczne depresji spełniało osoby bez bólu 6% z bólem dolnego odcinka kręgosłupa 20% (Juang i wsp. 2000) (Currie 2004)

8

9 Podwyższenie progu bólu (Adler i wsp. 1993, Bar i wsp. 2003, Davis i wsp. 1979, Dickens i wsp. 2003) Obniżenie progu bólu (Walsh 1998) Obniżona tolerancja bólu (Merskey i wsp. 1965, Gormsen i wsp. 2004, Bar i wsp Pinerua-Shuhaibar 1999) Obniżony próg bólu i zwiększone nasilenie afektywnej komponenty bodźca (Strigo i wsp. 2008)

10 DEPRESJA-GK Grzbietowo-boczna KPCZ Po lekach PD Brzuszno-boczna KPCZ Grzbietowa i tylna część zakrętu obręczy Brzuszna część zakrętu obręczy Hipokamp Podwzgórze Ciała migdałowate Kora wyspy

11

12 Strigo i wsp. 2008

13 TLPD- amitryptylina, imipramina, klomipramina, doksepina Skuteczność TLPD w leczeniu bólu w tym bólu neuropatycznego, napięciowego bólu głowy oraz migreny. Z tego powodu zostały one zaliczone do leków uzupełniających drabiny analgetycznej Światowej Organizacji Zdrowia (WHO)

14 Skuteczność w leczeniu: 1. Bólu neuropatycznego w przebiegu cukrzycy (Sumpton 2003) Podobna do amitryptyliny i imipraminy Zmniejszenie nasilenia bólu o 50% (Rowbotham i wsp 2004) 2. Fibromialgii (Dryson 2000) 3. Napięciowego bólu głowy i profilaktyce migreny (Adelmann i wsp. 2000, Bulut i wsp. 2004)

15 W wyniku stosowania milnacipranu zmniejszenie nasilenia bólu w: Fibromialgii w dawce mg, wieloośrodkowe badania n=1196 (Clauw 2008) Zmianach zwyrodnieniowych stawów kolan i innych chorobach ortopedycznych (Tenikawa 2002)

16 Wyniki 30 badań: Neuropatia cukrzycowa (12), fibromyalgia ( 9), przewlekły ból dolnego odc. kręgosłupa (6) przewlekłe zapalenie stawów (3) Duloksetyna w dawce 60 mg skutecznie zmniejszała nasilenie bólu oraz towarzyszące objawy depresji i leku uogólnionego. Perquollizi i wsp 2012

17 Skuteczna w odniesieniu do podstawowych objawów depresji i objawów bólowych (Mallinckrodt i wsp.2003) Zmniejszenie nasilenia bólu występuje wcześniej niż pozostałych objawów depresji (Hegerl i wsp. 2012) Większy odsetek remisji wiązał się z wpływem na objawy bólowe (Fava i wsp. 2004, Brannan i wsp. 2005

18 p ESC NOR Test Kruskala-Wallisa D0 6,68 (SD 7,64) 4,56 (SD 4,60) D0-D14 5,32 D0-D28 5,71 D0-D42 6,01 D0-D56 6,24 (p=0,000032) (p=0,000182) (p=0,000020) (p=0,000013) 3,51 (p=0,000032) 4,15 (p=0,000005) 4,27 (p=0,000022) 4,39 (p=0,000012) p =,9824 p =,2653 p =,1988 p =,1915 (Jaracz i wsp. 2013)

19

20 Kraepelin (1907) opisał przypadki chorych, którzy przypalali skórę papierosem lub kłuli się ostrymi narzędziami nie ujawniając reakcji bólowej. Bleuler (1926) zaobserwował podobne zjawisko sugerując obecność całkowitej analgezji

21 Opisy bezbólowego przebiegu zapalenia wyrostka robaczkowego zawału serca złamań kości Rzadsze występowanie schizofrenii u osób leczonych z powodu bólu

22 From: Reduced Pain Perception in Schizophrenia: A Case of an Undetected Intrathoracic Pencil Am J Psychiatry. 2011;168(8): doi: /appi.ajp Figure Legend: Imaging of Patient's Chest Performed on the Injury Day and After 3 Weeks a a Panel A shows a posteroanterior thoracic X-ray; retrospectively, the correlate of a foreign body can be identified in the left basal lobe (arrow). Panel B shows an axial CT scan of the chest (mediastinal window). A 14 cm-long foreign body of tangential anterioposterior orientation is located in the left basal lobe. Date of download: 1/13/2013 Copyright American Psychiatric Association. All rights reserved.

23 Bodźce: termiczne, elektryczne, zimno, ucisk Ocena: próg i/lub tolerancja bólu Subiektywna ocena przy pomocy Skali słownej Skali numerycznej Skali analogowej (VAS) Kwestionariusza bólu McGill

24 Odruchy nocyceptywne np. drażnienie przezskórne prądem n. łydkowego i wywołanie skurczu m. dwugłowego uda (EMG)

25 Podwyższenie progu odczuwania - ciepła i bólu termicznego (Jochum i wsp. 2006) - mniejsze nasilenie bólu pooperacyjnego ocenianego wg skali VAS w porównaniu z GK (Kudoh i wsp. 2000) Również u zdrowych członków rodzin osób chorych na schizofrenię w porównaniu z GK (Hooley i Delgado 2001)

26 Metaanaliza 11 badań Chorzy na schizofrenię ujawniali zmniejszoną odpowiedź na ból wywołany w trakcie eksperymentu. Dotyczyło to także chorych nie leczonych farmakologicznie Wniosek: próg bólu w schizofrenii jest podwyższony Potvin i Marchand 2008

27 Hipoalgezja u chorych na schizofrenię może być związana z innym sposobem ekspresji werbalnej bólu- niż z zaburzonym endogenną analgezją. (Bonnot i wsp Girard i wsp. 2011)

28 Mniejsza siła nacisku oraz krótszy okres ischemii do wywołania uczucia bólu o umiarkowanym nasileniu Podobna jak w GK zmienność czynności serca (Girard i wsp. 2011) Niższy próg odczuwania bólu ostrego podczas drażnienie n. łydkowego Zmniejszone uwrażliwienie podczas wielokrotnego drażnienia obniżona wrażliwość na ból przewlekły Większe nasilenie objawów pozytywnych -niższy próg bólu (Leveseque i wsp. 2012)

29 Jarcho i wsp. 2012)

30

31 Reakcja na ból termiczny u chorych na schizofrenię Większa tolerancja bólu w porównaniu z GK de la Fuente-Sandoval 2010

32 Reakcja na ból termiczny u chorych na schizofrenię leczonych risperidonem Podobna tolerancja bólu w porównaniu do GK de la Fuente-Sandoval i wsp. 2012