Innowacja pedagogiczna Czytam, liczę, poznaję świat edukacja matematyczna z przyrodniczą

Transkrypt

1 Innowacja pedagogiczna Czytam, liczę, poznaję świat edukacja matematyczna z przyrodniczą Autorstwa: Magdaleny Andrzejak Termin realizacji: od r. do r. Innowacja obejmuje: 1) wychowanków z grupy I Jeżyki 2) wychowanków z grupy III Zajączki 3)wychowanków z grupy IV Wiewiórki

2 Czytam, liczę poznaję świat edukacja matematyczna z przyrodniczą. 1. Opis innowacji: Edukacja matematyczna i przyrodnicza prezentowana w niniejszym programie Czytam, liczę, poznaję świat edukacja matematyczna z przyrodniczą pozwoli nauczycielom przedszkola, rozwijać wielostronną aktywność dziecka mającą wpływ na dokonywanie się zmian w spostrzeganiu, uwadze, pamięci i myśleniu, które są niezbędne w edukacji matematycznej i przyrodniczej w przedszkolu. Nauka ważnych elementów edukacji matematycznej oraz przyrodniczej ma przebiegać zgodnie z procesem rozwojowym człowieka. Zawarte w prezentowanym programie Czytam, liczę, poznaję świat zasady i sposoby osiągania celów pozwolą nauczycielom kształtować procesy poznawcze, mające wpływ na rozwój intelektualny dzieci oraz na kształtowanie pożądanych postaw wobec świata przyrody ze wskazaniem harmonii panującej w przyrodzie, z uwzględnieniem jej walorów estetycznych. Nauczyciel podejmując działania przemyślane i dostosowane do potrzeb i możliwości rozwojowych wychowanków, ma szansę uświadamiać jej znaczenie dla życia i zdrowia człowieka. 2. Cel ogólny i cele szczegółowe innowacji: Celem prezentowanej innowacji jest umożliwienie dziecku nabywanie doświadczeń, ważnych w rozwoju intelektualnym, które spowodują zmiany w procesach poznawczych takich jak: spostrzeganie, uwaga, pamięć i myślenie, dzięki którym dziecko odbiera i przechowuje informacje, odtwarza i przetwarza je. Innowacja zakłada stymulowanie rozwoju dzieci poprzez kształtowanie postawy gotowości do poznawania i działania oraz nabywanie umiejętności radzenia sobie w różnych sytuacjach życiowych i zadaniowych. Główne cele innowacji zostaną osiągnięte dzięki organizowaniu w przedszkolu odpowiednio dobranych zajęć i zabaw dostosowanych do potrzeb i możliwości rozwojowych dzieci. Organizowanie takich zajęć ma umożliwić dziecku zarówno osiągnięcie gotowości do nauki matematyki, jak i wyposażenie w podstawową wiedzę na temat otaczającej przyrody, o którą dziecko musi zadbać teraz i w przyszłości jako świadomy i odpowiedzialny człowiek. Dzięki odpowiednio dobranym zabawom rozwijać będziemy pamięć logiczną i odroczoną, która umożliwia łączenie faktów w całość poprzez odtwarzanie wiadomości i wykorzystanie ich w działaniu. Wywołane zmiany zachodzące w sposobie myślenia spowodują, że dziecko dostrzeże i zrozumie elementy własnego działania oraz samodzielnie dobierze środki i sposoby do osiągnięcia celu, do którego zmierza. Cele szczegółowe Dziecko: - orientuje się w przestrzeni - ma świadomość własnego ciała i świadomie porusza się w przestrzeni - wytycza kierunki w przestrzeni - rozróżniania stronę lewą i prawą - określa położenie przedmiotów w przestrzeni - orientuje się na kartce: góra-dół, lewa-prawa - dostrzega regularności, wychwytuje powtarzające się sekwencje i kontynuuje je zgodnie z dostrzeżoną regularnością - dostrzega skutki wykonywanych przez siebie czynności manipulacyjnych - potrafi zaplanować kolejne czynności - zna stałe następstwo dni i nocy, pór roku, dni tygodnia, miesięcy w roku

