Dziecko małe, lekkie, mniej go jest. Musimy się pochylić, zniżyć ku Niemu. Janusz Korczak

Transkrypt

1 Dziecko małe, lekkie, mniej go jest. Musimy się pochylić, zniżyć ku Niemu Janusz Korczak 1

2 Poradnictwo zawodowe i orientacja zawodowa w szkole Drogi RODZICU, Twoje dziecko kończące szkołę i wchodzące na rynek pracy, powinno być przygotowane do planowania kariery zawodowej, a podejmując decyzje winno brać zawsze pod uwagę swoją wiedzę, umiejętności, zainteresowania, mieć na uwadze potencjał intelektualny, społeczny oraz czuć odpowiedzialność za własne decyzje. By tę wiedzę uzyskać, winno ono przejść przez proces jaki nazywamy orientacją szkolną i zawodową. 2

3 Dla dzieci i młodzieży poradnictwo zawodowe realizowane jest w szkole, która przygotowuje do dorosłego życia. Dynamika zmian na współczesnym rynku pracy, zdolność i umiejętność elastycznego dostosowania się do wymogów i oczekiwań pracodawców sprawiają, że planowanie kariery zawodowej przez młodego człowieka nabiera coraz większej wagi. 3

4 Stąd niezwykle istotne staje się uświadamianie dzieciom i młodzieży ważności decyzji o wyborze zawodu. Niezwykle istotna staje się tutaj rola nauczycieli, pedagogów i szkolnych doradców zawodowych. 4

5 Rola doradcy zawodowego w szkole: Doradca zawodowy pełni w szkole rolę animatora działań szkoły w zakresie informacji, orientacji i poradnictwa zawodowego. Udziela on informacji, wskazówek i porad indywidualnych oraz grupowych. Decyduje o tym, w jakich sytuacjach należy skierować ucznia lub jego rodziców (opiekunów) na konsultacje lekarskie lub psychologiczne. 5

6 Uczeń planując swoją przyszłość edukacyjno - zawodową powinien zdobyć informacje: o zawodach (charakterystyka zawodów i specjalności, opisy zadań wykonywanych w danym zawodzie, warunków i charakteru pracy, predyspozycje do danego zawodu, przeciwwskazania, możliwości rozwoju zawodowego i zatrudnienia) o możliwościach kształcenia (oferta edukacyjna szkół na różnych poziomach kształcenia, zawiera rodzaje i typy szkół, kryteria przyjęć, zasady rekrutacji, programy kształcenia, zasady egzaminowania i uzyskiwania świadectw) związane z aktywnym poszukiwaniem pracy (niezbędne w znalezieniu odpowiednich ofert, umożliwiające przygotowanie dokumentów aplikacyjnych: cv, list motywacyjny, przygotowujące do spotkania z potencjalnym pracodawcą) 6

7 Decyzje dotyczące wyboru szkoły, profilu kształcenia i zawodu mogą być podejmowane tylko dzięki aktualnej informacji edukacyjno-zawodowej. Źródłami tych informacji są: - media, - Internet, - informatory, - broszury i foldery promujące szkoły, - ulotki, - filmy i teczki o zawodach, - programy komputerowe. 7

8 Dodatkowe sposoby zbierania informacji o zawodach Spotkania z przedstawicielami zawodów, które interesują wasze dzieci. Zgłosić wychowawcy klasy pomysł zorganizowania wycieczki zawodoznawczej do firmy, która zatrudnia osoby wykształcone w interesujących dzieci zawodach. Wybrać się do instytucji, które zajmują się gromadzeniem i udostępnianiem zbiorów informacji zawodowej. Zaproponować dzieciom czytanie czasopism młodzieżowych, w których można znaleźć opisy zawodów. Zwykle są one prenumerowane przez biblioteki. Zajrzeć na strony www, na których są zamieszczone informacje o zawodach. Odwiedzać strony www szkół ponadgimnazjalnych. 8

9 Sposoby zbierania informacji o zawodach cd. Zachęcić dzieci, by rozmawiały z rodziną, znajomymi o zawodach, które oni wykonują. Brać udział w Targach Edukacyjnych, Targach Pracy. Uczestniczyć z dziećmi w drzwiach otwartych szkół, akcjach promocyjnych szkół ponadgimnazjalnych. Sięgać do informatorów szkolnych, broszur i ulotek. Korzystać z mediów, w których są filmy, reportaże związane tematycznie z zawodami. Wykorzystywać tzw. pocztę pantoflową. 9

