Monika Ciak-Ozimek. Mapy zagrożenia powodziowego i mapy ryzyka powodziowego stan obecny i wdrażanie

Transkrypt

1 Monika Ciak-Ozimek Mapy zagrożenia powodziowego i mapy ryzyka powodziowego stan obecny i wdrażanie

2 Informatyczny System Osłony Kraju przed nadzwyczajnymi zagrożeniami Projekt ISOK jest realizowany w ramach 7 osi priorytetowej Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka Społeczeństwo informacyjne budowa elektronicznej administracji. KONSORCJUM: Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej lider projektu Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej PIB Główny Urząd Geodezji i Kartografii Instytut Łączności PIB Rządowe Centrum Bezpieczeństwa.

3 Podstawa prawna: - Ustawa Prawo Wodne z dnia 18 lipca 2001 roku (Dz. U. z 2005 r. nr 239, poz. 2019, z późn. zm.) - Dyrektywa 2007/60/WE Parlamentu Europejskiego I Rady z dnia 23 października 2007 r. w sprawie oceny ryzyka powodziowego i zarządzania nim (Dyrektywa Powodziowa) Rozporządzenie Ministra Środowiska, Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, Ministra Administracji i Cyfryzacji oraz Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 21 grudnia 2012 r. w sprawie opracowywania map zagrożenia powodziowego oraz map ryzyka powodziowego (Dz. U. z 2013 r. poz. 104) Metodyka opracowania MZP i MRP

4 Cel projektu - opracowanie i wykonanie systemu informatycznego, który będzie stanowił narzędzie pomocne w zarządzaniu kryzysowym oraz ograniczaniu strat powodziowych poprzez wpływanie na planowanie przestrzenne i edukowanie społeczeństwa. PODSTAWOWE PRODUKTY PROJEKTU Wstępna ocena ryzyka powodziowego (WORP) Baza Danych Obiektów Topograficznych Numeryczny Model Terenu Ortofotomapa Mapy zagrożenia powodziowego (MZP) Mapy ryzyka powodziowego (MRP) Mapy zagrożeń meteorologicznych Mapy innych zagrożeń Platforma informatyczna ISOK

5 WSTĘPNA OCENA RYZYKA POWODZIOWEGO Identyfikacja powodzi historycznych Identyfikacja obszarów, na których wystąpienie powodzi jest prawdopodobne POWODZIE HISTORYCZNE POWODZIE PRAWDOPODOBNE Analizy Bezpośredni wpływ powodzi na życie ludzi Wpływ powodzi na obszary działalności gospodarczej Wyznaczenie obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi Skuteczność istniejących budowli przeciwpowodziowych

6

7 OBSZARY NARAŻONE NA NIEBEZPIECZEŃSTWO POWODZI W POLSCE 839 rzek o długości km I cyk planistyczny II cykl planistyczny 253 rzeki o długości km 586 rzek o długości km

8 WSTĘPNA OCENA RYZYKA POWODZIOWEGO OBSZARY NARAŻONE NA NIEBEZPIECZEŃSTWO POWODZI MAPY ZAGROŻENIA POWODZIOWEGO MAPY RYZYKA POWODZIOWEGO PLANY ZARZĄDZANIA RYZYKIEM POWODZIOWYM

9 DANE WEJŚCIOWE DO OPRACOWANIA MZP I MRP Numeryczny Model Terenu Baza Danych Obiektów Topograficznych Ortofotomapy Przekroje korytowe mokre Baza danych obiektów inżynierskich Baza danych hydrologicznych

10 MAPY ZAGROŻENIA POWODZIOWEGO I MAPY RYZYKA POWODZIOWEGO szczegółowość map w skali 1:10 000, układ współrzędnych płaskich prostokątnych PL-1992, współrzędne geograficzne w geodezyjnym układzie odniesienia PL-ETRF89, elipsoida GRS-80, układ wysokościowy PL-KRON86-NH. podkład topograficzny dla map stanowi aktualna ortofotomapa o terenowej wartości piksela nie większej niż 0,5 m. Wersja numeryczna Numeryczna baza danych Wersja kartograficzna format *.tiff format *.geotiff format *.pdf