3 - rozumie, że coś jest następstwem czegoś innego lub, że kolejno wykonane czynności prowadzą do określonego celu - przelicza obiekty, ustala, ile ich jest - ustala wynik dodawania i odejmowania, pomagając sobie liczeniem na palcach lub na innych zbiorach zastępczych - rozumie, na czym polega dodawanie (dokładanie/dosuwanie elementów), a na czym polega odejmowanie (odkładanie/odsuwanie elementów), na czym polega rozdzielanie po kilka - rozumie, że liczba elementów w zbiorze nie zmienia się, jeśli zmieniamy układ tych elementów - rozumie, że długość nie zmienia się, mimo że zmienimy wygląd przedmiotu - rozumienie, że ilość płynu nie zmienia się (jeśli nie dolaliśmy go więcej) po przelaniu z jednego naczynia do drugiego - rozumienie sens kodowania i użyteczności dekodowania informacji, na przykład symboli stosowanych w grach, na szyldach i drzwiach, znakach drogowych - układa i rozwiązuje zadania z treścią począwszy od rozumienia sensu historyjki budującej zadanie i wyłowienia z niej potrzebnych danych do rozwiązania zadania - jest odporne emocjonalnie - liczy obiekty oraz rozróżnia błędne liczenie od poprawnego - ustala równoliczność dwóch zbiorów - posługuje się liczebnikami głównymi i porządkowymi - wie na czym polega pomiar długości i zna proste sposoby mierzenia: krokami, stopa za stopą - zna różne środowiska przyrodnicze - wymienia rośliny i zwierzęta żyjące w różnych środowiskach, np. na polu mysz, na łące kret, biedronka, w lesie sarna, lis - wskazuje cechy różniące poznane środowiska przyrodnicze - rozumie konieczność przystosowania się zwierząt do środowiska w jakim żyją - określa jadalne części rośliny - opowiada jakie są etapy rozwoju rośliny na podstawie systematycznej obserwacji - wyróżnia części roślin np. kwiatów (korzeń, łodyga, liście, kwiat) i drzew (korzenie, konar, pień, liście, kwiaty, owoce) - określa zmiany zachodzące w życiu zwierząt i roślin w kolejnych porach roku - wie, że należy dbać i troszczyć się o rośliny i zwierzęta - rozpoznaje i nazywa zwierzęta hodowlane (kura, koń, krowa) - wie, że rośliny można wyhodować z cebulki, z ziarenka - przygląda się z uwagą pracom prowadzonym w ogródku przedszkolnym - wie jak odżywiają się zwierzęta w naturalnym środowisku - rozpoznaje zjawiska atmosferyczne w różnych porach roku - zachowuje się odpowiednio do pogody - porównuje i grupuje przedmioty - przewiduje czynności manipulacyjne i łączy przyczynę ze skutkiem - układa historyjki obrazkowe wskazując związki przyczynowo-skutkowe - potrafi porozumiewać się opowiadając o przebiegu wydarzenia w sposób logiczny - prawidłowo używa pojęcia para - nazywa elementy środowiska naturalnego - formułuje wnioski z przeprowadzonych doświadczeń - rozumie niektóre zjawiska optyczne (powstawanie cienia, odbicie lustrzane) - podejmuje próby samodzielnego eksperymentowania na podstawie zdobytych wiadomości

