URZĄD MARSZAŁKOWSKI WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO DEPARTAMENT POLITYKI REGIONALNEJ I PRZESTRZENNEJ Referat Ewaluacji

Transkrypt

1 URZĄD MARSZAŁKOWSKI WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO DEPARTAMENT POLITYKI REGIONALNEJ I PRZESTRZENNEJ Referat Ewaluacji Ocena efektu makroekonomicznego Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego na lata na gospodarkę województwa opolskiego za pomocą modelu HERMIN Raport nr 2b Opole, czerwiec 2007 r.

2 SPIS TREŚCI 1. Wstęp 2. Alokacja funduszy w okresie realizacji RPO WO Regionalny wpływ RPO WO Wpływ RPO WO na Produkt Krajowy Brutto oraz sektorową wielkość produkcji 3.2. Wpływ RPO WO na wskaźniki rynku pracy 3.3. Wpływ RPO WO na główne pozycje wydatków 4. Podsumowanie 2

3 1. Wstęp Aktualizację raportu nt. oceny efektu makroekonomicznego Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego na lata na gospodarkę województwa opolskiego za pomocą modelu HERMIN opracowano w wyniku dokonanych zmian alokacji finansowych RPO WO Zmiany te spowodowane były m.in. zaleceniami Komisji Europejskiej przyjętymi podczas spotkania negocjacyjnego w dniu 23 maja 2007 roku. Najistotniejszy wpływ na wyniki przeprowadzanych symulacji miał inny podział płatności Regionalnego Programu w latach Symulację wpływu RPO WO przeprowadzono za pomocą modelu HERMIN, który został opracowany przez Wrocławską Agencję Rozwoju Regionalnego pod koniec 2006 roku i bazuje na statystycznych danych historycznych z lat ZałoŜenia wyjściowe metodologii przeprowadzenia analizy makroekonomicznej RPO WO są takie same jak w przypadku symulacji, której wyniki zostały zawarte w raporcie nr 2: Ocena efektu makroekonomicznego Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego na lata na gospodarkę województwa opolskiego za pomocą modelu HERMIN (styczeń 2007 roku) Alokacja funduszy w okresie realizacji RPO WO Fundusze przeznaczone na RPO są dzielone pomiędzy 16 województw według I go algorytmu (80/10/10). Zgodnie z tą metodą środki RPO na województwa są dzielone następująco: 80% środków jest dzielone na wszystkie województwa proporcjonalnie do liczby ludności; 10% środków przeznaczone jest dla regionów, w których poziom PKB na mieszkańca jest niŝszy od 80% średniej krajowej; 10% środków przeznaczone jest dla województw, w których stopa bezrobocia rejestrowanego w przekroju powiatów jest wyŝsza od 150% średniej krajowej. Zgodnie z korektą dokonaną przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego w sierpniu 2006 roku według algorytmu I wszego województwo opolskie będzie mogło otrzymać 427,14 mln Euro na lata Taką wysokość alokacji z Unii Europejskiej na realizację RPO w województwie opolskim załoŝono w niniejszym opracowaniu. 1) Okres realizacji RPO WO Przyjęto załoŝenie, Ŝe RPO WO będzie realizowany przez dziewięcioletni okres od 1 stycznia 2007 r. do 31 grudnia 2015 r. (zgodnie z zasadą n+3 obowiązującą w latach oraz zasadą n+2 obowiązującą w latach ) 2. Alokacje finansowe środków finansowych na lata znajdują się w tabeli Zasada n+3 oznacza, Ŝe część środków zakontraktowanych np. na rok 2010 moŝe zostać wydatkowana równieŝ w latach 2011, 2012 i

