Prawidłowość oznakowania wyrobów

Transkrypt

1 Informacja o wynikach kontroli prawidłowości oznakowania niebezpiecznych substancji chemicznych, mieszanin chemicznych i produktów biobójczych oferowanych w placówkach hurtowych i detalicznych. W II kwartale 2010 r. przeprowadzono kontrolę u 8 przedsiębiorców prowadzących sprzedaż mieszanin chemicznych, w tym preparatów niebezpiecznych i produktów biobójczych tj. w: 4 specjalistycznych hurtowniach: - Przedsiębiorstwie Handlowo - Produkcyjnym CHEMIA Katowice S.A Katowice ul. Kolejowa 19, - NICOLS Sp. jawna Katowice ul. Ks. Bpa H. Bednorza 48, - Schweitzer-Chemie Polska sp. z o.o. Katowice ul. Józefowska 91, - PPH CORA Częstochowa Wola Kiedrzyńska ul. Mykanowska 59, 4 placówkach detalicznych (w tym w 2 wielkopowierzchniowych): - sklepie SUPERHOBBY Market Budowlany sp. z o.o. Market OBI nr 015 Częstochowa ul. Okulickiego16/18, - sklepie nr 1244 podl. LIDL Polska Sklepy Spożywcze, spółka z o.o. z/s w Jankowicach Bielsko-Biała ul. Cieszyńska 311 a, - sklepie Firmy Handlowo-Usługowej Chorzów ul. Hajducka 91A, - sklepie Centrum Higieny Sanitarnej "PATRON" Bielsko-Biała ul. 11 Listopada 78. Nieprawidłowości w różnym zakresie stwierdzono w 6 skontrolowanych podmiotach tj. w: - PHU CHEMIA Katowice S.A w Katowicach, - Schweitzer-Chemie Polska sp. z o.o. w Katowicach, - Market OBI nr 015 w Częstochowie, - sklepie nr 1244 podl. LIDL Polska w Bielsku-Białej, - sklepie Firmy Handlowo-Usługowej J. Kauczor w Chorzowie, - sklepie Centrum Higieny Sanitarnej "PATRON" w Bielsku-Białej. W toku przeprowadzonych kontroli zbadano ogółem 31 partii produktów w ilości sztuk w tym: - 17 partii wyrobów produkcji krajowej ilości sztuk - 14 partii wyrobów pochodzących z krajów UE (Niemcy, Hiszpania, Holandia) w ilości 410 sztuk Oceną objęto: 16 partii mieszanin chemicznych niebezpiecznych liczności 412 sztuk, w tym: - 3 partie wyrobów produkcji krajowej w ilości 10 sztuk, - 13 partii wyrobów pochodzących z krajów UE w ilości 402 sztuk 15 partii produktów biobójczych liczności sztuk, w tym: - 14 partii wyrobów produkcji krajowej w ilości sztuk - 1 partię wyrobów pochodzących z krajów UE w ilości 8 sztuk Badaniem na zgodność z przepisami ustawy o substancjach i preparatach chemicznych (i aktów wykonawczych do cyt. ustawy) objęto 25 partii mieszanin chemicznych niebezpiecznych w ilości 517 sztuk, z których 9 partii kwalifikowanych było również jako środki biobójcze. Produktami wyłącznie o charakterze biobójczym były: RAT KILLER PERFEKT, TARGET, SUBSTRAL, FARATOX B, ABC dla domu, BARAKI granulat w ilości sztuk. Ogółem zakwestionowano 12 partii produktów chemicznych liczności sztuk, w tym: - 6 partii preparatów niebezpiecznych w ilości 65 sztuk, tj.: 1 partię w ilości 4 sztuki produkcji krajowej i 5 partii w 1

2 ilości 61 sztuk wartości pochodzących z krajów UE, - 6 partii produktów biobójczych w ilości sztuk wszystkie produkcji krajowej, w tym 1 partię (POLCYP) w ilości 22 sztuk wartości wyłącznie z uwagi na niezgodności wynikające z nieprzestrzegania przepisów ustawy o substancjach i preparatach chemicznych. Na kwestionowane produkty składają się: mieszaniny chemiczne niebezpieczne w ilości 65 sztuk, - ST-DOS K-320 środek antykorozyjny i stabilizator twardości wody w ilości 12 sztuki, - W5 udrożniacz w żelu w ilości 20 sztuk, - W5 odplamiacz uniwersalny w ilości 24 sztuki, - DOMAX udrożniacz do rur i odpływów w ilości 4 sztuki, - DOMAX odkamieniacz do urządzeń w ilości 1 sztuka, - MATI udrożniacz do rur i syfonów w ilości 4 sztuki, środki biobójcze w ilości 1761 sztuk, - POLCYP 5 WP preparat w proszku do zwalczania owadów w ilości 22 sztuk, wartości 144,98 zł (niezgodny wyłącznie z ustawą o substancjach i preparatach chemicznych), - MRÓWKILLER aerozolowy preparat owadobójczy w ilości 8 sztuk, (również niezgodny z ustawą o substancjach i preparatach chemicznych), - MOTH KILLER aerozolowy