Starożytna Grecja- powtórzenie wiadomości

Transkrypt

1 Starożytna Grecja- powtórzenie wiadomości Tematy: 13 Hellenowie, 14 Demokracja ateńska, 15 Sparta, 16 Wojny perskie, 17 Wierzenia starożytnych Greków, 18 Igrzyska olimpijskie, 19 Kultura starożytnej Grecji, 20 Nauka Starożytnej Grecji, 21 Imperium Aleksandra Wielkiego 1. Dopisz datę do wydarzenia: wieki ciemne wielka kolonizacja grecka...- rok wydania praw Drakona...- rok reformy Solona lata reformy Klejstenesa...- złoty wiek okres demokracji ateńskiej...- rok zjednoczenia plemion perskich i irańskich przed władcę dynastii Achemenidów Cyrusa II...- wybuch powstania jońskiego przeciw Persom...- bitwa pod Maratonem...- bitwa pod Termopilami...- bitwa pod Salaminą...- bitwa pod Platejami...- pokój Kalliasa...- rok pierwszych igrzysk antycznych...- rok pierwszych igrzysk nowożytnych...- wiek twórczości Homera...- wiek filozofii Sokratesa...- wiek filozofii Platona i Arystotelesa okres trwania kultury hellenistycznej okres trwania wojny peloponeskiej...- bitwa pod Cheroneą...- bitwa Aleksandra pod Granikiem...- bitwa Aleksandra pod Issos...- bitwa Aleksandra pod Gaugamelą...- śmierć Aleksandra Wielkiego...- rok upadek ostatniej monarchii hellenistycznej Egiptu Kleopatry

2 2. Przypisz postać do opisu: Legendarny władca na Krecie, pałac w Knossos, mit o Tezeuszu i Minotaurze Król Myken, zginął podczas wojny trojańskiej Wieloletni strateg Aten w okresie największej świetności w wieku V p.n.e. Pierwszy prawodawca ateński z roku 621 p.n.e., bardzo surowe prawa Reformator ustroju Aten z roku 594 p.n.e., wprowadził Radę Czterystu, strząśnienie długów Reformator ustroju Aten w latach 508/507 p.n.e., wprowadził ostracyzm Spartański prawodawca i twórca ustroju Sparty Władca perski, który w roku 559 p.n.e. stworzył Imperium Achemenidów Władca perski, który w roku 490 p.n.e. dokonał inwazji na Grecję ( Maraton) Władca perski, który w roku 480 p.n.e. dokonał ataku na Grecję ( Termopile, Salaminą) Zwycięski wódz sił ateńskich pod Maratonem Spartański król, który zasłynął heroiczną walką z siłami perskimi w Wąwozie Termopilskim Zwycięski dowódca wojsk greckich pod Platejami w roku 479 p.n.e. Przegrany wódz wojsk perskich pod Platejami w roku 479 p.n.e. Legendarny bohater wojny trojańskiej Heros grecki, który musiał wykonać 12 prac Heros, który dał ludziom ogień, ale cierpi za swój uczynek Pomysłodawca pierwszych nowożytnych igrzysk olimpijskich w roku 1896 w Atenach Dramaturg grecki, sztuki Persowie, Siedmiu przeciw Tebom, Oresteja Dramaturg grecki, sztuki: Antygona, Król Edyp Dramaturg grecki autor sztuk: Media, Elektra, Orestes Komediopisarz grecki, autor Os, Rycerzy Autor Iliady i Odysei Autor Teogonii, Prac i dni Rzeźbiarz, autor posągów: Atena Partenos, Zeusa w Olimpii Rzeźbiarz, autor Dyskobola Ojciec historii, autor Dziejów Historiograf, autor Wojny peloponeskiej Grecki autor bajek Autorka pieśni miłosnych i hymnów Filozof joński, ojciec matematyki i astronomii, twierdził że świat powstał z wody Filozof joński, uważał, że stwórcą wszystkiego jest ogień Filozof joński, twierdził, że atom jest praprzyczyną świata Filozof joński, zawdzięczamy mu obliczenie długości boków trójkąta równobocznego, uważał, że Ziemia jest kulista Filozof, twierdzący: Wiem, że nic nie wiem, skazany na śmierć Uczeń Sokratesa, założył szkołę filozoficzną Uczeń Platona, wychowawca Aleksandra Wielkiego, założył szkołę filozoficzną, teoretyk państwa, twórca logiki, pojęcia złotego środka Jeden przedstawicieli filozofii stoicyzmu Twórca filozofii opartej na szczęściu, przyjemnościach Przedstawiciel cynizmu, mieszkał w beczce Najwybitniejszy geograf starożytności Genialny wynalazca z Syrakuz, stworzył zasadę wyporu cieczy, śrubę wodną, Twórca potęgi Macedonii, podbił Grecję Największy w historii wódz, podbił Imperium perskie, próbował zdobyć Indie, na gruzach jego imperium powstały monarchie hellenistyczne Ostatni król królów monarchii Achemenidów, pokonany przez wojska Aleksandra Wielkiego Władczyni Egiptu, ostatniego kraju hellenistycznego

