LICZBY PIERWSZE. 14 marzec Jeśli matematyka jest królową nauk, to królową matematyki jest teoria liczb. C.F.
|
|
|
- Weronika Jasińska
- 9 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Jeśli matematyka jest królową nauk, to królową matematyki jest teoria liczb. C.F. Gauss ( ) 14 marzec 2007
2 Zasadnicze twierdzenie teorii liczb Zasadnicze twierdzenie teorii liczb Ile jest liczb pierwszych? Jak rozpoznać, czy dana liczba naturalna jest pierwsza? Twierdzenie Każdą liczbę naturalną n > 1 można przedstawić w postaci iloczynu liczb pierwszych n = p 1 p 2... p k. Przedstawienie to jest jednoznaczne z dokładnością do kolejności czynników.
3 Ile jest liczb pierwszych? Zasadnicze twierdzenie teorii liczb Ile jest liczb pierwszych? Jak rozpoznać, czy dana liczba naturalna jest pierwsza? Twierdzenie Istnieje nieskończenie wiele liczb pierwszych. Dowód (Euklides) Z1 Przypuśćmy, że zbiór P wszystkich liczb pierwszych jest skończony, tzn. P = {p 1, p 2,..., p n } Z2 Niech a = p 1 p 2...p n + 1 Z3 Z4 Z5 Żadna liczba ze zbioru P nie dzieli liczby a Z zasadniczego twierdzenia teorii liczb wynika, że liczba a ma dzielnik pierwszy p Ale p / P - SPRZECZNOŚĆ
4 Ile jest liczb pierwszych? Zasadnicze twierdzenie teorii liczb Ile jest liczb pierwszych? Jak rozpoznać, czy dana liczba naturalna jest pierwsza? Twierdzenie Istnieje nieskończenie wiele liczb pierwszych. Dowód (Euklides) Z1 Przypuśćmy, że zbiór P wszystkich liczb pierwszych jest skończony, tzn. P = {p 1, p 2,..., p n } Z2 Niech a = p 1 p 2...p n + 1 Z3 Z4 Z5 Żadna liczba ze zbioru P nie dzieli liczby a Z zasadniczego twierdzenia teorii liczb wynika, że liczba a ma dzielnik pierwszy p Ale p / P - SPRZECZNOŚĆ
5 Ile jest liczb pierwszych? Zasadnicze twierdzenie teorii liczb Ile jest liczb pierwszych? Jak rozpoznać, czy dana liczba naturalna jest pierwsza? Twierdzenie Istnieje nieskończenie wiele liczb pierwszych. Dowód (Euklides) Z1 Przypuśćmy, że zbiór P wszystkich liczb pierwszych jest skończony, tzn. P = {p 1, p 2,..., p n } Z2 Niech a = p 1 p 2...p n + 1 Z3 Z4 Z5 Żadna liczba ze zbioru P nie dzieli liczby a Z zasadniczego twierdzenia teorii liczb wynika, że liczba a ma dzielnik pierwszy p Ale p / P - SPRZECZNOŚĆ
6 Ile jest liczb pierwszych? Zasadnicze twierdzenie teorii liczb Ile jest liczb pierwszych? Jak rozpoznać, czy dana liczba naturalna jest pierwsza? Twierdzenie Istnieje nieskończenie wiele liczb pierwszych. Dowód (Euklides) Z1 Przypuśćmy, że zbiór P wszystkich liczb pierwszych jest skończony, tzn. P = {p 1, p 2,..., p n } Z2 Niech a = p 1 p 2...p n + 1 Z3 Z4 Z5 Żadna liczba ze zbioru P nie dzieli liczby a Z zasadniczego twierdzenia teorii liczb wynika, że liczba a ma dzielnik pierwszy p Ale p / P - SPRZECZNOŚĆ
7 Ile jest liczb pierwszych? Zasadnicze twierdzenie teorii liczb Ile jest liczb pierwszych? Jak rozpoznać, czy dana liczba naturalna jest pierwsza? Twierdzenie Istnieje nieskończenie wiele liczb pierwszych. Dowód (Euklides) Z1 Przypuśćmy, że zbiór P wszystkich liczb pierwszych jest skończony, tzn. P = {p 1, p 2,..., p n } Z2 Niech a = p 1 p 2...p n + 1 Z3 Z4 Z5 Żadna liczba ze zbioru P nie dzieli liczby a Z zasadniczego twierdzenia teorii liczb wynika, że liczba a ma dzielnik pierwszy p Ale p / P - SPRZECZNOŚĆ
8 Ile jest liczb pierwszych? Zasadnicze twierdzenie teorii liczb Ile jest liczb pierwszych? Jak rozpoznać, czy dana liczba naturalna jest pierwsza? Twierdzenie Istnieje nieskończenie wiele liczb pierwszych. Dowód (Euklides) Z1 Przypuśćmy, że zbiór P wszystkich liczb pierwszych jest skończony, tzn. P = {p 1, p 2,..., p n } Z2 Niech a = p 1 p 2...p n + 1 Z3 Z4 Z5 Żadna liczba ze zbioru P nie dzieli liczby a Z zasadniczego twierdzenia teorii liczb wynika, że liczba a ma dzielnik pierwszy p Ale p / P - SPRZECZNOŚĆ
9 Zasadnicze twierdzenie teorii liczb Ile jest liczb pierwszych? Jak rozpoznać, czy dana liczba naturalna jest pierwsza? Jak rozpoznać, czy dana liczba naturalna jest pierwsza? SITO ERATOSTENESA
10 Zasadnicze twierdzenie teorii liczb Ile jest liczb pierwszych? Jak rozpoznać, czy dana liczba naturalna jest pierwsza? Jak rozpoznać, czy dana liczba naturalna jest pierwsza? SITO ERATOSTENESA
11 Zasadnicze twierdzenie teorii liczb Ile jest liczb pierwszych? Jak rozpoznać, czy dana liczba naturalna jest pierwsza? Jak rozpoznać, czy dana liczba naturalna jest pierwsza? SITO ERATOSTENESA
12 Zasadnicze twierdzenie teorii liczb Ile jest liczb pierwszych? Jak rozpoznać, czy dana liczba naturalna jest pierwsza? Jak rozpoznać, czy dana liczba naturalna jest pierwsza? SITO ERATOSTENESA
13 Zasadnicze twierdzenie teorii liczb Ile jest liczb pierwszych? Jak rozpoznać, czy dana liczba naturalna jest pierwsza? Jak rozpoznać, czy dana liczba naturalna jest pierwsza? SITO ERATOSTENESA
14 Kongruencje Kongruencje Jak testować pierwszość liczby naturalnej? Pewne szczególne liczby (niekoniecznie pierwsze) Dwa ważne twierdzenia teorii liczb Zapis a b(mod n) oznacza, że reszty z dzielenia liczb cakowitych a i b przez liczbę naturalną n są takie same. WŁASNOŚCI KONGRUENCJI Z1 a + b(mod n) a(mod n) + b(mod n) Z2 ab(mod n) a(mod n) b(mod n)
15 Kongruencje Kongruencje Jak testować pierwszość liczby naturalnej? Pewne szczególne liczby (niekoniecznie pierwsze) Dwa ważne twierdzenia teorii liczb Zapis a b(mod n) oznacza, że reszty z dzielenia liczb cakowitych a i b przez liczbę naturalną n są takie same. WŁASNOŚCI KONGRUENCJI Z1 a + b(mod n) a(mod n) + b(mod n) Z2 ab(mod n) a(mod n) b(mod n)
16 Kongruencje Kongruencje Jak testować pierwszość liczby naturalnej? Pewne szczególne liczby (niekoniecznie pierwsze) Dwa ważne twierdzenia teorii liczb Zapis a b(mod n) oznacza, że reszty z dzielenia liczb cakowitych a i b przez liczbę naturalną n są takie same. WŁASNOŚCI KONGRUENCJI Z1 a + b(mod n) a(mod n) + b(mod n) Z2 ab(mod n) a(mod n) b(mod n)
17 Kongruencje Kongruencje Jak testować pierwszość liczby naturalnej? Pewne szczególne liczby (niekoniecznie pierwsze) Dwa ważne twierdzenia teorii liczb Zapis a b(mod n) oznacza, że reszty z dzielenia liczb cakowitych a i b przez liczbę naturalną n są takie same. WŁASNOŚCI KONGRUENCJI Z1 a + b(mod n) a(mod n) + b(mod n) Z2 ab(mod n) a(mod n) b(mod n)
18 Kongruencje Kongruencje Jak testować pierwszość liczby naturalnej? Pewne szczególne liczby (niekoniecznie pierwsze) Dwa ważne twierdzenia teorii liczb PRZYKŁAD. Jakie są dwie ostatnie cyfry liczby 2 200? (2 10 ) (24 2 ) (76 2 ) (76 2 ) (mod 100)
19 MAŁE TWIERDZENIE FERMATA Kongruencje Jak testować pierwszość liczby naturalnej? Pewne szczególne liczby (niekoniecznie pierwsze) Dwa ważne twierdzenia teorii liczb Twierdzenie (Pierre Fermat ( )) Jeśli p jest liczbą pierwszą i p nie dzieli a, to a p 1 1(mod p). PRZYKŁAD (mod ), a zatem liczba NIE JEST PIERWSZA. A oto jej rozkład =
