Z e s t a w. Informacje do zadań: 1., 2., 3. Wykres przedstawia krzywą rozpuszczalności cukru w wodzie.

Transkrypt

1 A Informacje do zadań: 1., 2., 3. Wykres przedstawia krzywą rozpuszczalności cukru w wodzie. rozpuszczalność cukru w g na 100g wody tem peratura w C Uczeń wlał do szklanki 200g wody o temperaturze 50oC, a następnie wsypał 100g cukru. Otrzymał roztwór A. nasycony. B. koloidalny. C. przesycony. D. nienasycony. W temperaturze 60oC w 300 g wody można rozpuścić około A. 300 g cukru. B. 600 g cukru. C. 900 g cukru. D g cukru. Stężenie procentowe nasyconego roztworu cukru w temperaturze 20oC wynosi około A. 20,0%. B. 33,3%. C. 66,7%. D. 80,0%. Zadanie 4. (0 1) Na etykiecie pewnego napoju znajduje się informacja, że zawiera on kwas o wzorze sumarycznym H 3 PO 4. Wzór strukturalny tego kwasu to A. B. C. D. Zadanie 5. (0-2) Powstawanie kwaśnych deszczów opisuje schemat: tlenek siarki(vi) + woda kwas siarkowy(vi) Napisz równanie tej reakcji. Zadanie 6. (0-1) Uczniowie wyłowili z rzeki kilka okazów roślin wodnych. Moczarkę kanadyjską wykorzystali do zestawu badawczego obrazującego proces fotosyntezy. Probówki ustawiono w miejscach o różnym nasłonecznieniu. Opis doświadczenia i obserwacji przedstawiono na rysunku obok. Napisz wniosek wynikający z przeprowadzonego doświadczenia.

2 B Informacje do zadań: Saletra amonowa o wzorze NH 4 NO 3 użyta do użyźniania gleby jest cennym nawozem azotowym. Fragment układu okresowego H 2He wodór hel Li lit 7 11Na sód 23 4Be beryl 9 12Mg magnez 24 5B bor 11 13Al glin 27 6C węgiel 12 14Si krzem 28 7N azot 14 15P fosfor 31 8O tlen 16 16S siarka 32 9F fluor 19 17Cl chlor 35 10Ne neon 20 18Ar argon 40 Azot, główny składnik saletry, leży w układzie okresowym w A. 2 okresie, 15 grupie, a jego atom posiada 5 elektronów walencyjnych. B. 2 okresie, 15 grupie, a jego atom posiada 7 elektronów walencyjnych. C. 15 okresie, 2 grupie, a jego atom posiada 5 elektronów walencyjnych. D. 15 okresie, 2 grupie, a jego atom posiada 7 elektronów walencyjnych. W jądrze atomu azotu znajduje się A. 7 protonów i 14 neutronów. B. 7 neutronów i 7 protonów. C. 14 neutronów i 7 elektronów. D. 7 protonów i 7 elektronów. Po nawożeniu gleby saletrą amonową, azot (główny składnik odżywczy roślin) znajduje się w A. anionie. B. kationie. C. niezdysocjowanej cząsteczce. D. anionie i kationie. Masa cząsteczkowa saletry amonowej wynosi A. 45u B. 66u C. 80u D. 150u Zadanie 5. (0-1) Zawartość procentowa (procent masowy) azotu w saletrze amonowej wynosi A. 62%. B. 42%. C. 35%. D. 17,5%. Zadanie 6. (0-1) Napisz wzory jonów powstających w procesie dysocjacji elektrolitycznej chlorku sodu. Zadanie 7. (0-3) Sok winogronowy zawiera 15% glukozy. Oblicz, ile gramów glukozy znajduje się w 2 kg w soku winogronowego.