3 3. Rozpoznaj ilustracje:

4

5 4. Podaj nazwę/ określenie: Inaczej Grecja Inaczej mieszkańcy Grecji Pierwsza kultura rozwinięta na Krecie ( III tys p.n.e.), pałac w Knossos króla Minosa, pismo linearne A Kultura grecka Achajów w okresie między II tys. p.n.e p.n.e. na obszarze Półwyspu Peloponeskiego, zabytki kultury to złota maska Agamemnona, Brama Lwic, pismo linearne B Główny plac greckiego miasta, zabudowany budowlami państwowymi, świątyniami, miejsce handlu, zgromadzeń obywateli polis Okres w dziejach Grecji między 1200 do VIII w.p.n.e., brak źródeł historycznych z tego okresu Plemię greckie, które osiedliło się a Attyce ( Ateny ) i Jonii Plemię greckie, które osiedliło się w Sparcie, Krecie W okresie między VIII do VI w.p.n.e. zasiedlenie przez greckie polis wybrzeży Morza Śródziemnego i Czarnego Rządy większości, ustrój wykształcony w Atenach Greckie państwo- miasto Przywódca ludu, mówca, zawodowy polityk w Grecji Urzędnik dowodzący armią i flotą w Atenach, był nim wielokrotnie Perykles Najwyżsi urzędnicy ateńscy, początkowo mieli prawo wydawania ustaw, potem urząd honorowy Ateński sąd ludowy Najważniejszy organ państwa ateńskiego po reformach Klejstenesa, udział w nim mieli Ateńczycy powyżej 20 lat, organ wybierał urzędników, stanowił prawa, prowadził politykę zagraniczną Rządy jednostki, dzięki poparciu biedniejszych Ochrona ustroju demokracji ateńskiej, możliwość odsunięcia od władzy polityków, którzy zagrażali demokracji Instytucja, w której zasiadali byli archonci, stała na straży praw i moralności Ateńscy cudzoziemcy, zwykle kupcy i rzemieślnicy, nie mieli praw politycznych Sojusz wojskowy zawierany między polis w okresie wojen, np. Związek Morski Pełnoprawni mieszkańcy Sparty, wojownicy Ciężkozbrojny piechur grecki Zwarty szyk walki ciężkozbrojnych greckich piechurów Podbita ludność Peloponezu, bez praw obywatelskich, rzemieślnicy i kupcy, służyli w armii Spartańscy niewolnicy, uprawiający ziemię spartiatów, dziedziczyli niewolnictwo Wychowanie państwowe w Sparcie od 7 roku życia, przystosowanie do służby wojskowej Bardzo krótka, więzła wypowiedź typowa dla Spartan Rządy nielicznych, uprzywilejowanych, zwykle arystokracji Najwyżsi urzędnicy w Sparcie, faktycznie rząd tego kraju, odpowiadali za finanse, sądownictwo, prowadzili obrady apeli, nadzorowali wychowanie młodzieży 28 osobowa rada starszych, zasłużonych spartiatów powyżej 60 roku życia oraz dwóch królów Zgromadzenie ludowe spartiatów Tytuł władców perskich Jednostki administracyjne monarchii Achemenidów ( Persji), potem również monarchii Aleksandra Wielkiego Elitarne oddziały władcy perskiego Zestawienie bogów religii, np. greckich Miejsce zamieszkania najważniejszych bogów greckich Wyobrażenie bogów na podobieństwo człowieka Młode dziewczyny, córki Uranowa lub Zeusa, zamieszkiwały lasy, wsie, qwody, groty, śpiewały, zwykle żony herosów Obdarzeni nadludzką siłą, dzieci bogów i śmiertelników, byli nimi np. Achilles, Herakles, Prometeusz Mieszkanki gór, córki bogów, występowały w orszaku Apollona, jest ich 9 Najsławniejsza wyrocznia poświęcona Apollinowi Udzielała odpowiedzi na pytania postawione w wyroczni ku czci Appolina Wzgórze świątynne górujące nad Atenami

