do nauki języka obcego w różnych grupach wiekowych.

Transkrypt

1 Jak motywować uczniów do nauki języka obcego? referat przygotowany przez Małgorzatę Wolak na podstawie szkolenia: Jak motywować uczniów do nauki języka obcego w różnych grupach wiekowych. Zadaniem nauczyciela jest wywołanie motywacji do uczenia się, spowodowanie, aby uczeń zechciał się uczyć. Na wywołanie aktywności ucznia mają wpływ pewne bodźce, które jeśli aktywują to na pewno też motywują. Uczeń będzie aktywny gdy: cel jest dla niego bliski i wyraźny uwzględnia się jego potrzeby i zainteresowania ma poczucie bezpieczeństwa (wie, że ma prawo do błędu, otrzyma wsparcie i informację zwrotną) działaniom towarzyszą odczucia i emocje bierze udział w planowaniu i podejmowaniu decyzji odczuwa satysfakcje dostrzega się jego wkład pracy, a nie tylko efekt ma możliwość zrealizowania swoich pomysłów jest odpowiednio zmotywowany do nauki Czym jest motywacja? Pojawiają się różne definicje tego pojęcia: Motywacja to świadomość potrzeby osiągnięcia celu, chęć do osiągania celów, impuls, dążenie, pragnienie Motywacja to wewnętrzny proces, który wzbudza jakieś zachowanie lub pobudza nas do działania

2 Motywacja to stan gotowości do podjęcia działania lub proces pobudzający działanie człowieka Motywacja wewnętrzna pobudza do działania, które ma wartość samo w sobie, natomiast motywacja zewnętrzna uwzględnia działanie, które będzie nagradzane albo pozytywnie, albo negatywnie. Czym jest motyw? Jest to pragnienie, impuls wzbudzający proces motywacyjny, jest to świadome działanie dla zaspokojenia jakiejś potrzeby lub osiągnięcia jakiegoś celu. Kiedy motyw przybiera na sile, działanie staje się bardziej intensywne i konsekwentne. Motywy ciągle się zmieniają. Typologia najważniejszych motywów uczenia się: motyw bezpieczeństwa motyw uzyskania uznania motyw osiągnięć motyw poznawczy motyw instrumentalny motyw przeżyć motyw użyteczności motyw komunikacyjny motyw prestiżu Motywacja i motywowanie to nie to samo. Motywacja to coś stałego, natomiast motywowanie to działanie nauczyciela, aby ukierunkować, pomóc, zachęcić. Bardzo ważna jest potrzeba poznania ucznia, bo tylko wtedy można go zmotywować. Motywacja kształtuje się nieco odmiennie w różnych grupach wiekowych.

3 Motywacja dzieci wynika z sympatii do nauczyciela. Motywacja młodzieży wynika z uznania dla kompetencji nauczyciela oraz zainteresowania tematem zajęć. Motywacja dorosłych wynika z faktu, że uczą się języka z własnej woli. Wśród potrzeb wywołujących motywację można wyróżnić: potrzebę uznania potrzebę identyfikacji z zespołem potrzebę partycypacji Uczeń zmotywowany przejawia następujące cechy zachowania: wykazuje inicjatywę wykazuje aktywność na lekcji wykonuje zadania, które go nie zniechęcają zadaje pytania współpracuje w grupie bierze udział w konkursach podejmuje działania pozalekcyjne Ważną wiedzą o uczniu jest wiedza o posiadanym przez niego rodzaju inteligencji. Rodzaje inteligencji zdefiniowanej przez Howarda Gardnera: 1. językowa-(lingwistyczna lub werbalna)-jako umiejętność wypowiadania się w mowie i piśmie 2. logiczno matematyczna-jako zdolność rozumowania, liczenia i logicznego myślenia, (fascynacja światem logiki i abstrakcji) 3. wizualno-przestrzenna-jako zdolność do projektowania i konstruowania przestrzeni

4 4. kinestetyczna-jako zdolność niezwykłej zręczności, gibkości oraz elastyczności własnego ciała 5. muzyczna-jako szczególna wrażliwość na dźwięk, związana z talentem muzycznym, umiejętność komponowania muzyki, śpiewania i grania na instrumentach 6. interpersonalna-umiejętność nawiązywania kontaktów z innymi ludźmi, duża empatia, wrażliwość i rozumienie innych ludzi 7. intrapersonalna-jako umiejętność metapoznawcza ze zdolnością wejrzenia w siebie, duża samodzielność, umiejętność rozpoznawania własnych uczuć i wartości, które najczęściej są spójne i harmonijne. W zależności od posiadanej przez uczniów inteligencji możemy tak dobierać ćwiczenia, aby stymulować i rozwijać różne rodzaje pamięci. Rodzaj inteligencji Ćwiczenia aktywizujące różne rodzaje inteligencji Językowa pisanie i redagowanie gazetki czytanie różnorodnych tekstów tworzenie słowników osobistych pisanie zakończeń opowiadań Logicznomatematyczna gry pamięciowe układanie i rozwiązywanie symulowanych problemów tworzenie planów i prognoz łamigłówki i zagadki szukanie błędów Wizualno- przestrzenna rysowanie wykresów i map tworzenie map mentalnych

