IV VII VIII Tak było.. VIII

Transkrypt

1

2

3 IV VII VIII Tak było.. VIII

4 Ogólnopolskie Seminarium SYGOS IX System gospodarowania substancjami chemicznymi i odpadami niebezpiecznymi szkołach wyższych i jednostkach badawczych - wymogi, regulacje prawne, odpady niebezpieczne Ustroń, r. Przegląd nowych polskich aktów prawnych dotyczących substancji i mieszanin niebezpiecznych Jacek Majewski

5 Regulacje prawne Polskie ustawy i rozporządzenia Dyrektywy i rozporządzenia UE Substancje i mieszaniny niebezpieczne Zarządzenia i regulaminy wewnętrzne Odpady niebezpieczne System gospodarowania substancjami, mieszaninami i odpadami niebezpiecznymi

6

7

8 Dyrektywy UE Substancje Dyrektywa Rady z dnia 27 czerwca 1967 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawodawczych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do klasyfikacji, pakowania i etykietowania substancji niebezpiecznych (Dz.Urz. WE 196 z , Polskie wydanie specjalne: Rozdział 13 Tom 001) - Dyrektywa 67/548/EWG, tzw. "Substancjowa" Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/112/WE z dnia 16 grudnia 2008 r. zmieniająca dyrektywy Rady 76/768/EWG, 88/378/EWG, 1999/13/WE oraz dyrektywy 2000/53/WE, 2002/96/WE i 2004/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w celu dostosowania ich do rozporządzenia (WE) nr 1272/2008 w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin (Dz. Urz. UE L 345/68 z ) Dyrektywy UE Preparaty Dyrektywa 1999/45/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 maja 1999 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych Państw Członkowskich odnoszących się do klasyfikacji, pakowania i etykietowania preparatów niebezpiecznych (Dz.Urz. UE L 200 z , Polskie wydanie specjalne: Rozdział 13 Tom 24 - Dyrektywa 1999/45/WE - tzw. Preparatowa"

9 Rozporządzenia CLP Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 (Dz..Urz. UE L 353/2 z ) Rozporządzenie Komisji (WE) nr 790/2009 z dnia 10 sierpnia 2009 r. dostosowujące do postępu naukowo-technicznego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin (Dz. Urz. UE L 235/1 z ) Rozporządzenie Komisji (UE) nr 286/2011 z dnia 10 marca 2011 r. dostosowujące do postępu naukowo-technicznego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin. (Dz.Urz. UE L 83/1 z ), Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1336/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 648/2004 w celu dostosowania go do rozporządzenia (WE) nr 1272/2008 w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin.(dz.urz. UE L 354/60 z ) Rozporządzenie Komisji (UE) nr 440/2010 z dnia 21 maja 2010 r. w sprawie opłat wnoszonych na rzecz Europejskiej Agencji Chemikaliów na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin. (Dz. Urz. UE L 126/1 z )

10 Komentarz do CLP Rozporządzenie CLP weszło w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, czyli 20 stycznia 2009 r., z tym że Tytuły II (Klasyfikacja), III (Oznakowanie) i IV (Pakowanie) stosuje się w odniesieniu do substancji od dnia 1 grudnia 2010 r., a w odniesieniu do mieszanin od dnia 1 czerwca 2015 r. Zgodnie z przepisami przejściowymi zawartymi w rozporządzeniu CLP do dnia 1 grudnia 2010 r. substancje są klasyfikowane, oznakowane i pakowane zgodnie z dyrektywą 67/548/EWG, natomiast do dnia 1 czerwca 2015 r. preparaty (mieszaniny) są klasyfikowane, oznakowane i pakowane zgodnie z dyrektywą 1999/45/WE. Przepisy rozporządzenia CLP dają możliwość na wcześniejsze, przed końcem okresów przejściowych, klasyfikowanie, oznakowanie i pakowanie substancji i preparatów zgodnie z przepisami w/w rozporządzenia. Jeżeli substancje lub preparaty są klasyfikowane, oznakowane lub pakowane zgodnie z przepisami rozporządzenia CLP przed odpowiednio 1 grudnia 2010 r. lub przed 1 czerwca 2015 r., wtedy przepisy dyrektyw 67/548/EWG lub 1999/45/WE dotyczące oznakowania i pakowania nie mają zastosowania (w praktyce oznacza to, że w takich przypadkach w kartach charakterystyki pojawi się podwójna klasyfikacja, zgodna z rozporządzeniem CLP i dyrektywą 67/548/EWG lub/i dyrektywą 1999/45/WE, natomiast substancje/preparaty będą oznakowane i pakowane zgodnie z przepisami rozporządzenia CLP).