6 Najważniejsza budowla Akropolu, poświęcona Atenie Opowieść o bogach, herosach, rzadko oparta na prawdzie, Wojna trojańska, Tezeusz i Minotaur, Prometeusz, Herakles Kompleks sportowy do ćwiczeń, bieżnie, boiska, stadion, łaźnie, sale wykładowe Uroczystość ku czci bogów i herosów, rywalizacja sportowa co cztery lata Dyscypliny olimpijskie: skok w dal, bieg, rzut oszczepem, dyskiem i zapasy Miejsce rozgrywania wyścigów rydwanów Uroczystość religijna ku czci Dionizosa, z której narodził się teatr Greckie umiłowanie mądrości, poszukiwanie odpowiedzi na wiele pytań Greccy naukowcy, płatni nauczyciele, ich przedmiotem badań był człowiek i wszystko co jego dotyczy Kierunek filozofii, który zakładał równowagę duchową, brak uczuć, spokój Kierunek filozofii, który zalecał dążenie do szczęścia, radości, korzystania z życia, brak trosk Kierunek filozofii, reprezentowany przez Diogenesa, który uważał że należy pozbyć się majątku, żyć zgodnie z naturą Falanga macedońska Długie włócznie, używane przez piechotę macedońską Kultura, powstała w wyniku włączenia do kultury greckiej elementów kultur wschodnich cywilizacji podbitych ludów przez Aleksandra Wielkiego Byli dowódcy wojsk Aleksandra, którzy po jego śmierci walczyli o terytoria imperium i stworzyli monarchie hellenistyczne

7 5. Greccy bogowie: Rozpoznaj bogów i herosów:

8 6. Praca z tekstem źródłowym: A Każdy otrzymywał skorupkę i pisał na niej nazwisko człowieka, którego chciał usunąć spośród obywateli. Tabliczkę zanosił na umówione miejsce na agorze, zamknięte wokoło ogrodzeniem. Tam najpierw archonci przeliczali całą ilość skorupek. Bo jeżeli głosujących było mniej niż sześć tysięcy, wynik był nieważny. Następnie odkładano tabliczki z poszczególnymi imionami osobno i tego, kto był wymieniony największą ilością głosów ogłaszano jako usuniętego na dziesięć lat, z zachowaniem prawa własności a. podaj nazwę opisywanego głosowania:... b. w jakim kraju obowiązywał taki sposób głosowania?... c. jaką nazwę nosiła centralna część greckiego polis?... d. czemu służyło to głosowanie?... e. opisywaną instytucję wprowadziła reforma z lat 508/507 p.n.e., której autorem był:... A Każdy otrzymywał skorupkę i pisał na niej nazwisko człowieka, którego chciał usunąć spośród obywateli. Tabliczkę zanosił na umówione miejsce na agorze, zamknięte wokoło ogrodzeniem. Tam najpierw archonci przeliczali całą ilość skorupek. Bo jeżeli głosujących było mniej niż sześć tysięcy, wynik był nieważny. Następnie odkładano tabliczki z poszczególnymi imionami osobno i tego, kto był wymieniony największą ilością głosów ogłaszano jako usuniętego na dziesięć lat, z zachowaniem prawa własności a. podaj nazwę opisywanego głosowania:... b. w jakim kraju obowiązywał taki sposób głosowania?... c. jaką nazwę nosiła centralna część greckiego polis?... d. czemu służyło to głosowanie?... e. opisywaną instytucję wprowadziła reforma z lat 508/507 p.n.e., której autorem był:... A Każdy otrzymywał skorupkę i pisał na niej nazwisko człowieka, którego chciał usunąć spośród obywateli. Tabliczkę zanosił na umówione miejsce na agorze, zamknięte wokoło ogrodzeniem. Tam najpierw archonci przeliczali całą ilość skorupek. Bo jeżeli głosujących było mniej niż sześć tysięcy, wynik był nieważny. Następnie odkładano tabliczki z poszczególnymi imionami osobno i tego, kto był wymieniony największą ilością głosów ogłaszano jako usuniętego na dziesięć lat, z zachowaniem prawa własności a. podaj nazwę opisywanego głosowania:... b. w jakim kraju obowiązywał taki sposób głosowania?... c. jaką nazwę nosiła centralna część greckiego polis?... d. czemu służyło to głosowanie?... e. opisywaną instytucję wprowadziła reforma z lat 508/507 p.n.e., której autorem był:...