3 C Bogate złoża uranu promieniotwórczego pierwiastka chemicznego znajdują się na obszarze Kanady. Który z przedstawionych znaków graficznych ostrzega przed promieniowaniem jądrowym? A. B. C. D. Informacja do zadań Ameryka Północna to miejsce eksploatacji wielu bogactw mineralnych, zwłaszcza surowców energetycznych, rud metali (np. magnetytu zawierającego głównie Fe 3 O 4 lub hematytu zawierającego Fe 2 O 3 ), a także soli potasowych. Na wykresie przedstawiono zależność rozpuszczalności wybranych soli potasowych od temperatury. Sól, której rozpuszczalność w największym stopniu zależy od temperatury, to A. chlorek potasu. B. węglan potasu. C. azotan(v) potasu. D. siarczan(vi) potasu. rozpuszczalność [g/100g wody] K 2CO 3 KNO KCl 50 K 2SO temperatura [ o C] W 150 gramach wody o temperaturze 60 o C rozpuszczono 300 g jednej z soli potasowych i uzyskano roztwór nasycony. Sól ta opisana jest wzorem A. K 2 SO 4 B. K 2 CO 3 C. KNO 3 D. KCl Jedna z metod otrzymywania żelaza z rud wykorzystuje reakcję, którą przedstawia równanie: X + 3 CO = 2 Fe + 3 Y Zidentyfikuj substancję Y oraz rudę, z której otrzymano żelazo. A. X = magnetyt, Y = węgiel B. X = hematyt, Y = węgiel C. X = magnetyt, Y = tlenek węgla(iv) D. X = hematyt, Y = tlenek węgla(iv) Informacja do zadań 5. i 6. Często stosowanym materiałem budowlanym jest gips. Jego głównym składnikiem jest siarczan(vi) wapnia, którego uwodnione odmiany (tzw. hydraty) to gips krystaliczny CaSO 4 2H 2 O oraz gips palony (CaSO 4 ) 2 H 2 O. Zadanie 5. (0-2) Korzystając z przedstawionego fragmentu układu okresowego podaj nazwę pierwiastka będącego składnikiem wymienionych hydratów, którego atom charakteryzuje a) największa liczba protonów w jądrze. b) najmniejsza liczba elektronów walencyjnych. c) największa wartościowość H 2He wodór hel Li lit 7 11Na sód 23 19K potas 39 4Be beryl 9 12Mg magnez 24 20Ca wapń 40 Zadanie 6. (0-2) Gips palony twardnieje w wyniku reakcji z wodą, a produktem tej reakcji jest gips krystaliczny. Zapisz równanie opisanej reakcji. 5B bor 11 13Al glin 27 31Ga gal 70 6C węgiel 12 14Si krzem 28 32Ge german 73 7N azot 14 15P fosfor 31 33As arsen 75 8O tlen 16 16S siarka 32 34Se selen 79 9F fluor 19 17Cl chlor 35 35Br brom 80 10Ne neon 20 18Ar argon 40 36Kr krypton 84

4 D Zadanie 1. (0 1) O odczynie soku żołądkowego, którego ph wynosi 1, można stwierdzić, że jest: A. kwasowy B. obojętny C. słabo zasadowy D. mocno zasadowy Informacje do zadań 2-3 Woda to najbardziej rozpowszechniona ciecz na Ziemi. W tabeli podano niektóre właściwości fizyczne i chemiczne wody: Własności fizyczne Własności chemiczne g W reakcji z niektórymi metalami i tlenkami Gęstość 1 cm 3 metali tworzy zasady. Temperatura topnienia 0 o C W reakcji z niektórymi tlenkami niemetali tworzy kwasy. Temperatura wrzenia 100 o C Bierze udział w procesie dysocjacji kwasów, zasad i soli. Zadanie 2. (0 1) W polu elektrycznym cząsteczki wody ustawią się tak jak pokazano na rysunku: A. B. C. D. Zadanie 3. (0 1) Tlenek, który w reakcji z wodą utworzy zasadę, opisany jest wzorem: A. MgO B. SiO 2 C. SO 3 D. P 4 O 10 Zadanie 4. (0 1) Woda jest bardzo dobrym rozpuszczalnikiem dla substancji o podobnej budowie. Proces rozpuszczania siarczanu(vi) miedzi(ii) najszybciej zachodzi w przypadku: A. B. C. D. zimna woda ciepła woda ciepła woda ciepła woda siarczan(vi) miedzi(ii) Zadanie 5. (0-2) Węglan amonu związek chemiczny o wzorze (NH 4 ) 2 CO 3 topi się w temperaturze bliskiej 138 o F. Oblicz masę cząsteczkową tego związku korzystając z danych zawartych w poniższej tabeli: wodór węgiel azot tlen masa atomowa [u] Zadanie 6. (0 2) Jednym z minerałów miedzi jest kupryt, który zawiera głównie tlenek miedzi(i). Zapisz równanie reakcji powstawania tego tlenku z pierwiastków.