4 Tabela 1. Alokacje środków finansowych UE na RPO WO Ogółem Lata mln Euro 427,14 0,00 37,98 57,75 57,13 61,49 63,42 65,40 56,60 27,38 % 100% 0,00% 8,89% 13,52% 13,37% 14,40% 14,85% 15,31% 13,25% 6,41% Tabela 2. Płatności w ramach RPO WO według źródeł finansowania (w mln Euro). Lata Ogółem Wkład UE 427,14 0,00 37,98 57,75 57,13 61,49 63,42 65,40 56,60 27,38 Krajowy wkład publiczny Krajowy wkład prywatny 75,38 0,00 6,70 10,19 10,08 10,85 11,19 11,54 9,99 4,83 221,13 0,00 19,66 29,90 29,57 31,83 32,83 33,86 29,30 14,17 Razem 723,65 0,0 64,3 97,8 96,8 104,2 107,4 110,8 95,9 46,4 2) Podział alokacji na poszczególne priorytety RPO WO Obecna wersja dokumentu RPO WO zawiera 7 priorytetów: Wzmocnienie atrakcyjności gospodarczej regionu Społeczeństwo informacyjne Transport Ochrona środowiska Infrastruktura społeczna i szkolnictwo wyŝsze Rewitalizacja Pomoc techniczna Zgodnie z danymi Departamentu Koordynacji Programów Operacyjnych UMWO, procentowe wysokości alokacji RPO WO na poszczególne priorytety zostały przedstawione w tabeli 3. Tabela 3. Procentowe wysokości alokacji finansowania publicznego UE na poszczególne priorytety RPO WO L.P. Priorytet Procentowa alokacja 1. Wzmocnienie atrakcyjności gospodarczej regionu 37 % 2. Społeczeństwo informacyjne 6 % 3. Transport 26 % 4. Ochrona środowiska 10 % 5. Infrastruktura społeczna i szkolnictwo wyŝsze 10 % 6. Rewitalizacja 8 % 7. Pomoc techniczna 3 % 3) Agregacja transferów na trzy kategorie ekonomiczne. Środki przeznaczone na powyŝsze 7 priorytetów są zagregowane, zgodnie z wymogami modelu makroekonomicznego HERMIN na trzy kategorie ekonomiczne: Infrastruktura techniczna podstawowa (IP) Rozwój zasobów ludzkich (RZL) 4

5 Bezpośrednia pomoc dla sektora produkcyjnego (BPSP). Zgodnie z metodologią przeliczania transferów na kategorie ekonomiczne, opracowaną przez WARR, obliczono dla województwa opolskiego następujący podział: Infrastruktura techniczna podstawowa (IP) 51,21% Rozwój zasobów ludzkich (RZL) 9,00% Bezpośrednia pomoc dla sektora produkcyjnego (BPSP) 39,79. Tabela 4. Wysokość środków finansowych UE według kategorii ekonomicznych w latach (w mln Euro) Kategoria Lata Udział Razem ekonomiczna procentowy Infrastruktura techniczna 0,00 19,45 29,57 29,25 31,49 32,47 33,49 28,98 14,02 218,73 51,21% podstawowa (IP) Rozwój zasobów ludzkich (RZL) 0,00 3,42 5,20 5,14 5,53 5,70 5,88 5,09 2,46 38,42 9,00% Bezpośrednia pomoc dla sektora produkcyjnego (BPSP) 0,00 15,11 22,99 22,74 24,47 25,24 26,03 22,53 10,90 170,00 39,79% 3. Regionalny wpływ RPO WO Zasadniczym celem opracowania niniejszego raportu jest przeprowadzenie symulacji efektu makroekonomicznego RPO WO na gospodarkę województwa opolskiego. W wyniku symulacji przeprowadzonej z uŝyciem modelu HERMIN wyznaczono wskaźniki określające wpływ Regionalnego Programu Operacyjnego, które zostały przedstawione jako zmiana w stosunku do prognozy bazowej wykonanej bez wpływu RPO WO Stwierdzając, Ŝe wpływ RPO WO na Produkt Krajowy Brutto w roku 2013 wyniesie na przykład 1,5 procent, oznacza to Ŝe poziom PKB w województwie opolskim w danym roku będzie o 1,5 procent wyŝszy niŝ w prognozie nie uwzględniającej środków finansowych WO NaleŜy to bardzo ściśle odróŝniać od stwierdzeń dotyczących zmian w dynamice wzrostu PKB w województwie opolskim pomiędzy prognozą bazową i scenariuszem WO RPO WO będzie zwiększać wzrost przez ograniczony okres czasu (w miarę jak gospodarka przesuwa się od niŝszego do wyŝszego poziomu PKB), a poziom PKB będzie wyŝszy w perspektywie długookresowej. RPO WO nie jest więc w stanie zwiększać dynamiki wzrostu w sposób stały. W przypadku zmiennej takiej jak stopa bezrobocia wyniki zostały przedstawione jako róŝnice w punktach procentowych (p.p.). Na przykład określając, Ŝe wpływ RPO WO na stopę bezrobocia województwa opolskiego jest taki, Ŝe stopa bezrobocia zmniejsza się o 2 punkty procentowe, oznacza to, Ŝe stopa bezrobocia w scenariuszu WO jest o 2 punkty procentowe niŝsza niŝ w prognozie WO Natomiast w przypadku zmiennej zatrudnienie wyniki zostały przedstawione jako róŝnice w liczbach bezwzględnych w stosunku do prognozy bazowej. 5

