SPRZECZNOŚCI POMIĘDZY PRAWNYM A WIZUALNYM ZNACZENIEM ZNAKÓW

Transkrypt

1 SPRZECZNOŚCI POMIĘDZY PRAWNYM A WIZUALNYM ZNACZENIEM ZNAKÓW II Ogólnopolskie Seminarium Specjalistyczne ORGANIZACJA RUCHU 2015 Kraków, 25 lutego 2015 r. dr Jerzy Gruszczyński projektant jk wzornictwa przemysłowegoł specjalista ds. komunikacji wizualnej

2 Istotą oznakowania drogi jest prowadzenie kierowcy (użytkownika drogi) przy ypomocy wizualnych komunikatów, które uzupełniają wizerunek, obraz drogi. Dotyczy to prezentowania informacji: oczekiwanych przez kierowcę oraz zapowiedzi i tego, czego się nie spodziewa.

3 Pożądana percepcja Intuicyjność w percepcji oznakowania drogi każdy kierowca zaznajomiony z podstawowymi wzorami znaków drogowych jest w stanie odczytać znaki dotychczas nienapotykane, pod warunkiem, iż są dobrze zaprojektowane nawiązują do systemu.

4 Pożądana percepcja Intuicyjność w percepcji oznakowania drogi rolą znaków drogowych winno być prowadzenie kierowcy (użytkownika drogi) w sposób niebudzący żadnych wątpliwości, niepowodującyjakiegokolwiek jakiegokolwiek wahania, czy też zakłopotania praktycznie w sposób niewymagający dodatkowej koncentracji

5 Podstawowe błędy w oznakowaniu wynikają ze sprzeczności pomiędzy prawnym, a wizualnym znaczeniem znaków. W wielu przypadkach trudności sprawiają również: nieadekwatność oznakowania do sytuacji, brak konsekwencji przy kreowaniu ciągów znaków, nadmiar komunikatów w oznakowaniu onako ani znaczne zakłócenia z informacyjnego otoczenia.

6 Sprzeczności w oznakowaniu Sprzeczności w oznakowaniu wynikające bezpośrednio z przepisów od 1999 r. od 1993 r. sprzeczności w oznakowaniu pojawiają się, gdy prawne znaczenie znaków różni się odich znaczenia wizualnego, alboteż znaczeniu wizualnemu zaprzecza. takie działania osłabiają znaczenie oznakowania i przyczyniają się do jego lekceważenia.

7 Sprzeczności w oznakowaniu Sprzeczności w oznakowaniu wynikające z projektowania znaków nieadekwatne (niejednoznaczne) oznakowanie danej sytuacji może wprowadzać w błąd, powodować zagrożenie i przyczyniać się do lekceważenia oznakowania. przy percepcji typu rzut oka łatwo pojechać w niewłaściwym kierunku

8 Sprzeczności w oznakowaniu Sprzeczności w oznakowaniu wynikające z zestawiania znaków niespójne oznakowanie danej sytuacji dezinformuje, może powodować zagrożenie, czyni oznakowanie mało poważnym i osłabia jego znaczenie.

9 Wymienione zagadnieniablokują możliwość intuicyjnego percypowania oznakowania i nierzadko wymuszają wytężoną ę ą koncentrację, co powoduje spadek uwagi, przeoczenia, a w skrajnych przypadkach lekceważenie znaków.

10 przykład 1 Tożsamość informacyjna niektórych znaków U 3c tablica prowadząca ciągła w prawo C 3 nakaz jazdy w prawo przed znakiem

11 przykład 1 Tożsamość informacyjna niektórych znaków U 3a tablice prowadzące pojedyncze w prawo C 3 nakaz jazdy w prawo przed znakiem

12 przykład 1 Tożsamość informacyjna niektórych znaków tablica prowadząca typu T (czyli zespół tablic U 3d 3di U 3c) C 1 nakaz jazdy w lewo przed znakiem C 3 nakaz jazdy w prawo przed znakiem

13 przykład 1 Brakzgodności informacyjnej niektórychznaków U 4a tablica rozdzielająca C 5 nakaz jazdy prosto sprzeczność wizualno kierunkowa przy różnej orientacji TEJ SAMEJ TABLICY: U 3 = zwrot w lewo lub prawo, natomiast U 4 = zwrot w górę

14 przykład 1 Rozbieżność informacyjna oznakowania oznakowanie poziome układa się do jazdy rozdziela, a pionowe temu zaprzecza? odwrócenie oznakowania pionowego (tablicy U 4) pomimo zgodności z oznakowaniem poziomym nie rozwiązuje sytuacji. dlaczego?