20 MAŁE TWIERDZENIE FERMATA Kongruencje Jak testować pierwszość liczby naturalnej? Pewne szczególne liczby (niekoniecznie pierwsze) Dwa ważne twierdzenia teorii liczb Twierdzenie (Pierre Fermat ( )) Jeśli p jest liczbą pierwszą i p nie dzieli a, to a p 1 1(mod p). PRZYKŁAD (mod ), a zatem liczba NIE JEST PIERWSZA. A oto jej rozkład =
21 MAŁE TWIERDZENIE FERMATA Kongruencje Jak testować pierwszość liczby naturalnej? Pewne szczególne liczby (niekoniecznie pierwsze) Dwa ważne twierdzenia teorii liczb Twierdzenie (Pierre Fermat ( )) Jeśli p jest liczbą pierwszą i p nie dzieli a, to a p 1 1(mod p). PRZYKŁAD (mod ), a zatem liczba NIE JEST PIERWSZA. A oto jej rozkład =
22 TWIERDZENIE WILSONA Kongruencje Jak testować pierwszość liczby naturalnej? Pewne szczególne liczby (niekoniecznie pierwsze) Dwa ważne twierdzenia teorii liczb Twierdzenie (John Wilson -1773) Jeśli p jest liczbą pierwszą, to (p 1)! + 1 0(mod p). Największa liczba pierwsza znana przed epoką komputerów p =
23 TWIERDZENIE WILSONA Kongruencje Jak testować pierwszość liczby naturalnej? Pewne szczególne liczby (niekoniecznie pierwsze) Dwa ważne twierdzenia teorii liczb Twierdzenie (John Wilson -1773) Jeśli p jest liczbą pierwszą, to (p 1)! + 1 0(mod p). Największa liczba pierwsza znana przed epoką komputerów p =
24 Liczby Fermata: F n = 2 2n + 1 Kongruencje Jak testować pierwszość liczby naturalnej? Pewne szczególne liczby (niekoniecznie pierwsze) Dwa ważne twierdzenia teorii liczb F 0 3 liczba pierwsza - F 1 5 liczba pierwsza - F 2 17 liczba pierwsza - F liczba pierwsza - F liczba pierwsza P. Fermat F liczba złożona L. Euler(1750) F liczba złożona E. Lucas (1880)
25 Liczby Fermata: F n = 2 2n + 1 Kongruencje Jak testować pierwszość liczby naturalnej? Pewne szczególne liczby (niekoniecznie pierwsze) Dwa ważne twierdzenia teorii liczb F 0 3 liczba pierwsza - F 1 5 liczba pierwsza - F 2 17 liczba pierwsza - F liczba pierwsza - F liczba pierwsza P. Fermat F liczba złożona L. Euler(1750) F liczba złożona E. Lucas (1880)
26 Liczby Fermata: F n = 2 2n + 1 Kongruencje Jak testować pierwszość liczby naturalnej? Pewne szczególne liczby (niekoniecznie pierwsze) Dwa ważne twierdzenia teorii liczb największą znaną liczbą pierwszą Fermata jest F 5 największą znaną liczbą Fermata złożoną jest F znany jest pełny rozkład na czynniki pierwsze tylko następujących liczb Fermata: F 5, F 6, F 7, F 8, F 9 i F 11 nie wiadomo, czy istnieje nieskończenie wiele liczb pierwszych Fermata
27 Liczby Fermata: F n = 2 2n + 1 Kongruencje Jak testować pierwszość liczby naturalnej? Pewne szczególne liczby (niekoniecznie pierwsze) Dwa ważne twierdzenia teorii liczb największą znaną liczbą pierwszą Fermata jest F 5 największą znaną liczbą Fermata złożoną jest F znany jest pełny rozkład na czynniki pierwsze tylko następujących liczb Fermata: F 5, F 6, F 7, F 8, F 9 i F 11 nie wiadomo, czy istnieje nieskończenie wiele liczb pierwszych Fermata
28 Liczby Fermata: F n = 2 2n + 1 Kongruencje Jak testować pierwszość liczby naturalnej? Pewne szczególne liczby (niekoniecznie pierwsze) Dwa ważne twierdzenia teorii liczb największą znaną liczbą pierwszą Fermata jest F 5 największą znaną liczbą Fermata złożoną jest F znany jest pełny rozkład na czynniki pierwsze tylko następujących liczb Fermata: F 5, F 6, F 7, F 8, F 9 i F 11 nie wiadomo, czy istnieje nieskończenie wiele liczb pierwszych Fermata
29 Liczby Fermata: F n = 2 2n + 1 Kongruencje Jak testować pierwszość liczby naturalnej? Pewne szczególne liczby (niekoniecznie pierwsze) Dwa ważne twierdzenia teorii liczb największą znaną liczbą pierwszą Fermata jest F 5 największą znaną liczbą Fermata złożoną jest F znany jest pełny rozkład na czynniki pierwsze tylko następujących liczb Fermata: F 5, F 6, F 7, F 8, F 9 i F 11 nie wiadomo, czy istnieje nieskończenie wiele liczb pierwszych Fermata
30 Liczby Mersenne a M q = 2 q 1 Kongruencje Jak testować pierwszość liczby naturalnej? Pewne szczególne liczby (niekoniecznie pierwsze) Dwa ważne twierdzenia teorii liczb M 2 3 liczba pierwsza - M 3 7 liczba pierwsza - M 5 31 liczba pierwsza - M liczba pierwsza - M liczba złożona - M liczba pierwsza - M liczba pierwsza P.Cataldi (1588) M 31 liczba pierwsza L.Euler (1750) M 89 liczba pierwsza R.Powers (1911) M 521 liczba pierwsza R.Robinson (1952) M 9941 liczba pierwsza D. Gillies (1963) M liczba pierwsza L.Noll (1978) M liczba pierwsza D. Słowiński (1983) M liczba pierwsza G. Spence (1997)
31 Liczby Mersenne a M q = 2 q 1 Kongruencje Jak testować pierwszość liczby naturalnej? Pewne szczególne liczby (niekoniecznie pierwsze) Dwa ważne twierdzenia teorii liczb M 2 3 liczba pierwsza - M 3 7 liczba pierwsza - M 5 31 liczba pierwsza - M liczba pierwsza - M liczba złożona - M liczba pierwsza - M liczba pierwsza P.Cataldi (1588) M 31 liczba pierwsza L.Euler (1750) M 89 liczba pierwsza R.Powers (1911) M 521 liczba pierwsza R.Robinson (1952) M 9941 liczba pierwsza D. Gillies (1963) M liczba pierwsza L.Noll (1978) M liczba pierwsza D. Słowiński (1983) M liczba pierwsza G. Spence (1997)
32 Liczby Mersenne a M q = 2 q 1 Kongruencje Jak testować pierwszość liczby naturalnej? Pewne szczególne liczby (niekoniecznie pierwsze) Dwa ważne twierdzenia teorii liczb znanych jest 36 liczb pierwszych Mersenne a największą znaną liczbą pierwszą Mersenne a jest M (ma cyfry) - największa znana liczba pierwsza największą znaną liczbą złożoną Mersenne a, dla której znany jest rozkład na czynniki pierwsze to M 3359 = 6719 P1008 nie wiadomo, czy istnieje nieskończenie wiele liczb pierwszych Mersenne a.
33 Liczby Mersenne a M q = 2 q 1 Kongruencje Jak testować pierwszość liczby naturalnej? Pewne szczególne liczby (niekoniecznie pierwsze) Dwa ważne twierdzenia teorii liczb znanych jest 36 liczb pierwszych Mersenne a największą znaną liczbą pierwszą Mersenne a jest M (ma cyfry) - największa znana liczba pierwsza największą znaną liczbą złożoną Mersenne a, dla której znany jest rozkład na czynniki pierwsze to M 3359 = 6719 P1008 nie wiadomo, czy istnieje nieskończenie wiele liczb pierwszych Mersenne a.
34 Liczby Mersenne a M q = 2 q 1 Kongruencje Jak testować pierwszość liczby naturalnej? Pewne szczególne liczby (niekoniecznie pierwsze) Dwa ważne twierdzenia teorii liczb znanych jest 36 liczb pierwszych Mersenne a największą znaną liczbą pierwszą Mersenne a jest M (ma cyfry) - największa znana liczba pierwsza największą znaną liczbą złożoną Mersenne a, dla której znany jest rozkład na czynniki pierwsze to M 3359 = 6719 P1008 nie wiadomo, czy istnieje nieskończenie wiele liczb pierwszych Mersenne a.
