Ogólne zasady żywienia

Transkrypt

1 Ogólne zasady żywienia W żywieniu psa musimy zaspokoić jego potrzeby pokarmowe: bytowe i produkcyjne. Pożywienie zawiera następujące składniki: 1. budulcowe - białka i substancje mineralne, 2. energetyczne - węglowodany i tłuszcze, 3. regulujące - witaminy, część składników mineralnych i błonnik. Zapotrzebowanie psa na białko i węglowodany kształtuje się odpowiednio do wieku, wielkości, wagi ciała itp. Obciążenie fizyczne wymaga zwiększenia białka w karmie. Stosunek białka do węglowodanów w pożywieniu dla psów młodych, rosnących i pracujących powinien być jak 1:1, dla suk w zaawansowanej ciąży i laktacji jak 3:2, dla psów dorosłych, niepracujących jak 1:2. Mięso zawiera nieznaczną ilość tłuszczu, niewielkie ilości węglowodanów, substancje mineralne: fosfor, potas, sód, magnez i śladowo miedź, żelazo, magnez, jod, nikiel, a także substancje smakowe i witaminy B,, B2, B12, PP, A. Najlepsze jest niezbyt tłuste mięso surowe: wołowe, baranie, końskie. Także wysokowartościowe są podroby: wątroba, serce, nerki, śledziona, mniej - płuca. Podroby niepewnego pochodzenia podajemy po ugotowaniu. Żywienie samym mięsem nie jest jednak wskazane. Ryby zawierają: tłuszcze, substancje mineralne, duże ilości wapnia i fosforu; śladowo: jod, miedź i inne oraz witaminy, podobnie jak mięso. Mięso i produkty mięsne należy psom podawać świeże; powinny one stanowić ok % całości karmy, w tym białko wysokowartościowe co najmniej 12%. Mięso chude lepsze jest od tłustego, jak i surowe - od gotowanego. Zasady żywienia powinny być dostosowane do wieku psa. Trzeba unikać podawania dużej ilości jedzenia, które biologicznie nie jest pełnowartościowe lub ciężko strawne. Pies słabo wykorzystuje pokarmy roślinne, ale warzywa i owoce są dobrym i potrzebnym uzupełnieniem karmy. Mleko jest ważnym źródłem białka, jednakże podawane w nadmiarze powoduje zaburzenia przewodu pokarmowego. Dorosłym psom nie musimy podawać mleka. Zawsze potrzebna jest woda. Karma powinna być rozdrobniona, nie zmarznięta czy zepsuta. Ważne jest, aby pies otrzymywał jedzenie o stałej porze. 1 / 6

2 Kał psa stanowi informację, czy karmienie odbywa się prawidłowo. Kolor jasno-brązowy jest właściwy; biały, sypki - zbyt dużo dajemy kości; intensywnej barwy - należy zmniejszyć racje mięsa; biegunka sygnalizuje, że w karmie znajduje się zbyt duża ilość tłuszczu. Nie należy podawać ziemniaków (tylko gotowane, rozdrobnione i w małych ilościach - ze względu na obecność skrobi oraz słabe trawienie), fasoli, kapusty, pieprzu i przypraw. Białko znajduje się w jajach, mleku i pochodnych. Węglowodany dostarczają ustrojowi energii niezbędnej do utrzymania ciepłoty ciała. Umożliwiają także oszczędną gospodarkę białkami i tlenem. Zapotrzebowanie na węglowodany pokrywa karma roślinna zawierająca skrobię łatwo trawioną, błonnik pobudzający ruchy robaczkowe jelit i wpływający na zwiększanie wydzielania soków trawiennych. Źródłem węglowodanów jest kasza jęczmienna, śruta żytnia i jęczmienna, suchy chleb. Przewód pokarmowy psa nie jest jednak przygotowany do przyjmowania dużej ilości karmy roślinnej. Tłuszcze odkładające się w tkance łącznej i podskórnej są izolatorem chroniącym organizm przed utratą ciepła, chronią także ważne narządy przed urazami i wstrząsami. W tłuszczach rozpuszczalne są witaminy: A, D, E, i K. Udział tłuszczów w karmie nie powinien przekraczać 5%. Podwyższony do 20% wymaga zwiększenia ilości białka. Ważną rolę w żywieniu psa odgrywają witaminy. Korzystne jest stosowanie preparatów wielowitaminowych (np. AD3, AD3E, AEC), które są łatwo wchłaniane przez organizm. Psom nie należy podawać mieszanek witaminowo-mineralnych, zawierających antybiotyki. Reproduktorom i sukom w okresie rozpłodu trzeba zwiększać awki wit. A, C, D, E oraz podawać mieszanki mineralne (dla jednego psa ok. 20 g). Witaminy możemy stosować w postaci płynnej, drażetek lub zastrzyków. Z reguły podaje się je przez kilka dni, później musi nastąpić jednotygodniowa przerwa. Normalnym źródłem witamin są rośliny, drożdże piwne, tran rybi, mączka z kiełków pszenicy, oleje roślinne, marchew itd. Najzasobniejsze w witaminy są: wątroba, nerki, mózg, gruczoły wewnętrznego wydzielania. 2 / 6

