TRUDNA SZTUKA EWALUACJI ZEWNĘTRZNEJ I WEWNĘTRZNEJ

Transkrypt

1 TRUDNA SZTUKA EWALUACJI ZEWNĘTRZNEJ I WEWNĘTRZNEJ

2 Do Szkoły Podstawowej w Raczkach uczęszcza 324 uczniów kl.i VI oraz 84 dzieci w oddziałach przedszkolnych, którzy uczą się w 18 oddziałach (w tym 4 oddziały zerówek ). W szkole pracuje 35 nauczycieli z tego 28 pełnozatrudnionych. Na jednego nauczyciela przypada 13,96 ucznia. Średnia liczebność oddziału to 21,72 ucznia. Przy szkole działa również punkt przedszkolny, do którego uczęszcza 22 dzieci. Razem 430 przedszkolaków i uczniów.

3 Pojęcie ewaluacji w oświacie pojawiło się jako synonim procedury mierzenia jakości pracy szkoły. Ewaluacja to ocena przydatności i skuteczności podejmowanych działań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych w odniesieniu do założonych celów, służąca doskonaleniu tych działań (Rozporządzenie MENiS z 23 kwietnia 2004). W najnowszym Rozporządzeniu MEN (z 7 października 2009) ewaluacja jest praktycznym badaniem oceniającym przeprowadzanym w szkole lub placówce. Celem ewaluacji jest takie poszerzenie wiedzy o szkole, o własnej pracy aby dała ona podstawę do planowania rozwoju szkoły.

4 Ewaluacja nie służy kontrolowaniu nauczycieli przez dyrektora, ale jest pracą zespołową dyrektora z nauczycielami na rzecz podniesienia jakości pracy szkoły. Wysokiej jakości nie osiąga się w pojedynkę, szkoła stanowi społeczność, w której istnieją wzajemne powiązania i dlatego niezbędne jest współdziałanie, i co za tym idzie - współodpowiedzialność.

5 Wybór zagadnień do ewaluacji wewnętrznej. Historia ewaluacji w SP w Raczkach : w 2010r. przeprowadziliśmy ewaluację w obszarze,,efekty, w 2011r. badaliśmy obszar,,procesy i na jesieni 2011r. zostaliśmy zaproszeni do ewaluacji zewnętrznej, problemowej w obszarze,,zarządzanie W badaniach ewaluacyjnych wyróżniliśmy trzy następujące etapy: projektowanie badań, gromadzenie danych, analizę zebranych materiałów wraz z przygotowaniem raportu.

6 Aby dobrze przeprowadzić ewaluację wewnętrzna, należy ją dobrze zaplanować/zaprojektować. W szkole powoływany jest zespół ds. ewaluacji wewnętrznej na czele którego stoi lider organizujący jego pracę w następującej kolejności działań: 1. wybór obszaru badań, 2. ustalenie celów ewaluacji, 3. określenie przedmiotu ewaluacji, 4. określenie kryteriów, pytań kluczowych, dobór metod i próby badawczej, 5. ustalenie harmonogramu ewaluacji, 6. opracowanie narzędzi i przeprowadzenie zaplanowanych badań, 7. analiza ilościowa i jakościowa zebranych danych, 8. redagowanie raportu i jego upowszechnienie.

7 Pracami ewaluacyjnymi kieruje lider zespołu (dyrektor szkoły), w pracę zespołu zaangażowanych jest 22 nauczycieli (połączone 2 zespoły przedmiotowe kl. I- III oraz IV-VI).

8 Pozytywne strony ewaluacji wewnętrznej Nauczyciele w zdecydowanej większości doszli do przekonania, iż ewaluacja wewnętrzna w szkole doskonali ich pracę i ma korzystny wpływ na poprawę jakości pracy całej szkoły dlatego że:

9 wyniki ewaluacji są informacją zwrotną o funkcjonowaniu szkoły w poszczególnych jej obszarach i mogą mieć wpływ na stałe ulepszanie jej skuteczności i efektywności; zespół nauczycielski, rodzice i partnerzy szkoły mogą doskonalić własny rozwój i poprawiać słabe strony; nauczyciele wzbogacają własny warsztat pracy badając swoje działania dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze (refleksja pedagogiczna,,,krytycyzm ); doskonalenie metod pracy zespołowej i odpowiedzialności za jej efekty; wprowadzanie zmian na podstawie wniosków i rekomendacji z przeprowadzonych działań ewaluacyjnych np. zmiana programów nauczania, podręczników, poprawa warunków materialnych oraz wyposażenia w pomoce dydaktyczne, realizacja programów unijnych, rządowych

10 wnioski z wewnętrznej ewaluacji wprowadzane są do planu pracy szkoły, do planu nadzoru dyrektora, do planów pracy zespołów przedmiotowych i zadaniowych na dany rok szkolny, identyfikacja słabych i mocnych stron badanych obszarów pracy szkoły oraz spełnienia przez nią wymagań.

11 Trudności w przeprowadzanych ewaluacjach ewaluacja jest procesem złożonym, wymagającym dużo czasu, zaangażowania i świadomości jej znaczenia dla pracy szkoły. Najlepiej, gdy motywem jej podjęcia jest ta właśnie świadomość, a nie wymóg biurokratyczny (chociaż teraz jest to prawny obowiązek).

