Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy

Transkrypt

1 Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Sztuka asertywnego komunikowania się z dziećmi Aleksandra Ziemba Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY

2 KOMUNIKACJA INTERPERSONALNA to psychologiczny proces, dzięki któremu jednostka przekazuje i otrzymuje informacje w bezpośrednim kontakcie z inną osobą.

3

4 Środki komunikacji Komunikacja werbalna Komunikacja niewerbalna

5 Komunikacja niewerbalna

6

7 Dobra, skuteczna komunikacja między dwoma osobami ma miejsce wtedy, gdy odbiorca zrozumiał nadawcę dokładnie tak, jak on zamierzał. W takiej skutecznej komunikacji sygnały, informacje, wysyłane przez nadawcę dobrze oddają jego intencje, a interpretacja odbiorcy jest zbieżna z zamiarami nadawcy.

8 Dzieci nie można ignorować Jeśli nie zostaną wysłuchane, ich uczucia nie znikną zostaną stłumione. Wprowadzą w psychice dziecka zamęt lub zaczną się przejawiać w formie wściekłości.

9

10 Krytykowanie wyrażanie negatywnych ocen o drugiej osobie, jej działaniach lub postawach. "Sam to na siebie sprowadziłeś - nikogo innego nie możesz winić za swoje kłopoty". Etykietowanie nadawanie etykiety, "poniżanie" kogoś lub podciąganie go pod stereotypy. "Jesteś takim samym niewrażliwym facetem jak inni", "Co za głupek", "Dokładnie jak kobieta...". Stawianie diagnozy analizowanie, dlaczego osoba zachowuje się w taki sposób, w jaki się zachowuje. "Czytam w Tobie, jak w książce - robisz to właśnie po to, by mnie zirytować".

11 Chwalenie połączone z oceną wydawanie pozytywnego osądu o drugiej osobie, jej działaniach lub postawach. "Zawsze jesteś taka grzeczna. Na pewno pomożesz mi wieczorem przyciąć trawnik". Rozkazywanie nakazywanie drugiej osobie robienia tego, co chcesz, by było zrobione. "Natychmiast masz odrobić lekcje! Dlaczego? Ponieważ tak powiedziałem...". Grożenie staranie się o kontrolę nad działaniem drugiej osoby przez grożenie jej negatywnymi konsekwencjami, jakie mogą ją spotkać z Twojej strony. "Zrobisz to lub w przeciwnym wypadku...".

12 Moralizowanie mówienie drugiej osobie, co powinna zrobić. "Powinnaś mu powiedzieć, że jest Ci przykro". Stawianie zbyt wielu lub niewłaściwych pytań błędami w komunikowaniu są często pytania zamknięte, czyli takie, na które można zazwyczaj odpowiedzieć "tak" lub "nie". "Czy jest Ci przykro, że to zrobiłeś?". Udzielanie rad rozwiązywanie problemów za drugą osobę. "Jeśli byłbym na Twoim miejscu, z pewnością powiedziałbym mu do słuchu".

13 Odwracanie uwagi odsunięcie na bok problemu drugiej osoby przez odwrócenie jej uwagi. "Nie wracaj do tego. Pogadajmy o czymś przyjemniejszym". Logiczne argumentowanie próba przekonania drugiej osoby poprzez odwoływanie się do faktów lub logiki, zazwyczaj bez brania pod uwagę emocjonalnego aspektu sprawy. "Przyjrzyj się faktom, jeśli nie kupiłbyś nowego samochodu, nie wpadlibyśmy w kłopoty ze spłatą kredytu na dom". Uspokajanie próba powstrzymania negatywnych emocji odczuwanych przez drugą osobę. "Wszystko się w końcu dobrze ułoży".

14 Efektywne rozwiązywanie problemów wynika z umiejętności komunikowania się między sobą Polega na: Słuchaniu Ekspresji słownej Wspólnym rozwiązywaniu problemów

15 Podstawowe techniki aktywnego słuchania Parafrazowanie Klaryfikacja Zadawanie pytań

16 Co to jest asertywność? Asertywność to bezpośrednie wyrażanie emocji i postaw w granicach nie naruszających praw i psychicznego terytorium innych osób oraz własnych, bez zachowań agresywnych, a także obrona własnych praw w sytuacjach społecznych.

17 Asertywność to umiejętność obrony własnych granic psychologicznych, tego, co jest dla człowieka istotne i ważne. To bycie odpowiedzialnym za własne decyzje i wybory, a nie tylko pasywne podporządkowywanie się decyzjom innych. To dystans w stosunku do ocen wystawianych przez innych, akceptacja siebie takim, jakim się jest.

18

19 Asertywność można okazać w sytuacji: Odmowy Reakcji na krytykę Wyrażania krytyki Reakcji na pochwały Wyrażania pochwał Wyrażania próśb Konfrontowania opinii

20 Typy postaw w relacjach z innymi: osoba bierna: przekazuje innym kontrolę nad sytuacją, ulega innym, kosztem tego jest brak szacunku dla samego siebie, dyskomfort psychologiczny; osoba agresywna: lekceważy innych, chce kontrolować otoczenie, nie szanuje innych; osobę manipulującą charakteryzuje brak szacunku dla siebie i dla innych, nieuczciwość, nieszczerość, podejrzliwość; osoba asertywna: zachowuje szacunek dla siebie i innych, charakteryzuje ją pewność siebie, wysoka samoocena.

