Klasyfikacja i oznakowanie substancji chemicznych i ich mieszanin. Dominika Sowa

Transkrypt

1 Klasyfikacja i oznakowanie substancji chemicznych i ich mieszanin Dominika Sowa Szczecin, 8 maj 2014

2 Program prezentacji: 1. Definicja substancji i mieszanin chemicznych wg Ustawy o substancjach chemicznych i ich mieszaninach z dnia r. 2. Klasyfikacja wg Rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji chemicznych i ich mieszanin z dnia oraz oznakowanie mieszanin Rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i mieszanin niebezpiecznych oraz niektórych mieszanin z dnia Klasyfikacja i oznakowanie substancji wg CLP

3 Substancja to pierwiastek chemiczny lub jego związki w stanie, w jakim występują w przyrodzie, lub zostaną uzyskane za pomocą procesu produkcyjnego z wszelkimi dodatkami niezbędnymi do zachowania ich trwałości, z zanieczyszczeniami powstałymi w procesie, ale z wyłączeniem rozpuszczalników. Mieszanina to mieszanina lub roztwór co najmniej dwóch substancji chemicznych.

4 Klasyfikacji substancji dokonuje się w celu określenia zagrożenia, jakie mogą stwarzać podczas normalnego ich używania. Poddaje się analizie wszystkie rodzaje zagrożeń, tj.: toksyczność, właściwości fizykochemiczne oraz ekotoksyczne. Podstawą klasyfikacji substancji są szczegółowe badania substancji, zebrane w dossier substancji, które przedstawia się Europejskiej Agencji Chemikaliów, podczas rejestracji substancji. Klasyfikacji mieszanin chemicznych dokonuje się poprzez analizę ich właściwości, bądź na podstawie zawartości substancji niebezpiecznych w mieszaninie. Szczegółowe wytyczne podaje Rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji chemicznych i ich mieszanin z dnia Po 1 czerwca 2015 klasyfikacja mieszanin będzie przeprowadzana na podstawie wytycznych Rozporządzenia CLP.

5 UTLENIAJĄCE BARDZO TOKSYCZNE TOKSYCZNE SZKODLIWE WYBUCHOWE SKRAJNIE ŁATWOPALNE WYSOCE ŁATWOPALNE ŁATWOPALNE ŻRĄCE SUBSTANCJE I MIESZANINY NIEBEZPIECZNE NIEBEZPIECZNE DLA ŚRODOWISKA UCZULAJĄCE MUTAGENNE RAKOTWÓRCZE SZKODLIWE NA ROZRODCZOŚĆ

6 Substancje i mieszaniny są niebezpieczne, kiedy zaklasyfikowano je do co najmniej jednej z poniższych kategorii: 1. Wybuchowe 2. Utleniające ich reakcje z innymi substancjami są wysoce egzotermiczne 3. Skrajnie łatwopalne ciecze, o wyjątkowo niskiej temperaturze wrzenia (<35 )i zapłonu (0 ), gazy, które w kontakcie z powietrzem palą się w normalnych warunkach 4. Wysoce łatwopalne w kontakcie z powietrzem mogą się nagrzewać i zapalić bez dostarczania energii, o bardzo niskiej temperaturze zapłonu(<21 ), w kontakcie z wodą wydzielają łatwopalne gazy

7 5. Łatwopalne ciecze, które mają niską temperaturę zapłonu (21-55 ) 6. Bardzo toksyczne połknięcie, wchłonięcie drogą oddechową, kontakt ze skórą bardzo małych ilości może powodować zgon lub ostre, przewlekłe niekorzystne skutki zdrowotne 7. Toksyczne małe ilości 8. Szkodliwe 9. Żrące w kontakcie z tkankami mogą powodować ich zniszczenie 10.Drażniące krótkotrwały, długotrwały lub powtarzający się kontakt ze skóra lub błona śluzową może powodować ich stany zapalne 11.Uczulające wchłonięcie przez wdychanie lub kontakt ze skórą może powodować stan nadwrażliwości i niekorzystny wpływ na zdrowie 12.Rakotwórcze mogą powodować raka lub przyczynić się do wzrostu częstości jego występowania

8 13. Mutagenne mogą być przyczyną wad genetycznych lub wzrostu częstości ich występowania 14.Działające szkodliwie na rozrodczość mogą powodować szkodliwe skutki u potomstwa lub uszkadzać funkcje rozrodcze 15.Niebezpieczne dla środowiska mogą natychmiast lub z opóźnieniem powodować zagrożenie dla co najmniej jednego składnika środowiska Opakowania substancji niebezpiecznych i mieszanin niebezpiecznych wprowadzanych do obrotu muszą być odpowiednio oznakowane w celu zapewnienia jak najwyższej ochrony zdrowia ludzi i środowiska naturalnego.

