W REJONACH ZAKRĘTÓW. dr Jerzy Gruszczyński. projektant wzornictwa przemysłowego specjalista ds. komunikacji wizualnej

Transkrypt

1 OZNAKOWANIE I BEZPIECZEŃ ŃSTWO W REJONACH ZAKRĘTÓW POTRZEBY ORAZ PERSPEKTY YWY WPROWADZENIA ZMIAN III Krakowskie Dni Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego 2016 dr Jerzy Gruszczyński projektant wzornictwa przemysłowego specjalista ds. komunikacji wizualnej Członek od marca 2009

2 podobnie jak droga sama uk łada się pod kołami, tak i oznakowanie powinno automatycznie układać ć się w naszej podświadomości id ś i

3 Statystyki dotyczące wypadków drogowych i ich skutków ze względu na geometrię drogi. Dane opracowano w oparciu o miejsce wypadków % wypa adków statystyki policyjne z lat na 100 wypadków zabici ranni prosta 55% 12,6 120,4 skrzyżowanie ż 30% 55 5,5 128,0 zakręt, łuk 12% 14,4 145,6 pochyłości 3% 14,9 132,9 Nasuwa się pytanie, czy oznakowanie dotyczące niebezpiecznych zakrętów jest wystarczające, by ostrzec kierowcę o tym, czego ma się spodziewać

4 Znaki dotyczące zakrętów wynikające z europejskich Konwencji W ciągu 105 lat: od jednego znaku do dwóch (plus ich lustrzane odbicie) +lustrzane odbicie i? lat 65 lat i co dalej?

5 Zmiana w oznakowaniu zakrętów 1949 w wyniku zmian w 1949 r. wyróżnionoo informację o zwrocie zakrętu pierwszego, do którego się zbliżamy znak niebezpieczny zakręt znaki niebezpieczny zakręt w lub niebezpieczne zakręty n niebezpieczne zakręty pierwszy w

6 Jakich zakrętów, łuków można oczekiwać za znakami A 1 i A 3 pojedynczy przeciwne symetryczne podwójny nie przeciwne łagodny / łagodny ostry / ostry ostry / łagodny łagodny d / ostry przeciwne łagodny / ostry ostry / łagodny Jakiezakręty? Nieważne. Po prostu za kręt za znakiem w lewo w prawo.

7 Budowa komunikatu na znaku dotyczącym zakrętu uprzednio obecnie miejsce wyjazdu ze znaku Znak niebezpieczne zakręty wciąż można go napotkać w niektórych krajach europejskich mimo, iż jest przestarzały (fot. Grecja 2009) miejsce wjazdu na znak

8 Budowa znaku dotyczącego zakrętu zakręt pojedynczy zwrot łuku drogi wacha się pomiędzy 50 a 90 promień łuku drogi w stosunku do jej szerokości wacha się pomiędzy 1,24 124a 534 5,34

9 Budowa znaku dotyczącego zakrętu dwa zakręty zwrot łuku drogi wacha się pomiędzy 113 a 140 promień łuku drogi w stosunku do jej szerokości dochodzi do 154 1,54

10 Przykłady europejskich znaków ukazujących różnice w wizerunku zakrętów Istotne składowe zakrętu / łuku co jest odwzorowane w oznakowaniu? Zwrot łuku (zakrętu) drogi Promień łuku (zakrętu) drogi Przechyłka Przyczepność nawierzchni Pochyłość (łuk podłużny) tak (odwzorowanie przypadkowe) tak (odwzorowanie przypadkowe) brak brak brak

11 Elementy dodatkowe współczesnego oznakowania dotyczącego zakrętów Utrzymano tabliczkę pod znakiem o ilości zakrętów, dodano informację o długości odcinka z zakrętami oraz o końcu tego odcinka. 3 niebezpieczne zakręty (zygzaki sprzeczne) niebezpieczne zakręty na długości 3,5 km koniec odcinka z niebezpiecznymi zakrętami

12 Inne tabliczki towarzyszące znakom dotyczącym zakrętów Tabliczka informująca o drodze krętej, mało komunikatywna z powodu słownego przekazu. Tabliczka przybliżająca rzeczywisty wizerunek podwójnegozakrętu zakrętu. Wizualnie sprzeczna z wizerunkiem znaku.

