Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych

Transkrypt

1 Komentarze Becka Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych Komentarz Pod redakcją prof. Ewy Ferenc-Szydełko 2. wydanie C H BECK

2 KOMENTARZE BECKA Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych

3 Polecamy nasze publikacje z tego zakresu: Janusz Barta (red.) PRAWO AUTORSKIE, Tom 13, wyd. 2 System Prawa Prywatnego Piotr Kostański (red.) PRAWO WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ. KOMENTARZ, wyd. 2 Komentarze Becka Bogusław Kosmus, Grzegorz Kuczyński (red.) PRAWO PRASOWE. KOMENTARZ, wyd. 2 Komentarze Becka Beata Giesen UMOWA LICENCYJNA W PRAWIE AUTORSKIM. STRUKTURA I CHARAKTER PRAWNY Monografie Prwnicze Jakub Kępiński GRANICE PRAWA AUTORSKIEGO, Tom 1 Zarys Prawa Własności Intelektualnej Jakub Kępiński KONKURENCJA A WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNA, Tom 2 Zarys Prawa Własności Intelektualnej Jakub Kępiński PRAWA POKREWNE, Tom 3 Zarys Prawa Własności Intelektualnej

4 Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych Komentarz Autorzy prof. UO dr hab. Ewa Ferenc-Szydełko, dr Joanna Szyjewska-Bagińska, dr Andrzej Drzewiecki, dr Krzysztof Gienas, dr Sławomir Tomczyk 2. wydanie WYDAWNICTWO C.H.BECK WARSZAWA 2014

5 Propozycja cytowania: K. Gienas, [w:] Ferenc-Szydełko (red.), Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, art. 7, Nb 3, Warszawa 2014 Poszczególne części komentarza opracowali: prof. UO dr hab. Ewa Ferenc-Szydełko: objaśnienia do art. 1 7, 8 15a, 16 18, 20 22, 81 84, dr Joanna Szyjewska-Bagińska: objaśnienia do art dr Andrzej Drzewiecki: objaśnienia do art , 78, dr Krzysztof Gienas: objaśnienia do art , 69 73, , , dr Sławomir Tomczyk: objaśnienia do art , , , , Wydawca: Dagna Kordyasz Wydawnictwo C.H.Beck 2014 Wydawnictwo C.H.Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, Warszawa Skład i łamanie: Wydawnictwo C.H.Beck Druk i oprawa: Elpil, Siedlce ISBN ISBN e-book

6 Spis treści Przedmowa Wykaz skrótów Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych Rozdział 1. Przedmiot prawa autorskiego Art Rozdział 2. Podmiot prawa autorskiego Art. 8 15a Rozdział 3. Treść prawa autorskiego Oddział 1. Autorskie prawa osobiste Art Oddział 2. Autorskie prawa majątkowe Art Oddział 3. Dozwolony użytek chronionych utworów Art Rozdział 4. Czas trwania autorskich praw majątkowych Art Rozdział 5. Przejście autorskich praw majątkowych Art Rozdział 6. Przepisy szczególne dotyczące utworów audiowizualnych Art Rozdział 7. Przepisy szczególne dotyczące programów komputerowych Art Rozdział 8. Ochrona autorskich praw osobistych Art Rozdział 9. Ochrona autorskich praw majątkowych Art IX XI V

7 Spis treści Rozdział 10. Ochrona wizerunku, adresata korespondencji i tajemnicy źródeł informacji Art Rozdział 11. Prawa pokrewne Wprowadzenie Oddział 1. Prawa do artystycznych wykonań Art Oddział 2. Prawa do fonogramów i wideogramów Art Oddział 3. Prawa do nadań programów Art Oddział 3 1. Prawa do pierwszych wydań oraz wydań naukowych i krytycznych Art Oddział 4. Postanowienia wspólne dotyczące praw pokrewnych Art Rozdział 12. Organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi Wprowadzenie Art Rozdział Komisja Prawa Autorskiego Oddział 1. Przepisy ogólne Art Oddział 2. Zatwierdzanie tabel wynagrodzeń Art Oddział 3. Wskazywanie organizacji właściwej w rozumieniu ustawy Art Oddział 4. Rozstrzyganie sporów Art Oddział 5. Pozostałe postępowania Art Oddział 6. Postępowanie przed sądem Art Rozdział Kontrola produkcji nośników optycznych Art Rozdział 13. Fundusz Promocji Twórczości Art VI

