Organelle komórkowe. mgr Zofia Ostrowska

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Organelle komórkowe. mgr Zofia Ostrowska"

Transkrypt

1 Organelle komórkowe mgr Zofia Ostrowska

2 1. Wyróżniamy dwa typy komórek

3 2. Eucaryota

4 Zadanie 34. (2 pkt) Matura 2006 p.r. Komórki żywych organizmów są bardzo różnorodne. Poniższe rysunki przedstawiają komórkę bakteryjną (A) oraz roślinną (B). Podaj nazwy dwóch widocznych na rysunkach struktur wspólnych dla obu komórek i zaznacz je na rysunkach.

5 Poprawne odpowiedzi ściana komórkowa 2. cytoplazma

6 3. Jak powstały kompartmenty w komórce Eukariotycznej Endosymbioza - wyjaśnia pochodzenie mitochondriów i chloroplastów Inwaginacja błony komórkowek wytworzyła wewnętrzny system membran

7 Zadanie 53. (2 pkt) Matura 2010 p.r. Teoria endosymbiozy zakłada, że mitochondria i plastydy są przekształconymi w procesie ewolucji mikroorganizmami, które dostały się do wnętrza komórki praeukariotycznej drogą fagocytozy, przy czym nie uległy strawieniu, lecz przekształciły się w wymienione wcześniej organella.

8 Spośród podanych niżej zdań zaznacz dwa, które stanowią argumenty przemawiające za teorią endosymbiozy. 1. Plastydy są spotykane w komórkach roślinnych i bakteryjnych. 2. Mitochondria są spotykane we wszystkich komórkach oddychających tlenowo. 3. Mitochondria i plastydy zawierają własną informację genetyczną w postaci DNA. 4. Jedynie mitochondria zawierają enzymy umożliwiające przeprowadzanie oddychania tlenowego. 5. Komórka eukariotyczna potrafi sama wytwarzać nowe mitochondria na drodze syntez potrzebnych składników. 6. Niektóre formy plastydów mogą być bezbarwne. 7. Analiza sekwencyjna białek mitochondrialnych i plastydowych wskazuje na ich bliskie pokrewieństwo z prokariontami.

9 4. Organelle zawierające DNA Jądro komórkowe zawiera większość komórkowego DNA. Kontroluje ono przebieg całego metabolizmu komórkowego, a także wzrost, podział i różnicowanie komórek.

10 Matura 2011 p.r. Zadanie 4. (1 pkt) Jądro komórkowe zawiera jąderko, którego funkcją jest synteza rrna i formowanie podjednostek tworzących rybosomy. Dojrzałe plemniki mają haploidalne jądro komórkowe, bez jąderka, z silnie skondensowaną chromatyną. Uwzględniając funkcję plemników, wyjaśnij, dlaczego w ich jądrach komórkowych nie występują jąderka.

11 Przykłady poprawnej odpowiedzi Funkcją plemników jest przeniesienie materiału genetycznego i dlatego w jądrach komórkowych dojrzałych plemników nie ma jąderek, w obrębie których są wytwarzane rybosomy, na których zachodzi synteza białka. Funkcją plemników jest zapłodnienie i dlatego w jądrach komórkowych dojrzałych plemników nie są potrzebne jąderka, w obrębie których zachodzi synteza rrna, i nie są tworzone rybosomy potrzebne do syntezy białka.

12 4. Organelle zawierające DNA Otoczone podwójną błoną białkowo-lipidową organellum komórkowe występujące u roślin i glonów eukariotycznych. Są rodzajem plastydów. Zawierają zielone barwniki chlorofile pochłaniające energię światła słonecznego potrzebną do fotosyntezy.

13 4. Organelle zawierające DNA Genom mitochondrialny jest nieduży koduje tylko od kilkunastu do kilkudziesięciu białek z kilkuset białek niezbędnych do funkcjonowania mitochondrium. Wykazuje on podobieństwo do genomu bakterii.

14 Zadanie 4. Matura 2009 p.r. Mitochondrium otoczone jest dwiema błonami. Błona wewnętrzna jest pofałdowana i tworzy grzebienie. Liczba grzebieni i ich rozmiary zwiększają się w mitochondriach występujących w komórkach narządów o intensywnym metabolizmie. Na rysunkach przedstawiono schematycznie mitochondria pochodzące z dwóch różnych narządów.

15 Podaj, który schemat przedstawia mitochondrium pochodzące najprawdopodobniej z mięśnia szkieletowego. Wybór uzasadnij jednym argumentem, uwzględniając funkcję mięśni i mitochondriów. Poprawna odpowiedź: B - mięśnie umożliwiają ruch, który z kolei wymaga dostarczenia energii. Energia ta w postaci ATP wytwarzana jest w mitochondriach w procesie oddychania komórkowego.

16 Zadanie 31. (2 pkt) Matura 2006 p.r. Poniższy rysunek przedstawia schematycznie budowę mitochondrium, w którym zachodzi m.in. proces oddychania wewnątrzkomórkowego. Podaj nazwy struktur oznaczonych na schemacie jako X oraz Y i podaj, jakie etapy oddychania komórkowego zachodzą w ich obrębie.

17 Poprawne odpowiedzi X. Struktura Proces Y. Struktura Proces grzebień mitochondrialny łańcuch oddechowy Matrix mitochondrialna cykl Krebsa

18 Matura 2011 p.r. Zadanie 11. (2 pkt) Na uproszczonym schemacie przedstawiono struktury A i B występujące w komórce roślinnej oraz procesy zachodzące w tych strukturach. Podaj nazwy tych struktur oraz nazwy procesów, które nich zachodzą. Poprawne odpowiedzi A. Struktura chloroplast Proces fotosynteza B. Struktura mitochondrium Proces oddychanie tlenowe

19 5. System Gerl System GERL - zespół bezpośrednio zależnych od siebie, jednobłonnych organelli komórkowych; w komórkach eukariotycznych stanowi część protoplastu złożoną z siateczki wewnątrzplazmatycznej. Na system GERL składają się: Aparat Golgiego ( G ) Retikulum endoplazmatyczne ( ER ) Lizosom ( L )

20 Matura 2008 p.r. Zadanie 2. (2 pkt) W komórkach eukariotycznych występują następujące rodzaje błon: I. błona otaczająca komórkę, II. błony znajdujące się wewnątrz komórki. Podaj po jednej funkcji błony I i błon II. I. Oddziela wnętrze komórki od środowiska zewnętrznego. II. Tworzą wewnątrz komórki przedziały pełniące wyspecjalizowane funkcje np. wnętrze cystern siateczki śródplazmatycznej szorstkiej, jądro komórkowe itp

21 5. Aparat Golgiego Organellum występujące niemal we wszystkich komórkach (prócz bakterii), służące chemicznym modyfikacjom substancji zużywanych przez komórkę, bądź wydzielanych poza nią. W strukturach Golgiego odbywa się: * sortowanie i dojrzewanie białek i lipidów; * modyfikacje reszt cukrowych; * synteza polisacharydów oraz mukopolisacharydów: glikozoaminoglikanów, hemicelulozy, pektyny.

22 Matura 2009 p.r. Zadanie 5. Komórki nabłonka jelita szczura wytwarzają śluz (glikoproteinę). Przeprowadzono następujące doświadczenie. Najpierw do komórek nabłonka jelita szczura wprowadzono radioaktywnie oznakowane aminokwasy. Ustalono, że zostały one wbudowane w białka, które pojawiały się najpierw w siateczce wewnątrzplazmatycznej, a potem w cysternach aparatu Golgiego. Następnie do tych samych komórek wprowadzono oznakowaną radioaktywnie glukozę i zaobserwowano, że trafiała ona od razu do cystern aparatu Golgiego z pominięciem siateczki wewnątrzplazmatycznej. Na koniec stwierdzono, że wytwarzany przez badane komórki śluz jest radioaktywny. Na podstawie opisu powyższego doświadczenia sformułuj wniosek dotyczący funkcji aparatów Golgiego w komórkach nabłonkowych jelita szczura. Odpowiedź: Aparat Golgiego - pakuje i przekazuje związki chemiczne.