5 E Zadanie 1. (0 1) Zakwaszenie mięśni przy długotrwałym wysiłku spowodowane jest gromadzeniem się w nich: A. kwasu mlekowego B. nadmiaru mocznika C. nadmiaru glikogenu D. kwasów tłuszczowych Zadanie 2. (0 1) Oto fragment tabeli rozpuszczalności: Aniony Na + Kationy K + Ba 2+ Mg 2+ OH - r r r s Cl - r r r r - NO 3 r r r r 2- CO 3 r r t t 2- SO 4 r r t t Objaśnienia r substancja bardzo dobrze rozpuszczalna w wodzie s substancja słabo rozpuszczalna w wodzie t substancja trudno rozpuszczalna w wodzie Toksyczność związków baru wzrasta wraz z rozpuszczalnością. Najmniej toksycznymi solami są: A. Ba(NO 3 ) 2, BaCO 3 B. BaSO 4, BaCO 3 C. BaCl 2, BaSO 4 D. BaCl 2, Ba(NO 3 ) 2 Zadanie 3. (0 1) Ania zaczerpnęła wodę z rzeki, wlała do pojemnika i czekała, aż będzie klarowna. Tę metodę oczyszczania wody nazywamy A. destylacją. B. krystalizacją. C. sączeniem. D. sedymentacją. Zadanie 4. (0 1) Kropla jodyny, użytej do odkażenia rany, spadła na obierany ziemniak. Granatowe zabarwienie ziemniaka świadczy o obecności A. glukozy. B. skrobi. C. celulozy. D. sacharozy. Zadanie 5. (0-1) Jaką funkcję w organizmie człowieka pełnią witaminy zawarte w owocach? A. Budulcową. B. Energetyczną. C. Regulującą. D. Zapasową. Zadanie 6. (0-3) Pan Wiśniewski znalazł na swoim polu kawałek szarej skały. Przypuszczał, że jest to wapień (CaCO 3 ) i aby to sprawdzić polał go octem. Wyjaśnij, czy sposób identyfikacji wapienia był właściwy. Odpowiedź uzasadnij zapisem odpowiedniego równania reakcji. Zadanie 7. (0-2) Reakcje syntezy, analizy i wymiany to trzy podstawowe typy reakcji chemicznych. Zaklasyfikuj poniższe reakcje do odpowiedniego typu a) 2MgO + O 2 = 2MgO to reakcja... b) Mg + H 2 SO 4 = MgSO 4 + H 2 to reakcja... c) CaCO 3 = CaO + CO 2 to reakcja. d) CH 4 + 2O 2 = CO 2 + 2H 2 O to reakcja...

6 F Tabela przedstawia wartości gęstości niektórych gazów: Gaz Gęstość wodór 0,089 azot 1,25 powietrze 1,29 tlenek węgla(iv) 1,98 chlor 3,22 g 3 dm Który z podanych gazów można zbierać w sposób przedstawiony na rysunku obok? A. Tylko wodór B. Wodór i azot C. Tlenek węgla(iv) i chlor D. Wszystkie gazy Które z zanieczyszczeń przyczynia się do powstawania kwaśnych deszczy? A. Freony B. Tlenki siarki i azotu C. Pyły D. Metan i ozon W pobliżu smażalni wyczuwa się zapach smażonej ryby, ponieważ zachodzi zjawisko A. sublimacji. B. osmozy. C. parowania. D. dyfuzji. Dwutlenek węgla tlenek węgla(iv) można otrzymać domowym sposobem w reakcji octu z A. olejem słonecznikowym B. sodą oczyszczoną C. mąką ziemniaczaną D. solą kuchenną Zadanie 5. (0-1) Wodorowęglan sodu zwany sodą oczyszczoną ulega termicznemu rozkładowi zgodnie z równaniem reakcji: 2NaHCO 3 Na 2 CO 3 + H 2 O + CO 2. Właściwość ta pozwala wykorzystać sodę oczyszczoną do A. użyźniania gleby. B. peklowania mięsa. C. spulchniania ciasta. D. dezynfekcji pomieszczeń. Zadanie 6. (0-1) Do odświeżenia i dezynfekcji ścian budynków gospodarczych można wykorzystać A. wodorotlenek glinu. B. wodorotlenek sodu. C. wodorotlenek cynku. D. wodorotlenek wapnia. Zadanie 7. (0-3) Wykonano doświadczenie przedstawione schematycznym rysunkiem: a) Napisz równanie zachodzącej reakcji. b) Określ, jaka właściwość fizyczna otrzymanego gazu pozwala zbierać go w sposób przedstawiony na powyższym rysunku. Zadanie 8. (0-2) Ponad 90% gazu ziemnego stanowi metan (CH 4 ). W wyniku spalania tego gazu w pewnych warunkach może powstać czad, czyli tlenek węgla (II) o właściwościach toksycznych. Zapisz równanie reakcji ilustrujące ten proces.

