NAJWYśSZA IZBA KONTROLI DELEGATURA w KRAKOWIE KRAKÓW, ul. Łobzowska 67 (0-12) , , Fax (0-12)

Transkrypt

1 NAJWYśSZA IZBA KONTROLI DELEGATURA w KRAKOWIE KRAKÓW, ul. Łobzowska 67 (0-12) , , Fax (0-12) P/08/100 LKR /08 Kraków, dnia grudnia 2008 r. Pan Edward Świąder Przeor Konwentu OO. Bonifratrów Konary - Zielona Świątniki Górne Wystąpienie pokontrolne Na podstawie art. 2 ust. 3 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli (t.j. Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz ze zm.), zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Krakowie przeprowadziła kontrolę Konwentu OO. Bonifratrów w Konarach (zwanego dalej Konwentem) w zakresie zasad działania i finansowania prowadzonego przez Konwent Zakładu Aktywności Zawodowej w latach 2006 I półrocze 2008 r. W związku z wynikami tej kontroli, przedstawionymi w protokole podpisanym przez Pana w dniu 4 listopada 2008 r. i omówionymi na naradzie pokontrolnej w dniu 7 listopada 2008 r., na podstawie art. 60 ustawy o NIK, Delegatura w Krakowie przesyła niniejsze wystąpienie pokontrolne. NIK pozytywnie ocenia działanie i finansowanie Zakładu Aktywności Zawodowej (zwanego dalej Zakładem) mimo stwierdzonych nieprawidłowości i uchybień nie mających jednak istotnego wpływu na jego działalność. Konwent zapewnił odpowiednie warunki funkcjonowania Zakładu: obiekty i pomieszczenia odpowiadają przepisom i zasadom bezpieczeństwa pracy, a takŝe uwzględniają potrzeby osób niepełnosprawnych, których zatrudnienie wzrosło o 100 %. Przestrzegano równieŝ postanowień umowy zawartej

2 2 z Województwem Małopolskim. Ocenę taką uzasadniają poniŝej przedstawione uwagi i oceny cząstkowe. 1. NIK pozytywnie ocenia wydzielenie Zakładu ze struktury organizacyjnej Konwentu i uzyskanie dla niego w dniu 25 maja 2004 roku statusu zakładu aktywności zawodowej oraz rozszerzenie jego działalności. 2. Na pozytywną ocenę NIK zasługuje prowadzona przez Zakład polityka zatrudnienia osób niepełnosprawnych. W okresie objętym kontrolą zatrudnienie zwiększyło się z 15 do 30 osób, przy jednoczesnym spełnieniu postanowień 2 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 stycznia 2000 r. w sprawie zakładów aktywności zawodowej (Dz. U. Nr 6, poz. 77 ze zm.). Wszyscy zatrudnieni pracownicy niepełnosprawni, spełniali wymagania art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2008 r. Nr 14, poz. 92), zostali przeszkoleni w zakresie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz posiadali aktualne zaświadczenia lekarskie, dopuszczające ich do pracy. 3. W okresie objętym kontrolą Zakład finansował usługi medyczne dla swoich niepełnosprawnych pracowników, wykonywane w wyspecjalizowanej placówce jaką jest Spółdzielnia Inwalidów Chałupnik, lecz dotyczyły one tylko okresowych, profilaktycznych badań. Krytyczne uwagi budzi fakt, iŝ stosowną umowę z przedmiotową Spółdzielnią, zawarto dopiero 26 marca 2008 r. NIK pozytywnie ocenia podjęte przez Zakład działania, mające zapewnić prawidłową rehabilitację pracowników niepełnosprawnych. Między innymi opracowano indywidualne plany rehabilitacji zawodowej, społecznej i leczniczej, zatrudniono osoby posiadające kwalifikacje z zakresu fizjoterapii, rehabilitacji, wynajęto salę rehabilitacyjną i basen. NaleŜy zaznaczyć, Ŝe pracownicy nie korzystali jednak w pełni z moŝliwości rehabilitacyjnych jakie stworzył im Zakład, np. w grupie 10 osób objętych kontrolą NIK, w zajęciach na basenie uczestniczyły tylko 2 spośród 6 osób, którym zostały one zalecone. 4. Na utworzenie Zakładu Konwent otrzymał 200 tys. zł, z czego wykorzystał 199,2 tys. zł. NIK negatywnie ocenia brak w dokumentacji dowodów potwierdzających wywiązanie się Konwentu z obowiązku przedłoŝenia Urzędowi Marszałkowskiemu Województwa Małopolskiego w Krakowie uwierzytelnionych kopii dokumentów, będących podstawą rozliczenia ww. dotacji, jak i informacji o przyjęciu rozliczenia. 2