23 5. Retikulum endoplazmatyczne Błony retikulum endoplazmatycznego (ER) tworzą trójwymiarowy system kanalików i pęcherzyków, dzięki czemu zwiększona jest powierzchnia wewnętrzna komórki, a cytozol podzielony na wiele przedziałów. W zależności od budowy i pełnionej funkcji retikulum endoplazmatyczne dzieli się na szorstkie i gładkie. ER szorstkie pokryte jest rybosomami, których brak jest w ER gładkim.

24 Matura - przykładowe pytania Podaj nazwy widocznych na rysunku struktur oraz podaj jakie pełnią funkcje w komórce. A B C A. Struktura Proces synteza białek w komórce, transport wewnątrzkomórkowy pomiędzy tą ER a aparatami Golgiego B. Struktura ER gładkie Proces C. Struktura Proces ER szorstkie detoksykacja, synteza lipidów rybosomy synteza białek w komórce

25 Lizosomy - drobne pęcherzyki zawierające enzymy trawienne. Rodzaje lizosomów: Trawienne - rozkład substancji Magazynujące - magazynują substancje Grabarze rozkład obumarłych składników cytoplazmy. Enzymy w lizosomach są nieczynne do momentu naruszenia pęcherzyka. 5. Lizosom

26 Matura p.r Zadanie 4 Na schemacie przedstawiono lizosom a) Wyjaśnij, na czym polega rola przedstawionego tu lizosomu w komórce zwierzęcej. Lizosom ten prowadzi wewnątrzkomórkowe trawienie pobranego pokarmu, dzięki zawartym w nim enzymom hydrolitycznym, aktywnych w środowisku kwaśnym. b) Określ, jaki mechanizm utrzymuje niskie ph wewnątrz lizosomu. Jest to aktywny (przy udziale ATP) transport jonów wodorowych z cytozolu do wnętrza lizosomów.

27 Matura - przykładowe pytania Zadanie 4. (2 pkt) Każdej organelli komórkowej przyporządkuj jedną pełnioną przez nią funkcję spośród wymienionych: biosynteza białka, modyfikacja białek, oddychanie komórkowe, trawienie, sterowanie metabolizmem komórki A. mitochondrium: oddychanie komórkowe B. jądro: sterowanie metabolizmem komórki C. rybosom: biosynteza białka D. aparat Golgiego: modyfikacja białek

28 6. Rybosomy Struktury o średnicy nm. Ich liczba w komórce wynosi od kilku tysięcy do kilku milionów. Rozmieszczone są w cytoplazmie. Występują w stanie wolnym lub są połączone nicią mrna w polirybosom (polisom), lub też są osadzone na błonach ER. W komórkach eukariotycznych znajdują się także w plastydach i mitochondriach. Są zbudowane z rybosomowego RNA i białek.

29 Zadanie 5. (1 pkt) Matura 2012 p.r. Poniższy tekst zawiera informacje dotyczące rybosomów, z których część jest nieprawdziwa. Dokonaj korekty przedstawionych informacji, wykreślając w każdej z nich określenie nieprawdziwe. 1. Rybosomy to organelle otoczone pojedynczą błoną śródkomórkową / nie otoczone błoną śródkomórkową. 2. Na rybosom składają się dwie podjednostki mała i duża / dwie podjednostki jednakowej wielkości. 3. Podjednostki rybosomów nie rozdzielają się po procesie translacji / rozdzielają się po procesie translacji. 4. Podjednostki rybosomów nie łączą się w nowych konfiguracjach / łączą się w nowych konfiguracjach.

30 7. System wakuolarny Wakuola jest przestrzenią w cytoplazmie komórki otoczoną pojedynczą błoną komórkową zwaną tonoplastem, zawierającą sok komórkowy. Podstawowym składnikiem soku komórkowego (wakuolarnego) jest woda w której rozpuszczone są składniki mineralne i organiczne, mogą się tam znajdować ciała stałe - kryształy szczawianu wapnia. (Wyżej opisane wakuole występują jedynie w komórkach roślinnych).

31 Matura 2005 p.r. Zadanie 39. (1 pkt) Wodniczka pokarmowa i tętniąca to organelle komórkowe występujące między innymi u pierwotniaków. Które z wymienionych poniżej zdań prawidłowo określa ich funkcje. A. Wodniczka pokarmowa i tętniąca pełnią te same funkcje w komórce pierwotniaka. B. Wodniczka pokarmowa trawi pokarm, a wodniczka tętniąca usuwa niestrawione resztki pokarmu. C. W wodniczce pokarmowej odbywa się trawienie pokarmu, a wodniczka tętniąca usuwa produkty przemiany materii. D. Wodniczka pokarmowa usuwa niestrawione resztki pokarmu, a w wodniczce tętniącej trawiony jest pokarm.

32 Matura 2012 p.r. Zadanie 6. (2 pkt) Wakuola komórek roślinnych to struktura otoczona błoną cytoplazmatyczną tonoplastem, wypełniona sokiem komórkowym. W skład soku komórkowego wchodzą: woda, jony oraz rozpuszczalne i nierozpuszczalne związki mineralne i organiczne. Stwierdzono też obecność w nim różnych enzymów hydrolitycznych, np. peptydaz, glikozydaz. Na podstawie tekstu podaj dwie funkcje wakuoli. 1. Funkcja magazynująca 2. Funkcja trawienna

33 Matura 2012 p.r. Zadanie 4. (2 pkt) Przy użyciu mikroskopu świetlnego przeprowadzono obserwacje przyżyciowe dwóch preparatów mikroskopowych w celu zaobserwowania zjawiska plazmolizy. Na szkiełku podstawowym umieszczono fragment skórki liścia spichrzowego cebuli, dodano kilka kropli wody i całość nakryto szkiełkiem nakrywkowym. Preparat umieszczono pod mikroskopem i wynik obserwacji jednej z komórek przedstawiono na rysunku 1. Następnie wykonano podobny preparat, ale zamiast wody użyto 10% roztworu chlorku sodu. Zaobserwowane zmiany przedstawiono na rysunku 2. Wybierz literę (A E), którą oznaczono zdanie opisujące prawidłowy:

34 Wybierz literę (A E), którą oznaczono zdanie opisujące prawidłowy: a) problem badawczy do przeprowadzonych obserwacji b) opis wyników przeprowadzonych obserwacji A. Plazmoliza w komórkach skórki liścia cebuli następuje zawsze na skutek odwodnienia jej protoplastu. B. Czy pod wpływem 10% roztworu chlorku sodu nastąpi plazmoliza w komórkach skórki liścia spichrzowego cebuli? C. W jaki sposób różne stężenia roztworu chlorku sodu wpływają na protoplasty komórek skórki liścia spichrzowego cebuli? D. Plazmoliza jest to zjawisko odstawania protoplastu od ściany komórkowej w komórce roślinnej pod wpływem roztworu hipertonicznego. E. Protoplasty komórek skórki liścia spichrzowego cebuli skurczyły się po ich umieszczeniu w 10% roztworze chlorku sodu, a więc nastąpiła w nich plazmoliza.