8 Spis treści Rozdział 14. Odpowiedzialność karna Art Rozdział 15. Przepisy przejściowe i końcowe Art Odnośnik nr Indeks rzeczowy VII

9

10 Przedmowa Prawo autorskie oraz prawa pokrewne dynamicznie się rozwijają. Nowe technologie wymuszają poszukiwanie rozwiązań prawnych, zabezpieczających interesy już nie tylko twórców, artystów wykonawców, wydawców i producentów, ale coraz bardziej powiększającego się grona osób fizycznych i prawnych, korzystających zawodowo z cudzej twórczości (nadawców, emitentów, reemitentów, tworzących organizacje zbiorowego zarządu prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi i innych). Istnieje niemal stała potrzeba studiowania przepisów ustawy, analizowania ich, komentowania, wyjaśniania, tak by znaleźć odpowiedź na problemy, których dostarcza życie w tej dziedzinie. Komentarz został napisany przez zespół pracowników naukowo-dydaktycznych z Uniwersytetu Szczecińskiego oraz Uniwersytetu Opolskiego, a także prokuratora dr Krzysztofa Gienasa. Autorzy starali się jasno przedstawić trudne zagadnienia ustawy, mając na względzie potrzeby nie tylko nauki, ale także dydaktyki, wydawców i producentów oraz samych twórców i artystów wykonawców. Nasilony w ostatnich latach dynamizm zmian w praktyce prawa skłonił Autorów do przygotowania kolejnego wydania. W niniejszym, 2. wydaniu prezentowanego Komentarza Autorzy uwzględnili i zaprezentowali nowe tendencje w linii orzeczniczej oraz wykładni przepisów Prawa autorskiego, które pojawiły się od czasu publikacji wydania pierwszego, a także odnieśli się do koniecznych zmian (obecnie jeszcze de lege ferenda) wynikających z obowiazku implementacji 2 dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady tzw. dyrektywy w sprawie utworów osieroconych oraz dyrektywy muzycznej. Zmiany te są na tyle istotne, że powinny znaleźć omówienie w literaturze. Komentarz może być przydatny również dla sędziów, adwokatów i radców prawnych. Szeroko uwzględniono w nim najnowszy dorobek judykatury i literaturę. Warszawa, maj 2014 r. Prof. UO dr hab. Ewa Ferenc-Szydełko IX

11

12 Wykaz skrótów 1. Akty prawne dyrektywa 2000/31/WE dyrektywa 2000/31/WE z r. w sprawie niektórych aspektów prawnych usług społeczeństwa informacyjnego, w szczególności handlu elektronicznego w ramach rynku wewnętrznego (dyrektywa o handlu elektronicznym) (Dz.Urz. UE 2000 L Nr 178, s. 1) dyrektywa 2001/84/WE dyrektywa 2001/84/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z r. w sprawie prawa autora do wynagrodzenia z tytułu odsprzedaży oryginalnego egzemplarza dzieła sztuki (Dz.Urz. UE 2001 L Nr 272, s. 32) dyrektywa 2001/29/WE dyrektywa 2001/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z r. w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym (Dz.Urz. UE 2001 L Nr 167, s. 10) dyrektywa 2004/48/WE dyrektywa 2004/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z r. w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej (Dz.Urz. UE 2004 L Nr 157, s. 45) dyrektywa 2009/24/WE dyrektywa 2009/24/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z r. w sprawie ochrony prawnej programów komputerowych (wersja skodyfikowana) (Dz.Urz. UE 2009 L Nr 111, s. 16) XI

13 Wykaz skrótów dyrektywa 2012/28/UE dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/28/UE z r. w sprawie niektórych dozwolonych sposobów korzystania z utworów osieroconych (Dz.Urz. UE 2012 L Nr 299, s. 5) dyrektywa 2014/26/UE dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/26/UE z r. w sprawie zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi oraz udzielania licencji wieloterytorialnych dotyczących praw do utworów muzycznych do korzystania online na rynku wewnętrznym (Dz.Urz. UE 2014 L Nr 84, s. 72) KC ustawa z r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121) KK ustawa z r. Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553 ze zm.) Konstytucja RP.... Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) KP ustawa z r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.) KPA ustawa z r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U z 2013 r. poz. 267) KPC ustawa z r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 101 ze zm.) KPK ustawa z r. Kodeks postępowania karnego (Dz.U. Nr 89, poz. 555 ze zm.) KRO ustawa z r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 788 ze zm.) KRSU ustawa z r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz ze zm.) KSCU ustawa z r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594 ze zm.) NormU ustawa z r. o normalizacji (Dz.U. Nr 169, poz ze zm.) OchrBazDU ustawa z r. o ochronie baz danych (Dz.U. Nr 128, poz ze zm.) OchrDanOsobU XII.... ustawa z r. o ochronie danych osobowych (t.j. Dz.U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 ze zm.)