13 Przykłady niekonwencjonalnych rozwiązań Zabiegi, by oznakowanie było lepiej dostrzegalne. Znak informujący o niebezpiecznych zakrętach pierwszy w lewo w jaskrawej kolorystyce. Znak niebezpieczny zakręt w lewo na tablicy o kolorze rzucającym się w oczy.

14 Przykłady niekonwencjonalnych rozwiązań. Tablica niekonwencjonalna zapowiadająca w jaskrawej kolorystyce cztery serpentyny. Znak opracowany w sposób amatorski. Tablica ostrzegająca o zakręcie, na którym występujeniebezpieczeństwo powstawania wypadków. Znak opracowany w sposób amatorski.

15 Przykłady niekonwencjonalnych rozwiązań poza Polską Znak niebezpieczne zakręty z tablicą ze schematem powstawania wypadków oraz podaniem dystansu 0,2 7 km (Norwegia). Tabliczka pod znakiem niebezpieczny zakręt pokazująca jegoschemat zwrot prawie o 180 (Norwegia)

16 Oznakowanie zakrętów o zwrocie zbliżonym do 180 Przykłady z dróg Europy Przykład z dróg Grecji, gdzie tabliczka pod znakiem niebezpieczny zakręt jest ujęta w rozporządzeniu o znakach. Przykład z Chorwacji, gdzie tabliczka pod znakiem niebezpieczny zakręt informuje o zakręcie typu serpentyna.

17 Znaki dotyczące zakrętów w połączeniu z ograniczeniem prędkości Ograniczenie prędkości eksponowane pod znakiem dotyczącym niebezpiecznych zakrętów może ograniczać prędkość ze względu na zbliżanie się do zakrętów. Jednak kiedy indziej ograniczenie prędkości eksponowane pod znakiem dotyczącym niebezpiecznego zakrętu, dotyczy czegoś innego, np. bliskości skrzyżowania i przejścia dla pieszych.

18 Znaki dotyczące zakrętów w połączeniu z ograniczeniem prędkości Znak niebezpieczny zakręt w połączeniu z ograniczeniem prędkości Na drodze poza terenem zabudowanym takie ograniczenie wymagaodwołania odwołania.

19 Zdania ze znaków Brak jednoznaczności w percepcji oznakowania Tablica zawierająca w sobie dwa znaki, budząca wątpliwości, czysą one ze sobą sprzężone, czy obowiązują niezależnie, (nawiązująca do oznakowania strefowego). Tablica zawierająca w sobie dwa znaki, gdzie ograniczenie prędkości (późniejnie odwołane) dotyczy znaku niebezpieczny zakręt. (fotomontaż na bazie zaobserwowanej sytuacji)

20 Ograniczanie bądź zalecanie prędkości Znak prędkość zalecana jest stosowany w wielu krajach. Niektóre kraje europejskie, w tym Polska, wciąż ograniczają prędkość w rejonie zakrętów. (Cypr) Tabliczka, a praktycznie kwadratowy znak pod znakiem niebezpieczny zakręt oznacza prędkość zalecaną (Słowacja).

21 Znak prędkość zalecana Różne wersje kolorystyczne. Znak prędkość zalecana z dodatkową tabliczką dot. dystansu obowiązywania (Finlandia). Znak prędkość zalecana na autostradzie. Kolor zielony wynika z kolorystyki oznakowania na autostradach (Włochy).

22 Znak prędkość zalecana Znak prędkość zalecana jest stosowany w różnych zakresach. Znak prędkość zalecana występujący samodzielnie gdy parametry drogi wymagające zwolnienia są różnorodne (Słowacja). Znak prędkość zalecana ukazujący zakres prędkości w widełkach pomiędzy 40 a 60 km/h na dystansie 1 km (Słowacja).