preparat do zwalczania moli w ilości 9 sztuk, (również niezgodny z ustawą o substancjach i preparatach chemicznych), - MOLAN kulki antymolowe perfumowane (lawenda, sosna, cytryna) preparat antymolowy w kształcie tabletek w ilości 13 sztuk (również niezgodny z ustawą o substancjach i preparatach chemicznych), - TARGET dla domu, środek zwalczający mrówki ANTS-kontrol w ilości 20 sztuk - SUBSTRAL na mrówki w ilości 1689 sztuk co stanowi 38,70 % ogółem zbadanych partii. Prawidłowość oznakowania wyrobów Prawidłowość oznakowania mieszanin chemicznych sprawdzono w oparciu o przepisy: ustawy o substancjach i preparatach chemicznych (art.25 ust. 1 i 2): Objęte oceną mieszaniny chemiczne stanowiły preparaty chemiczne niebezpieczne zaklasyfikowane przez producentów do: wyłącznie jednej kategorii tj.: - żrące C (DESATASCADOR, W5 udrożniacz, DOMAX udrożniacz); - drażniące Xi (NEO CLOR Oxiplus odplamiacz, 777 AMONIAKO Perfumado do czyszczenia, W5 płyn czyszczący, W5 środek do czyszczenia, W5 płyn do czyszczenia toalet, DOMAX odkamieniacz, GRUNDPUR), - szkodliwe Xn (NEO CLOR Oxiplus odplamiacz pudełko, NEO CLOR Oxiplus odplamiacz saszetka, W5 odplamiacz); - skrajnie łatwopalne F+ (MRÓWKILLER, MOTH KILLER), do kilku kategorii np. - drażniący i niebezpieczny dla środowiska (POLCYP 5WP, ST-DOS K-320), - skrajnie łatwopalny i szkodliwy (OWADOZOL L, MUCHOSPRAY), - skrajnie łatwopalny F+ i niebezpieczny dla środowiska N (SPRAY na owady biegające, SPRAY na owady latające); - szkodliwy Xn i niebezpieczny dla środowiska N (MOLAN), - drażniący Xi i niebezpieczny dla środowiska N (DOMESTOS 24 h), - żrący i drażniący (MATI udrożniacz, TAK! Granulki do udrożniania rur). Oznakowanie opakowania poszczególnych mieszanin niebezpiecznych zawierało: - określenie nazwy preparatu we wszystkich 25 partiach, - określenie nazwy substancji niebezpiecznych zawartych w mieszaninie w 23 partiach. W przypadku 2 partii tj. DOMAX udrożniacz i MATI udrożniacz nie wykazano nazw substancji żrących, których obecność stanowiła kryterium klasyfikacji mieszanin do grupy preparatów żrących. W 2 innych partiach tj. MRÓWKILLER preparat owadobójczy i ST-DOS K-320 środek antykorozyjny uwidoczniony skład preparatów pod względem zastosowanych nazw różnił się od określonego w kartach charakterystyki. - nazwę i adres (siedzibę) przedsiębiorcy wprowadzającego mieszaninę do obrotu we wszystkich 25 partiach. - znaki ostrzegawcze odpowiadające rodzajowi zagrożeń, w związku z zawartością substancji niebezpiecznych. W 2

3 przypadku 2 partii (MRÓWKILLER; MOTH KILLER) znak ostrzegawczy nie w pełni odpowiadał zastrzeżonemu wzorowi, ale nie wprowadzał konsumenta w błąd. W przypadku partii MATI udrożniacz stwierdzono brak napisu określającego znaczenie znaku ostrzegawczego, a w 2 innych partiach (DOMAX udrożniacz; DOMAX odkamieniacz) umieszczone przy znaku ostrzegawczym napisy określające jego znaczenie nie zostały podane w języku polskim. Ponadto stwierdzono, że w oznakowaniu objętych oceną preparatów umieszczono informacje o wymaganym postępowaniu z opróżnionymi opakowaniami. Wyjątek stanowi MATI udrożniacz do rur i syfonów produkcji "DARCHEM COSMETICS" w Mogilnie. Oznakowanie opakowań w języku polskim, zgodnie z wymaganiami określonymi w ustawie z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim (Dz. U. Nr 90, poz. 999, ze zm.) posiadały 23 partie. Do 2 partii (DOMAX udrożniacz; DOMAX odkamieniacz) wniesiono zastrzeżenia z uwagi na brak w polskiej wersji językowej napisów określających znaczenie znaku ostrzegawczego. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 5 marca 2009 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych oraz niektórych preparatów chemicznych (oraz wcześniej obowiązującego rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 2 września 2003r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych): Badając zagadnienie prawidłowości oznakowania preparatów chemicznych niebezpiecznych stwierdzono, co następuje: Oznakowanie objętych oceną mieszanin chemicznych umieszczone zostało w sposób trwały na etykiecie bezpośrednio przylegającej do opakowania preparatu. Oznakowanie opakowania preparatu niebezpiecznego zawierało: - nazwę handlową oraz informację o przeznaczeniu preparatu we wszystkich 25 partiach, - nazwę lub imię i nazwisko, adres i numer telefonu wprowadzającego mieszaninę do obrotu we wszystkich 25 partiach. - nazwę chemiczną lub nazwy chemiczne substancji obecnych w mieszaninie w 23 partiach. W przypadku 2 partii tj.: - DOMAX udrożniacz (produkcji niemieckiej), którego dystrybutorem jest MB Drogerie w Świętochłowicach, - MATI udrożniacz, którego producentem jest DARCHEM COSMETICS w Mogilnie 27 i 29 nie wykazano nazw substancji żrących, których obecność stanowiła kryterium klasyfikacji mieszanin do grupy preparatów żrących. W przypadku 2 innych partii uwidoczniony skład preparatów (poz.3, 11 tabeli 3), pod względem zastosowanych nazw różnił się od określonego w kartach charakterystyki i tak: - MRÓWKILLER preparat owadobójczy produkcji LAB sp. z o.o. w Jaworznie posiadał określenie nazwy substancji niebezpiecznej polcyp SL 40 na poziomie 1,5% natomiast w karcie charakterystyki wykazano cypermetrynę o zawartości 0,06%. Z nadesłanych wyjaśnień wynika, że polcyp - to substancja o formie użytkowej (koncentrat) zawierająca 4,0% cypermetryny. - ST-DOS K-320 środek antykorozyjny (produkcji niemieckiej), którego dystrybutorem jest Schweitzer-Chemie Polska w Katowicach zawierał w oznakowaniu napis corrosive liquid, acidic organic N.O.S. - phosphonocarboxylic acid" (w tłumaczeniu - organiczne kwasy azotu, tlenu i siarki - kwas fosfonokarboxylowy). W karcie charakterystyki wykazano w pkt. 3 skład: - mieszanka z niżej wymienionych składników z bezpiecznymi domieszkami, -składniki niebezpieczne: siarczan cynkowy w stężeniu 2,5-10%; acrolein w stężeniu 2,5-5%. Przedsiębiorca podjął natychmiastowe działania o charakterze naprawczym i dostosował treść etykiety do zapisów karty charakterystyki. Znak lub znaki ostrzegawcze i napisy określające ich znaczenie, odpowiadające klasyfikacji mieszaniny dokonanej zgodnie z kryteriami klasyfikacji w przypadku 22 partii badanych preparatów W 3 partiach w ilości 9 sztuk było brak napisów określających znaczenie znaków ostrzegawczych co dotyczyło: 3

4 - 1 preparatu tj. MATI udrożniacz produkcji DARCHEM COSMETICS w Mogilnie w ilości 4 sztuki. Ponadto powierzchnia tego znaku nie pokrywała co najmniej jednej dziesiątej pola powierzchni oznakowania. - 2 partii w ilości 5 sztuk tj.: DOMAX udrożniacz i DOMAX odkamieniacz produkcji niemieckiej, dystrybucji MB Drogerie w Świętochłowicach gdzie napis określający znaczenie znaku ostrzegawczego nie posiadał polskiej wersji językowej. Ponadto stwierdzono niewłaściwy znak ostrzegawczy, który nie w pełni odpowiadał zastrzeżonemu wzorowi (ale nie wprowadzał konsumenta w błąd) w odniesieniu do 2 partii w ilości 17 sztuk tj.: MRÓWKILLER i MOTH KILLER produkcji LAB sp. z o.o. w Jaworznie. Dlatego też ze względu na nieprawidłowe wymiary i kształt kwestionowano 21 wyrobów. d) zwroty R"- wskazujące rodzaj zagrożenia w 22 partiach mieszanin. Całkowity ich brak stwierdzono w 3 partiach w ilości 18 sztuk co dotyczyło preparatów: DOMAX udrożniacz (preparat żrący) i DOMAX odkamieniacz (produkt drażniący) produkcji niemieckiej, dystrybucji MB Drogerie w Świętochłowicach oraz MOLAN preparat antymolowy (środek szkodliwy i niebezpieczny dla środowiska) produkcji NIVIS z Gołkowa. W oznakowaniu tych produktów nie umieszczono zwrotów odpowiednio: R35 - Powoduje poważne oparzenia; R36 - Działa drażniąco na oczy; R40 - ograniczone dowody działania rakotwórczego. Treść wskazanych zwrotów wykazana została przez producentów w sporządzonych kartach charakterystyki. Ponadto w 1 partii preparatu