35 Liczby Mersenne a M q = 2 q 1 Kongruencje Jak testować pierwszość liczby naturalnej? Pewne szczególne liczby (niekoniecznie pierwsze) Dwa ważne twierdzenia teorii liczb znanych jest 36 liczb pierwszych Mersenne a największą znaną liczbą pierwszą Mersenne a jest M (ma cyfry) - największa znana liczba pierwsza największą znaną liczbą złożoną Mersenne a, dla której znany jest rozkład na czynniki pierwsze to M 3359 = 6719 P1008 nie wiadomo, czy istnieje nieskończenie wiele liczb pierwszych Mersenne a.
36 Liczby względnie pierwsze Kongruencje Jak testować pierwszość liczby naturalnej? Pewne szczególne liczby (niekoniecznie pierwsze) Dwa ważne twierdzenia teorii liczb Definicja Liczby całkowite m,n nazywamy względnie pierwszymi jeśli NWD(m, n) = 1 Uwaga Jeśli p,q są różnymi liczbami pierwszymi, to NWD(p, q) = 1
37 Liczby względnie pierwsze Kongruencje Jak testować pierwszość liczby naturalnej? Pewne szczególne liczby (niekoniecznie pierwsze) Dwa ważne twierdzenia teorii liczb Definicja Liczby całkowite m,n nazywamy względnie pierwszymi jeśli NWD(m, n) = 1 Uwaga Jeśli p,q są różnymi liczbami pierwszymi, to NWD(p, q) = 1
38 Chińskie twierdzenie o resztach Kongruencje Jak testować pierwszość liczby naturalnej? Pewne szczególne liczby (niekoniecznie pierwsze) Dwa ważne twierdzenia teorii liczb Twierdzenie Jeśli liczby naturalne n 1,..., n k są parami względnie pierwsze, a a 1,..., a k są dowolnymi liczbami całkowitymi, to istnieje taka liczba całkowita a, że a a 1 (mod n 1 ). a a k (mod n k ).
39 RÓWNANIA DIOFANTYCZNE Kongruencje Jak testować pierwszość liczby naturalnej? Pewne szczególne liczby (niekoniecznie pierwsze) Dwa ważne twierdzenia teorii liczb Twierdzenie Jeśli n,m są względnie pierwszymi liczbami całkowitymi i a dowolną liczbą całkowitą, to równanie nx + my = a ma rozwiązanie w liczbach całkowitych.
40 RÓWNANIA DIOFANTYCZNE Kongruencje Jak testować pierwszość liczby naturalnej? Pewne szczególne liczby (niekoniecznie pierwsze) Dwa ważne twierdzenia teorii liczb Jak przewieźć 200 ton towaru ciężarówkami o ładowności 7 i 11 ton? 7X + 11Y = 200 ALGORYTM EUKLIDESA: ODWRACAMY ALGORYTM EUKLIDESA: 11 = = 4 3 = 4 (7 4) = 7 = = = 2 (11 7) 7 = 4 = = ( 3) 7 Z równości mamy 1 = = Stąd odczytujemy rozwiązania całkowite równania: { X = k Y = 400 7k. Interesują nas{ nieujemne rozwiązania tego układu nierówności. { Otrzymujemy je dla k {{55, 56, 57}. X = 5 k = 55 Y = 15. k = 56 X = 16 X = 27. k = 57. Y = 8 Y = 1
41 Metody szyfrowania Kryptosystem RSA Konkurs 1 METODY SYMETRYCZNE NADAWCA ODBIORCA szyfrowanie klucz prywatny deszyfrowanie 2 METODY ASYMETRYCZNE NADAWCA ODBIORCA szyfrowanie deszyfrowanie klucz publiczny klucz prywatny
42 Metody szyfrowania Kryptosystem RSA Konkurs 1 METODY SYMETRYCZNE NADAWCA ODBIORCA szyfrowanie klucz prywatny deszyfrowanie 2 METODY ASYMETRYCZNE NADAWCA ODBIORCA szyfrowanie deszyfrowanie klucz publiczny klucz prywatny
43 Metody szyfrowania Kryptosystem RSA Konkurs 1 METODY SYMETRYCZNE NADAWCA ODBIORCA szyfrowanie klucz prywatny deszyfrowanie 2 METODY ASYMETRYCZNE NADAWCA ODBIORCA szyfrowanie deszyfrowanie klucz publiczny klucz prywatny
44 Kryptosystem RSA Konkurs Kryptosystem RSA - R.Rivest, A.Shamir, L. Adleman. Beata - nadawca Kamil - odbiorca Odbiorca wybiera dwie liczby pierwsze p i q oraz liczbę a taką, że NWD(p 1, a) = 1 i NWD(q 1, a) = 1. Wyznacza liczbę n = p q. KLUCZ PUBLICZNY ODBIORCY TO PARA (n, a). Przypuśćmy,że Kamil wybrał p = 11, q = 17 i a = 27. Wtedy klucz publiczny Kamila to para (187, 27). Szyfrowanie Nadawca szyfruje wiadomość W obliczając resztę z dzielenia W a przez n. Jak to wygląda w praktyce?
45 Kryptosystem RSA Konkurs Kryptosystem RSA - R.Rivest, A.Shamir, L. Adleman. Beata - nadawca Kamil - odbiorca Odbiorca wybiera dwie liczby pierwsze p i q oraz liczbę a taką, że NWD(p 1, a) = 1 i NWD(q 1, a) = 1. Wyznacza liczbę n = p q. KLUCZ PUBLICZNY ODBIORCY TO PARA (n, a). Przypuśćmy,że Kamil wybrał p = 11, q = 17 i a = 27. Wtedy klucz publiczny Kamila to para (187, 27). Szyfrowanie Nadawca szyfruje wiadomość W obliczając resztę z dzielenia W a przez n. Jak to wygląda w praktyce?
46 Kryptosystem RSA Konkurs Kryptosystem RSA - R.Rivest, A.Shamir, L. Adleman. Beata - nadawca Kamil - odbiorca Odbiorca wybiera dwie liczby pierwsze p i q oraz liczbę a taką, że NWD(p 1, a) = 1 i NWD(q 1, a) = 1. Wyznacza liczbę n = p q. KLUCZ PUBLICZNY ODBIORCY TO PARA (n, a). Przypuśćmy,że Kamil wybrał p = 11, q = 17 i a = 27. Wtedy klucz publiczny Kamila to para (187, 27). Szyfrowanie Nadawca szyfruje wiadomość W obliczając resztę z dzielenia W a przez n. Jak to wygląda w praktyce?
47 Kryptosystem RSA Konkurs Kryptosystem RSA - R.Rivest, A.Shamir, L. Adleman. Beata - nadawca Kamil - odbiorca Odbiorca wybiera dwie liczby pierwsze p i q oraz liczbę a taką, że NWD(p 1, a) = 1 i NWD(q 1, a) = 1. Wyznacza liczbę n = p q. KLUCZ PUBLICZNY ODBIORCY TO PARA (n, a). Przypuśćmy,że Kamil wybrał p = 11, q = 17 i a = 27. Wtedy klucz publiczny Kamila to para (187, 27). Szyfrowanie Nadawca szyfruje wiadomość W obliczając resztę z dzielenia W a przez n. Jak to wygląda w praktyce?
48 Kryptosystem RSA Konkurs Kryptosystem RSA - R.Rivest, A.Shamir, L. Adleman. Beata - nadawca Kamil - odbiorca Odbiorca wybiera dwie liczby pierwsze p i q oraz liczbę a taką, że NWD(p 1, a) = 1 i NWD(q 1, a) = 1. Wyznacza liczbę n = p q. KLUCZ PUBLICZNY ODBIORCY TO PARA (n, a). Przypuśćmy,że Kamil wybrał p = 11, q = 17 i a = 27. Wtedy klucz publiczny Kamila to para (187, 27). Szyfrowanie Nadawca szyfruje wiadomość W obliczając resztę z dzielenia W a przez n. Jak to wygląda w praktyce?
