pobrano z (A1) prostego. Czas GRUDZIE

Transkrypt

1 EGZAMIN MATURALNY OD ROKU SZKOLNEGO 2014/2015 EMIA POZIOM ROZSZERZONY PRZYK ADOWY ZESTAW ZADA (A1) W czasie trwania egzaminu zdaj cy mo e korzysta z Karty wybranych wzorów i sta ych fizykochemicznych na egzamin maturalny z biologii, chemii i fizyki, linijki oraz kalkulatora prostego. zas pracy: 180 minut GRUDZIE 2013

2 Zadanie 1. (0 2) Dwa pierwiastki X i Z tworz zwi zek chemiczny. Pierwiastek X znajduje si w 2. okresie i 14. grupie. W stanie podstawowym atomy pierwiastka Z maj konfiguracj elektronow 1s 2 2s 2 2p 4. Stosunek masowy pierwiastka X do pierwiastka Z w opisanym zwi zku jest równy 3 : 8. pobrano z a) Napisz wzór sumaryczny zwi zku, który opisano w informacji, a nast pnie podaj typ hybrydyzacji (sp, sp 2, sp 3 ) atomu pierwiastka X tworz cego opisany zwi zek oraz okre l budow przestrzenn (liniowa, trójk tna, tetraedryczna) cz steczki tego zwi zku. Wzór sumaryczny:... Typ hybrydyzacji:... Budowa przestrzenna:... b) Podaj liczb wi za typu i liczb wi za typu wyst puj cych w cz steczce opisanego zwi zku chemicznego. Liczba wi za typu :... Liczba wi za typu :... Zadanie 2. (0 2) Do 41,00 cm 3 wodnego roztworu wodorotlenku sodu o g sto ci 1,22 g cm 3, ale o nieznanym st eniu, dodano nadmiar roztworu siarczanu(vi) miedzi(ii) (reakcja I). Po ods czeniu osad wypra ono do sta ej masy, otrzymuj c 10,00 g tlenku miedzi(ii) (reakcja II). Opisane przemiany ilustruj poni sze równania. I uso 4 + 2NaO u(o) 2 + Na 2 SO 4 II u(o) 2 temp. uo + 2 O Oblicz w procentach masowych st enie roztworu wodorotlenku sodu u ytego do przeprowadzenia reakcji I. Obliczenia Strona 2 z 20

3 Zadanie 3. (0 1) Tlenek w gla(ii) jest stosowany w produkcji wielu metali, np. elaza, co opisuje poni szy schemat. O + Fe 2 O 3 O 2 + Fe Dobierz i uzupe nij wspó czynniki stechiometryczne w poni szym schemacie oraz podaj stosunek masowy substancji pe ni cej funkcj utleniacza do substancji pe ni cej funkcj reduktora. O + Fe 2 O 3 O 2 + Fe Stosunek masowy substancji pe ni cej funkcj utleniacza do substancji pe ni cej funkcj reduktora:... :... Zadanie 4. (0 1) Zwi zek mi dzy moc kwasu Brønsteda i sprz onej z tym kwasem zasady w roztworach wodnych przedstawia zale no : K a K b = K w gdzie K a oznacza sta dysocjacji kwasu, K b sta dysocjacji sprz onej zasady, a K w iloczyn jonowy wody. Zaznacz poprawne doko czenie zdania. Najs absz spo ród nast puj cych zasad: NO 2, 3 OO, I, S jest A. NO 2 B. 3 OO. I D. S Zadanie 5. (0 1) Poni ej przedstawiono informacje o efektach energetycznych reakcji przeprowadzonych w dwóch odr bnych uk adach I i II. I 2 2 O (c) + O 2 (g) 2 2 O 2 (c) 196 kj II 3 2 (g) + N 2 (g) 2N 3 (g) o 1 o 2 92 kj Uzupe nij poni sze zdania, podkre laj c w a ciwe okre lenie w ka dym nawiasie. Reakcja zachodz ca w uk adzie I (wymaga / nie wymaga) dostarczenia energii, poniewa jest procesem (egzoenergetycznym / endoenergetycznym). Ogrzanie w warunkach izobarycznych uk adu II, który osi gn stan równowagi, spowoduje (wzrost / spadek) wydajno ci otrzymywania amoniaku. Strona 3 z 20