6 W celu uzupełnienia informacji nt. prognozy kształtowania się podstawowych wskaźników makroekonomicznych pod wpływem środków, zaprezentowano takŝe wykresy zmian tych wskaźników WO i WO w ujęciu dynamicznym. Zgodnie z przyjętymi wytycznymi autorów modelu Hermin prognoza bazowa dla gospodarki województwa opolskiego stara się przedstawić prawdopodobne wyniki tej gospodarki w okresie , przedłuŝonym do roku 2015 (zgodnie z zasadą n+2 ) Wpływ RPO na Produkt Krajowy Brutto oraz sektorową wielkość produkcji Procentowe zmiany Produktu Krajowego Brutto w ujęciu realnym pod wpływem realizacji Regionalnego Programu Operacyjnego w porównaniu do prognozy bazowej bez udziału RPO WO oraz dynamikę kształtowania się tego wskaźnika przedstawia tabela 5. Tabela 5. Wpływ realizacji RPO WO na PKB województwa opolskiego Rok PKB w porównaniu do prognozy bazowej w % Dynamika zmiany poziomu PKB w % (rok poprzedni = 100%) z udziałem RPO WO bez udziału RPO WO ,00 105,31 105, ,54 106,06 105, ,87 106,02 105, ,99 105,95 105, ,24 106,24 105, ,38 106,28 106, ,51 106,45 106, ,52 106,48 106, ,30 106,39 106,63 Uzyskane wyniki wpływu RPO WO na PKB województwa opolskiego w cenach stałych pozwalają na stwierdzenie, Ŝe Program prawdopodobnie zwiększy poziom PKB w stosunku do prognozy bazowej, w miarę jak będą stopniowo realizowane płatności. Początkowy brak wpływu w 2007 roku wynika z tego, Ŝe w pierwszym roku nie będą realizowane Ŝadne płatności w ramach RPO WO Do roku 2014 wpływ Programu na PKB zwiększa się stopniowo i osiąga wysokość 1,52 % powyŝej scenariusza bazowego (wykres 1). W kolejnym roku 2015, wzrost w stosunku do prognozy bazowej zmniejsza się, poniewaŝ w tym roku zakończone zostaną wszystkie działania inwestycyjne w ramach RPO WO (dokonywane będą ostatnie płatności) (wykres 1). Ponadto od roku 2014 uruchomione zostaną kolejne środki finansowe związane z okresem programowania , których wielkości obecnie nie jesteśmy w stanie przewidzieć. W związku z powyŝszym na wykresach zamieszczono pionową linię po roku 2013, która oddziela lata , w których dokonywane będą ostatnie płatności RPO WO

