STANDARDY JAKOŚCI PRACY PLACÓWKI PROWADZĄCEJ PORADNICTWO RODZINNE

Transkrypt

1 STANDARDY JAKOŚCI PRACY PLACÓWKI PROWADZĄCEJ PORADNICTWO RODZINNE I. KONCEPCJA PRACY PLACÓWKI Obszar: I.1 Zarządzanie strategiczne. Placówka posiada jasno określoną misję, akceptowane przez pracowników kierunki i cele działania. Pracownicy placówki uczestniczą w procesie planowania i modyfikowania programu działania i rozwoju w zakresie poradnictwa rodzinnego. ** Placówka prowadzi rozpoznanie potrzeb środowiska w zakresie poradnictwa i uwzględnia je w planowaniu strategicznym. 1. Placówka posiada program działania i rozwoju w zakresie poradnictwa, opracowany po rozpoznaniu potrzeb środowiska. 2. Program działania i rozwoju placówki znają wszyscy pracownicy. 3. Placówka planuje i realizuje statutowe zadania, zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz programem działania i rozwoju placówki w zakresie poradnictwa. 4. Realizacja zaplanowanych zadań poddawana jest ewaluacji. 5. Prowadzony jest monitoring zapotrzebowania na róŝne formy pomocy. Obszar: I.2. Wewnętrzny system zapewniania jakości. Sprawny i skuteczny nadzór osoby kierującej poradnią*** zapewnia ciągły rozwój i systemowe doskonalenie jakości jej pracy. Osoba kierująca poradnią organizuje wewnętrzny system zarządzania jakością pracy placówki. 1. W placówce funkcjonuje wewnętrzny system zarządzania jakością pracy obejmujący: a. standardy i ich wskaźniki, b. procedury mierzenia jakości, c. plan doskonalenia jakości, który stanowi część programu działania i rozwoju placówki d. raporty z realizacji działań w zakresie jakości. 2. Poszczególne elementy systemu zarządzania jakością są znane wszystkim pracownikom. 3. Wszyscy pracownicy uczestniczą w mierzeniu jakości prowadzonego poradnictwa, w wyznaczonym zakresie. Zwanej dalej placówką ** Zwanego dalej poradnictwem *** np. dyrektor, kierownik, koordynator 1

2 4. Wyniki mierzenia jakości są szczegółowo analizowane przez radę placówki i prowadzą do ustalenia kierunków koniecznych zmian w jej pracy. 5. Raport zawierający wyniki wewnętrznego mierzenia jakości pracy placówki stanowi źródło informacji dla odpowiednich władz. 6. Działania związane z doskonaleniem jakości pracy placówki mają charakter działań systemowych. Obszar: I.3. Promocja. Placówka dba o kształtowanie pozytywnego wizerunku, upowszechnia informacje o formach swojej pracy i osiągnięciach. Placówka potrafi pozyskać partnerów wspierających jej działania w zakresie róŝnych form pomocy. 1. Placówka wypracowała system współpracy z instytucjami i organizacjami pozarządowymi mogącymi wspierać jej działania pomocowe. 2. Placówka posiada stronę internetową i adres internetowy. 3. Placówka opracowała materiały informacyjne o zakresie prowadzonego poradnictwa. 4. Placówka rozpowszechnia informacje o swojej działalności. II. ZARZĄDZANIE I ORGANIZACJA. Obszar: II.1. Kadra Kadra placówki gwarantuje wysoki poziom udzielanej pomocy. Wprowadzane są nowoczesne formy pracy. System oceniania pracy oraz motywacji jest znany pracownikom i akceptowany. Polityka kadrowa placówki jest planowana i realizowana stosownie do podejmowanych przez nią działań. 1. Systematycznie analizowany jest stan kadry i potrzeby w tym zakresie. 2. Obsada kadrowa zapewnia sprawną realizację zadań statutowych placówki w zakresie poradnictwa rodzinnego. 3. Przestrzegane są przepisy dotyczące wymagań kwalifikacyjnych. W placówce zatrudniani są specjaliści zgodnie z potrzebami wynikającymi z programu działania w zakresie poradnictwa rodzinnego oraz rozwoju placówki. 4. Kwalifikacje i doświadczenia zawodowe kadry są naleŝycie wykorzystywane. 5. W sprawach przydziału pracownikom zadań uwzględnia się opinię zespołu specjalistów placówki. 2