9 B Ten ustrój opiera się na większości obywateli, a nie na mniejszości. W sporach prywatnych każdy obywatel jest równy w obliczu prawa. Jednostkę ceni się nie ze względu na przynależność do pewnej grupy, lec ze względu na talent osobisty, którym się wyróżnia. Nikomu też, kto jest zdolny służyć Ojczyźnie, ubóstwo ani nieznane pochodzenie nie przeszkadza w osiągnięciu zaszczytów. W naszym życiu państwowym kierujemy się zasadą wolności. Szanujemy prawa w życiu publicznym, jesteśmy posłuszni każdoczesnej władzy i prawom, zwłaszcza tym niepisanym. Państwo nasze jest godne podziwu. Kochamy bowiem piękno, ale z prostotą, kochamy wiedzę, ale bez zniewieściałości, bogactwem się chwalimy lecz używamy go w potrzebie. a. podaj nazwę / określenie opisywanego ustroju?... b. ustrój jakiego państwa jest opisany powyżej?... c. w którym wieku p.n.e. ustrój ten przeżywał okres świetności?... d. podaj imię polityka, który charakteryzuje ustrój?... e. jaki urząd pełnił wiele lat powyższy polityk? B Ten ustrój opiera się na większości obywateli, a nie na mniejszości. W sporach prywatnych każdy obywatel jest równy w obliczu prawa. Jednostkę ceni się nie ze względu na przynależność do pewnej grupy, lec ze względu na talent osobisty, którym się wyróżnia. Nikomu też, kto jest zdolny służyć Ojczyźnie, ubóstwo ani nieznane pochodzenie nie przeszkadza w osiągnięciu zaszczytów. W naszym życiu państwowym kierujemy się zasadą wolności. Szanujemy prawa w życiu publicznym, jesteśmy posłuszni każdoczesnej władzy i prawom, zwłaszcza tym niepisanym. Państwo nasze jest godne podziwu. Kochamy bowiem piękno, ale z prostotą, kochamy wiedzę, ale bez zniewieściałości, bogactwem się chwalimy lecz używamy go w potrzebie. a. podaj nazwę / określenie opisywanego ustroju?... b. ustrój jakiego państwa jest opisany powyżej?... c. w którym wieku p.n.e. ustrój ten przeżywał okres świetności?... d. podaj imię polityka, który charakteryzuje ustrój?... e. jaki urząd pełnił wiele lat powyższy polityk? B Ten ustrój opiera się na większości obywateli, a nie na mniejszości. W sporach prywatnych każdy obywatel jest równy w obliczu prawa. Jednostkę ceni się nie ze względu na przynależność do pewnej grupy, lec ze względu na talent osobisty, którym się wyróżnia. Nikomu też, kto jest zdolny służyć Ojczyźnie, ubóstwo ani nieznane pochodzenie nie przeszkadza w osiągnięciu zaszczytów. W naszym życiu państwowym kierujemy się zasadą wolności. Szanujemy prawa w życiu publicznym, jesteśmy posłuszni każdoczesnej władzy i prawom, zwłaszcza tym niepisanym. Państwo nasze jest godne podziwu. Kochamy bowiem piękno, ale z prostotą, kochamy wiedzę, ale bez zniewieściałości, bogactwem się chwalimy lecz używamy go w potrzebie. a. podaj nazwę / określenie opisywanego ustroju?... b. ustrój jakiego państwa jest opisany powyżej?... c. w którym wieku p.n.e. ustrój ten przeżywał okres świetności?... d. podaj imię polityka, który charakteryzuje ustrój?... e. jaki urząd pełnił wiele lat powyższy polityk?