POLCYP 5 WP (preparat drażniący i niebezpieczny dla środowiska) w ilości 22 sztuki w treści oznakowania umieszczono zapis działa toksycznie na organizmy wodne, może powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym" odpowiadający zwrotowi łączonemu R51/53. W karcie charakterystyki uwidoczniono natomiast zwrot R50/53 działa bardzo toksycznie na organizmy wodne, może powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym". e) zwroty S" - wskazujące warunki bezpiecznego stosowania w 22 partiach. W odniesieniu do 3 partii preparatów w ilości 27 sztuk stwierdzono nieprawidłowości polegające na braku wymaganych zwrotów, a dodatkowo w 2 z nich w ilości 5 sztuk niewłaściwe brzmienie zwrotów, a to: brak wymaganych zwrotów dotyczy preparatów: POLCYP 5 WP (drażniący i niebezpieczny dla środowiska) produkcji ZPUH BEST PEST w Jaworznie. W treści oznakowania nie uwidoczniono odpowiednio zwrotów: łączonego S36/39 nosić odpowiednią odzież ochronną i okulary lub ochronę twarzy, ograniczono się do wykazania zwrotu S37 - nosić odpowiednie rękawice ochronne zamiast S36/37/39; DOMAX udrożniacz produkcji niemieckiej, dystrybucji MB Drogerie w Świętochłowicach. W treści oznakowania nie uwidoczniono zwrotów S1/2 (przechowywać pod zamknięciem i chronić przed dziećmi), S36/37/39 (nosić odpowiednią odzież ochronną, odpowiednie rękawice ochronne i okulary lub ochronę twarzy), S45 (w przypadku awarii lub jeżeli źle się poczujesz, niezwłocznie zasięgnij porady lekarza - jeżeli to możliwe, pokaż etykietę) i S64 (w przypadku połknięcia wypłukać usta wodą - nigdy nie stosować u osób nieprzytomnych) DOMAX odkamieniacz produkcji i dystrybucji j.w. W treści oznakowania nie uwidoczniono zwrotów S24/25 (unikać zanieczyszczenia skóry i oczu) i S64 (w przypadku połknięcia wypłukać usta wodą - nigdy nie stosować u osób nieprzytomnych). niewłaściwe brzmienie zwrotów S w preparatach DOMAX: zwrot S2: w obu przypadkach podano Przechowywać w miejscu niedostępnym dla dzieci" zamiast Chronić przed dziećmi", zwrot S26: podano W razie styczności z oczami przemyć dużą ilością zimnej wody i skontaktować się z lekarzem" w przypadku DOMAX udrożniacz W razie styczności z oczami przemyć dużą ilością zimnej wody" w przypadku DOMAX odkamieniacz zamiast Zanieczyszczone oczy przemyć natychmiast dużą ilością wody i zasięgnąć porady lekarza", zwrot S46: podano W razie spożycia niezwłocznie skontaktować się z lekarzem. Okazać także lekarzowi etykietę produktu" w przypadku DOMAX udrożniacz i W przypadku spożycia bezzwłocznie powiadomić lekarza i produkt wraz z etykietą również pokazać lekarzowi" w odniesieniu do DOMAX odkamieniacz zamiast W razie połknięcia niezwłocznie zasięgnij porady lekarza - pokaż opakowanie lub etykietę". łączony zwrot S36/37: podano Podczas stosowania środka użyć rękawic ochronnych i odzież ochronną" w odniesieniu do DOMAX udrożniacz zamiast Nosić odpowiednią odzież ochronną i odpowiednie rękawice ochronne". Zastrzeżenia wniesiono również do oznakowania preparatów ze względu na zbyt dużą ilość zwrotów S powyższe dotyczy 2 partii produktów w ilości 44 sztuki wartości 238,36 zł tj. W5 udrożniacz i W5 odplamiacz, których dystrybutorem jest LIDL Polska. W treści etykiety zawarto odpowiednio 9 i aż 14 zwrotów, przy zalecanej ilości - nie więcej niż 6 zwrotów. 4

5 W ocenie prawidłowości oznakowania preparatów uwzględniono zapisy w udostępnionych kartach charakterystyki stwierdzając rozbieżności w różnym zakresie, które opisano przy omawianiu poszczególnych nieprawidłowości. f) każdorazowo ilość nominalną (masę lub objętość) preparatu w opakowaniu w obowiązujących jednostkach miary określonych w załączniku nr 1 do rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 20 lipca 2009r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących oznakowań towarów paczkowanych. 