35

36 Zdjęcia pobrano ze stron orka/aparat_golgiego.html

Organelle komórkowe. mgr Zofia Ostrowska

Organelle komórkowe. mgr Zofia Ostrowska Organelle komórkowe mgr Zofia Ostrowska 1. Wyróżniamy dwa typy komórek 2. Eucaryota Zadanie 34. (2 pkt) Matura 2006 p.r. Komórki żywych organizmów są bardzo różnorodne. Poniższe rysunki przedstawiają komórkę

Bardziej szczegółowo

BUDOWA I FUNKCJONOWANIE KOMÓRKI

BUDOWA I FUNKCJONOWANIE KOMÓRKI Zadanie 1 (1 pkt). Uzasadnij, za pomocą jednego argumentu, że: lizosomy są grabarzami obumarłych składników cytoplazmy lub całych komórek. Zadanie 2 (2 pkt.). Schemat przedstawia budowę komórki eukariotycznej.

Bardziej szczegółowo

Komórka - budowa i funkcje

Komórka - budowa i funkcje Komórka - budowa i funkcje Komórka - definicja Komórka to najmniejsza strukturalna i funkcjonalna jednostka organizmów żywych zdolna do przeprowadzania wszystkich podstawowych procesów życiowych (takich

Bardziej szczegółowo

Określ, która krzywa ilustruje proces zachodzący w komórkach umieszczonych w roztworze hipertonicznym. Odpowiedź uzasadnij, podając jeden argument.

Określ, która krzywa ilustruje proces zachodzący w komórkach umieszczonych w roztworze hipertonicznym. Odpowiedź uzasadnij, podając jeden argument. Przemysław Daszyński Zespół Szkół Sportowych i Ogólnokształcących w Gdańsku karta pracy Komórka podstawowa jednostka życia Zadanie 1. (2 p.) Przeprowadzono doświadczenie, umieszczając komórki w roztworach:

Bardziej szczegółowo

[IMIĘ I NAZWISKO: KLASA.NR..]

[IMIĘ I NAZWISKO: KLASA.NR..] Zadanie 1 (1 pkt). Uzasadnij, za pomocą jednego argumentu, że: lizosomy są grabarzami obumarłych składników cytoplazmy lub całych komórek. Zadanie 2 (2 pkt.). Schemat przedstawia budowę komórki eukariotycznej.

Bardziej szczegółowo

G C C A T C A T C C T T A C C

G C C A T C A T C C T T A C C Praca kontrolna z biologii LO dla dorosłych semestr III Poniższa praca składa się z 25 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź. Za rozwiązanie zadań

Bardziej szczegółowo

SPRAWDZIAN klasa II ORGANELLA KOMÓRKOWE, MITOZA, MEJOZA

SPRAWDZIAN klasa II ORGANELLA KOMÓRKOWE, MITOZA, MEJOZA SPRAWDZIAN klasa II ORGANELLA KOMÓRKOWE, MITOZA, MEJOZA 1. Najwięcej Aparatów Golgiego będzie w komórkach: Mięśnia Trzustki Serca Mózgu 2. Podaj 3 cechy transportu aktywnego... 3. Czym się różni dyfuzja

Bardziej szczegółowo

Tematy- Biologia zakres rozszerzony, klasa 2TA,2TŻ-1, 2TŻ-2

Tematy- Biologia zakres rozszerzony, klasa 2TA,2TŻ-1, 2TŻ-2 Tematy- Biologia zakres rozszerzony, klasa 2TA,2TŻ-1, 2TŻ-2 Nr lekcji Temat Zakres treści 1 Zapoznanie z PSO, wymaganiami edukacyjnymi i podstawą programową PSO, wymagania edukacyjne i podstawa programowa

Bardziej szczegółowo

Budowa komórkowa organizmów Składniki plazmatyczne i nieplazmatyczne komórki - budowa i funkcje

Budowa komórkowa organizmów Składniki plazmatyczne i nieplazmatyczne komórki - budowa i funkcje Budowa komórkowa organizmów Składniki plazmatyczne i nieplazmatyczne komórki - budowa i funkcje KOMÓRKA najmniejszy samoodtwarzający się żywy układ biologiczny ciało komórki tworzy protoplazma, którą oddziela

Bardziej szczegółowo

CORAZ BLIŻEJ ISTOTY ŻYCIA WERSJA A. imię i nazwisko :. klasa :.. ilość punktów :.

CORAZ BLIŻEJ ISTOTY ŻYCIA WERSJA A. imię i nazwisko :. klasa :.. ilość punktów :. CORAZ BLIŻEJ ISTOTY ŻYCIA WERSJA A imię i nazwisko :. klasa :.. ilość punktów :. Zadanie 1 Przeanalizuj schemat i wykonaj polecenia. a. Wymień cztery struktury występujące zarówno w komórce roślinnej,

Bardziej szczegółowo

TEST Z CYTOLOGII GRUPA II

TEST Z CYTOLOGII GRUPA II TEST Z CYTOLOGII GRUPA II Zad. 1 (4p.) Rysunek przedstawia schemat budowy pewnej struktury komórkowej. a/ podaj jej nazwę i określ funkcję w komórce, b/ nazwij elementy oznaczone cyframi 2 i 5 oraz określ

Bardziej szczegółowo

TEST Z CYTOLOGII - GRUPA I

TEST Z CYTOLOGII - GRUPA I TEST Z CYTOLOGII - GRUPA I Zad. 1 (2 p.) Rysunek przedstawia schemat budowy pewnej struktury komórkowej. Podaj jej nazwę i określ funkcję w komórce. Zad. 2 (4p.) Schematy A i B ilustrują dwie struktury

Bardziej szczegółowo

Konspekt z przedmiotu biologia realizowany w klasie II gimnazjum przez nauczyciela Sabinę Gądek

Konspekt z przedmiotu biologia realizowany w klasie II gimnazjum przez nauczyciela Sabinę Gądek Konspekt z przedmiotu biologia realizowany w klasie II gimnazjum przez nauczyciela Sabinę Gądek TEMAT : Komórka najmniejsza funkcjonalna część organizmu. Cele: zdobycie wiadomości na temat najmniejszej

Bardziej szczegółowo

Wykorzystując go wykonał doświadczenie, a następnie na podstawie obserwacji spod mikroskopu sporządził rysunek:

Wykorzystując go wykonał doświadczenie, a następnie na podstawie obserwacji spod mikroskopu sporządził rysunek: Budowa komórkowa Zadanie 1 (1 pkt) Uzasadnij, za pomocą jednego argumentu, że: lizosomy są grabarzami obumarłych składników cytoplazmy lub całych komórek. Zadanie 2 (2 pkt.) W komórkach roślinnych i zwierzęcych

Bardziej szczegółowo

Komórka organizmy beztkankowe

Komórka organizmy beztkankowe Grupa a Komórka organizmy beztkankowe Poniższy test składa się z 12 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź. Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać

Bardziej szczegółowo

KOMÓRKA 2 KOMÓRKA 1. Budowa komórki zwierzęcej i roślinnej

KOMÓRKA 2 KOMÓRKA 1. Budowa komórki zwierzęcej i roślinnej INSTRUKCJA - Jak wykonać samodzielnie fiszki? Na stronie 2 i 3 są fiszki z pytaniami. Wydrukuj je na osobnych kartkach. Następnie wytnij fiszki (tnij wzdłuż cienkich linii konturowych). Na odwrocie każdej

Bardziej szczegółowo

Plan działania opracowała Anna Gajos

Plan działania opracowała Anna Gajos Plan działania 15.09-15.10 opracowała Anna Gajos Jakie zagadnienia trzeba opanować z następujących działów: 1. Budowa chemiczna organizmów. 2. Budowa i funkcjonowanie komórki 3. Cykl komórkowy 4. Metabolizm

Bardziej szczegółowo

Recenzja pracy. BIOLOGIA poziom podstawowy. pieczątka/nazwa szkoły. klasa 1 LO PK nr 1 semestr I /2011/2012

Recenzja pracy. BIOLOGIA poziom podstawowy. pieczątka/nazwa szkoły. klasa 1 LO PK nr 1 semestr I /2011/2012 pieczątka/nazwa szkoły BIOLOGIA poziom podstawowy klasa 1 LO PK nr 1 semestr I /2011/2012 Uwaga! Strona tytułowa stanowi integralną część pracy kontrolnej. Wypełnij wszystkie pola czytelnie drukowanymi

Bardziej szczegółowo

Budowa i rodzaje tkanek zwierzęcych

Budowa i rodzaje tkanek zwierzęcych Budowa i rodzaje tkanek zwierzęcych 1.WskaŜ prawidłową kolejność ukazującą stopniowe komplikowanie się budowy organizmów. A. komórka tkanka organizm narząd B. organizm narząd komórka tkanka C. komórka

Bardziej szczegółowo

Temat: Komórka jako podstawowa jednostka strukturalna i funkcjonalna organizmu utrwalenie wiadomości.