11 Komentarz do CLP cd. Od dnia 1 grudnia 2010 r. do dnia 1 czerwca 2015 r. substancje są klasyfikowane zarówno zgodnie z dyrektywą 67/548/EWG, jak i z rozporządzeniem CLP. Są one oznakowane i pakowane zgodnie z niniejszym rozporządzeniem. W praktyce oznacza to, że w karcie charakterystyki substancji w okresie wymienionym powyżej należy zamieścić podwójną klasyfikację, zgodną z dyrektywą 67/548/EWG i rozporządzeniem CLP. W przypadku substancji zaklasyfikowanych i oznakowanych zgodnie z dyrektywą 67/548/EWG, które wprowadzono do obrotu (wprowadzenie do obrotu to zgodnie z definicją zawartą w rozporządzeniu CLP odpłatne lub nieodpłatne dostarczenie lub udostępnienie stronie trzeciej. Import jest uznawany za wprowadzenie do obrotu) przed dniem 1 grudnia 2010 r., nie muszą być one ponownie oznakowane i opakowane do dnia 1 grudnia 2012 r. (dwa lata na wyprzedanie tego co już znajduje się na półkach ). Podobnie w przypadku mieszanin zaklasyfikowanych i oznakowanych zgodnie z dyrektywą 1999/45/WE, które wprowadzono do obrotu przed dniem 1 czerwca 2015 r., nie muszą być one ponownie oznakowane i opakowane do dnia 1 czerwca 2017 r. (dwa lata na wyprzedanie tego co już znajduje się na półkach ). Dyrektywa 67/548EWG i dyrektywa 1999/45/WE, a także rozporządzenia Ministra Zdrowia które wdrażają do prawodawstwa polskiego przepisy tych dyrektyw, tracą moc z dniem 1 czerwca 2015 r.

12 Polskie akty prawne stan na Ustawy Ustawa z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach (Dz. U. Nr 63, poz. 322). Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii - tekst ujednolicony Ustawa z dnia 13 września 2002 r. o produktach biobójczych - tekst ujednolicony Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o zmianie i uchyleniu niektórych ustaw w związku z uzyskaniem przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej - Tzw. "Ustawa Horyzontalna" - w jej art. 48 zapisano zmiany do ustawy o substancjach i preparatach chemicznych Ustawa z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin - (Dz. U. Nr 133, poz. 849) Kodeks pracy - tekst ujednolicony - Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy. Obowiązki pracodawcy odnoszące się do substancji i preparatów chemicznych znajdują się w rozdziale V (Czynniki oraz procesy stwarzające szczególne zagrożenie dla zdrowia lub życia) Działu dziesiątego (Bezpieczeństwo i Higiena Pracy) Kodeksu Pracy.

13 Wykazy i listy Rozporządzenia Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 8 lutego 2010 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem (Dz. U. Nr 27, poz. 140) Klasyfikacja Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 10 sierpnia 2012 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji chemicznych i ich mieszanin (Dz. U. Poz. 1018) Oznakowanie Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 maja 2012 r. w sprawie sposobu oznakowania miejsc, rurociągów oraz pojemników i zbiorników służących do przechowywania lub zawierających substancje niebezpieczne lub preparaty niebezpieczne (Dz. U Poz. 601) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 kwietnia 2012 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i mieszanin niebezpiecznych oraz niektórych mieszanin (Dz. U. poz. 445)

14 Pakowanie Rozporządzenia cd. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 kwietnia 2010 r. w sprawie rodzajów substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych, których opakowania zaopatruje się w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie (Dz. U. Nr 83, poz. 544) - Informacje dotyczące podmiotów przeprowadzających badania stwierdzające czy zamknięcie utrudniające otwarcie przez dzieci są zgodne z odpowiednimi normami. Bezpieczeństwo i higiena pracy Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 1 grudnia 2004 r. w sprawie substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy (Dz. U. Nr 280 poz. 2771) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 grudnia 2004 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz. U. z 2005 r. Nr 11, poz. 86) Kodeks pracy - tekst ujednolicony - Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy. Obowiązki pracodawcy odnoszące się do substancji i preparatów chemicznych znajdują się w rozdziale V (Czynniki oraz procesy stwarzające szczególne zagrożenie dla zdrowia lub życia) Działu dziesiątego (Bezpieczeństwo i Higiena Pracy) Kodeksu Pracy