4 Informacja do zada 6 8. W celu zbadania aktywno ci miedzi, cynku, elaza i srebra przeprowadzono dwa do wiadczenia zilustrowane poni szym schematem. pobrano z Do wiadczenie 1. p ytka Zn p ytka Ag p ytka Fe I II III uso 4 (aq) uso 4 (aq) uso 4 (aq) p ytka Zn Do wiadczenie 2. p ytka Fe p ytka u IV V VI AgNO 3 (aq) AgNO 3 (aq) AgNO 3 (aq) Zadanie 6. (0 1) Napisz, co zaobserwowano podczas do wiadczenia 1. w probówkach I III, lub zaznacz brak objawów reakcji. Probówka I:... Probówka II:... Probówka III:... Strona 4 z 20

5 Zadanie 7. (0 1) Napisz w formie jonowej skróconej równania reakcji zachodz cych podczas do wiadczenia 2. lub zaznacz, e w danej probówce reakcja nie zachodzi. Probówka IV:... Probówka V:... Probówka VI:... Zadanie 8. (0 1) Po wyj ciu p ytek z roztworów siarczanu(vi) miedzi(ii) i azotanu(v) srebra, wysuszeniu i zwa eniu, okaza o si, e masa niektórych p ytek zmieni a si. Wska p ytk, która w obu do wiadczeniach zwi kszy a swoj mas, podaj c nazw lub symbol metalu, z którego j wykonano. Nazwa lub symbol metalu, z którego wykonano p ytk zwi kszaj c swoj mas w obu do wiadczeniach:... Zadanie 9. (0 2) Próbk stopu glinu z magnezem o masie 10,00 gramów roztworzono w kwasie solnym. Podczas tego procesu przebieg y reakcje opisane równaniami: 2Al + 6l 2All Mg + 2l Mgl Wydzielony podczas reakcji wodór zaj obj to 11,85 dm 3 (w przeliczeniu na warunki normalne). Oblicz sk ad tego stopu w procentach masowych. Obliczenia Strona 5 z 20

6 Zadanie 10. (0 2) Uzupe nij poni sz tabel, wpisuj c warto ci sta ej dysocjacji kwasów beztlenowych wybranych niemetali 16. i 17. grupy uk adu okresowego. Wska czynnik (elektroujemno albo wielko promienia atomu po czonego z atomem wodoru), który decyduje o mocy kwasów beztlenowych pierwiastków nale cych do tej samej grupy i kwasów beztlenowych pierwiastków nale cych do tego samego okresu. Oce wp yw wybranego czynnika na moc kwasu. pobrano z Symbol pierwiastka Promie atomu, pm Wzór kwasu Sta a dysocjacji K a1 Symbol pierwiastka Promie atomu, pm Wzór kwasu Sta a dysocjacji K a F 58 F S S l 99 l Se Se Br 114 Br Te Te I 133 I Na podstawie: A. Biela ski, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa Wybrany czynnik i jego wp yw na moc kwasów beztlenowych pierwiastków po o onych w tej samej grupie: Wybrany czynnik i jego wp yw na moc kwasów beztlenowych pierwiastków po o onych w tym samym okresie: Zadanie 11. (0 1) Doko cz zdanie, zaznaczaj c wniosek A. albo B. i jego uzasadnienie 1. albo 2. Je li do kwasu fluorowodorowego dodamy kryszta ek fluorku potasu, to po jego rozpuszczeniu p roztworu A. wzro nie, 1. zwi kszeniu. poniewa stopie dysocjacji kwasu ulegnie B. zmaleje, 2. zmniejszeniu. Strona 6 z 20

7 Zadanie 12. (0 2) Oblicz p wodnego roztworu kwasu fluorowodorowego F, wiedz c, e stopie dysocjacji kwasu w tym roztworze wynosi 3,0%. Wynik podaj z dok adno ci do dwóch miejsc po przecinku. Obliczenia Zadanie 13. (0 1) Przeprowadzono do wiadczenie zilustrowane poni szym schematem. l (aq) NaO (aq) I II bia y galaretowaty osad Al(O) 3 bia y galaretowaty osad Al(O) 3 Zarówno w probówce I, jak i w probówce II zaobserwowano zanik osadu i powstanie roztworu. Zaznacz poprawne doko czenie zdania. Na podstawie przeprowadzonego do wiadczenia mo na stwierdzi, e wodorotlenek glinu A. nie reaguje ani z kwasem, ani z zasad, bo jest rozpuszczalny w wodzie. B. reaguje tylko z kwasem i dlatego ma w a ciwo ci zasadowe.. reaguje tylko z zasad i dlatego ma w a ciwo ci kwasowe. D. reaguje zarówno z kwasem, jak i z zasad i dlatego ma w a ciwo ci amfoteryczne. Strona 7 z 20