9 Elementy, które muszą znaleźć się na opakowaniu substancji lub mieszaniny niebezpiecznej 1. Nazwę, która pozwoli na jednoznaczne określenie substancji lub mieszaniny 2. Nazwę, adres siedziby i numer telefonu przedsiębiorcy lub osoby fizycznej, która wprowadza substancję lub mieszaninę do obrotu 3. W przypadku mieszanin niebezpiecznych nazwy substancji powodujących klasyfikację, obecne w mieszaninie w ilości większej lub równej wartości granicznej. Powinno wystarczyć maksymalnie 4 substancje, do odpowiedniego zidentyfikowania zagrożenia 4. Znak lub znaki ostrzegawcze i napisy określające zagrożenie 5. Zwrot lub zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia (zwroty R), w przypadku środków ochrony roślin dodatkowe zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia 6. Zwrot lub zwroty bezpiecznego stosowania (zwroty S), w przypadku środków ochrony roślin dodatkowe zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia. Powinno znaleźć się maksymalnie 6 zwrotów. 7. Nominalna ilość mieszaniny musi znajdować się na opakowaniu. 8. Rozmiar oznakowania (czcionka, wielkość znaku ostrzegawczego) ma wymiary zależne od pojemności opakowania. 9. Opakowanie substancji lub mieszaniny niebezpiecznej wprowadzanej do obrotu na terytorium Polski, powinno być sporządzone w języku polskim. 10. Numer WE, jeśli jest przypisany do substancji, oraz wyrazy Numer WE

10 11. Nie wolno: umieszczać oznaczeń wskazujących, że substancja lub mieszanina nie są niebezpieczne. stosować opakowań, które kształtem lub kolorem mogą przyciągać uwagę dzieci lub wprowadzać konsumenta w błąd stosować opakowań wyglądających jak opakowanie produktu spożywczego lub paszowego.

11 Znak ostrzegawczy Symbol Znaczenie znaku ostrzegawczego T+ bardzo toksyczny T toksyczny Xn szkodliwy C żrący Xi drażniący

12 N Niebezpieczny dla środowiska E wybuchowy O utleniający F+ Skrajnie łatwopalny F Wysoce łatwopalny

13 Jednoznaczna nazwa mieszaniny Nazwy substancji niebezpiecznych Określenie zagrożenia Piktogram i symbol zagrożenia Zwroty R Zwroty S Dane przedsiębiorstwa Ilość nominalna

14 W celu ujednolicenia przepisów w Unii Europejskiej wprowadza się Zharmonizowany System Klasyfikacji i Oznakowania Chemikaliów GHS, poprzez Rozporządzenie w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin z dnia 16 grudnia CLP Międzynarodowe, ujednolicone podejście do oznakowania, klasyfikowania i przekazywania informacji w postaci etykiet i kart charakterystyki ułatwi swobodny handel międzynarodowy obniżając ryzyko dla zdrowia i środowiska naturalnego. Rozporządzenie CLP wprowadza się poprzez kolejne etapy. Od 1 grudnia 2010 roku substancje chemiczne są klasyfikowane i pakowane według zasad CLP. Mieszaniny do 1 czerwca 2015 roku są klasyfikowane i pakowane wg starych zasad. Substancje są oznakowane wg CLP, jednak w karcie charakterystyki widnieje podwójna klasyfikacja ze względu na konieczność klasyfikacji mieszanin.

15 CLP ustanawia wykaz substancji wraz ze zharmonizowaną na poziomie wspólnoty klasyfikacją i oznakowaniem. Zwroty R ryzyka = Zwroty H zagrożenia Zwroty S wskazujące środki ostrożności= zwroty P Zwroty P są podzielone na grupy: ogólne, zapobiegania, reagowanie, przechowywania, usuwanie Hasło ostrzegawcze: uwaga lub niebezpieczeństwo (wg Tabeli) Powinno zmieścić się maksymalnie 6 zwrotów środków ostrożności

16 Znak ostrzegawczy Znaczenie znaku ostrzegawczego Wybuchowe, samoreaktywne, nadtlenki organiczne Łatwopalne, samoreaktywne, nadtlenki organiczne, samonagrzewające się, substancje, mieszaniny, które w kontakcie z wodą uwalniają palne gazy utleniające Gazy pod ciśnieniem Powodujące korozję metali, żrące, powodujące poważne uszkodzenie oczu

17 Znak ostrzegawczy Znaczenie znaku ostrzegawczego toksyczna Toksyczność ostra kat 4., działanie drażniące na skórę, uczulające na skórę, drażniące na oczy, toksyczne działanie na narządy krytyczne przy narażeniu jednorazowym kat. 3 Powoduje zagrożenie dla zdrowia (mutagenny, rakotwórczy, narażenie spowodowane aspiracją, uczulające układ oddechowy) Zagrożenie dla środowiska naturalnego

18 Dane przedsiębiorstwa Nazwa i numer substancji piktogram Hasło ostrzegawcze Zwroty H Zwroty P Ilość nominalna