11 Mapy MZP i MRP zostały opracowane w trzech scenariuszach, na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi na wskazanych obszarach jest: wysokie, wynosi 10%, czyli raz na 10 lat, średnie, wynosi 1%, czyli raz na 100 lat, niskie, wynosi 0,2%, czyli raz na 500 lat. Numeryczna baza danych map MZP i MRP Maksymalny obszar zagrożenia powodziowego, wyznaczony w scenariuszu prawdopodobieństwa Q 0,2% 33 GB km 2 powierzchni Polski

12 Matematyczne modelowanie hydrauliczne przepływu w korytach i na terenach zalewowych - wyznaczenie obszarów zagrożenia powodziowego przy wykorzystaniu: - danych hydrologicznych - Numerycznego Modelu Terenu - przekrojów korytowych jednowymiarowy modelu przepływu (1D) dwuwymiarowego modelu przepływu (2D) model hybrydowe (1D/2D) 147 modeli dwuwymiarowych 245 modeli jednowymiarowych 582 modeli (2,5 TB danych) 190 modeli hybrydowych

13 MZP Z GŁĘBOKOŚCIĄ WODY MODELOWANIE JEDNOWYMIAROWE (1D) MZP Z PRĘDKOŚCIĄ WODY MODELOWANIE HYBRYDOWE (1D/2D) MODEL 1D W KORYCIE RZEKI, MODEL 2D DLA TERENYÓW ZALEWOWYCH MIASTA NA PRAWACH POWIATU, WOJEWÓDZKIE, LICZBA MIESZK. >

14 MAPY ZAGROŻENIA POWODZIOWEGO Z GŁĘBOKOŚCIĄ WODY Z PRĘDKOŚCIAMI WODY I KIERUNKAMI PRZEPŁYWU WODY Dodatkowo opracowano: OD STRONY MORZA, W TYM MORSKICH WÓD WEWNĘTRZNYCH (RAZ NA 100 I RAZ NA 500 LAT) OBSZARY NARAŻONE NA ZALANIE W PRZYPADKU ZNISZCZENIA LUB USZKODZENIA WAŁU PRZECIWPOWODZIOWEGO (RAZ NA 100 LAT)

15 PODSTAWOWY ZAKRES ELEMENTÓW TREŚCI MAP ZAGROŻENIA POWODZIOWEGO

16 MAPY ZAGROŻENIA POWODZIOWEGO Z GŁĘBOKOŚCIĄ WODY SYMBOL GŁĘBOKOŚĆ WODY OPIS h 0,5 m 0,5 m < h 2 m 2 m < h 4 m h > 4 m niskie zagrożenie dla ludzi i obiektów budowlanych średnie zagrożenie dla ludzi ze względu na możliwość ewakuacji na wyższe piętra, ale wysokie ze względu na straty materialne wysokie zagrożenie dla ludzi zalaniu mogą podlegać nie tylko partery, ale również pierwsze piętra budynków bardzo wysokie zagrożenie dla ludzi i bardzo wysokie zagrożenie wystąpienia szkód całkowitych

17

18

19

20 Fragment arkusza mapy zagrożenia powodziowego wraz z głębokością wody; obszary, na których prawdopodobieństwa wystąpienia powodzi jest niskie i wynosi raz na 500 lat; GORZÓW WIELKOPOLSKI N C-d-2.