7 2,0 1,6 1,2 0,8 0,4 0,0 Wykres 1. Procentowa zmiana realnej wartości PKB w cenach rynkowych w stosunku do prognozy bazowej. Za pomocą modelu Hermin obliczyć moŝna takŝe prognozę kształtowania się dynamiki zmiany wielkości PKB dla województwa opolskiego do roku 2015 bez uwzględnienia środków z RPO WO oraz WO (wykres 2). Z przedstawionych danych wynika, Ŝe od roku 2008 dynamika PKB będzie się kształtowała na poziomie powyŝej 106%, natomiast najwyŝszy poziom dynamiki zmiany PKB w województwie prognozowanej z udziałem Programu zostanie osiągnięty w latach około 106,5 %. W roku 2008 występuje największa róŝnica pomiędzy prognozowanymi wysokościami dynamiki zmiany PKB z udziałem i bez udziału RPO WO i wynosi ok. 0,6 p.p.. 106,75 106,50 106,25 106,00 105,75 105,50 105,25 105,00 Wykres 2. Prognoza dynamiki PKB województwa opolskiego w latach (%) Wyniki przeprowadzonej symulacji pozwalają na dokonanie podziału efektu realizacji RPO na poszczególne sektory ekonomiczne, m.in. na przemysł przetwórczy i usługi rynkowe. 7

8 Tabela 6. Wpływ realizacji RPO WO na sektorową wielkość produkcji w województwie opolskim Rok wartości produkcji w sektorze przemysłu przetwórczego w porównaniu do prognozy bazowej w % Dynamika zmiany poziomu wartości produkcji w sektorze przemysłu przetwórczego w % (rok poprzedni = 100%) wartości produkcji w sektorze usług rynkowych w porównaniu do prognozy bazowej w % Dynamika zmiany poziomu wartości produkcji w sektorze usług rynkowych w % (rok poprzedni = 100%) z udziałem bez udziału z udziałem bez udziału RPO RPO RPO RPO ,00 109,75 109,75 0,00 104,11 104, ,39 110,25 109,82 0,87 105,13 104, ,80 110,34 109,90 1,27 104,75 104, ,18 110,36 109,94 1,22 104,37 104, ,72 110,58 109,99 1,29 104,56 104, ,01 110,36 110,04 1,28 104,58 104, ,29 110,38 110,08 1,28 104,67 104, ,43 110,28 110,13 1,11 104,58 104, ,31 110,04 110,18 0,63 104,35 104,85 W trakcie realizacji RPO WO wpływ transferów Programu na poziom produkcji przemysłowej jest znaczący i wzrastając stopniowo osiąga najwyŝszą wartość w roku 2014 na poziomie około 2,4 % wyŝszym niŝ w symulacji bazowej (tabela 6, wykres 3). W przypadku sektora usług rynkowych procentowa zmiana wielkości produkcji w stosunku do prognozy bazowej kształtuje się odmiennie niŝ w przypadku sektora przemysłu przetwórczego. Wzrost wpływu RPO WO na wielkość produkcji w sektorze usług rynkowych występuje do roku 2009 do poziomu ok. 1,3% i utrzymuje się na tym poziomie do roku 2013, jednak w latach poziom dodatkowej aktywności sektora w kolejnych latach spada (wykres 4). 3,0 1,5 2,5 1,3 2,0 1,0 1,5 0,8 1,0 0,5 0,5 0,3 0,0 0,0 Wykres 3. Procentowa zmiana wielkości produkcji w sektorze przemysłu przetwórczego w stosunku do prognozy bazowej Wykres 4. Procentowa zmiana wielkości produkcji w sektorze usług rynkowych w stosunku do prognozy bazowej. Analizując ogólną dynamikę kształtowania się wielkości produkcji w sektorze przemysłu przetwórczego środki WO powodują, iŝ dynamika w latach, w których dokonywane będą główne płatności wyniesie ok. 110,4%. Gdyby nie było tych środków dynamika w całym badanym okresie byłaby o 0,4 p.p. niŝsza (tabela 6, wykres 5). W przypadku sektora usług rynkowych wzrost wielkości produkcji bez środków kształtować się moŝe na poziomie od 104,1% w 2007 roku do 104,85% w 2015 roku. Po uwzględnieniu środków RPO WO prognozuje się wyŝszą lub zbliŝoną dynamikę w latach , która w roku 8