7 Zadanie 1. (0 1) Podczas schnięcia mokrych ubrań zachodzi proces A. sublimacji. B. krystalizacji. C. parowania. D. dyfuzji. Zadanie 2. (0 1) Paweł za pomocą papierka uniwersalnego stwierdził, że pobrana próbka wody ma ph 8. Oznacza to, że odczyn tej wody jest A. słony. B. zasadowy. C. obojętny. D. kwaśny. Zadanie 3. (0 1) Rośliny są organizmami samożywnymi, tzn. wytwarzającymi pokarm w procesie fotosyntezy. Wybierz te czynniki, które są niezbędne do przebiegu tego procesu. A. woda, tlen, sole mineralne, tlenek węgla(iv) B. woda, sole mineralne, tlenek węgla(iv), węglowodany C. woda, sole mineralne, tlenek węgla(ii), energia słoneczna D. woda, sole mineralne, tlenek węgla(iv), energia słoneczna Z wakacji nad morzem Ola przywiozła muszle. Kilka z nich wykorzystano na lekcji chemii do doświadczenia przedstawionego na rysunku. G HCl muszle woda wapienna Reakcja przebiegła gwałtownie z wydzieleniem bezbarwnego gazu, który spowodował zmętnienie wody wapiennej. Przebieg tej reakcji prawidłowo przedstawia równanie: A. Ca + 2 HCl CaCl 2 + H 2 B. CaO + 2 HCl CaCl 2 + H 2 O C. CaCO HCl CaO + H 2 O + Cl 2 D. CaCO HCl CaCl 2 + H 2 O + CO 2 Zadanie 5. (0-4) W dwóch jednakowych lekkich pojemnikach znajdują się takie same ilości wody morskiej i destylowanej. Pomóż Tomkowi zaplanować doświadczenie, które pozwoli mu stwierdzić, w którym pojemniku jest woda morska, a w którym destylowana? W projekcie doświadczenia przedstaw: 1. potrzebne przyrządy (lub rysunek), 2. sposób wykonania doświadczenia, 3. obserwacje, 4. wniosek. Zadanie 6. (0-4) Przy każdym z podanych przykładów wpisz literę P jeśli jest to pierwiastek chemiczny, literę Z jeśli jest to związek chemiczny, a literę M jeśli jest to mieszanina. Lp. Nazwa Litera 1. lód 2. powietrze 3. woda destylowana 4. woda wodociągowa 5. ołów 6. azot 7. sól kuchenna 8. żelazo