15 przykład 1 Cofnijmy się do roli tablic kierujących słupki wskaźnikowe przed przejazdami kolejowymi (G 1) mają to samo wizualne znaczenie co tablice kierujące (U 21, dotyczyteżteż U 6). stosowanie tych znaków nie zawsze bywa zgodne z ich przeznaczeniem ich ustawianie jest nierzadko chaotyczne, bądź są przestawiane dla żartu.

16 przykład 1 Rola tablic kierujących stosowanie tablic kierujących (U 21) nawet na autostradzie może być błędne (przykład z Macedonii). niektóre kraje wprowadzają tablice kierujące o rysunku tablic prowadzących; też je można błędnie ustawić, jednak lepiej wskazują kierunek trudniej się pomylić.

17 przykład 1 Rola tablic tablickierujących zgodnie z warunkami technicznymi (U 21 oraz U 6) + (U 4) (U 3)? tablice kierujące (U 21) ze skośnymi paskami mają być ustawione tak, by paski opadały w kierunku używanej części drogi. tablice rozdzielające (U 4) stosuje się w celu wskazania kierującemu pojazdem miejsca rozdzielania się kierunków ruchu. tablice prowadzące (U 3) stosuje się w celu uprzedzenia kierującego pojazdem o koniecznej zmianie kierunku jazdy

18 przykład 1 Rozbieżność informacyjnai i rozwiązanie niekiedy stosowane zmiana oznakowania pionowego nawiązującegodotablic prowadzących czyni sytuację bardziej klarowną

19 przykład 1 Rozbieżność informacyjnai i rozwiązania niekiedy stosowane w niektórych krajach stosuje się rozwiązania po staremu (Norwegia), gdzie indziej obserwujemy zmiany (Słowacja)

20 przykład 1 Rozbieżność informacyjnai i rozwiązania niekiedy stosowane w innych krajach napotykamy jeszcze inne rozwiązania (Włochy)

21 przykład 1 Rozwiązanie autorskie jedna z możliwości podporządkowanie oznakowania parametrom torów jazdy: odmiennie nawprost praktycznie bezredukcjiprędkości prędkości, natomiast w prawo adekwatnie do wymaganej redukcji prędkości (co proporcjonalnie mogą wskazać tablice prowadzące)

22 przykład 2 Poszerzone znaczenie znaku jest to nie tylko zakaz skrętu w lewo, ale i zakaz zawracania. odrębne znaki dla tych manewrów czynią sytuację klarowną (Grecja).

23 przykład 2 Podgrupa znaków zakazu dotycząca zakazu skrętu i zawracania PL CZ MUTCD Manual of Uniform Traffic Control Devices

24 przykład 2 Przekreślenia Przekreślenia towarzyszące zakazom i kasowaniu PL zakazy wyjątek: kasowanie

25 przykład 3 Rozbieżność informacyjna C 9 nakaz jazdy z prawej strony znaku choć nie do końca uzasadniony rozdziela dwa przeciwne pasy ruchu gdyż strzałka skosem w dół z natury wskazuje kierunek skosem do tyłu

26 przykład 3 Rozbieżność informacyjna C 9 nakaz jazdy z prawej strony znaku wątpliwy gdy jest na przedłużeniu pasa ruchu do skrętu w lewo fot: Franciszek Toja ze strony: gazeta.pl/ /drogi zaufania wątpliwy wobec pasa ruchu do skrętu w lewo

27 przykład 3 Rozbieżność informacyjna C 9 nakaz jazdy z prawej strony znaku sprzeczny wobec skrętu w lewo w ramach ruchu okrężnego w niektórych krajach stosuje się nakaz jazdy z prawej lub lewej strony znaku lepiej, ale czy słusznie?

28 przykład 4 Znakiprezentujące pierwszeństwo przejazdu i sprzeczne tabliczki mamy do czynienia z dublowaniem komunikatu; jeden jest zgrubny, guby,dugus drugi uszczegóławia a razem przekłamują istotę przekazu

29 przykład 4 Znakiprezentujące pierwszeństwo przejazdu i sprzeczne tabliczki wizerunek skrzyżowania z tabliczki zaprzecza znakowi przy niekorzystnej widoczności łatwo wymusić pierwszeństwo.