1. Oznakowanie badanych preparatów umieszczone zostało na opakowaniu w taki sposób, aby jego treść mogła zostać odczytana poziomo, gdy opakowanie pozostaje w normalnym położeniu. Etykieta każdorazowo została trwale przymocowana na powierzchni opakowania. Wewnętrzna powierzchnia etykiety przylegała bezpośrednio i w całości do opakowania. 2. Wymiary oznakowania opakowań, ich treść, kolor, tło i wygląd były zgodne z wymaganiami określonymi w 9, 10, 11 i 12 cyt. rozporządzenia. Opakowania preparatów niebezpiecznych nie posiadały: kształtu lub dekoracji graficznej, które mogłyby przyciągnąć uwagę dzieci lub wprowadzać konsumentów w błąd, wyglądu lub oznaczenia stosowanego dla środków spożywczych, leków lub kosmetyków. A) rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 kwietnia 2010r. w sprawie rodzajów substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych, których opakowania zaopatruje się w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie (Dz. U. Nr 83, poz. 544), poprzednie rozporządzenie z dnia 30 kwietnia 2004 r. (Dz. U. Nr 128 poz ). Kontrolą w przedmiotowym zakresie objęto: 5 partii preparatów w ilości 61 sztuk zaklasyfikowanych do mieszanin żrących (lub szkodliwych z przypisanym zwrotem R65), których opakowania zaopatruje się w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie w postaci znaku Δ", w tym: - 2 partie preparatów produkcji krajowej w ilości 8 sztuk, - 3 partie preparatów pochodzących z krajów UE w ilości 53 sztuki, 4 partie preparatów w ilości 94 sztuki preparatów zaklasyfikowanych do mieszanin szkodliwych, skrajnie łatwopalnych lub wysoce łatwopalnych, których opakowania zaopatruje się w wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie - Δ", w tym: - 1 partię preparatu produkcji krajowej w ilości 13 sztuk, - 3 partie preparatów pochodzących z krajów UE w ilości 81 sztuk, Nadmienia się, że z badania w przedmiotowym zakresie wyłączono 6 partii preparatów (OWADOZOL, MRÓWKILLER, MOTH KILLER, SPRAY na owady biegające, SPRAY na owady latające, MUCHOSPRAY) w ilości 66 sztuk, które wprawdzie zaklasyfikowane zostały do preparatów szkodliwych lub skrajnie łatwopalnych, ale posiadały postać aerozolu. Zgodnie z przepisami cyt. rozporządzenia 3.2, wymogu zaopatrzenia opakowania preparatów szkodliwych, skrajnie łatwopalnych lub wysoce łatwopalnych nie stosuje się do pojemników aerozolowych. Nieprawidłowości w przedmiotowym zakresie stwierdzono w 1 przypadku i dotyczy to produktu MOLAN kulki antymolowe perfumowane (lawenda, sosna, cytryna) preparat antymolowy w kształcie tabletek zaw. 160 g produkcji krajowej "NIVIS" Jacek Kozłowski Gołków w ilości 13 sztuk. Preparat zaklasyfikowany jako szkodliwy (Xn) i niebezpieczny dla środowiska (N) nie został zaopatrzony w wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie - Δ". Preparat decyzją kontrolowanego wstrzymano od dalszego obrotu i zwrócono do dostawcy za potwierdzeniem w postaci faktury korygującej. Dodaje się, że niektóre produkty głównie o działaniu drażniącym w stosunku do których nie ma zastosowania obowiązek zaopatrzenia opakowania w zamknięcie utrudniające otwarcie oraz/lub w wyczuwalny dotykiem znak Δ - w tego typu zamknięcie i znak zostały wyposażone, np. DOMESTOS 24H zagęszczony płyn czyszcząco-dezynfekujący produkcji UNILEVER POLSKA Sp. z o.o. Warszawa. B) ustawy o produktach biobójczych: Badaniem w zakresie zgodności oznakowania środków biobójczych z wymaganiami cyt. ustawy objęto 15 partii produktów w ilości sztuki w tym: - 14 partii środków produkcji krajowej w ilości sztuk, - 1 partię środków pochodzących z krajów UE w ilości 8 sztuk, Ogółem zakwestionowano 6 partii środków biobójczych w ilości sztuk wszystkie produkcji krajowej, przy czym 1 5