23 Znak prędkość zalecana przykładyy pozaeuropejskie Na dodatkowych tabliczkachpod znak kiem lub bezpośrednio na znaku RPA Chile USA USA

24 Propozycja wprowadzenia znaku prędkość zalecana Proponowany znak prędkość zalecana występuje w ponad 70% krajach europejskich. jkih W swoich przepisach dysponują nim wszyscy nasi sąsiedzi: RUS, LT, BY, UA, SK, CZ, D. Znak prędkość zalecana może stanowić istotna pomoc przy oznakowywaniu zakrętów i nie tylko. Dodatkowo: 1. Nie musi być odwoływany. 2. Może być stosowany samodzielnie, z innymi znakami, jak i z tabliczką dot. dystansu. 3. Odwołujesię domyślenia i decyzjikierowcy y, dając mu pewną dawkę samodzielności.

25 Początki oznakowania zakrętów w systemie MUTCD (USA) MUTCD = Manual on Uniform Traffic Control Devices Znaki z podręcznika Zestaw znaków zastosowany w latach h20. XX w. w stanie Idaho oznakowania dróg MUTCD USA 1927

26 Znaki dotyczące zakrętów z 1902 roku. Znaki utworzone przez francuskie l Association Générale Automobile. Niebezpieczny zakręt w prawo Niebezpieczny zakręt w lewo Niebezpieczny podjazd Niebezpieczny zjazd z ostrymi zakrętami Zakręt ze wzniesieniem Zakręt ze spadkiem Niebezpieczny zjazd

27 Przykłady oznakowania zakrętów spoza kontynentu europejskiego. Znaki z RPA Znaki z USA przykłady y z Japonii

28 Dla zakrętów pojedynczych należałoby wyróżnić trzy znaki 1. Łagodny łuk (zakręt), niewymagający zwolnienia (w ramach prędkości maksymalnieob owiązującej dla danej drogi) 2. Zakręt wymagający zwolnienia 3. Zakręt wymagający znacznego zwol nienia

29 Zmiana tabliczki dotyczącej ilości zakrętów Obecna tabliczka pochodzi z 1938 roku. Została nieznacznie zmodyfikowana. tabliczka z 1938 roku wskazująca liczbę zakrętów Współczesna tabliczka wskazująca liczbę zakrętów wizualnie niezgodna. Proponowana tabliczka mogąca mieć ró óżne funkcje.

30 Propozycja oznakowania zakrętów Proponowane wstępnie, docelowe oznakowanie zakrętów Wstępne założenia utrzymują dotychczasowe tbli tabliczki

31 Wdrażanie zmian w oznakowaniu 4rodzaje. 1. Likwidacja znaku polega na jego wycofywaniu z dróg, a z czasem też z przepisów. 2. Wprowadzenie nowego znaku wymaga działań informacyjnych, które go propagują. Potem następuje uczenie się nowego znaku, jego wprowadzenie oraz przyzwyczajanie się dojego obe cności. 3. Wymiana znaku przebiega podobnie. Trzeba zacząć od uczenia się nowego znaku, a po jego wprowadzeniu przez z jakiś czas obowiązują ą obydwa stary i nowy. Z czasem stary się wycofuje się z dróg, a także z przepisów. 4. Dużo bardziej skomplikowana jest zamiana znaku na nowy, gdy znaczenie nowego częściowo zazębia się ze znaczeniem znaku dotychczasowego, a częściowo jest z nim sprzeczne. Wtedy zmiana oznakowania wymaga podzielenia na etapy. Dane oznakow anie zastępuje jesię onako oznakowaniem aniem pośrednim, a dopiero po odpowiednio długim czasie można wprowadzać oznakowanie docelowe.

32 Wdrażanie zmian w oznakowaniu Etap 1 Stopniowe wprowadzanie znaków 1 1. Wprowadzenie znaku prędkość zalecana. i zastąpienie nim ograniczeń prędkości w rejonie zakrętów.