14 Wykaz skrótów PrAut ustawa z r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz.U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 ze zm.) PrAut z 1926 r..... ustawa z r. o prawie autorskim (t.j. Dz.U. z 1935 r. Nr 36, poz. 260) PrAut z 1952 r..... ustawa z r. o prawie autorskim (Dz.U. PrBud Nr 34, poz. 234 ze zm.) ustawa z r. Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz ze zm.) PrPras ustawa z r. Prawo prasowe (Dz.U. Nr 5, poz. 24 ze zm.) PrPrywM ustawa z r. Prawo prywatne międzynarodowe (Dz.U. Nr 80, poz. 432) PrStow ustawa z r. Prawo o stowarzyszeniach (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 79, poz. 855 ze zm.) PrSzkolWyż ustawa z r. Prawo o szkolnictwie wyższym (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 572 ze zm.) PrWłPrzem ustawa z r. Prawo własności przemysłowej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1410) RTVU ustawa z r. o radiofonii i telewizji (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 43, poz. 226 ze zm.) SwobDziałGospU... ustawa z r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 672 ze zm.) ŚwiadUsłElektU.... ustawa z r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1422) TRIPS WIPO porozumienie w sprawie Handlowych Aspektów Praw Własności Intelektualnej (TRIPS), stanowiące załącznik do porozumienia w sprawie utworzenia Światowej Organizacji Handlu (WTO) (załącznik do Dz.U. z 1996 r. Nr 32, poz. 143) Traktat WIPO z r. o artystycznych wykonaniach i fonogramach (Dz.U. z 2004 r. Nr 41, poz. 375) ZNKU ustawa z r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 153, poz ze zm.) 2. Organy orzekające ETS Europejski Trybunał Sprawiedliwości NSA Naczelny Sąd Administracyjny SA Sąd Apelacyjny XIII

15 Wykaz skrótów SN Sąd Najwyższy SO Sąd Okręgowy SW Sąd Wojewódzki TK Trybunał Konstytucyjny TSUE Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej WSA wojewódzki sąd administracyjny 3. Czasopisma i publikatory AUWr Acta Universitatis Wratislaviensis Biul. SN Biuletyn Sądu Najwyższego Dz.U Dziennik Ustaw EPS Europejski Przegląd Sądowy Gl Glosa GP Gazeta Prawna Jur Jurysta KPP Kwartalnik Prawa Prywatnego KPPubl Kwartalnik Prawa Publicznego KSP Krakowskie Studia Prawnicze MoP Monitor Prawniczy MoPod Monitor Podatkowy M.P Monitor Polski OSA Orzecznictwo Sądów Apelacyjnych OSN Zbiór Orzeczeń Sądu Najwyższego. Orzeczenia Izby Cywilnej (w latach ), Orzecznictwo Sądu Najwyższego (w latach : Izby Cywilnej i Izby Karnej, w 1962 r.: Izby Cywilnej, w latach : Izby Cywilnej oraz Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, w latach : Izby Cywilnej i Administracyjnej oraz Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, w latach : Izby Cywilnej oraz Izby Administracyjnej, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, w 1995 r.: Izby Cywilnej, od r. Izby Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych) OSNAPiUS Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych OSNC Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Cywilna OSNCP Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Cywilna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych OSNK Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Karna XIV

16 Wykaz skrótów OSNKW Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Karna i Wojskowa OSNwSK Orzecznictwo Sądu Najwyższego w Sprawach Karnych OSP Orzecznictwo Sądów Polskich Orzecznictwo Sądów Polskich ( ), Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych ( ), Orzecznictwo Sądów Polskich (od 1990 r.) OTK Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego PiP Państwo i Prawo POSAG Przegląd Orzecznictwa Sądu Apelacyjnego w Gdańsku PPH Przegląd Prawa Handlowego Prok. i Pr Prokuratura i Prawo PS Przegląd Sądowy PUG Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego RP Rzecznik Patentowy R. Pr Radca Prawny Rzeczp Rzeczpospolita S.C Studia Cywilistyczne SI Studia Iuridica TPP Transformacje Prawa Prywatnego Wok Wokanda ZN AGH Zeszyty Naukowe Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie ZNUJ PWiOWI.... Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej ZNUJ PPWI Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. ZNUSz 4. Inne skróty Prace z Prawa Własności Intelektualnej Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego cz część FPT Fundusz Promocji Twórczości n następny (-a, -e) niepubl niepublikowany (-a, -e) Nr numer orz orzeczenie post postanowienie poz pozycja XV