3 3 Konwent terminowo składał preliminarze kosztów działalności do Urzędu Marszałkowskiego, jednak aneksy do umowy, nie z winy Konwentu, były podpisywane po terminie określonym w 3 ust. 9 ww. rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 stycznia 2000 r., zgodnie z którym naleŝało je zawierać nie później niŝ do dnia 15 października poprzedzającego rok, którego dotyczyły. Konwent przestrzegał umowy zawartej z Województwem Małopolskim w sprawie prowadzenia Zakładu Aktywności Zawodowej. Między innymi prowadził wyodrębnioną ewidencję księgową na kontach ustalonych w umowie, a wyrywkowa kontrola kosztów wykazała, Ŝe poniesione wydatki były związane z działalnością Zakładu i mieściły się w wydatkach ustalonych w aneksach do umowy. Dla kosztów wspólnych (za energię elektryczną, wodę, odpady komunalne) Konwent ustalił wskaźniki ich podziału i przy podziale kosztów wskaźników tych przestrzegał. Krytyczne uwagi NIK budzi jednak ustalenie przez Konwent odpłatności za korzystanie z sali rehabilitacyjnej, basenu oraz środków transportu bez rozeznania, co do rzeczywistych kosztów ich utrzymania, bowiem w 2006 r. Konwent zwrócił się do Zakładu o przekazanie dodatkowo 12 tys. zł na ich utrzymanie, przy jednoczesnym nieobciąŝaniu kosztami ich utrzymania Warsztatów Terapii Zajęciowej. Takie postępowanie budzi wątpliwości co do prawidłowości podziału kosztów, który wpływa na wynik finansowy Zakładu. 5. Na działalność Zakładu Konwent w badanym okresie otrzymał ze środków publicznych (w tym zwolnień z podatków) 1.680,6 tys. zł i stanowiły one około 93 % wszystkich środków finansowych na działalność Zakładu. Średnia miesięczna pomoc na osobę niepełnosprawną uległa zwiększeniu z zł w 2006 r. do zł w I półroczu 2008 r. Wolne środki ZAZ były przetrzymywane przez dłuŝszy okres na nieoprocentowanych rachunkach bankowych. W ocenie NIK Konwent nie zapewnił w dostateczny sposób obniŝenia kosztów obsługi bankowej ZAZ. Wprawdzie w toku niniejszej kontroli Bank PEKAO S.A. na wniosek Konwentu obniŝył o połowę stawki opłaty za prowadzenie rachunków, jednak nie są one adekwatne do wielkości tych środków finansowych. 6 NIK ocenia negatywnie nienaliczenie i nieodprowadzenie na konto Zakładowego Funduszu Aktywności Zawodowej (ZFAZ) podatku od nieruchomości i podatku rolnego w kwocie zł, naleŝnego od powierzchni uŝytkowej budynków lub ich części oraz gruntów związanych z działalnością gospodarczą Zakładu. Postępowaniem tym naruszono postanowienia art. 31 ust. 4 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej osób 3

4 4 niepełnosprawnych, zgodnie z którym, prowadzący zakład aktywności zawodowej przekazuje środki uzyskane z tytułu zwolnień (m.in. z podatku od nieruchomości i rolnego) na zakładowy fundusz aktywności. 7. W okresie objętym kontrolą ZFAZ dysponował kwotą 98,6 tys. zł, z czego wydatkowano 57,6 tys. zł, tj. 58,4 %. Krytyczne uwagi NIK budzi niski poziom wykorzystania środków ZFAZ i sposób ich lokowania. Na zł jakie były do dyspozycji ZAZ w 2007 r., wykorzystano zł, tj. 53,6 %, natomiast w I półroczu 2008 r. tylko zł, tj. 17 %, a wolnych środków nie przetrzymywano na lokatach, lecz na nieoprocentowanym rachunku bankowym. Jednocześnie NIK nie wnosi zastrzeŝeń do wydatkowania środków z tego funduszu, pozytywnie oceniając opracowanie regulaminu ZFAZ-u oraz powołanie i pracę komisji (składającej się m.in. z osób niepełnosprawnych), upowaŝnionej do opiniowania wydatków z funduszu. ZastrzeŜenia NIK budzi natomiast zwrócenie dopiero w październiku 2008 r. poŝyczonych w 2007 r. i styczniu 2008 r. środków finansowych z ZFAZ w kwocie zł, mimo Ŝe Zakład posiadał na rachunku bankowym środki finansowe przeznaczone na obsługę bieŝącą. 8. W Zakładzie został powołany Zespół Programowy, który opracował roczne indywidualne plany rehabilitacji zawodowej, społecznej i leczniczej, a po zakończeniu roku sporządzał karty ocen, które były akceptowane przez kierownika Zakładu. W kartach tych podawano m.in. opis co dany pracownik potrafi robić i jego stosunek do wykonywanej pracy. ZastrzeŜenia NIK budzi brak w kartach ocen, czy pracownik osiągnął poziom sprawności społecznej i zawodowej, umoŝliwiający zatrudnienie u innego pracodawcy, wbrew obowiązkom wynikającym z 12 ust. 5 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 stycznia 2000 r. oraz z 13 ust 4 z dnia 14 grudnia 2007 r. rozporządzenie tegoŝ Ministra w sprawie zakładów aktywności zawodowej (Dz. U. Nr 242, poz. 1776). Między innymi w związku z brakiem ww. ocen Kierownik Zakładu nie opracował planu zatrudnienia niepełnosprawnych pracowników u innego pracodawcy. 9. Kierownictwo Zakładu wywiązywało się z obowiązku wynikającego z 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 maja 2003 r. w sprawie określenia wzorów informacji przedstawianych przez prowadzącego zakład pracy chronionej lub aktywności zawodowej oraz sposobu ich przedstawiania (Dz. U. Nr 104, poz. 968) i poza informacją za II półrocze 2007 r. (którą ZAZ przesłał 25 stycznia 2008 r.) terminowo przekazywało Małopolskiemu Urzędowi Wojewódzkiemu w Krakowie 4

