HYBRYDOWA MOBILNOŚĆ MIEJSKA RAPORT Z PILOTAŻOWYCH BADAŃ TERENOWYCH NAD MOBILNOŚCIĄ AKTYWNĄ NA MAŁYCH KÓŁKACH

Transkrypt

1 HYBRYDOWA MOBILNOŚĆ MIEJSKA RAPORT Z PILOTAŻOWYCH BADAŃ TERENOWYCH NAD MOBILNOŚCIĄ AKTYWNĄ NA MAŁYCH KÓŁKACH Małgorzata Kostrzewska Politechnika Gdańska Bartosz Macikowski Politechnika Gdańska Jacek Mianowski Uniwersytet Gdański

2 Miasto co to jest i jak je badać Perspektywa socjologiczna i urbanistyczna Co to jest miasto (różne teorie i definicje) Miasto jako kategoria społeczna i przestrzenna Skutki nowoczesnego rozwoju i rozrostu miast Miasta zorientowane na transport samochodowy (car-oriented cities) Globalizacja Masowa komunikacja elektroniczna Konsumpcja Wyczerpywanie się zasobów naturalnych Zanik bioróżnorodności Zmiany klimatyczne

3 Miasto co to jest i jak je badać Perspektywa socjologiczna i urbanistyczna Co to jest miasto (różne teorie i definicje) Miasto jako kategoria społeczna i przestrzenna Skutki nowoczesnego rozwoju i rozrostu miast Miasta zorientowane na transport samochodowy (car-oriented cities) Globalizacja Masowa komunikacja elektroniczna Konsumpcja Wyczerpywanie się zasobów naturalnych Zanik bioróżnorodności Zmiany klimatyczne

4 Przedmiot, założenia i cel badań pilotażowych Polskie miasta jako car-oriented cities (Totale Autogesellschaft) Konieczne alternatywy jedną z nich jest Hybrydowa Mobilność Miejska Alternatywa ta wymaga analizy: czynników społeczno-organizacyjnych pozytywne lub negatywne uwarunkowania hybrydowego korzystania lub niekorzystania z hulajnogi jako UTO w mieście, możliwości łączenia hulajnogi z transportem publicznym w łańcuchu mobilności.

5 Hulajnoga + transport publiczny = Hybrydowa Mobilność Miejska Kick scooter + public transport = Hybrid Urban Mobility

6 UTO + ZT = HMM PMD + EST = HUM [Urządzenia Transportu Osobistego + Zrównoważony Transport = Hybrydowa Mobilność Miejska] [Personal Mobility Devices + Environmentally Sustainable Transport = Hybrid Urban Mobility]

7

8 chodnik droga rowerowa ulica, buspas, torowisko ulica

9 chodnik?? droga rowerowa? ulica, buspas, torowisko? ulica?

10

11

12 ?

13

14

15 Hybrydowa mobilność miejska a socjologiczne sposoby badania przestrzeni miejskiej Nurt kulturalistyczny Ekologia społeczna

16 Paradygmaty planowania i zagospodarowania przestrzeni miejskiej w aspekcie automobilności Cykl samochodowej zależności Wzrost liczby posiadaczy samochodów Planowanie transportu zorientowane na posiadaczy samochodu Redukcja form mobilności Stygmatyzacja alternatywnych form mobilności Rozproszenie form zagospodarowania przestrzeni Zwiększona podaż parkingowa Planowanie przestrzenne zorientowane na posiadaczy samochodu Suburbanizacja i degradacja miast Proces uzależnienia planowania i zagospodarowania terenu od samochodu Opracowanie własne na podstawie: T. Litman, 2019

17 Nowe, alternatywne formy poruszania się po mieście (niezmotoryzowane i zmotoryzowane, gł. elektryczne) Rowery Tradycyjne Elektryczne Nietypowe Urządzenia Transportu Osobistego (UTO) Personal Mobility Devices (PMD) Hulajnogi (zwykłe, elektryczne ) Deskorolki (longboardy, shortboardy, hoverboardy ) Rolki, wrotki Monocykle Segwaye Wózki dziecięce Wózki inwalidzkie, balkoniki