3 Podawanie witamin trzeba uzgodnić z lekarzem weterynarii. Substancje mineralne są niezbędne w procesach wzrostu i rozwoju tkanki kostnej, regulacji ciśnienia osmotycznego, czynności gruczołów wydzielniczych układu trawiennego i innych. Ich brak lub niedobór prowadzi do zaburzeń i schorzeń. Szczególnie są potrzebne w trakcie ciąży do tworzenia tkanki kostnej płodu. Przemianę mineralną regulują witaminy, hormony i układ nerwowy. Substancje mineralne odgrywają dużą rolę w uzyskaniu odporności ustroju. Znajdują się w pokarmach, dodatkach, kościach cielęcych, chrząstkach itp. Wśród składników mineralnych największą rolę odgrywa wapń i fosfor (wchodzą w skład kości i krwi). Ich brak powoduje: 1. powstawanie wielu schorzeń, 2. hamowanie rozwoju młodych psów, 3. obniżenie płodności, 4. obniżenie odporności. Żywienie suki w okresie ciąży W okresie poprzedzającym ciążę celowe jest karmienie suki mózgiem. Zawarte w nim lipidy korzystnie wpływają na rozwój organów płciowych. W pierwszej połowie ciąży dostarczamy karmę wysokobiałkową. Suki nie należy jednak przekarmiać, gdyż zbytnia otyłość może stać się przyczyną niskiej płodności, a także trudnego i ciężkiego porodu. Sukę należy wtedy karmić trzy razy dziennie, rozbijając ilość przypadającej karmy na 3 części. Przez pierwsze trzy tygodnie w żywieniu suki należy stosować dietę urozmaiconą, bardziej treściwą, a mniej objętościową. Uwzględnić trzeba dodatki mikroelementów (wapń, fosfor) i witamin (A, D). Jeżeli suka nie otrzyma dodatkowych, niezbędnych składników pokarmowych, będzie musiała oddać je rozwijającemu się płodowi z zapasu własnego organizmu. W drugiej połowie ciąży zapotrzebowanie suki na pokarm stopniowo rośnie. Ma to związek z dużymi przyrostami masy płodu. Na 5 dni przed spodziewanym porodem dzienną dawkę karmy zmniejszamy o 1/3. W ostatnich 2-3 dniach część mięsną zastępujemy lekkostrawną i pożywną wątrobą, aby zapobiec 3 / 6