Temat: Komórka jako podstawowa jednostka strukturalna i funkcjonalna organizmu utrwalenie wiadomości. SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII DLA KLASY I GIMNAZJUM Temat: Komórka jako podstawowa jednostka strukturalna i funkcjonalna organizmu utrwalenie wiadomości. Cele: Utrwalenie pojęć związanych z budową komórki;

Bardziej szczegółowo

Praca kontrolna z biologii LO dla dorosłych semestr III

Praca kontrolna z biologii LO dla dorosłych semestr III Praca kontrolna z biologii LO dla dorosłych semestr III Poniższa praca składa się z 25 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź. Za rozwiązanie zadań

Bardziej szczegółowo

Poziomy organizacji żywej materii 1. Komórkowy- obejmuje struktury komórkowe (organelle) oraz komórki 2. Organizmalny tworzą skupienia komórek

Poziomy organizacji żywej materii 1. Komórkowy- obejmuje struktury komórkowe (organelle) oraz komórki 2. Organizmalny tworzą skupienia komórek Poziomy organizacji żywej materii 1. Komórkowy- obejmuje struktury komórkowe (organelle) oraz komórki 2. Organizmalny tworzą skupienia komórek (tkanki), narządy (organy), ich układy i całe organizmy wielokomórkowe

Bardziej szczegółowo

AMBITNY GIMNAZJALISTA CYTOLOGIA

AMBITNY GIMNAZJALISTA CYTOLOGIA AMBITNY GIMNAZJALISTA CYTOLOGIA Katarzyna Stalinska Ambitny Gimnazjalista to cykl fiszek dla uczniów, które pozwalają usystematyzować treści, wykraczające ponad podstawę programową nauczania biologii w

Bardziej szczegółowo

BIOLOGIA klasa 1 LO Wymagania edukacyjne w zakresie podstawowym od 2019 roku

BIOLOGIA klasa 1 LO Wymagania edukacyjne w zakresie podstawowym od 2019 roku BIOLOGIA klasa 1 LO Wymagania edukacyjne w zakresie podstawowym od 2019 roku Temat Poziom wymagań ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra ocena celująca 1. Znaczenie nauk 1.

Bardziej szczegółowo

Uczeń: omawia cechy organizmów wyjaśnia cele, przedmiot i metody badań naukowych w biologii omawia istotę kilku współczesnych odkryć.

Uczeń: omawia cechy organizmów wyjaśnia cele, przedmiot i metody badań naukowych w biologii omawia istotę kilku współczesnych odkryć. Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy pierwszej szkoły ponadpodstawowej w zakresie podstawowym od 2019 roku Poziom wymagań Temat ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra

Bardziej szczegółowo

Koło Biologiczne. Zadania maturalne z biologii" część I

Koło Biologiczne. Zadania maturalne z biologii część I Koło Biologiczne II Liceum Ogólnokształcące w Gliwicach 2017-2018 Zadania maturalne z biologii" część I Zadania: Zad. 1 (0-2p.) Połącz organellum komórkowe z funkcją, które pełni. (Wioletta Salbert, Angelika

Bardziej szczegółowo

Fizjologia nauka o czynności żywego organizmu

Fizjologia nauka o czynności żywego organizmu nauka o czynności żywego organizmu Stanowi zbiór praw, jakim podlega cały organizm oraz poszczególne jego układy, narządy, tkanki i komórki prawa rządzące żywym organizmem są wykrywane doświadczalnie określają

Bardziej szczegółowo

Przedziały wewnątrzkomórkowe siateczka śródplazmatyczna (ER)

Przedziały wewnątrzkomórkowe siateczka śródplazmatyczna (ER) Przedziały wewnątrzkomórkowe siateczka śródplazmatyczna (ER) Pochodzenie ER inwaginacja błony - (kanały trnslokacyjne) i rozrost cysterny spłaszczone woreczki tubule Siateczka śródplazmatyczna retikulum

Bardziej szczegółowo

BIOLOGIA KOMÓRKI. Podstawy mikroskopii fluorescencyjnej -1 Barwienia przyżyciowe organelli komórkowych

BIOLOGIA KOMÓRKI. Podstawy mikroskopii fluorescencyjnej -1 Barwienia przyżyciowe organelli komórkowych BIOLOGIA KOMÓRKI Podstawy mikroskopii fluorescencyjnej -1 Barwienia przyżyciowe organelli komórkowych Wstęp Komórka eukariotyczna posiada zdolność przeprowadzenia bardzo dużej liczby procesów biochemicznych

Bardziej szczegółowo

WITAMY NA KURSIE HISTOLOGII

WITAMY NA KURSIE HISTOLOGII KOMÓRKA WITAMY NA KURSIE HISTOLOGII www.histologia.cm-uj.krakow.pl Wielkość komórek ZróŜnicowanie komórek Jednostki: 1 µm = 10-3 mm, 1 nm = 10-3 µm kształt najmniejsze komórki (komórki przytarczyc, niektóre

Bardziej szczegółowo

Przedziały komórkowe siateczka endoplazmatyczna (ER)

Przedziały komórkowe siateczka endoplazmatyczna (ER) Pochodzenie ER Przedziały komórkowe siateczka endoplazmatyczna (ER) inwaginacja błony - (kanały trnslokacyjne) i rozrost cysterny spłaszczone woreczki tubule Siateczka śródplazmatyczna retikulum endoplazmatyczne

Bardziej szczegółowo

Przedziały komórkowe siateczka endoplazmatyczna (ER)

Przedziały komórkowe siateczka endoplazmatyczna (ER) Przedziały komórkowe siateczka endoplazmatyczna (ER) Pochodzenie ER inwaginacja błony - (kanały trnslokacyjne) i rozrost cysterny spłaszczone woreczki tubule Siateczka śródplazmatyczna retikulum endoplazmatyczne

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne oraz sposoby sprawdzania wiadomości i umiejętności z biologii. w klasach pierwszych realizujących poziom rozszerzony.