17 Wykaz skrótów rozp rozporządzenie s strona SystPrCyw System Prawa Cywilnego SystPrPryw System Prawa Prywatnego t tom t.j tekst jednolity tj to jest uchw uchwała uchw. SN(7) uchwała Sądu Najwyższego w składzie siedmiu sędziów UE Unia Europejska wyr wyrok w zw w związku z zeszyt zn znak XVI

18 Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych 1 z dnia 4 lutego 1994 r. (Dz.U. Nr 24, poz. 83) Tekst jednolity z dnia 17 maja 2006 r. (Dz.U. Nr 90, poz. 631) 2 (zm.: Dz.U. 2006, Nr 94, poz. 658, Nr 121, poz. 843; 2007, Nr 99, poz. 662, Nr 181, poz. 1293; 2009, Nr 157, poz. 1241; 2010, Nr 152, poz. 1016) 1 Odnośnik nr 1 dodany do tytułu ustawą z dnia r. (Dz.U. Nr 96, poz. 959), która wchodzi w życie r. Treść odnośnika publikujemy na końcu ustawy. 2 Tekst jednolity ogłoszono dnia r.

19

20 Rozdział 1. Przedmiot prawa autorskiego Literatura: J. Barta (red.), System Prawa Prywatnego. Tom 13. Prawo autorskie, Warszawa 2007; J. Barta, R. Markiewicz (red.), M. Czajkowska-Dąbrowska, Z. Ćwiąkalski, E. Traple, Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, Warszawa 2001; ciż, Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz, Kraków 2005; J. Barta, R. Markiewicz, Prawo autorskie, Warszawa 2013; ciż, Prawo autorskie. Przepisy, orzecznictwo, umowy międzynarodowe, Warszawa 1994, 1999; J. Błeszyński, Co jest przedmiotem ochrony prawa autorskiego, Rzeczp. z r.; E. Ferenc-Szydełko, Prawo autorskie na ziemiach polskich do 1926 r., ZNUJ PWiOWI 2000, z. 75; R. Golat, Komentarz do ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych z uwzględnieniem ostatnio uchwalonych i proponowanych zmian, Warszawa Jaktorów 2002; S. Grzybowski, A. Kopff, J. Serda, Zagadnienia prawa autorskiego, Warszawa 1973; J. Hartman (red.), Słownik filozofii, Kraków 2004; W. Machała, Przedmiot prawa autorskiego, Warszawa 2013; J. Marszałek- -Kawa, Cywilnoprawna ochrona przed czynami nieuczciwej konkurencji, Toruń 2000; M. Poźniak-Niedzielska (red.), J. Szczotka, M. Mozgawa, Prawo autorskie i prawa pokrewne. Zarys wykładu, Bydgoszcz 2007; S. Ritterman, Komentarz do ustawy o prawie autorskim, Kraków 1937; J. Sieńczyło-Chlabicz (red.), Prawo własności intelektualnej, Warszawa Literatura do art. 1: J. Barta, Dzieło muzyczne i jego twórca w świetle przepisów prawa autorskiego, ZNUJ PWiOWI 1980, z. 20; tenże, Ograniczenia wykonywania praw autorskich do utworu muzycznego, ZNUJ PWiOWI 1980, z. 23; tenże, Plagiat muzyczny, ZNUJ PWiOWI 1978, z. 17; J. Barta, R. Markiewicz, Główne problemy prawa komputerowego, Warszawa 1993; ciż, Wolne oprogramowanie a prawo patentowe, [w:] E. Wikło (red.), Księga pamiątkowa z okazji 85-lecia ochrony własności przemysłowej w Polsce, Warszawa 2003; ciż, Wokół definicji bazy danych, KPP 2002, z. 1; M. Bieganowska, Ochrona autorsko-prawna pracowniczych utworów naukowych, PUG 1998, Nr 11; J. Błeszyński, Fotografia jako przedmiot prawa autorskiego, ZNUJ PWiOWI 1980, Ferenc-Szydełko 3