6 partię (POLCYP) w ilości 22 sztuki wyłącznie ze względu na nieprzestrzeganie przepisów ustawy o substancjach i preparatach chemicznych). Przy uwzględnieniu powyższego na niezgodność z ustawą o produktach biobójczych zakwestionowano 5 partii preparatów (MRÓWKILLER, MOTH KILLER, MOLAN, TARGET i SUBSTRAL) w ilości sztuk (co stanowi ok. 33,3 % ogółem badanych partii i ok. 35,7% badanych partii produkcji krajowej). Zakwestionowane środki zaklasyfikowane zostały do kategorii III jako produkty biobójcze do zwalczania szkodników, grupy 18 produkty do zwalczania owadów, roztoczy i innych stawonogów. Zgodnie z wymaganiami cyt. ustawy oznakowanie opakowań zawierało informacje w języku polskim. Badając powyższe zagadnienie wykorzystywano również zapisy umieszczone w ewidencji pozwoleń na obrót środkami biobójczymi prowadzonej przez Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych w Warszawie przy ul. Ząbkowskiej 41. Ocena oznakowania produktów biobójczych wykazała, że treść etykiet zawierała: a) określenie substancji czynnych i ich stężenia podane w jednostkach metrycznych. Zastrzeżenia wniesiono do oznakowania produktu MRÓWKILLER preparat owadobójczy w ilości 8 sztuk produkcji LAB sp. z o.o. w Jaworznie, który posiadał określenie nazwy substancji czynnej polcyp SL 40 na poziomie 1,5% natomiast w pozwoleniu na obrót środkiem biobójczym nr 0160/03 z dnia r. (oraz karcie charakterystyki) wykazano cypermetrynę o zawartości 0,06%. Z nadesłanych wyjaśnień wynika, że polcyp - to substancja o formie użytkowej koncentratu zawierająca 4,0% cypermetryny, umożliwiająca sporządzenie roztworów wodnych tej substancji. Zawartość polcypu na poziomie 1,5% odpowiada zawartości 0,06% dla cypermetryny. b) numer pozwolenia ministra zdrowia na obrót produktem biobójczym. Analiza treści pozwolenia nr 3915/09 z dnia r. dotyczącego preparatu MOLAN preparat antymolowy w kształcie tabletek wykazała, że w treści dokumentu określono nazwę produktu MOLOMIT tabletki do zwalczania moli odzieżowych. Do producenta skierowano stosowne wystąpienie, jednakże do dnia opracowania niniejszej informacji odpowiedzi nie otrzymano. c) postać produktu (aerozol, tabletki, płyn zagęszczony, granulat); d) zakres stosowania; e) zalecenia dotyczące stosowania, dawki lub ilości wyrażone w jednostkach metrycznych dla każdego zakresu stosowania; z wyjątkiem preparatu MOTH KILLER w ilości 9 sztuk produkcji LAB sp. z o.o. w Jaworznie. W treści oznakowania nie umieszczono informacji o zalecanej lub wymaganej wielkości dawki do jednorazowego zastosowania (czy całe opakowanie zużyć jednorazowo, z jakiej odległości stosować preparat). Produkt ma postać aerozolu pojemności 150 ml. f) informacje szczegółowe dotyczące bezpośrednich i pośrednich ubocznych skutków stosowania i wskazówki odnośnie udzielania pierwszej pomocy w razie zatrucia lub uczulenia; g) zalecenia dotyczące bezpiecznego postępowania z odpadami produktu i opakowaniem. h) numer serii i datę ważności uwzględniającą normalne warunki przechowywania produktu. i) okres od zastosowania produktu do uzyskania skutku biobójczego, okresy między kolejnymi zastosowaniami, okres między zastosowaniem produktu, a użytkowaniem obiektu poddanego jego działaniu lub wstępu ludzi albo zwierząt na teren, gdzie produkt był stosowany, szczegółowe zalecenia odnośnie sposobów i środków stosowanych w celu usunięcia skażeń produktem w odniesieniu do środków, do których informacje takie mają zastosowanie. Wyjątek stanowią 2 preparaty w ilości sztuk tj.: TARGET dla domu i SUBSTRAL środki zwalczające mrówki, których producentem jest odpowiednio: ZCh ORGANIKA - AZOT SA w Jaworznie i SCOTS Poland sp. z o.o. w Warszawie. Z treści oznakowania nie wynikają informacje o okresie od zastosowania środka do uzyskania skutku biobójczego. j) niezbędny czas wentylacji pomieszczeń poddanych zabiegowi produktem, szczegółowe informacje dotyczące odpowiedniego czyszczenia sprzętu służącego do wykonywania zabiegów, szczegółowe środki ostrożności, jakie należy zachować w czasie wykonywania zabiegu, przechowywania i transportu. Objęte oceną preparaty posiadały wielkość