12 Ewaluacja prowadzona pobieżnie nigdy nie da rzetelnych odpowiedzi na nurtujące nas pytania, Kluczowym elementem ewaluacji jest zbieranie danych oraz dokonanie ich analizy-bez analizy, refleksji i dyskusji o wynikach ewaluacja wewnętrzna nie ma wartości; Trudnością jest opracowanie i dobór właściwych narzędzi (ilościowe i jakościowe);

13 WNIOSKI Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ Jak są formułowane? Dotychczasowe ewaluacje w naszej szkole kończyły się opracowaniem raportu, w każdym z nich po opisie spełnienia wymagań i ustaleniu ich poziomu (ocena literowa )w danym obszarze umieszczaliśmy wnioski i rekomendacje.

14 Staraliśmy się aby język raportu był jasny i zrozumiały dla odbiorców. Z ewaluacji w obszarze,,efekty wyprowadziliśmy 4 wnioski, a z obszaru,,procesy 6. Część z nich trafiła do realizacji w postaci zadań do planu pracy szkoły, rocznego planu nadzoru dyrektora, do planów pracy zespołów przedmiotowych i zadaniowych. Łatwiej realizują się zadania dotyczące zmiany poprawy warunków i wyposażenia, niż te związane z dydaktyką, wychowaniem i opieką. Realizacja wniosków przynosi poprawę i rozwój np. zwiększyliśmy bezpieczeństwo dzięki monitoringowi, poprawiliśmy wynik ze sprawdzianu dzięki zwiększeniu ilości próbnych sprawdzianów (4) oraz organizacji kół zainteresowań oraz zespołów wyrównawczych, zajęć z pedagogiem,zmieniliśmy program nauczania i podręczniki do kl.i oraz j. angielskiego w kl.i- III

15 PRZYGOTOWANIE SZKOŁY DO EWALUACJI ZEWNĘTRZNEJ Informację o zaproszeniu do ewaluacji zewnętrznej w obszarze,,zarządzanie otrzymałem 30 dni przed planowanym terminem. Czas przed rzeczywistym badaniem ewaluacyjnym wykorzystałem na przygotowania. Dyrektor jest gospodarzem szkoły i powinien wykorzystać te 30 dni na szereg czynności przygotowawczych. A więc: zapoznałem się z procedurą prowadzenia ewaluacji, która zawiera opis kolejnych działań. To ważne, ponieważ znajomość procedury pomogła mi w podejmowaniu decyzji w trakcie planowania działań ewaluacyjnych; zapoznałem się z narzędziami, co pozwoliło mi wyobrazić sobie, jakie informacje będą zbierane podczas badania;

16 ewaluacja jest badaniem jawnym zarówno dyrektor jak i nauczyciele mają dostęp do narzędzi i można przygotować swoje odpowiedzi; ustaliłem wspólnie z wizytatorami harmonogram badań - poszczególne działania ewaluacji (ankiety, wywiady, obserwacje, analizę dokumentów) dopasowano do pracy szkoły, do pracy rodziców, samorządowców; poinformowałem nauczycieli o planowanej ewaluacji i jej harmonogramie w czasie spotkania gdzie przedstawiłem ogólne zagadnienia, które będą poruszane podczas ewaluacji, zadbałem o pozytywne nastawienie nauczycieli;

17 uprzedziłem rodziców, uczniów, pracowników i partnerów o charakterze ich udziału w ewaluacji; powiadomiłem partnerów szkoły, czym jest ewaluacja i jakie ma ona znaczenie dla szkoły (do wywiadu zaprosiłem osoby znaczące w środowisku, związane z nią); w trakcie ewaluacji dyrektor to gospodarz, osoba czuwająca nad warunkami, stwarzająca atmosferę, współpracująca z wizytatorami.

18 RAPORT Z EWALUACJI ZEWNĘTRZNEJ Kiedy ewaluacja zewnętrzna odbyła się i otrzymaliśmy już raport pojawiają się pytania: co dalej? co teraz? Raport jest ważnym źródłem informacji o szkole, pokazuje w czym szkoła jest już dobra, wskazuje te obszary, w których szkoła osiąga sukcesy,ale również uwidacznia, które wymagają poprawy i w czym konieczna jest reakcja dyrektora i nauczycieli. Niebezpieczną praktyką byłoby odłożenie raportu na półkę, brak analizy jego wyników i wniosków, brak zastanowienia się nad tym, co z niego wynika.

19 Jak wykorzystaliśmy raport ewaluacyjny w Szkole Podstawowej w Raczkach? Rada pedagogiczna na posiedzeniu odbyła dyskusję nad wynikami raportu.

20 1. Refleksja na temat informacji zawartych w raporcie i wybór problemów (jakie informacje uzyskane z raportu wydają się istotne? które z tych informacji są priorytetowe dla pracy szkoły? 2. Zaplanowanie konkretnych działań do pracy bieżącej i na przyszłość: - określiliśmy w danym problemie cel do realizacji w dłuższej perspektywie np. wszyscy uczniowie znajdują w szkole możliwości rozwoju swoich zainteresowań i uzdolnień; - co zrobić aby ten cel osiągnąć (jak, kto, kiedy, zasoby, dowody, kryterium sukcesu).

21 3. Przedstawiliśmy wyniki i wnioski z raportu uczniom i rodzicom na zebraniu ogólnoszkolnym (prezentacja POWER POINT). Dodatkowo raport upowszechniliśmy do wglądu na szkolnej stronie a dalsze działania umieszczone będą w planie pracy szkoły i planie nadzoru dyrektora na nowy rok szkolny.

22 Wynik ewaluacji zewnętrznej w naszej szkole Obszar: Zarządzanie Funkcjonuje współpraca w zespołach - A Sprawowany jest wewnętrzny nadzór pedagogiczny - A Szkoła lub placówka ma odpowiednie warunki lokalowe i wyposażenie - B Dyrektor szkoły: Artur Łuniewski