5 Muzyczna Kinestetyczna Interpersonalna Intrapersonalna praca z kolorami ćwiczenia intonacyjne ćwiczenia fonetyczne śpiewanie i rytmizowanie wierszy dramatyczne czytanie kalambury pantomima odgrywanie scenek dotyczących określonych wyrażeń ćwiczenia integracyjne praca w parach i małych grupach praca zespołowa nad projektami pełnienie różnych ról w grupie udzielanie i przeprowadzanie wywiadów praca indywidualna pisanie pamiętnika refleksje nad własnym uczeniem się ćwiczenia w rozpoznawaniu własnych emocji Wśród czynników dydaktycznych mających wpływ na motywację uczniów ważną rolę odgrywają: nauczyciel środowisko szkolne czytelność prowadzonych zajęć (uczeń ma jasno sprecyzowane cele) socjalne formy nauczania (np. w parach, w grupach). Do czynników pozaszkolnych należą; rodzice, atmosfera w domu, krąg przyjaciół, prasa obcojęzyczna, korespondencja w języku obcym. Wybierając metodę nauczania nauczyciel powinien zwrócić uwagę czy metoda ta:

6 kładzie nacisk na komunikację językową zapewnia dostateczny kontakt z językiem używanym w naturalnym sytuacyjnym kontekście pozwala traktować błędy jako naturalny i dopuszczalny element procesu opanowania języka uwzględnia w procesie nauczania i uczenia się indywidualizację rozwija motywację poprzez omawianie tematów odzwierciedlających potrzeby i zainteresowania uczących się. Przy wyborze metod nauczania należy zatem kierować się celami lekcji, potrzebami uczniów, wiekiem i możliwościami uczących się, cechami osobowościowymi uczących się, stopniem zaawansowania językowego, nastawieniem nauczyciela i uczniów. Wzmacnianie motywacji uczenia się języków obcych może nastąpić poprzez następujące działania: -dostarczanie uczniom ciekawej literatury obcojęzycznej, pisanie artykułów do gazety szkolnej -organizowanie wieczorów literackich, przedstawień teatralnych -zachęcanie do udziału w konkursach, olimpiadach. Ważną elementem jest nawiązanie przyjaznego kontaktu z uczniem i tworzenie życzliwej atmosfery w klasie, a także indywidualizacja procesu nauczania przejawiająca się w różnicowaniu treści w czasie zajęć lekcyjnych, różnicowaniu treści zadań domowych, tworzeniu zespołów uczniowskich, w których każdy uczeń czuje się dowartościowany przez nauczyciela. Istotnym czynnikiem motywującym, na który ma wpływ nauczyciel jest ocenianie wspierające rozwój ucznia, które oparte jest na następujących założeniach; stworzenie każdemu uczniowi możliwości zademonstrowania wiedzy i umiejętności docenienie i ocenienie nawet najdrobniejszych postępów

7 dostrzeganie sukcesów, a nie skupianie się na niedoskonałościach. Motywacyjną role odgrywa stosowanie odpowiednich strategii uczenia się. 1. Efektywne uczenie się. 2. Zwiększenie pewności i wiary w siebie. 3. Zwiększenie niezależności ucznia. 4. Samodzielne pogłębianie swojej wiedzy. 5. Możliwość przeniesienia zdobytych umiejętności na inne języki obce i inne przedmioty szkolne. Nie należy zapominać o ważnym czynniku motywacyjnym jakim jest autonomia ucznia. Idea autonomii w aktualnej dydaktyce obcojęzycznej oznacza nie tyle nauczenie się języka obcego, co raczej przygotowanie osoby uczącej się do osobistego działania w komunikacji obcojęzycznej. Jest to samodzielność w podejmowaniu, wykonywaniu i ocenianiu zadań. Ma ona duże znaczenie w złożonych zadaniach wymagających kreatywności Autonomia może oznaczać zarówno uczenie się języka bez kontroli nauczyciela, jak i umiejętność wzięcia odpowiedzialności za własną naukę. Nauczyciel promujący autonomię akceptuje fakt, że uczniowie różnią się od siebie, a co za tym idzie każdy z nich na różnym poziomie i w różnym tempie osiąga poszczególne umiejętności. po więcej ta sama osoba może w różnych sytuacjach osiągać różny stopień autonomii. pelem uczącego jest przełamanie bierności intelektualnej, zmiana postaw ucznia wobec procesu uczenia się, pobudzenie inwencji, gotowości ponoszenia ryzyka oraz pomoc w uświadamianiu uczniom najbardziej preferowanych i efektywnych sposobów nauki.