8 Informacja do zada W probówkach I, II i III przeprowadzono do wiadczenie, w którym badano wp yw rodowiska na redukcj jonów MnO 4. Dysponowano wodnymi roztworami: azotanu(iii) sodu siarczanu(vi) sodu kwasu siarkowego(vi) wodorotlenku sodu. pobrano z Stwierdzono, e w probówce I nast pi o odbarwienie fioletowego roztworu. W probówce III jon manganianowy(vii) zredukowa si do zwi zku, w którym mangan przyjmuje stopie utlenienia IV. Zadanie 14. (0 1) Uzupe nij schemat do wiadczenia, wpisuj c nazwy lub wzory u ytych odczynników wybranych z podanej powy ej listy. Schemat do wiadczenia odczynniki: I II III KMnO 4 (aq) Zadanie 15. (0 1) Napisz, co zaobserwowano podczas tego do wiadczenia w probówkach II i III. Probówka II:... Probówka III:... Zadanie 16. (0 3) a) Napisz wzory jonów zawieraj cych mangan, które powsta y w wyniku redukcji jonów MnO w probówkach I i II. - 4 Probówka I:... Probówka II:... Strona 8 z 20

9 b) Napisz w formie jonowej z uwzgl dnieniem liczby oddawanych lub pobieranych elektronów (zapis jonowo-elektronowy) równanie reakcji redukcji i równanie reakcji utleniania zachodz cych podczas reakcji przebiegaj cej w probówce III. Równanie reakcji redukcji: Równanie reakcji utleniania: Zadanie 17. (0 1) Uzupe nij poni sze zdanie, podkre laj c w a ciwe okre lenie w ka dym nawiasie. Manganian(VII) potasu wykazuje najsilniejsze w a ciwo ci utleniaj ce w rodowisku (oboj tnym / zasadowym / kwasowym), a najs absze w rodowisku (oboj tnym / zasadowym / kwasowym). Zadanie 18. (0 1) Na zaj ciach ko a chemicznego uczestnicy zaplanowali otrzymanie osadu jodku o owiu(ii). Trzech uczestników zaprojektowa o do wiadczenia, które przedstawili na poni szych rysunkach. Do wiadczenie I Do wiadczenie II Do wiadczenie III PbO 3 Pb(NO 3 ) 2 Pb( 3 OO) 2 MgI 2 KI AgI Przeanalizuj przedstawione projekty do wiadcze i napisz numer tego, które zosta o zaplanowane poprawnie. Wyja nij, dlaczego pozosta e projekty by y b dne. Numer do wiadczenia:... Wyja nienie:... Strona 9 z 20

10 Zadanie 19. (0 2) W laboratorium tlen mo na otrzyma mi dzy innymi podczas termicznego rozk adu manganianu(vii) potasu. a) Zapisz w formie cz steczkowej równanie reakcji zachodz cej podczas do wiadczenia. pobrano z b) Narysuj schemat zestawu do wiadczalnego uwzgl dniaj cy otrzymywanie i zbieranie wydzielanego tlenu. Rysunek Zadanie 20. (0 2) Zaprojektowano do wiadczenie zilustrowane poni szym schematem. 100 g kwasu solnego o st eniu 10% masowych 100 g wodnego roztworu wodorotlenku sodu o st eniu 10% masowych Na podstawie analizy danych postawiono nast puj c hipotez : Po zmieszaniu reagentów w kolbie przebiegnie reakcja zoboj tniania i dlatego otrzymany roztwór b dzie mia odczyn oboj tny. Oce, czy postawiona hipoteza jest poprawna, czy b dna. Okre l przewidywany odczyn otrzymanego roztworu. Odpowied uzasadnij ipoteza jest (poprawna / b dna). Odczyn roztworu b dzie... Uzasadnienie:... Strona 10 z 20