Wymagania edukacyjne oraz sposoby sprawdzania wiadomości i umiejętności z biologii. w klasach pierwszych realizujących poziom rozszerzony. Wymagania edukacyjne oraz sposoby sprawdzania wiadomości i umiejętności z biologii w klasach pierwszych realizujących poziom rozszerzony. Cele kształcenia wymagania ogólne I. Poznanie świata organizmów

Bardziej szczegółowo

II.4, IV.5, IV.6 (wymagania ogólne) III.1, III.2, III.3, III.4 (wymagania ogólne)

II.4, IV.5, IV.6 (wymagania ogólne) III.1, III.2, III.3, III.4 (wymagania ogólne) Rozkład materiału nauczania z biologii dla klasy 1 szkoły ponadpodstawowej dla zakresu podstawowego oparty na Programie nauczania biologii Biologia na czasie Treści nauczania Cele edukacyjne Zapis w nowej

Bardziej szczegółowo

BIOLOGIA KOMÓRKI - KARIOKINEZY

BIOLOGIA KOMÓRKI - KARIOKINEZY BIOLOGIA KOMÓRKI - KARIOKINEZY M A Ł G O R Z A T A Ś L I W I Ń S K A 60 µm 1. KOMÓRKI SĄ ZBYT MAŁE, BY OBSERWOWAĆ JE BEZ POWIĘKSZENIA Wymiary komórek podaje się w mikrometrach (µm): 1 µm = 10-6 m; 1000

Bardziej szczegółowo

Dr. habil. Anna Salek International Bio-Consulting 1 Germany

Dr. habil. Anna Salek International Bio-Consulting 1 Germany 1 2 3 Drożdże są najprostszymi Eukariontami 4 Eucaryota Procaryota 5 6 Informacja genetyczna dla każdej komórki drożdży jest identyczna A zatem każda komórka koduje w DNA wszystkie swoje substancje 7 Przy

Bardziej szczegółowo

G C C A T C A T C C T T A C C

G C C A T C A T C C T T A C C Praca kontrolna z biologii LO dla dorosłych semestr III Poniższa praca składa się z 25 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź. Za rozwiązanie zadań

Bardziej szczegółowo

A. Problem badawczy 1. Dokumentowany obraz zmian.

A. Problem badawczy 1. Dokumentowany obraz zmian. ID Testu: 192M3J5 Imię i nazwisko ucznia Klasa Data 1. Przyporzadkuj do symboli literowych, którymi oznaczono etapy doświadczenia biologicznego (A D), odpowiednie cyfry wybrane spośród 1 5, którymi oznaczono

Bardziej szczegółowo

Przedziały wewnątrzkomórkowe siateczka śródplazmatyczna (ER)

Przedziały wewnątrzkomórkowe siateczka śródplazmatyczna (ER) Przedziały wewnątrzkomórkowe siateczka śródplazmatyczna (ER) Pochodzenie ER inwaginacja błony - (kanały trnslokacyjne) i rozrost cysterny spłaszczone woreczki tubule Siateczka śródplazmatyczna retikulum

Bardziej szczegółowo

Informacje dotyczące pracy kontrolnej

Informacje dotyczące pracy kontrolnej Informacje dotyczące pracy kontrolnej Słuchacze, którzy z przyczyn usprawiedliwionych nie przystąpili do pracy kontrolnej lub otrzymali z niej ocenę negatywną zobowiązani są do dnia 06 grudnia 2015 r.

Bardziej szczegółowo

rozumie znaczenie metod badawczych w poznawaniu przyrody tłumaczy, czym jest obserwacja i doświadczenie wymienia etapy doświadczenia

rozumie znaczenie metod badawczych w poznawaniu przyrody tłumaczy, czym jest obserwacja i doświadczenie wymienia etapy doświadczenia Roczny plan dydaktyczny przedmiotu biologia dla klasy I szkoły ponadpodstawowej (branżowej), uwzględniający kształcone umiejętności i treści podstawy programowej Temat (rozumiany jako lekcja) Liczba godzin

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do biologii molekularnej.

Wprowadzenie do biologii molekularnej. Wprowadzenie do biologii molekularnej. Materiały dydaktyczne współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Biologia molekularna zajmuje się badaniem biologicznych

Bardziej szczegółowo

Przedziały wewnątrzkomórkowe siateczka śródplazmatyczna (ER) Pochodzenie ER

Przedziały wewnątrzkomórkowe siateczka śródplazmatyczna (ER) Pochodzenie ER Przedziały wewnątrzkomórkowe siateczka śródplazmatyczna (ER) Pochodzenie ER inwaginacja błony - (kanały trnslokacyjne) i rozrost cysterny spłaszczone woreczki tubule Siateczka śródplazmatyczna retikulum

Bardziej szczegółowo

UKŁAD ODDECHOWY

UKŁAD ODDECHOWY Zadanie 1. (1 pkt). Na rysunku przedstawiono pęcherzyki płucne oplecione siecią naczyń krwionośnych. Określ znaczenie gęstej sieci naczyń krwionośnych oplatających pęcherzyki płucne.... Zadanie 2. (2 pkt)

Bardziej szczegółowo

Roczny plan dydaktyczny przedmiotu biologia dla klasy I szkoły ponadpodstawowej, uwzględniający kształcone umiejętności i treści podstawy programowej

Roczny plan dydaktyczny przedmiotu biologia dla klasy I szkoły ponadpodstawowej, uwzględniający kształcone umiejętności i treści podstawy programowej Roczny plan dydaktyczny przedmiotu biologia dla klasy I szkoły ponadpodstawowej, uwzględniający kształcone umiejętności i treści podstawy programowej Temat (rozumiany jako lekcja) Liczba godzin I. BADANIA

Bardziej szczegółowo

Plan wynikowy z wymaganiami edukacyjnymi przedmiotu biologia dla klasy I szkoły branżowej I stopnia Autorki: Beata Jakubik, Renata Szymańska

Plan wynikowy z wymaganiami edukacyjnymi przedmiotu biologia dla klasy I szkoły branżowej I stopnia Autorki: Beata Jakubik, Renata Szymańska Plan wynikowy z wymaganiami edukacyjnymi przedmiotu biologia dla klasy I szkoły branżowej I stopnia Autorki: Beata Jakubik, Renata Szymańska Temat Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy pierwszej szkoły ponadpodstawowej dla zakresu rozszerzonego od roku 2019 Nr

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy pierwszej szkoły ponadpodstawowej dla zakresu rozszerzonego od roku 2019 Nr Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy pierwszej szkoły ponadpodstawowej dla zakresu rozszerzonego od roku 2019 Nr lekcji Temat I. Badania przyrodnicze 1. Metodyka badań 2. biologicznych 3. 4. Obserwacje

Bardziej szczegółowo

Poziom wymagań ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra ocena celująca

Poziom wymagań ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra ocena celująca Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy pierwszej szkoły ponadpodstawowej dla zakresu rozszerzonego od roku 2019 Nr lekcji Temat I. Badania przyrodnicze 1. Metodyka badań 2. biologicznych 3. 4. Obserwacje

Bardziej szczegółowo

(węglowodanów i tłuszczów) Podstawowym produktem (nośnikiem energii) - ATP

(węglowodanów i tłuszczów) Podstawowym produktem (nośnikiem energii) - ATP śycie - wymaga nakładu energii źródłem - promienie świetlne - wykorzystywane do fotosyntezy - magazynowanie energii w wiązaniach chemicznych Wszystkie organizmy (a zwierzęce wyłącznie) pozyskują energię

Bardziej szczegółowo

Zaznacz wykres ilustrujący stałocieplność człowieka. A. B. C. D.

Zaznacz wykres ilustrujący stałocieplność człowieka. A. B. C. D. I. Organizm człowieka. Skóra powłoka organizmu 1. Zadanie Napisz, czym zajmuje się anatomia............................................................................................................................

Bardziej szczegółowo

Liczba godzin. Temat (rozumiany jako lekcja) Treści podstawy programowej. Propozycje metod nauczania. Propozycje środków dydaktycznych.

