PRZEMYSŁ CERAMICZNY W PORTUGALII

Transkrypt

1 PRZEMYSŁ CERAMICZNY W PORTUGALII 1. Ogólna charakterystyka sektora Portugalski przemysł ceramiczny obejmuje następujące podsektory: ceramika budowlana (dachówki, cegły i pustaki); płytki podłogowe i ścienne; ceramika sanitarna; ceramika użytkowa i dekoracyjna (naczynia porcelanowe, fajans, kamionka lub terakota) oraz ceramika specjalna (izolatory i elementy izolacyjne, ceramika do użytku technicznego, pozostałe wyroby ceramiczne nieogniotrwałe i ogniotrwałe). Tabela1. Branża ceramiczna na tle przemysłu przetwórczego podstawowe wskaźniki Przemysł ceramiczny 2009 Przemysł przetwórczy 2009 % przemysłu przetwórczego Firmy ilość 566 0,76% Osoby zatrudnione ilość ,34% Średnia wielkość ilość ,54% 10 firmy/ ilość zatrudnionych osób Obrót w mln ,49% Produkcja w mln ,56% Wartość dodana brutto według cen rynkowych Produkcyjność (WDBcr*/ilość osób zatrudnionych) Import w mln 454 2,71% ,11% w mln 135 0,72% Eksport w mln 535 2,32% Wskaźnik pokrycia 395,3% 321,52% 122,9% * WDBcr Wartość doadana brutto według cen rynkowych Żródło: Narodowy Instytut Statystyki INE, w tym publikacja Indústria e Energia em Portugal ( ), edycja czerwiec 2011r;, GEP-MTSS(Biuro Strategii i Planowania Ministerstwa Pracy i Solidarności Społecznej) Z powyższych danych wynika, że firmy działające w przemyśle ceramicznym zatrudniają więcej pracowników, aniżeli przemysł przetwórczy, tj. średnio 30 osób, podczas gdy w przemyśle przetwórczym firmy zatrudniają średnio 10 pracowników. Przemysł ceramiczny ma również większy wkład we wzrost wartości dodanej brutto (przemysł ceramiczny 43% obrotów handlowych, natomiast przemysł przetwórczy 23,7%), który przyczynia się do zwiększenia produktywności (16,1% większa od średniej przemysłu przetwórczego). Wskaźnik pokrycia importu eksportem w przemyśle ceramicznym (395,3%) jest wyższy od przemysłu przetwórczego (122,9%).

2 2 2. Lokalizacja geograficzna przemysłu ceramicznego w Portugalii W ramach sektora ceramicznego działają 566 firmy, zatrudniające pracowników. Rozwój sektora ceramicznego jest silnie skoncentrowany w dwóch regionach Portugalii: Aveiro i Leira, które są odpowiedzialne za 70% całości zatrudnienia w tym przemyśle. Tabela 2. Przemysł ceramiczny. Struktura zatrudnienia w regionach (2009) Okręg Udział procentowy Aveiro 43,0% Leiria 26,0% Lisboa 7,0% Braga 6,0% Coimbra 5,0% Porto 4,0% Santarém 3,0% Viseu 3,0% Inne 3,0% Żródło: GEP-MTSS(Biuro Strategii i Planowania Ministerstwa Pracy i Solidarności Społecznej) Według tych samych danych w okręgu Aveiro w przemyśle przetwórczym zatrudnionych było pracowników. Przemysł ceramiczny zatrudniał pracowników, co stanowiło 7,35% całkowitego zatrudnienia w okręgu i zajmował trzecie miejsce pod względem liczby pracowników (większą ilość zatrudnionych osób zanotowano w branży obuwniczej i zakładach produkujących wyroby z drewna, korka, słomy i materiałów używanych do wyplatania). W okręgu Leiria, w przemyśle przetwórczym zatrudnionych było pracowników, natomiast w sektorze ceramicznym pracowników, co odpowiada 10,93% ogółu zatrudnionych. Wartość obrotów sektora wyniosła w 2009 roku 1,05 mld euro. Podsektorem najbardziej reprezentatywnym był podsektor płytek ściennych i podłogowych, który był odpowiedzialny za 41,5% obrotów sektora ceramicznego, przewyższając w ten sposób wyniki podsektora ceramiki użytkowej i dekoracyjnej (21,7%), ceramiki sanitarnej (19,5%) i ceramiki strukturalnej (13,8%). Segment materiałów ogniotrwałych i ceramiki specjalnej miał mniejsze znaczenie, stanowiąc 3,5% całkowitych obrotów sektora. Tabela 3. Przemysł ceramiczny. Obroty w poszczególnych podsektorach w 2009 r. Płytki ścienne i podłogowe 42% Ceramika użytkowa i dekoracyjna 22% Ceramika sanitarna 19% Ceramika strukturalna 14% Inne produkty ceramiczne 3% Żródło:Deklaracje Roczne, IES (Uproszczona Informacja Finansowa Firm)