10 C Persowie pod zdobyciu Eretrei popłynęli do ziemi attyckiej, licząc że podobny los spotka Ateńczyków. Ci zaś na tę wiadomość niezwłocznie wyruszyli ku nim. Szyk bojowy ustawiony przez Ateńczyków wyglądał następująco: jego środek liczył niewiele szeregów i tu był najsłabszy, z kolei dwa skrzydła były liczebnie mocne. Ateńczycy na dany znak ruszyli pędem ku barbarzyńcom, zwarci gęsto w szeregach. Wprawdzie w centrum szyku bojowego zwyciężyli barbarzyńcy, ale na skrzydłach obu zwyciężyli Ateńczycy i Platejczycy, którzy zdołali otoczyć nieprzyjaciół. Tak Ateńczycy odnieśli zwycięstwo. a. podaj miejsce opisanej bitwy?... b. podaj rok p.n.e. rozegrania się bitwy?... c. podaj nazwę greckiego zwartego szyku bojowego?... d. podaj nazwę greckich ciężkozbrojnych piechurów?... e. jaka dyscyplina olimpijska związana jest z powyższą bitwą? Persowie pod zdobyciu Eretrei popłynęli do ziemi attyckiej, licząc że podobny los spotka Ateńczyków. Ci zaś na tę wiadomość niezwłocznie wyruszyli ku nim. Szyk bojowy ustawiony przez Ateńczyków wyglądał następująco: jego środek liczył niewiele szeregów i tu był najsłabszy, z kolei dwa skrzydła były liczebnie mocne. Ateńczycy na dany znak ruszyli pędem ku barbarzyńcom, zwarci gęsto w szeregach. Wprawdzie w centrum szyku bojowego zwyciężyli barbarzyńcy, ale na skrzydłach obu zwyciężyli Ateńczycy i Platejczycy, którzy zdołali otoczyć nieprzyjaciół. Tak Ateńczycy odnieśli zwycięstwo. a. podaj miejsce opisanej bitwy?... b. podaj rok p.n.e. rozegrania się bitwy?... c. podaj nazwę greckiego zwartego szyku bojowego?... d. podaj nazwę greckich ciężkozbrojnych piechurów?... e. jaka dyscyplina olimpijska związana jest z powyższą bitwą? Persowie pod zdobyciu Eretrei popłynęli do ziemi attyckiej, licząc że podobny los spotka Ateńczyków. Ci zaś na tę wiadomość niezwłocznie wyruszyli ku nim. Szyk bojowy ustawiony przez Ateńczyków wyglądał następująco: jego środek liczył niewiele szeregów i tu był najsłabszy, z kolei dwa skrzydła były liczebnie mocne. Ateńczycy na dany znak ruszyli pędem ku barbarzyńcom, zwarci gęsto w szeregach. Wprawdzie w centrum szyku bojowego zwyciężyli barbarzyńcy, ale na skrzydłach obu zwyciężyli Ateńczycy i Platejczycy, którzy zdołali otoczyć nieprzyjaciół. Tak Ateńczycy odnieśli zwycięstwo. a. podaj miejsce opisanej bitwy?... b. podaj rok p.n.e. rozegrania się bitwy?... c. podaj nazwę greckiego zwartego szyku bojowego?... d. podaj nazwę greckich ciężkozbrojnych piechurów?... e. jaka dyscyplina olimpijska związana jest z powyższą bitwą? Persowie pod zdobyciu Eretrei popłynęli do ziemi attyckiej, licząc że podobny los spotka Ateńczyków. Ci zaś na tę wiadomość niezwłocznie wyruszyli ku nim. Szyk bojowy ustawiony przez Ateńczyków wyglądał następująco: jego środek liczył niewiele szeregów i tu był najsłabszy, z kolei dwa skrzydła były liczebnie mocne. Ateńczycy na dany znak ruszyli pędem ku barbarzyńcom, zwarci gęsto w szeregach. Wprawdzie w centrum szyku bojowego zwyciężyli barbarzyńcy, ale na skrzydłach obu zwyciężyli Ateńczycy i Platejczycy, którzy zdołali otoczyć nieprzyjaciół. Tak Ateńczycy odnieśli zwycięstwo. a. podaj miejsce opisanej bitwy?... b. podaj rok p.n.e. rozegrania się bitwy?... c. podaj nazwę greckiego zwartego szyku bojowego?... d. podaj nazwę greckich ciężkozbrojnych piechurów?... e. jaka dyscyplina olimpijska związana jest z powyższą bitwą?