49 Kryptosystem RSA Kryptosystem RSA Konkurs Beata przesyła Kamilowi pewną wiadomość używając jako alfabetu KODU ASCII. KOD ASCII A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Beata zapisuje wiadomość w alfabecie ASCII: Klucz publiczny Kamila to (187, 27). Beata dzieli wiadomość na liczby mniejsze od 187 (każdą z nich traktuje jako oddzielną wiadomość): i szyfruje wyznaczając w 27 i (mod 187):
50 Kryptosystem RSA Kryptosystem RSA Konkurs Beata przesyła Kamilowi pewną wiadomość używając jako alfabetu KODU ASCII. KOD ASCII A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Beata zapisuje wiadomość w alfabecie ASCII: Klucz publiczny Kamila to (187, 27). Beata dzieli wiadomość na liczby mniejsze od 187 (każdą z nich traktuje jako oddzielną wiadomość): i szyfruje wyznaczając w 27 i (mod 187):
51 Kryptosystem RSA Kryptosystem RSA Konkurs Beata przesyła Kamilowi pewną wiadomość używając jako alfabetu KODU ASCII. KOD ASCII A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Beata zapisuje wiadomość w alfabecie ASCII: Klucz publiczny Kamila to (187, 27). Beata dzieli wiadomość na liczby mniejsze od 187 (każdą z nich traktuje jako oddzielną wiadomość): i szyfruje wyznaczając w 27 i (mod 187):
52 Kryptosystem RSA Kryptosystem RSA Konkurs Beata przesyła Kamilowi pewną wiadomość używając jako alfabetu KODU ASCII. KOD ASCII A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Beata zapisuje wiadomość w alfabecie ASCII: Klucz publiczny Kamila to (187, 27). Beata dzieli wiadomość na liczby mniejsze od 187 (każdą z nich traktuje jako oddzielną wiadomość): i szyfruje wyznaczając w 27 i (mod 187):
53 Kryptosystem RSA Kryptosystem RSA Konkurs Do odszyfrowania wiadomości odbiorca używa swojego klucza prywatnego. Jest nim liczba d o własnościach: da 1(mod p 1) i da 1(mod q 1). Można ją łatwo wyliczyć korzystając z algorytmu Euklidesa dla pary liczb a i NWW (p 1, q 1). Jak Kamil odczyta wiadomość Beaty? Jego klucz publiczny to (187, 27), gdzie 187 = Kamil wyznacza swój klucz prywatny d: NWW (10, 16) = = = Zatem stąd 1 = = 27 ( ) = , (mod 80), Czyli dla Kamila d = 3
54 Kryptosystem RSA Kryptosystem RSA Konkurs Do odszyfrowania wiadomości odbiorca używa swojego klucza prywatnego. Jest nim liczba d o własnościach: da 1(mod p 1) i da 1(mod q 1). Można ją łatwo wyliczyć korzystając z algorytmu Euklidesa dla pary liczb a i NWW (p 1, q 1). Jak Kamil odczyta wiadomość Beaty? Jego klucz publiczny to (187, 27), gdzie 187 = Kamil wyznacza swój klucz prywatny d: NWW (10, 16) = = = Zatem stąd 1 = = 27 ( ) = , (mod 80), Czyli dla Kamila d = 3
55 Kryptosystem RSA Kryptosystem RSA Konkurs Do odszyfrowania wiadomości odbiorca używa swojego klucza prywatnego. Jest nim liczba d o własnościach: da 1(mod p 1) i da 1(mod q 1). Można ją łatwo wyliczyć korzystając z algorytmu Euklidesa dla pary liczb a i NWW (p 1, q 1). Jak Kamil odczyta wiadomość Beaty? Jego klucz publiczny to (187, 27), gdzie 187 = Kamil wyznacza swój klucz prywatny d: NWW (10, 16) = = = Zatem stąd 1 = = 27 ( ) = , (mod 80), Czyli dla Kamila d = 3
56 Kryptosystem RSA Kryptosystem RSA Konkurs Do odszyfrowania wiadomości odbiorca używa swojego klucza prywatnego. Jest nim liczba d o własnościach: da 1(mod p 1) i da 1(mod q 1). Można ją łatwo wyliczyć korzystając z algorytmu Euklidesa dla pary liczb a i NWW (p 1, q 1). Jak Kamil odczyta wiadomość Beaty? Jego klucz publiczny to (187, 27), gdzie 187 = Kamil wyznacza swój klucz prywatny d: NWW (10, 16) = = = Zatem stąd 1 = = 27 ( ) = , (mod 80), Czyli dla Kamila d = 3
57 Kryptosystem RSA Kryptosystem RSA Konkurs Do odszyfrowania wiadomości odbiorca używa swojego klucza prywatnego. Jest nim liczba d o własnościach: da 1(mod p 1) i da 1(mod q 1). Można ją łatwo wyliczyć korzystając z algorytmu Euklidesa dla pary liczb a i NWW (p 1, q 1). Jak Kamil odczyta wiadomość Beaty? Jego klucz publiczny to (187, 27), gdzie 187 = Kamil wyznacza swój klucz prywatny d: NWW (10, 16) = = = Zatem stąd 1 = = 27 ( ) = , (mod 80), Czyli dla Kamila d = 3
58 Kryptosystem RSA Kryptosystem RSA Konkurs Do odszyfrowania wiadomości odbiorca używa swojego klucza prywatnego. Jest nim liczba d o własnościach: da 1(mod p 1) i da 1(mod q 1). Można ją łatwo wyliczyć korzystając z algorytmu Euklidesa dla pary liczb a i NWW (p 1, q 1). Jak Kamil odczyta wiadomość Beaty? Jego klucz publiczny to (187, 27), gdzie 187 = Kamil wyznacza swój klucz prywatny d: NWW (10, 16) = = = Zatem stąd 1 = = 27 ( ) = , (mod 80), Czyli dla Kamila d = 3
59 Kryptosystem RSA Kryptosystem RSA Konkurs Do odszyfrowania wiadomości odbiorca używa swojego klucza prywatnego. Jest nim liczba d o własnościach: da 1(mod p 1) i da 1(mod q 1). Można ją łatwo wyliczyć korzystając z algorytmu Euklidesa dla pary liczb a i NWW (p 1, q 1). Jak Kamil odczyta wiadomość Beaty? Jego klucz publiczny to (187, 27), gdzie 187 = Kamil wyznacza swój klucz prywatny d: NWW (10, 16) = = = Zatem stąd 1 = = 27 ( ) = , (mod 80), Czyli dla Kamila d = 3
60 Kryptosystem RSA Kryptosystem RSA Konkurs Do odszyfrowania wiadomości odbiorca używa swojego klucza prywatnego. Jest nim liczba d o własnościach: da 1(mod p 1) i da 1(mod q 1). Można ją łatwo wyliczyć korzystając z algorytmu Euklidesa dla pary liczb a i NWW (p 1, q 1). Jak Kamil odczyta wiadomość Beaty? Jego klucz publiczny to (187, 27), gdzie 187 = Kamil wyznacza swój klucz prywatny d: NWW (10, 16) = = = Zatem stąd 1 = = 27 ( ) = , (mod 80), Czyli dla Kamila d = 3
61 Kryptosystem RSA Kryptosystem RSA Konkurs Do odszyfrowania wiadomości odbiorca używa swojego klucza prywatnego. Jest nim liczba d o własnościach: da 1(mod p 1) i da 1(mod q 1). Można ją łatwo wyliczyć korzystając z algorytmu Euklidesa dla pary liczb a i NWW (p 1, q 1). Jak Kamil odczyta wiadomość Beaty? Jego klucz publiczny to (187, 27), gdzie 187 = Kamil wyznacza swój klucz prywatny d: NWW (10, 16) = = = Zatem stąd 1 = = 27 ( ) = , (mod 80), Czyli dla Kamila d = 3
62 Kryptosystem RSA Kryptosystem RSA Konkurs Deszyfrowanie Odbiorca odszyfrowuje wiadomość obliczając V d (mod n). Przypomnijmy, że wiadomość od Beaty, to Kamil wyznacza dla każdego słowa v i wartość v 3 i (mod 187): i odczytuje wiadomość korzystając z kodu ASCII: L I C Z B Y P I E R W S Z E
63 Kryptosystem RSA Kryptosystem RSA Konkurs Deszyfrowanie Odbiorca odszyfrowuje wiadomość obliczając V d (mod n). Przypomnijmy, że wiadomość od Beaty, to Kamil wyznacza dla każdego słowa v i wartość v 3 i (mod 187): i odczytuje wiadomość korzystając z kodu ASCII: L I C Z B Y P I E R W S Z E
64 Kryptosystem RSA Kryptosystem RSA Konkurs Deszyfrowanie Odbiorca odszyfrowuje wiadomość obliczając V d (mod n). Przypomnijmy, że wiadomość od Beaty, to Kamil wyznacza dla każdego słowa v i wartość v 3 i (mod 187): i odczytuje wiadomość korzystając z kodu ASCII: L I C Z B Y P I E R W S Z E
65 Kryptosystem RSA Kryptosystem RSA Konkurs Deszyfrowanie Odbiorca odszyfrowuje wiadomość obliczając V d (mod n). Przypomnijmy, że wiadomość od Beaty, to Kamil wyznacza dla każdego słowa v i wartość v 3 i (mod 187): i odczytuje wiadomość korzystając z kodu ASCII: L I C Z B Y P I E R W S Z E
Kryptografia. z elementami kryptografii kwantowej. Ryszard Tanaś Wykład 5
Kryptografia z elementami kryptografii kwantowej Ryszard Tanaś http://zon8.physd.amu.edu.pl/~tanas Wykład 5 Spis treści 9 Algorytmy asymetryczne RSA 3 9.1 Algorytm RSA................... 4 9.2 Szyfrowanie.....................
