PODSTAWY DIETETYKI metody ustalania zapotrzebowania w stanach chorobowych. Roman Cichon Katedra Żywienia i Dietetyki CM UMK Bydgoszcz 2014

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "PODSTAWY DIETETYKI metody ustalania zapotrzebowania w stanach chorobowych. Roman Cichon Katedra Żywienia i Dietetyki CM UMK Bydgoszcz 2014"

Miłosz Mazur
8 lat temu
Przeglądów:

1 PODSTAWY DIETETYKI metody ustalania zapotrzebowania w stanach chorobowych Roman Cichon Katedra Żywienia i Dietetyki CM UMK Bydgoszcz 2014

2 Prawidłowe żywienie człowieka w stanie chorobowym opiera się na pokrywaniu zapotrzebowania na energię i podstawowe składniki pokarmowe z uwzględnieniem tolerancji na określony składnik. Czynniki zmieniające rodzaj choroby i dynamika procesu patologicznego zmuszają do ustalenia indywidualnego sposobu żywienia.

3 Zapotrzebowanie w stanach chorobowych Zapotrzebowanie optymalne zapotrzebowanie minimalne = tolerancja Zapotrzebowanie optymalne zbliża się raczej do krańcowych wartości ilości danego składnika, tolerowanych przez chorobowo zmieniony organizm.

4 Metody ustalania norm na białko Epidemiologiczne spożycie białka przez chorych dobrze odżywionych przyjmowane jako zalecane; Doświadczalne lub metaboliczne: metoda bilansowa metoda czynnikowa metody wskaźnikowe

5 Metoda bilansowa (1/4) umożliwia określenie minimalnego zapotrzebowania na białko, jako ilości spożywanego białka utrzymującej równowagę azotową u dorosłych i zapewniającej wzrost i rozwój młodych organizmów.

6 Zasady wykonywania bilansów azotowych i elektrolitowych Diety potrawy z tzw. wolnego wyboru półsyntetyczne syntetyczne Okresy metaboliczne kilka do kilkunastu dni, najczęściej 6-9 dni Warunki badania dobowa ilość przyjmowanego składnika pokarmowego jest stała w każdym okresie metabolicznym, a stosunek pozostałych składników również nie ulega zmianie; ilość danych jest wystarczająca do wyliczenia statystycznej zależności i zapewnienia wysokiej znamienności korelacji, (badania bilansowe minimum 10 przypadków)

7 Metoda bilansowa (2/4) Bilans (B) danego składnika pokarmowego jest różnicą ilości tego składnika, przyjmowaną w pokarmach i usuwaną we wszystkich wydalinach. W przypadku bilansu azotowego: B = N p (N u + N k + N sk ) N p. azot zawarty w przyjętych pokarmach N u azot wydalony z moczem N k azot wydalony z kałem N sk azot zawarty w złuszczającym się naskórku, włosach i pocie

8 Metoda bilansowa (3/4) W przypadkach chorobowych: B = N p (N u + N k + N sk + N x ) N p azot zawarty w przyjętych pokarmach N u azot wydalony z moczem N k azot wydalony z kałem N sk azot zawarty w złuszczającym się naskórku, włosach i pocie N x azot zawarty w innych źródłach strat

9 Metoda bilansowa (4/4) Norma minimalna: oblicza się z równania regresji, które wyprowadza się na podstawie korelacji wielkości bilansu azotowego ze spożyciem białka założenie: bilans azotowy B = 0 Norma zalecana: norma minimalna + margines bezpieczeństwa (60%) Norma optymalna: ilość białka (określona met. bilansową), która wywołuje maksymalne zatrzymywanie N, jest maksymalnie wykorzystana przez ustrój i nie powoduje nasilenia procesów rozpadu związków azotowych, tzn. jest tolerowana przez ustrój.

10 Ustalanie tolerancji na składniki pokarmowe Metoda bilansowa z oceną stanu klinicznego oraz wskaźników biochemicznych charakterystycznych dla stanu nietolerancji. Wybór wskaźników zależy od rodzaju badanego składnika oraz zmian wywołanych przez określony proces chorobowy. Najczęściej świadczą one o pogłębieniu zaburzeń metabolicznych pod wpływem specyficznego obciążenia pokarmowego lub są objawami niewydolności narządu dotkniętego przez chorobę.

11 Metoda czynnikowa (jednoczynnikowa)(1/2) polega na określeniu całkowitych strat azotu endogennego (badanie u osób na diecie bezbiałkowej) oraz obliczeniu ilości azotu niezbędnego do tworzenia nowych tkanek. Założenie: uzyskanie równowagi azotowej spożycie białka (SB) powinno równoważyć straty azotu.

12 Metoda czynnikowa (2/2) N min = N u + N k + N sk + N x SB min = N min 6, / NPU N min minalne spożycie azotu SB min minimalne spożycie białka N u azot wydalony z moczem N k azot wydalony z kałem N sk azot zawarty w złuszczającym się naskórku, włosach i pocie N x azot zawarty w innych źródłach strat NPU współczynnik wykorzystania białka netto, określający wartość odżywczą białka pokarmu

13 Metody wskaźnikowe Ocena różnych wskaźników biochemicznych lub metabolicznych przemiany azotu w okresie spożywania różnych ilości białka, np. pomiar wbudowywania AA znakowanych, pomiar puli azotowej za pomocą izotopów stabilizowanych, oznaczanie RNA/DNA w różnych narządach wchodzących w skład puli azotowej.

Podobne dokumenty

WYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I RYBACTWA

WYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I RYBACTWA ZAKŁAD PODSTAW ŻYWIENIA CZŁOWIEKA Dr inż. Anna Bogacka, dr inż. Edyta Balejko Przedmiot: Żywienie człowieka Ćwiczenie nr 5 Temat: Wskaźniki oceny wartości odżywczej białek