30 przykład 4 Znakiprezentujące pierwszeństwo przejazdu znak droga z pierwszeństwem przejazdu zmienił w Polsce znaczenie na skrzyżowanie z pierwszeństwem przejazdu. w wielu krajach znak ten wciąż oznacza drogę z pierwszeństwem przejazdu i pojawia się za skrzyżowaniem, na początku drogi, której dotyczy...

31 przykład 4 Znakiprezentujące pierwszeństwo przejazdu odmienne znaczenie u nas wlot drogi jednokierunkowej (A 6d), gdy w niektórych etóyc krajach prezentuje pee tujeskrzyżowanie z drogą podporządkowaną występującą pod skosem

32 przykład 4 Znakiprezentujące pierwszeństwo przejazdu odmienne znaczenie skrzyżowanie z podporządkowaną drogą występującą pod skosem rozwiązania na autostradach bywają różne otoprzykład z drógchorwacji Chorwacji oznakowanie pierwszeństwa WYMAGA KOMPLEKSOWEGO UPORZĄDKOWANIA

33 Przykłady można mnożyć, poniższy dotyczy Europy Sprzeczność w znaku skrzyżowanie dróg (A 5); równorzędne znak z 1909 r. (tarcza niebieska), w Polsce od 1923 r. znak z 1926 r. (tarcza niebieska) znak z 1938 r. znak współczesny, polski wzór z 1975 r.

34 Przykłady można mnożyć, poniższy dotyczy Europy Sprzeczność w znaku skrzyżowanie dróg (A 5); równorzędne znak z systemu MUTCD odwzorowuje kształt skrzyżowania Manual of Uniform Traffic Control Devices znaki spoza Europy: Republika Południowej Afryki (ZA) Korea Południowa (ROK) znak, kó który byłby bardziej adekwatny do kształtu ł skrzyżowania co za? co przeciw?

35 Problem projektowania oznakowania (nie tylko aplikowania) Umiejętności projektowych wymagają co najmniej trzy grupy znaków 1. znaki atrakcji turystycznych bywają najczęściej opracowywane po amatorsku potrzeba poprawnego wizerunku, a przy okazji estetyki. zadbanie o właściwy wizerunek atrakcji turystycznej wymaga umiejętności projektowania graficznego przykład z dróg Francji.

36 Problem projektowania oznakowania (nie tylko aplikowania) Umiejętności projektowych wymagają co najmniej trzy grupy znaków 2. znaki dotyczące objazdów bywają również opracowywane w sposób amatorski 3. znaki kierunku także nierzadko są źle zaprojektowane

37 Problem projektowania oznakowania Próczkłopotów z projektowaniem, giniemy w nadmiarze informacji informacyjne zaśmiecenie otoczenia drogi stwarza zagrożenie poprzez zagłuszanie istotnychkomunikatów: tuznakuostrzegawczego dzieci dzieci A 17, czy drogowskazów do dzielnic oraz do atrakcji turystycznych.

38 Podsumowując: Obowiązujące ą wzory polskich znaków drogowych są ą wzorami pochodzącymi z Instrukcji o znakach i sygnałach na drogach z 1975 roku, z różnymi modyfikacjami by nie powiedzieć naleciałościami. Wtedy to, w 1975 r. znaki drogowe jako system komunikatówwizualnych były po raz ostatni kompleksowo porządkowane Conadzisiaj wymaga uporządkowania?

39 System znaków drogowych powinien ponownie stać się systemem w pełni spójnym, m. in. poprzez: przeprojektowanie znaków, bądź modyfikację przepisów pod kątem likwidacji sprzeczności pomiędzy prawnym znaczeniem znaków, a ich wizerunkiem (koordynacja całego systemu); przeprojektowanie części znaków, by były zgodnezz odwzorowaniem przestrzeni drogi dotyczy również ciągów oznakowania; uporządkowanie ą klasyfikacji znaków; korektę graficzną wielu znaków w oparciu o badania czytelności; korektę graficzną kroju pisma używanego w oznakowaniu dróg; wyczyszczenie przestrzeni drogi z informacyjnego zaśmiecenia.

40 SPORA ILOŚĆ ROZWIĄZAŃ JUŻ PRAKTYCZNIE JEST wymagają one korekt w oparciu o: różnorodne badania czytelności fachowe konsultacje jednak do: ostatecznego uporządkowania systemu znaków drogowych oraz stałego uaktualniania oznakowania konieczne jest powołanie INTERDYSCYPLINARNEGO ZESPOŁU jednym z istotnych elementów, by osiągnąć powyższe cele jest kształcenie projektantów oznakowania.

41 Dik Dziękuję za uwagę