5 5 półroczne informacje INF-W, o spełnieniu warunków określonych w art. 28 i art. 33 ust. 1 i 3 ustawy o rehabilitacji. Zakład sporządzał informacje INF-D, INF-D-P będące podstawą dofinansowania pracowników niepełnosprawnych, podając w nich wymagane dane dotyczące wysokości wynagrodzenia oraz stopnia niepełnosprawności. W jednym tylko przypadku w informacji INF-D-P za miesiąc wrzesień 2007 roku zaniŝył o 50 zł wypłacone pracownikowi wynagrodzenia, stanowiące równowartość potrąconej raty poŝyczki. Krytyczne uwagi budzi natomiast niezgodność danych zawartych w informacji INF-D-P i INF-U-P za styczeń 2008 r., gdyŝ w 7 formularzach INF-U-P (na 10 skontrolowanych) w poz. 39 (dofinansowanie i refundacja) podano inne kwoty niŝ w formularzu INF-D-P, za co odpowiedzialność ponosi specjalista ds. kadr. ZastrzeŜenia NIK budzi równieŝ dokumentowanie czasu pracy na listach obecności i wypłacanie wynagrodzeń. Jak ustalono wg list płac za styczeń i luty 2007 r., w styczniu trzech pracowników pracowało po 3 godziny, pozostali po 3,30 godziny, w lutym 2 pracowników pracowało po 3,30 godziny, przy normie dziennej 3,50 godziny, otrzymując wynagrodzenie za pracę w pełnym wymiarze, tj. o 694,62 zł więcej niŝ wynikało z rzeczywistego czasu. Za powyŝszą nieprawidłowość odpowiedzialność ponoszą instruktorki terapeutki ZAZ dokumentujące czas pracy w powyŝszych przypadkach. Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Krakowie wnosi o: 1. Naliczanie i przekazywanie na rzecz zakładowego FAZ równowartości podatku od nieruchomości i podatku rolnego od budynków i ich części oraz gruntów związanych z działalnością gospodarczą Zakładu, w tym podatku zaległego. 2. Podjęcie działań zapewniających prawidłowe dokumentowanie czasu pracy niepełnosprawnych pracowników oraz sporządzanie informacji, stanowiących podstawę do naliczania dotacji ze środków publicznych. 3. Ustalenie rzeczywistych kosztów utrzymania basenu, sali rehabilitacyjnej, samochodów i obciąŝanie nimi Zakładu, proporcjonalnie do stopnia korzystania z nich przez niepełnosprawnych pracowników. 4. RozwaŜenie moŝliwości pełniejszego wykorzystania środków z FAZ, a w przypadku wystąpienia wolnych środków, racjonalnego ich zagospodarowania. 5

6 6 5. Kontynuowanie działań zmierzających do uzyskania korzystniejszych warunków obsługi bankowej. 6. Rozszerzenie oceny niepełnosprawnych pracowników o ocenę poziomu ich sprawności społecznej i zawodowej pod kątem moŝliwości ich zatrudnienia u innego pracodawcy, a w przypadku osób, które osiągnęły odpowiedni poziom, podejmowanie działań umoŝliwiających i wspierających zatrudnienie u innego pracodawcy. Równocześnie informuję, Ŝe przysługuje Panu zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK prawo zgłoszenia do dyrektora Delegatury NIK, pisemnych, umotywowanych zastrzeŝeń do zawartych w niniejszym wystąpieniu ocen, uwag i wniosków, w terminie 7 dni od daty jego otrzymania. O sposobie wykorzystania przedstawionych uwag i wniosków oraz podjętych działaniach lub przyczynach ich niepodjęcia, proszę poinformować NajwyŜszą Izbę Kontroli Delegaturę w Krakowie, w terminie 14 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia lub w przypadku zgłoszenia zastrzeŝeń od daty otrzymania ostatecznej uchwały w sprawie ich rozstrzygnięcia, zgodnie z art. 62 cytowanej ustawy o NIK. Otrzymują: 1. Adresat, 2. Departament Pracy, Spraw Socjalnych i Zdrowia, 3. Akta kontroli. 6