3 Obszar: II.2. Rozwój zawodowy kadry poradni. Rozwój zawodowy kadry jest zbieŝny z programem działania i rozwoju placówki w zakresie poradnictwa. Rozpoznawane są potrzeby pracowników w zakresie doskonalenia zawodowego. Wszystkim pracownikom placówki stworzone są równe i zgodne z przepisami szanse rozwoju. Doskonalenie wewnętrzne w poradni jest prowadzone w miarę potrzeb. 1. Rozpoznane są potrzeby doskonalenia zawodowego kadry. 2. Osoba kierująca poradnią wspiera rozwój zawodowy pracowników placówki. 3. Pracownicy wykorzystują w praktyce wiedzę i umiejętności zdobyte w trakcie doskonalenia zawodowego. Obszar: II.3. Warunki działania poradni. Placówka dysponuje bazą lokalową, a takŝe wyposaŝeniem odpowiednim do właściwego przebiegu procesu poradnictwa. Baza i wyposaŝenie placówki zapewniają warunki do sprawnej realizacji jej zadań statutowych i moŝliwość osiągania wysokiej jakości realizowanych zadań. 1. Placówka dysponuje lokalem niezbędnym do realizacji jej zadań statutowych (związanych z poradnictwem), a jego wykorzystanie i zagospodarowanie jest dostosowane do form udzielanej pomocy: a) w placówce są pomieszczenia zapewniające warunki dyskrecji w kontakcie z klientem; b) w placówce jest odpowiednie pomieszczenie do prowadzenia zajęć grupowych; c) w placówce jest odpowiednie pomieszczenie dla osób oczekujących; d) placówka dysponuje co najmniej jednym pomieszczeniem dostosowanym do potrzeb osób niepełnosprawnych; e) lokal, którym dysponuje placówka spełnia niezbędne wymogi sanitarne; f) estetyka wszystkich pomieszczeń placówki jest zadawalająca; g) wszystkie pomieszczenia placówki są czytelnie oznakowane; h) dojście do placówki jest odpowiednio oznakowane. 2. WyposaŜenie warsztatu pracy umoŝliwia realizację zadań statutowych placówki w zakresie poradnictwa: a) placówka posiada niezbędne testy diagnostyczne oraz inne materiały wykorzystywane w procesie pomocy specjalistycznej; b) w placówce jest gromadzona i dostępna dla pracowników, aktualna literatura fachowa z zakresu realizowanych zadań. 3. Narzędzia diagnostyczne znajdujące się w placówce są właściwie przechowywane i zabezpieczone przed dostępem osób nieupowaŝnionych. 4. Stan bazy i wyposaŝenia placówki jest monitorowany w celu likwidowania występujących braków w tym zakresie. 3

4 Obszar: II.4. Zdrowie, higiena i bezpieczeństwo pracy. Placówka zapewnia przebywającym w niej klientom i pracownikom warunki zgodne z wymogami bezpieczeństwa i higieny pracy. 1. Obiekty placówki, ich wyposaŝenie oraz organizacja pracy odpowiadają wymogom bezpieczeństwa i higieny pracy. 2. Przepisy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy są przestrzegane przez wszystkich pracowników. Obszar: II.5. Kierowanie placówką, obieg informacji. Struktura kierownicza i administracyjna, sprawność organizacyjna oraz system komunikowania się zapewniają efektywne zarządzanie placówką, zgodne z oczekiwaniami klientów, pracowników i instytucji zewnętrznych. 1. Statut placówki, wewnętrzne uregulowania i procedury odpowiadają przepisom prawa. 2. Dokumentacja placówki, w tym dokumentacja klientów, jest prowadzona, przechowywana, oznakowana i udostępniana zgodnie z przepisami. 3. W palcówce prowadzona i przestrzegana jest ochrona wszelkich danych osobowych, wymogi i zasady tej ochrony znane są wszystkim pracownikom placówki. 4. Placówka posiada odpowiednią dokumentację związaną z ochroną danych osobowych, tj.: a) Politykę Bezpieczeństwa Danych Osobowych, b) Instrukcję Zarządzania Systemem Informatycznym słuŝącym do przetwarzania danych osobowych. 5. Pracownicy placówki mają określony, czytelny przydział zadań, odpowiadający ich kompetencjom. 6. Funkcjonuje wewnętrzny system obiegu informacji dla pracowników. 7. Osoba kierująca poradnią współpracuje z pracownikami w zakresie zarządzania i organizacji pracy placówki. 8. Kontakty przełoŝonego z pracownikami są rzeczowe, zadaniowe i charakteryzują się wzajemnym szacunkiem. 9. Pracownicy powinni wykazać się samodzielnością i inicjatywą. 10. Obowiązują procedury efektywnego rozwiązywania sporów między pracownikami oraz między pracownikami a osobą kierującą poradnią. 4