Wybrane zagadnienia teorii liczb
Wybrane zagadnienia teorii liczb Podzielność liczb NWW, NWD, Algorytm Euklidesa Arytmetyka modularna Potęgowanie modularne Małe twierdzenie Fermata Liczby pierwsze Kryptosystem RSA Podzielność liczb Relacja
Teoria liczb. Magdalena Lemańska. Magdalena Lemańska,
Teoria liczb Magdalena Lemańska Literatura Matematyka Dyskretna Andrzej Szepietowski http://wazniak.mimuw.edu.pl/ Discrete Mathematics Seymour Lipschutz, Marc Lipson Wstęp Teoria liczb jest dziedziną matematyki,
Zastosowanie teorii liczb w kryptografii na przykładzie szyfru RSA
Zastosowanie teorii liczb w kryptografii na przykładzie szyfru RSA Grzegorz Bobiński Uniwersytet Mikołaja Kopernika Toruń, 22.05.2010 Kodowanie a szyfrowanie kodowanie sposoby przesyłania danych tak, aby
Dr inż. Robert Wójcik, p. 313, C-3, tel Katedra Informatyki Technicznej (K-9) Wydział Elektroniki (W-4) Politechnika Wrocławska
Dr inż. Robert Wójcik, p. 313, C-3, tel. 320-27-40 Katedra Informatyki Technicznej (K-9) Wydział Elektroniki (W-4) Politechnika Wrocławska E-mail: Strona internetowa: robert.wojcik@pwr.edu.pl google: Wójcik
Kodowanie i kompresja Streszczenie Studia Licencjackie Wykład 14, Kryptografia: algorytmy asymetryczne (RSA)
Kodowanie i kompresja Streszczenie Studia Licencjackie Wykład 14, 7.06.2005 1 Kryptografia: algorytmy asymetryczne (RSA) Niech E K (x) oznacza szyfrowanie wiadomości x kluczem K (E od encrypt, D K (x)
Kodowanie i kompresja Streszczenie Studia Licencjackie Wykład 15, Kryptografia: algorytmy asymetryczne (RSA)
Kodowanie i kompresja Streszczenie Studia Licencjackie Wykład 15, 19.06.2005 1 Kryptografia: algorytmy asymetryczne (RSA) Niech E K (x) oznacza szyfrowanie wiadomości x kluczem K (E od encrypt, D K (x)
Przykładowe zadania z teorii liczb
Przykładowe zadania z teorii liczb I. Podzielność liczb całkowitych. Liczba a = 346 przy dzieleniu przez pewną liczbę dodatnią całkowitą b daje iloraz k = 85 i resztę r. Znaleźć dzielnik b oraz resztę
Zadania do samodzielnego rozwiązania
Zadania do samodzielnego rozwiązania I. Podzielność liczb całkowitych 1. Pewna liczba sześciocyfrowa a kończy się cyfrą 5. Jeśli tę cyfrę przestawimy na miejsce pierwsze ze strony lewej, to otrzymamy nową
Podstawy systemów kryptograficznych z kluczem jawnym RSA
Podstawy systemów kryptograficznych z kluczem jawnym RSA RSA nazwa pochodząca od nazwisk twórców systemu (Rivest, Shamir, Adleman) Systemów z kluczem jawnym można używać do szyfrowania operacji przesyłanych
Elementy teorii liczb. Matematyka dyskretna
Elementy teorii liczb Matematyka dyskretna Teoria liczb dziedzina matematyki, zajmująca się badaniem własności liczb (początkowo tylko naturalnych). Jej początki sięgają starożytności. Zajmowali się nią
Liczby całkowite. Zadania do pierwszych dwóch lekcji
Matematyka w klasie IE Zadania do zajęć w Marynce Jesień 2012 Liczby całkowite prof. W. Gajda Zagadka Pomyśl sobie jakąś dużą liczbę całkowitą. Dodaj do niej tę samą liczbę. Do uzyskanej sumy dodaj jeszcze
Elementy teorii liczb i kryptografii Elements of Number Theory and Cryptography. Matematyka Poziom kwalifikacji: II stopnia
Nazwa przedmiotu: Kierunek: Rodzaj przedmiotu: Kierunkowy dla specjalności: matematyka przemysłowa Rodzaj zajęć: wykład, ćwiczenia Elementy teorii liczb i kryptografii Elements of Number Theory and Cryptography
Spis treści. Przedmowa... 9
Spis treści Przedmowa... 9 1. Algorytmy podstawowe... 13 1.1. Uwagi wstępne... 13 1.2. Dzielenie liczb całkowitych... 13 1.3. Algorytm Euklidesa... 20 1.4. Najmniejsza wspólna wielokrotność... 23 1.5.
Zegar ten przedstawia reszty z dzielenia przez 6. Obrazuje on jak kolejne liczby można przyporządkować do odpowiednich pokazanych na zegarze grup.
Rozgrzewka (Ci, którzy znają pojęcie kongruencji niech przejdą do zadania 3 bc i 4, jeśli i te zadania są za proste to proponuje zadanie 5): Zad.1 a) Marek wyjechał pociągiem do Warszawy o godzinie 21
Teoria liczb. Zajmuje się własnościami liczb, wszystkim całkowitych
Teoria liczb Zajmuje się własnościami liczb, przede wszystkim całkowitych Niepraktyczna? - kryptografia Dzielenie liczb całkowitych z resztą Niech b>0, wtedy dla każdej liczby całkowitej a istnieją jednoznacznie
Jeśli lubisz matematykę
Witold Bednarek Jeśli lubisz matematykę Część 3 Opole 011 1 Wielokąt wypukły i kąty proste Pewien wielokąt wypukły ma cztery kąty proste. Czy wielokąt ten musi być prostokątem? Niech n oznacza liczbę wierzchołków
n = p q, (2.2) przy czym p i q losowe duże liczby pierwsze.
Wykład 2 Temat: Algorytm kryptograficzny RSA: schemat i opis algorytmu, procedura szyfrowania i odszyfrowania, aspekty bezpieczeństwa, stosowanie RSA jest algorytmem z kluczem publicznym i został opracowany
Matematyka dyskretna
Matematyka dyskretna Wykład 6: Ciała skończone i kongruencje Gniewomir Sarbicki 2 marca 2017 Relacja przystawania Definicja: Mówimy, że liczby a, b Z przystają modulo m (co oznaczamy jako a = b (mod m)),
LICZBY PIERWSZE. Jan Ciurej Radosław Żak
LICZBY PIERWSZE Jan Ciurej Radosław Żak klasa IV a Katolicka Szkoła Podstawowa im. Świętej Rodziny z Nazaretu w Krakowie ul. Pędzichów 13, 31-152 Kraków opiekun - mgr Urszula Zacharska konsultacja informatyczna
Kryptografia. z elementami kryptografii kwantowej. Ryszard Tanaś Wykład 6a
Kryptografia z elementami kryptografii kwantowej Ryszard Tanaś http://zon8.physd.amu.edu.pl/~tanas Wykład 6a Spis treści 10 Trochę matematyki (c.d.) 3 10.19 Reszty kwadratowe w Z p.............. 3 10.20
Wykład 1. Na początku zajmować się będziemy zbiorem liczb całkowitych
Arytmetyka liczb całkowitych Wykład 1 Na początku zajmować się będziemy zbiorem liczb całkowitych Z = {0, ±1, ±2,...}. Zakładamy, że czytelnik zna relację
Matematyka dyskretna. Wykład 11: Kryptografia z kluczem publicznym. Gniewomir Sarbicki
Matematyka dyskretna Wykład 11: Kryptografia z kluczem publicznym Gniewomir Sarbicki Idea kryptografii z kluczem publicznym: wiadomość f szyfrogram f 1 wiadomość Funkcja f (klucz publiczny) jest znana
RSA. R.L.Rivest A. Shamir L. Adleman. Twórcy algorytmu RSA
RSA Symetryczny system szyfrowania to taki, w którym klucz szyfrujący pozwala zarówno szyfrować dane, jak również odszyfrowywać je. Opisane w poprzednich rozdziałach systemy były systemami symetrycznymi.
Algorytmy asymetryczne
Algorytmy asymetryczne Klucze występują w parach jeden do szyfrowania, drugi do deszyfrowania (niekiedy klucze mogą pracować zamiennie ) Opublikowanie jednego z kluczy nie zdradza drugiego, nawet gdy można
Matematyka dyskretna
Matematyka dyskretna Wykład 4: Podzielność liczb całkowitych Gniewomir Sarbicki Dzielenie całkowitoliczbowe Twierdzenie: Dla każdej pary liczb całkowitych (a, b) istnieje dokładnie jedna para liczb całkowitych
Wykład 4. Określimy teraz pewną ważną klasę pierścieni.