opakowania wystarczającą do umieszczenia wymaganych danych, w związku z tym nie zachodziła potrzeba umieszczenia napisu przed użyciem przeczytaj załączoną ulotkę". W wyniku skierowanych wystąpień do producentów kwestionowanych produktów biobójczych, bądź uzyskano informacje, że wykazane nieprawidłowości zostały usunięte (np. przez dostarczenie odbiorcom preparatów stosownej erraty do dotychczasowych opakowań) lub zostaną wyeliminowane przy najbliższej edycji nowych etykiet informacyjnych. Do dnia opracowania niniejszej informacji nie uzyskano odpowiedzi ze strony 3 przedsiębiorców. Przestrzeganie obowiązku informowania konsumentów o odpadach opakowaniowych produktów 6

7 Zgodnie z art. 12 ww. ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych sprzedawca produktów w opakowaniach jest obowiązany do przekazywania użytkownikom tych produktów informacji o opakowaniach i odpadach opakowaniowych w zakresie: 1. dostępnych systemów zwrotu, zbierania i odzysku, w tym recyklingu, 2. właściwego postępowania z odpadami opakowaniowymi, 3. znaczenia oznaczeń stosowanych na opakowaniach co najmniej przez wywieszenie odpowiedniej informacji w miejscu sprzedaży. Na 4 placówki detaliczne i 1 hurtownię prowadzącą również sprzedaż detaliczną towarów brak wymaganej informacji stwierdzono w 2 jednostkach handlowych (wielkopowierzchniowych) tj. w: - sklepie OBI nr 015 w Częstochowie, - sklepie nr 1244 LIDL w Bielsku-Białej. W wyniku wydanych żądań usunięcia wskazanych nieprawidłowości przedsiębiorcy podjęli odpowiednie działania i stosowne informacje umieścili w widocznym dla konsumentów miejscu sprzedaży. Przestrzeganie okresów trwałości - przydatności do użycia Na opakowaniach substancji i preparatów chemicznych niebezpiecznych producent nie ma obowiązku podawania terminu trwałości, niemniej jednak informacje w tym zakresie uwidocznione zostały w oznakowaniu większości preparatów. Terminy te zostały określone, bądź przez podanie konkretnej daty przydatności produktu do użycia, bądź wskazanie daty produkcji i okresu trwałości. Producenci produktów biobójczych, zgodnie z ustawą o produktach biobójczych każdorazowo dopełnili obowiązku w przedmiotowym zakresie i podali datę ważności uwzględniającą normalne warunki przechowywania produktu. Produktów przeterminowanych nie stwierdzono. Prawidłowość oznakowania wyrobów ceną W toku kontroli w 5 placówkach prowadzących sprzedaż detaliczną (w tym hurtowni realizującej ten rodzaj sprzedaży) w oparciu o wymagania ustawy z dnia 5 lipca 2001 r. o cenach (Dz. U. Nr 97, poz z późn. zm.) i rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 10 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad uwidaczniania cen towarówi usług oraz sposobu oznaczania ceną towarów przeznaczonych do sprzedaży (Dz. U. Nr 99, poz. 894 z późn. zm.), sprawdzono zagadnienie przestrzegania przepisów o uwidacznianiu cen, a w szczególności czy ceny poszczególnych produktów uwidocznione są w sposób zapewniający prostą i nie budzącą wątpliwości informację o ich wysokości. Nieprawidłowości w badanym zakresie nie stwierdzono. Mieszaniny chemiczne niebezpieczne w postaci aerozolowej Niektóre z badanych preparatów posiadały postać aerozolową w związku z czym prawidłowość oznakowania sprawdzono również w oparciu o przepisy rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 20 grudnia 2005r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać wyroby aerozolowe (Dz. U nr 263 poz. 2199) obecnie obowiązujące z dnia 5 listopada 2009r. (Dz. U z 2009r. nr 188 poz. 1460). Badaniem w tym zakresie objęto następujące preparaty: OWADOZOL do zwalczania owadów dystrybucji ZPUH BEST PEST w Jaworznie,, MRÓWKILLER preparat owadobójczy i MOTH KILLER preparat do zwalczania moli produkcji LAB sp. z o.o. w Jaworznie, SPRAY na owady biegające i SPRAY na owady latające produkcji NIKOLS Poland sp. z o.o. w Trawnikach, MUCHOSPRAY preparat