9 2008 osiągnie najwyŝszy poziom ponad 105,1% i w tym roku będzie wyŝsza od prognozy bez udziału RPO WO o 0,9 p.p. (wykres 6). 111,00 105,25 110,75 105,00 110,50 110,25 110,00 104,75 104,50 109,75 104,25 109,50 104,00 Wykres 5. Prognoza dynamiki wielkości produkcji w sektorze przemysłu przetwórczego w latach (%) Wykres 6. Prognoza dynamiki wielkości produkcji w sektorze usług rynkowych w latach (%) 3.2. Wpływ RPO WO na wskaźniki rynku pracy Do przeprowadzenia analizy wpływu RPO WO na rynek pracy wybrane zostały następujące wskaźniki wygenerowane przez model HERMIN: - wielkość zatrudnienia ogółem, który dla celu oceny wpływu RPO WO został przedstawiony jako bezwzględna zmiana zatrudnienia w porównaniu do prognozy bazowej bez udziału RPO WO w tys. osób; - stopa bezrobocia, której zmiana dla celów analizy została przedstawiona jako róŝnica w punktach procentowych w porównaniu do prognozy bazowej; - poziom zatrudnienia ogółem w sektorze przemysłu przetwórczego i w sektorze usług rynkowych, których zmiana pod wpływem działań RPO WO w stosunku do symulacji bazowej została przedstawiona jako ilościowa zmiana poziomu zatrudnienia w tys. osób. Tabela 7 przedstawia niniejsze wskaźniki. Tabela 7. Wpływ realizacji RPO WO na zatrudnienie ogółem i stopę bezrobocia w województwie opolskim Rok zatrudnienia ogółem w porównaniu do prognozy bazowej w zatrudnienia ogółem w ujęciu dynamicznym w tys. osób w porównaniu do roku poprzedniego Zmiana wysokości stopy bezrobocia w porównaniu do prognozy bazowej w Zmiana wysokości stopy bezrobocia w ujęciu dynamicznym w p.p w porównaniu do roku poprzedniego tys. osób z udziałem bez udziału p.p. z udziałem bez udziału RPO RPO RPO RPO ,00 3,14 3,14 0,00-0,76-0, ,39 4,83 3,44-0,31-0,89-0, ,02 4,38 3,75-0,46-0,53-0, ,92 3,90 4,00-0,43-0,41-0, ,99 4,34 4,27-0,44-0,50-0, ,99 4,55 4,55-0,44-0,54-0, ,01 4,85 4,84-0,44-0,60-0, ,72 4,86 5,15-0,38-0,59-0, ,89 4,64 5,46-0,19-0,53-0,71 9

10 Zgodnie z danymi uzyskanymi na podstawie symulacji, wpływ RPO WO na wielkość zatrudnienia ogółem wzrasta do roku 2009 osiągając w tym roku najwyŝszą wartość: przewidywany poziom zatrudnienia jest większy o około 2 tys. osób niŝ w prognozie bazowej bez udziału Programu. Do roku 2013 poziom dodatkowego zatrudnienia utrzymuje się na podobnym poziomie, natomiast od roku 2014 następuje jego spadek (tabela 7, wykres 7). 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 Wykres 7. Prognoza zmiany poziomu zatrudnienia ogółem w tys. osób w stosunku do prognozy bazowej. Kolejny wykres przestawia kształtowanie się zmiany poziomu zatrudnienia w ujęciu dynamicznym w przypadku prognozy uwzględniającej wpływ środków RPO WO oraz dla prognozy bez udziału Regionalnego Programu. W pierwszych latach ( ) realizacji RPO WO wzrost poziomu zatrudnienia w symulacji z udziałem wpływu Programu jest wyŝszy od prognozowanego wzrostu zatrudnienia bez jego wpływu (wykres 8), natomiast w latach wartości te dla obydwu symulacji są zbliŝone. NajwyŜszy prognozowany wzrost zatrudnienia w ujęciu dynamicznym w przypadku symulacji uwzględniającej działania RPO WO notowany jest w roku 2008 oraz w latach ok. 4,85 tys. osób. 6,0 5,5 5,0 4,5 4,0 3,5 3,0 Wykres 8. Prognoza zmiany poziomu zatrudnienia ogółem w latach w tys. osób (w porównaniu do roku poprz.) 10