21 Jaka jest różnica między agresją, biernością a asertywnością?

22 Uległość Polega na rezygnacji z respektowania swoich praw i podporządkowaniu się innym osobom. Ma ona miejsce, kiedy ktoś nad nami dominuje faktycznie lub w naszym przekonaniu.

23 Agresywność Dotyczy sytuacji, w których to my nad kimś dominujemy. Przejawia się przez szantaż (np. emocjonalny), inwazję, rozkazywanie, pouczanie, przemoc słowną, a czasem nawet fizyczną.

24

25 Siły, które sterują naszą aktywnością Eric Berne nazwał głosem: Dziecka (siła osobistych potrzeb), Rodzica (siła norm i powinności), Dorosłego (siła decyzji).

26

27

28

29

30 Zasady asertywnej odmowy Każdy ma prawo prosić i odmawiać, Relacja między proszącym a proszonym jest wyłącznie partnerska, nie ma tu winnych ani skrzywdzonych, Mam prawo nie spełniać cudzych oczekiwań, Mam prawo do własnych potrzeb i preferencji. 3 elementy odmowy: Słowo NIE na początku Określenie tego czego NIE CHCĘ wykonać Krótkie i prawdziwe UZASADNIENIE odmowy

31 GDY ASERTYWNA ODMOWA NIE DZIAŁA... Zdarta płyta składa się z dwóch powtarzanych na okrągło elementów: formuły używanej w asertywnej odmowie np. nie, nie zrobię tego... parafrazy, odnoszącej się do tego co mówi osoba np. rozumiem, że ważna sprawa, ale nie zrobię tego...

32 Wyrażenia zmiękczające odmowę Aby uczynić naszą odmowę bardziej do przyjęcia dla drugiej strony, będąc jednocześnie szczerzy, możemy używać wyrażeń zmiękczających: Przykro mi gdy rozumiemy emocje proszącego. Kocham, ale nie dam moja odmowa nie oznacza, że nie zależy mi na tobie do zastosowania w relacjach interpersonalnych. Jest mi trudno ale od dziś będzie inaczej niż było. Uprzedzanie gdy przewidujemy, że możemy zranić, urazić drugą osobę naszą odmową, informujemy ją, jakiej reakcji z jej strony się spodziewamy, np. Będziesz wściekły, ale nie będę już uczestniczyła w popołudniowych zebraniach, po godzinach pracy.

33 Asertywność w sytuacji krytyki Człowiek ma prawo nie zgodzić się z negatywną opinią innych, szczególnie, gdy jest ona krzywdząca Inni mają prawo do wyrażania swoich poglądów

34 Zamglenie Gdy krytyka dotyczy błahych kwestii, należy zastosować technikę zasłony z mgły polegającą na spokojnym zgodzeniu się z krytyką (angażowanie się w tak mało ważną sprawę może okazać się bardziej kosztowne niż ucięcie jej w zarodku, a poza tym momentalnie ostudzi zapał krytyka, np. na uwagę: Ty bazgrzesz jak kura pazurem można odpowiedzieć: Masz rację, moje pismo jest niewyraźne i dlatego używam komputera

35 Jeśli chcesz, żeby twoje dziecko nie uciekało się do manipulacji Baw się z nim, śmiej, wygłupiaj nie będzie się bało rozmawiać o pewnych sprawach wprost, a ty pozbędziesz się poczucia winy, że się nim nie zajmujesz. Przyjmij do wiadomości, że czasem trzeba się z własnym dzieckiem pokłócić, zabronić mu czegoś lub odmówić kategorycznie, a potem spokojnie przeczekać, aż się wypłacze. Nie porównuj się do nikogo, bo każdy dom jest inny, każda rodzina funkcjonuje inaczej. Nie dostosowuj się do tego, co robią rodzice innych dzieci (czytaj: na co im pozwalają)

36 Pozwól, by inne osoby były dla twojego dziecka ważne, i ciesz się z tego. Im więcej ich będzie, tym bardziej ono na tym skorzysta. Nie ulegając pokusie podjęcia rywalizacji, kto jest dziecku najbliższy, wybijasz mu broń z ręki, bo nie może już cię szantażować, że kogoś innego też będzie kochać. Nie robi na tobie wrażenia to, że chwali zupy teściowej, czy lubi tatę i jego nową żonę, skoro ty także dobrze o nich mówisz.

37 Szczerze mów o swoich poglądach: Mamy na to pieniądze, owszem; nie chodzi o to, że nas nie stać. Stać. Ale nie podoba mi się, że kupujesz czwartą grę. Takie jest moje zdanie. Nie martw się tym, jak to wygląda z boku, czy ktoś pomyśli, że jesteś wyrodnym rodzicem, bo czegoś dziecku odmawiasz. Ludzie w sklepie czy na spacerze to idealna publiczność dla manipulatora.

38 Jak reagować gdy zależy nam na nawiązaniu kontaktu: utrzymuj kontakt wzrokowy odzwierciedlaj uczucia i mów o nich odsłoń się! empatia staraj się zrozumieć zachęcaj do dalszego mówienia parafrazuj unikaj osądzania zadawaj pytania otwarte nie przerywaj nie udzielaj rad akceptuj chwile milczenia słuchaj

39 Dziękuję za uwagę