11 Zadanie 21. (0 3) Twardo przemijaj ca wody jest wywo ana obecno ci jonów wodorow glanowych. Ich obecno mo na stwierdzi za pomoc roztworu siarczanu(vi) elaza(ii). Po dodaniu do wody zawieraj cej jony wodorow glanowe wie o sporz dzonego, nasyconego roztworu siarczanu(vi) elaza(ii) obserwuje si proces zachodz cy w trzech etapach. W etapie I obserwujemy zm tnienie wywo ane powstaniem w glanu elaza(ii). W etapie II na skutek hydrolizy w glanu elaza(ii) powstaje bia y wodorotlenek elaza(ii). W etapie III zachodzi natychmiastowe utlenienie wodorotlenku elaza(ii) do pomara czowobr zowego wodorotlenku elaza(iii), a powstaj cy osad opada na dno naczynia. Napisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji zachodz cej w etapie I oraz w formie cz steczkowej równania reakcji zachodz cych w etapach II i III procesu wykrywania jonów wodorow glanowych w wodzie. Etap I:... Etap II:... Etap III:... Zadanie 22. (0 2) Przygotowano dwa roztwory zgodnie z poni szym rysunkiem. 6 5 ONa (s) Zn(NO 3 ) 2 (s) I II 2 O Nast pnie zbadano odczyn obu roztworów za pomoc ó tego uniwersalnego papierka wska nikowego. Okre l barw, jak przyj uniwersalny papierek wska nikowy w ka dym roztworze. Uzasadnij przyczyn zmiany barwy wska nika, pisz c w formie jonowej skróconej równania reakcji zachodz cych w probówkach I i II. Barwa papierka wska nikowego Równanie reakcji w formie jonowej skróconej Probówka I Probówka II Strona 11 z 20

12 Informacja do zada Poni ej podano ci g przemian chemicznych, w wyniku których otrzymano keton i aldehyd. pobrano z zwi zek X + l 2 wiat o 1 KO / 2 O 3 7 l zwi zek A keton l KO / 2 O 4 zwi zek B uo / T uo / T 5 aldehyd Zadanie 23. (0 1) Wpisz do tabeli liter P, je eli zdanie jest prawdziwe, lub liter F, je eli jest fa szywe. Zdanie 1. Organiczny substrat reakcji oznaczonej numerem 2 ma takie same w a ciwo ci fizyczne i chemiczne, jak organiczny substrat reakcji oznaczonej numerem Zwi zki A i B s alkoholami o tej samej rz dowo ci. 3. Aldehyd i keton, które powsta y w wyniku opisanych przemian, s wzgl dem siebie izomerami. P/F Zadanie 24. (0 1) Okre l typ reakcji (addycja, eliminacja, substytucja) oraz mechanizm (elektrofilowy, nukleofilowy, rodnikowy) reakcji oznaczonej na schemacie numerem 1. Typ reakcji:... Mechanizm reakcji:... Zadanie 25. (0 2) Napisz, stosuj c wzory pó strukturalne (grupowe) zwi zków organicznych, równania reakcji oznaczonych na schemacie numerami 3 i 4. Równania reakcji: 3:... 4:... Strona 12 z 20

13 Zadanie 26. (0 1) Napisz nazw systematyczn a) zwi zku o wzorze 3 7 l, b d cego reagentem ci gu przemian, których ko cowym produktem jest keton. b) aldehydu otrzymanego w wyniku ci gu przemian. Zadanie 27. (0 1) Reakcj pozwalaj c wykry w zwi zkach organicznych grup o wzorze O 3 jest próba jodoformowa. Polega ona na reakcji badanego zwi zku organicznego z jodem w obecno ci NaO w podwy szonej temperaturze. Je eli badany zwi zek zawiera grup 3 O, po ozi bieniu mieszaniny poreakcyjnej do temperatury pokojowej powstaje ó ty, krystaliczny osad o charakterystycznym zapachu. Napisz, czy próba jodoformowa pozwala na odró nienie ketonu od aldehydu, które otrzymano w wyniku podanego ci gu przemian. Uzasadnij swoje stanowisko. Zadanie 28. (0 1) W cz steczce pewnego zwi zku organicznego stosunek liczby atomów w gla, wodoru i tlenu jest równy : : O = 1 : 3 : 1. Zaznacz wzór pó strukturalny (grupowy) opisanego zwi zku. A. 3 O B. 3 2 O. 2 (O) 2 O D. 2 (O)(O) 2 O Strona 13 z 20