11 Wraz ze wzrostem poziomu zatrudnienia w wyniku realizacji RPO WO spada poziom stopy bezrobocia w porównaniu do prognozy bazowej. Prognozowany poziom stopy bezrobocia w symulacji z udziałem RPO WO jest niŝszy od prognozy bazowej w całym analizowanym okresie, a najkorzystniejsze wartości przyjmuje w latach ok. 0,45 p.p.. Po zakończeniu okresu realizacji RPO WO poziom stopy bezrobocia uwzględniający wpływ środków Programu zbliŝa się do poziomu prognozowanego dla województwa opolskiego w symulacji bazowej bez tych środków, jednak jest nadal od niej niŝszy (wykres 9). 0,00-0,10-0,20-0,30-0,40-0,50-0,60 Wykres 9. Prognoza zmiany wysokości stopy procentowej bezrobocia w p.p. w stosunku do prognozy bazowej Pozytywny wpływ Regionalnego Programu Operacyjnego na zmianę stopy bezrobocia w porównaniu do prognozy bazowej odzwierciedla równieŝ bezwzględna zmiana stopy bezrobocia w porównaniu do roku poprzedniego, która w trakcie realizacji Programu corocznie spada 0,4 0,9 p.p.. W latach oraz w roku 2011 spadek ten jest większy niŝ w przypadku prognozy bez udziału RPO WO ,3-0,4-0,5-0,6-0,7-0,8-0,9-1,0 Wykres 10. Prognoza zmiany wysokości stopy bezrobocia w latach w p.p (w porównaniu do roku poprz.) 11

12 Zmianę na rynku pracy w wyniku realizacji RPO WO moŝna dokładniej przeanalizować przedstawiając zmiany poziomu zatrudnienia w sektorze przemysłu przetwórczego oraz w sektorze usług rynkowych (tabela 8). Tabela 8. Wpływ realizacji RPO WO na poziom zatrudnienia w sektorze przemysłu przetwórczego i usług rynkowych w województwie opolskim Rok zatrudnienia w sektorze przemysłu przetwórczego w porównaniu do prognozy bazowej w tys. osób zatrudnienia w sektorze przemysłu przetwórczego w ujęciu dynamicznym w tys. osób w porównaniu do roku poprzedniego zatrudnienia w sektorze usług rynkowych w porównaniu do prognozy bazowej w tys. osób zatrudnienia w sektorze usług rynkowych w ujęciu dynamicznym w tys. w porównaniu do roku poprzedniego z udziałem bez udziału z udziałem RPO RPO RPO ,00 1,80 1,80 0,00 1,36 1,36 bez udziału RPO ,26 2,16 1,90 1,06 2,59 1, ,50 2,23 2,00 1,44 2,06 1, ,68 2,27 2,09 1,16 1,53 1, ,96 2,46 2,18 0,95 1,74 1, ,12 2,44 2,28 0,78 1,91 2, ,29 2,54 2,38 0,63 2,08 2, ,38 2,57 2,48 0,27 2,03 2, ,29 2,50 2,59-0,43 1,86 2,55 Regionalny Program Operacyjny ma zróŝnicowany wpływ na zmianę poziomu zatrudnienia w sektorze przemysłu przetwórczego oraz w sektorze usług rynkowych. W przypadku sektora przemysłu przetwórczego poziom zatrudnienia w porównaniu do symulacji bazowej ( WO ) wzrasta stopniowo w trakcie realizacji programu i w 2014 roku dodatkowe zatrudnienie w sektorze jest wyŝsze o ok osób niŝ w prognozie bazowej (tabela 8, wykres 11). Natomiast w przypadku sektora usług rynkowych poziom dodatkowego zatrudnienia wzrasta do roku 2009 do ok osób. W następnych latach gwałtownie spada, osiągając w roku 2015 poziom poniŝej prognozy bazowej (wykres 12). 1,50 2,0 1,25 1,5 1,00 1,0 0,75 0,5 0,50 0,0 0,25-0,5 0,00-1,0 Wykres 11. Prognozowana zmiana poziomu zatrudnienia w sektorze przemysłu przetwórczego w tys. osób w stosunku do prognozy bazowej Wykres 12. Prognozowana zmiana poziomu zatrudnienia w sektorze usług rynkowych w tys. osób w stosunku do prognozy bazowej 12