15 Komentarze USTAWA z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji wdrożenia następujących dyrektyw: 1) dyrektywy 67/548/EWG z dnia 27 czerwca 1967 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do klasyfikacji, pakowania i etykietowania substancji niebezpiecznych (Dz. Urz. WE L 196 z , str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 13, t. 1, str. 27), 2) dyrektywy 92/58/EWG z dnia 24 czerwca 1992 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących znaków bezpieczeństwa i/lub zdrowia w miejscu pracy (dziewiąta dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 245 z , str. 23, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 5, t. 2, str. 89), 3) dyrektywy 1999/45/WE z dnia 31 maja 1999 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych Państw Członkowskich odnoszących się do klasyfikacji, pakowania i etykietowania preparatów niebezpiecznych (Dz. Urz. WE L 200 z , str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 13, t. 24, str. 109),

16 4) dyrektywy 2004/9/WE z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie kontroli i weryfikacji dobrej praktyki laboratoryjnej (DPL) (Dz. Urz. UE L 50 z , str. 28, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 8, str. 65), 5) dyrektywy 2004/10/WE z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie harmonizacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do stosowania zasad dobrej praktyki laboratoryjnej i weryfikacji jej stosowania na potrzeby badań substancji chemicznych (Dz. Urz. UE L 50 z , str. 44, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 8, str.82), 6) dyrektywy 2008/112/WE z dnia 16 grudnia 2008 r. zmieniającej dyrektywy Rady 76/768/EWG, 88/378/EWG, 1999/13/WE oraz dyrektywy 2000/53/WE, 2002/96/WE i 2004/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w celu dostosowania ich do rozporządzenia (WE) nr 1272/2008 w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin (Dz. Urz. UE L 345 z , str. 68). Komentarze USTAWA z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach cd. Ustawa liczy 43 strony i określa właściwość organów w zakresie wykonywania zadań administracyjnych i obowiązków wynikających z odpowiednich aktów prawnych UE (akty są wymienione). Oznakowanie art.20 ustawy

17 Komentarze ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 8 lutego 2010 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem (Dz. U. Nr 27, poz. 140) Lista substancji posiadających zharmonizowaną na poziomie UE klasyfikację i oznakowanie znajduje się w załączniku VI do rozporządzenia (WE) nr 1272/2008. W załączniku VI do rozporządzenia nr 1272/2008 nazwy substancji podane są jedynie w języku angielskim, celowe jest więc korzystanie, wyłącznie dla celów informacyjnych z tabeli A z nieobowiązującego już rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 28 września 2005 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem, w której podano w języku polskim nazwy substancji posiadających zharmonizowaną na poziomie UE klasyfikację i oznakowanie. Tabela ta ma jedynie charakter informacyjny, powinna wspierać przedsiębiorców w wypełnianiu wymogu zamieszczenia w kartach charakterystyki i na oznakowaniu opakowań substancji niebezpiecznych czy preparatów niebezpiecznych wprowadzanych do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nazw substancji chemicznych w języku polskim. Uwaga! W tabeli tej nie znajdują się wszystkie substancje, które na dzień dzisiejszy zamieszczone są w załączniku VI do rozporządzenia nr 1272/2008. Wykaz substancji i preparatów niebezpiecznych (Dz. U ) - Tabela A

18 Komentarze ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 20 kwietnia 2012 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i mieszanin niebezpiecznych oraz niektórych mieszanin 1. Rozporządzenie określa: 1) sposób oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i mieszanin niebezpiecznych; 2) sposób tworzenia nazwy umożliwiającej jednoznaczną identyfikację substancji niebezpiecznej i mieszaniny niebezpiecznej; 3) kategorie substancji niebezpiecznych, których nazwy są umieszczane na oznakowaniu opakowania mieszanin niebezpiecznych; 4) sposób uzyskania zgody Inspektora do spraw Substancji Chemicznych, zwanego dalej Inspektorem, na zastosowanie alternatywnej nazwy rodzajowej dla niektórych substancji zawartych w mieszaninach niebezpiecznych i warunki, jakie musi spełniać substancja niebezpieczna, żeby Inspektor wydał taką zgodę, oraz sposób tworzenia alternatywnej nazwy rodzajowej; 5) wzory znaków ostrzegawczych i napisy określające ich znaczenie oraz kryteria zamieszczania na oznakowaniu opakowań substancji niebezpiecznych lub mieszanin niebezpiecznych tych znaków; 6) brzmienie zwrotów bezpiecznego stosowania (zwrotów S) oraz kryteria przypisywania tych zwrotów; 7) rodzaje i kategorie substancji niebezpiecznych i mieszanin niebezpiecznych oraz rodzaje opakowań, których etykieta może nie zawierać wszystkich elementów, o których mowa w art. 20 ust. 2 ustawy z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach, zwanej dalej ustawą, wraz ze wskazaniem tych elementów; 8) treści dodatkowych napisów, a także kryteria ich umieszczania na oznakowaniu opakowania niektórych mieszanin; 9) wymiary oznakowania w zależności od pojemności opakowania.