14 Zadanie 29. (0 2) Przeprowadzono reakcj estryfikacji kwasu etanowego (octowego) etanolem, która zachodzi zgodnie z równaniem: pobrano z 3 OO O 3 OO O Do reakcji u yto 1,25 mola bezwodnego kwasu etanowego, 2,00 mole bezwodnego etanolu oraz niewielk ilo st onego 2 SO 4. Mieszanin reakcyjn utrzymywano w temperaturze T do osi gni cia stanu równowagi. Oblicz liczb moli powsta ego etanianu etylu (octanu etylu), je eli sta a równowagi reakcji K c w temperaturze T jest równa 4. Obliczenia + Zadanie 30. (0 2) Pewien trigliceryd zawieraj cy reszty kwasów palmitynowego i stearynowego poddano hydrolizie. W wyniku tej przemiany otrzymano glicerol oraz dwa kwasy palmitynowy i stearynowy w stosunku molowym 1 : 2. Oce, czy na podstawie powy szych danych mo na jednoznacznie ustali wzór pó strukturalny triglicerydu. Je li uznasz, e tak uzasadnij krótko swoje stanowisko i narysuj wzór opisanego zwi zku. Je li uznasz, e nie uzasadnij krótko swoje stanowisko i napisz wzory mo liwych triglicerydów. Ocena i uzasadnienie stanowiska: Strona 14 z 20

15 Wzór / wzory Zadanie 31. (0 2) Kwas jab kowy nale y do dwufunkcyjnych pochodnych w glowodorów, a jego cz steczki s chiralne. a) Uzupe nij poni szy schemat, tak aby powsta y wzory enancjomerów kwasu jab kowego. Enancjomer D Enancjomer L b) Napisz, w jakim stosunku molowym zachodzi rekcja ca kowitego zoboj tnienia kwasu jab kowego roztworem wodorotlenku sodu. Odpowied uzasadnij, odwo uj c si do budowy cz steczek tego kwasu. Stosunek molowy kwasu jab kowego do wodorotlenku sodu... :... Uzasadnienie: Strona 15 z 20

16 Zadanie 32. (0 4) Przeprowadzono do wiadczenie, podczas którego do zakwaszonego roztworu alaniny dodawano kroplami wodny roztwór wodorotlenku sodu i za pomoc pehametru mierzono p mieszaniny reakcyjnej. Otrzymane wyniki umieszczono na wykresie ilustruj cym zale no p mieszaniny od obj to ci dodanego roztworu wodorotlenku sodu (w jednostkach umownych). Literami A, B i oznaczono formy alaniny, w jakich wyst puje ona w roztworach wodnych. pobrano z p A B (p = pi) 2 0 0,5 1,0 1,5 obj to roztworu NaO Na podstawie: a) Napisz wzory pó strukturalne (grupowe) tych form alaniny A i, które dominuj w mieszaninie reakcyjnej o warto ciach p odpowiadaj cych punktom zaznaczonym na wykresie. Wzór formy A Wzór formy b) Napisz w formie jonowej skróconej, stosuj c wzory pó strukturalne (grupowe) reagentów organicznych, równania dwóch kolejnych reakcji, które zasz y podczas tego do wiadczenia Strona 16 z 20

17 c) Spo ród form alaniny A, B i wybierz te, które tworz sprz one pary kwas-zasada Brønsteda. Uzupe nij tabel, wpisuj c odpowiednie litery. Sprz ona para I Sprz ona para II Kwas Zasada d) Uzupe nij poni sze zdania, podkre laj c wzory odpowiednich grup w ka dym nawiasie. 1. W a ciwo ci alaniny w wodnym roztworze o p równym pi uwarunkowane s zasadowym charakterem grupy ( OO / OO) i kwasowym charakterem grupy ( N 2 / N 3 ). 2. Poniewa grupa OO ma silniejsze w a ciwo ci kwasowe ni grupa N 3, podczas zakwaszania roztworu alaniny o odczynie zasadowym najpierw nast pi przy czenie protonu do grupy ( OO / N 2 ), a dopiero przy wi kszym st eniu jonów wodorowych do grupy ( OO / N 2 ). Zadanie 33. (0 2) W tabeli przedstawiono wzory metanu i chlorometanu oraz warto ci ich rozpuszczalno ci w wodzie w temperaturze 20 i pod ci nieniem 1013 hpa. Nazwa Wzór cz steczki Rozpuszczalno w wodzie, mg/100 g wody metan 4 2,3 chlorometan 3 l 920,0 Na podstawie: W. Mizerski, Tablice chemiczne, Warszawa Mieszanin metanu i chlorometanu w temperaturze 20 i pod ci nieniem 1013 hpa przepuszczono w obiegu zamkni tym przez p uczk nape nion wod o obj to ci 1,0 dm 3 a do nasycenia wody gazami. Mieszanina gazów po przej ciu przez p uczk zawiera a 24,0 g metanu i 41,3 g chlorometanu. Oblicz stosunek obj to ciowy metanu do chlorometanu w mieszaninie gazów, któr wprowadzono do p uczki z wod. Obliczenia Strona 17 z 20