3 3 W odniesieniu do rozmieszczenia geograficznego, większość sektora ceramicznego zlokalizowana jest w regionie centralnym Portugalii, w którym działa 67,4% wszystkich firm z tej branży, jest zatrudnionych 82,9% pracowników i który osiąga 86,1% całości obrotów handlowych. W sektorze ceramicznym prowadzą działalność głównie małe i średnie firmy. Z 566 istniejących przedsiębiorstw, zaledwie 13 zatrudnia więcej niż 250 pracowników. Sektor charakteryzuje się dużym poziomem koncentracji obrót 10 największych firm stanowi 47,4% ogólnego obrotu, 54,3% eksportu i 35% ogólnego zatrudnienia w przemyśle ceramicznym. 3. Znaczenie sektora ceramicznego w handlu zagranicznym Portugalii Portugalski przemysł ceramiczny jest branżą, która od wielu lat jest nastawiona głównie na eksport. W 2009 r. z 566 firm aż 212 eksportowało swoje wyroby za granicę. W 2010 r., wyroby ceramiczne eksportowane były do 145 krajów, a wartość eksportu wyniosła 535,5 milionów euro, co stanowi 1,5% całości krajowego eksportu towarów oraz 2,3% krajowego eksportu przemysłu przetwórczego. W roku 2010, w którym portugalski eksport wzrósł o 2,8% w porównaniu z 2009 r., przemysł ceramiczny przyczynił się do dodatniego salda w handlu międzynarodowym w wysokości 400 milionów euro. Wskaźnik pokrycia produktów ceramicznych wyniósł 395,3%. W ten sposób przemysł ceramiczny zajął 7. pozycję wśród sektorów, które miały pozytywny wpływ na bilans handlowy. Tabela 4. Handel Zagraniczny Portugalii w 2010 r. (mln ) Rozdział NC Opis Eksport Import Saldo Wskaźnik pokrycia 64 Obuwie, getry i podobne artykuły; ich części 1.342,6 515,2 827, Korek i wyroby korkowe 754, , Odzież i dodatki odzieżowe, z dzianin 1.490,3 871,6 618, Napoje bezalkoholowe, alkoholowe i ocet 906,4 390,9 515, Ścier z drewna lub z pozostałego włóknistego materiału celulozowego; papier lub tektura z odzysku (makulatura 489,7 35,6 454, i odpady) 48 Papier i tektura; artykuły z masy papierniczej, papieru lub tektury 1.535, ,1 450, Wyroby ceramiczne 535,5 135, INNE , , , RAZEM , , ,9 64.4

