Zjawisko medykalizacji życia codziennego na przykładzie nieśmiałości w ujęciu socjologii medycyny

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Zjawisko medykalizacji życia codziennego na przykładzie nieśmiałości w ujęciu socjologii medycyny"

Mirosław Kołodziejczyk
8 lat temu
Przeglądów:

1 Zjawisko medykalizacji życia codziennego na przykładzie nieśmiałości w ujęciu socjologii medycyny Michał Nowakowski Instytut Socjologii UMCS Zakład Socjologii Medycyny i Rodziny

2 Fobia społeczna (Social Phobia, Social Anxiety Disorder) Zaburzenie to polega na strachu przed oceną innych ludzi, który prowadzi do unikania sytuacji społecznych. Bardziej uogólnione fobie społeczne zwykle wiążą się z niską samooceną i strachem przed krytyką. Mogą się przejawiać jako skargi na czerwienienie się, drżenie rąk, nudności lub parcie na mocz. Pacjent często bywa przekonany, że te wtórne przejawy lęku stanowią pierwotny problem. Objawy mogą nasilać się aż do napadu lęku panicznego (International Classification of Diseases 10). Osobowość unikająca (Avoidant Personality Disorder, Anxious Personality Disorder) Charakteryzuje ją uczucie napięcia, lęku, niepewności i poczucia niższości, pragnienie akceptacji i uznania, nadmierna wrażliwość na odrzucenie i krytykę, zawężenie osobistych więzi społecznych oraz tendencja do unikania niektórych działań przez stałe wyolbrzymianie potencjalnego zagrożenia lub ryzyka w codziennych sytuacjach (International Classification of Diseases - 10).

3 Epidemiologia fobii społecznej 2,7% w populacji USA (Schneier, Johnson, Hornig, Liebowitz, Weissman 1992). w późniejszych badaniach odsetek ten oszacowano na 6-9% w populacjach europejskich (Wittchen, Stein, Kessler 1999; Merikangas, Avenevoli, Acharyya, Zhang, Angst 2002) w USA w 2008 roku na 12,1% (Ruscio, Brown, Chiu, Sareen, Stein, Kessler, 2008), chociaż istnieją badania w których odsetek ten osiąga poziom 15-16% (Nelson, Grant, Bucholtz, Glowinski, Madden, Reich, Heath 2000; Magee, Eaton, Wittchen, Mcgonacle, Kessler 1996; Stein, Kean 2000).

4 Wymiary medykalizacji nieśmiałości (Scott 2006) Podejście biomedyczne i genetyczne: pojawienie się pigułek na nieśmiałość, a także próby odkrycia genu nieśmiałości Ekspansja psychoterapii (zwłaszcza terapii kognitywnobehawioralnej) i klinik nieśmiałości Reżimy dyscyplinujące narzucone poprzez poradniki oraz strony internetowe

5 Farmakologia i genetyka Kosmetyczna farmakologia, chemicznie wspomagane jaźnie czyli nieśmiałość w ujęciu farmakologii Leki na nieśmiałość (przykład zjawiska pill for every ill ) Leczenie objawowe Poszukiwania genu nieśmiałości

6 Nieśmiałość w erze kultury terapeutycznej Ekspansja psychoterapii (Terapia kognitywno-behawioralna) w leczeniu nieśmiałości Terapia kognitywno-behawioralna: Nieśmiałość to dysfunkcjonalne myślenie wpływające na zachowanie Założeniem terapii jest istnienie pewnego zestawu umiejętności społecznych, którego posiadanie umożliwia normalne funkcjonowanie w życiu codziennym. Nieśmiali są uczeni, że ich zachowania są nieracjonalne, są objawem błędnego postrzegania siebie i otoczenia. Terapia polega na treningu zachowania w konkretnych sytuacjach społecznych przez co wykształcają się bardziej realistyczne postawy Terapie grupowe, zadania domowe, bez dogłębnej psychoanalizy Praktyki samodyscyplinujące : samopomoc i samokontrola za pomocą poradników i internetowych stron dotyczących nieśmiałości

7 Nieśmiałość: epidemia kulturowa? Stanford Shyness Survey: 40-50% chronicznie nieśmiałych (ocena subiektywna) Kultura współczesna a nieśmiałość: Dezaprobata wobec nieprzystosowanych Cenione cechy: gadatliwość, asertywność, przebojowość, umiejętność zareklamowania się itp. Cechy współczesności: niepewność, ryzyko, indywidualizm, konkurencja Kliniki nieśmiałości instytucje totalne dokonujące restrukturyzacji nieśmiałości? (Scott 2006) Ukryta funkcją terapii jest regulowanie racjonalności (Busfield 1996) Przejaw procesu cywilizowania Eliasa w epoce późnej nowoczesności? (Scott 2006) Rozproszona władza dyscyplinująca Foucaulta? Psychoterapia jako narzędzie za pomocą którego ciało i osobowość poddawane są praktykom biowładzy.

Podobne dokumenty

Piotr Błędowski Instytut Gospodarstwa Społecznego Szkoła Główna Handlowa. Warszawa, 18.11.2010 r.

Zadania polityki pomocy społecznej i polityki rynku pracy w zwalczaniu wykluczenia społecznego Piotr Błędowski Instytut Gospodarstwa Społecznego Szkoła Główna Handlowa Warszawa, 18.11.2010 r. Piotr B dowski2010