Liczba godzin. Temat (rozumiany jako lekcja) Treści podstawy programowej. Propozycje metod nauczania. Propozycje środków dydaktycznych. Roczny plan dydaktyczny przedmiotu biologia dla klasy I szkoły ponadpodstawowej w zakresie rozszerzonym, uwzględniający kształcone umiejętności i treści podstawy programowej Temat (rozumiany jako lekcja)

Bardziej szczegółowo

Materiały dydaktyczne do kursów wyrównawczych z przedmiotu biologia

Materiały dydaktyczne do kursów wyrównawczych z przedmiotu biologia Człowiek najlepsza inwestycja Materiały dydaktyczne do kursów wyrównawczych z przedmiotu biologia Autor: dr inż. Anna Kostka Projekt POKL Poddziałanie 4.1.2. KOMÓRKA pobiera składniki odŝywcze oddycha

Bardziej szczegółowo

wielkość, kształt, typy

wielkość, kształt, typy Mitochondria 0,5-1µm wielkość, kształt, typy 1-7µm (10µm) Filmowanie poklatkowe (w mikroskopie fluorescencyjnym) sieci mitochondrialnej w komórkach droŝdŝy (krok czasowy 3 min) Mitochondria liczebność,

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z BIOLOGII KLASA 5 DOBRY. DZIAŁ 1. Biologia jako nauka ( 4godzin)

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z BIOLOGII KLASA 5 DOBRY. DZIAŁ 1. Biologia jako nauka ( 4godzin) WYMAGANIA EDUKACYJNE Z BIOLOGII KLASA 5 DOPUSZCZAJĄCY DOSTATECZNY DOBRY BARDZO DOBRY CELUJĄCY DZIAŁ 1. Biologia jako nauka ( 4godzin) wskazuje biologię jako naukę o organizmach wymienia czynności życiowe

Bardziej szczegółowo

Transport makrocząsteczek

Transport makrocząsteczek Komórka eukariotyczna cytoplazma + jądro komórkowe = protoplazma W cytoplazmie odbywa się: cała przemiana materii, dzięki której organizm uzyskuje energię biosynteza białka i innych związków Transport

Bardziej szczegółowo

I. Biologia- nauka o życiu. Budowa komórki.

I. Biologia- nauka o życiu. Budowa komórki. I. Biologia- nauka o życiu. Budowa komórki. Zaznacz prawidłową definicję komórki. A. jednostka budulcowa tylko bakterii i pierwotniaków B. podstawowa jednostka budulcowa i funkcjonalna wszystkich organizmów

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE z biologii klasa I poziom rozszerzony

WYMAGANIA EDUKACYJNE z biologii klasa I poziom rozszerzony WYMAGANIA EDUKACYJNE z biologii klasa I poziom rozszerzony Dział programu Badania przyrodnic ze Chemiczne podstawy życia Temat Metodyka badań Obserwacje mikroskopowe jako źródło wiedzy biologicznej Składniki

Bardziej szczegółowo

OPTYMALNY POZIOM SPOŻYCIA BIAŁKA ZALECANY CZŁOWIEKOWI JANUSZ KELLER STUDIUM PODYPLOMOWE 2011

OPTYMALNY POZIOM SPOŻYCIA BIAŁKA ZALECANY CZŁOWIEKOWI JANUSZ KELLER STUDIUM PODYPLOMOWE 2011 OPTYMALNY POZIOM SPOŻYCIA BIAŁKA ZALECANY CZŁOWIEKOWI JANUSZ KELLER STUDIUM PODYPLOMOWE 2011 DLACZEGO DOROSŁY CZŁOWIEK (O STAŁEJ MASIE BIAŁKOWEJ CIAŁA) MUSI SPOŻYWAĆ BIAŁKO? NIEUSTAJĄCA WYMIANA BIAŁEK

Bardziej szczegółowo

KARTA ODPOWIEDZI - KONKURS BIOLOGICZNY ETAP SZKOLNY 2015/16

KARTA ODPOWIEDZI - KONKURS BIOLOGICZNY ETAP SZKOLNY 2015/16 KARTA ODPOWIEDZI - KONKURS BIOLOGICZNY ETAP SZKOLNY 2015/16 Nr Max ilość zad. punktów 1. 4 pkt A. WIRUSY ROŚLINNE Jako materiał genetyczny mają RNA. Do komórki gospodarza wnikają całe, po wcześniejszym

Bardziej szczegółowo

Bliskie spotkania z biologią. METABOLIZM część II. dr hab. Joanna Moraczewska, prof. UKW

Bliskie spotkania z biologią. METABOLIZM część II. dr hab. Joanna Moraczewska, prof. UKW Bliskie spotkania z biologią METABOLIZM część II dr hab. Joanna Moraczewska, prof. UKW Instytut Biologii Eksperymetalnej, Zakład Biochemii i Biologii Komórki METABOLIZM KATABOLIZM - rozkład związków chemicznych

Bardziej szczegółowo

Bliskie spotkania z biologią METABOLIZM. dr hab. Joanna Moraczewska, prof. UKW. Instytut Biologii Eksperymetalnej, Zakład Biochemii i Biologii Komórki

Bliskie spotkania z biologią METABOLIZM. dr hab. Joanna Moraczewska, prof. UKW. Instytut Biologii Eksperymetalnej, Zakład Biochemii i Biologii Komórki Bliskie spotkania z biologią METABOLIZM dr hab. Joanna Moraczewska, prof. UKW Instytut Biologii Eksperymetalnej, Zakład Biochemii i Biologii Komórki Metabolizm całokształt przemian biochemicznych i towarzyszących

Bardziej szczegółowo

I BIOLOGIA JAKO NAUKA

I BIOLOGIA JAKO NAUKA I BIOLOGIA JAKO NAUKA Zadanie. Rozwiąż krzyżówkę, a następnie odczytaj i wyjaśnij hasło. 0. Bada skład chemiczny organizmów i zachodzące w nich reakcje.. Zajmuje się procesami dziedziczenia.. Przedmiotem

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE Nr 2 OBSERWACJE W MIKROSKOPIE ŚWIETLNYM WYBRANYCH KOMÓREK, ORGANELLI KOMÓRKOWYCH ORAZ ZJAWISKA PLAZMOLIZY I DEPLAZMOLIZY

ĆWICZENIE Nr 2 OBSERWACJE W MIKROSKOPIE ŚWIETLNYM WYBRANYCH KOMÓREK, ORGANELLI KOMÓRKOWYCH ORAZ ZJAWISKA PLAZMOLIZY I DEPLAZMOLIZY ĆWICZEIE r 2 OBSERWACJE W MIKROSKOPIE ŚWIETLYM WYBRAYCH KOMÓREK, ORGAELLI KOMÓRKOWYCH ORAZ ZJAWISKA PLAZMOLIZY I DEPLAZMOLIZY Wynalezienie w XVII wieku mikroskopu świetlnego umożliwiło obserwację tkanek

Bardziej szczegółowo

I BIOLOGIA JAKO NAUKA

I BIOLOGIA JAKO NAUKA I BIOLOGIA JAKO NAUKA Zadanie 1. Przeczytaj opisy zakresu badań (I-IV) i przyporządkuj je odpowiednim dziedzinom biologii z zestawu A-E. Zakres badań: I Nazywa, opisuje i klasyfikuje organizmy. II Bada

Bardziej szczegółowo

(MIKROSKOP ELEKTRONOWY, ORGANELLE KOMÓRKOWE).

(MIKROSKOP ELEKTRONOWY, ORGANELLE KOMÓRKOWE). ĆWICZENIE 2. Temat: ULTRASTRUKTURA KOMÓRKI (1). (MIKROSKOP ELEKTRONOWY, ORGANELLE KOMÓRKOWE). 1. Podstawy technik mikroskopowo-elektronowych (Schemat N/2/1) 2. Budowa i działanie mikroskopu elektronowego

Bardziej szczegółowo

Interfaza to niemal 90% cyklu komórkowego. Dzieli się na 3 fazy: G1, S i G2.