21 MAPY ZAGROŻENIA POWODZIOWEGO Z PRĘDKOŚCIĄ WODY SYMBOL PRĘDKOŚĆ WODY OPIS v 0,5 m/s 0,5 m/s < v 1 m/s 1 m/s < v 2 m/s prędkość mała woda ma niewielką zdolność oddziaływania na obiekty prędkość średnia woda ma umiarkowaną zdolność oddziaływania na obiekty i jest w stanie przemieszczać obiekty o niewielkich rozmiarach i masie, stanowi zagrożenie dla ludzi prędkość duża woda ma silną zdolność oddziaływania na obiekty i jest w stanie przemieszczać obiekty o stosunkowo dużych rozmiarach i masie, stanowi poważne zagrożenie dla ludzi v > 2 m/s prędkość bardzo duża woda ma bardzo silną zdolność oddziaływania na obiekty i jest w stanie przemieszczać obiekty o bardzo dużych rozmiarach i masie oraz naruszać strukturę obiektów statycznych, stanowi bardzo poważne zagrożenie dla ludzi

22 Fragment arkusza mapy zagrożenia powodziowego wraz z prędkościami przepływu wody i kierunkami przepływu wody; obszary, na których prawdopodobieństwa wystąpienia powodzi jest niskie i wynosi raz na 500 lat; GORZÓW WIELKOPOLSKI N C-d-2.

23 MAPY ZAGROŻENIA POWODZIOWEGO OD STRONY MORZA, W TYM MORSKICH WÓD WEWNĘTRZNYCH prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi raz na 100 lat (H 1%) prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi raz na 500 lat (H 0,2%). SYMBOL OPIS granica pasa technicznego brzegu morskiego granica pasa ochronnego brzegu morskiego granice portu i przystani morskiej

24 Fragment arkusza mapy zagrożenia powodziowego od strony morza, w tym morskich wód wewnętrznych; obszary, na których prawdopodobieństwa wystąpienia powodzi jest niskie i wynosi raz na 500 lat; GDAŃSK NOWY PORT N C-d-1.

25 MAPY ZAGROŻENIA POWODZIOWEGO WRAZ Z GŁĘBOKOŚCIAMI WODY, OBSZARY NARAŻONE NA ZALANIE W PRZYPADKU ZNISZCZENIA LUB USZKODZENIA WAŁU PRZECIWPOWODZIOWEGO scenariusz prawdopodobieństwa wystąpienia powodzi raz na 100 lat (Q 1%) SYMBOL OPIS miejsce hipotetycznego zniszczenia lub uszkodzenia wału przeciwpowodziowego

26 Fragment arkusza mapy zagrożenia powodziowego wraz z głębokościami wody, obszary narażone na zalanie w przypadku zniszczenia lub uszkodzenia wału przeciwpowodziowego; BOISKA M B-c-3.

27 MAPY RYZYKA POWODZIOWEGO NEGATYWNE KONSEKWENCJE DLA LUDNOŚCI ORAZ WARTOŚCI POTENCJALNYCH STRAT POWODZIOWYCH NEGATYWNE KONSEKWENCJE DLA ŚRODOWISKA, DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ Dodatkowo opracowano: Dodatkowo opracowano: OBSZARY NARAŻONE NA ZALANIE W PRZYPADKU ZNISZCZENIA LUB USZKODZENIA WAŁU PRZECIWPOWODZIOWEGO MAPY RYZYKA POWODZIOWEGO OD STRONY MORZA, W TYM MORSKICH WÓD WEWNĘTRZNYCH OBSZARY NARAŻONE NA ZALANIE W PRZYPADKU ZNISZCZENIA LUB USZKODZENIA WAŁU PRZECIWPOWODZIOWEGO MAPY RYZYKA POWODZIOWEGO OD STRONY MORZA, W TYM MORSKICH WÓD WEWNĘTRZNYCH

28 MAPY RYZYKA POWODZIOWEGO NEGATYWNE KONSEKWENCJE DLA LUDNOŚCI ORAZ WARTOŚCI POTENCJALNYCH STRAT POWODZIOWYCH

29 Fragment arkusza mapy ryzyka powodziowego negatywne konsekwencje dla ludności oraz wartości potencjalnych strat powodziowych; obszary, na których prawdopodobieństwa wystąpienia powodzi jest niskie i wynosi raz na 500 lat; GORZÓW WIELKOPOLSKI N C-d-2

30 Fragment arkusza mapy ryzyka powodziowego - negatywne konsekwencje dla środowiska, dziedzictwa kulturowego i działalności gospodarczej; obszary narażone na zalanie w przypadku zniszczenia lub uszkodzenia wału przeciwpowodziowego; BOISKA M B-c-3.