18 Triangulacja danych i metod badania Połączenie ilościowej i jakościowej metodyki badawczej Projekt Hybrydowa Mobilność Miejska jest realizowany wg wariantu: Eksploracja w terenie pozwala opracować kwestionariusz do badania ilościowego z możliwością pogłębienia i weryfikacji wyników badania z użyciem kwestionariusza w następnej rundzie badania jakościowego. Wyjazdy studyjne i badania terenowe, prowadzone z członkami Koła Naukowego Hulaj Urban Squad, mają charakter eksploracyjny, ale wraz z kolejnymi wyjazdami i doświadczeniami na terenie Trójmiasta metodyka projektu ewoluuje w kierunku integracji technik jakościowych i ilościowych.

19 Wartość przestrzenna miasta z perspektywy uczestników badań terenowych i wyjazdów studyjnych 2016 wyjazd studyjny do Berlina i Szczecina. Przedmiot badania: jakość miejskiej infrastruktury komunikacyjnej i możliwość korzystania z hulajnogi jako UTO w formule HMM w wielkim mieście wyjazd studyjny do Wrocławia. Przedmiot badania: możliwości korzystania z hulajnogi w warunkach dużego, zwartego miasta o koncentrycznym układzie i wyodrębnionym historycznym centrum wyjazd studyjny do Poznania i Łodzi. Przedmiot badania: porównanie doświadczenia mobilności na hulajnogach w miastach o zróżnicowanej tkance i układzie urbanistycznym, oraz topografii wyjazd studyjny do Berlina i Lipska. Przedmiot badania: porównanie doświadczenia sprzed 3 lat (Berlin) oraz doświadczenie miasta pro-rowerowego, którego celem jest ograniczenie ruchu samochodowego i przebudowa centrum na rzecz pieszych i rowerzystów.

20 Porównanie możliwości i ograniczeń jazdy na hulajnodze w mieście Możliwości korzystania z hulajnogi w mieście Prędkość poruszania się na hulajnodze po mieście może być porównana do spokojnie jadącego rowerzysty. Hulajnoga pomaga doświadczyć różnych typów przestrzeni publicznej, zarówno zewnętrznych, jak i wewnętrznych. Hulajnoga ułatwia podróż na długich (jak dla pieszego) dystansach, wyostrza zmysł miejski w postrzeganiu architektury i orientacji przestrzennej, podobnie jak chodzenie pieszo. Hulajnogę można w łatwy sposób przewozić środkami transportu publicznego, nie trzeba się z nią rozstawać podróżując w łańcuchu mobilności. Ograniczenia używania hulajnogi w mieście W pofałdowanym terenie hulajnoga jest nieefektywna w jeździe pod górę i niebezpieczna podczas zjazdów z góry. Hulajnoga na ogół ma koła z twardej gumy, które są niebezpieczne na mokrych nawierzchniach. W porównaniu do roweru hulajnoga oferuje ograniczone możliwości przewożenia towarów i pasażerów. Przy braku przepisów regulujących używanie UTO w przestrzeni miejskiej dochodzi do wielu niebezpiecznych i kolizyjnych sytuacji, zwłaszcza w kontakcie z pieszymi.

21 Opracowanie graficzne przejazdów na hulajnogach podczas wyjazdów studyjnych

22 Opracowanie graficzne przejazdów na hulajnogach podczas wyjazdów studyjnych

23 Opracowanie graficzne przejazdów na hulajnogach podczas wyjazdów studyjnych

24 Percepcja korzystania z hulajnogi jako środka mobilności miejskiej w świetle pilotażowych badań ilościowych Wyniki internetowego, pilotażowego badania ilościowego w oparciu o kwestionariusz ankiety na temat korzystania z hulajnogi jako środka transportu osobistego w mieście (czerwiec 2019). 70% uczestników badania w ogóle nie używa hulajnogi, ale tylko 10% z nich nic nie jest w stanie przekonać do jej używania. Co najbardziej przekonałoby Pana/ią do korzystania z hulajnogi jako środka transportu? 2% 9% 2% 9% 13% 35% 1. lepsza jakość infrastruktury miejskiej (drogi, ścieżki, ciągi rowerowo - piesze) 2. niższe ceny hulajnogi 3. wsparcie/doping osób, które już korzystają z hulajnogi 4. większa popularność tego środka transportu w mieście 5. większa akceptacja hulajnogi przez innych użytkowników ruchu drogowego 6.nic mnie nie przekona 30% inne (jakie?) inne modele, łatwe do transportu