Interfaza to niemal 90% cyklu komórkowego. Dzieli się na 3 fazy: G1, S i G2. W wyniku podziału komórki powstaje komórka potomna, która ma o połowę mniej DNA od komórki macierzystej i jest o połowę mniejsza. Aby komórka potomna była zdolna do kolejnego podziału musi osiągnąć rozmiary

Bardziej szczegółowo

Podział komórkowy u bakterii

Podział komórkowy u bakterii Mitoza Podział komórkowy u bakterii Najprostszy i najszybszy podział komórkowy występuje u bakterii, które nie mają jądra komórkowego, lecz jedynie pojedynczy chromosom tzw. chromosom bakteryjny. Podczas

Bardziej szczegółowo

ZAKRES WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI WYMAGANY NA KONKURS BIOLOGICZNY DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM W ROKU SZKOLNYM

ZAKRES WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI WYMAGANY NA KONKURS BIOLOGICZNY DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM W ROKU SZKOLNYM Załącznik 6 ZAKRES WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI WYMAGANY NA KONKURS BIOLOGICZNY DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM W ROKU SZKOLNYM 2019/2020 Na wszystkich etapach konkursu sprawdzane

Bardziej szczegółowo

oksydacyjna ADP + Pi + (energia z utleniania zredukowanych nukleotydów ) ATP

oksydacyjna ADP + Pi + (energia z utleniania zredukowanych nukleotydów ) ATP Życie - wymaga nakładu energii źródłem - promienie świetlne - wykorzystywane do fotosyntezy - magazynowanie energii w wiązaniach chemicznych Wszystkie organizmy (a zwierzęce wyłącznie) pozyskują energię

Bardziej szczegółowo

Scenariusz lekcji z biologii w szkole ponadgimnazjalnej

Scenariusz lekcji z biologii w szkole ponadgimnazjalnej Scenariusz lekcji z biologii w szkole ponadgimnazjalnej Temat lekcji: Formułowanie odpowiedzi związek logiczny między elementami odpowiedzi. Cele kształcenia: 1. Wymagania ogólne: IV. Poszukiwanie, wykorzystanie

Bardziej szczegółowo

Wojewódzki Konkurs Biologiczny dla młodzieży gimnazjalnej województwo wielkopolskie etap szkolny 27.10.2011

Wojewódzki Konkurs Biologiczny dla młodzieży gimnazjalnej województwo wielkopolskie etap szkolny 27.10.2011 Wojewódzki Konkurs Biologiczny dla młodzieży gimnazjalnej województwo wielkopolskie etap szkolny 27.10.2011 KOD UCZNIA.. ( wpisuje uczeo) Informacja dla Komisji Konkursowej ( komisja wypełnia po sprawdzeniu

Bardziej szczegółowo

Podziały komórkowe cz. I

Podziały komórkowe cz. I Podziały komórkowe cz. I Tam gdzie powstaje komórka, musi istnieć komórka poprzednia, tak samo jak zwierzęta mogą powstawać tylko ze zwierząt, a rośliny z roślin. Ta doktryna niesie głębokie przesłanie

Bardziej szczegółowo

Rozkład materiału z biologii dla klasy II LO zakres rozszerzony 2016/2017

Rozkład materiału z biologii dla klasy II LO zakres rozszerzony 2016/2017 Rozkład materiału z biologii dla klasy II LO zakres rozszerzony 2016/2017 7 godz / tyg Roczna liczba godzin na realizację podstawy programowej 7x30=210 Pozostałe godziny przeznaczone na wycieczki oraz

Bardziej szczegółowo

Mitochondria. siłownie komórki

Mitochondria. siłownie komórki śycie - wymaga nakładu energii źródłem - promienie świetlne - wykorzystywane do fotosyntezy - magazynowanie energii w wiązaniach chemicznych Wszystkie organizmy ( a zwierzęce wyłącznie) pozyskują energię

Bardziej szczegółowo

Geny i działania na nich

Geny i działania na nich Metody bioinformatyki Geny i działania na nich prof. dr hab. Jan Mulawka Trzy królestwa w biologii Prokaryota organizmy, których komórki nie zawierają jądra, np. bakterie Eukaryota - organizmy, których

Bardziej szczegółowo

Plan wynikowy z wymaganiami edukacyjnymi przedmiotu biologia dla klasy I szkoły ponadpodstawowej Beata Jakubik, Renata Szymańska

Plan wynikowy z wymaganiami edukacyjnymi przedmiotu biologia dla klasy I szkoły ponadpodstawowej Beata Jakubik, Renata Szymańska Plan wynikowy z wymaganiami edukacyjnymi przedmiotu biologia dla klasy I szkoły ponadpodstawowej Beata Jakubik, Renata Szymańska Temat Ocena dopuszczająca Uczeń: I. BADANIA BIOLOGICZNE 1. Metody w badaniach

Bardziej szczegółowo

Komórka eukariotyczna

Komórka eukariotyczna Komórka eukariotyczna http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=plik:hela_cells_stained_with_hoechst_33258.jpg cytoplazma + jądro komórkowe = protoplazma W cytoplazmie odbywa się: cała przemiana materii,

Bardziej szczegółowo

Temat Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca

Temat Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca Plan wynikowy z wymaganiami edukacyjnymi przedmiotu biologia dla klasy I szkoły ponadpodstawowej w zakresie rozszerzonym Beata Jakubik, Renata Szymańska Temat Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena

Bardziej szczegółowo

Nośnikiem informacji genetycznej są bardzo długie cząsteczki DNA, w których jest ona zakodowana w liniowej sekwencji nukleotydów A, T, G i C

Nośnikiem informacji genetycznej są bardzo długie cząsteczki DNA, w których jest ona zakodowana w liniowej sekwencji nukleotydów A, T, G i C MATERIAŁ GENETYCZNY KOMÓRKI BIOSYNTEZA BIAŁEK MATERIAŁ GENETYCZNY KOMÓRKI Informacja genetyczna - instrukcje kierujące wszystkimi funkcjami komórki lub organizmu zapisane jako określone, swoiste sekwencje

Bardziej szczegółowo

TATA box. Enhancery. CGCG ekson intron ekson intron ekson CZĘŚĆ KODUJĄCA GENU TERMINATOR. Elementy regulatorowe

TATA box. Enhancery. CGCG ekson intron ekson intron ekson CZĘŚĆ KODUJĄCA GENU TERMINATOR. Elementy regulatorowe Promotory genu Promotor bliski leży w odległości do 40 pz od miejsca startu transkrypcji, zawiera kasetę TATA. Kaseta TATA to silnie konserwowana sekwencja TATAAAA, występująca w większości promotorów

Bardziej szczegółowo

Zadanie 5. (2 pkt) Schemat procesu biologicznego utleniania glukozy.

Zadanie 5. (2 pkt) Schemat procesu biologicznego utleniania glukozy. Metabolizm Zadanie 1 (1 pkt) Oddychanie jest przykładem procesu katabolicznego. Uzasadnij to stwierdzenie jednym argumentem. Zadanie 2 (2 pkt.) Napełniono termos kiełkującymi nasionami grochu, włożono

Bardziej szczegółowo

cytoplazma + jądro komórkowe = protoplazma Jądro komórkowe

cytoplazma + jądro komórkowe = protoplazma Jądro komórkowe Komórka eukariotyczna http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=plik:hela_cells_stained_with_hoechst_33258.jpg cytoplazma + jądro komórkowe = protoplazma W cytoplazmie odbywa się: cała przemiana materii,

Bardziej szczegółowo

Z47 BADANIA WŁAŚCIWOŚCI ELEKTROFIZJOLOGICZNYCH BŁON KOMÓRKOWYCH

Z47 BADANIA WŁAŚCIWOŚCI ELEKTROFIZJOLOGICZNYCH BŁON KOMÓRKOWYCH Z47 BADANIA WŁAŚCIWOŚCI ELEKTROFIZJOLOGICZNYCH BŁON KOMÓRKOWYCH I. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z podstawową wiedzą na temat pomiarów elektrofizjologicznych żywych komórek metodą Patch