31 Fragment arkusza mapy ryzyka powodziowego od strony morza, w tym morskich wód wewnętrznych - negatywne konsekwencje dla ludności oraz wartości potencjalnych strat powodziowych; obszary, na których prawdopodobieństwa wystąpienia powodzi jest niskie i wynosi raz na 500 lat; GDAŃSK - NOWY PORT N C-d-1

32 MAPY RYZYKA POWODZIOWEGO NEGATYWNE KONSEKWENCJE DLA ŚRODOWISKA, DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

33 Fragment arkusza mapy ryzyka powodziowego negatywne konsekwencje dla środowiska, dziedzictwa kulturowego i działalności gospodarczej; obszary, na których prawdopodobieństwa wystąpienia powodzi jest niskie i wynosi raz na 500 lat. GORZÓW WIELKOPOLSKI N C-d-2

34 Fragment arkusza mapy ryzyka powodziowego - negatywne konsekwencje dla ludności oraz wartości potencjalnych strat powodziowych; obszary narażone na zalanie w przypadku zniszczenia lub uszkodzenia wału przeciwpowodziowego; BOISKA M B-c-3.

35 Fragment arkusza mapy ryzyka powodziowego od strony morza, w tym morskich wód wewnętrznych - negatywne konsekwencje dla środowiska, dziedzictwa kulturowego i działalności gospodarczej; obszary, na których prawdopodobieństwa wystąpienia powodzi jest niskie i wynosi raz na 500 lat; GDAŃSK - NOWY PORT N C-d-1.

36 HYDROPORTAL Wersja kartograficzna MZP i MRP MZP MRP Powierzchnia opracowania liczona po ramkach to ponad 80 tys. km 2

37

38

39

40

41 ZASTOSOWANIE MZP ORAZ MRP MZP i MRP obrazują w skali kraju obszary zagrożenia powodziowego oraz ryzyko wystąpienia negatywnych konsekwencji społeczno-ekonomicznych z tym związanych Stanowią podstawę do oceny i analizy aktualnego stanu zabezpieczenia przeciwpowodziowego Będą stanowiły podstawę do opracowania planów zarządzania ryzykiem powodziowym Przedstawione na MZP obszary stanowią podstawę do planowania zagospodarowania przestrzennego na różnych poziomach. Granice obszarów zagrożenia uwzględnia się w: koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, planie zagospodarowania przestrzennego województwa, miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego lub decyzji o warunkach zabudowy.

42 ZASTOSOWANIE MZP ORAZ MRP Mapy MZP i MRP odnoszą się do powodzi rzecznych oraz powodzi od strony morza. W procesie modelowania wykorzystano dane z aktualnością na rok 2012, uwzględniono inwestycje zrealizowane i wybrane szczegółowe urządzenia wodne, w tym urządzenia melioracji wodnych. Mapy przedstawiają obszary zagrożenia powodziowego dla scenariuszy: niskiego, średniego i wysokiego prawdopodobieństwa wystąpienia powodzi. Przedstawione na MZP i MRP awarie obwałowania zostały określone dla przepływu Q1%, co odpowiada scenariuszowi średniego prawdopodobieństwa wystąpienia powodzi. Dla rzek objętych opracowaniem, na których zlokalizowane są zbiorniki retencyjne (o stałym piętrzeniu) transformacji fal hipotetycznych przez zbiornik nie została uwzględniona do wyznaczenia obszaru zagrożenia powodziowego. Obszary zagrożenia powodziowego zostały opracowane dla odcinków rzek powyżej i poniżej zbiornika. Dla rzek objętych opracowaniem, na których zlokalizowane są suche zbiorniki przeciwpowodziowe, obszary zagrożenia powodziowego zostały wyznaczone z uwzględnieniem czaszy zbiornika odwzorowanej w NMT.

43 Więcej informacji na stronie Monika Ciak-Ozimek Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej ul. Grzybowska 80/ Warszawa tel. +48 (22)