11 D Hellenowie w chwili zbliżania się Persów do przesmyku popadli w trwogę i naradzali się nad odwrotem. Jednak król Sparty głosował za tym, żeby zostać na miejscu i walczyć. Władca perski nie mógł zrozumieć, dlaczego Hellenowie są gotowi zginąć. Rozgniewany wysłał przeciw nim Medów, a następnie swoją elitarną gwardię przyboczną. Zarówno jedni, jak i drudzy nic nie wskórali. Walczyli w ciasnym przesmyku, posługując się krótszymi włóczniami od Hellenów, nie mogli zatem użyć swojej ogromnej przewagi liczebnej. Persowie ustąpili, lecz niejaki Efialtes zdradził im wkrótce ścieżkę, dzięki której mogli otoczyć siły Hellenów. Król Sparty, wiedząc o zdradzie odesłał resztę wojska, pozostawiając sobie jedynie gwardie królewską, złożoną z trzystu mężów. Lacedemończycy, wiedząc, że czeka ich pewna śmierć, okazywali największą, jaką posiadali siłę przeciw barbarzyńcom, lekceważąc sobie życie; byli odważni do szaleństwa. I król Sparty padł w tej walce, okazawszy się najdzielniejszym mężem. a. podaj miejsce bitwy?... b. podaj datę rozegrania się bitwy?... c. podaj imię bohaterskiego króla Sparty?... d. podaj imię władcy perskiego?... e. jaką nazwę nosiła elitarna gwardia przyboczna władcy perskiego? D Hellenowie w chwili zbliżania się Persów do przesmyku popadli w trwogę i naradzali się nad odwrotem. Jednak król Sparty głosował za tym, żeby zostać na miejscu i walczyć. Władca perski nie mógł zrozumieć, dlaczego Hellenowie są gotowi zginąć. Rozgniewany wysłał przeciw nim Medów, a następnie swoją elitarną gwardię przyboczną. Zarówno jedni, jak i drudzy nic nie wskórali. Walczyli w ciasnym przesmyku, posługując się krótszymi włóczniami od Hellenów, nie mogli zatem użyć swojej ogromnej przewagi liczebnej. Persowie ustąpili, lecz niejaki Efialtes zdradził im wkrótce ścieżkę, dzięki której mogli otoczyć siły Hellenów. Król Sparty, wiedząc o zdradzie odesłał resztę wojska, pozostawiając sobie jedynie gwardie królewską, złożoną z trzystu mężów. Lacedemończycy, wiedząc, że czeka ich pewna śmierć, okazywali największą, jaką posiadali siłę przeciw barbarzyńcom, lekceważąc sobie życie; byli odważni do szaleństwa. I król Sparty padł w tej walce, okazawszy się najdzielniejszym mężem. a. podaj miejsce bitwy?... b. podaj datę rozegrania się bitwy?... c. podaj imię bohaterskiego króla Sparty?... d. podaj imię władcy perskiego?... e. jaką nazwę nosiła elitarna gwardia przyboczna władcy perskiego? D Hellenowie w chwili zbliżania się Persów do przesmyku popadli w trwogę i naradzali się nad odwrotem. Jednak król Sparty głosował za tym, żeby zostać na miejscu i walczyć. Władca perski nie mógł zrozumieć, dlaczego Hellenowie są gotowi zginąć. Rozgniewany wysłał przeciw nim Medów, a następnie swoją elitarną gwardię przyboczną. Zarówno jedni, jak i drudzy nic nie wskórali. Walczyli w ciasnym przesmyku, posługując się krótszymi włóczniami od Hellenów, nie mogli zatem użyć swojej ogromnej przewagi liczebnej. Persowie ustąpili, lecz niejaki Efialtes zdradził im wkrótce ścieżkę, dzięki której mogli otoczyć siły Hellenów. Król Sparty, wiedząc o zdradzie odesłał resztę wojska, pozostawiając sobie jedynie gwardie królewską, złożoną z trzystu mężów. Lacedemończycy, wiedząc, że czeka ich pewna śmierć, okazywali największą, jaką posiadali siłę przeciw barbarzyńcom, lekceważąc sobie życie; byli odważni do szaleństwa. I król Sparty padł w tej walce, okazawszy się najdzielniejszym mężem. a. podaj miejsce bitwy?... b. podaj datę rozegrania się bitwy?... c. podaj imię bohaterskiego króla Sparty?... d. podaj imię władcy perskiego?... e. jaką nazwę nosiła elitarna gwardia przyboczna władcy perskiego?