19 cd. Komentarze Oznakowanie opakowania każdej substancji niebezpiecznej zawiera: 1) nazwę substancji określoną zgodnie z tabelą 3.2 załącznika VI do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniającego i uchylającego dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 (Dz. Urz. UE L 353 z , str. 1), zwaną dalej tabelą 3.2 załącznika VI do rozporządzenia nr 1272/2008 ; jeżeli substancja nie jest wymieniona w tabeli 3.2 załącznika VI do rozporządzenia nr 1272/2008, należy zamieścić nazwę powszechnie przyjętą w międzynarodowym nazewnictwie chemicznym; 2) nazwę, adres siedziby i numer telefonu przedsiębiorcy, a w przypadku osoby fizycznej imię i nazwisko, adres miejsca wykonywania działalności i numer telefonu osoby wprowadzającej substancję do obrotu (producenta, importera lub dystrybutora); 3) znak lub znaki ostrzegawcze i napisy określające ich znaczenie określone w załączniku nr 1 do rozporządzenia; w przypadku substancji niebezpiecznych, których nie wymieniono w tabeli 3.2 załącznika VI do rozporządzenia nr 1272/2008, znak albo znaki ostrzegawcze i napisy określające ich znaczenie powinny odpowiadać klasyfikacji dokonanej zgodnie z kryteriami, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 19 ust. 5 ustawy, zwanymi dalej kryteriami klasyfikacji ; jeżeli substancji przypisano więcej niż jeden symbol zagrożenia, stosuje się następujące zasady:..

20 Wymiary etykiet cd. Komentarze Zachowano dotychczasowe wymiary etykiet Zwroty S Rozporządzenie liczy 33 strony

21 Tabela 3.2 cd. Komentarze Wniosek: Oznakowania na etykietach po roku substancji i mieszanin w dydaktycznych salach laboratoryjnych nie muszą być zmieniane. Pytanie: Czy można wprowadzić etykiety na chemikalia w salach laboratoryjnych z oznaczeniami H i P zgodne z CLP????? Tak Oznacza to możliwość istnienia podwójnego oznakowania substancji niebezpiecznych w laboratoriach dydaktycznych.

22 Komentarze ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 10 sierpnia 2012 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji chemicznych i ich mieszanin 1. Ustala się: 1) kryteria i sposób klasyfikacji substancji chemicznych i ich mieszanin na podstawie właściwości fizykochemicznych, toksyczności, analizy skutków specyficznych dla zdrowia człowieka, analizy skutków oddziaływania na środowisko, sposób klasyfikacji mieszanin na podstawie zawartości niebezpiecznych składników, stężenia substancji niebezpiecznych w mieszaninie wymagające uwzględnienia tych substancji w klasyfikacji mieszaniny stanowiące załącznik nr 1 do rozporządzenia; 2) zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia (zwroty R) oraz ich numery stanowiące załącznik nr 2 do rozporządzenia. Rozporządzenie liczy 84 strony i zawiera algorytmy klasyfikacji substancji niebezpiecznych

23 cd. Komentarze Kategorie zagrożeń

24 PYTANIA Jak oznakować substancje w studenckich salach laboratoryjnych? Jak oznakować mieszaniny (preparaty) w studenckich salach laboratoryjnych? W jakich sytuacjach należy stosować podwójne oznakowanie R, S i H, P? Czy należy wymienić karty charakterystyki dla substancji chemicznych zawierających jedynie oznakowania R i S? Czy należy wymienić karty charakterystyki dla preparatów chemicznych zawierających jedynie oznakowania R i S? Czy w laboratoriach mogą równolegle istnieć różnorodne oznakowania substancji chemicznych R i S oraz H i P???? Nie daje się podwójnego oznakowania na etykiecie!!!

25