4 4 Jeżeli chodzi o wskaźnik pokrycia (eksport/import), rola wyrobów ceramicznych również zasługuje na uwagę. Wśród głównych sektorów, które osiągnęły dodatni bilans handlowy, sektor ceramiczny znalazł się na trzecim miejscu, za masą drzewną i korkiem. Według indeksu ujawnionej przewagi komparatywnej, stanowiącego porównanie udziału eksportu danego sektora/produktu w całości krajowego eksportu, ze względną wielkością eksportu tego sektora/produktu na rynku światowym, stwierdzono również, że przemysł ceramiczny jest jednym z bardziej wyspecjalizowanych sektorów w Portugalii, obok innych tradycyjnych sektorów, jak np. obuwie, drewno i korek. W przypadku ceramiki przewaga komparatywna Portugalii jest 3,6 razy większa niż specjalizacja, jaką prezentuje ceramika na poziomie światowym. Zgodnie z danymi opublikowanymi przez Portugalską Agencję Inwestycji i Handlu Zagranicznego (Agência para o Investimento e Comércio Externo de Portugal AICEP) i mając na względzie dane za rok 2008, udział Portugalii w eksporcie światowym wyniósł 0,35%, co lokuje ją na 53. miejscu w rankingu światowym krajów eksportujących. Pozycja portugalskich produktów ceramicznych jest znacznie lepsza. Jak pokazują dane w tabeli poniżej portugalski eksport zastawy stołowej, naczyń kuchennych oraz pozostałych artykułów gospodarstwa domowego i toaletowego, ceramicznych, innych niż z porcelany, również chińskiej (NC 6912) wyniósł 10,13% całości eksportu światowego, dzięki czemu Portugalia znalazła sie na 2. miejscu w rankingu światowym. Dobre wyniki zanotowała również sprzedaż takich produktów jak: statuetki i pozostałe artykuły dekoracyjne, ceramiczne (NC 6913), płyty chodnikowe, kafle lub płytki ścienne, ceramiczne, nieszkliwione (NC 6907); zlewy, umywalki, podstawy umywalek, wanny, bidety, miski klozetowe, płuczki ustępowe, pisuary i podobna armatura sanitarna, ceramiczne (NC 6910), płyty chodnikowe, kafle lub płytki ścienne, ceramiczne, szkliwione; kostki mozaikowe i podobne, nawet na podłożu, ceramiczne, szkliwione (NC 6908), dachówki, nasady kominowe, wkłady kominowe, ozdoby architektoniczne i pozostałe ceramiczne wyroby budowlane (NC 6905) oraz zastawy stołowe, naczynia kuchenne oraz pozostałe artykuły gospodarstwa domowego i toaletowe, z porcelany, również chińskiej (NC 6911). Sprzedaż niniejszych produktów przyczyniła się do zdobycia przez Portugalię następujących miejsc w rankingu światowych eksporterów: 5. miejsce (NC 6913 i 6907), 7. miejsce (NC 6910 i 6908), 13. miejsce (NC 6905) i 15. miejsce (NC 6911).

5 5 Tabela 5. Udział Portugalii w handlu światowym towarów w latach / Eksport (%) NC Udział Portugalii w światowym eksporcie Miejsce Zastawa stołowa, naczynia kuchenne 9,92 8,65 8,22 9,45 10,13 2 oraz pozostałe artykuły gospodarstwa domowego i toaletowego, ceramiczne, inne niż z porcelany, również chińskiej 6913 Statuetki i pozostałe artykuły dekora- 6,98 5,72 4,50 5,29 3,96 5 cyjne, ceramiczne 6910 Zlewy, umywalki, podstawy umywalek, 4,11 4,03 4,15 4,16 3,69 7 wanny, bidety, miski klozetowe, płuczki ustępowe, pisuary i podobna armatura sanitarna, ceramiczne 6908 Płyty chodnikowe, kafle lub płytki 1,83 2,22 2,27 2,40 2,60 7 ścienne, ceramiczne, szkliwione; kostki mozaikowe i podobne, nawet na podłożu, ceramiczne, szkliwione 6907 Płyty chodnikowe, kafle lub płytki 2,00 1,96 1,94 2,10 1,82 5 ścienne, ceramiczne, nieszkliwione 6905 Dachówki, nasady kominowe, wkłady 0,57 1,23 1,50 1,94 1,68 13 kominowe, ozdoby architektoniczne i pozostałe ceramiczne wyroby budowlane 6911 Zastawy stołowe, naczynia kuchenne 1,50 1,43 1,47 1,40 1,32 15 oraz pozostałe artykuły gospodarstwa domowego i toaletowe, z porcelany, również chińskiej 6914 Pozostałe wyroby ceramiczne 1,20 1,11 1,11 1,13 1, Rury, przewody, rynny i osprzęt do rur, 0,09 0,15 0,02 0,03 0,02 38 ceramiczne 6909 Wyroby ceramiczne do celów labora- 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 54 toryjnych, chemicznych lub innych technicznych; koryta, wanny i podobne zbiorniki, w rodzaju stosowanych w rolnictwie, ceramiczne; garnki, słoje i podobne wyroby, w rodzaju stosowanych do transportu lub pakowania towarów, ceramiczne PORTUGALIA 0,49 0,37 0,36 0,37 0,35 53 Źródło: ITC- International Trade Center / Agência para o Investimento e Comércio Externo de Portugal, E.P.E (AICEP), Pod względem zakupu produktów ceramicznych, udział Portugalii w imporcie światowym w 2008 roku wyniósł 0,56%, co dało jej 36. miejsce w rankingu światowym krajów importujących.

