Sukcesja to kluczowy wyróżnik firmy rodzinnej, wiążący się z pytaniem: co przekazać własność i/lub władzę,

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Sukcesja to kluczowy wyróżnik firmy rodzinnej, wiążący się z pytaniem: co przekazać własność i/lub władzę,"

Janusz Sowa
8 lat temu
Przeglądów:

1 Wykład 5. SUKCESJA W BIZNESIE RODZINNYM 1

2 1. Istota sukcesji firmy rodzinnej: Sukcesja to kluczowy wyróżnik firmy rodzinnej, wiążący się z pytaniem: co przekazać własność i/lub władzę, komu przekazać z rodziny lub spoza rodziny, w jakim czasie termin sukcesji, w jaki sposób ewolucyjnie (plan sukcesji) lub rewolucyjnie. Sukcesja jest jednym ze złożonych problemów firm rodzinnych, obejmujących: strategię firmy i zarządzanie zmianą międzygene- racyjną (sukcesję władzy), struktury jej własności (sukcesję własności), strategię personalną, kulturę organizacyjną. 2

3 Odkładanie sukcesji firmy rodzinnej najczęściej wynika z twierdzenia: 1. Zbyt wiele ludzi, którzy przekazali firmę, wkrótce zmarło; 2. Beze mnie firma jest niczym; 3. Bez firmy jestem nikim; 4. Obawy przed bezczynnością; 5. Obawy przed zaburzeniem rytmu życia rodzinnego; 6. Następcy zmienią sposób prowadzenia firmy; 7. Trudno jest wybrać następcę; 8. Firma jest głównym źródłem moich dochodów; 9. Nikt nie jest w stanie poprowadzić firmy tak jak ja; 10. Następcy mogą prowadzić lepiej firmę ode mnie. 3

Obawy przed bezczynnością; 5. Obawy przed zaburzeniem rytmu życia rodzinnego; 6. Następcy zmienią sposób prowadzenia firmy; 7.

4 Sukcesja firmy rodzinnej łączy się z rozwiązaniem problemów: 1. Ekonomicznych zapłacenia podatku od spadku (w większości krajów), spłaty rodzeństwa itp.; 2. Organizacyjnych przebudowa struktury organizacyjnej i sposobu zarządzania, np. wynikających ze współuczestnictwa w kierowaniu nowego pokolenia; 3. Społecznych zmienia się społeczny odbiór firmy; 4. Psychologicznych zmiana statusu zarządzających, odpowiedzialność następcy itp. Sukcesja firmy rodzinnej powinna zapewnić: ciągłość osobową, zwłaszcza rodziny, ciągłość organizacyjną, ale uwzględniającą elastyczność, ciągłość strategiczną, strategii jako drogi do celu, ciągłość finansową, kształtowanie optymalnej struktury finansów i własnego finansowania. 4

Społecznych zmienia się społeczny odbiór firmy; 4. Psychologicznych zmiana statusu zarządzających, odpowiedzialność następcy itp.

5 2. Modele sukcesji firmy rodzinnej: Modele sukcesji firmy rodzinnej uwzględniają rodzinę, w której jest opracowana strategia (plan) sukcesji: obejmująca rolę każdego pokolenia w planie rozwoju firmy, ustalająca czas dokonania zmiany pokoleniowej, regulująca sprawy dotyczące własności, zarządza- nia, spłat, rywalizacji itp. mogących prowadzić do konfliktów, określająca sposób przeprowadzenia transferu zarządzania i transferu własności. Jest wiele różnych modeli dotyczących etapów sukcesji firmy rodzinnej. 5

regulująca sprawy dotyczące własności, zarządza- nia, spłat, rywalizacji itp.

6 Ogólny podział etapów sukcesji firmy rodzinnej: 1. Inicjacja okres czasu, w której dzieci zapoznają się z firmą rodzinną; 2. Selekcja proces dokonywania oceny i selekcji młodego pokolenia w oparciu o ich kwalifikacje, umiejętności, zaangażowanie itp.; 3. Edukacja proces rozwijania umiejętności niezbęd- nych następcom, zwłaszcza z zakresu zarządzania; 4. Sukcesja jako proces przekazania władzy; Sukcesja władzy a indywidualne wartości wynikające z osobowości sukcesora. 6

Selekcja proces dokonywania oceny i selekcji młodego pokolenia w oparciu o ich kwalifikacje, umiejętności,

7 Szczegółowa klasyfikacja sukcesji firmy rodzinnej: 1. Faza przedbiznesowa, gdy następca jest dzieckiem; 2. Faza wprowadzająca w biznes następca poznaje firmę, pracowników, zakres prac itp.; 3. Faza wprowadzająca funkcjonalna zdobywanie kierunkowego wykształcenia, podejmowanie czaso- wego zatrudnienia w firmie rodzinnej i poza nią; 4. Faza funkcjonalna pełnoetatowe zatrudnienie w firmie rodzinnej i zdobywanie doświadczenia na różnych stanowiskach; 5. Faza zaawansowana funkcjonalna funkcje kierow- nicze w firmie i przygotowanie do transferu władzy; 6. Faza wczesnej sukcesji przejęcie zarządzania całą firmą, ale przy kontroli przekazującego lub rady rodzinnej; 7. Faza dojrzałej sukcesji pełnia władzy i odpowie- dzialności za firmę. 7

Faza wprowadzająca funkcjonalna zdobywanie kierunkowego wykształcenia, podejmowanie czaso- wego zatrudnienia w firmie rodzinnej i poza nią; 4.