4 3. Założenia merytoryczne: Zasady innowacji opracowane na podstawie programu edukacyjnego Czytam, liczę, poznaję świat edukacja matematyczna z przyrodniczą zgodne są z podstawą programową wychowania przedszkolnego dla przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych. Celem prezentowanej innowacji programowej jest stymulowanie rozwoju intelektualnego dzieci oraz przygotowanie do podjęcia zadań szkolnych poprzez kształtowanie postawy gotowości do poznawania i działania oraz nabywanie umiejętności radzenia sobie w różnych sytuacjach życiowych i zadaniowych. Podjęte ukierunkowane działania mają umożliwić dziecku zaspokojenie jego naturalnych potrzeb poznawania otoczenia i podtrzymywać dziecięcy zapał do nauki. Realizowane treści jednocześnie wpisują się w realizację podstawy programowej wychowania przedszkolnego tj.: obszar 13 wspomaganie rozwoju intelektualnego dziecka wraz z edukacją matematyczną, który wymaga, by w procesie organizowania i przebiegu procesu nauczania uwzględniać zasadę stopniowania trudności, obszar 12 wychowanie do poszanowania roślin i zwierząt kształtujące wrażliwość młodego aktywnego człowieka, ciekawskiego miłośnika przyrody, szanującego środowisko przyrodnicze, obszar 11 pomaganie dzieciom w rozumieniu istoty zjawisk atmosferycznych i unikaniu zagrożeń, które pozwoli kształtować u dziecka zachowania prozdrowotne oraz umożliwi poznanie i zrozumienie zjawisk atmosferycznych, obszar 10 wspomaganie rozwoju umysłowego poprzez zabawy konstrukcyjne, budzenie zainteresowań technicznych, które wpłynie na rozwijanie operacji umysłowych takich jak porównywanie, różnicowanie czy przewidywanie, obszar 4 wspomaganie dzieci w rozwijaniu czynności intelektualnych, które stosują w wielozmysłowym poznaniu otaczającego świata, w rozumieniu siebie i swojego otoczenia, umożliwiając jednocześnie wykorzystanie zdobytej wiedzy w praktycznych działaniach, obszar 3 wspomaganie rozwoju mowy dzieci, która ma ogromne znaczenie dla budowania prawidłowych relacji społecznych i umożliwia swobodne wyrażanie własnych przeżyć podczas poznawania świata przyrody. Odpowiednio zorganizowane zajęcia matematyczno-przyrodnicze mają stać się narzędziem życiowych sukcesów dzieci i mogą również uchronić je przed wieloma błędnymi wyborami. 4. Najważniejsze zadania: - stymulowanie rozwoju dzieci oraz przygotowanie do podjęcia zadań szkolnych - kształtowanie postawy gotowości do poznawania i działania - nabywanie umiejętności radzenia sobie w różnych sytuacjach życiowych i zadaniowych - kształtowanie umiejętności matematycznych i przyrodniczych. 5. Sposób realizacji: Dla efektywnej realizacji innowacji zaleca się dostosowanie metod i form pracy do potrzeb i możliwości rozwojowych wychowanków. Każde spotkanie z wychowankiem należy wykorzystać do udzielania pomocy i wskazówek, które są istotne w kształtowaniu myślenia matematycznego i przyswajaniu podstawowych wiadomości o środowisku naturalnym. Realizując edukacyjne cele programu umożliwimy dziecku postrzeganie otoczenia w bardziej uporządkowany sposób, a koncentrując jego uwagę na działaniu rozbudzimy ciekawość i naturalne dążenie do łączenia nowych treści z posiadaną już wiedzą i doświadczeniem. Dzięki odpowiednio dobranym zabawom ułatwimy rozwój pamięci logicznej i odroczonej. To one, poprzez odtwarzanie wiadomości i wykorzystanie ich w działaniu, umożliwiają dziecku łączenie faktów w całość. Wywołane zmiany zachodzące w sposobie myślenia spowodują, że dziecko dostrzeże i zrozumie elementy własnego działania, dobierze samodzielnie środki i sposoby do osiągnięcia celu, do którego zmierza.

5 6. Oczekiwane efekty przykłady podejmowanych działań sprzyjających realizacji założeń programu 1. Gry różnego rodzaju, w tym gry planszowe stanowią doskonały środek do liczenia, uczą przestrzegania obowiązujących w grze reguł oczekiwane efekty: dziecko zna i stosuje zasady obowiązujące w grach, potrafi zrozumieć, że raz się przegrywa, a raz wygrywa. 2. Zabawy ruchowe doskonalenie orientacji w przestrzeni, uzupełnianie rytmów, dobieranie elementów do pary tak, aby do siebie pasowały oczekiwane efekty: dziecko zna reguły danej gry, dokonuje samodzielnych prób wymyślenia własnych sposobów radzenia sobie z dotychczas nieznaną trudnością. 3. Zabawy dydaktyczne wspomaganie rozwoju czynności umysłowych oczekiwane efekty: dziecko stosuje zdobytą wiedzę w praktycznych działaniach. 4. Gry dydaktyczne doskonalenie umiejętności liczenia, szeregowania i poznawania znaczenia symboli, wyrabianie odporności emocjonalnej dziecka oczekiwane efekty: dziecko rozwija wyobraźnię, jest zdolne do wysiłku umysłowego. 5. Zabawy badawcze porównywanie długości przedmiotów, ciężaru, poznanie zjawiska lustrzanego odbicia oczekiwane efekty: bezpośrednia działalność dzieci w celu poznania właściwości przedmiotów z otoczenia. 6. Ćwiczenia graficzne dostrzega regularności oczekiwane efekty: rozpoznaje rytmy, dostrzega regularność w przemijaniu czasu. 7. Rozmowy z dzieckiem na temat piękna przyrody i potrzeby jej ochrony z wykorzystaniem książeczek, opowiadań, ilustracji, obrazków, związanych z przyrodą oczekiwane efekty: dziecko zna różne środowiska przyrodnicze, wyraża emocjonalny stosunek do przyrody objawiający się potrzebą jej ochrony. 8. Opowiadanie dzieciom historii związanych z kształtowaniem odpowiedzialności za przyszłość planety Ziemi z wykorzystaniem materiałów edukacyjnych, ilustracji, historyjek obrazkowych oczekiwane efekty: dziecko rozwija pożądane postawy związane z ochroną przyrody, uświadamia sobie, że od jego postawy zależy czystość naszej planety. 9. Ekspresje plastyczne Dbam o przyrodę, troszczę się o nią, dbam o środowisko, jestem odpowiedzialnym człowiekiem, znam swoje obowiązki itd. oczekiwane efekty: dziecko potrafi wyrazić swoje myśli, wiedzę i uczucia na temat otaczającej przyrody w formie plastycznej. 10. Prowadzenie zajęć otwartych dla rodziców z dziećmi w formie warsztatów oczekiwane efekty: dziecko wraz z rodzicami wyraża myśli, przeżycia i uczucia, przedstawia zdobyte wiadomości w różnych formach ekspresji plastycznej, muzycznej i słownej. 11. Zestawy niedokończonych zdań typu Jestem miłośnikiem i znawcą przyrody, dlatego. Zajęcia rozwijające poprawność i sprawność wypowiedzi dzieci na określony temat (rejestrowanie wypowiedzi dzieci na dyktafonie lub na kartce papieru) oczekiwane efekty: dziecko odczuwa potrzebę prezentowania swoich postaw. 12. Zabawy z elementem treningu twórczości Przyroda, Środowisko naturalne, Łąka, Las, Przeszłość planety wymyślanie skojarzeń do słów, dokonanie wyboru przedmiotów związanych z podanymi słowami oczekiwane efekty: dziecko zna znaczenie słów oznaczających określone środowiska przyrodnicze.