6 6 Tabela 6. Udział Portugalii w handlu światowym w latach / Import (%) NC Udział Portugalii w światowym imporcie Miejsce Zastawa stołowa, naczynia kuchenne 0,36 0,31 0,30 0,36 0,39 37 oraz pozostałe artykuły gospodarstwa domowego i toaletowego, ceramiczne, inne niż z porcelany, również chińskiej 6913 Statuetki i pozostałe artykuły 0,53 0,43 0,50 0,64 0,59 26 dekoracyjne, ceramiczne 6910 Zlewy, umywalki, podstawy 0,79 0,67 0,66 0,63 0,58 37 umywalek, wanny, bidety, miski klozetowe, płuczki ustępowe, pisuary i podobna armatura sanitarna, ceramiczne 6908 Płyty chodnikowe, kafle lub płytki 1,13 1,00 0,87 0,86 0,69 36 ścienne, ceramiczne, szkliwione; kostki mozaikowe i podobne, nawet na podłożu, ceramiczne, szkliwione 6907 Płyty chodnikowe, kafle lub płytki 0,55 0,69 0,63 0,64 0,63 47 ścienne, ceramiczne, nieszkliwione 6905 Dachówki, nasady kominowe, wkłady 0,40 0,30 0,24 0,20 0,18 60 kominowe, ozdoby architektoniczne i pozostałe ceramiczne wyroby budowlane 6911 Zastawy stołowe, naczynia kuchenne 0,77 0,75 0,71 0,72 0,59 34 oraz pozostałe artykuły gospodarstwa domowego i toaletowe, z porcelany, również chińskiej 6914 Pozostałe wyroby ceramiczne 0,67 0,43 0,41 0,52 0, Rury, przewody, rynny i osprzęt do 0,42 0,37 0,07 0,30 0,25 37 rur, ceramiczne 6909 Wyroby ceramiczne do celów 0,15 0,10 0,10 0,08 0,08 52 laboratoryjnych, chemicznych lub innych technicznych; koryta, wanny i podobne zbiorniki, w rodzaju stosowanych w rolnictwie, ceramiczne; garnki, słoje i podobne wyroby, w rodzaju stosowanych do transportu lub pakowania towarów, ceramiczne PORTUGALIA 0,72 0,58 0,54 0,56 0,56 36 Źródło: ITC- International Trade Center / Agência para o Investimento e Comércio Externo de Portugal, E.P.E (AICEP), Jak można zaobserwować na podstawie powyższych danych pozycja Portugalii jako importera na poziomie światowym nie jest zbyt znacząca. W roku 2010 z eksportowanych za 535,5 mln euro produktów ceramicznych, 70% zostało wyprodukowanych w regionie Aveiro i Leiria.