25 Percepcja korzystania z hulajnogi jako środka mobilności miejskiej w świetle pilotażowych badań ilościowych Jakiego rodzaju hulajnogi Pan/i używa? 25% 17% 0% 58% 1. mechanicznej (napędzanej siłą mięśni) 2. elektrycznej 3. mechanicznej i elektrycznej, 4. wyczynowej 5. terenowej 6. innej (jakiej?)

26 Percepcja korzystania z hulajnogi jako środka mobilności miejskiej w świetle pilotażowych badań ilościowych 80,00% 70,00% Jeżeli korzysta Pan/i z hulajnogi przede wszystkim jako środka transportu, to dlatego, że: 0,708 60,00% 50,00% 0,542 0,5 0,417 0,417 40,00% 30,00% 20,00% 10,00% 0,00% jest to praktyczny środek transportu ułatwia dojazd do miejsca nauki/pracy pozwala szybciej dotrzeć do celu pomaga unikać tłoku w komunikacji zbiorowej nie jestem uzależniony/a od rozkładu jazdy komunikacji zbiorowej

27 Ocena możliwości korzystania z hulajnogi jako środka mobilności miejskiej w Trójmieście pilotażowe badania terenowe w Trójmieście OCENA JAKOŚCI INFRASTRUKTURY Oznaczenie A. Rodzaj drogi na badanym odcinku a. droga rowerowa b. ciąg pieszo-rowerowy c. chodnik d. ulica o uspokojonym ruchu

28 Ocena możliwości korzystania z hulajnogi jako środka mobilności miejskiej w Trójmieście pilotażowe badania terenowe w Trójmieście B. Ocena nawierzchni na badanym odcinku ze względu na materiał i stan utrzymania a. nawierzchnia gładka, dobrze utrzymana b. nawierzchnia, na której jazda jest utrudniona c. nawierzchnia uniemożliwiająca jazdę

29 Ocena możliwości korzystania z hulajnogi jako środka mobilności miejskiej w Trójmieście pilotażowe badania terenowe w Trójmieście C. Bariery architektoniczne, infrastrukturalne i terenowe a. spadki i wzniesienia b. kolizja z jezdnią c. kolizja z torami d. kolizja z ciągiem pieszym e. krawężniki, pojedyncze stopnie, rynsztoki, progi f. większe uskoki terenu

30 Ocena możliwości korzystania z hulajnogi jako środka mobilności miejskiej w Trójmieście pilotażowe badania terenowe w Trójmieście

31 Ocena możliwości korzystania z hulajnogi jako środka mobilności miejskiej w Trójmieście pilotażowe badania terenowe w Trójmieście

32 Podsumowanie Kontynuacja równoważenia transportu w przyszłości będzie wymagać znaczącej redukcji używania auta osobowego. Może to być trudne, ponieważ użytkownicy samochodu cenią sobie niezależność, jaką zapewnia im auto osobowe. Nie wiadomo zatem jeszcze, czy i jak uda się zmienić istniejące wzorce mobilności miejskiej w polskich miastach. Badania w wybranych miastach oraz pilotażowe badania ilościowe pozwoliły zebrać bazę danych jakościowych i ilościowych, które wymagają dalszej systematyzacji. Wskazują one jednak na to, że koncepcja hybrydowej mobilności miejskiej i dostępny wolumen środków transportu osobistego (Kent 2014) mogą być pozytywną opcją dla dominującej w sferze mobilności miejskiej mentalności pro-samochodowej.

33 Dziękujemy za uwagę!