18 Informacja do zada W trzech naczyniach A, B i znajduj si oddzielnie wie o sporz dzone wodne roztwory: fruktozy, glukozy i sacharozy. Po analizie budowy cz steczek i w a ciwo ci tych zwi zków stwierdzono, e przeprowadzenie reakcji kolejno z dwoma odczynnikami umo liwi ich identyfikacj. Jako pierwszy odczynnik wybrano wodorotlenek miedzi(ii). W trzech probówkach umieszczono próbki identyfikowanych substancji i do ka dej z nich dodano wie o str cony wodorotlenek miedzi(ii). Zawarto ka dej probówki ogrzano. Zaobserwowano takie same objawy reakcji w probówkach, w których znajdowa y si próbki z naczynia A i, oraz inne objawy w probówce, w której umieszczona by a próbka pochodz ca z naczynia B. pobrano z Zadanie 34. (0 1) Podaj nazw substancji znajduj cej si w naczyniu B. Zadanie 35. (0 1) Napisz, co zaobserwowano w probówkach, w których znajdowa y si próbki z naczynia A i z naczynia. Zadanie 36. (0 3) W celu zidentyfikowania substancji, których wodne roztwory znajdowa y si w naczyniach A i przeprowadzono drugie do wiadczenie, do którego u yto odczynnika wybranego z podanej ni ej listy: wie o str cony wodorotlenek miedzi(ii) woda bromowa z dodatkiem wodnego roztworu wodorow glanu sodu wodny roztwór azotanu(v) srebra z dodatkiem wodnego roztworu amoniaku. Nie zaobserwowano objawów reakcji w probówce, do której dodano roztwór z naczynia. a) Uzupe nij schemat drugiego do wiadczenia, wpisuj c nazw u ytego odczynnika wybranego z podanej powy ej listy. Schemat do wiadczenia roztwór z naczynia A roztwór z naczynia Odczynnik: I II Strona 18 z 20

19 b) Podaj nazw substancji, której wodny roztwór znajdowa si w naczyniu A, oraz nazw substancji, której wodny roztwór znajdowa si w naczyniu. Naczynie A:... Naczynie :... c) Napisz, jakie obserwacje potwierdz, e w probówce I zmieszano wodny roztwór substancji znajduj cej si w naczyniu A z wybranym odczynnikiem. Wype nij poni sz tabel. Barwa zawarto ci probówki I przed zmieszaniem reagentów po zmieszaniu reagentów Zadanie 37. (0 2) Poni ej przedstawiono fragmenty wzorów oznaczone numerami I III ilustruj ce wi zania tworz ce struktur bia ek. S S O N O R N O O N N R N O I II III a) Podaj nazwy wi za I, II i III. I:... II:... III:... b) Uzupe nij poni sze zdania, wpisuj c odpowiednie okre lenie wybrane spo ród podanych. I II III disiarczkowe jonowe peptydowe pierwszorz dowa drugorz dowa trzeciorz dowa Za struktur pierwszorz dow bia ka odpowiadaj wi zania oznaczone numerem.... O strukturze, która jest okre lana jako lub, decyduj wi zania oznaczone numerem.... Wi zanie oznaczone numerem I jest jednym z wi za stabilizuj cych struktur.... Stabilizuj j równie wi zania... wyst puj ce pomi dzy resztami aminokwasowymi. Strona 19 z 20

20 BRUDNOPIS Strona 20 z 20