Wykład 4 Określimy teraz pewną ważną klasę pierścieni. Twierdzenie 1 Niech m, n Z. Jeśli n > 0 to istnieje dokładnie jedna para licz q, r, że: m = qn + r, 0 r < n. Liczbę r nazywamy resztą z dzielenia
Zadanie 1: Protokół ślepych podpisów cyfrowych w oparciu o algorytm RSA
Informatyka, studia dzienne, inż. I st. semestr VI Podstawy Kryptografii - laboratorium 2010/2011 Prowadzący: prof. dr hab. Włodzimierz Jemec poniedziałek, 08:30 Data oddania: Ocena: Marcin Piekarski 150972
Matematyka dyskretna
Matematyka dyskretna Wykład 6: Ciała skończone i kongruencje Gniewomir Sarbicki 24 lutego 2015 Relacja przystawania Definicja: Mówimy, że liczby a, b Z przystają modulo m (co oznaczamy jako a = b (mod
Liczby pierwsze. Jacek Nowicki Wersja 1.0
Liczby pierwsze Jacek Nowicki Wersja 1.0 Wprowadzenie do liczb pierwszych www.liczbypierwsze.com Wiele liczb naturalnych daje się rozłożyć na czynniki mniejsze np. 10=5*2 lub 111=3*37. Jednak istnieją
Wykład IV. Kryptografia Kierunek Informatyka - semestr V. dr inż. Janusz Słupik. Gliwice, Wydział Matematyki Stosowanej Politechniki Śląskiej
Wykład IV Kierunek Informatyka - semestr V Wydział Matematyki Stosowanej Politechniki Śląskiej Gliwice, 2014 c Copyright 2014 Janusz Słupik Systemy z kluczem publicznym Klasyczne systemy kryptograficzne
Liczby pierwsze na straży tajemnic
Liczby pierwsze na straży tajemnic Barbara Roszkowska-Lech MATEMATYKA DLA CIEKAWYCH ŚWIATA Liczby rzadzą światem Ile włosów na głowie? Dowód z wiedzą zerową Reszty kwadratowe Dzielenie sekretu Ile włosów
Kongruencje i ich zastosowania
Kongruencje i ich zastosowania Andrzej Sładek sladek@ux2.math.us.edu.pl Instytut Matematyki, Uniwersytet Śląski w Katowicach Poznamy nowe fakty matematyczne, które pozwolą nam w łatwy sposób rozwiązać
Algorytmy w teorii liczb
Łukasz Kowalik, ASD 2004: Algorytmy w teorii liczb 1 Algorytmy w teorii liczb Teoria liczb jest działem matemtyki dotyczącym własności liczb naturalnych. Rozważa się zagadnienia związane z liczbami pierwszymi,
Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2016/2017
Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki Karta przedmiotu obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2016/2017 Wydział Fizyki, Matematyki i Informatyki Kierunek studiów: Matematyka
Luty 2001 Algorytmy (8) 2000/2001
Algorytm Euklidesa Danymi są dwie nieujemne liczby całkowite m i n. Liczba k jest największym wspólnym dzielnikiem m i n, jeśli dzieli m oraz n i jest największą liczbą o tej własności - oznaczamy ją przez
Liczby pierwsze. Jacek Nowicki Wersja 0.92
Jacek Nowicki Wersja 0.92 Wprowadzenie do liczb pierwszych Wiele liczb naturalnych daje się rozłożyć na czynniki mniejsze np. 10=5*2 lub 111=3*37. Jednak istnieją liczby, które nie mogą być rozłożone w
Kryptologia przykład metody RSA
Kryptologia przykład metody RSA przygotowanie: - niech p=11, q=23 n= p*q = 253 - funkcja Eulera phi(n)=(p-1)*(q-1)=220 - teraz potrzebne jest e które nie jest podzielnikiem phi; na przykład liczba pierwsza
Kongruencje oraz przykłady ich zastosowań
Strona 1 z 25 Kongruencje oraz przykłady ich zastosowań Andrzej Sładek, Instytut Matematyki UŚl sladek@ux2.math.us.edu.pl Spotkanie w LO im. Powstańców Śl w Bieruniu Starym 27 października 2005 Strona
Kongruencje pierwsze kroki
Kongruencje wykład 1 Definicja Niech n będzie dodatnią liczbą całkowitą, natomiast a i b dowolnymi liczbami całkowitymi. Liczby a i b nazywamy przystającymi (kongruentnymi) modulo n i piszemy a b (mod
Zarys algorytmów kryptograficznych
Zarys algorytmów kryptograficznych Laboratorium: Algorytmy i struktury danych Spis treści 1 Wstęp 1 2 Szyfry 2 2.1 Algorytmy i szyfry........................ 2 2.2 Prosty algorytm XOR......................
W. Guzicki: Liczby pierwsze 1 LICZBY PIERWSZE. Warszawa, 11 kwietnia 2013 r.
W. Guzicki: Liczby pierwsze 1 LICZBY PIERWSZE W. Guzicki: Liczby pierwsze 2 Zagadnienie odróżniania liczb pierwszych od złożonych i rozkładanie tych ostatnich na ich czynniki pierwsze uchodzi za najważniejszeiodużympraktycznymznaczeniuwarytmetyce...samapowaga
Wstęp do programowania INP001213Wcl rok akademicki 2018/19 semestr zimowy. Wykład 5. Karol Tarnowski A-1 p.
Wstęp do programowania INP001213Wcl rok akademicki 2018/19 semestr zimowy Wykład 5 Karol Tarnowski karol.tarnowski@pwr.edu.pl A-1 p. 411B Plan prezentacji Algorytm Euklidesa Liczby pierwsze i złożone Metody
1. Liczby wymierne. x dla x 0 (wartością bezwzględną liczby nieujemnej jest ta sama liczba)
1. Liczby wymierne. - wartość bezwzględna liczby. dla 0 (wartością bezwzględną liczby nieujemnej jest ta sama liczba) - dla < 0 ( wartością bezwzględną liczby ujemnej jest liczba do niej przeciwna) W interpretacji
Kongruencje. Sławomir Cynk. 24 września Nowy Sącz. Instytut Matematyki Uniwersytetu Jagiellońskiego
Instytut Matematyki Uniwersytetu Jagiellońskiego 24 września 2008 Nowy Sącz Przykłady W. Sierpiński, 250 zadań z elementarnej teorii liczb, Biblioteczka Matematyczna 17. Zadanie 3. Pokazać, że jeżeli 7
Liczba pierwsza to taka liczba n, która posiada dokładnie dwa dzielniki: 1 i
WSTĘP Definicja Liczba pierwsza to taka liczba n, która posiada dokładnie dwa dzielniki: 1 i n. Uwaga: W myśl powyższej definicji 1 NIE jest liczbą pierwszą ponieważ posiada jeden dzielnik naturalny (a
Copyright by K. Trybicka-Francik 1
Bezpieczeństwo systemów komputerowych Algorytmy kryptograficzne (2) mgr Katarzyna Trybicka-Francik kasiat@zeus.polsl.gliwice.pl pok. 503 Szyfry wykładnicze Pohlig i Hellman 1978 r. Rivest, Shamir i Adleman
Projekt AS KOMPETENCJI jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Projekt AS KOMPETENCJI jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach środków Europejskiego Funduszu Społecznego Program Operacyjny Kapitał Ludzki 2007-2013 CZŁOWIEK NAJLEPSZA INWESTYCJA Publikacja
Kryptografia-0. przykład ze starożytności: około 489 r. p.n.e. niewidzialny atrament (pisze o nim Pliniusz Starszy I wiek n.e.)
Kryptografia-0 -zachowanie informacji dla osób wtajemniczonych -mimo że włamujący się ma dostęp do informacji zaszyfrowanej -mimo że włamujący się zna (?) stosowaną metodę szyfrowania -mimo że włamujący
KONGRUENCJE. 1. a a (mod m) a b (mod m) b a (mod m) a b (mod m) b c (mod m) a c (mod m) Zatem relacja kongruencji jest relacją równoważności.
KONGRUENCJE Dla a, b, m Z mówimy, że liczba a przystaje do liczby b modulo m a b (mod m) m (a b) (a b (mod m) można też zapisać jako: a = km + b, k Z). Liczbę m nazywamy modułem kongruencji. Własności:
Copyright by K. Trybicka-Francik 1
Bezpieczeństwo systemów komputerowych Algorytmy kryptograficzne (2) Szyfry wykładnicze Pohlig i Hellman 1978 r. Rivest, Shamir i Adleman metoda szyfrowania z kluczem jawnym DSA (Digital Signature Algorithm)
Szyfrowanie RSA (Podróż do krainy kryptografii)
Szyfrowanie RSA (Podróż do krainy kryptografii) Nie bójmy się programować z wykorzystaniem filmów Academy Khana i innych dostępnych źródeł oprac. Piotr Maciej Jóźwik Wprowadzenie metodyczne Realizacja
Twierdzenie Eulera. Kongruencje wykład 6. Twierdzenie Eulera
Kongruencje wykład 6 ... Euler, 1760, Sankt Petersburg Dla każdego a m zachodzi kongruencja a φ(m) 1 (mod m). Przypomnijmy: φ(m) to liczba reszt modulo m względnie pierwszych z m; φ(m) = m(1 1/p 1 )...