8 H Po zakończeniu burzy powietrze nabiera charakterystycznej woni. Pochodzi ona od ozonu, który tworzy się podczas wyładowań atmosferycznych. Jego wzór ma postać A. H 2. B. O 2. C. O 3. D. N 2. Szklane witraże to ozdoba wielu świątyń. Jednym ze składników szkła jest tlenek krzemu(iv) o wzorze sumarycznym A. SiO 2. B. SiO. C. SiO 4. D. Si 2 O. 76% wytwarzanej we Francji energii uzyskuje się w elektrowniach jądrowych, wykorzystując do tego izotopy promieniotwórcze. Wybierz, w której z poniższych sytuacji izotopy promieniotwórcze nie mają zastosowania? A. Wykrywanie zmian chorobowych. B. Leczenie chorób nowotworowych. C. Określanie wieku minerałów. D. Klimatyzowanie mieszkań. Wysoki stopień zanieczyszczenia powietrza najczęściej powoduje u ludzi stany zapalne A. dróg pokarmowych. B. dróg oddechowych. C. układu nerwowego. D. układu krwionośnego. Zadanie 5. (0-1) Stacja monitorująca zanieczyszczenia powietrza wykryła obecność tlenku o wzorze NO 2. Oblicz masę cząsteczkową tego związku, wiedząc że m tlenu = 16u, m azotu = 14u. Zadanie 6. (0-1) Moneta jednofuntowa wykonana jest z materiału, który jest mieszaniną zawierającą 70% miedzi, 24,5% cynku oraz 5,5% niklu. Napisz, jaką nazwą określa się mieszaniny tego rodzaju. Informacja do zadań: 7. i 8. Zasolenie Morza Śródziemnego wynosi ok. 3,7 %. Jedną z substancji, która powoduje ten efekt, jest chlorek sodu. Zadanie 7. (0-2) Zapisz równanie reakcji syntezy chlorku sodu z pierwiastków. Zadanie 8. (0-2) Oblicz, jaka ilość wody (w gramach) pobrana z Morza Śródziemnego będzie zawierać 18,5 g chlorku sodu (przy założeniu, że zasolenie pochodzi tylko od tego związku).

9 (0-2) 6 (0-1) D C C B SO 3 + H 2 O H 2 SO 4 Ilość tlenu produkowanego w procesie zapisanie wzoru tlenku lub kwasu 1p fotosyntezy zależy od ilości dostarczonej energii zapisanie całego równania 2p w postaci śwatła (0-1) 7 (0-3) A B D C C Na +, Cl - 15g glukozy 100g soku xg glukozy 2000g soku A B x = 300g zamiana jednostek 1p metoda obliczania liczby gramów glukozy 1p poprawność rachunkowa 1p (0-2) 6 (0-2) D C B D a) wapń (CaSO 4 ) 2 H 2 O + 3H 2 O = 2(CaSO 4 2H 2 O) b) wodór zapisanie wzorów reagentów 1p c) siarka podanie jednej lub dwóch nazw pierwiastków 1p podanie trzech nazw pierwiastków 2p C dobranie współczynników stechiometrycznych 1p (0-2) 6 (0-2) A C A C m cz = 214u + 81u + 12u +316u = 96u 4Cu + O 2 2Cu 2 O poprawna metoda obliczania masy cząsteczkowej 1p podanie wyniku z jednostką 1p D zapisanie wzorów reagentów 1p dobranie współczynników stechiometrycznych 1p (0-3) 7 (0-2) A B D B C Tak. a) synteza CaCO 3 + 2CH 3 COOH (CH 3 COO) 2 Ca + H 2 O + CO 2 b) wymiana udzielenie odpowiedzi 1p c) analiza zapisanie wzorów reagentów 1p d) wymiana dobranie współczynników 1p każda poprawna nazwa reakcji 0,5p (0-3) 8 (0-2) C B D B C B a) Zn + 2HCl ZnCl 2 + H 2 2CH 4 + 3O 2 2CO + 4H 2 O b) słaba rozpuszczalność w wodzie zapisanie wzorów reagentów 1p dobranie współczynników 1p określenie właściwości 1p E F G zapisanie wzorów reagentów 1p dobranie współczynników 1p (0-4) 6 (0-4) C B D D Odparowanie próbek wody destylowanej 1 Z 3 Z 5 P 7 Z i morskiej na szkiełku z wodą morską 2 M 4 M 6 P 8 P pozostanie osad każde poprawne przyporządkowanie 0,5p potrzebne przyrządy (lub rysunek) 1p sposób wykonania doświadczenia 1p obserwacje 1p wniosek 1p (0-1) 6 (0-1) 7 (0-2) 8 (0-2) C A D B m cz = 46u stopy (metali) 2Na + Cl 2 2NaCl 3,7g NaCl 100g wody morskiej zapisanie wzorów reagentów 1p 18,5g NaCl x g x = 500g H dobranie współczynników 1p metoda obliczania liczby gramów wody morskiej 1p poprawność rachunkowa 1p