8 Model przekazywania firmy rodzinnej następcy FIRMA RODZINA opracowany plan sukcesji dobra komunikacja OSOBA Przeka- Następca: warto- zujący: ści ro- przywódca i indywid. indywid.wartości, wartości, dzinne sym- bole kolega, strażnik wartości rodzinnych. doświadczenie, kwalifikacje, zaangażowanie, brak przymusu. wykształcenie i umiejętności dobrze prosperująca firma naz- wisko aktywni udzia- łowcy 8

indywid.wartości, wartości, dzinne sym- bole kolega, strażnik wartości rodzinnych.

9 Model czynników powiązanych z następcą, wpływających na udany proces sukcesji Osobista chęć przejęcia firmy Korzyści z prowadzenia firmy Zaufanie innych do następcy Dobre stosunki panujące w rodzinie Chęć przejęcia odpowiedzial- ności za firmę Poziom przygotowania następcy Dobre relacje mię- dzy przekazują- cym a następcą Odniesienie sukcesu w procesie sukcesji 9

panujące w rodzinie Chęć przejęcia odpowiedzial- ności za firmę Poziom przygotowania

10 3. Formy sukcesji firmy rodzinnej: Sukcesja firmy może obejmować: sukcesję władzy, sukcesję własności. Procesy te nie zawsze są dokonywane jednocześnie. Sukcesja może być dokonywana w sposób: ewolucyjnie w sposób zaplanowany, oparty na maksymalizowaniu dochodów firmy i realizacji celów rodziny; rewolucyjnie w sposób nieuregulowany, gdy brak jest planów sukcesji, opóźnia się etap przekazania władzy lub w przypadku zmian losowych. Sukcesja rewolucyjna sprawdza granice możliwości następców (doświadczenia, umiejętności itp.), którzy często nie mają żadnego wsparcia. 10

Sukcesja może być dokonywana w sposób: ewolucyjnie w sposób zaplanowany, oparty na maksymalizowaniu dochodów firmy i realizacji celów rodziny;

11 Przekazanie firmy może odbywać się w postaci: 1. Darowizny; 2. Spadku; 3. Spłaty przez następcę pozostałych sukcesorów; 4. Sprzedaży członkom rodziny; 5. Sprzedaży pracownikom firmy; 6. Sprzedaży osobom spoza firmy. Przekazanie firmy w postaci darowizny i spadku łączy się z podatkiem (w Polsce obecnie nie), co często przedłuża proces przekazywania własności. Taka sytuacja powoduje poszukiwania zmian, np. trustów, w których towarzystwa powiernicze, banki, osoby itp. dysponują powierzonym majątkiem przez fundatora na rzecz wskazanych osób, założenie komandytowej spółki rodzinnej, w której komandytariusze mają do 99% prawa do własności bez prawa głosu, a zarządzający 1% własności i 100% władzy, przy czym najczęściej zarządza przez specjalnie utworzoną zewnętrzną firmę z o.o. 11

Taka sytuacja powoduje poszukiwania zmian, np. trustów, w których towarzystwa powiernicze, banki, osoby itp.

12 4. Przygotowanie następców: Przygotowanie do sukcesji obejmuje: pobudzanie motywacji i aspiracji, rozwijanie zdolności i zainteresowań, wyzwalanie aktywności i własnej twórczości, przekazywanie wartości, tradycji, wiedzy itp., Celem tej edukacji jest: zdobywanie wiedzy i zwiększanie umiejętności, kształtowanie samodzielności, dokonywanie samooceny, rozwiązywanie pojawiających się problemów, uczenie współdziałania, wychowanie do sukcesu i przedsiębiorczości. 12

, Celem tej edukacji jest: zdobywanie wiedzy i zwiększanie umiejętności, kształtowanie samodzielności, dokonywanie

13 5. Skuteczność sukcesji: Zasady przeprowadzenia skutecznych sukcesji w firmach rodzinnych: określenie kto dziedziczy, kiedy i w jaki sposób oraz podjęcie jej wczesnego planowania, kluczową rolę w planowaniu sukcesji pełni kształce- nie i przygotowywanie następcy do przejęcia firmy, istotne dla udanej sukcesji są czynniki takie, jak: stopień danej sukcesorowi autonomii decyzyjnej, jego kompetencje i pewność siebie, ważne jest wczesne wprowadzenie następcy do biznesu, w tym poprzez pracę poza firmą rodzinną, planowaniu sukcesji sprzyjają harmonijne stosunki w dominującej w firmie rodzinie. 13

udanej sukcesji są czynniki takie, jak: stopień danej sukcesorowi autonomii decyzyjnej, jego kompetencje i pewność siebie, ważne jest wczesne

14 Skuteczne dziedziczenie firmy jest możliwe, gdy: rodzina stawia na pierwszym miejscu interes firmy, planuje się dziedziczenie ewolucyjne, najlepiej wynikające ze strategii firmy, podstawą przydzielenia stanowisk są zasługi dla firmy, lepiej jest sprzedać firmę, niż ją zrujnować, przekazując niekompetentnym następcom. Nieudana sukcesja jest zazwyczaj skutkiem: słabych więzi i konfliktów w rodzinie, nieprawidłowej struktury władzy i własności, problemów w komunikacji organizacyjnej. Metodą na ograniczenie problemów sukcesyjnych firmy rodzinnej mogłaby być równowaga między celami rodziny i firmy poparta wizją strategiczną. 14

15 Dziękuję za uwagę... 15

Podobne dokumenty

Kontakt. Dariusz Bednarski Partner Zarządzający Biegły rewident T M E

Kontakt. Dariusz Bednarski Partner Zarządzający Biegły rewident T M E Kontakt Dariusz Bednarski Partner Zarządzający Biegły rewident T +48 61 625 1314 M +48 601 720 192 E dariusz.bednarski@pl.gt.com Czym nie jest sukcesja? Sukcesja jest często postrzegana jako jednorazowe