10 Oprócz poradnictwa indywidualnego istnieje również poradnictwo grupowe Jest to podstawowy sposób pracy z dziećmi i młodzieżą. Pracując w grupie i będąc jej członkiem, w atmosferze akceptacji i otwartości, uczniowie mają możliwość dokonania oceny siebie oraz rozwijania umiejętności podejmowania decyzji dotyczących planowania kariery zawodowej. 10

11 W ramach poradnictwa grupowego doradcy zawodowi mogą prowadzić zajęcia warsztatowe np. z zakresu poznania samego siebie, podejmowania decyzji zawodowych, planowania i rozwoju zawodowego oraz z kształtowania umiejętności pozazawodowych, autoprezentacji, technik poszukiwania pracy czy pisania dokumentów aplikacyjnych oraz tworzenia własnego portfolio. 11

12 Praca w grupie: - zwiększa odpowiedzialność za siebie i innych, - stwarza poczucie przynależności do grupy, - zachęca do refleksji, - kształci umiejętność współpracy, - inspiruje innych, - pomaga dostrzec siebie na tle grupy, - stwarza okazję do rozmów i dyskusji, - zwiększa poczucie bezpieczeństwa, - umożliwia wymianę doświadczeń. 12

13 Podstawowe pojęcia Orientacja zawodowa jest to długofalowy proces mający pomóc młodzieży w trafnym kierunku kształcenia i wyborze zawodu. Poradnictwo zawodowe jest to działalność dotycząca udzielania porad w zakresie wyboru zawodu, przygotowania zawodowego, doboru miejsca i stanowiska pracy, doskonalenia zawodowego, zmiany kwalifikacji. Wiedza o zawodzie - jakie czynności zawodowe wykonuje pracownik, - w jakich warunkach wykonuje się pracę, - jakie są przeciwwskazania zdrowotne w wybranym zawodzie, - jakie powinno się mieć kwalifikacje (wiedza i umiejętności do podjęcia pracy), - jakie są możliwości doskonalenia zawodowego, poszerzania zakresu kompetencji w zawodzie, - jakie są szanse na znalezienie pracy. 13

14 Orientacja i poradnictwo zawodowe dla dzieci i młodzieży uczącej się w systemie szkolnym obejmuje cztery etapy: etap I orientacja zawodowa dzieci w klasach I III obejmuje poznanie pracy w wybranych zawodach. Szkoła i nauczyciele kształtują właściwe postawy dziecka wobec pracy ludzkiej, zapoznają się z różnorodnymi zawodami, szczególnie tymi z najbliższego otoczenia dziecka, zawodami ich rodziców i najbliższej rodziny. 14

15 etap II orientacja zawodowa dzieci w klasach IV VI polega na wstępnej analizie znaczenia pracy w życiu osobistym człowieka i w życiu całych społeczeństw oraz organizacji pracy i jej efektów na przestrzeni czasu. Podczas lekcji przedmiotowych dzieci wstępnie poznają i oceniają różne cechy, własne możliwości i preferencje, potrzebne do wyboru kolejnego etapu kształcenia, czyli gimnazjum. 15

16 etap III poradnictwo zawodowe decyzyjne w gimnazjum, w oparciu o programy nauczania, opisy zawodów, klasyfikacje zawodów, teczki zawodów i literaturę z zakresu poradnictwa zawodowego uczy młodzież podejmowania decyzji edukacyjnych i zawodowych, poznawania siebie, własnych uzdolnień i zainteresowań prowadzących do świadomego wyboru zawodu. Uczniowie poznają zawody i otrzymują informację edukacyjno-zawodową potrzebną do wyboru szkoły ponadgimnazjalnej: ogólnokształcącej lub zawodowej. 16

17 etap IV poradnictwo zawodowe obserwacyjno-decyzyjne w szkole ponadgimnazjalnej obok uczenia umiejętności określania własnych predyspozycji i cech osobowościowych, ma za zadanie kształtowanie umiejętności wybierania ofert pracy. Ponadto prezentowania swoich kwalifikacji i możliwości, stałej gotowości do podnoszenia swojej wiedzy i doskonalenia umiejętności. Szkoła ponadgimnazjalna przygotowuje do świadomego, trafnego wyboru kierunku studiów wyższych oraz do wejścia na rynek pracy i do pełnienia nowej roli pracownika w społeczeństwie. 17

18 Drogi Rodzicu, warto zatem poświęcić czas na zebranie informacji o możliwościach dziecka. Rozmawiaj z nim, a kiedy głębiej pozna swoje: - zainteresowania, - zdolności, - umiejętności, - wartości, - temperament, - cechy charakteru, - możliwości intelektualne, wtedy łatwiej będzie mu podjąć decyzje dotyczące własnej przyszłości. 18