5 III. PROCES UDZIELANIA POMOCY Obszar: III.1. Równość szans. Placówka udziela pomocy specjalistycznej wszystkim osobom, które dobrowolnie wyraŝą zgodę na udzielenie wsparcia. Placówka wolna jest od jakichkolwiek uprzedzeń i niesprawiedliwości. 1. Zasady przyjmowania klientów są ustalone i umoŝliwiają im równy dostęp do usług świadczonych przez placówkę w zakresie poradnictwa. 2. Placówka zapewnia wszystkim jej klientom atmosferę bezpieczeństwa, dyskrecji, poszanowania godności osobistej i innych praw człowieka. 3. Wszyscy pracownicy placówki wykazują gotowość zrozumienia i chęć pomocy wszystkim klientom, wykonując z naleŝytą starannością czynności zawodowe. 4. Udzielana pomoc jest rzetelna i wolna od uprzedzeń. Obszar: III.2. Zakres i formy pomocy w placówce prowadzącej poradnictwo rodzinne. Placówka oferuje dzieciom i młodzieŝy oraz ich rodzicom, opiekunom prawnym i wychowawcom szeroki zakres róŝnych form pomocy specjalistycznej, uwzględniającej potrzeby i oczekiwania klientów. 1. Placówka planuje swoje działania w zakresie poradnictwa, wspomagania i profilaktyki uwzględniając wnioski wynikające z analizy potrzeb klientów. 2. Placówka udziela pomocy specjalistycznej głównie w obszarach: a) przezwycięŝania trudności wychowawczych i przeciwdziałania ich pojawieniu się; b) wspomagania wychowawczej funkcji rodziny; c) wspomagania małŝonków w budowaniu więzi małŝeńskiej i rodzinnej; d) rozwiązywania konfliktów i przezwycięŝania kryzysów; e) pomocy osobom doświadczającym przemocy; f) szeroko rozumianej profilaktyki uzaleŝnień. g) innych, uzasadnionych potrzebami środowiska. 3. Pracownicy placówki udzielają pomocy w formie: a. porady, b. konsultacji, c. mediacji, d. psychoedukacji, e. działalności informacyjnej, f. programów profilaktycznych, g. warsztatów specjalistycznych. 5

6 Obszar: III.3. Diagnozowanie. Metody i narzędzia diagnozy. W procesie profesjonalnej diagnozy przeprowadzonej w placówce stosowane są metody i narzędzia diagnozy, zarówno testowe jak i pozatestowe czyli kryterialne, wystandaryzowane, sprawdzone oraz zgodne z aktualnym stanem wiedzy specjalistycznej. 1. Placówka wyposaŝona jest w testy psychologiczne i pedagogiczne proponowane przez Polskie Towarzystwo Psychologiczne, Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno - Pedagogicznej i inne o potwierdzonej wartości diagnostycznej. 2. Standaryzowane testy psychologiczne i pedagogiczne są stosowane w placówce zgodnie z procedurami opisanymi w podręcznikach testowych, a wyjątkowo uzasadnione odstępstwa od tych procedur są dokładnie zaznaczone w dokumentacji. 3. W celu utrzymania standaryzacji metody testowej sprawdzany jest materiał testu, czy nie uległ zniszczeniu lub dezaktualizacji. 4. Pracownicy placówki stosujący testy są odpowiedzialni za dokładne rejestrowanie, kodowanie i obliczanie wyników testowych. 5. O wyborze testu czy innych technik badania decydują kaŝdorazowo wytyczone przez badającego zadania i hipotezy diagnostyczne. 6. Pracownicy placówki stosujący róŝnego rodzaju narzędzia i techniki diagnostyczne posiadają kwalifikacje uprawniające do ich wykorzystywania, potrafią się wykazać kompetencjami w tym zakresie. Obszar: III.3.1. Organizacja i przebieg procesu diagnozowania. Organizacja procesu diagnozowania prowadzonego przez placówkę umoŝliwia właściwą realizację jej zadań zawartych w planie działania. Diagnozowanie w placówce jest profesjonalnie prowadzonym procesem o określonych celach i przebiegu opartym na specjalistycznej wiedzy, doświadczeniu i odpowiedzialności osób diagnozujących. 1. Placówka dokonuje diagnozy na prośbę zgłaszającego się klienta, w przypadku osoby niepełnoletniej wyłącznie za zgodą rodziców lub opiekunów prawnych. Osoba badana, rodzic lub prawny opiekun są informowani w dostępnej formie o celu i przebiegu procesu diagnozy oraz o jego wynikach. 2. W kaŝdym wypadku respektowana jest zgłoszona przez klienta odmowa udziału w procesie diagnozy. 3. Badanie diagnostyczne jest prowadzone w placówce w warunkach, wyznaczonych procedurami technik badawczych (w przypadku metod standaryzowanych), optymalnych dla funkcjonowania badanego. 6