13 Odmiennie kształtują się równieŝ prognozy zmiany dynamicznej bezwzględnej wielkości zatrudnienia w obydwu sektorach w porównaniu do prognozowanej dynamiki tych wskaźników w scenariuszu bazowym. W sektorze przemysłu przetwórczego w latach , według prognozy bazowej WO , następuje ciągły wzrost zatrudnienia (od 1800 osób w roku 2007 do ok w roku 2015), który poprzez realizację RPO zostaje zwiększony, maksymalnie o ok. 250 osób w latach 2008 i 2011 (wykres 13). W sektorze usług rynkowych według prognozy bazowej występuje stały wzrost poziomu zatrudnienia od ok osób w 2007 roku do ok osób w 2015 roku. Do roku 2009 wpływ RPO WO powoduje większy od prognozy bazowej wzrost zatrudnienia (najwięcej w 2008 roku, o ponad 1000 osób), jednak od roku 2010 bezwzględny wzrost zatrudnienia w prognozie zawierającej wpływ RPO WO jest niŝszy od prognozy bazowej (wykres 14). 2,8 2,8 2,6 2,4 2,4 2,2 2,0 2,0 1,8 1,6 1,6 1,2 Wykres 13. Prognoza zmiany poziomu zatrudnienia w sektorze przemysłu przetwórczego w latach w tys. osób (w porównaniu do roku poprz.) Wykres 14. Prognoza zmiany poziomu zatrudnienia w sektorze usług rynkowych w latach w tys. osób (w porównaniu do roku poprz.) 3.3. Wpływ RPO WO na główne pozycje wydatków Do głównych pozycji wydatków zaliczyć moŝna wydatki konsumpcyjne gospodarstw domowych oraz wydatki na inwestycje ogółem w środki trwałe (tabela 9). Tabela 9. Wpływ realizacji RPO WO na główne pozycje wydatków w województwie opolskim konsumpcji gospodarstw inwestycji w środki konsumpcji domowych w ujęciu inwestycji w środki trwałe w ujęciu gospodarstw Rok dynamicznym w % trwałe w porównaniu dynamicznym w % domowych w (rok poprzedni = 100%) do prognozy bazowej (rok poprzedni = 100%) porównaniu do prognozy bazowej w % z udziałem bez udziału w % z udziałem bez udziału RPO RPO RPO RPO ,00 103,80 103,80 0,00 105,70 105, ,49 104,52 104,00 4,18 110,29 105, ,75 104,46 104,20 5,93 107,80 106, ,78 104,35 104,32 5,47 105,69 106, ,89 104,56 104,45 5,47 106,31 106, ,93 104,63 104,58 5,26 106,24 106, ,99 104,78 104,72 5,04 106,39 106, ,94 104,80 104,86 4,05 105,77 106, ,69 104,74 105,00 1,84 104,66 106,93 13

