Do czego potrzebne jest planowanie przestrzenne w adaptacji do zmian klimatu? Kto decyduje o tym co się planuje?

Transkrypt

1

2 Do czego potrzebne jest planowanie przestrzenne w adaptacji do zmian klimatu? Kto decyduje o tym co się planuje?

3 Stan Prawny studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Art. 10. ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym 1) dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu; 2) stanu ładu przestrzennego i wymogów jego ochrony; 3) stanu środowiska, w tym stanu rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej, wielkości i jakości zasobów wodnych oraz wymogów ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego; 4) stanu dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej;

4 5) warunków i jakości życia mieszkańców, w tym ochrony ich zdrowia; 6) zagrożenia bezpieczeństwa ludności i jej mienia; 7) potrzeb i możliwości rozwoju gminy; 9) występowania obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów odrębnych; 10) występowania obszarów naturalnych zagrożeń geologicznych; 11) występowania udokumentowanych złóż kopalin oraz zasobów wód podziemnych; 13) stanu systemów komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym stopnia uporządkowania gospodarki wodnościekowej, energetycznej oraz gospodarki odpadami; 14) zadań służących realizacji ponadlokalnych celów publicznych.\; 15) wymagań dotyczących ochrony przeciwpowodziowej

5 Art. 10. ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym 1) kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów; 2) kierunki i wskaźniki dotyczące zagospodarowania oraz użytkowania terenów, w tym tereny wyłączone spod zabudowy; 3) obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu kulturowego i uzdrowisk; 4) obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej; 5) kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej; 6) obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym;

6 7) obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa i ustaleniami programów zadań rządowych służące inwestycji celu publicznego; 8) obszary, dla których obowiązkowe jest sporządzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów odrębnych, w tym obszary wymagające przeprowadzenia scaleń i podziału nieruchomości, obszary rozmieszczenia obiektów handlu wielkopowierzchniowego oraz obszary przestrzeni publicznej; 9) obszary, dla których gmina zamierza sporządzić miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego w tym obszary wymagające zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne;

7 10) kierunki i zasady kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej; 11) obszary szczególnego zagrożenia powodzią oraz obszary osuwania się mas ziemnych; 14) obszary wymagające przekształceń, rehabilitacji lub rekultywacji; 15) granice terenów zamkniętych i ich stref ochronnych; 16) inne obszary problemowe, w zależności od uwarunkowań i potrzeb zagospodarowania występujących w gminie. 2a. Przewidywane do wyznaczenia obszary, na których rozmieszczone będą urządzenia wytwarzające energię z odnawialnych źródeł energii o mocy przekraczającej 100 kw, a także ich strefy ochronne związanych z ograniczeniami w zabudowie oraz zagospodarowaniu i użytkowaniu terenu; w studium ustala się ich rozmieszczenie

8 WORP wyznaczy obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi, dla których należy opracować mapy zagrożenia i ryzyka powodziowego

9 Wstępna ocena ryzyka powodziowego została wykonana przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej PIB - Centra Modelowania Powodziowego w Gdyni, w Krakowie, w Poznaniu, we Wrocławiu, w konsultacji z Krajowym Zarządem Gospodarki Wodnej. Obszary wyznaczone we wstępnej ocenie ryzyka powodziowego nie stanowią podstawy do planowania przestrzennego. Celem WORP nie jest wyznaczenie precyzyjnego zasięgu obszarów zagrożonych powodzią, lecz wstępne ich zidentyfikowanie, w celu wyselekcjonowania rzek, które stwarzają zagrożenie powodziowe

10

11 Mapy zagrożenia powodziowego (22 grudnia 2013 r.) Na mapach zagrożenia powodziowego przedstawia się w szczególności obszary, na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi jest: niskie i wynosi co najmniej raz na 500 lat lub istnieje możliwość wystąpienia zdarzenia ekstremalnego, średnie i wynosi raz na 100 lat, wysokie i wynosi raz na 10 lat, możliwe między linią brzegu a wałem przeciwpowodziowym lub naturalnym wysokim brzegiem, w który wbudowano trasę wału przeciwpowodziowego, a także wyspy i przymuliska. obszary szczególnego zagrożenia powodzią

12 Mapy ryzyka powodziowego (22 grudnia 2013 r.) przedstawiają potencjalnie negatywne skutki związane z powodzią Na mapach ryzyka powodziowego zaznacza się: szacunkową liczbę mieszkańców, którzy mogą być dotknięci powodzią, rodzaje działalności gospodarczej wykonywanej na tych obszarach, obecność instalacji, mogących, w razie wystąpienia powodzi, spowodować przypadkowe znaczne zanieczyszczenie środowiska, występowanie innych istotnych elementów takich jak ujęcia wody, strefy ochronne ujęć wody, kąpieliska, obszary Natura 2000, parki narodowe, rezerwaty przyrody, potencjalne ogniska zanieczyszczeń wody

13 Gminy dotknięte powodziami

14 Struktura strat powodziowych IV-VII 2010 (KZGW)

15 Plany zarządzania ryzykiem powodziowym (22 grudnia 2015 r.) Określają cele zarządzania ryzykiem powodziowym dla obszarów zagrożonych aspekt zapobiegania, ochrony, przygotowania, prognozowanie powodzi i systemy wczesnego ostrzegania oraz obejmują środki służące osiągnięciu celów Uwzględniają szczególne cechy terenów objętych planami, co umożliwia opracowanie indywidualnych rozwiązań w zakresie potrzeb i priorytetów dotyczących tych terenów Zapewniają odpowiednią koordynację na obszarze dorzecza w dążeniu do osiągnięcia celów zarządzania ryzykiem powodziowym