7 4. W przypadku udziału w diagnozie kilku specjalistów proces diagnozowania wymaga konsultacji i uzgodnienia stanowiska przez zespół diagnozujący. 5. W procesie diagnozy specjalistycznej wstępne informacje o kliencie są podstawą do sformułowania hipotez diagnostycznych, a następnie zaproponowania sposobów pomocy. Obszar: III.3.2. Efekty diagnozowania. Profesjonalnie przeprowadzony proces diagnozowania umoŝliwia wnikliwe poznanie przyczyn problemów klienta placówki i zaprojektowanie właściwej formy pomocy. 1. Podsumowanie procesu diagnozy znajdujące się w dokumentacji klienta placówki jest podstawą doboru działań pomocowych i powinno zawierać: a. w przypadku zastosowania standaryzowanych metod testowych opis wyników uŝytych technik diagnozy i ich interpretację adekwatną do stwierdzonego problemu; b. w innym przypadku interpretację będącą sensownym powiązaniem zgromadzonych informacji o badanym, wyjaśnieniem przyczyn jego problemów; c. wskazanie odpowiedniej formy wraz z zaleceniami do pracy terapeutycznej lub innej formy pomocy. Obszar: III.4. Profesjonalizm pomocy. Pomoc z zakresu poradnictwa świadczoną przez placówkę charakteryzuje wysoki poziom profesjonalizmu to znaczy nastawienie na wysoką jakość pracy opartej na specjalistycznej wiedzy, doświadczeniu i odpowiedzialności. 1. Pracownicy placówki realizują jedynie te formy pomocy, do których prowadzenia posiadają kwalifikacje oparte na odpowiednim przeszkoleniu i doświadczeniu. 2. Pracownik placówki kaŝdorazowo ustala, jakie są oczekiwania klienta, uzgadnia cel i zakres swoich oddziaływań, sposoby postępowania, zakres odpowiedzialności klienta. Stara się teŝ uzyskać ze strony klienta akceptację planowanych działań. 3. Prowadzona jest dokumentacja wszelkich oddziaływań specjalistycznych czy wspomagających prowadzonych przez pracowników placówki. 4. Osobom korzystającym z róŝnych form pomocy udziela się w przystępnej formie informacji o stosowanych metodach. 5. Specjalista prowadzący prace z klientem jest świadomy wpływu dynamiki relacji z klientem na skuteczność pomocy, dlatego stosuje w swojej pracy superwizję jako metodę monitorowania tej relacji oraz doskonalenia swojego warsztatu pracy, tym samym postępuje zgodnie z zasadami kodeksu etyki zawodowej. 7

8 6. Decyzja o podjęciu realizacji programu profilaktycznego lub terapeutycznego zawsze poprzedzona jest wyraźnym określeniem jego adresatów i diagnozą, umoŝliwiającą jego najlepsze dostosowanie do lokalnych warunków. 7. Programy profilaktyczne i wychowawcze prowadzone przez placówkę powinny zawierać następujące informacje: a. nazwę programu; b. termin i miejsce jego realizacji; c. liczbę i charakterystykę uczestników oraz zasady ich naboru; d. informacje o realizatorze; e. załoŝenia programu; f. cele programu; g. zadania wynikające z celów i harmonogram ich realizacji; h. przewidywane efekty programu (kryteria skuteczności); i. plan ewaluacji; j. koszty; k. dokumentację związaną z programem. 8. Klienci kaŝdorazowo wyraŝają zgodę na udział w działaniach pomocowych. W przypadku uczestników niepełnoletnich wymaga jest zgoda rodziców. 9. Placówka współpracuje przy prowadzeniu działań pomocowych z innymi instytucjami w swoim środowisku. Obszar: III.5. Efekty pomocy specjalistycznej. Skuteczność róŝnych form pomocy z zakresu poradnictwa udzielanego przez placówkę jest systematycznie badana i doskonalona. 1. W kaŝdej z podejmowanych w placówce form pomocy określany jest wstępnie cel podejmowanych działań pomocowych i kryteria sukcesu. 2. W badaniu rzetelności i skuteczności pomocy udzielanej przez placówkę są wykorzystywane: monitoring, róŝne formy badania opinii klientów, badania ewaluacyjne realizowanych programów, hospitacja. 3. W dokumentacji klienta znajdują się informacje dotyczące efektów udzielanej pomocy. 4. Realizacja prowadzonych przez placówkę grupowych programów pomocy zakończona jest sprawozdaniem oceniającym ich efektywność, zawierającym wnioski umoŝliwiające doskonalenie kolejnych edycji programu. Opracowano na podstawie ROZPORZĄDZENIA MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 1 lutego 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologicznopedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych (Dz.U. z 2013 poz. 199). 8