Kongruencje. Beata Łojan. Koło Naukowe Matematyków Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Kongruencje Beata Łojan b.lojan@knm.katowice.pl Koło Naukowe Matematyków Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach www.knm.katowice.pl III Liceum Ogólnokształcące im. Lucjana Szenwalda w Dąbrowie Górniczej Spis
Zadanie 2: Kryptosystem Rabina
Informatyka, studia dzienne, inż. II st. semestr VI Podstawy kryptografii 2010/2011 Prowadzący: prof. dr hab. inż. Włodzimierz Jemec poniedziałek, 8:30 Data oddania: Ocena: Paweł Tarasiuk 151021 Michał
KARTA MODUŁU KSZTAŁCENIA
KARTA MODUŁU KSZTAŁCENIA I. 1 Nazwa modułu kształcenia I. Informacje ogólne Matematyka dyskretna 2 Nazwa jednostki prowadzącej moduł Instytut Informatyki, Zakład Informatyki Stosowanej 3 Kod modułu (wypełnia
1. Wykład NWD, NWW i algorytm Euklidesa.
1.1. NWD, NWW i algorytm Euklidesa. 1. Wykład 1 Twierdzenie 1.1 (o dzieleniu z resztą). Niech a, b Z, b 0. Wówczas istnieje dokładnie jedna para liczb całkowitych q, r Z taka, że a = qb + r oraz 0 r< b.
Aproksymacja diofantyczna
Aproksymacja diofantyczna Szymon Draga Ustroń, 4 listopada 0 r Wprowadzenie Jak wiadomo, każdą liczbę niewymierną można (z dowolną dokładnością) aproksymować liczbami wymiernymi Powstaje pytanie, w jaki
Matematyka dyskretna. Andrzej Łachwa, UJ, /15
Matematyka dyskretna Andrzej Łachwa, UJ, 2015 andrzej.lachwa@uj.edu.pl 5/15 Liczby pierwsze Ze wstępu do ksiązki E. Gracjana: liczby pierwsze to niesforna zgraja. Pojawiają się tam gdzie chcą, bez ostrzeżenia,
MADE IN CHINA czyli SYSTEM RESZTOWY
MADE IN CHINA czyli SYSTEM RESZTOWY System ten oznaczmy skrótem RNS (residue number system czyli po prostu resztowy system liczbowy). Wartość liczby w tym systemie reprezentuje wektor (zbiór) reszt z dzielenia
I) Reszta z dzielenia
Michał Kremzer tekst zawiera 9 stron na moim komputerze Tajemnice liczb I) Reszta z dzielenia 1) Liczby naturalne dodatnie a, b, c dają tę samą resztę przy dzieleniu przez 3. Czy liczba A) a + b + c B)
Zamiana porcji informacji w taki sposób, iż jest ona niemożliwa do odczytania dla osoby postronnej. Tak zmienione dane nazywamy zaszyfrowanymi.
Spis treści: Czym jest szyfrowanie Po co nam szyfrowanie Szyfrowanie symetryczne Szyfrowanie asymetryczne Szyfrowanie DES Szyfrowanie 3DES Szyfrowanie IDEA Szyfrowanie RSA Podpis cyfrowy Szyfrowanie MD5
Algebra Liniowa 2 (INF, TIN), MAP1152 Lista zadań
Algebra Liniowa 2 (INF, TIN), MAP1152 Lista zadań Przekształcenia liniowe, diagonalizacja macierzy 1. Podano współrzędne wektora v w bazie B. Znaleźć współrzędne tego wektora w bazie B, gdy: a) v = (1,
Matematyka dyskretna. Andrzej Łachwa, UJ, /14
Matematyka dyskretna Andrzej Łachwa, UJ, 2012 andrzej.lachwa@uj.edu.pl 6/14 Podzielność Dowolną liczbę wymierną a można wydzielić przez dowolną niezerową liczbę wymierną b i wynik tego działania jest liczbą
Matematyka dyskretna. Andrzej Łachwa, UJ, /15
Matematyka dyskretna Andrzej Łachwa, UJ, 2014 andrzej.lachwa@uj.edu.pl 4/15 Podzielność Niech liczba całkowita p>0. Dla każdej liczby całkowitej a mówimy, że a jest podzielne przez p (p jest dzielnikiem
Podzielność liczb. Podzielność liczb
Euclides i kwestie podzielności liczb Definicja Niech a, b Z. Mówimy, że liczba a > 0 dzieli liczbę b, albo a b, jeżeli istnieje taka całkowita liczba c, że b = ac. Definicja a b a > 0 i b = ac, c całkowite.
Wasze dane takie jak: numery kart kredytowych, identyfikatory sieciowe. kradzieŝy! Jak się przed nią bronić?
Bezpieczeństwo Danych Technologia Informacyjna Uwaga na oszustów! Wasze dane takie jak: numery kart kredytowych, identyfikatory sieciowe czy hasła mogą być wykorzystane do kradzieŝy! Jak się przed nią
Liczby pierwsze. Kacper Żurek, uczeń w Gimnazjum nr 1 im. Jana Pawła II w Giżycku.
Liczby pierwsze Kacper Żurek, uczeń w Gimnazjum nr 1 im. Jana Pawła II w Giżycku. Liczbą pierwszą nazywany każdą taką liczbę naturalną, która posiada dokładnie dwa dzielniki naturalne, czyli jest podzielna
Funkcja kwadratowa. f(x) = ax 2 + bx + c = a
Funkcja kwadratowa. Funkcją kwadratową nazywamy funkcję f : R R określoną wzorem gdzie a, b, c R, a 0. f(x) = ax + bx + c, Szczególnym przypadkiem funkcji kwadratowej jest funkcja f(x) = ax, a R \ {0}.
Algorytmy i struktury danych. Wykład 4
Wykład 4 Różne algorytmy - obliczenia 1. Obliczanie wartości wielomianu 2. Szybkie potęgowanie 3. Algorytm Euklidesa, liczby pierwsze, faktoryzacja liczby naturalnej 2017-11-24 Algorytmy i struktury danych
2. Liczby pierwsze i złożone, jednoznaczność rozkładu na czynniki pierwsze, największy wspólny dzielnik, najmniejsza wspólna wielokrotność.
2. Liczby pierwsze i złożone, jednoznaczność rozkładu na czynniki pierwsze, największy wspólny dzielnik, najmniejsza wspólna wielokrotność. 11 października 2008 r. 19. Wskazać takie liczby naturalne m,
Pierwiastki pierwotne, logarytmy dyskretne
Kongruencje wykład 7 Definicja Jeżeli rząd elementu a modulo n (dla n będącego liczba naturalną i całkowitego a, a n) wynosi φ(n) to a nazywamy pierwiastkiem pierwotnym modulo n. Przykład Czy 7 jest pierwiastkiem
Matematyka dyskretna
Matematyka dyskretna Wykład 10: Algorytmy teorii liczb Gniewomir Sarbicki Literatura A. Chrzęszczyk Algorytmy teorii liczb i kryptografii w przykładach Wydawnictwo BTC 2010 N. Koblitz Wykład z teorii liczb
Liczby pierwsze Mersenne a i Fermata. Liczby pierwsze Mersenne a i Fermata
Liczby dwumianowe N = a n ± b n Tak zwane liczby dwumianowe N = a n ± b n łatwo poddają się faktoryzacji. Wynika to z wzorów (polecam sprawdzenie!) a n b n = (a b) ( a n 1 + a n 2 b +... + ab n 2 + b n
Informatyka kwantowa. Zaproszenie do fizyki. Zakład Optyki Nieliniowej. wykład z cyklu. Ryszard Tanaś. mailto:tanas@kielich.amu.edu.
Zakład Optyki Nieliniowej http://zon8.physd.amu.edu.pl 1/35 Informatyka kwantowa wykład z cyklu Zaproszenie do fizyki Ryszard Tanaś Umultowska 85, 61-614 Poznań mailto:tanas@kielich.amu.edu.pl Spis treści
Algebra liniowa z geometrią analityczną
WYKŁAD. Własności zbiorów liczbowych. Podzielność liczb całowitych, relacja przystawania modulo, twierdzenie chińsie o resztach. Liczby całowite Liczby 0,±,±,±3,... nazywamy liczbami całowitymi. Zbiór
Wykład VIII. Systemy kryptograficzne Kierunek Matematyka - semestr IV. dr inż. Janusz Słupik. Wydział Matematyki Stosowanej Politechniki Śląskiej
Wykład VIII Kierunek Matematyka - semestr IV Wydział Matematyki Stosowanej Politechniki Śląskiej Gliwice, 2014 c Copyright 2014 Janusz Słupik Egzotyczne algorytmy z kluczem publicznym Przypomnienie Algorytm
0 --> 5, 1 --> 7, 2 --> 9, 3 -->1, 4 --> 3, 5 --> 5, 6 --> 7, 7 --> 9, 8 --> 1, 9 --> 3.