14 Poprzez określenie wpływu RPO WO na poziom konsumpcji gospodarstw domowych moŝna ocenić, jakie znaczenie dla standardu Ŝycia społeczeństwa, określonego przez wysokość wydatków konsumpcyjnych, będzie miała realizacja RPO WO W trakcie realizacji RPO WO prognozuje się, iŝ wpływ transferów programu na poziom konsumpcji gospodarstw domowych spowoduje stopniowy wzrost poziomu konsumpcji gospodarstw domowych, który osiągnie najwyŝszą wartość w 2013, na poziomie ok. 1% wyŝszym niŝ w symulacji bazowej. W następnych dwóch analizowanych latach wskaźnik zmiany poziomu konsumpcji spada, co jest związane podobnie jak w analizie wcześniejszych wskaźników z kończącymi się płatnościami RPO WO oraz brakiem moŝliwości uwzględnienia w obecnym modelu środków jakie zostaną przekazane województwu opolskiemu do dyspozycji w kolejnym okresie programowania (wykres 15). 1,2 1,0 0,8 0,6 0,4 0,2 0,0 Wykres 15. Procentowa zmiana realnej wartości poziomu konsumpcji gospodarstw domowych w stosunku do prognozy bazowej Dynamika zmiany kształtowania się wskaźnika wartości poziomu konsumpcji bez uwzględnienia RPO WO według prognozy wynosić ma od ok. 103,8% w 2007 roku do ok. 105% w roku 2015, natomiast poprzez wprowadzenie środków WO , dynamika wartości wskaźnika będzie wyŝsza w latach , w roku 2013 wynieść moŝe ok. 104,8%. 105,25 105,00 104,75 104,50 104,25 104,00 103,75 Wykres 16. Prognoza dynamiki poziomu konsumpcji gospodarstw domowych w latach (%) 14

15 Wskaźnikiem, który będzie w największym stopniu obrazował rozwój regionu jest wzrost inwestycji w środki trwałe. Poziom inwestycji w środki trwałe wzrasta w pierwszych trzech latach realizacji RPO WO osiągając najwyŝszą wartość w roku 2009, ok. 6% powyŝej prognozy bazowej. W latach wartość ta utrzymywać się moŝe na poziomie ok. 5 % ponad prognozę bazową Od roku 2010 dodatkowa aktywność inwestycyjna zmniejsza się, jednak do końca okresu realizacji płatności RPO wartość inwestycji w prognozie z udziałem RPO jest wyŝsza niŝ w prognozie bazowej Wykres 17. Procentowa zmiana poziomu inwestycji w środki trwałe w stosunku do prognozy bazowej Analizując kształtowanie się prognozy dynamiki poziomu inwestycji w środki trwałe, która według prognozy bazowej będzie wynosić od 105,7% w roku 2007 do 106,9% w roku 2015, poprzez wpływ środków RPO WO będzie wyŝsza od prognozy bazowej w latach i najwyŝszą wartość osiągnie w 2008 roku: ok. 110,3%. Jest to wartość o ponad 4,4 p.p. wyŝsza niŝ prognozowana dynamika w tym roku bez wpływu RPO WO ,0 110,0 109,0 108,0 107,0 106,0 105,0 104,0 Wykres 18. Prognoza dynamiki poziomu inwestycji w środki trwałe w latach (%) 15

16 4. Podsumowanie Podobnie jak w Raporcie nr 2 ze stycznia 2007 roku, moŝna stwierdzić, Ŝe gospodarka rozwijałaby się takŝe bez środków UE. Jednak pomoc z funduszy Unijnych spowoduje, Ŝe ten wzrost okaŝe się znacznie wyŝszy. Uzyskane wyniki wpływu RPO WO na wybranych kilka wskaźników charakteryzujących gospodarkę województwa opolskiego pozwalają na stwierdzenie, Ŝe Program prawdopodobnie zwiększy poziom ich wartości w stosunku do prognozy bazowej, w miarę jak Program będzie realizowany. W przypadku PKB, wielkości produkcji i poziomu zatrudnienia w sektorze przemysłu przetwórczego oraz poziomu wydatków konsumpcyjnych gospodarstw domowych róŝnice w stosunku do prognozy bazowej zwiększają się stopniowo do roku Natomiast w przypadku pozostałych wskaźników najwyŝsze róŝnice są osiągane w 2009 roku, a przez kolejne 4 lata, do roku 2013, utrzymują się na podobnym poziomie, co jest związane przede wszystkim z równomiernym podziałem płatności RPO WO w tych latach. Analizując zaprezentowane wyniki symulacji naleŝy uwzględnić jednak fakt, Ŝe RPO WO realizowany będzie w kontekście regionalnym, w którym krajowe polityki realizowane w ramach Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia (tzn. z Sektorowych Programów Operacyjnych i Funduszu Spójności) będą równieŝ miały skutki na poziomie regionalnym i wzrost wskaźników makroekonomicznych będzie jeszcze wyŝszy. 16