Bardziej szczegółowo

Reakcje zachodzące w komórkach

Reakcje zachodzące w komórkach Reakcje zachodzące w komórkach W każdej sekundzie we wszystkich organizmach żywych zachodzi niezliczona ilość reakcji metabolicznych. Metabolizm (gr. metabole - przemiana) to przemiany materii i energii

Bardziej szczegółowo

BIOLOGIA KOMÓRKI. Mikroskopia fluorescencyjna -2 Przyżyciowe barwienia organelli wewnątrzkomórkowych

BIOLOGIA KOMÓRKI. Mikroskopia fluorescencyjna -2 Przyżyciowe barwienia organelli wewnątrzkomórkowych BIOLOGIA KOMÓRKI Mikroskopia fluorescencyjna -2 Przyżyciowe barwienia organelli Wstęp Komórki eukariotyczne, w odróżnieniu od komórek prokariotycznych (bakterie, archeony) posiadają wysoce skomplikowaną

Bardziej szczegółowo

Praca kontrolna z biologii LO dla dorosłych semestr V

Praca kontrolna z biologii LO dla dorosłych semestr V Praca kontrolna z biologii LO dla dorosłych semestr V Poniższa praca składa się z 15 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź. Za rozwiązanie zadań

Bardziej szczegółowo

Porównanie budowy komórki roślinnej i zwierzęcej

Porównanie budowy komórki roślinnej i zwierzęcej Wydział Chemiczny Politechniki Gdańskiej Katedra Technologii Leków i Biochemii Kultury tkankowe i komórkowe roślin i zwierząt Porównanie budowy komórki roślinnej i zwierzęcej Najmniejszym elementem Ŝywego

Bardziej szczegółowo

Transport makrocząsteczek (białek)

Transport makrocząsteczek (białek) Transport makrocząsteczek (białek) Transport makrocząsteczek sortowanie białek - sekwencje sygnałowe lata 70-te XX w. - Günter Blobel - hipoteza sygnałowa; 1999r - nagroda Nobla Sekwencja sygnałowa: A

Bardziej szczegółowo

Szczegółowy harmonogram ćwiczeń Biologia i genetyka w Zakładzie Biologii w roku akademickim 2015/2016 - I rok Kosmetologia

Szczegółowy harmonogram ćwiczeń Biologia i genetyka w Zakładzie Biologii w roku akademickim 2015/2016 - I rok Kosmetologia Szczegółowy harmonogram ćwiczeń Biologia i genetyka w Zakładzie Biologii w roku akademickim 2015/2016 - I rok Kosmetologia Przedmiot Wykłady Ćwiczenia Semestr I Biologia i genetyka 10W/15Ćw./20Sem. Egzamin

Bardziej szczegółowo

KARTA ODPOWIEDZI KONKURS BIOLOGICZNY ETAP WOJEWÓDZKI D B D C B B B D C D B C A A B A B D C D

KARTA ODPOWIEDZI KONKURS BIOLOGICZNY ETAP WOJEWÓDZKI D B D C B B B D C D B C A A B A B D C D Nr zad. KARTA ODPOWIEDZI KONKURS BIOLOGICZNY ETAP WOJEWÓDZKI zadanie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 D B D C B B B D C D B C A A B A B D C D poprawna odpowiedź W zadaniach 1-20 za każdą

Bardziej szczegółowo

ZJAWISKO DYFUZJI W ORGANIZMACH ŻYWYCH

ZJAWISKO DYFUZJI W ORGANIZMACH ŻYWYCH Poniższa publikacja ma charakter instrukcji dla ucznia, przeznaczonej do uzupełnienia w wykropkowanych miejscach (.). W niektórych przypadkach należy dokonać wyboru jednej z podanych wersji odpowiedzi

Bardziej szczegółowo

Klasa I. Ocena dostateczna Uczeń opanował wymagania określone na ocenę dopuszczającą a ponadto: Uczeń:

Klasa I. Ocena dostateczna Uczeń opanował wymagania określone na ocenę dopuszczającą a ponadto: Uczeń: Dział programu Badania przyrodnicze Lp. w dziale Ocena dopuszczająca* Uczeń przyswoił treści konieczne. 1. Uczeń: rozróżnia metody poznawania świata wymienia etapy badań 2. nazywa elementy układu optycznego

Bardziej szczegółowo

KARTA ODPOWIEDZI - KONKURS BIOLOGICZNY ETAP SZKOLNY

KARTA ODPOWIEDZI - KONKURS BIOLOGICZNY ETAP SZKOLNY nr zad. max ilość punktów 1. 3 2. 5 KARTA ODPOWIEDZI - KONKURS BIOLOGICZNY ETAP SZKOLNY prawidłowe odpowiedzi punktacja uwagi A. Królestwo: bakterie B. Brak jadra komórkowego / obecność substancji jądrowej

Bardziej szczegółowo

SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII

SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII TEMAT LEKCJI: Cytologia powtórzenie wiadomości KLASA:. NAUCZYCIEL PROWADZĄCY... DATA:... GODZ.... HASŁO PROGRAMOWE: Prawidłowe funkcjonowanie organizmu człowieka jako zintegrowanej

Bardziej szczegółowo

Proplastydy. Plastydy. Chloroplasty biogeneza. Plastydy

Proplastydy. Plastydy. Chloroplasty biogeneza. Plastydy Plastydy Proplastydy rodzina organelli powstających w toku ontogenezy rośliny drogą różnicowania form prekursorowych proplastydów w tkankach merystematycznych sferyczne; 0.5-2 μm otoczka (2 błony) stroma

Bardziej szczegółowo

FIZJOLOGIA ORGANELLI (jak działa komórka?)

FIZJOLOGIA ORGANELLI (jak działa komórka?) Wstęp do biologii 3. FIZJOLOGIA ORGANELLI (jak działa komórka?) Jerzy Dzik Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW 2015 KOMÓRKA elementarnym osobnikiem wyodrębnienie błoną od środowiska przestrzenne

Bardziej szczegółowo

Komórka roślinna c.d. - plastydy

Komórka roślinna c.d. - plastydy Komórka roślinna c.d. - plastydy http://grzeg.com ó ó Bakteria przodek plastydów (sinica) Bakteria przodek mitochondriów Przodek mitochondriów zostaje wchłonięty drogą fagocytozy Przodek plastydów zostaje

Bardziej szczegółowo

Cele edukacyjne. w nowej podstawie programowej. II.1, II.2, II.3, II.4, II.5, III.1, III.2, III.3, III.4, III.6, IV.2 (wymagania ogólne)

Cele edukacyjne. w nowej podstawie programowej. II.1, II.2, II.3, II.4, II.5, III.1, III.2, III.3, III.4, III.6, IV.2 (wymagania ogólne) Rozkład materiału nauczania z biologii dla klasy 1 szkoły ponadpodstawowej dla zakresu rozszerzonego oparty na Programie nauczania biologii Biologia na czasie Nr lekcji Treści nauczania I. Badania przyrodnicze

Bardziej szczegółowo

1. Podstawy, fizjologia komórki

1. Podstawy, fizjologia komórki 8 jest najmniejszą jednostką strukturalną żywego organizmu, co oznacza, że tylko ona (a nie żadna mniejsza jednostka) jest w stanie wykonywać podstawowe jego funkcje, to jest przemianę materii, wzrost

Bardziej szczegółowo

Zadanie 1. (2 p.) Uzupełnij tabelę, wpisując nazwę elementu komórki roślinnej pełniącego podaną funkcję.

Zadanie 1. (2 p.) Uzupełnij tabelę, wpisując nazwę elementu komórki roślinnej pełniącego podaną funkcję. Zadanie 1. (2 p.) Uzupełnij tabelę, wpisując nazwę elementu komórki roślinnej pełniącego podaną funkcję. Uwalnianie energii z pokarmu Magazynowanie wody i zbędnych substancji Kierowanie czynnościami życiowymi

Bardziej szczegółowo