33 Wdrażanie zmian w oznakowaniu Etap 1 cd Stopniowe wprowadzanie i zamiana znaków Wprowadzenie znaku dwa łuki łagodne o przeciwnym zwrocie 3. Wymiana oznakowania dla drogi krętej ę

34 Wdrażanie zmian w oznakowaniu Etap 2 Znak serpentyna oraz porządkowanie następstwa zakrętów Wprowadzenie znaku serpentyna serpentyna, też w wersji z prędkością zalecaną. 5. Porządkowanie następstwa t zakrętów. Np. jeżeli za znakiem niebezpieczne zakręty pierwszy w prawo mamy dwa kolejne zakręty w prawo, to logiczniejszym byłoby stosowanie znaku niebezpieczny zakręt w prawo z tabliczką ą 2x.

35 Wdrażanie zmian w oznakowaniu Etap 3. Doprecyzowanie etapu 3 projektowo (na bazie doświadczeń z etapów 1 i 2) Wprowadzanie znaku ostry zakręt w prawo wymagający zwolnienia (niekiedy likwidacja znaków prędkość ę zalecana ). 7. Takie żong glowanie pozostałymi znakami, aby doprowadzić do uporządkowania oznakowania wszystkich sekwencji zakrętów w ilościach 2 4.(by zwrot na znaku odpowiadał zwrotowi na drodze). Również koordynacja z pochyłościami.

36 Dalsze prace projektowe Konieczny jest przegląd znaków pod kątem unifikacji oznakowania oraz skoordynowania z innymi znakami. 8 a. Skoordynowanie projektowanych znaków z pozostałymi znakami ostrzegawczymi, np. z grupą znaków dot. skrzyżowań. b. Przeprojektowanie czerwonej obwódki znaków ostrzegawczych (funkcja odcinanie od tła komunikatu zawartego w znaku). c. Projektowanie samych znaków rysunków na nich ihwystępujących byłoby ostatnim etapem, który winien być połączony z badaniami czytelności projektowanych znaków.

37 Znaki dla zakrętów związanych z węzłami Tablice przeddrogowskazowe oraz drogowskazy w rejonach węzłów autostradowych itp. powinny przejąć realne odwzorowanie łuków i zakrętów. Takie rozwiązania wymagają tylko dodatkowego, adekwatnego myślenia przy projektowaniu omawianych tu tablic bardziej urealnionych znaków kierunku

38 Problem adekwatności oznakowania niekonwencjonalnego Niekonwencjonalne tablice z nadmiarem informacji, na ogół źle sformułowanej, w małym stopniu udzielają rzetelnej informacji. Praktyc cznie zwracają uwagę wyłącznie na to, że są.

39 Problem adekwatności oznakowania niekonwencjonalnego Tablica z nadmiarem informacji, nie informująca o rzeczywistym zagrożeniu. Przykłady tablic, jakie w tym miejscu powinny mieć zastosowan nie. Wersja ostateczna znakuwinna wynikać z analiz wypadków, jakie w tym rejonie się zdarzają.

40 Kolejne, ważne oznakowania do uporządkowania i projektowania. Oznakowanie poziome i tablice prowadzące na zewnętrznej stronie łuków. Oznakowanie poziome, np. linia przerywana o długich odcinkach, czyli: przekraczanie ryzykowne, co pozwala wyprzedzić m.in. traktor bądź rowerzystę (Norwegia). Stosowanie tablic prowadzących na zewnętrznej stronie łuków podkreślające przebieg łuku, zwłaszcza w miejscach niebezpiecznych (Polska).

41 dziękuję za uwagę Skoro Agatka dorosła Niniejsze opracowanie nawiązuje ą do autorskiego cyklu artykułów pt. Zakręty ę opublikowanych w magazynie Autostrady nr 7/2015, 8 9/2015, 10/2015, 1 2/2016