(Aktualizacja z dnia 3 kwietnia 2013) MATEMATYKA DYSKRETNA - informatyka semestr 2 (lato 2012/2013) Zadania do omówienia na zajęciach w dniach 21 i 28 kwietnia 2013 ZESTAW NR 3/7 (przykłady zadań z rozwiązaniami)
Matematyka dyskretna. Andrzej Łachwa, UJ, /14
Matematyka dyskretna Andrzej Łachwa, UJ, 2019 andrzej.lachwa@uj.edu.pl 6/14 Podzielność Niech liczba całkowita p>0. Dla każdej liczby całkowitej a mówimy, że a jest podzielna przez p (p jest dzielnikiem
Wykład VI. Programowanie III - semestr III Kierunek Informatyka. dr inż. Janusz Słupik. Wydział Matematyki Stosowanej Politechniki Śląskiej
Wykład VI - semestr III Kierunek Informatyka Wydział Matematyki Stosowanej Politechniki Śląskiej Gliwice, 2013 c Copyright 2013 Janusz Słupik Podstawowe zasady bezpieczeństwa danych Bezpieczeństwo Obszary:
Matematyka dyskretna. Andrzej Łachwa, UJ, C/10
Matematyka dyskretna Andrzej Łachwa, UJ, 2018 andrzej.lachwa@uj.edu.pl 5C/10 Liczby pierwsze Ze wstępu do ksiązki E. Gracjana: liczby pierwsze to niesforna zgraja. Pojawiają się tam gdzie chcą, bez ostrzeżenia,
Równania diofantyczne
Równania diofantyczne Beata Łojan b.lojan@knm.katowice.pl Koło Naukowe Matematyków Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach www.knm.katowice.pl III Liceum Ogólnokształcące im. Lucjana Szenwalda w Dąbrowie Górniczej
Funkcja kwadratowa. f(x) = ax 2 + bx + c,
Funkcja kwadratowa. Funkcją kwadratową nazywamy funkcję f : R R określoną wzorem gdzie a, b, c R, a 0. f(x) = ax 2 + bx + c, Szczególnym przypadkiem funkcji kwadratowej jest funkcja f(x) = ax 2, a R \
Parametry systemów klucza publicznego
Parametry systemów klucza publicznego Andrzej Chmielowiec Instytut Podstawowych Problemów Techniki Polskiej Akademii Nauk 24 marca 2010 Algorytmy klucza publicznego Zastosowania algorytmów klucza publicznego
Wykład VII. Kryptografia Kierunek Informatyka - semestr V. dr inż. Janusz Słupik. Gliwice, 2014. Wydział Matematyki Stosowanej Politechniki Śląskiej
Wykład VII Kierunek Informatyka - semestr V Wydział Matematyki Stosowanej Politechniki Śląskiej Gliwice, 2014 c Copyright 2014 Janusz Słupik Problem pakowania plecaka System kryptograficzny Merklego-Hellmana
Rozdział 1. Zadania. 1.1 Liczby pierwsze. 1. Wykorzystując sito Eratostenesa wyznaczyć wszystkie liczby pierwsze mniejsze niż 200.
Rozdział 1 Zadania 1.1 Liczby pierwsze 1. Wykorzystując sito Eratostenesa wyznaczyć wszystkie liczby pierwsze mniejsze niż 200. 2. Wyliczyć największy wspólny dzielnik d liczb n i m oraz znaleźć liczby
Matematyka Dyskretna Zestaw 2
Materiały dydaktyczne Matematyka Dyskretna (Zestaw ) Matematyka Dyskretna Zestaw 1. Wykazać, że nie istnieje liczba naturalna, która przy dzieleniu przez 18 daje resztę 13, a przy dzieleniu przez 1 daje
Sumy kolejnych bikwadratów
Sumy kolejnych bikwadratów Znane są następujące dwie równości Andrzej Nowicki 18 maja 2015, wersja bi-12 3 2 + 4 2 = 5 2 3 3 + 4 3 + 5 3 = 6 3. Czy istnieją podobnego typu równości dla czwartych potęg?
Tajemnice liczb pierwszych i tych drugich
Tajemnice liczb pierwszych i tych drugich Barbara Roszkowska-Lech MATEMATYKA DLA CIEKAWYCH ŚWIATA Liczby całkowite stworzył dobry Bóg, wszystko inne wymyślili ludzie Leopold Kronecker (1823-1891) Liczby
Kryptografia. z elementami kryptografii kwantowej. Ryszard Tanaś http://zon8.physd.amu.edu.pl/~tanas. Wykład 11
Kryptografia z elementami kryptografii kwantowej Ryszard Tanaś http://zon8.physd.amu.edu.pl/~tanas Wykład 11 Spis treści 16 Zarządzanie kluczami 3 16.1 Generowanie kluczy................. 3 16.2 Przesyłanie
Kryptografia. z elementami kryptografii kwantowej. Ryszard Tanaś Wykład 9
Kryptografia z elementami kryptografii kwantowej Ryszard Tanaś http://zon8.physd.amu.edu.pl/~tanas Wykład 9 Spis treści 14 Podpis cyfrowy 3 14.1 Przypomnienie................... 3 14.2 Cechy podpisu...................
w Kielcach, 2010 w Kielcach, 2010
Zeszyty Studenckiego Ruchu Materiały 19 Sesji Studenckich Naukowego Uniwersytetu Kół Naukowych Uniwersytetu Humanistyczno- Przyrodniczego Humanistyczno- Przyrodniczego Jana Kochanowskiego Jana Kochanowskiego
Dominik Matuszek, V Liceum Ogólnokształcące w Bielsku-Białej. Liczby pierwsze
Dominik Matuszek, V Liceum Ogólnokształcące w Bielsku-Białej Liczby pierwsze Czym są liczby pierwsze? Na początku powiedzmy sobie, czym są liczby pierwsze. Jak powszechnie wiadomo, liczba pierwsza jest
Bezpieczeństwo systemów komputerowych
Bezpieczeństwo systemów komputerowych Szyfry asymetryczne Aleksy Schubert (Marcin Peczarski) Instytut Informatyki Uniwersytetu Warszawskiego 10 listopada 2015 Na podstawie wykładu Anny Kosieradzkiej z
Rozdział 7. Elementy teorii liczb. 7.1 Podstawowe własności liczb
Rozdział 7 Elementy teorii liczb 7.1 Podstawowe własności liczb Zakres teorii liczb to zbiór liczb całkowitych. Tak więc nie będziemy wychodzić poza ten zbiór, a jeśli się pojawi pojęcie,,liczba, oznaczać
Bezpieczeństwo danych, zabezpieczanie safety, security
Bezpieczeństwo danych, zabezpieczanie safety, security Kryptologia Kryptologia, jako nauka ścisła, bazuje na zdobyczach matematyki, a w szczególności teorii liczb i matematyki dyskretnej. Kryptologia(zgr.κρυπτός
Największy wspólny dzielnik Algorytm Euklidesa (także rozszerzony) WZAiP1: Chińskie twierdzenie o resztach
Największy wspólny dzielnik Algorytm Euklidesa (także rozszerzony) Chińskie twierdzenie o resztach Wybrane zagadnienia algorytmiki i programowania I 27 października 2010 Największy wspólny dzielnik - definicja
Algorytm Euklidesa. Największy wspólny dzielnik dla danych dwóch liczb całkowitych to największa liczba naturalna dzieląca każdą z nich bez reszty.
Algorytm Euklidesa Algorytm ten, jak wskazuje jego nazwa, został zaprezentowany przez greckiego matematyka - Euklidesa, żyjącego w w latach około 300r. p.n.e., w jego podstawowym dziele pt. Elementy. Algorytm
Sumy kwadratów kolejnych liczb naturalnych
Sumy kwadratów kolejnych liczb naturalnych Andrzej Nowicki 24 maja 2015, wersja kk-17 Niech m < n będą danymi liczbami naturalnymi. Interesować nas będzie równanie ( ) y 2 + (y + 1) 2 + + (y + m 1) 2 =
Wielomiany. dr Tadeusz Werbiński. Teoria
Wielomiany dr Tadeusz Werbiński Teoria Na początku przypomnimy kilka szkolnych definicji i twierdzeń dotyczących wielomianów. Autorzy podręczników szkolnych podają różne definicje wielomianu - dla jednych