na owady latające i biegające produkcji BROS s.c. w Poznaniu w ilości łącznej 66 sztuk (w tym 5 partii w ilości 58 sztuk produkcji krajowej i 1 partia w ilości 8 sztuk pochodząca z krajów UE) nie wnosząc zastrzeżeń. Oznakowanie preparatów zawierało wymagane informacje określone w 16 i 18 cyt. rozporządzenia. Ustalenia z kontroli dały podstawę do: - ukarania 4 przedsiębiorców mandatami karnymi kredytowanymi w łącznej kwocie 1100,00 zł - za popełnienie wykroczenia z art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 11 stycznia 2001r. o substancjach i preparatach chemicznych (Dz. U nr 11 poz. 84 z późn zm.), art. 15 ustawy z dnia 7 października 1999r. o języku polskim, art. 55 ust.2 ustawy o środkach biobójczych i art. 26 ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych, - skierowania 8 wystąpień pokontrolnych (dotyczących 11 produktów) do producentów lub dystrybutorów środków 7

8 chemicznych, w tym 1 wystąpienie do jednostki nadrzędnej, - wystosowania pism do 5 Wojewódzkich lub Powiatowych Stacji Sanitarno-Epidemiologicznych. Natomiast w trakcie kontroli dostawcy wewnątrzwspólnotowego preparatów (produkcji niemieckiej), wnioskowano o wyeliminowanie nieprawidłowości bezpośrednio podczas trwania czynności kontrolnych. Podsumowanie Wyniki przeprowadzonych kontroli w trakcie, których zakwestionowano ponad 38,7% badanych partii towarów nasuwają wniosek o konieczności kontynuowania kontroli w przedmiotowym zakresie. Niektóre z wykazanych nieprawidłowości zaliczyć można do istotnych, niektóre do nie mających wpływu na bezpieczeństwo produktu. Przykładem pierwszych może być brak: napisu określającego znaczenie znaku ostrzegawczego w polskiej wersji językowej, nazwy substancji żrącej, zwrotu R oraz brak i niewłaściwe brzmienie zwrotów S w oznakowaniu preparatu "DOMAX" udrażniacz do rur i odpływów produkcji niemieckiej dystrybucji MB-DROGERIE w Świętochłowicach. Przykładem drugich może być nadmierna ilość zwrotów S umieszczona w oznakowaniu preparatów W5 udrożniacz i W5 odplamiacz, odpowiednio w ilości 9 i 14 zwrotów. W wyniku wystąpień pokontrolnych w wielu przypadkach otrzymano odpowiedzi z treści, których wynika, że przedsiębiorcy dostosowali lub dostosują oznakowanie do wymagań obowiązujących przepisów, eliminując wskazane nieprawidłowości. Odnotowano jednak również stanowisko dystrybutora odmienne od przedstawionego przez inspekcję, przykładowo - LIDL Polska Sklepy Spożywcze Sp. z o.o. Sp. k. w odpowiedzi na wnioski pokontrolne przesłało pismo zawierające interpretację THETA" Doradztwo Techniczne Łódź odnośnie ilości zwrotów S. Z jego treści wynika, że zapis rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 5 marca 2009r., iż oznakowanie nie powinno zawierać więcej niż sześć zwrotów S należy traktować jedynie jako sugestię. Zdaniem tut. Inspektoratu zbyt duża ilość informacji (nawet 14 zwrotów S) z zakresu warunków bezpiecznego stosowania mieszaniny może nie spełniać swej roli i stwarzać wątpliwości o ich potrzebie z punktu widzenia konsumenta. Sposób prawidłowego postępowania z preparatem w celu zminimalizowania ryzyka związanego z jego używaniem powinien być jasno sformułowany i czytelny, co zapewne przyświecało ustawodawcy przy zapisie o ilości zwrotów S. W kolejnym piśmie spółka LIDL uznała zasadność kwestionowania preparatów i zobowiązała się do poprawy oznakowania. Podsumowując wyniki oceny oznakowania preparatów chemicznych niebezpiecznych należy stwierdzić, że zastrzeżenia wniesiono zarówno do mieszanin rodzimej produkcji jak i pochodzących z krajów Unii Europejskiej. Porównanie wskaźników procentowych wadliwości oznakowania preparatów wykazanych podczas realizacji aktualnego programu kontroli i w ubiegłym roku określone na poziomie odpowiednio 38,7% i 31 % badanych partii towarów wskazuje jednoznacznie na konieczność prowadzenia czynności kontrolnych w przedmiotowym zakresie. 8