19 Zatem jak pomóc dziecku podjąć trafną i odpowiedzialną decyzję? Przede wszystkim: - słuchać, co dziecko ma do powiedzenia, - rozważyć z nim wszystkie czynniki, które mogą być kluczowe dla podjęcia decyzji, - pomóc w przygotowaniu listy możliwych rozwiązań, - zachęcić dziecko do przeanalizowania "plusów" i "minusów" każdego rozwiązania, - pomóc dziecku wybrać najlepsze rozwiązanie, a ponadto chwalić za aktywność, wspierać i być z dzieckiem. 19

20 Opuszczając szkołę uczeń: - zna kryteria przyjęć do szkół ponadgimnazjalnych, - zna strukturę szkolnictwa ponadgimnazjalnego, - samodzielnie szuka informacji i korzysta z różnych dostępnych źródeł informacji, - zna siebie, swoje upodobania, mocne i słabe strony oraz własne predyspozycje do wykonywania zawodu, - zna czynniki niezbędne do podjęcia prawidłowej decyzji o wyborze zawodu, - zna zawody, - zna podstawowe podziały zawodów, - posiada informacje o funkcjonowaniu rynku pracy, - umie kompletować niezbędna dokumentację, napisać podanie, CV, - wie, gdzie szukać pomocy w wyborze zawodu, szkoły i planowaniu kariery zawodowej, - dostrzega zmiany na rynku pracy, - potrafi zaplanować swoją drogę do zawodu. 20

21 Doradca zawodowy nie tylko w szkole. Gdzie go znaleźć? Rodzicu, możesz także szukać wsparcia u specjalisty, który w swojej codziennej pracy zajmuje się doradztwem edukacyjnym i zawodowym. Pewnie wiesz, że w szkole i poza nią istnieją osoby, które profesjonalnie wspierają uczniów w tej kwestii. Warto z takimi osobami porozmawiać o wyborach Twojej córki lub syna. Najbardziej znane miejsca pracy doradcy zawodowego: - Poradnia psychologiczno-pedagogiczna, - Ochotnicze Hufce Pracy: Centrum Edukacji i Pracy Młodzieży, Młodzieżowe Centrum Kariery, Mobilne Centrum Informacji Zawodowej, - Powiatowy Urząd Pracy, - Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej (głównie pomaga osobom bezrobotnym, ale młodzież planująca swoją przyszłość edukacyjną, zawodową czy wchodząca na rynek pracy może tam także liczyć na wsparcie), - Akademickie Biuro Karier (przy uczelniach). 21

22 W dorosłym świecie predyspozycje, talent, zdolność to synonimy tej samej, pożądanej cechy. Bardziej prawdopodobne jest osiągnięcie mistrzostwa w dziedzinie, którą się lubi, niż tej, która zostaje nam narzucona. A co najważniejsze, potencjał tkwi w naszej indywidualności, we wszystkim, co robimy i kim jesteśmy. Początek tej długiej drogi odnajdziemy właśnie w trafnych decyzjach w szkole. 22

23 Co warto przeczytać: 1. Pomagam mojemu dziecku wybrać zawód i szkołę ponadgimnazjalną - Broszura dla rodziców. Redakcja merytoryczna: Dorota Obidniak Agnieszka Pfeiffer 2. DIAPREZAMUS - pakiet diagnostyczno-metodyczny wspierający proces orientacji zawodowej dzieci i młodzieży 3. Labirynt zawodów czyli niewerbalny test predyspozycji i zainteresowań zawodowych uczniów 4. Wybieram Zawód - pakiet poradników dla uczniów i rodziców oraz filmy Vademecum talentu 5. Rozpoznawanie predyspozycji i zainteresowań gwarancją życiowego sukcesu - pakiet edukacyjny 6. Gra Talent Game 7. Poradnik Kim zostanie moje dziecko Krystyna Grzesiak Beata Zinkiewicz 7. Jak pomóc rozwijać skrzydła Niezbędnik rodzica gimnazjalisty 23

24 Wszyscy dla wszystkich - Julian Tuwim Murarz domy buduje, Krawiec szyje ubrania, Ale gdzieżby co uszył, Gdyby nie miał mieszkania? A i murarz by przecie Na robotę nie ruszył, Gdyby krawiec mu spodni I fartucha nie uszył. Szewc Piekarz musi mieć buty, Więc do szewca iść trzeba, No, a gdyby nie piekarz, Toby szewc nie miał chleba. Tak dla wspólnej korzyści I dla dobra wspólnego Wszyscy muszą pracować, Mój maleńki kolego. Piekarz 24 Murarz