4 zaparciom. Kilka dni po porodzie należy sukcesywnie wyprowadzać dietę bardziej treściwą, wysokobiałkową. Suka karmiąca w miarę wzrostu szczeniąt potrzebuje coraz więcej pokarmu. W ciągu pierwszego tygodnia należy zwiększyć ilość karmy o 10-15% i podawać ją 5-6 razy dziennie. Sukcesywnie trzeba zwiększać ilość mieszanek mineralnych (duża ilość wapnia i fosforu), które przekazuje szczeniętom w mleku. Karmiącym sukom możemy dodać do karmy 1-2% mączki kostnej. Nie należy podawać zbyt dużej ilości mleka, gdyż może to doprowadzić do biegunki i zapalenia sutek. W razie stwierdzenia stanu zapalnego, należy ograniczyć podawanie pokarmów mlekopędnych i wody na okres 2-3 dni. W pierwszym okresie ciąży zapotrzebowanie na białko wynosi 5 g w przeliczeniu na 1 kg wagi suki, w drugim okresie - 8 g. Można podawać gotowane mięso wołowe wysokiej jakości. Po porodzie podajemy bawarkę, karmę bogatą w białko - łatwostrawną. Podajemy także mleko świeże lub zsiadłe. Mleko suki zawiera ok. 9,8% tłuszczu, a więc karmiąc szczenięta w 1 litrze oddaje 80 g białka. Stąd wniosek, że powinna otrzymywać w karmie dodatkowo 135 g białka. // Istnieje także konieczność podawania karmiącej suce witamin. Mała ilość witaminy A w organizmie matki jest przyczyną, że potomstwo rodzi się ze zbyt małym zapasem tej witaminy w wątrobie, co może być powodem późniejszej słabszej odporności i kondycji, a nawet śmierci. Często spotykane jest u szczeniąt odpigmentowanie nosa i góry maski do koloru szarego. Spowodowane jest to osłabieniem organizmu i mija po intensywnym odżywianiu oraz podawaniu żelaza. Żywienie szczeniąt Szczenię uodparnia się na niektóre choroby już w łonie matki; później czerpie odporność także z jej mleka (siary). Zaraz po porodzie i wykonaniu przez sukę niezbędnych zabiegów 4 / 6

5 higieniczno-sanitarnych dostawia się szczenięta do sutek. Wraz z pokarmem matki otrzymują one niezbędne witaminy. Siara zawiera również gamriaglobulinowe przeciwciała ochronne. Zawartość globulin w siarze spada stopniowo, po kilku tygodniach osiąga poziom minimalny. Zdrowe szczenięta pobierają pokarm razy na dobę. W momencie urodzenia szczeniąt ich waga wynosi w sumie ok. 1 /6 wagi suki. W ciągu tygodnia ciężar szczeniąt powinien się podwoić. Dokarmianie piesków zaczynamy od dnia po urodzeniu. Pierwszy podany przez nas trzytygodniowemu szczenięciu posiłek może składać się z gotowanego mięsa (chude, wiórkowane, zlepione w małe kulki), które wkładamy mu do pyska. Przyzwyczajamy go także do drobno roztartych jarzyn (np. marchew), gotowanych lub surowych (służą one do regulacji stolca), kaszy dobrze rozgotowanej z mlekiem. Możemy także podać mleko pełne, podgrzane do temperatury ok C z jedną łyżeczką spożywczej glukozy i surowym żółtkiem. Ilość podawanych pokarmów stopniowo zwiększamy wraz ze wzrostem szczeniąt. Szczenięta dokarmiamy smoczkiem trzymając je w pozycji pionowej. W miarę ich rozwoju stosujemy dokarmianie bardziej urozmaicone. Może to być kleik owsiany z mlekiem, rosół na mięsie, mielone lub siekane mięso, ewentualnie pokarm dla niemowląt itp. W tym czasie małym bokserkom wyrzynają się zęby mleczne. Przechodzimy stopniowo na podawanie pokarmu w miskach, oddzielnie dla każdego szczeniaka. Daje to możliwość kontroli ilościowej spożywanej przez nie karmy. Przy luźnym stolcu podajemy gotowaną marchwiankę. Starajmy się kontrolować wagę szczeniąt. Pozwoli to na śledzenie ich rozwoju. W ósmym tygodniu szczeniaki posiadają już rozwinięte zęby mleczne, możemy zatem podawać im mielone miękkie kostki i chrząstki, drobno tarte jarzyny mieszane z kaszą, preparaty witaminowo-mineralne, mączki mięsno-kostne. O ile stwierdzimy, że w gromadce znajduje się pies o słabszej kondycji, należy go otoczyć indywidualną opieką. Przy zaburzeniach jelitowych u psów 3-4 miesięcznych po spożyciu mleka należy zrezygnować z niego na korzyść sera. Szczenięta pomiędzy 5 a 12 miesiącem życia karmimy 3 razy dziennie. Nie wolno obniżać ilości białka dostarczanego szczeniętom i rosnącej młodzieży. Jeżeli bokserek zmieni właściciela, to nowy opiekun powinien karmić go podobnie, gdyż radykalne zmiany sposobu żywienia doprowadzają do zaburzeń przewodu pokarmowego. Nie tylko prawidłowe żywienie gwarantuje właściwy rozwój szczenięcia. Ważne jest również, aby zapewnić psu dużą ilość ruchu, niszczyć pasożyty zewnętrzne, podawać dodatki witaminowo-mineralne oraz dokonywać okresowych szczepień profilaktycznych i badań zdrowotnych. Nie można pozwalać pieskom, aby spożywały ciała obce. Żywienie psów dorosłych W wieku 18 miesięcy pies powinien osiągnąć wagę osobnika dorosłego. Karmimy go 3 razy dziennie, bowiem karma spożyta jednorazowo w dużej ilości zalega w żołądku. Następstwem tego może być powstanie fermentacji, a jej efektem zaburzenia trawienne. Dawka posiłku 5 / 6