12 E Obalenie tyranów było niemal wyłącznie zasługą jego rodu, więc z tych powodów stanął na czele ludu. Przede wszystkim przeprowadził on podział całej ludności na 10 fyl ( wspólnoty), zamiast dotychczasowych czterech. Chciał w ten sposób wymieszać obywateli, by więcej mogło brać udział w życiu politycznym. Następnie ustanowił radę, złożoną z pięciuset, zamiast czterystu, po pięćdziesięciu z każdej fyli. Kraj cały podzielił ponadto według demów ( mniejsze jednostki administracyjne) na trzydzieści części, z czego dziesięć koło Aten, dziesięć na wybrzeżu i dziesięć wewnątrz kraju. Wprowadził także głosowanie na skorupkach, by usunąć spośród obywateli osoby zagrażające demokracji. Na tabliczkach zapisywano imię osoby, zanoszono je na agorę. Tam przeliczali je archonci. Jeżeli tabliczek było co najmniej 6 tysięcy wynik sądu był ważny. Osoba, której imię najczęściej było wyryte na tabliczce była usuwana na 10 lat na wyganianie z zachowaniem prawa własności. a. podaj imię reformatora ustroju Aten... b. podaj rok przeprowadzenia reformy :... c. wymień trzy nowe elementy ustroju, które wprowadzono: d. podaj nazwę opisywanego pod koniec tekstu głosowania:... Obalenie tyranów było niemal wyłącznie zasługą jego rodu, więc z tych powodów stanął na czele ludu. Przede wszystkim przeprowadził on podział całej ludności na 10 fyl ( wspólnoty), zamiast dotychczasowych czterech. Chciał w ten sposób wymieszać obywateli, by więcej mogło brać udział w życiu politycznym. Następnie ustanowił radę, złożoną z pięciuset, zamiast czterystu, po pięćdziesięciu z każdej fyli. Kraj cały podzielił ponadto według demów ( mniejsze jednostki administracyjne) na trzydzieści części, z czego dziesięć koło Aten, dziesięć na wybrzeżu i dziesięć wewnątrz kraju. Wprowadził także głosowanie na skorupkach, by usunąć spośród obywateli osoby zagrażające demokracji. Na tabliczkach zapisywano imię osoby, zanoszono je na agorę. Tam przeliczali je archonci. Jeżeli tabliczek było co najmniej 6 tysięcy wynik sądu był ważny. Osoba, której imię najczęściej było wyryte na tabliczce była usuwana na 10 lat na wyganianie z zachowaniem prawa własności. a. podaj imię reformatora ustroju Aten... b. podaj rok przeprowadzenia reformy :... c. wymień trzy nowe elementy ustroju, które wprowadzono: d. podaj nazwę opisywanego pod koniec tekstu głosowania:... Obalenie tyranów było niemal wyłącznie zasługą jego rodu, więc z tych powodów stanął na czele ludu. Przede wszystkim przeprowadził on podział całej ludności na 10 fyl ( wspólnoty), zamiast dotychczasowych czterech. Chciał w ten sposób wymieszać obywateli, by więcej mogło brać udział w życiu politycznym. Następnie ustanowił radę, złożoną z pięciuset, zamiast czterystu, po pięćdziesięciu z każdej fyli. Kraj cały podzielił ponadto według demów ( mniejsze jednostki administracyjne) na trzydzieści części, z czego dziesięć koło Aten, dziesięć na wybrzeżu i dziesięć wewnątrz kraju. Wprowadził także głosowanie na skorupkach, by usunąć spośród obywateli osoby zagrażające demokracji. Na tabliczkach zapisywano imię osoby, zanoszono je na agorę. Tam przeliczali je archonci. Jeżeli tabliczek było co najmniej 6 tysięcy wynik sądu był ważny. Osoba, której imię najczęściej było wyryte na tabliczce była usuwana na 10 lat na wyganianie z zachowaniem prawa własności. a. podaj imię reformatora ustroju Aten... b. podaj rok przeprowadzenia reformy :... c. wymień trzy nowe elementy ustroju, które wprowadzono: d. podaj nazwę opisywanego pod koniec tekstu głosowania:...