6 13. Wykonanie prac konstrukcyjnych przestrzennych na temat Ziemia, na której żyję za 50 lat oczekiwane efekty: dziecko rozwija inwencję twórczą, wyobraźnię twórczą. 14. Opracowanie historyjki obrazkowej Od wiosny do wiosny oczekiwane efekty: dziecko rozpoznaje zjawiska atmosferyczne w kolejnych porach roku, wie jak zachować się stosownie do pogody. 15. Przygotowanie przedstawienia teatralnego Jesienny koncert z cyklu Przedszkolaki uczniom realizowane w przedszkolu oczekiwane efekty: dziecko wie, że jest częścią przyrody, potrafi wyciągać wnioski na podstawie dokonanych doświadczeń. 16. Konkurs wiedzy matematycznej pt. Z matematyką za pan brat oczekiwane efekty: dziecko zna podstawowe pojęcia matematyczne (określa położenie przedmiotów w przestrzeni, określa czas trwania czynności, rozpoznaje rytmy, dokonuje klasyfikacji zbiorów przedmiotów, potrafi liczyć, rozpoznaje kształty geometryczne, dokonuje czynności pomiarowych itp.). 7. Sposób ewaluacji Realizowany program zakłada systematyczną jego ewaluację, która służyć będzie badaniu nabytych przez dzieci umiejętności matematyczno-przyrodniczych. Prowadzona ewaluacja pozwoli na refleksję nad własną pracą nauczycieli pracujących z programem pozwalając również program udoskonalić. Modyfikacja i doskonalenie programu polegała będzie na: - przeprowadzaniu zabaw dydaktycznych utrwalających i systematyzujących kształtowane umiejętności matematyczne i przyrodnicze - prezentowaniu posiadanej wiedzy i umiejętności w praktycznym działaniu, wykorzystaniu umiejętności w codziennym funkcjonowaniu - aktywnym uczestniczeniu dzieci w zabawach i grach kształcących umiejętności matematyczne i przyrodnicze Wpływ realizacji programu na dziecko zbadane zostanie za pomocą ankiet. O efektach tego programu świadczyć będą nabyte przez dzieci umiejętności, które potrafią stosować w codziennym życiu, w praktycznych działaniach. Kontynuowana w dalszych etapach kształcenia edukacja matematyczna i przyrodnicza umożliwi dostosowanie się dzieci do warunków w jakich żyją w określonych środowiskach naturalnych, ponadto wspomagać będzie dzieci w rozwoju procesów poznawczych oraz rozwijać zainteresowania matematyką i przyrodą. Najważniejsza jednak ewaluacja odbędzie się poza naszym zasięgiem, gdyż będzie dotyczyć dorosłego już człowieka świetnie radzącego sobie w sytuacjach zadaniowych, aktywnego przyjaciela przyrody i jego obrońcy dla następnych pokoleń. Opracowała: mgr Magdalena Andrzejak