16 W dokumentach planistycznych wskazuje się tylko obszary szczególnego zagrożenia powodzią (czyli takie, na których jest możliwość jej wystąpienia w cyklu stuletnim, dziesięcioletnim, na tarasie zalewowym pomiędzy brzegiem rzeki a wałem)

17 W przypadku wykazania (np. w opracowaniu ekofizjograficznym do studium lub mpzp) realnie wysokiego poziomu wód gruntowych z okresowymi podtopieniami na jakimś terenie, nie ma podstaw aby zakazać na nim zabudowy. Można to zrobić, jeśli się udowodni, że podtopienia nie są tylko niebezpieczeństwem, a są jedną z czterech kategorii szczególnej powodzi określonej w Prawie wodnym

18 Zintegrowany system ochrony przeciwpowodziowej musi uwzględniać naturalne procesy i zjawiska, w tym zmiany klimatu oraz obejmować działania, m.in. z zakresu planowania przestrzennego, a także planowania na szczeblu lokalnym (gminnym) - we wszystkich sferach gospodarczej, społecznej, środowiskowej Ryzyko wzrasta, z uwagi na: zagospodarowywanie terenów zalewowych, zmniejszanie retencji naturalnej, coraz gwałtowniejsze zjawiska meteorologiczne. Nie reagowanie, tylko zarządzanie ryzykiem powodziowym w planowaniu przestrzennym. Zmniejszenie strat i szkód powodziowych przez ograniczenie RYZYKA

19 OCHRONA PRZECIWPOWODZIOWA W PLANOWANIU PRZESTRZENNYM Można uznać, że zgodnie z obowiązującym prawem, ochrona przed powodzią powinna być realizowana na wszystkich szczeblach administracji publicznej. Zadania planowania przestrzennego wynikające z zasady przezorności w planowaniu: Przewidywanie możliwych skutków zmian klimatu Wprowadzanie do planów/studiów ustaleń minimalizujących lub zapobiegających szkodom i stratom Ograniczenie lub wyeliminowanie działań mogących potęgować zjawiska ekstremalne

20

21 ZASOBY TERENÓW BUDOWLANYCH W 2010r. W planach miejscowych ha zabudowa jednorodzinna 12,55% ha zabudowa wielorodzinna 2,19% ha RAZEM: ha Co przy założonych gęstościach zaludnienia daje 77 mln ludzi W studiach gminnych zabudowa jednorodzinna 11,21% ha zabudowa wielorodzinna 2,81% ha RAZEM: ha Co przy założonych gęstościach zaludnienia daje 316 mln ludzi Według obrotu z 2010 r. spodziewany czas sprzedaży tych terenów: wg planów 915 lat wg studiów lat

22 78,89% gmin w dorzeczu środkowej Wisły, które potwierdziły posiadanie planów miejscowych dla obszarów potencjalnie zagrożonych powodzią potwierdziło, że co najmniej część z nich jest przeznaczona pod zabudowę. 67,21% gmin w dorzeczu środkowej Wisły, które potwierdziły posiadanie planów miejscowych dla obszarów bezpośredniego zagrożenia powodzią potwierdziło, że co najmniej część z nich jest przeznaczona pod zabudowę

23 Integracja działań adaptacyjnych do zmian klimatu w planowaniu przestrzennym Zagrożenia powodziowe i zagrożenie awariami przemysłowymi w Warszawie (opracowanie ekofizjograficzne do Studium )

24 Dla terenów nieobjętych planami miejscowymi rocznie wydaje się ok decyzji o warunkach zabudowy 47,29 % gmin w dorzeczu środkowej Wisły, na których terenie występują obszary pośrednio zagrożone powodzią potwierdziło, że następuje ich zabudowa w trybie decyzji o warunkach zabudowy 30,81 % gmin w dorzeczu środkowej Wisły, na których terenie występują obszary bezpośredniego zagrożenia powodzią potwierdziło, że następuje ich zabudowa w trybie decyzji o warunkach zabudowy

25 Integracja działań adaptacyjnych do zmian klimatu w planowaniu przestrzennym Funkcjonowanie klimatyczne SPW

26 Integracja działań adaptacyjnych do zmian klimatu w planowaniu przestrzennym Warunki klimatyczne Warszawy wybrane zagadnienia (opracowanie ekofizjograficzne do Studium)

27

28 Kępa Tarchomińska, Zakole Wawerskie, Łąki Wilanowskie itp. to w Warszawie tereny naturalnej retencji o dużych wahaniach poziomu wód gruntowych powiązanych z korytem Wisły podmokłości i starorzecza przechwytują nadmiar wód z opadów i roztopów. Są naturalnym ogrodem deszczowym i podtapianym okresowo buforowym parkiem nadrzecznym. Nie powinny być zabudowane!!! Wierzbowe zadrzewienia śródpolne na Kępie Tarchomińskiej, fot. J. Pawlak

29 Integracja działań adaptacyjnych do zmian klimatu w planowaniu przestrzennym Funkcjonowanie hydrologiczne SPW

30 Ogrody deszczowe

31