13 F Przy ustanowieniu władzy Likurg postąpił w ten sposób, że zasięgnął rady z wyroczni delfickiej. Brzmiała ona następująco: wznieś sanktuarium Zeusowi i Atenie, ustanów radę starszych złożoną z 30 mężów łącznie z królami, co miesiąc zwołuj zgromadzenie ludowe, przedkładaj mu wnioski i poddawaj je pod głosowanie poprzez wzniesienie okrzyku. Lud ma prawo decydować tylko o wniosku przedstawionym przez radę starszych i królów, nikt spośród niego nie może występować z własnymi propozycjami. Królom nadaj godności Zeusa Lacedemońskiego i Zeusa Niebiańskiego oraz prawo wydawania wojny jakiemu zechcą krajowi. Ponadto niech decydują w sprawach dziedziczenia majątku i dróg. Największą władzę przekaż pięciu najwyższym urzędnikom. Ci będą mieć możliwość karania wedle swojej woli i wykonywania kary natychmiast. Mogą oni usuwać urzędników i zamknąć ich do więzienia i wytoczyć proces. Niech prowadzą także finanse kraju i zgromadzenia ludowe. a. ustrój jakiego państwa opisano powyżej?... b. jakim określeniem można scharakteryzować ustrój tego państwa:... c. wymień trzy elementy ustroju tego państwa: d. podaj nazwę rady starszych:... e. podaj nazwę pięciu najwyższych urzędników tego kraju:... G Jego wygląd zewnętrzny najlepiej oddają posągi Lizypa. Ten artysta umiał najlepiej uchwycić te jego cech, lekkie zgięcie szyi w lewą stronę i świecące oczy. Filip, obserwując charakter chłopca, spostrzegł że łatwiej z nim dojść do celu przez rozumne słowo, niż przemocą. Zaprosił więc do siebie najsławniejszego filozofa, ucznia Platona, założyciela szkoły filozoficznej w Lykejonie i wypłacił mu z góry honorarium nauczycielskie, godne wielkości tego człowieka. Królewicz pobierał u mistrza nauki etyki i polityki, z wrodzonego zamiłowania lubił studiować literaturę. Iliadę uważał po prostu za codzienny pokarm dla swej dzielności wojennej. Mając dwadzieścia lat, objął władzę po zamordowanym Filipie, realizując jego marzenie, podbój Persji. Decydująca bitwa o panowanie nad tym rozległym krajem rozegrała się nad Eufratem. Kiedy ustawił wojska w szyku i zagrzewał do walki, jeździł nie na Bucefale, lecz na innym koniu. Bucefała, gdy już był stary, oszczędzał. Przyprowadzono mu go dopiero przed samym przystąpieniem do dzieła, a gdy go dosiadł, natychmiast ruszał do ataku. Najpierw konnica ruszyła na barbarzyńców, a za nią posuwała się falanga wojsk pieszych. Persowie cofnęli się ze swych pozycji, ściągając na siebie gwałtowne natarcie przeciwnika, pokonane odziały pędziły wprost na swego władcę. Przejęci strachem, uciekający spychali kolejne jednostki perskie, na tych co jeszcze stali w miejscu. Większość uległa przerażeniu i od razu poszła w rozsypkę. Król królów zaś, patrząc na ten straszny widok przed sobą, wsiadł na jakąś klacz i także rzucił się do ucieczki. a. podaj imię bohatera tekstu :... b. podaj imię nauczyciela opisywanego władcy:... c. podaj miejsce rozegrania się opisanej bitwy:... d. podaj rok bitwy:... e. podaj imię pokonanego władcy perskiego:... H Ojciec nie musiał chować dziecięcia narodzonego, lecz zanosił je na zebranie, gdzie najstarsi oglądali maleństwo; o ile było silne i dobrze zbudowane, kazali je żywić i przydzielali mu jeden z 9 tysięcy działów ziemi. Chłopcy natychmiast po ukończeniu szóstego roku życia byli brani pod nadzór państwowy, podzieleni na drużyny żyli razem. Pisania uczyli się jako rzeczy przydatnej, zresztą całe wychowanie miało na celu karność, wytrwałość w trudach i waleczność. Z postępem wieku zaostrzano metodę hartowania, strzyżono do skóry, przyuczano chodzić boso. Wieczerza była skąpa, aby walka z niedostatkiem zmuszała ich do odwagi i przemyślności. Uczono chłopców wysławiać się w sposób cięty a dowcipny i przy swej zwięzłości pobudzający do myślenia. Dla nich jedynych wojna była wytchnieniem od ciągłych ćwiczeń wojennych. Nikomu nie można było żyć wedle upodobania, lecz jak w obozie. a. powyższy tekst opisuje wychowanie w państwie:... b. podaj określenie na zwięzły sposób wypowiadania się :... c. podaj nazwę pełnoprawnych obywateli tego państwa, będących zawodowymi wojownikami:... d. jaką nazwę nosiło wychowanie przez państwo przyszłych wojowników?... e. w jakim wieku osiągano w tym państwie dorosłość?

14