6 powinna być zbilansowana w zależności od okresu rozwojowego psa, jego wysiłku fizycznego itp. Do tego dostosowujemy także ilość podawanego białka, węglowodanów, tłuszczów, witamin. Psy stare należy karmić częściej, mniejszymi porcjami. Z ich menu wyłączyć trzeba kości. Bokser charakteryzuje się słabym uzębieniem. Od czwartego roku życia psa rezygnujemy z podawania mu kości twardych. Sporadycznie można podawać kości cielęce i chrząstki. Spożycie kości jest częstą przyczyną niestrawności żołądkowych. Najlepiej jest podawać karmę lekkostrawną - jaja, wątrobę, mózg, białko ścięte. Zapotrzebowanie na białko pokrywa dodatek 25 g mięsa i 4 g tłuszczu w przeliczeniu na 1 kg wagi psa. Mleko nie powinno stanowić więcej niż 20% całości karmy. Dorosły pies powinien spożywać tyle dekagramów mięsa, ile sam waży, np. w stosunku 30 kg wagi - 30 dag mięsa. Inna jest ta proporcja u suk w ciąży i psów pracujących. W karmie ich powinno się znaleźć surowe mięso cielęce i wołowe, mięso wieprzowe (tylko gotowane), ryby morskie gotowane, kasza, makaron, ryż, chleb, jarzyny (dobrze rozgotowane i rozdrobnione). W żywieniu psów reproduktorów zwrócić trzeba uwagę na dostateczną ilość białka. Jest to warunek obfitej produkcji plemników. Należy podawać karmę lekkostrawną, wysokokaloryczną, w tym jaja, wątrobę, mózg. Generalnie nie wolno podawać sosów, wędzonego mięsa, wszelkich wędlin, słodyczy, żółtego sera. Dzienne zapotrzebowanie na białko wynosi - na 1 kg wagi psa dorosłego 4,5 g. Psy powinny otrzymywać tyle pokarmu, aby oczekiwały na posiłek z objawami głodu i natychmiast zabierały się do jedzenia. Między właściwymi posiłkami nie dokarmiamy ich. Nie nadają się do skarmiania kości drobiu i dziczyzny. W wyniku ich zgniecenia powstają ostre odłamki, które mogą stać się przyczyną uszkodzenia jelit. Należy pamiętać o niebezpieczeństwie przedawkowania lub niedoboru witamin. Nadmiar apetytu nie zawsze świadczy o stanie dobrego zdrowia. Może się zdarzyć, że mimo zwiększenia dawek witamin A, C, D, E i mieszanek mineralnych - pies chudnie. Przyczyną może być zewnątrzwydzielnicza niewydolność trzustki, nadczynność tarczycy lub cukrzyca. 6 / 6