7 7 Tabela 7. Eksport wyrobów ceramicznych z poszczególnych okręgów (2010) Leira 18% Aveiro 52% Inne 30% Źródło: Narodowy Instytut Statystyki INE / statystyka handlu międzynrodowego towarami W regionie Aveiro eksport produktów ceramicznych (rozdział 69 NC) wyniósł 279,4 mln euro, co stanowi 5,86% całości eksportu w regionie, podczas gdy importowano towary za łączną kwotę 14,0 mln euro, co odpowiada 0,46% całości importu w regionie oraz stopień pokrycia importu eksportem wyniósł 1992%. W wyniku tego osiagnieto pozytywne saldo w wysokości 264,4 mln euro, co miało również wkład do ogólnej wartości wyniku salda handlu zagranicznego regionu w wysokości 15,25%. W tym konteście produkty ceramiczne zdobyły 4. miejsce wśród produktów znajdujących sie w 99 rodziałach nomenklatury scalonej (NC), zaraz po korku (rodz. 45 NC), reaktorach jądrowych, kotłach, maszynach i urządzeniach mechanicznych (rodz. 84 NC) i obuwiu (rozdz. 64 NC). W przypadku regionu Leiria eksport produktów ceramicznych osiągnął sumę 96,1 mln euro (7,82% całości eksportu w regionie), podczas gdy import zanotował wynik 5,8 mln euro (0,60 % całości importu w regionie), w rezultacie czego zarejestrowano pozytywne saldo w wysokości 90,3 mln euro oraz wskaźnik pokrycia 1657%. Uzyskane na poziomie produktów ceramicznych saldo odpowiadało 34,31% całości salda handlu zagranicznego regionu. Produkty ceramiczne zajęły 2. miejsce pośród towarów majacych największy wkład w eksport netto regionu Leiria. Na pierwszym miejscu znalazły się reaktory jądrowe, kotły, maszyny i urządzenia mechaniczne (rodz. 84 NC). 4. Główne rynki zbytu portugalskiej ceramiki. Do głównych rynków importujących produkty ceramiczne z Portugalii w 2010 roku należały: Francja (26,6% całości portugalskiego eksportu), Hiszpania (18,3%), Angola (6,6%), Wielka Brytania (6,3%) oraz Stany Zjednoczone (5,1%). Pod względem obszarów eksportowych oraz mając na uwadze uzyskaną wartość eksportu w 2010 roku, 75,5% trafiło do Unii Europejskiej, a w następnej kolejności na rynki afrykańskie (10,9%) oraz do Ameryki Północnej (5,9%). Tabela 8. Eksport wyrobów przemysłu ceramicznego udział regionów świata (2010) Ameryka Północna 6% Ameryka Centralna i Południowa 1% Afryka 11% Azja 3% Unia Europejska 75% Inne kraje europejskie 3% Oceania 1% Źródło: Narodowy Instytut Statystyki INE / statystyka handlu międzynrodowego towarami

8 8 5. Sytuacja sektora ceramicznego w 2011r. W I kw r. zostały przedstawione pozytywne wyniki dotyczące portugalskiego eksportu produktów ceramicznych w 2010 roku, gdzie odnotowano wzrost w wysokości 8,06% w stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego. W kontekście Unii Europejskiej oraz zgodnie z danymi OSTAT produkcja ceramiki w 2009 roku wyniosła 23,4 bilionów euro. Według tego samego źródła, Portugalia była głównym producentem, pod względem ilościowym, ceramiki stołowej oraz sanitarnej, 4. producentem ceramicznych płyt podłogowych i ściennych oraz 6. dachówek ceramicznych. Również na obszarze Unii Europejskiej oraz pod wględem wartości eksportowanych towarów, Portugalia zajęła 3. miejsce w sprzedaży ceramiki sanitarnej zaraz po Niemczech i Włoszech, 4. w kategorii ceramiki użytkowej i dekoracyjnej po Niemczech, Wielkiej Brytanii i Francji oraz 4. w kategorii płyt i okładzin po Włoszech, Hiszpanii i Niemczech. Oprac.: WPHI Lizbona r. Opracowanie przygotowano na podstawie udostępnionej WPHI w Lizbonie analizy sektora ceramicznego przez Portugalskie Stowarzyszenie Przemysłu Ceramicznego (Associação Portuguesa da Indústria de Cerâmica - APICER).